ΕΥΘΥΝΗ ΤΟΥ ΚΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ: ΘΑΝΑΣΙΑ ΔΕΣΠΟΙΝΑ ΚΑΜΠΟΥΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ
ΕΝΝΟΙΑ ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΗ- ΚΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ- ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ ΠΛΟΙΟΚΤΗΤΗΣ = φυσικό ή νομικό πρόσωπο που εκμεταλλεύεται στο όνομα του και για λογαριασμό του το δικό του πλοίο συνδυασμός : κυριότητα & εκμετάλλευση ΚΥΡΙΟΣ ΠΛΟΙΟΥ = πρόσωπο που έχει το εμπράγματο δικαίωμα της κυριότητας στο πλοίο και δεν το εκμεταλλεύεται κυριότητα χωρίς εκμετάλλευση ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ = πρόσωπο που εκμεταλλεύεται το πλοίο στο όνομα και για λογαριασμό του χωρίς να έχει την κυριότητα εκμετάλλευση χωρίς κυριότητα
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ Ουσιαστικές 1. ΠΛΟΙΟ : κάθε σκάφος με χωρητικότητα καθαρή τουλάχιστον 10 κόρων που είναι προορισμένο να κινείται αυτοδύναμα στη θάλασσα 2. ΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗ ΠΛΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ : χρήση πλοίου που είναι ιδιοκτησία άλλου. Δεν έχει σημασία η σχέση βάσει της οποίας γίνεται η χρησιμοποίηση του αλλότριου πλοίου (εμπράγματη, ενοχική, απλή πραγματική κατάσταση) 3. ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ ΠΛΟΙΟΥ ΑΛΛΟΥ : οργάνωση οικονομικών μέσων, υλικών και ανθρώπινων, που είναι αναγκαία για την άσκηση ναυσιπλοΐας με σκοπό το κέρδος
4. ΝΑΥΤΙΚΗ Ή ΤΕΧΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΞΕΝΟΥ ΠΛΟΙΟΥ : εξουσία ξένου πλοίου κατά τη ναυσιπλοΐα του για την άσκηση ναυτιλιακής επιχείρησης (δρομολόγηση πλοίου, φροντίδα καλής πορείας επιχειρήσεως, διορισμός πλοιάρχου) 5. ΕΚΜΕΤΑΛΛΕΥΣΗ «ΔΙ ΕΑΥΤΟΝ» ΞΕΝΟΥ ΠΛΟΙΟΥ : εκτέλεση με ξένο πλοίο ναυτιλιακών εργασιών στο όνομα του και προς το συμφέρον του Τυπικές 1. ΔΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑ : α. καταχώρηση δήλωσης στο νηολόγιο β. σημείωση στο έγγραφο εθνικότητας
ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ ΣΥΝΟΠΤΙΚΑ Ουσιαστικές 1.Πλοίο 2. Χρησιμοποίηση πλοίου άλλου 3. Εκμετάλλευση πλοίου άλλου 4. Ναυτική ή τεχνική διεύθυνση ξένου πλοίου 5. Εκμετάλλευση «δι εαυτόν» ξένου πλοίου Τυπικές 1. Δημοσιότητα α. καταχώρηση δήλωσης στο νηολόγιο β. σημείωση στο έγγραφο εθνικότητας αποδεικτικός χαρακτήρας
ΕΥΘΥΝΗ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ = υποκείμενο δικαιωμάτων και υποχρεώσεων που είναι συναφείς με τη λειτουργία ή τη χρησιμοποίηση ξένου πλοίου για την εκτέλεση ναυτιλιακών εργασιών με σκοπό το κέρδος. Φορέας της διενεργούμενης ναυτιλιακής επιχείρησης με πλοίο ξένης ιδιοκτησίας ιδιότητα εφοπλιστή δεν θεμελιώνει αυτοτελή λόγο ευθύνης. Η ευθύνη του καθορίζεται από την έννομη σχέση που αποτελεί το γενεσιουργό λόγο της ιδιότητας του. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΕΦΟΠΛΙΣΤΗ με ολόκληρη την περιουσία του
ΕΙΔΙΚΟΤΕΡΑ : 1. Ενδοσυμβατική ευθύνη για την εξυπηρέτηση της λειτουργίας ή χρησιμοποίησης του πλοίου συμβάσεις συναπτόμενες από τον ίδιο ή από ειδικά εξουσιοδοτημένου αντιπρόσωπο ( διαχειριστής, ναυτικός πράκτορας, μεσίτης ασφαλειών ή ναυλώσεων) 2. Ευθύνη εφοπλιστή από τη μεσολάβηση του πλοιάρχου α. κατά την κατοχή και άσκηση του ελέγχου του πλοίου β. κατά τη σύναψη των συμβάσεων ναυτολόγησης (σύμβαση εξαρτημένης εργασίας) γ. κατά τη σύναψη συμβάσεων για τις ανάγκες του πλοίου (πλοίαρχος ως αντιπρόσωπος του εφοπλιστή) Πλοίαρχος & μέλη πληρώματος= προστηθέντες ή βοηθοί εκπλήρωσης του εφοπλιστή 3. Ευθύνη από αδικοπραξίες κατά την άσκηση των καθηκόντων των εξής: α. του πλοιάρχου, β. των μελών του πληρώματος και γ. του πλοηγού Δυνατότητα περιορισμού ευθύνης και του εφοπλιστή με: i) παραχώρηση ξένου πλοίου και μικτού ναύλου ή της οφειλής του, προσφέροντας το καθοριζόμενο στο νόμο χρηματικό ποσό ii) για ναυτικές απαιτήσεις που εφαρμόζεται η Διεθν.Σύμβαση του Λονδίνου
ΕΥΘΥΝΗ ΚΥΡΙΟΥ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ Α.106 2 εδ.α ΚΙΔΝ: «Αι εκ του εφοπλισμού απορρέουσαι απαιτήσεις ασκούνται και κατά του πλοίου» έννοια υπεγγυότητας: ο κύριος είναι υπεύθυνος για χρέη του εφοπλιστή, χρέη που δεν είναι δικά του Δικαιολογητική βάση : 1. Προστασία δανειστών 2. Ανάγκη απρόσκοπτης διεξαγωγής ναυσιπλοΐας 3. Οικονομικές ωφέλειες για τον κύριο από την παραχώρηση της εκμετάλλευσης του πλοίου Περιορισμένη ευθύνη κυρίου: μέχρι την αξία του πλοίου. Δηλ. ευθύνη με ένα συγκεκριμένο περιουσιακό στοιχείο
ΚΡΑΤΟΥΣΑ ΑΠΟΨΗ: 1. Πιστή στο γράμμα του νόμου 2. Μη προσωπική ευθύνη κυρίου- πραγματοπαγής ευθύνη δεν συνδέεται ενοχικά με τους δανειστές από τον εφοπλισμό => α. μη εις ολόκληρον ευθύνη εφοπλιστή και κύριου β. Περίπτωση μεταβίβασης πλοίου σε άλλον: - ικανοποίηση δανειστών μόνο αν εικονική ή καταδολιευτική μεταβίβαση - μη εφαρμογή ΑΚ 479 προϋποθέτει μεταβιβάζων = προσωπικός οφειλέτης των χρεών 3. Αυτοτελής ευθύνη κυρίου => α. δυνατότητα άσκησης αγωγής κατά του εφοπλιστή και κατά του κυρίου του πλοίου. Δικαίωμα αναγωγής κυρίου β. Επίσπευση αναγκαστικής εκτέλεσης: απαραίτητος εκτελεστός τίτλος κατά κυρίου Γι αυτό απαραίτητη αγωγή κατά κυρίου με αίτημα: i)αναγνώριση εναγομένου ως κυρίου του πλοίου & ύπαρξης απαίτησης ii)καταδίκη κυρίου στην καταβολή της απαίτησης μέχρι την αξία πλοίου
ΔΙΧΟΓΝΩΜΙΑ ΓΙΑ ΕΥΘΥΝΗ ΚΥΡΙΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣΑ ΑΠΟΨΗ: 1. Πιστή στο γράμμα της διάταξης 2. Μη προσωπική ευθύνη κυρίουπραγματοπαγής μόνο ο εφοπλιστής παθητικός οφειλέτης α. μη εις ολόκληρον ευθύνη μεταξύ κυρίου και εφοπλιστή β. μη εφαρμογή της ΑΚ 479 3. Αυτοτελής ευθύνη κυρίου α. οι δανειστές μπορούν να στραφούν κατά του κυρίου και κατά του εφοπλιστή (δικαίωμα αναγωγής κυρίου) β. αναγκαίος και ο εκτελεστός τίτλος κατά του κυρίου ΟΡΘΟΤΕΡΗ ΑΠΟΨΗ: 1. Απομακρύνεται από το γράμμα της διάταξης 2. Προσωπικήευθύνηκυρίουαντικειμενικά περιορισμένη ο κύριος εκ του νόμου συνδέεται ενοχικά με τους δανειστές από τον εφοπλισμό α. ευθύνη εις ολόκληρον β. εφαρμογή της ΑΚ 479 3. Παράλληλη-παρεπόμενη ευθύνη α. αρκεί να στραφούν κατά του εφοπλιστή β. αρκεί ένας εκτελεστός τίτλος
ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΗ ΒΑΣΗ ΟΡΘΟΤΕΡΗΣ ΑΠΟΨΗΣ 1. Απομάκρυνση από το γράμμα της διάταξης οι συντάκτες του ΚΙΝΔ έλαβαν υπόψη τους το εννοιολογικό και μεθοδολογικό πλαίσιο του ΑΚ 2. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΚΥΡΙΟΥ ΚΑΤ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ Α. Περίπτωση μεταβίβαση κυριότητας πλοίου: Στην πλοιοκτησία οι δανειστές εξασφαλίζονται κατά του πρώην κυρίου ή ειδικού διαδόχου με α. διάρρηξη καταδολιευτικής δικαιοπραξίας β. Εξασφάλιση με ναυτικό προνόμιο γ. βάση την ΑΚ 479 => αν υιοθέτηση κρατούσας άποψης- μη εφαρμογή της ΑΚ 479, οι δανειστές περιέρχονται σε χειρότερη μοίρα λόγω του διαχωρισμού 3. ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΗ ΕΥΘΥΝΗ Α. Αναγκαστική κατάσχεση στο πλοίο με τίτλο εκτελεστό κατά του κυρίου αναγκαία η αγωγή & καταδίκη κυρίου για απαίτηση κατά άλλου νομολογία θεωρεί το αίτημα νόμιμο εμμέσως αναγνωρίζει ενοχική υποχρέωση Β. Κρ. άποψη, ο κύριος- μη προσωπικός οφειλέτης- καταδικάζεται ΌΜΩΣ μη χαρακτηρισμός της αγωγής ως εμπράγματης. Αν εμπράγματη απεριόριστο δικαίωμα παρακολούθησης πλοίου αφανή βάρη στους καλόπιστους & ευνοϊκότερη θέση έναντι των δανειστών του πλοιοκτήτη
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ ΝΟΜΙΚΗ ΦΥΣΗ: ΚΙΝΔ δεν ορίζει την εσωτερική σχέση εφοπλιστή- κυρίου του πλοίου => είναι δυνατόν να είναι α. ενοχική (μίσθωση πλοίου, χρησιδάνειο) β. εμπράγματη (επικαρπία) γ. de facto εκμετάλλευση πλοίου από μη κύριου ΕΦΟΠΛΙΣΤΗΣ ΚΥΡΙΟΣ ΤΟΥ ΠΛΟΙΟΥ 1. ΑΠΕΡΙΟΡΙΣΤΗ ΕΥΘΥΝΗ με όλη την περιουσία του ΠΕΡΙΟΡΙΣΜΕΝΗ ΕΥΘΥΝΗ μέχρι την αξία του πλοίου κινητή & ακίνητη 2. ΠΡΟΣΩΠΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ κρ. απ. Μη προσωπική-πραγματοπαγησ ορθ.απ.προσωπική(νόμιμη ενοχική ευθύνη) 3. ΚΥΡΙΑ ΕΥΘΥΝΗ κρ. απ. Αυτοτελής ευθύνη ορθ. απ. Επικουρική ευθύνη 4. κρ. απ. Μη εις ολόκληρον ευθύνη ορθ.απ.εις ολόκληρο ευθύνη κύριου-εφοπλιστη
ΚΥΡΙΟΤΕΡΕΣ ΝΑΥΤΙΚΕΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΕΣ Αγγλικό Δίκαιο: α) δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις για τον εκμεταλλευόμενο το πλοίο άλλου β) ο «demise charterer»: προσωπική ευθύνη- κύριος: καθόλου ευθύνη όμως τοπλοίοαυτόκαθεαυτόβαρύνεταιμεναυτικάπρονόμια& δυνατότητα αγωγής κατά του πλοίου Αμερικανικό Δίκαιο: α) δεν υπάρχουν ειδικές ρυθμίσεις β) ο «bare boat charterer»: προσωπική ευθύνη- κύριος: καθόλου όμως όλες οι απαιτήσεις κατά του πλοίου εξασφαλίζονται με ναυτικά προνόμια Γαλλικό Δίκαιο: αρχικά δεν αντιμετωπίστηκε ο διαχωρισμός κυρίουεκμεταλλευομένου- έπειτα κύριος: υπεύθυνος έναντι τρίτων, τεκμαίρεται ότι εκμεταλλεύεται το πλοίο του εκτός αν δημοσιότητα των ναυλώσεων οπότε ευθύνεται ο ναυλωτής και ο κύριος μόνο με το πλοίο του έναντι των ναυτικών προνομιακών δανειστών Βελγικό Δίκαιο: ευθύνη κυρίου ανεξαρτήτως προσώπου που εκμεταλλεύεται το πλοίο Ιταλικό Δίκαιο: ευθύνη εφοπλιστή- ο κύριος δεν υπέχει ευθύνη Γερμανικό Δίκαιο: παρόμοια ρύθμιση με το ελληνικό δίκαιο όμως το πλοίο υπέγγυο στους δανειστές ακόμη και αν μεταβιβαστεί σε τρίτο ΕΦΑΡΜΟΣΤΕΟ ΔΙΚΑΙΟ: κρ. γν. αναλογική εφαρμογή ΑΚ 25 2 ορθ. γν. lex causae της αξίωσης λόγω παρεπόμενης ευθύνης κυρίου