Τετράδια κιθάρας Συνοδεία τραγουδιών Επιμέλεια: Ευγένιος Αστέρις Επικοινωνία : evgeniosasteris@pathfinder.gr Δευτέρα, 1 Φεβρουαρίου 2010 1
Περιεχόμενα Πρόλογος...3 Χρήση...3 Ευχαριστίες...3 Μέρος Α : Αρπέζ (Strumming)...4 Εισαγωγικά...4 4/4...5 3/4...7 2/4...8 Μέρος Β : Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας...9 Εισαγωγικά...9 2/4...9 3/4...10 5/8...10 2
Πρόλογος Η παρούσα extra ενότητα αναφέρεται στην συνοδεία τραγουδιών, έναν τομέα που τον είχαμε μάλλον παραμελήσει μέχρι τώρα. Στην συνοδεία τραγουδιών, η κιθάρα συνοδεύει την μελωδία (φωνή, άλλη κιθάρα, άλλο όργανο) όπως σε ένα ντουέτο. Στην συνοδεία χρησιμοποιούμε κυρίως συγχορδίες, με τρεις βασικές μορφές εκτέλεσης: 1. Αρπέζ (Strumming) 2. Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας 3. Αρπίσματα Φυσικά δεν καλύπτονται όλες οι περιπτώσεις κάποιας μορφής. Περιέχονται όμως αρκετές από τις πιο συνηθισμένες μορφές για κάθε ρυθμό. Να έχεις όμως υπόψη σου πως η ενότητα θα ανανεώνεται συχνά! Χρήση Η ενότητα έχει περισσότερο τον χαρακτήρα ευρετηρίου παρά του οδηγού με αυστηρά προκαθορισμένη χρονική σειρά. Χρησιμεύει σαν βοήθημα στο Τέταρτο Τετράδιο. Αν γνωρίζεις τον ρυθμό και τις συγχορδίες ενός τραγουδιού, τότε με λίγη μελέτη και προσπάθεια θα καταφέρεις να το αποδόσεις αρκετά καλά! Συγχορδίες για πολλά ελληνικά τραγούδια θα βρεις στις μουσικές κοινότητες kithara.gr και musicheaven.gr. Ευχαριστίες Αρκετά από τα σχήματα του Β Μέρους προέρχονται από το άρθρο «Ρυθμοί» (http://portal.kithara.gr/modules.php?name=news&file=article&sid=144) της κοινότητας kithara.gr. Ευχαριστώ θερμά τους συγγραφείς του άρθρου Newbie (newbie@in.gr), Σπύρο (spyros@kithara.gr), Λευτέρη Ζ. (Enas_Kukos@pathfinder.gr), Νέο Κιθαρωδό (kitharodos@kithara.gr) για την πολύ καλή δουλειά που κάνανε. Το άρθρο είναι πολύ καλό, περιέχει αρκετούς ρυθμούς και σας το συνιστώ για την συνέχεια. Επέλεξα τους καταλληλότερους για το επίπεδο που έχουμε φτάσει μέχρι τώρα και άφησα εκτός τους πιο δύσκολους. Επίσης, αρκετά σχήματα προέρχονται από την σελίδα Jas's Middle Eastern Rhythms List http://www.khafif.com/rhy/rhylist.html Εύχομαι σε όλους σας καλή διασκέδαση! Ευγένιος Αστέρις Υ.Γ. Όπως πάντα, σχόλια, γνώμες, προτάσεις, απόψεις, είναι πάντα καλοδεχούμενα! 3
Μέρος Ά: Αρπέζ (Strumming) Εισαγωγικά Εδώ έχουμε downstroke και upstroke. Είναι ο πιο δημοφιλής τρόπος συνοδείας, ιδιαίτερα στα Ροκ και Έντεχνα τραγούδια. Για κάθε ρυθμό έχω γράψει μερικά συνηθισμένα σχήματα, χωρίς αυτό να σημαίνει πως καλύπτονται όλες οι περιπτώσεις. Χρονικές αξίες Ολόκληρο Μισό Τέταρτο Όγδοο Δέκατο έκτο Άλλα σύμβολα Αρχή ή τέλος κομματιού Αλλαγή μέτρου Downstroke Upstroke Για τα 3 πρώτα σχήματα γράφονται αναλυτικά οι κινήσεις του δεξιού χεριού σε όλα τα μέτρα. Για τα υπόλοιπα σχήματα γράφονται μόνο στο πρώτο μέτρο και για τα άλλα δύο μέτρα εννοούνται. 4
4/4 Σχήμα 4/4A1 Σχήμα 4/4A2 Σχήμα 4/4A3 Σημείωση: θα μπορούσε να παιχτεί και μόνο με Σχήμα 4/4A4 Σχήμα 4/4A5 5
Σχήμα 4/4A6 Σχήμα 4/4A7 Σχήμα 4/4A8 Σχήμα 4/4A9 6
3/4 Σχήμα 3/4A1 Σχήμα 3/4A2 Σχήμα 3/4A3 Σχήμα 3/4A4 7
2/4 Σχήμα 2/4A1 Σχήμα 2/4A2 Σχήμα 2/4A3 Σχήμα 2/4A4 Σχήμα 2/4A5 8
Μέρος Β : Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας Εισαγωγικά Ο Συνδυασμός μπάσας χορδής και συγχορδίας χρησιμοποιείται συχνά στην συνοδεία τραγουδιών. Η τεχνική εκτελείται ως εξής: Χρησιμοποιούμε εναλλάξ τις μπάσσες και τις καντίνι (λεπτές) χορδές μιας συγχορδίας. Οι μπάσσες νότες παίζονται μία μία κάθε φορά, ενώ οι καντίνι σε τριφωνία. Για παράδειγμα, ας δούμε την συγχορδία C (Ντο maggiore). Οι μπάσσες νότες είναι οι Μι (6 η χορδή), Ντο (5 η χορδή) και Μι (4 η χορδή) και οι καντίνι είναι οι Σολ (3 η χορδή), Ντο (2 η χορδή) και Μι (1 η χορδή). Αν θέλουμε να παίξουμε μια από τις μπάσσες νότες, θα την παίξουμε με το δάχτυλο p του δεξιού χεριού (ή με την πένα αν παίζουμε με πένα). Αν θέλουμε να παίξουμε τις καντίνι νότες, θα τις παίξουμε με τα δάχτυλα i, m, a (αν παίζουμε με πένα απλά χτυπάμε τις τρεις χορδές προς τα κάτω). 2/4 Σχήμα 2/4B1 Είναι η πιο απλή μα και η πιο δημοφιλής μορφή 2/4. Συναντάται σε πάρα πολλά τραγούδια. Ανάλογα με την ταχύτητα αλλάζει και το νόημα του. Π.χ. στο Χασάπικο είναι αργό, ενώ στο Χασαποσέρβικο γρήγορο. 9
Σχήμα 2/4B2 Παραλλαγή του προηγούμενου σχήματος. Είναι ο ρυθμός της σούστας. Συναντάται στα νησιώτικα τραγούδια. 4/4 Σχήμα 4/4B1 Σχήμα 4/4B2 3/4 Σχήμα 3/4B1 Αν παιχτεί αργά ταιριάζει σε παραδοσιακά Ηπειρώτικα (π.χ. στα τρία). 10
Σχήμα 3/4B2 Βαλς 5/8 Σχήμα 5/8B1 Όμορφο σχήμα, παίζεται σχετικά γρήγορα. 11