1
2
Πρωταρχικός στόχος «Ευρώπη 2020» Διάθεση του 3% των δαπανών στην έρευνα και ανάπτυξη Το 75% του πληθυσμού ηλικίας 20-64 ετών θα πρέπει να απασχολείται Το ποσοστό ατόμων που εγκαταλείπουν πρόωρα το σχολείο πρέπει να είναι κάτω του 10% Τουλάχιστον το 40% των ατόμων ηλικίας 30-34 ετών θα πρέπει να έχουν ολοκληρώσει τριτοβάθμια ή αντίστοιχη εκπαίδευση Μείωση του αριθμού των ατόμων που κινδυνεύουν από φτώχεια ή αποκλεισμό κατά 20 εκατομμύρια στην ΕΕ Αύξηση κατά 20% της ενεργειακής απόδοσης 20% της ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές Μείωση κατά 20% (ή ακόμη και κατά 30%) των εκπομπών αερίων του Τρέχουσα κατάσταση στην Ελλάδα τέλος 2011 Εθνικός στόχος 2020 στο ΕΠΜ 0,6% 2007 2% 59,9% 70% 13,1% 9,7% 28,9% 32% 619,000 Μείωση κατά 450,000 Υπό αναθεώρηση 5,8 % 2005 8,2 % 2011 8% μείωση των εκπομπών το 2010 σε σύγκριση με το 2005) 2,7 Mtoe 18% Μείωση των εκπομπών αερίων του 3 θερμοκηπίου σε τομείς εκτός του
Βασικές προκλήσεις: 4
ΠΡΟΤΕΡΑΙΟΤΗΤΕΣ ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ 1. Ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον 2. Αύξηση της συμμετοχής στην αγορά εργασίας, της ενεργούς ένταξης & εκπαίδευσης /ανάπτυξης δεξιοτήτων 3. Βιώσιμα Δίκτυα Υποδομών 4. Φιλική προς το περιβάλλον και με επάρκεια πόρων οικονομία 5. Μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική και υπόλογοι διοίκηση 5
Εκ των προτέρων αιρεσιμότητες = προαπαιτούμενα για την αποτελεσματική χρήση των ταμείων της ΕΕ Οι προτεινόμενες εκ των προτέρων αιρεσιμότητες εξασφαλίζουν την ύπαρξη των θεσμικών και στρατηγικών πολιτικών που απαιτούνται για την αποτελεσματική επένδυση Οι προϋποθέσεις αυτές είναι ένας συνδυασμός ενός κατάλληλου κανονιστικού πλαισίου, αποτελεσματικές πολιτικές με σαφείς στόχους και επαρκή διοικητική και θεσμική ικανότητα 6
Υπάρχει επίσης ανάγκη να επικεντρωθούν οι μελλοντικές δαπάνες της ΕΕ σε τομείς προτεραιότητας για τη μεγιστοποίηση των αποτελεσμάτων που θα προκύψουν. Χρειαζόμαστε αυστηρή ιεράρχηση προτεραιοτήτων, συντονισμό και προσανατολισμό στα αποτελέσματα. Θέλουμε η ελληνική πρόταση να συμβάλλει στην ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε όλες τις περιφέρειες και για όλους τους πολίτες. 7
8
9
10
11
Ενδυνάμωση των δεσμών της Ε & Α & Κ με τις επιχειρήσεις για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Ανάγκη βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ της περιοχής Ανάγκη για περαιτέρω βελτίωση υπηρεσιών ΤΠΕ Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών: α. Μεταφορών β. Διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων Κοινωνικές υποδομές Αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων Προώθηση μιας ενεργειακά αποδοτικής οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (ΑΠΕ) 12
Ενδυνάμωση των δεσμών της Ε & Α & Κ με τις επιχειρήσεις για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Συνεργασία του επιχειρηματικού τομέα με τα εκπαιδευτικά κέντρα (Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Καβάλας) προκειμένου να επωφεληθούν οι επιχειρήσεις από την ακαδημαϊκή έρευνα. Μεταστροφή προς την οικονομία που βασίζεται στην καινοτομία- Πιθανοί τομείς: Τουρισμός, τοπικά αγροτικά προϊόντα και βιοκαλλιέργειες, γαλάζια βιοτεχνολογία, κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, ορυχεία, λατομεία, χαρτί) Προώθηση στρατηγικής RIS3: κεντρικό στοιχείο για την ανάπτυξη νέων συνεργατικών σχηματισμών (clusters) και κόμβων (hubs) με βάση τις περιφερειακές ικανότητες. 13
Ανάγκη για βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ της Περιφέρειας Αναζωογόνηση των 5 μεγάλων περιφερειακών βιομηχανικών περιοχών Οι ΜΜΕ αποτελούν τον ακρογωνιαίο λίθο της ανάπτυξης και της δημιουργίας θέσεων εργασίας Οι ΜΜΕ αντιμετωπίζουν δυσκολίες ανάπτυξης εξαιτίας της κρίσης, της έλλειψης εργαλείων ΤΠΕ και της έλλειψης πρόσβασης στη χρηματοδότηση. Έμφαση στις ΜΜΕ σε αγροτικές περιοχές. Η ανταγωνιστικότητα σε αυτές παρεμποδίζεται από την έλλειψη βασικών πόρων, χαμηλό επίπεδο δεξιοτήτων και κακή προώθηση. 14
Περαιτέρω βελτίωση υπηρεσιών ΤΠΕ Η χρήση ΤΠΕ σε κρίσιμους τομείς της περιφερειακής οικονομίας θα πρέπει να ενισχυθεί με κίνητρα για προϊόντα ΤΠΕ: στον τουρισμό και τον πολιτισμό, τις μεταφορές, την ενέργεια, και την προστασία του περιβάλλοντος. Ενσωμάτωση της καινοτομίας στη γεωργική και αλιευτική παραγωγή, στην κτηνοτροφία, τα γεωργικά προϊόντα και τα μεταποιημένα τρόφιμα ώστε να μετατραπούν αυτός ο κλάδος σε νέα δυναμική οικονομία 15
Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών Μεταφορές: Βελτίωση της προσβασιμότητας ιδίως σε τομείς οικονομικού ενδιαφέροντος (τουριστικές περιοχές, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, κλπ.). Βελτίωση της ποιότητας των ενδο-περιφερειακού οδικού δικτύου. Δημιουργία αξιόπιστων υπηρεσιών παράκτιας ναυσιπλοΐας και αποτελεσματική αξιοποίηση των λιμανιών και αναβάθμιση των θαλάσσιων συνδέσεων των νησιών. 16
Ολοκλήρωση βασικών δικτύων υποδομών Διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων: Ανάγκη για ένα ολοκληρωμένο σύστημα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων καθώς και των υποδομών οι οποίες θα εγγυώνται την ποιότητα και την επάρκεια του πόσιμου νερού. Current situation: 3 sanitary landfills in operation (Xanthi, Kavala, Komotini), 7 Waste Transfer Stations (ΣΜΑ) in use, 6 Waste Transfer Stations constructed but not yet in use, 5 Centres of recycling materials sorting (ΚΔΑΥ) constructed out of which 1 (Alexandroupoli) in use. 2 solid waste management infrastructures (sanitary landfills for residues - ΧΥΤΥ) in Alexandroupoli and in Kavala, 2 Waste Transfer Stations (Kavala, Myki), 1 Centre of recycling materials sorting are planned. 17
Αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος και των οικοσυστημάτων Ανάγκη συνεκτικής πολιτικής για τις φυσικές καταστροφές και τους κινδύνους ατυχήματος. Ενίσχυση των δράσεων άμβλυνσης του κινδύνου πυρκαγιάς, αντιπλημμυρική προστασία και διαχείριση των υδάτων. Η βιοποικιλότητα, τα οικοσυστήματα και η πλούσια πολιτιστική και ιστορική κληρονομιά πρέπει να προστατεύονται και να ενισχύονται. 18
Προώθηση μιας ενεργειακά αποδοτικής οικονομίας με χαμηλές εκπομπές άνθρακα και χρήση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας Η ρύπανση στην Περιφέρεια οφείλεται κατά κύριο λόγο στον τομέα των μεταφορών και τα νοικοκυριά. Προώθηση της ηλιακής, υδροηλεκτρικής και γεωθερμικής ενέργειας και τηςχρήσηςτηςβιομάζας. Προώθηση της ηλιακής, υδροηλεκτρικής και γεωθερμικής ενέργειας και τηςχρήσηςτηςβιομάζας 19
1. Ένα φιλικό προς τις επιχειρήσεις περιβάλλον που προσελκύει επενδύσεις Υποστήριξη συγκεκριμένων τομέων με συγκριτικό πλεονέκτημα Αναβάθμιση του τουριστικού δυναμικού των επιχειρήσεων. Ενίσχυση επιχειρηματικών δραστηριοτήτων σε ειδικές και νέες μορφές τουρισμού, αύξηση των επενδύσεων σε ανθρώπινο δυναμικό και τις δεξιότητες που μπορούν να προωθήσουν την ανταγωνιστικότητα στον τομέα αυτό. Ενίσχυση της αναγνώρισης των τοπικών προϊόντων, προώθηση και διάθεσής τους στην Ελληνική και τις Διεθνείς Αγορές. Προώθηση της εξωστρέφειας των ΜΜΕ. Ίδρυση / προώθηση των δικτύων αγοράς. Προώθηση καινοτόμων επιχειρηματικών δραστηριοτήτων που συνδυάζουν τον τουρισμό με τον πολιτισμό και τον πρωτογενή τομέα. Πρόσβαση στη χρηματοδότηση και παροχή προηγμένων επαγγελματικών υπηρεσιών σε στοχευμένες μικρές επιχειρήσεων και ΜΜΕ. Χρήση των Χρηματοδοτικών Εργαλείων. 20
Ενίσχυση των δεσμών της Ε&Α&Κ με τον επιχειρηματικό κόσμο για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Υποστήριξη της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ στον τομέα της γεωργίας και της αλιείας. Ποιοτική βελτίωση των δυνατοτήτων των τουριστικών επιχειρήσεων. Ενίσχυση της γεωργίας και της μεταποίησης με έμφαση στα τοπικά προϊόντα. Παραγωγή τοπικών προϊόντων με βιολογικές μεθόδους. Προώθηση των προϊόντων στην ελληνική και τις διεθνείς αγορές. Προώθηση της εξωστρέφειας των ΜΜΕ. Ίδρυση / προώθηση δικτύων αγοράς. Ενεργειακή απόδοση και χρήση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας από τις ΜΜΕ. Έρευνα, τεχνολογική ανάπτυξη και καινοτομία: βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ έρευνας και επιχειρηματικό περιβάλλον και σύνδεση των πανεπιστημιακών και ακαδημαϊκών ιδρυμάτων με τις επιχειρήσεις. 21
Ενίσχυση των δεσμών της Ε&Α&Κ με τον επιχειρηματικό κόσμο για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Η κατάρτιση στον τομέα της καινοτομίας είναι απαραίτητη. Απασχόληση μεταπτυχιακών ερευνητών σε περιφερειακές επιχειρήσεις για την ώθηση της καινοτομίας. Καινοτόμος επιχειρηματικότητα για τους νέους. Διάδοση και αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της Ε & Α απότιςτοπικέςεταιρείες. Πρόσβαση στη χρηματοδότηση και παροχή προηγμένων επαγγελματικών υπηρεσιών σε στοχευμένες μικρές επιχειρήσεων (micro-enterprises) και ΜΜΕ. Χρήση των FEIs, ακόμη και σε επίπεδο περιφερειών εάν αυτό θα ήταν αποδοτικότερο καιμόνοεφόσονέχειπροηγηθείμιαεπαρκήςανάλυσηχρηματοδοτικούελλείμματος. 22
Ενίσχυση των δεσμών της Ε&Α&Κ με τον επιχειρηματικό κόσμο για την προώθηση της καινοτομίας και της επιχειρηματικότητας Εστίαση της έρευνας και της καινοτομίας σε βασικούς τομείς, όπως η αναπαραγωγή, η μεταποίησης τροφίμων ή η αλιεία, με την συνεργασίας μεταξύ των ερευνητικών ή ακαδημαϊκά κέντρα και στον ιδιωτικό τομέα. Αξιοποίηση του δυναμικού της θάλασσας καιτωνποταμώνγιατιςκαινοτόμεςευκαιρίες ανάπτυξης (υδατοκαλλιέργεια, παράκτια προστασία, παραγωγή ενέργειας) Έναρξη μιας "εκ των κάτω (bottom-up)" RIS3 στρατηγικής με ισχυρή συμμετοχή του ιδιωτικού τομέα και της ακαδημαϊκής κοινότητας και με επίκεντρο τους κυρίαρχους επιχειρηματικούς τομείς της περιφέρειας, όπως: η γεωργία, η τοπική παραγωγή τροφίμων και τη διανομή, τη γαστρονομία και τον τουρισμό. 23
Υποστήριξη και προώθηση της ανάπτυξης του ηλεκτρονικού τομέα Επέκταση των ευρυζωνικών υπηρεσιών. Ιδιαίτερη έμφαση θα πρέπει να δοθεί στις απομακρυσμένες και νησιωτικές περιοχές Προώθηση των εργαλείων ΤΠΕ κυρίως στη δημόσια διοίκηση, τον πολιτισμό, την υγεία, το περιβάλλον και τον τουρισμό. ΕνίσχυσητηςχρήσηςΤΠΕαπότιςΜΜΕ. Χρήση των ΤΠΕ για τη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και νέων επιχειρηματικών δράσεων. Δημιουργία κέντρων δεδομένων με επίκεντρο την περιφέρεια. 24
2. Βιώσιμη υποδομή για ανάπτυξη και απασχόληση Βελτιστοποίηση των υποδομών πρόσβασης Βελτίωση της προσβασιμότητας ιδίως σε τομείς οικονομικού ενδιαφέροντος (τουριστικές περιοχές, περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλους, κλπ.). Αναβάθμιση των θαλάσσιων συνδέσεων των νησιών. Ανάπτυξη καθαρών αστικών μεταφορών συμβατές με το περιβάλλον. Βελτίωση της οδικής ασφάλειας. Διασφάλιση σύγχρονης διαχείρισης σταθερών και υγρών αποβλήτων Ολοκληρωμένη διαχείριση στερεών και υγρών αποβλήτων με τη χρήση νέων καινοτόμων τεχνολογιών. 25
3. Φιλική προς το περιβάλλον οικονομία με επάρκεια πόρων για την ανάπτυξη και απασχόληση Βιώσιμη και ποιοτική διαχείριση των υδάτινων πόρων. Προστασία των οικοσυστημάτων, των λιμνών, των πόταμων, των δασών και άλλων ευαίσθητων περιοχών (περιλαμβάνοντας και τις πράσινες υποδομές για τη στήριξη ασφαλών για το περιβάλλον γεωργικών συστημάτων). Στήριξη της ενεργειακής επάρκειας και της χρήσης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας σε δημόσιες υποδομές και στις κατοικίες. Στρατηγικές για χαμηλές εκπομπές άνθρακα. Λύσεις έξυπνης και καθαρής κινητικότητας και υποστήριξη εκστρατειών για την ορθολογική και οικονομική χρήση της ενέργειας. 26
4. Διοικητική μεταρρύθμιση για μια αποτελεσματική και υπόλογη διοίκηση Αύξηση της θεσμικής ικανότητας και αποτελεσματικότητας στο πλαίσιο της μεταρρύθμισης του Καλλικράτη: χρήση των σύγχρονων μεθόδων και εργαλείων (εφαρμογή της ηλεκτρονικής διακυβέρνησης, ηλεκτρονικών υπηρεσιών για τις ανάγκες των πολιτών). Διασφάλιση της αποτελεσματικότητας της περιφερειακής και δημοτικής διοίκησης. Χρήση δημοσιονομική διαχείριση σε όλα τα επίπεδα. Επαφές και δικτύωση με άλλες περιοχές, σε ελληνικό αλλά και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας, ιδίως των φορέων υλοποίησης και των τελικών δικαιούχων Καθιέρωση διαφανών μηχανισμών για την πρόληψη της απάτης και της διαφθοράς Οι εκ των προτέρων όροι είναι παράγοντες επιτυχίας 27
ΗΕ& Α & Κ στην περιοχή θα πρέπει να συνεχίσουν να υποστηρίζονται, παρά τη χαμηλή απόδοση τω προηγούμενων περιόδων. Η συνέργεια των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων με το τοπικό επιχειρηματικό περιβάλλον στο πλαίσιο μίας "εκ των κάτω (bottom-up)" στρατηγικής (RIS3) είναι υψίστης σημασίας για την ανάπτυξη της περιοχής στο μέλλον. Υπηρεσίες ΤΠΕ: Προσπάθειες για την προώθηση της χρήσης των εργαλείων ΤΠΕ για την αντιμετώπιση της αρνητικής πλευράς του νησιωτικού χαρακτήρα της περιοχής. Βελτίωση της ποιότητας ζωής και της ανταγωνιστικότητας των ΜΜΕ. Εφαρμογή σύγχρονων εργαλείων ΤΠΕ και τεχνολογίας στους περιφερειακούς τομείς, όπως ο τουρισμός, πολιτισμός, ηλεκτρονική διακυβέρνηση και μάθηση, υγεία, μεταφορές και περιβάλλοντος. Επέκταση της ευρυζωνικότητας είναι απαραίτητη; 28
Καλύτερος συντονισμός των παρεχόμενων υπηρεσιών ΤΠΕ, προκειμένου να διασφαλιστεί η συνέχεια Η ενίσχυση των ΜΜΕ πρέπει να συνεχιστεί (τουρισμός, μεταποίηση, εμπόριο και υπηρεσίες) Προώθηση ενός βιώσιμου μοντέλου τουρισμού, μέσω της σύνδεσης των παραγωγικών τομέων. Χρήση της έξυπνης εξειδίκευσης και των νέων αναδυόμενων τομέων. Χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα σε όλες τις οικονομικές δραστηριότητες και τις κατοικίες Προστασία του περιβάλλοντος και βιώσιμη χρήση των φυσικών και πολιτιστικών τοπίων Προώθηση των βιώσιμων μεταφορών, ιδίως στις αποικισμένες η ορεινές περιοχές Η χρήση των νέων τεχνολογιών στη διαχείριση της κυκλοφορίας, ιδίως για την αύξηση της οδικής ασφάλειας. Η προσαρμογή στην αλλαγή του κλίματος, συμπεριλαμβανομένης και της 29 διαχείρισης κινδύνων.
ΕΥΧΑΡΙΣΤΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΣΟΧΗ ΣΑΣ 30