ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2011) 787 τελικό ΑΝΑΚΟΙΝΩΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΣΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ, ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ, ΤΗΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΩΝ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΩΝ ERASMUS ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ: Το πρόγραµµα της ΕΕ για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισµό

2 ERASMUS ΓΙΑ ΟΛΟΥΣ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΕΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ, ΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ ΚΑΙ ΤΟΝ ΑΘΛΗΤΙΣΜΟ 1. ΕΝΑ ΝΕΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΩΝ ΝΕΩΝ ΠΡΟΚΛΗΣΕΩΝ Η παρούσα ανακοίνωση συµπληρώνει την πρόταση κανονισµού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου µε την οποία θεσπίζεται το «Erasmus για όλους»: ένα ενιαίο πρόγραµµα για την εκπαίδευση, την κατάρτιση, τη νεολαία και τον αθλητισµό για την περίοδο Το ενιαίο πρόγραµµα αντανακλά τις προτεραιότητες της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και τις εµβληµατικές πρωτοβουλίες του. Αντιπροσωπεύει µια καίρια επένδυση στον άνθρωπο, µια επένδυση που θα ωφελήσει τόσο τα άτοµα όσο και την κοινωνία συνολικά συµβάλλοντας στην ανάπτυξη και διασφαλίζοντας την ευηµερία. Η εκπαίδευση και η κατάρτιση έχουν αποκτήσει σήµερα µεγαλύτερη σηµασία από οποτεδήποτε άλλοτε για την καινοτοµία, την παραγωγικότητα και την ανάπτυξη, ιδίως στο πλαίσιο της τρέχουσας οικονοµικής και χρηµατοπιστωτικής κρίσης, αλλά, παρά το γεγονός αυτό, οι ικανότητες του ανθρώπινου κεφαλαίου της Ευρώπης εξακολουθούν να µην αξιοποιούνται επαρκώς. Πρέπει να καταβληθούν περισσότερες προσπάθειες για να εξασφαλιστεί ότι τα συστήµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης προσφέρουν τις γνώσεις και τις δεξιότητες που ζητά η όλο και πιο παγκοσµιοποιηµένη αγορά εργασίας, ώστε να βοηθήσουν τους νέους, αλλά και να κάνουν συγχρόνως τη διά βίου µάθηση απτή πραγµατικότητα για όλους. Ο ρόλος της εκπαίδευσης και της κατάρτισης για την απασχόληση, επίσης µέσω περιόδων πρακτικής άσκησης, είναι ιδιαίτερα σηµαντικός για τους νέους, που έχουν πληγεί περισσότερο από όλους από την κρίση. Επιπλέον, εξακολουθούν να υπάρχουν στην εκπαίδευση πολλές ανισότητες λόγω φύλου: ενώ οι γυναίκες έχουν ξεπεράσει τους άνδρες τόσο στη συµµετοχή όσο και στην απόδοση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση, εξακολουθούν να παρατηρούνται διαχωρισµοί ως προς τους κλάδους σπουδών, µε τις γυναίκες να υποεκπροσωπούνται ιδιαίτερα στους τοµείς των θετικών επιστηµών και της µηχανικής τα αγόρια έχουν λιγότερο καλές επιδόσεις στην ικανότητα ανάγνωσης και συνήθως εγκαταλείπουν το σχολείο νωρίτερα από τα κορίτσια. Μια συντονισµένη προσπάθεια επίτευξης του στόχου αναφοράς που έχει θέσει η ΕΕ για υποχώρηση σε επίπεδα κάτω του 15% του ποσοστού των ατόµων µε χαµηλές επιδόσεις στις βασικές δεξιότητες έως το 2020 θα οδηγούσε µακροπρόθεσµα σε σηµαντικά οικονοµικά οφέλη για την ΕΕ 1. Η αύξηση του ποσοστού των αποφοίτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης σε 40% θα συνέβαλλε στην αύξηση του κατά κεφαλήν ΑΕγχΠ της ΕΕ κατά 4% 2. Αν εξασφαλιστεί ότι τα συστήµατα εκπαίδευσης και κατάρτισης είναι σε θέση να προσφέρουν τις δεξιότητες που χρειάζεται η αγορά εργασίας, θα διευκολυνθεί η επίτευξη του στόχου που έχει θέσει για την απασχόληση (75%) η στρατηγική «Ευρώπη 2020». 1 2 Ευρωπαϊκό δίκτυο εµπειρογνωµόνων για τα οικονοµικά της εκπαίδευσης [European Expert Network on Economics of Education (EENEE)], συνοπτική έκθεση πολιτικής, Σεπτέµβριος Έκθεση της πολωνικής προεδρίας σχετικά µε τις πηγές ανάπτυξης στην Ευρώπη, µε τίτλο «Προς µια ευρωπαϊκή συναίνεση για την ανάπτυξη», Οκτώβριος EL 2 EL

3 Η ευρωπαϊκή προστιθέµενη αξία του προγράµµατος θα συνίσταται στα ακόλουθα: να βοηθήσει τους πολίτες να αποκτήσουν περισσότερες και καλύτερες δεξιότητες, να βελτιώσει την ποιότητα της διδασκαλίας στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα της ΕΕ και πέραν αυτής, να υποστηρίξει τα κράτη µέλη και τις εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης χώρες-εταίρους στον εκσυγχρονισµό των εθνικών τους συστηµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης, ώστε να γίνουν πιο καινοτόµα, και να προωθήσει τη συµµετοχή της νεολαίας στην κοινωνία, καθώς και την πρόσδοση µιας ευρωπαϊκής διάστασης στον µαζικό λαϊκό αθλητισµό. Συγχρόνως, οι δηµοσιονοµικοί περιορισµοί της ΕΕ και των κρατών µελών επιβάλλουν την εστίαση στα αποτελέσµατα και την οικονοµική αποδοτικότητα, τη συγκέντρωση των προσπαθειών, ώστε να ενισχυθεί ο συστηµικός αντίκτυπος, και τη µείωση των διοικητικών και λειτουργικών δαπανών. Η βασικότερη προϋπόθεση για την επίτευξη αυτής της προστιθέµενης αξίας είναι να ενισχυθούν οι δεσµοί και οι συνέργειες µεταξύ του προγράµµατος και των κύριων πολιτικών προτεραιοτήτων και διαδικασιών της ΕΕ, και ιδίως της εφαρµογής των στρατηγικών «Ευρώπη 2020», «Εκπαίδευση και κατάρτιση 2020» και «Νεολαία» και των προτεραιοτήτων της εξωτερικής δράσης της ΕΕ. Οι προτεραιότητες από πλευράς δαπανών πρέπει να στηρίζονται σε κοινές προτεραιότητες και στους επιδιωκόµενους πολιτικούς στόχους σχετικά µε το θέµα αυτό, η πρόσφατη ανακοίνωση σχετικά µε τον εκσυγχρονισµό της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης 3 επισηµαίνει τα βασικά πολιτικά ζητήµατα που πρέπει να προωθηθούν για να αναβαθµιστεί το µορφωτικό επίπεδο των πολιτών και για να αυξηθούν η ποιότητα, η ελκυστικότητα και η διεθνοποίηση των συστηµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, καθώς και η συνάφειά τους µε την καινοτοµία. 2. ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΕΠΙΤΕΥΓΜΑΤΩΝ ΤΟΥ ΠΑΡΕΛΘΟΝΤΟΣ ΚΑΙ ΤΩΝ Ι ΑΓΜΑΤΩΝ ΠΟΥ ΕΧΟΥΝ ΑΝΤΛΗΘΕΙ Οι αξιολογήσεις δείχνουν ότι τα προγράµµατα της ΕΕ της περιόδου πέτυχαν ήδη σηµαντικό συστηµικό αντίκτυπο, πολύ σπουδαιότερο από τα επιµέρους οφέλη που αποκοµίζουν οι µεµονωµένοι συµµετέχοντες. Η διεθνής συνεργασία στην τριτοβάθµια εκπαίδευση κατέδειξε ότι η ΕΕ έχει γίνει παγκόσµιο σηµείο αναφοράς και πηγή έµπνευσης όσον αφορά τις µεταρρυθµίσεις στον τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Επιπλέον, συνέβαλε καθοριστικά στην προώθηση της χρήσης καινοτόµων προσεγγίσεων όσον αφορά, µεταξύ άλλων, την ανάπτυξη και τη διαφάνεια των προγραµµάτων σπουδών. Στον τοµέα της µη τυπικής µάθησης, η υποστήριξη της ΕΕ άσκησε ισχυρή επίδραση στην εκπαιδευτική και επαγγελµατική ανέλιξη των ατόµων, ενώ συγχρόνως ενέπνευσε και διαµόρφωσε πολιτικές πρωτοβουλίες όπως η ευρωπαϊκή εθελοντική υπηρεσία. Ωστόσο, υπάρχει ένα συνονθύλευµα µεγάλου αριθµού προγραµµάτων και δράσεων, που πρέπει να δώσουν τη θέση τους σε µιαν απλούστερη, βελτιωµένη αρχιτεκτονική, µε καλύτερη ισορροπία µεταξύ εναρµόνισης και ευελιξίας. Για παράδειγµα, το πρόγραµµα διά βίου µάθησης έχει 6 υποπρογράµµατα 4, περισσότερους από 50 στόχους και πάνω από 60 δράσεις. Το πρόγραµµα «Νεολαία σε δράση» εστιάζεται στην κινητικότητα και στην (µη τυπική) µάθηση των νέων, ενώ περίπου το 80% της χρηµατοδότησης του προγράµµατος διά βίου µάθησης ωφελεί επίσης τη νεολαία. Μερικές δράσεις δεν διαθέτουν τη κρίσιµη µάζα 3 4 COM(2011) 567 της Erasmus, Comenius, Leonardo, Grundtvig, εγκάρσιο πρόγραµµα, Jean Monnet. EL 3 EL

4 που χρειάζεται για να υπάρξει αντίκτυπος µακράς διάρκειας ή έχουν υψηλό διοικητικό κόστος. Η διεθνής συνεργασία στην τριτοβάθµια εκπαίδευση χαρακτηρίζεται επίσης από τον κατακερµατισµό µεταξύ των διαφόρων µέσων που χρησιµοποιεί η ΕΕ για την επίτευξη παρόµοιων στόχων και την υλοποίηση παρόµοιων δράσεων. Η Επιτροπή χρηµατοδοτεί σήµερα πέντε προγράµµατα συνεργασίας στον τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης µε διάφορα µέρη του κόσµου: Το Erasmus Mundus εστιάζεται κυρίως στην κινητικότητα, προσφέροντας υποτροφίες για την παρακολούθηση κοινών µεταπτυχιακών και διδακτορικών προγραµµάτων υψηλής ποιότητας και υποστηρίζοντας πανεπιστηµιακές κοινοπραξίες µε διάφορα µέρη του κόσµου. Το Tempus είναι ένα πρόγραµµα δηµιουργίας ικανοτήτων για τον εκσυγχρονισµό της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης µέσω σχεδίων συνεργασίας των πανεπιστηµίων της ΕΕ µε οµόλογά τους ιδρύµατα από τα δυτικά Βαλκάνια και τις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας Το Alfa και το Edulink έχουν παρόµοιους στόχους και καλύπτουν τις χώρες της Λατινικής Αµερικής και τις χώρες ΑΚΕ. Η Επιτροπή δηµιούργησε επίσης ένα πρόγραµµα συνεργασίας µε τις βιοµηχανικές χώρες, το οποίο χρηµατοδοτεί σχέδια κοινών και διπλών πτυχίων, κοινά σχέδια κινητικότητας και δραστηριότητες πολιτικής. Όλα αυτά τα προγράµµατα τριτοβάθµιας εκπαίδευσης επιδιώκουν παρόµοιους στόχους χρηµατοδοτούν συγκρίσιµα αλλά ελαφρώς διαφορετικά είδη δράσεων, που έχουν διαφορετικά χρονοδιαγράµµατα και διαφορετικούς όρους και διαδικασίες εφαρµογής. Ο υπερβολικός κατακερµατισµός ενέχει τον κίνδυνο αλληλεπικαλύψεων, δυσχεραίνει την πρόσβαση των πιθανών δικαιούχων και περιορίζει τις δυνατότητες για αύξηση της αποτελεσµατικότητας των προγραµµάτων, επίτευξη της αναγκαίας κρίσιµης µάζας και βελτίωση της οικονοµικής αποδοτικότητάς τους. Με τη νέα εστίαση στις προτεραιότητες, η οποία θα αυξήσει την ενωσιακή προστιθέµενη αξία και τον συστηµικό αντίκτυπο, οι ενέργειες που υποστηρίζονται θα συµβάλουν στις προσπάθειες ενίσχυσης της απασχόλησης και της ανάπτυξης σύµφωνα µε τους στόχους της στρατηγικής «Ευρώπη 2020». Αν οι δράσεις παρόµοιου χαρακτήρα διέπονταν από παρόµοιους κανόνες και διαδικασίες εφαρµογής, ώστε να απλουστευθεί το έργο τόσο των δικαιούχων όσο και των φορέων διαχείρισης, θα µπορούσαν να γίνουν σηµαντικές οικονοµίες κλίµακας. Αξιοποιώντας τις σηµαντικές επιτυχίες των προγραµµάτων της περιόδου , το πρόγραµµα Erasmus για όλους θα εξαλείψει τις αδυναµίες τους, οι οποίες επισηµάνθηκαν στις αξιολογήσεις, και θα ενισχύσει τις συνέργειες µε άλλες ενωσιακές πηγές χρηµατοδότησης. Ειδικότερα, ενώ το νέο πρόγραµµα θα επικεντρώνεται σε διάφορες δράσεις διακρατικού χαρακτήρα, τα διαρθρωτικά ταµεία θα υποστηρίζουν τις εθνικές και περιφερειακές προσπάθειες που καταβάλλονται, µεταξύ άλλων, για τον εκσυγχρονισµό των εκπαιδευτικών υποδοµών, την υποστήριξη της αναβάθµισης των δεξιοτήτων, της κατάρτισης 5 Πρόγραµµα διά βίου µάθησης (περιλαµβανοµένων των Erasmus, Comenius, Leonardo, Grundtvig), Erasmus Mundus Tempus, προγράµµατα διµερούς συνεργασίας µε βιοµηχανικές χώρες, Edulink, Alfa και «Νεολαία σε δράση», καθώς και προπαρασκευαστικές δράσεις για τον αθλητισµό EL 4 EL

5 και της κινητικότητας των ατόµων στην αγορά εργασίας και την αύξηση της πρόσβασης των υποεκπροσωπούµενων οµάδων στην εκπαίδευση και την κατάρτιση. Οι δράσεις Marie-Curie 6 που θα αναληφθούν βάσει του προγράµµατος «Ορίζοντας 2020» θα υποστηρίξουν την κινητικότητα των ερευνητών. Για να αξιοποιηθούν πλήρως οι συνέργειες µε το πρόγραµµα «Ορίζοντας 2020», θα προωθηθεί η απόκτηση κοινών πτυχίων διδακτορικού επιπέδου αποκλειστικά µε δράσεις Marie-Curie. Το πρόγραµµα Erasmus για όλους: θα αυξήσει τη συνοχή και θα ενισχύσει την προσέγγιση διά βίου µάθησης, διασυνδέοντας τις δραστηριότητες υποστήριξης της τυπικής και της µη τυπικής µάθησης σε όλο το φάσµα εκπαίδευσης και κατάρτισης θα διευρύνει τις δυνατότητες ανάπτυξης συγκροτηµένων σχέσεων συνεργασίας τόσο µεταξύ των διαφόρων τοµέων της εκπαίδευσης όσο και µε τις επιχειρήσεις και τους άλλους εµπλεκόµενους παράγοντες θα προσφέρει ευελιξία και κίνητρα, έτσι ώστε η κατανοµή των κονδυλίων µεταξύ των δραστηριοτήτων, των δικαιούχων και των χωρών να αντανακλά καλύτερα την απόδοση και τον αντίκτυπο. Το όνοµα «Erasmus» αναγνωρίζεται ευρέως από το ευρύ κοινό τόσο στην ΕΕ όσο και στις εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης συµµετέχουσες χώρες ως συνώνυµο της κινητικότητας των εκπαιδευοµένων στην ΕΕ αλλά και ως έκφραση ευρωπαϊκών αξιών όπως η πολυπολιτισµικότητα και η πολυγλωσσία. Αντί της διατήρησης µιας όλο και περισσότερο πολύπλοκης πληθώρας διαφορετικών ονοµάτων, το πρόγραµµα θα ονοµαστεί «Erasmus για όλους». Οι δηµόσιοι και ιδιωτικοί φορείς των κύριων εκπαιδευτικών τοµέων που καλύπτονται από το πρόγραµµα θα µπορούν να χρησιµοποιούν αυτή την «εµπορική ονοµασία». Επιπλέον, για σκοπούς επικοινωνιακής προβολής και διάδοσης, η γενική «εµπορική ονοµασία» θα συνδεθεί µε τους κύριους εκπαιδευτικούς τοµείς ως εξής: «Erasmus τριτοβάθµια εκπαίδευση», που θα αφορά όλα τα είδη τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στην Ευρώπη και διεθνώς «Erasmus κατάρτιση», που θα αφορά την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων «Erasmus σχολεία», που θα αφορά τη σχολική εκπαίδευση και «Erasmus συµµετοχή των νέων», που θα αφορά τη µη τυπική εκπαίδευση των νέων. 3. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΚΑΙ ΒΑΣΙΚΕΣ ΡΑΣΕΙΣ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ 3.1. Βελτιωµένη αρχιτεκτονική Το πρόγραµµα διά βίου µάθησης, τα διεθνή προγράµµατα τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και το πρόγραµµα «Νεολαία σε δράση» επιδιώκουν τους ίδιους γενικούς στόχους και υποστηρίζουν δραστηριότητες που µπορούν να καταταγούν σε τρεις µεγάλες κατηγορίες: µαθησιακή κινητικότητα συνεργασία µεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυµάτων ή οργανώσεων νέων και συνεργασία σε θέµατα πολιτικής σε ενωσιακό ή διεθνές επίπεδο. Έχουν παρόµοιες 6 Αυτή η ονοµασία δόθηκε στο πρόγραµµα λόγω των σηµαντικών ανακαλύψεων της κατόχου του βραβείου Νόµπελ Marie Sklodowska Curie. EL 5 EL

6 διαχειριστικές δοµές (π.χ. προσκλήσεις υποβολής προτάσεων για διακρατική συνεργασία) και παρόµοιες µεθόδους εφαρµογής (άµεση διαχείριση από την Επιτροπή ή έµµεση διαχείριση µέσω εκτελεστικών και εθνικών οργανισµών). Εποµένως, για να εξασφαλιστεί η αύξηση της συνοχής, των συνεργειών και των δυνατοτήτων απλούστευσης και για να δηµιουργηθούν καινοτόµοι µηχανισµοί χρηµατοδότησης, η αρχιτεκτονική του προτεινόµενου προγράµµατος θα υποστηρίζει τρία είδη βασικών δράσεων, που είναι συµπληρωµατικές και αλληλοενισχύονται: Μαθησιακή κινητικότητα των ατόµων: Η κινητικότητα θα απορροφά σηµαντικό µερίδιο του αυξηµένου γενικού προϋπολογισµού. Αυτή η αύξηση, µαζί µε την εστίαση στην ποιότητα της κινητικότητας καθώς επίσης και τη συγκέντρωση των προτεραιοτήτων και των προσπαθειών, αναµένεται να αυξήσει την κρίσιµη µάζα και να έχει αντίκτυπο και πέραν των εµπλεκόµενων ατόµων και φορέων. Συνεργασία για καινοτοµία και ορθές πρακτικές: Θα δοθεί µεγαλύτερη έµφαση στην ενίσχυση της ανάπτυξης καινοτόµων εταιρικών σχέσεων µεταξύ των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων και των επιχειρήσεων. Όσον αφορά την τριτοβάθµια εκπαίδευση, θα δοθεί έµφαση στη δηµιουργία ικανοτήτων µε ισχυρή εστίαση στις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας, και στην ανάπτυξη εταιρικών σχέσεων στρατηγικού χαρακτήρα µε τις ανεπτυγµένες και τις αναδυόµενες οικονοµίες. Υποστήριξη για πολιτικές µεταρρυθµίσεις: Οι πολιτικές µεταρρυθµίσεις θα επικεντρωθούν: στην ενίσχυση των εργαλείων και του αντικτύπου των ανοιχτών µεθόδων συντονισµού στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη νεολαία στην εφαρµογή της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και στην προώθηση του πολιτικού διαλόγου µε τις τρίτες χώρες και τους διεθνείς οργανισµούς. EL 6 EL

7 ιεθνής διάσταση Υπάρχουν σήµερα πέντε προγράµµατα συνεργασίας µε τις τρίτες χώρες στον τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Τα προγράµµατα αυτά θα ενσωµατωθούν στις τρεις βασικές δράσεις του προγράµµατος, επίσης µε ισχυρή έµφαση στην κινητικότητα: Η παροχή υποστήριξης για κοινά πτυχία υψηλής ποιότητας και υποτροφίες για τους φοιτητές και το προσωπικό παγκοσµίως θα επεκταθεί πέρα από τον συγκριτικά µικρό αριθµό πανεπιστηµίων που µπορούν σήµερα να συµµετάσχουν. Η διαχείριση της διεθνούς κινητικότητας θα βασίζεται στο σηµερινό σύστηµα Erasmus, σύµφωνα µε το οποίο οι υποτροφίες χορηγούνται βάσει συµφωνιών µεταξύ των ιδρυµάτων. Η διάθεση των κεφαλαίων θα γίνεται σύµφωνα µε τις θεµατικές και γεωγραφικές προτεραιότητες της εξωτερικής δράσης της ΕΕ. Τα µέτρα δηµιουργίας ικανοτήτων για τον εκσυγχρονισµό των συστηµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης θα βελτιωθούν επίσης. Η συνεργασία µε τις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας θα ενισχυθεί µέσω της συγχώνευσης των δράσεων δηµιουργίας ικανοτήτων και των δράσεων κινητικότητας, ώστε να εξασφαλιστεί συστηµικός αντίκτυπος οι δράσεις που χρηµατοδοτούνται σήµερα από το Alfa, το Edulink και τα πρώην προγράµµατα Asialink θα υλοποιούνται ως δράσεις υποστήριξης για την δηµιουργία ικανοτήτων, την ανάπτυξη και τον εκσυγχρονισµό µέσω κοινών σχεδίων µε πανεπιστήµια της ΕΕ και της Λατινικής Αµερικής, της Ασίας και της Αφρικής. Ειδικές δράσεις Λόγω των ειδικών προσπαθειών της για προώθηση της αριστείας στην εκπαίδευση και την έρευνα για θέµατα ευρωπαϊκής ενοποίησης, η πρωτοβουλία Jean Monnet θα συνεχιστεί ως χωριστή δραστηριότητα στο πλαίσιο του προγράµµατος και θα χρησιµοποιεί τους µηχανισµούς εφαρµογής του προγράµµατος. Οµοίως, για να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες απλούστευσης και βελτίωσης της αρχιτεκτονικής του πολυετούς δηµοσιονοµικού πλαισίου, η συνεργασία στον τοµέα του αθλητισµού σε επίπεδο ΕΕ θα αντιµετωπιστεί ως χωριστή δραστηριότητα στο πλαίσιο του προγράµµατος Βασική δράση 1: Μαθησιακή κινητικότητα των ατόµων Η κινητικότητα για διακρατική µάθηση φοίτηση σε ίδρυµα-εταίρο, διδασκαλία, απόκτηση εργασιακής εµπειρίας, παρακολούθηση µαθηµάτων κατάρτισης ή συµµετοχή σε σχέδιο εθελοντισµού ή ανταλλαγής στο εξωτερικό έχει σαφή προστιθέµενη αξία και µπορεί να προωθηθεί αποτελεσµατικά µόνο σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η µαθησιακή κινητικότητα έχει τη δυνατότητα: να βελτιώσει το επίπεδο βασικών ικανοτήτων και δεξιοτήτων που έχουν µεγάλη σηµασία για την αγορά εργασίας και την κοινωνία να ενισχύσει τη συµµετοχή των νέων στη δηµοκρατική ζωή και να ενισχύσει τον εκσυγχρονισµό και τη διεθνοποίηση των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων, προς όφελος τόσο της ΕΕ όσο και των τρίτων χωρών. Συνεπώς, η κινητικότητα θα ενισχυθεί και θα παραµείνει το κεντρικό στοιχείο όλου του προγράµµατος, µε ισχυρή έµφαση στην κινητικότητα των φοιτητών της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. EL 7 EL

8 Με τον προτεινόµενο προϋπολογισµό της Επιτροπής, το πρόγραµµα θα µπορούσε να προσφέρει ευκαιρίες κινητικότητας σε περίπου 5 εκατοµµύρια εκπαιδευοµένους κατά τη διάρκεια της επταετούς περιόδου. Σήµερα υποστηρίζονται σε ετήσια βάση περίπου περίοδοι κινητικότητας. Ο αριθµός αυτός θα µπορούσε να αυξηθεί σε κατά µέσον όρο και να φτάσει τις το τελευταίο έτος, συµπεριλαµβανοµένων των εκπαιδευοµένων και του προσωπικού. Εκτιµάται ότι από τη διεθνή κινητικότητα προς και από τις τρίτες χώρες θα επωφεληθούν περίπου άτοµα κατά τη διάρκεια της επταετούς περιόδου. Ωστόσο, η κινητικότητα δεν είναι αυτοσκοπός. Το πρόγραµµα θα αυξήσει την ενωσιακή προστιθέµενη αξία, πράγµα που θα ενισχύσει τα αποτελέσµατα της κινητικότητας και τους όρους που την συνοδεύουν, και επιβάλλει την ένταξη της κινητικότητας σε µια συνεκτική στρατηγική θεσµικής ανάπτυξης. Το κύριο κριτήριο για τη χρηµατοδότηση θα είναι η ποιότητα, που θα αποδεικνύεται µέσω του εκπαιδευτικού περιεχοµένου και των µεθόδων διδασκαλίας και µάθησης, της αναγνώρισης των µαθησιακών αποτελεσµάτων, της γλωσσικής και διαπολιτισµικής προετοιµασίας και της βελτίωσης των ρυθµίσεων στους οργανισµούς υποδοχής. Η υποστήριξη του προγράµµατος Erasmus για όλους προς την κινητικότητα θα εστιαστεί σε τέσσερις βασικές δραστηριότητες: Κινητικότητα προσωπικού, ιδίως για τους εκπαιδευτικούς, τους εκπαιδευτές, τους διευθυντές σχολείων και τους εργαζόµενους νέους. Κινητικότητα φοιτητών τριτοβάθµιας εκπαίδευσης (συµπεριλαµβανοµένων των κοινών/διπλών πτυχίων) και των σπουδαστών επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης. Erasmus Master για φοιτητές της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, µε έναν νέο µηχανισµό εγγύησης δανείων. Κινητικότητα των νέων, συµπεριλαµβανοµένων των σχεδίων εθελοντισµού και ανταλλαγών νέων. EL 8 EL

9 Κινητικότητα προσωπικού: Οι ερευνητές αναγνωρίζουν οµόφωνα τον βασικό ρόλο των εκπαιδευτικών και των διευθυντών των σχολείων στη βελτίωση της απόδοσης των εκπαιδευοµένων και των εκπαιδευτικών συστηµάτων. Για να προωθηθεί η αριστεία στη διδασκαλία, να αναπτυχθούν καινοτόµες και επιτυχείς µέθοδοι διδασκαλίας/µάθησης και να προαχθεί η ποιότητα στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα, θα ενισχυθεί σηµαντικά η κινητικότητα του προσωπικού σε όλους τους τοµείς της εκπαίδευσης, συµπεριλαµβανοµένης της µακροπρόθεσµης κινητικότητας του σχολικού προσωπικού. Προβλέπονται επίσης περισσότερες ευκαιρίες για τη µαθησιακή κινητικότητα των νεαρών εργαζοµένων, λαµβανοµένου υπόψη του ρόλου τους ως πολλαπλασιαστών και για να ενισχυθεί η ανταλλαγή ορθών πρακτικών µεταξύ των οργανώσεων νεολαίας. Κινητικότητα προσωπικού που προβλέπεται για την περίοδο δικαιούχοι Φοιτητές τριτοβάθµιας εκπαίδευσης: Με δεδοµένη την αυξανόµενη διεθνοποίηση του τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, οι δραστηριότητες µαθησιακής κινητικότητας Erasmus θα ενισχυθούν σηµαντικά και θα επεκταθούν σε διεθνές επίπεδο, µεταξύ άλλων και στις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας, ώστε να συµβάλουν στην επίτευξη του στόχου αναφοράς για ποσοστό κινητικότητας 20% µεταξύ των αποφοίτων της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Με τον τρόπο αυτόν οι ευρωπαίοι φοιτητές θα µπορούν να εξασφαλίσουν τη διεθνή κινητικότητά τους, ενώ οι µη ευρωπαίοι φοιτητές θα έχουν τη δυνατότητα να πραγµατοποιήσουν περιόδους µαθησιακής κινητικότητας στην ΕΕ, πράγµα που θα ενθαρρύνει την κυκλοφορία των ταλέντων και θα αυξήσει την ελκυστικότητα της ευρωπαϊκής τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, προς αµοιβαίο όφελος τόσο των ενωσιακών όσο και των εκτός ΕΕ ιδρυµάτων και συστηµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. EL 9 EL

10 Κοινά πτυχία: Στηριζόµενο στην επιτυχία του Erasmus Mundus, που εφαρµόζεται σε συνεργασία µε τις βιοµηχανικές χώρες, το πρόγραµµα θα ενισχύσει την παροχή υποστήριξης για δραστηριότητες κινητικότητας µε στόχο την απόκτηση πτυχίων στα πλαίσια κοινών προγραµµάτων σπουδών υψηλής ποιότητας, που υλοποιούνται από ενωσιακά και µη πανεπιστήµια. Αυτή η δράση θα µπορεί να λάβει πρόσθετη χρηµατοδότηση από τις ενδιαφερόµενες χώρες-εταίρους. Κινητικότητα για κοινά πτυχία δικαιούχοι Erasmus για την απόκτηση µεταπτυχιακού διπλώµατος (Erasmus Master): Τα µεταπτυχιακά διπλώµατα έχουν ουσιαστική σηµασία για τη βελτίωση του επιπέδου προσόντων στην τριτοβάθµια εκπαίδευση και για την υποβοήθηση των φοιτητών να αποκτήσουν τις προηγµένες δεξιότητες που απαιτούν οι θέσεις απασχόλησης εντάσεως γνώσης. Μολονότι οι µεταρρυθµίσεις της Μπολόνιας δηµιούργησαν περισσότερες ευκαιρίες, η κινητικότητα που παρατηρείται στην ΕΕ για την πραγµατοποίηση µεταπτυχιακών σπουδών είναι πολύ χαµηλή. Αυτό οφείλεται εν µέρει στο ότι τα εθνικά συστήµατα υποστήριξης των φοιτητών, όπου υπάρχουν, είναι συνήθως περιορισµένης εµβέλειας και δεν µπορούν να χρησιµοποιηθούν για σπουδές σε άλλο κράτος µέλος. Επιπλέον, οι φοιτητές δεν διαθέτουν συνήθως εγγυήσεις ως ασφάλεια για τη λήψη δανείου, πράγµα που καθιστά το ασφάλιστρο κινδύνου απαγορευτικό ιδίως όταν ο δανειολήπτης προτίθεται να σπουδάσει στο εξωτερικό. Το πρόβληµα είναι ιδιαίτερα οξύ για τους φοιτητές που επιθυµούν να παρακολουθήσουν πλήρες µεταπτυχιακό πρόγραµµα σε άλλο κράτος µέλος, όπου τα δίδακτρα ενδέχεται να είναι υψηλά. Για την αντιµετώπιση του προβλήµατος αυτού, το Erasmus για όλους θα θεσπίσει έναν µηχανισµό εγγύησης φοιτητικών δανείων, που θα προσφέρει τη δυνατότητα σε µεταπτυχιακούς φοιτητές που παρακολουθούν πλήρες µεταπτυχιακό πρόγραµµα σε άλλη χώρα της ΕΕ ή του ΕΟΧ να έχουν πρόσβαση σε δάνεια µε ευνοϊκούς όρους. Μεταπτυχιακοί φοιτητές Erasmus που θα επωφεληθούν από τον µηχανισµό δανειακών εγγυήσεων δικαιούχοι Σπουδαστές επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης: Η δυνατότητα πρόσβασης των νεαρών σπουδαστών επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης στις µεθόδους, τις πρακτικές και τις τεχνολογίες που χρησιµοποιούνται σε άλλες χώρες θα τους βοηθήσει να βελτιώσουν την απασχολησιµότητά τους σε µια παγκοσµιοποιηµένη οικονοµία: η µάθηση στο πλαίσιο της εργασίας και η απόκτηση εργασιακής πείρας έχουν νευραλγική σηµασία για την απασχολησιµότητα σε όλα τα επίπεδα εκπαίδευσης, ιδίως στη σηµερινή συγκυρία της εξαιρετικά υψηλής ανεργίας των νέων, και την ανάγκη να αυξηθεί η ποιότητα και η ελκυστικότητα της επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης σε πολλές ευρωπαϊκές χώρες. Για τους λόγους αυτούς θα αυξηθεί σηµαντικά η χρηµατοδότηση της κινητικότητας αυτών των σπουδαστών. Οι διακρατικές ευκαιρίες πρακτικής άσκησης σε επιχειρήσεις µπορούν να διαδραµατίσουν σηµαντικό ρόλο στην αύξηση της απασχολησιµότητας και θα ενισχυθούν σηµαντικά για τους φοιτητές και τους σπουδαστές τόσο της επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης όσο και της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. Ο στόχος είναι να ενισχυθούν οι δεσµοί µεταξύ εκπαίδευσης και επιχειρήσεων, να δοθεί ώθηση στην επιχειρηµατικότητα και να διευκολυνθεί η µετάβαση από την εκπαίδευση στον κόσµο της εργασίας. Όπου είναι δυνατόν, οι δραστηριότητες αυτές θα αφορούν πεδία στα οποία παρατηρούνται ελλείψεις δεξιοτήτων σε συγκεκριµένες χώρες ή τοµείς. EL 10 EL

11 Κινητικότητα φοιτητών τριτοβάθµιας εκπαίδευσης στην ΕΕ και πέραν αυτής δικαιούχοι Κινητικότητα σπουδαστών επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης δικαιούχοι ΣΥΝΟΛΟ από την οποία: περίοδοι άσκησης δικαιούχοι δικαιούχοι Μη τυπική µάθηση: Η µη τυπική µάθηση συµπληρώνει τις εµπειρίες τυπικής µάθησης. Η κινητικότητα στο πλαίσιο αυτό συµβάλλει πάρα πολύ στην προσωπική ανέλιξη, στην κοινωνική ένταξη, στην απόκτηση συνείδησης ενεργού πολίτη και στην απασχολησιµότητα των νέων. Ο αντίκτυπος είναι ιδιαίτερα σηµαντικός για τους µειονεκτούντες νέους. Εποµένως, η κινητικότητα των νέων µέσω σχεδίων ανταλλαγών νέων και σχεδίων εθελοντισµού θα ενισχυθεί. Κινητικότητα νέων δικαιούχοι 3.3. Βασική δράση 2: Συνεργασία για καινοτοµία και ορθές πρακτικές Τα διακρατικά σχέδια συνεργασίας έχουν νευραλγική σηµασία για την ενθάρρυνση της διαφάνειας, του ανοιχτού πνεύµατος και της αριστείας και για τη διευκόλυνση της ανταλλαγής πληροφοριών µεταξύ των ιδρυµάτων. Για να συµβάλει στη διαχείριση και την εφαρµογή των δραστηριοτήτων της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού, το πρόγραµµα θα παράσχει ενισχυµένη υποστήριξη σε σχέδια συνεργασίας που στοχεύουν στην ανάπτυξη, τη µεταφορά και την εφαρµογή καινοτόµων πρακτικών στους τοµείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας. Τέλος, το νέο πρόγραµµα θα τονώσει τη διεθνή συνεργασία και τη δηµιουργία ικανοτήτων στις τρίτες χώρες. Η υποστήριξη του προγράµµατος Erasmus για όλους στις δράσεις συνεργασίας θα εστιαστεί σε τέσσερις βασικές δραστηριότητες: Στρατηγικές συµπράξεις µεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυµάτων / οργανώσεων νέων και/ή άλλων σχετικών παραγόντων. Συµπράξεις µεγάλης κλίµακας µεταξύ ιδρυµάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης και επιχειρήσεων, µε τη µορφή συµµαχιών γνώσης για την τριτοβάθµια εκπαίδευση και τοµεακών συµµαχιών δεξιοτήτων. Πλατφόρµες υποστήριξης βασισµένες στην ΤΠ (τεχνολογία της πληροφορίας), συµπεριλαµβανοµένης της ηλεκτρονικής αδελφοποίησης. ηµιουργία ικανοτήτων στις τρίτες χώρες, µε ισχυρή εστίαση στις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας. EL 11 EL

12 Στρατηγικές συµπράξεις: Για να αντιµετωπιστεί η αυξανόµενη ανάγκη για πιο καινοτόµες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση, οι στρατηγικές συµπράξεις θα καλύψουν ποικίλες συµφωνίες συνεργασίας, που θα διαφέρουν ως προς την οικονοµική τους εµβέλεια, µε στόχο την ενίσχυση της διακρατικής συνεργασίας µεταξύ εκπαιδευτικών ιδρυµάτων / οργανώσεων νέων και/ή άλλων σχετικών παραγόντων. Το πρόγραµµα θα συνδέσει τις δραστηριότητες κινητικότητας και συνεργασίας και θα ενισχύσει τον συστηµικό αντίκτυπο (π.χ. τα σχέδια συνεργασίας µεταξύ των σχολείων θα µπορούσαν να καλύπτουν τόσο την ανάπτυξη προγραµµάτων σπουδών όσο και τις ανταλλαγές προσωπικού). Οµοίως, για να ενθαρρυνθεί η ευρωπαϊκή διάσταση των εθνικών σχεδίων εθελοντισµού, µπορεί να παρασχεθεί υποστήριξη για το άνοιγµα των σχεδίων αυτού του είδους στη διακρατική κινητικότητα. Με βάση τα διδάγµατα των προγραµµάτων της περιόδου (Comenius Regio, «Νεολαία σε δράση»), θα ενθαρρυνθεί η ανάπτυξη συµπράξεων που θα εµπλέκουν τις περιφερειακές και τοπικές αρχές και θα διασυνδέουν τους παράγοντες διαφόρων τοµέων, έτσι ώστε να προαχθούν η υιοθέτηση καινοτόµων, πιο ολοκληρωµένων προσεγγίσεων διά βίου µάθησης, η αποδοτικότερη χρήση των πόρων και η εφαρµογή σχεδίων κινητικότητας καλύτερης ποιότητας. Στρατηγικές συµπράξεις / εµπλεκόµενα ιδρύµατα συµπράξεις και ιδρύµατα Για να προωθήσει την καινοτοµία και την απασχολησιµότητα των εκπαιδευοµένων, το πρόγραµµα θα ενισχύσει τη συνεργασία µε τις επιχειρήσεις µέσω διακρατικών σχεδίων µεγάλης κλίµακας. EL 12 EL

13 Συµµαχίες γνώσης: Η εµβληµατική πρωτοβουλία «Ένωση καινοτοµίας» της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» υπογράµµισε την κρίσιµη σηµασία που έχει η παροχή βοήθειας στα πανεπιστήµια, προκειµένου να εκσυγχρονίσουν και να βελτιώσουν την ποιότητα και την καινοτοµία, µέσω των «συµµαχιών γνώσης». Οι εν λόγω συµµαχίες αποτελούν συµπράξεις συγκροτηµένης συνεργασίας µεταξύ των ιδρυµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και των επιχειρήσεων, που αναπτύσσουν καινοτόµους τρόπους παραγωγής και διάδοσης της γνώσης, προάγουν τη δηµιουργικότητα και την επιχειρηµατικότητα και, επίσης, αναπτύσσουν και υλοποιούν νέα προγράµµατα σπουδών και τυπικά προσόντα. Το πρόγραµµα θα ανταποκριθεί στο πολύ µεγάλο ενδιαφέρον που εκδηλώνεται από τις επιχειρήσεις και από τον τοµέα της εκπαίδευσης γι αυτό το είδος συνεργασίας, ούτως ώστε να προαχθεί η καινοτοµία και η ανάπτυξη στην Ευρώπη 7. Τοµεακές συµµαχίες δεξιοτήτων: Τοµεακά προγράµµατα µεταξύ επιχειρήσεων και παρόχων υπηρεσιών εκπαίδευσης και κατάρτισης, µε στόχο τη δηµιουργία νέων, ειδικών προγραµµάτων σπουδών για συγκεκριµένους τοµείς, την ανάπτυξη καινοτόµων τρόπων επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης και την έµπρακτη εφαρµογή των εργαλείων πανενωσιακής αναγνώρισης. Συµµαχίες γνώσης και τοµεακές συµµαχίες δεξιοτήτων / εµπλεκόµενα ιδρύµατα και επιχειρήσεις 400 συµµαχίες και ιδρύµατα Πλατφόρµες υποστήριξης βασισµένες στην ΤΠ και εικονική κινητικότητα: Για να αντιµετωπιστεί η ανάγκη για εναλλακτικές µορφές κινητικότητας, το πρόγραµµα θα δώσει µεγαλύτερο ρόλο στις πλατφόρµες υποστήριξης ΤΠ. Οι εν λόγω πλατφόρµες µπορούν, µε πολύ χαµηλό πρόσθετο κόστος, να καταστήσουν δυνατή την εκµάθηση µέσω οµοτίµων και την ανταλλαγή ορθών πρακτικών σε µια πολύ διευρυµένη οµάδα πιθανών δικαιούχων. Οι ανοιχτοί εκπαιδευτικοί πόροι, όπως τα ηλεκτρονικά µαθήµατα και η εικονική κινητικότητα, αποκτούν επίσης όλο και µεγαλύτερη σηµασία για τη διεθνή ελκυστικότητα των εκπαιδευτικών ιδρυµάτων. Η πρωτοβουλία «ηλεκτρονική αδελφοποίηση» στον τοµέα της συνεργασίας µεταξύ σχολείων θα ενισχυθεί σηµαντικά και θα εµπνεύσει παρόµοιες πρωτοβουλίες εικονικής κινητικότητας για την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση, την εκπαίδευση ενηλίκων και τη νεολαία. Πρόσβαση σ αυτήν θα έχουν και οι χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας. Πλατφόρµες τεχνολογίας πληροφοριών 3 πλατφόρµες ιεθνής συνεργασία και δηµιουργία ικανοτήτων: Η συνεργασία µε τις τρίτες χώρες θα ενσωµατωθεί πλήρως στην αρχιτεκτονική και τις βασικές δράσεις του προγράµµατος, σύµφωνα µε τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, µε βάση την εµπειρία των προγραµµάτων της περιόδου , και ιδίως των προγραµµάτων Tempus και Erasmus 7 Τα προγράµµατα και τα σχέδια της πρωτοβουλίας «Ορίζοντας 2020», συµπεριλαµβανοµένου του Ευρωπαϊκού Ινστιτούτου Καινοτοµίας και Τεχνολογίας (EIT), και οι συµµαχίες γνώσης που θα διαµορφωθούν βάσει του προγράµµατος «Erasmus για όλους» επιδιώκουν έναν κοινό, ύψιστο στόχο: την αύξηση της καινοτοµικής ικανότητας της Ευρώπης. Ωστόσο, συµβάλλουν στην αντιµετώπιση του κενού που υπάρχει στην Ευρώπη στον τοµέα της καινοτοµίας µε συµπληρωµατικό τρόπο: η πρωτοβουλία «Ορίζοντας 2020» προωθώντας την ενίσχυση των δεσµών µεταξύ της έρευνας και της καινοτοµίας (χωρίς κάλυψη των δραστηριοτήτων εκπαίδευσης) το EIT µέσω της πλήρους ολοκλήρωσης του αποκαλούµενου «τριγώνου γνώσης» (έρευνα, καινοτοµία και εκπαίδευση) και οι συµµαχίες γνώσης µέσω της ενισχυµένης συνεργασίας µεταξύ της εκπαίδευσης και της καινοτοµίας. EL 13 EL

14 Mundus. Θα έχει στόχο τη βελτίωση της ποιότητας, της χρησιµότητας και της διακυβέρνησης της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, µέσω σχεδίων του τύπου «από τη βάση προς την κορυφή», που θα εφαρµόζονται από διεθνείς κοινοπραξίες. Ανταποκρινόµενο στο ισχυρό πολιτικό αίτηµα για ενίσχυση της υποστήριξης προς τις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας της ΕΕ, το πρόγραµµα θα υποστηρίξει τη δηµιουργία ικανοτήτων στα εκπαιδευτικά ιδρύµατα και τον εκσυγχρονισµό των συστηµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης µέσω δράσεων συνεργασίας και διαρθρωτικών παρεµβάσεων. Θα συνδέσει στενά αυτές τις δραστηριότητες µε την κινητικότητα των φοιτητών και του προσωπικού. Το πρόγραµµα θα συµβάλει επίσης στον εκσυγχρονισµό των συστηµάτων και στην οικοδόµηση τοπικών ικανοτήτων στην Ασία, τη Λατινική Αµερική και τις χώρες ΑΚΕ, καθώς και στην υποστήριξη σχεδίων συνεργασίας στον τοµέα της µη τυπικής µάθησης. Σχέδια συνεργασίας για τη δηµιουργία ικανοτήτων στην τριτοβάθµια εκπαίδευση σχέδια 3.4. Βασική δράση 3: Υποστήριξη πολιτικών µεταρρυθµίσεων Η χάραξη τεκµηριωµένης πολιτικής, η διεξοδική ανάλυση της κατάστασης ανά χώρα και η πολυµερής εποπτεία είναι στοιχεία κρίσιµης σηµασίας για την επίτευξη των στρατηγικών προτεραιοτήτων της Ευρώπης. Η αµοιβαία µάθηση στην ΕΕ και σε διεθνές επίπεδο έχει αποδείξει την αξία της όσον αφορά τη συγκέντρωση διεθνών στοιχείων για την αποδοτικότητα των επενδύσεων στον τοµέα της εκπαίδευσης και την υποστήριξη των προσπαθειών των κρατών µελών να εφαρµόσουν νέες πολιτικές και µεταρρυθµίσεις. Τα διάφορα µέσα διαφάνειας που έχει αναπτύξει η ΕΕ στο πλαίσιο του προγράµµατος διά βίου µάθησης έχουν ασκήσει τεράστια επίδραση. Περισσότερα από 10 εκατοµµύρια άτοµα χρησιµοποιούν ήδη το ηλεκτρονικό βιογραφικό σηµείωµα «Europass» για να βρουν δουλειά. Η υποστήριξη των πολιτικών µεταρρυθµίσεων από το πρόγραµµα Erasmus για όλους θα εστιαστεί σε τρεις βασικές δραστηριότητες: Υποστήριξη των ανοιχτών µεθόδων συντονισµού («EΚ 2020», στρατηγική της ΕΕ για τη νεολαία) και του ευρωπαϊκού εξαµήνου («Ευρώπη 2020»). Μέσα της ΕΕ: αξιοποίηση και εφαρµογή. Πολιτικός διάλογος (εµπλεκόµενοι παράγοντες, τρίτες χώρες, διεθνείς οργανισµοί). EL 14 EL

15 Το πρόγραµµα θα ενισχύσει την υποστήριξη δραστηριοτήτων που συµβάλλουν στην υλοποίηση των στόχων της ΕΕ στους τοµείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας, ιδίως µέσω των ανοιχτών µεθόδων συντονισµού: ανάπτυξη δεικτών, στατιστικών και συγκριτικών σηµείων αναφοράς και παρακολούθηση των τάσεων και των εξελίξεων της πολιτικής µάθηση και επανεξετάσεις µέσω οµοτίµων πολιτική ανάλυση και συγκριτικές µελέτες. Το πρόγραµµα θα ενισχύσει την υποστήριξη που παρέχεται για την εφαρµογή, σε εθνικό επίπεδο, των µέσων διαφάνειας της ΕΕ (π.χ. EQF, ECTS, ECVET) 8 και των δικτύων πανενωσιακής εµβέλειας. Θα υποστηρίξει την εφαρµογή του «U-Multirank», µέσου κατάταξης των ιδρυµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης βάσει των επιδόσεών τους και παροχής πληροφοριών για τα ιδρύµατα αυτά, το οποίο επιδιώκει να βελτιώσει ριζικά τη διαφάνεια του τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, µε τα πρώτα αποτελέσµατα να αναµένονται για το Το πρόγραµµα θα υποστηρίξει επίσης ειδικότερους πολιτικούς στόχους για θεµατικές προτεραιότητες, όπως είναι, µεταξύ άλλων, το σχέδιο εκσυγχρονισµού της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης, η διαδικασία της Μπολόνιας (τριτοβάθµια εκπαίδευση) και η διαδικασία της Κοπεγχάγης (επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση), το σχέδιο για τα σχολεία του 21ου αιώνα, το ευρωπαϊκό θεµατολόγιο για την εκπαίδευση των ενηλίκων και ο συγκροτηµένος διάλογος µε τους νέους, συµπεριλαµβανοµένης της ενεργού υποστήριξης του ευρωπαϊκού φόρουµ νεολαίας και των συµπράξεων µε αντιπροσωπευτικές ΜΚΟ του τοµέα της νεολαίας. Θα υποστηρίξει επίσης και θα εντείνει την εφαρµογή των οκτώ βασικών ικανοτήτων για τη διά βίου µάθηση, που καθορίστηκαν στο ευρωπαϊκό πλαίσιο του Η υποστήριξη των πολιτικών µεταρρυθµίσεων θα επιδιώκει την επίτευξη των συγκεκριµένων στόχων της στρατηγικής «EΚ 2020», καθώς και την επίτευξη των στόχων της στρατηγικής 8 9 EQF: Ευρωπαϊκό πλαίσιο επαγγελµατικών προσόντων ECTS: Ευρωπαϊκό σύστηµα µεταφοράς διδακτικών µονάδων ECVET: Ευρωπαϊκό σύστηµα ακαδηµαϊκών µονάδων για την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση. Σύσταση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου της σχετικά µε τις βασικές ικανότητες για τη διά βίου µάθηση. EL 15 EL

16 «Ευρώπη 2020» στον τοµέα της εκπαίδευσης και του ανθρώπινου δυναµικού. Μέσω της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού, το πρόγραµµα θα επικεντρωθεί στα κύρια πολιτικά θέµατα που συµβάλλουν στην επίτευξη αυτών των βασικών στόχων της ΕΕ: προώθηση της χρήσης των τεχνολογιών της πληροφορίας και της επικοινωνίας (ΤΠΕ) στα σχολεία 10, καθώς και σε όλα τα επίπεδα της τυπικής εκπαίδευσης βελτίωση των επιπέδων γραµµατισµού των Ευρωπαίων, νέων και ενηλίκων µείωση της πρόωρης εγκατάλειψης του σχολείου προώθηση της αριστείας και της σφυρηλάτησης ισχυρότερων δεσµών µεταξύ της εκπαίδευσης, της έρευνας και της καινοτοµίας ενίσχυση της εκµάθησης γλωσσών παράλληλα µε την απόκτηση εγκάρσιων ικανοτήτων, όπως η µεθοδολογία της µάθησης και η επιχειρηµατικότητα. Θα ενταθεί ο πολιτικός διάλογος µε τις τρίτες χώρες, καθώς και µε τις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας, αλλά και µε στρατηγικούς εταίρους από τις αναδυόµενες και τις ανεπτυγµένες χώρες, σύµφωνα µε τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ Πρωτοβουλία Jean Monnet Το πρόγραµµα, που εγκαινιάστηκε το 1989, είναι τώρα παρόν σε 62 χώρες όλου του κόσµου, ενώ περίπου 740 πανεπιστήµια περιλαµβάνουν µαθήµατα Jean Monnet στα προγράµµατα σπουδών τους. Από το 1990 έως το 2009 η πρωτοβουλία Jean Monnet συνέβαλε στην υλοποίηση περίπου σχεδίων στον τοµέα των σπουδών για την ευρωπαϊκή ενοποίηση, συµπεριλαµβανοµένων 141 ευρωπαϊκών κέντρων αριστείας Jean Monnet, 775 εδρών και µόνιµων µαθηµάτων και ενοτήτων ευρωπαϊκών σπουδών. Με βάση την εµπειρία και τις ορθές πρακτικές που έχουν συγκεντρωθεί από την πρωτοβουλία, το πρόγραµµα θα προαγάγει τη διδασκαλία και την έρευνα για την ευρωπαϊκή ενοποίηση στα κράτη µέλη της ΕΕ και παγκοσµίως (ειδικότερα στις υποψήφιες χώρες και τις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας). Θα ενθαρρυνθεί η διαφοροποίηση των σπουδών, καθώς επίσης η εξασφάλιση ενός πιο ισορροπηµένου γεωγραφικού πεδίου και η συµµετοχή µιας νέας γενιάς εκπαιδευτικών. Λαµβάνοντας υπόψη τη διεθνώς αναγνωρισµένη ακαδηµαϊκή αριστεία τους σε µεγάλο αριθµό θεµάτων σχετικών µε την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση, το πρόγραµµα θα συνεχίσει να παρέχει ειδική υποστήριξη αφενός στο Κολέγιο της Ευρώπης (στη Μπριζ και στο Natolin), µε σκοπό την επέκταση των δραστηριοτήτων του στις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας, και αφετέρου στο Ευρωπαϊκό Πανεπιστηµιακό Ίδρυµα, ούτως ώστε να αναπτυχθεί η ικανότητά του να προωθεί την καλή διακυβέρνηση των πολιτικών της ΕΕ. Και τα δύο ιδρύµατα θα κληθούν να ενισχύσουν τη µεταξύ τους συνεργασία. Πρόσβαση στο πρόγραµµα θα έχουν και άλλα ακαδηµαϊκά ιδρύµατα που δραστηριοποιούνται στον τοµέα της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης ανάλογα µε την προστιθέµενη αξία των δραστηριοτήτων τους. Για τα ιδρύµατα που ενδιαφέρονται να εξασφαλίσουν την αναγνώριση της ποιότητας των προγραµµάτων σπουδών που προσφέρουν σε θέµατα ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης, η Επιτροπή θα δηµιουργήσει ένα σήµα αριστείας Jean Monnet. Το δίκτυο των καθηγητών Jean Monnet χρησιµεύει επίσης ως «εργαστήριο ιδεών» για την υποστήριξη της διακυβέρνησης και της 10 Η υποστήριξη που θα παρασχεθεί συνάδει απόλυτα µε τη δράση 68 του ψηφιακού θεµατολογίου, η οποία ενθαρρύνει τα κράτη µέλη να εντάξουν την ηλεκτρονική µάθηση στις εθνικές πολιτικές που εφαρµόζουν για τον εκσυγχρονισµό της εκπαίδευσης και της κατάρτισης. EL 16 EL

17 χάραξης πολιτικής σε επίπεδο ΕΕ. Κατά συνέπεια, θα ενισχυθεί ο διάλογος µεταξύ του ακαδηµαϊκού κόσµου και των υπευθύνων για τη χάραξη της πολιτικής ραστηριότητες στον τοµέα του αθλητισµού Με στόχο την ανάπτυξη της ευρωπαϊκής διάστασης στον αθλητισµό, το πρόγραµµα θα υποστηρίξει τις ακόλουθες δραστηριότητες: Σχέδια διακρατικής συνεργασίας. Υποστήριξη µη εµπορικών ευρωπαϊκών αθλητικών εκδηλώσεων µεγάλης σηµασίας. Ενίσχυση της βάσης στοιχείων για τη χάραξη πολιτικής στον τοµέα του αθλητισµού. ηµιουργία ικανοτήτων στον τοµέα του αθλητισµού. ιάλογος µε τους σχετικούς παράγοντες σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Το πρόγραµµα θα εστιαστεί στα εξής: ενίσχυση της χρηστής διακυβέρνησης και της βάσης γνώσεων για τον αθλητισµό στην ΕΕ προώθηση της επωφελούς για την υγεία σωµατικής άσκησης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του αθλητισµού να διευκολύνει την κοινωνική ένταξη, προωθώντας τις διπλές σταδιοδροµίες µέσω της εκπαίδευσης και της κατάρτισης των αθλητών και καταπολέµηση διακρατικών απειλών όπως η φαρµακοδιέγερση (ντόπινγκ), το «στήσιµο» αγώνων, η βία, ο ρατσισµός και η έλλειψη ανεκτικότητας. ικαιούχοι του προγράµµατος θα είναι δηµόσιοι φορείς ή οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών που δραστηριοποιούνται στον τοµέα του µαζικού λαϊκού αθλητισµού (αθλητικές δραστηριότητες τοπικού επιπέδου). Τα υποστηριζόµενα σχέδια και δίκτυα θα εξυπηρετούν κυρίως τον σκοπό της εφαρµογής και της παρακολούθησης των οδηγιών και των συστάσεων που εκδίδονται από τα κράτη µέλη και/ή τις αθλητικές οργανώσεις σε τοµείς όπως η χρηστή διακυβέρνηση, οι διπλές σταδιοδροµίες και τα επίπεδα συµµετοχής στον αθλητισµό και τη σωµατική άσκηση. 4. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΙ ΥΛΟΠΟΙΗΣΗ Οι αξιολογήσεις των σηµερινών προγραµµάτων τονίζουν ότι η εφαρµογή µέσω του συστήµατος ενωσιακών και εθνικών οργανισµών είναι ο αποδοτικότερος και αποτελεσµατικότερος τρόπος επίτευξης αποτελεσµάτων. Οι οικονοµικοί έλεγχοι των οργανισµών και η αξιολόγηση από το Ελεγκτικό Συνέδριο δείχνουν ότι η διαχειριστική πρακτική παρουσιάζει εξαιρετικά χαµηλά ποσοστά σφάλµατος (κάτω από 2%). Συνεπώς, το πρόγραµµα θα στηριχτεί στο υφιστάµενο βασικό σύστηµα, ενισχύοντας συγχρόνως τους µηχανισµούς επίτευξης αποτελεσµάτων µε χαµηλότερο διοικητικό και διαχειριστικό κόστος Προϋπολογισµός Ο πίνακας 1 και το γράφηµα 1 παρουσιάζουν την προτεινόµενη κατανοµή της χρηµατοδότησης µεταξύ των κύριων δράσεων. Με βάση την υπάρχουσα πείρα και λόγω της ενίσχυσης της έµφασης στην κινητικότητα, περίπου τα δύο τρίτα του προϋπολογισµού θα διατεθούν για δράσεις µαθησιακής κινητικότητας. Μολονότι η συνεργασία και οι πολιτικές µεταρρυθµίσεις είναι εξαιρετικά σηµαντικές από την άποψη του πολιτικού αντικτύπου, θα EL 17 EL

18 έχουν φυσικά πιο περιορισµένες δηµοσιονοµικές επιπτώσεις λόγω της φύσης των σχετικών δραστηριοτήτων. Όσον αφορά τη διεθνή συνιστώσα του, το πρόγραµµα συνάδει µε τις προτεραιότητες της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ. Κατά την κατανοµή των ετήσιων δηµοσιονοµικών κονδυλίων θα υπάρχει ευελιξία, ώστε να συνεκτιµώνται οι εξελίξεις που σηµειώνονται στο διεθνές πλαίσιο. ΠΙΝΑΚΑΣ 1: ΕΝ ΕΙΚΤΙΚΗ ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΕΙ ΟΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΑΙ ΕΥΣΗ, ΤΗΝ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗ ΚΑΙ ΤΗ ΝΕΟΛΑΙΑ (χωρίς τις δαπάνες για το Jean Monnet, τις δαπάνες για τις δραστηριότητες στον τοµέα του αθλητισµού και τις διοικητικές δαπάνες) Κύριες δράσεις και δραστηριότητες Κατά προσέγγιση % του συνόλου Πρόγραµµα δραστηριοτήτων Βασική δράση 1: Μαθησιακή κινητικότητα των ατόµων Βασική δράση 2: Συνεργασία για καινοτοµία και ορθές πρακτικές Βασική δράση 3: Υποστήριξη πολιτικών µεταρρυθµίσεων Επιχορηγήσεις λειτουργίας σε εθνικούς οργανισµούς 66% Προσωπικό, φοιτητές και σπουδαστές τριτοβάθµιας εκπαίδευσης και επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης, κοινά µεταπτυχιακά διπλώµατα, µεταπτυχιακά διπλώµατα Erasmus (µηχανισµός εγγύησης φοιτητικών δανείων), νεολαία 26% Στρατηγικές συµπράξεις, συµµαχίες γνώσης, τοµεακές συµµαχίες δεξιοτήτων και πλατφόρµες ΤΠ 5% Υποστήριξη της διακυβέρνησης της στρατηγικής «Ευρώπη 2020» και της ανοιχτής µεθόδου συντονισµού 3% EL 18 EL

19 ΓΡΑΦΗΜΑ 1: ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΚΑΤΑ ΕΙ ΟΣ ΡΑΣΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ Βασική δράση 1: Μαθησιακή κινητικότητα ατόµων (63%) Βασική δράση 2: Συνεργασία για καινοτοµία και ορθές πρακτικές (25%) 4% 3% 2% 2% 1% Βασική δράση 3:Υποστήριξη πολιτικών µεταρρυθµίσεων (4%) Επιχορηγήσεις λειτουργίας σε εθνικούς οργανισµούς (3%) 25% ιοικητικές δαπάνες (2%) 63% Πρωτοβουλία Jean Monnet (2%) ράσεις στον τοµέα του αθλητισµού (1%) Ενώ η αρχιτεκτονική του θα οργανωθεί σύµφωνα µε τις τρεις βασικές δράσεις, η πρόσβαση στο πρόγραµµα θα είναι ανοιχτή στους κύριους τοµείς που επωφελούνται σήµερα από το πρόγραµµα διά βίου µάθησης και από το πρόγραµµα «Νεολαία σε δράση». Ο πίνακας 2 και το γράφηµα 2 παρέχουν προσοµοίωση της πιθανής κατανοµής της χρηµατοδότησης κατά τοµέα, µε βάση τις προτεραιότητες και τις συγκεκριµένες δραστηριότητες που καθορίζονται ανωτέρω, σε σύγκριση µε την κατάσταση της περιόδου Ωστόσο, είναι σηµαντικό να σηµειωθεί ότι αυτά τα αριθµητικά στοιχεία πρέπει να λαµβάνονται ως αρχικές εκτιµήσεις. Κατά τη διάρκεια της εφαρµογής του προγράµµατος θα καταστεί δυνατόν να προσδιοριστεί ακριβέστερα και να γνωστοποιηθεί η απορρόφηση του προϋπολογισµού από τους κύριους τοµείς της εκπαίδευσης, της κατάρτισης και της νεολαίας 11. Η προσοµοίωση δείχνει ότι ο προϋπολογισµός που προτείνεται για το πρόγραµµα θα επιτρέψει στο σύνολο των διαφόρων εκπαιδευτικών τοµέων και στον τοµέα της µη τυπικής εκπαίδευσης των νέων να αυξήσουν τα επίπεδα χρηµατοδότησής τους. 11 Οι παρούσες και οι µελλοντικές δηµοσιονοµικές καταστάσεις δεν είναι πλήρως και άµεσα συγκρίσιµες. Οι εκτιµήσεις βασίζονται στα κύρια είδη δράσεων που υποστηρίζονται από τα προγράµµατα των ετών και Μερικές δαπάνες που λογίζονται σήµερα ως τµήµα του προϋπολογισµού ενός τοµέα δεν περιλαµβάνονται, διότι θα είναι κοινές (π.χ. επιχορηγήσεις λειτουργίας στους εθνικούς οργανισµούς και δραστηριότητες υποστήριξης µέτρων πολιτικής). Η κατανοµή βάσει της απόδοσης δεν µπορεί να υπολογιστεί µε ακρίβεια εκ των προτέρων. EL 19 EL

20 ΠΙΝΑΚΑΣ 2: ΠΙΘΑΝΑ ΕΠΙΠΕ Α ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΟΜΕΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο , ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΗΣ ΠΕΡΙΟ ΟΥ (εκατοµµύρια ευρώ, EΕ-27) Erasmus για όλους Προγράµµατα * Ετήσιος µέσος όρος Αύξηση % Εστίαση Erasmus τριτοβάθµια εκπαίδευση (συµπεριλαµβανόµενης της τριτοβάθµιας επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης) Erasmus τριτοβάθµια εκπαίδευση διεθνής διάσταση (χρηµατοδότηση τίτλου 4) %-95 % 220** % Φοιτητές/σπουδαστές, προσωπικό, κοινά προγράµµατα, µεταπτυχιακά διπλώµατα, στρατηγικές συµπράξεις, συµµαχίες γνώσης Φοιτητές/σπουδαστές, προσωπικό, δηµιουργία ικανοτήτων, ιδίως στις χώρες στις οποίες εφαρµόζεται η πολιτική γειτονίας Erasmus κατάρτιση (επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση και εκπαίδευση ενηλίκων) 330 εκ των οποίων 60 για την εκπαίδευση ενηλίκων εκ των οποίων περίπου 110 για την εκπαίδευση ενηλίκων 50 % - 60 % συνολικά, περίπου 80 % για την εκπαίδευση ενηλίκων Φοιτητές/σπουδαστές, προσωπικό, στρατηγικές συµπράξεις, τοµεακές συµµαχίες δεξιοτήτων, πλατφόρµες ΤΠ Erasmus σχολεία % -55 % Προσωπικό, στρατηγικές συµπράξεις, πλατφόρµες ΤΠ Erasmus συµµετοχή των νέων % 40 % Νέοι, προσωπικό, στρατηγικές συµπράξεις, πλατφόρµες ΤΠ Επιχορήγηση λειτουργίας (εθνικοί οργανισµοί) % Υποστήριξη πολιτικής % Jean Monnet % Αθλητισµός NA 34 NA * Περιλαµβάνει δραστηριότητες που χρηµατοδοτήθηκαν το 2010 για την EΕ27 µε αναπροσαρµογή για το ** Προσωρινή εκτίµηση του επιπέδου χρηµατοδότησης που θα διατεθεί για τη διεθνή συνεργασία στον τοµέα της τριτοβάθµιας εκπαίδευσης. EL 20 EL

21 ΓΡΑΦΗΜΑ 2: ΠΙΘΑΝΗ ΕΤΗΣΙΑ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗΣ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο ΣΕ ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΜΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο Erasmus Τριτοβάθµια εκπαίδευση Erasmus Τριτοβάθµια εκπαίδευση ιεθν ής διάσταση Erasmus Κατάρτιση Erasmus Σχολεία Erasmus Συµµετοχ ή νέων Επιχ ορηγήσεις λειτουργίας σε εθν ικούς οργαν ισµούς Υποστήριξη πολιτικής Πρωτοβουλία Jean Monnet ράσεις στον τοµέα του αθλητισµού Στις τρεις κατηγορίες βασικών δράσεων θα ενταχθούν ορισµένες χωριστές πολιτικές προτεραιότητες και δραστηριότητες. Η πολυγλωσσία θα υποστηριχθεί µε την κινητικότητα των εκπαιδευοµένων και των καθηγητών γλωσσών, µε τη συνεργασία για την ανάπτυξη καινοτόµων µέσων και µεθόδων γλωσσικής εκπαίδευσης και µε την παροχή πολιτικής υποστήριξης για τη µεταρρύθµιση της γλωσσικής διδασκαλίας και τη γλωσσική πολυµορφία στα εκπαιδευτικά συστήµατα. Ορισµένες δραστηριότητες θα αναχθούν σε βελτιωµένες και καλύτερα στοχευµένες προτεραιότητες, ενώ οι νέες δραστηριότητες θα αντανακλούν τις νέες προκλήσεις (π.χ. σηµαντική αύξηση της κινητικότητας του προσωπικού για να υποστηριχθεί η ποιότητα των ιδρυµάτων επαγγελµατικής εκπαίδευσης και κατάρτισης). Τα σχολεία θα ενθαρρυνθούν να συµµετέχουν σε διακρατικές συµπράξεις και συµφωνίες και συνεργασίας µε αντίστοιχα σχολεία άλλων χωρών της ΕΕ, ώστε να ενισχυθεί ο αντίκτυπος της υποστήριξης που παρέχει η ΕΕ και να προωθηθούν οι συνέργειες µεταξύ των διαφόρων µορφών συνεργασίας όπως η εικονική κινητικότητα, η κινητικότητα µαθητών και προσωπικού και τα παιδαγωγικά σχέδια. Αντιστρόφως, µερικές δραστηριότητες θα µειωθούν ή θα διακοπούν λόγω του περιορισµένου συστηµικού αντικτύπου τους, του υπερβολικού κόστους τους ή της ύπαρξης άλλων χρηµατοδοτικών πηγών της ΕΕ που υποστηρίζουν παρόµοιες δραστηριότητες. Στην κατηγορία αυτή περιλαµβάνονται οι ακόλουθες δραστηριότητες: επισκέψεις µελέτης, προπαρασκευαστικές επισκέψεις και εργαστήρια ενηλίκων εντατικά προγράµµατα Erasmus (τα οποία θα ενταχθούν σε δραστηριότητες ευρύτερης εµβέλειας που στοχεύουν στη στενή συνεργασία µεταξύ ιδρυµάτων τριτοβάθµιας εκπαίδευσης) συνεχής κατάρτιση ενηλίκων στην αγορά εργασίας (που θα υλοποιηθεί µέσω άλλης ενωσιακής χρηµατοδότησης, και ιδίως µέσω του Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταµείου). Ελάχιστη κατανοµή κονδυλίων κατά τοµέα: Κατά την εφαρµογή του προγράµµατος θα ληφθεί µέριµνα ώστε να υπάρχουν επαρκή κονδύλια για καθέναν από τους πέντε κύριους ευρείς τοµείς, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί ότι τα επίπεδα χρηµατοδότησης που διατίθενται EL 21 EL

22 στις κύριες κατηγορίες εµπλεκοµένων και δικαιούχων δεν θα µειωθούν κάτω από τα εγγυηµένα επίπεδα που προβλέπονται για τα προγράµµατα της περιόδου Οι αντίστοιχες ενδεικτικές κατανοµές ως ποσοστό του συνολικού προϋπολογισµού (τίτλος 1) είναι: 25% για την τριτοβάθµια εκπαίδευση 17% για την επαγγελµατική εκπαίδευση και κατάρτιση και την εκπαίδευση ενηλίκων (από το οποίο 2% για την εκπαίδευση ενηλίκων) 7% για τα σχολεία και 7% για τη νεολαία. Αυτές οι κατανοµές αποφασίστηκαν µε βάση τη σηµερινή κατάσταση, για να εξασφαλιστεί η συνέχιση της ελάχιστης εγγύησης που παρέχεται στους κύριους εκπαιδευτικούς τοµείς. Αυτά τα ελάχιστα ποσοστά αφήνουν ένα σηµαντικό ακατανέµητο ποσοστό, από το οποίο είναι πιθανό να ωφεληθούν όλοι οι τοµείς. Για παράδειγµα, στο πρόγραµµα διά βίου µάθησης όλοι οι τοµείς της εκπαίδευσης απορροφούν κεφάλαια που υπερβαίνουν το ελάχιστο εγγυηµένο ποσό τους Εφαρµογή Το πρόγραµµα και ιδίως οι διατάξεις διαχείρισής του θα δώσουν έµφαση στη βελτίωση, την απλούστευση και την κατανοµή των κεφαλαίων βάσει της απόδοσης. Συγχρόνως, κατά την εφαρµογή του προγράµµατος θα λαµβάνεται υπόψη η ανάγκη για ευελιξία και διαφοροποίηση, ούτως ώστε να εξισορροπηθούν οι προσπάθειες για βελτιώσεις. Για την επίτευξη των στόχων απλούστευσης και βελτίωσης, το πρόγραµµα θα µειώσει τον αριθµό δραστηριοτήτων που υποστηρίζονται στα προγράµµατα της περιόδου από 75 σε (4 δραστηριότητες κινητικότητας, 4 δραστηριότητες συνεργασίας, 3 δραστηριότητες πολιτικής υποστήριξης). Θα χρησιµοποιεί σε µεγαλύτερο βαθµό επιχορηγήσεις βάσει σταθερών ποσοστών για να αυξήσει την αποδοτικότητα. Για τις δράσεις κινητικότητας θα χρησιµοποιηθούν ευρέως επιτυχή παραδείγµατα όπως οι επιχορηγήσεις βάσει κατ αποκοπή ποσών που χρησιµοποιούνται για την κινητικότητα φοιτητών Erasmus. Καθώς οι εθνικοί οργανισµοί δεν θα διαχειρίζονται πλέον την κινητικότητα µεµονωµένων ατόµων, θα µειωθεί ο διοικητικός φόρτος εργασίας. Η µείωση του αριθµού των δραστηριοτήτων κατά 85% σε σχέση µε τη σηµερινή κατάσταση θα αποφέρει κέρδος αποδοτικότητας που εκτιµάται στο 30% του συστήµατος µέσω της βελτίωσης της αρχιτεκτονικής του προγράµµατος και της επικέντρωσης στον συστηµικό αντίκτυπο. Το κέρδος προκύπτει από τη µείωση της εγγενούς πολυπλοκότητας ενός προγράµµατος που βασίζεται σε πολύ λιγότερους στόχους, την εστίαση στις βασικές δράσεις, τον εξορθολογισµό των οριζόντιων δραστηριοτήτων και τη διακοπή των αλληλεπικαλυπτόµενων, των λιγότερο αποδοτικών ή των πολύ µικρών δράσεων. Από την υιοθέτηση κοινών εργαλείων µετά τη συγχώνευση των προγραµµάτων και από τη λειτουργία ενός µόνο συντονιστικού εθνικού οργανισµού ανά χώρα αναµένεται να προκύψει επιπλέον κέρδος παραγωγικότητας της τάξης του 10%. Το κέρδος θα προέλθει από το γεγονός ότι τα γενικά έξοδα θα είναι κοινά καθώς και από τις οικονοµίες κλίµακας που θα προκύψουν από τα εξής στοιχεία: ενιαίο σύστηµα ΤΠ για τη διαχείριση των κεφαλαίων που παρέχονται στους εθνικούς οργανισµούς, ενιαία δέσµη κανόνων, µειωµένος αριθµός οικονοµικών συναλλαγών κ.λπ. Ήδη σήµερα τα διοικητικά έξοδα των οργανισµών είναι πολύ χαµηλότερα για το µεγαλύτερο πρόγραµµα διά βίου µάθησης απ ό,τι για το µικρότερο πρόγραµµα «Νεολαία σε δράση» (4,5% έναντι 8%). 12 Χωρίς την πρωτοβουλία Jean Monnet και τις δραστηριότητες στον τοµέα του αθλητισµού. EL 22 EL