International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE"

Transcript

1 DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 10th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 2012

2 Οργανωτική Επιτροπή Συνεδρίου O r g a n i z i n g C o m m i t t e e Z o e G a v r i i l i d o u A n g e l i k i E f t h y m i o u E v a n g e l i a T h o m a d a k i Penelop e Kambakis -Vougiou klis Γραμματειακή Υποστήριξη S e c r e t a r i a l S u p p o r t Ioannis Anagnostopoulos M a r i a G e o r g a n t a P o l y x e n i I n t z e N i k o s M a t h i o u d a k i s L i d i j a M i t i t s E l e n i P a p a d o p o u l o u A n n a S a r a f i a n o u E l i n a C h a dji p a p a ISBN Τ υ π ο γ ρ α φ ι κ ή ε π ι μ έ λ ε ι α Ν ί κ ο ς Μ α θ ι ο υ δ ά κ η ς Ε λ έ ν η Π α π α δ ο π ο ύ λ ο υ Ε λ ί ν α Χ α τ ζ η π α π ά Σ χ ε δ ι α σ μ ό ς ε ξ ώ φ υ λ λ ο υ Ν ί κ ο ς Μ α θ ι ο υ δ ά κ ης Copyright 2012 Δ η μ ο κ ρ ί τ ε ι ο Π α ν ε π ι σ τ ή μ ι ο Θ ρ ά κ η ς D e m o c r i t u s U n i v e r s i t y o f T h r a c e Ε ρ γ α σ τ ή ρ ι ο Σ ύ ν τ α ξ η ς, Μ ο ρ φ ο λ ο γ ί α ς, Φ ω ν η τ ι κή ς, Σ η μ α σ ι ο λ ο γ ί α ς, L a b o ra to r y o f S y n ta x, M o r pho l o g y, P h o n e t i c s, S e m a n t i c s, Δ ι ε θ ν έ ς Σ υ ν έ δ ρ ι ο Ε λ λ η ν ι κ ή ς Γ λ ω σ σ ο λ ο γ ί α ς I n t er n a ti o n a l C o n fe r e n c e o f G r e e k L inguist ic s +Μ όρφωση Δ Π Θ +M orp ho SE D U T H

3 Ο ΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕ ΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ Οικονομάκου Μαριάνθη Πανεπιστήμιο Αιγαίου, Ελλάδα ABSTRACT The analysis of the Greek present participle or gerund in -ontas is related to pragmatic parameters and to the informational value of the message. The presentation of its syntactic characteristics ιn recent grammars and researches points out its functional particularity, given that it offers, due to its innate polysemy, the possibility to the speaker to express his point of view in a less direct way. The application, however, of effective functional criteria and the selection of a reliable corpus can ensure to a large extent the interpretation of its semantic meaning and the further detection of various semantic nuances, which could clarify different aspects of the communicative procedure. Λέξεις κλειδιά: ρηματικός τύπος σε -οντας, επιρρηματικές λειτουργίες, επικοινωνιακή προσέγγιση 1. Εισαγωγή Η διερεύνηση της λειτουργίας του άκλιτου ρηματικού τύπου σε -οντας καταδεικνύει την ιδιαιτερότητά του, η οποία αποτυπώνεται γλαφυρά και στο ζήτημα της προτεινόμενης κατά καιρούς ορολογίας. Η συνοπτική παρουσίαση, ωστόσο, διαφορετικών τοποθετήσεων σε σχέση με την ορολογία και η προσέγγιση των δυο βασικών καταγεγραμμένων λειτουργιών του, της επιρρηματικής και της απόλυτης, δεν αποτελούν εδώ παρά τη βάση για την περαιτέρω μελέτη των ιδιαίτερων σημασιολογικών και συντακτικών χαρακτηριστικών του. Απώτερος στόχος είναι η απόπειρα ερμηνείας του κατά παράδοση μετοχικού τύπου σε διαφορετικά περιβάλλοντα, η αποτύπωση στο μέτρο του δυνατού της συνεισφοράς του στη δήλωση διαφορετικής φύσεως εξειδικεύσεων. Ειδικότερα, επιδιώκεται, με σημείο αναφοράς την έννοια της εξειδίκευσης, η ανάδειξη του ρόλου των επικοινωνιακών / πραγματολογικών παραμέτρων στην αποκωδικοποίηση του μηνύματος, η οποία δυσχεραίνεται σ' αυτήν την περίπτωση, σε μικρότερο ή μεγαλύτερο βαθμό, από την εγγενή πολυσημία του υπό επεξεργασία τύπου. Καθώς η επιλογή αυτής της μορφής εξειδίκευσης (Κλαίρης et al 2005: 742) είναι εύλογα συνειδητή από μέρους του ομιλητή και σχετίζεται με δεδομένες επικοινωνιακές ανάγκες, ο εντοπισμός των διαφορετικών λειτουργιών προϋποθέτει, παράλληλα με την εφαρμογή αξιόπιστων λειτουργικών κριτηρίων, τη διερεύνηση συγκεκριμένων σημασιολογικών σχέσεων με άξονα πάντοτε τη συλλογή ενός αυθεντικού σώματος γλωσσικών δεδομένων Η ιδιαιτερότητα του τύπου σε οντας Ο ρηματικός τύπος σε -οντας κατέχει μια ξεχωριστή θέση στο ρηματικό σύστημα της ελληνικής, με αποτέλεσμα η συστηματική επεξεργασία του να οδηγεί στη διατύπωση διαφορετικών επιστημονικών τοποθετήσεων αναφορικά με τη λειτουργία και την ερμηνεία του σε διαφορετικά περιβάλλοντα. Οι διαφοροποιήσεις αυτές αποτυπώνονται, άλλωστε, και στην προτεινόμενη ορολογία η οποία απομακρύνεται συχνά από τον παραδοσιακό και ευρέως γνωστό χαρακτηρισμό του ως μετοχής. Ειδικότερα, εκτός από τον όρο άκλιτη ενεστωτική μετοχή που διατηρείται ακόμη (Τσοπανάκης 1994, Κλαίρης at al 2005) και επικρατεί στο πλαίσιο της εκπαιδευτικής διαδικασίας και για λόγους διδακτικούς 2 (Τριανταφυλλίδης 1941, Τζάρτζανος 1946, Χατζησαββίδης et al 2009) προτείνονται και 1 Στοιχεία αντλήθηκαν εδώ κατά κύριο λόγο από το Σώμα Ελληνικών Κειμένων ( και τον Εθνικό Θησαυρό Ελληνικής Γλώσσας ( το Σώμα Κειμένων (Corpus του ΙΕΛ). 2 Είναι απολύτως κατανοητό να παρουσιάζονται ορισμένα δύσκολα γλωσσικά φαινόμενα σε απλουστευμένη μορφή στα σύγχρονα σχολικά εγχειρίδια, ειδικά όταν αυτά απευθύνονται σε μικρούς μαθητές (Φιλιππάκη- In Z. Gavriilidou, A. Efthymiou, E. Thomadaki & P. Kambakis-Vougiouklis (eds), 2012, Selected papers of the 10th ICGL, pp Komotini/Greece: Democritus University of Thrace.

4 [ Ο ΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕ ΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ] αυτοί του γερουνδίου και του ρηματικού επιρρήματος (converb) από τους, μεταξύ άλλων, Holton et al 1997, Tsimpli 2000, Tantalou 2004 και Moser 2006 αντίστοιχα. Το ακανθώδες ζήτημα της ορολογίας είναι συνυφασμένο με την ανάλυση δεδομένων σημασιολογικών και συντακτικών χαρακτηριστικών που διαφοροποιούν εμφανώς το συγκεκριμένο τύπο από το σύνολο των εν χρήσει μετοχών της ελληνικής. Έτσι, παρόλο που προέρχεται από την ενεστωτική μετοχή της αρχαίας σε -ων, -ουσα, -ον (Manolessou 2005), δε συνδέεται, όπως οι υπόλοιποι τύποι, μορφολογικά με την κατηγορία των ονομάτων ή των επιθέτων (Moser 2006: 45), αλλά παραμένει άκλιτος. Δε φαίνεται επίσης να περιορίζεται στη δήλωση της χρονικής βαθμίδας του παρόντος, καθώς ο σχηματισμός του από το μη συνοπτικό θέμα της ενεργητικής φωνής δεν παρεμποδίζει τελικά την εμφάνισή του με ρήματα όλων των χρόνων (π.χ. διαβάζει / διάβαζε/ θα διαβάσει/ διάβασε ακούγοντας μουσική). Αρκετές από αυτές τις δυσκολίες αντιμετωπίζονται με την εφαρμογή διαδεδομένων (Greenbaum 1969, Νάκας 1987, Guimier 1996, Molinier et al 2000) λειτουργικών κριτηρίων, που υιοθετούνται συχνά για το σύνολο των επιρρηματικών υποβοηθώντας την περαιτέρω υποκατηγοριοποίησή τους. Ενδεικτικά, εκτός από το κατεξοχήν σύνηθες κριτήριο (1) της ερώτησης (Χατζησαββίδης 2009: 100, Φιλιππάκη-Warburton et al 2011: 163) και του εντοπισμού της εστίας της άρνησης (2), εξετάζεται η δυνατότητα ή μη μετακίνησης του επιρρηματικού στοιχείου στην αρχή του εκφωνήματος (3), καθώς και η δυνατότητα παράφρασης και αντικατάστασής του (4) κατά περίπτωση από άλλα ομοειδή στοιχεία ή αντ-επιρρήματα (Νάκας 1988: 100, Quirk 1991: 427). Υπό αυτό το πρίσμα, διαφαίνεται πως ο άκλιτος τύπος σε -όντας μπορεί να ενταχθεί στην ίδια κατηγορία με τα υπόλοιπα επιρρηματικά, καθώς εκφράζει από κοινού συγκεκριμένες, με βάση και το βαθμό ενσωμάτωσής του στη δομή της πρότασης (Quirk et al, 1972: ), επιρρηματικές σχέσεις. 1. Ερώτηση Διέσχισε το Αιγαίο κολυμπώντας. Πώς; -Κολυμπώντας. 2. Εστία της άρνησης Δε διέσχισε κολυμπώντας το Αιγαίο, αλλά εν πλω. 3. Μετακίνηση Δεν ήρθε τρέχοντας. *Τρέχοντας, δεν ήρθε. 4. Παράφραση και αντικατάσταση 4.1. Δε θα του αλλάξεις γνώμη επικρίνοντάς τον (= με τις συνεχείς επικρίσεις σου) Ήρθε τρέχοντας (=τροχάδην). Έτσι, είχα καταφτάσει και εγώ. Η πιο συστηματική επεξεργασία αποδεικνύει, ωστόσο, πως οι υπό εξέταση τύποι, εκτός από την αδυναμία τους σε κάθε περίπτωση να επωμιστούν τη λειτουργία του ορίσματος (5.1-3) (Tsimpli 2000: 134), παρουσιάζουν σημαντικές διαφοροποιήσεις αναλόγως της λειτουργίας τους ως επιρρηματικών ή απόλυτων αντίστοιχα (Panagiotidis, 2006: 2). Συνοπτικά, όταν λειτουργούν επιρρηματικά, προσδιορίζουν συντακτικά το ρηματικό πυρήνα, απορρίπτοντας τη φραστική άρνηση με τα μην και δεν (6) και αδυνατούν συγχρόνως να χωριστούν δια της στίξης ή του επιτονισμού από την υπόλοιπη πρόταση, την οποία συνήθως ακολουθούν (7). Η στενή σχέση που διατηρούν με αυτήν καθίσταται εμφανής και στην περίπτωση του υποκειμένου τους (8), που απουσιάζει, γιατί ελέγχεται στην πραγματικότητα από το υποκείμενο της βασικής πρότασης (Tsimpli 2000: 156, Tantalou 2004: 4). Αυτός είναι, άλλωστε και ο λόγος που η αφαίρεση της «μετοχικής φράσης» (9) οδηγεί συχνά σε αντιγραμματικές προτάσεις (Tantalou 2004: 3) * (Το) οδηγώντας με ευχαριστεί *Μισώ (το) περιμένοντας στη στάση *Είδα την Ελένη διαβάζοντας ένα καλό βιβλίο. 6. *Κατέφθασε μην/ δεν τρέχοντας, γιατί είχε χρόνο. 7. Πρβ: Προχωρούσε περπατώντας αργά, για να μη γίνει αντιληπτός. *Προχωρούσε, περπατώντας αργά, για να μη γίνει αντιληπτός Η Μαρία κατάφερε να φτάσει εκεί περπατώντας Η Μαρία είδε την Ελένη τρέχοντας (=* να τρέχει) Δεν έφυγε τρέχοντας (γιατί είχε χρόνο). (= *Δεν έφυγε.) *Πώς κατέφτασε τρέχοντας; Warburton et al 2011: 5). Υπενθυμίζουμε, άλλωστε, ότι και στην προκήρυξη για τη συγγραφή μιας νέας επίσημης γραμματικής για το Γυμνάσιο (ΥΕΠΘ/ Π.Ι. 2003: 64) είχε επισημανθεί ότι η νέα πρόταση έπρεπε ν αποτελεί «αναμορφωμένη έκδοση της Νεοελληνικής Γραμματικής του Μανόλη Τριανταφυλλίδη», ενσωματώνοντας βέβαια συγχρόνως και νεότερα ερευνητικά δεδομένα. [ 1031 ]

5 [ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ] Αντίθετα, διαφορετική φαίνεται πως είναι η λειτουργία των ρηματικών τύπων σε -οντας, όταν λειτουργούν ως απόλυτοι. Στην περίπτωση αυτή, τα υποκείμενά τους είναι δυνατόν είτε να ελέγχονται και να καθορίζονται από το υποκείμενο του κύριου ρηματικού τύπου (10), είτε να εμφανίζονται επιτασσόμενα σε ονομαστική πτώση (11). Η γερουνδιακή φράση, η οποίο δεν απορρίπτει εδώ την μην άρνηση (12), προηγείται συνήθως της υπόλοιπης πρότασης, από την οποία χωρίζεται κατά κανόνα με τη βοήθεια της στίξης ή του επιτονισμού (13). Το ζήτημα της συμφωνίας, ωστόσο, του υποκειμένου του άκλιτου ρηματικού τύπου με αυτό της υπόλοιπης πρότασης εγείρει και το ζήτημα της υποκειμενικής στάσης, καθώς αρκετοί ομιλητές φαίνεται πως απορρίπτουν την απουσία κοινής αναφοράς, η οποία αναφέρεται, με άξονα απρόσωπα ρήματα του τύπου ξημερώνει και λογοτεχνικές περισσότερο παραπομπές, ήδη από τον Τζάρτζανο (1946: 333-6). Όπως αναφέρει και η Moser (2006: 50), σε αρκετές περιπτώσεις η επιλογή της αντίστοιχης εξαρτημένης πρότασης θα μπορούσε να άρει τις όποιες ενστάσεις και αντιρρήσεις (η αντικατάσταση στην περίπτωση του 11, για παράδειγμα, του βγαίνοντας από τη χρονική πρόταση καθώς / ενώ έβγαινε), οι οποίες σχετίζονται ενδεχομένως και με το ρυθμιστικό χαρακτήρα της γλωσσικής διδασκαλίας και την επιθυμία γενικά των ομιλητών της ελληνικής να υιοθετούν δεδομένα γλωσσικά πρότυπα. 10. Βγαίνοντας ο Νίκος από το σχολείο, έπεσε. 11. Βγαίνοντας ο Νίκος από το σχολείο, άρχισε να χιονίζει. 12. Μη μπορώντας να συγκρατήσει τα δάκρυά της, ξέσπασε. 13. Βλέποντας τον πίνακα στο βάθος της αίθουσας, έμεινα άφωνος. 3. Η ερμηνεία του τύπου σε -οντας Ένα άλλο σημαντικό ζήτημα που ανακύπτει κατά τη μελέτη του ρηματικού τύπου σε -οντας είναι και το εύρος των σημασιολογικών αποχρώσεων που εκφράζει, καθώς η διαδικασία της αποκωδικοποίησης ενέχει συχνά υψηλό βαθμό υποκειμενισμού και καθορίζεται στην πράξη από την επιλογή συγκεκριμένων ερευνητικών προς επεξεργασία δεδομένων. Ωστόσο, η υιοθέτηση λειτουργικών κριτηρίων, που εφαρμόζονται άλλωστε ήδη για το σύνολο των επιρρηματικών, καθώς και η διερεύνηση βάσει σώματος δεδομένων των εκφραζόμενων κάθε φορά σημασιολογικών σχέσεων μπορούν να καταδείξουν με μεγαλύτερη σαφήνεια το ρόλο των πραγματολογικών παραμέτρων στην ερμηνεία του μηνύματος. 3.1 Η λειτουργία της εξειδίκευσης Παραδοσιακά, η αποσαφήνιση των σημασιολογικών σχέσεων επιτυγχάνεται, όπως είδαμε, με τη βοήθεια της παράφρασης και της αντικατάστασης του άκλιτου τύπου από άλλα ομοειδή επιρρηματικά. Δια αυτής της οδού, οδηγηθήκαμε, ως αποτέλεσμα και της γλωσσικής αλλαγής, στον περιορισμό με την πάροδο του χρόνου των υποκατηγοριών υπενθυμίζουμε πως ο Τζάρτζανος (1953: ) αναγνωρίζει 8 είδη ενεστωτικών μετοχών και στον προσδιορισμό βασικών λειτουργικών αξόνων, οι οποίοι διαφάνηκε ήδη πως αφορούν κυρίως την έκφραση του τρόπου ή του μέσου και βεβαίως του χρόνου (Holton et al, 1999: 234). Ωστόσο, οι όποιες δυσκολίες σε επίπεδο ερμηνείας σχετίζονται ενδεχομένως και με τη φύση του ίδιου του γλωσσικού μέσου, το οποίο προσφέρει τη δυνατότητα στον ομιλητή να καταφεύγει κατά βούληση σε μια μη ρητή δήλωση (Κλαίρης et al 2005: 743) των εξειδικευτικών πληροφοριών που επιθυμεί να προβάλει. Ειδικότερα, ο ομιλητής μπορεί να εμπλουτίσει το μήνυμά του με σειρά εξειδικεύσεων, οι οποίες, αναφερόμενες κατά βάση στον πυρήνα του μηνύματος, αναδεικνύουν διαφορετικές κάθε φορά πτυχές της ρηματικής δράσης (Κλαίρης et al, 2005: 733, Κλαίρης et al, 2001). Η επιλογή, υπό αυτήν την έννοια, του τύπου σε -οντας από το σύνολο των γλωσσικών μέσων δε μπορεί παρά να είναι συνειδητή από μέρους του ομιλητή και δηλωτική των προθέσεων του. Δεν είναι, άλλωστε, τυχαίο πως αυτός αξιοποιείται συχνά και στο χώρο της λογοτεχνίας, λόγω των υφολογικών δυνατοτήτων που εξασφαλίζει και της εγγενούς του πολυσημίας (Δέτσης 1983: 49-64, Νάκας 1985). Κατά συνέπεια, η περιγραφική ανάλυση των διαφορετικών λειτουργιών του δεν μπορεί εκ των πραγμάτων να περιοριστεί σε αμιγώς συντακτικές παρατηρήσεις, καθώς υπεισέρχονται εδώ εμφανώς και πραγματολογικές παράμετροι (Tsimpli 2000:137-9), που άπτονται διαφορετικών συνιστωσών της επικοινωνιακής διαδικασίας. [ 1032 ]

6 [ Ο ΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕ ΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ] 3.2 Η δήλωση του τρόπου και του χρόνου Η καταγραφή, βέβαια, των δυο βασικών λειτουργιών της μορφής σε -οντας, της απόλυτης και της επιρρηματικής, αποτελεί ήδη σημείο αναφοράς για την περαιτέρω διερεύνηση των σημασιολογικών σχέσεων που εκφράζονται σε διαφορετικά περιβάλλοντα, καθώς η επιρρηματική φαίνεται πως είναι άρρηκτα συνδεδεμένη με την έκφραση του τρόπου, ενώ η απόλυτη με αυτήν του χρόνου, αλλά και άλλων κατά περίπτωση εννοιών (Tsimpli 2000, Haidou et al 2002). Σε ένα πλαίσιο δομολειτουργικό, η πιο συστηματική εφαρμογή λειτουργικών κριτηρίων θα μπορούσε να συμβάλει, λόγω και της σημασιολογικής απροσδιοριστίας του μέσου, στον εντοπισμό και άλλων επιμέρους σημασιολογικών αποχρώσεων και στην υιοθέτηση εναλλακτικών ενδεχομένως προσεγγίσεων. Έτσι, η δήλωση του τρόπου και άλλων συγγενών προς αυτόν εννοιών αποσαφηνίζεται μέσω της αντιπαραβολής των δυο ρηματικών τύπων, του κυρίου ρήματος και του τύπου σε -οντας και, ειδικότερα, μέσω της ελέγχου της συνάφειας των πληροφοριών που μεταφέρουν. Ο τρόπος με την αυστηρή έννοια του όρου εκφράζεται, όταν οι δυο τύποι ανήκουν στο ίδιο ή σε συγγενικό σημασιολογικό πεδίο, γιατί τότε μόνο δίνεται η δυνατότητα στη «μετοχική φράση» να εξειδικεύει, όπως και τα επιρρήματα του τρόπου, δεδομένες πτυχές της ρηματικής ενέργειας ή διαδικασίας (14-17). Όταν οι δυο συγκρινόμενες έννοιες δε μπορούν εμφανώς να συσχετιστούν σημασιολογικά, δεν προβάλλεται στην πραγματικότητα ο τρόπος επιτέλεσης της ρηματικής δράσης, αλλά οι επονομαζόμενες συνοδευτικές συνθήκες (18-20). Στην περίπτωση αυτή, περιγράφεται, δηλαδή, «μια κατάσταση, διαδικασία, ενέργεια ή πράξη κτλ. την οποία εμφανίζει η μετοχή ότι εξελίσσεσαι παράλληλα σε μια κατάσταση, διαδικασία, ενέργεια ή πράξη που δηλώνει το ρήμα» (Νάκας 2000: 78-82, Holton et al, 1998: 235), γεγονός που αποδεικνύεται και βάσει του κριτηρίου της παράφρασης (ρήμα+ τύπος σε -οντας= ρήμα + και ταυτοχρόνως +ρήμα). 14. Φρενάρισε κι αυτή και τον είδε να κατεβαίνει απ' την νταλίκα και να 'ρχεται τρέχοντας προς το μέρος της. Κρατούσε χαρτί και μολύβι. (ΕΘΕΓ, Λογοτεχνία, Τορόση Ε., 2002, Η μπαλάντα των πορτοκαλιών, Εξάντας) 15. Μπήκε μαζί με την αχώριστη γραμματέα του Kathrin ακροπατώντας αθόρυβα σαν γάτος. (Μπίστικα Ε., "Daniel Day Lewis, φως και σκιά, ο άνθρωπος και ο ηθοποιός", Καθημερινή, 17/02/2008) 16. Σας συνιστούμε να αρχίσετε αφαιρώντας τρίχες από την περιοχή των ποδιών. (Οδηγίες χρήσης προϊόντος Veet) 17. "Η Ευρώπη είναι ο Παράδεισος!", για τον Ουμάρ από την Αφρική, που ονειρεύεται να διασχίσει κολυμπώντας τα 25 χιλιόμετρα που τον χωρίζουν από τον ιδανικό προορισμό του. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Κατσουνάκη Μ., "Ο Ουμάρ, ο Μάρεκ, η Μαλίκα, η Παϊμάν..., Καθημερινή, 27/03/2005) 18. Ανακατεύουμε καλά όλα τα υλικά, εκτός του ελαιολάδου, με κουτάλι να ενωθούν και κατόπιν ρίχνουμε λίγο λίγο το ελαιόλαδο, χτυπώντας συνέχεια το μείγμα, ώσπου ν' αποκτήσει κρεμώδη υφή. (Διαδίκτυο, Συνταγές μαγειρικής, περιοδικό Αθηνόραμα). Διαθέσιμο σε ηλεκτρονική μορφή (προσπελάστηκε στις 23/09/2012): Μπαινοβγαίνουν σε καταστήματα ρωτώντας... Χιλιόμετρα κάθε μέρα, ώρες ατέλειωτες σε τηλεφωνικούς θαλάμους ψάχνοντας στις μικρές αγγελίες. Οτιδήποτε, οποιαδήποτε δουλειά. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Κατσουνάκη Μ., "Ο Ουμάρ, ο Μάρεκ, η Μαλίκα, η Παϊμάν..., Καθημερινή, 27/03/2005) 20. Σε ολόκληρο το διάστημα των τεσσάρων ετών ο Ουέλς πηγαινοερχόταν στην Αμερική, στο Μαρόκο και στην Ιταλία, επιβλέποντας την πορεία των γυρισμάτων και αναζητώντας χρήματα για την ολοκλήρωσή τους, καθώς και σε άλλες χώρες, που απαιτείτο να βρίσκεται για άλλες ταινίες. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Παναγόπουλος Π., "Σαίξπηρ με τη ματιά του Όρσον Γουέλς", Καθημερινή, 20/02/2005) Συνήθης (Κρητικού 2008: 415), τέλος, φαίνεται πως είναι η συγγενής προς τον τρόπο δήλωση του μέσου (21-23), όπως προκύπτει από την χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες αντικατάσταση του τύπου σε - οντας από άλλα ομοειδή από λειτουργική άποψη μέσα (κυρίως από τα προθετικά σύνολα με +αιτ. και δια /μέσω + γενική). 21. Σε συνέντευξη στην εφημερίδα Die Welt, καλεί τη Γερμανία να αποτολμήσει τη «φυγή προς τα εμπρός», εκδίδοντας ένα ισχυρό νόμισμα του Βορρά μαζί με άλλες τέσσερις χώρες [..]. ("Ευρώ του Βορρά και του Νότου προτείνει ο Μάρκους Κέρμπερ", Καθημερινή, Οικονομία, 18/08/2012) 22. Γιατί ανακυκλώνοντας μέταλλα όπως το ατσάλι «κερδίζουμε» πολλούς εκατοντάδες τόνους στην κατεύθυνση της μείωσης των εκπομπών CO2. (Αξιώτης Δ., "Ανακυκλώνοντας το μέλλον μας", Pop Up, 21/09/2012) 23. Στην πράξη, όμως, αυτό που συμβαίνει είναι ότι διατηρούν το ίδιο επίπεδο πραγματικής κερδοφορίας, μειώνοντας τη φορολογική επιβάρυνση. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Κωνσταντινίδης Σ., "Η μείωση της φορολογίας προέκυψε από λάθη!", Καθημερινή, 13/05/2005). [ 1033 ]

7 [ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ] Εν τούτοις, είναι γεγονός ότι δεν μπορεί να αποκλειστεί με βεβαιότητα η εμφάνιση αμφισημιών ή η διατύπωση διαφορετικών τοποθετήσεων για την ερμηνεία δεδομένων εκφωνημάτων (Κλαίρης et al, 2005: 743). Η σημασιολογική ευρύτητα, άλλωστε, της έννοιας του τρόπου, ο εντοπισμός της οποίας συνδέεται και για διδακτικούς λόγους (Φιλιππάκη et al, 2011: 163) με την εφαρμογή του πώς κριτηρίου, καλύπτει και συχνά υποσκελίζει στην πράξη άλλες επιμέρους σημασιολογικές κατηγορίες ή αποχρώσεις. Έτσι, ως σημασιολογική κατηγορία φαίνεται πως αφομοιώνει πλέον τη δήλωση των συνοδευτικών συνθηκών, ενώ ενδέχεται να ενσωματώνει κάποιες φορές στους κόλπους της την έννοια του μέσου ή ακόμη και αυτήν της αιτίας (Μπακάκου - Ορφανού 1999: 28-9), η οποία υποβόσκει κάποιες φορές ως υπονόημα (24-5). 24. Πέτυχε το στόχο του μελετώντας σκληρά (= με τη σκληρή μελέτη, δια της σκληρής μελέτης ή ακόμη και επειδή / αφού μελέτησε σκληρά). 25. Έπεισε το ακροατήριο μιλώντας (=επειδή μίλησε, αφού μίλησε, αλλά και με την ομιλία του και δια της ομιλίας του) για τις αρνητικές συνέπειες του φαινομένου. Η λειτουργία της μορφής σε -οντας ως απόλυτης, από την άλλη, εμπλέκει σε μεγαλύτερο βαθμό πραγματολογικές παραμέτρους και αφορά, όπως διαφάνηκε, την έκφραση κατά βάση χρονικών σχέσεων (Κλαίρης et al 2005: 70, Haidou et al 2002, Tantalou 2004). Και εδώ η εφαρμογή του κριτηρίου της ερώτησης, η δυνατότητα ή μη εμφάνισης στο ίδιο εκφώνημα και άλλων επιρρηματικών ενδείξεων (26. 2), αλλά και η αντικατάσταση από δεδομένες εξαρτημένες προτάσεις συμβάλλει, μεταξύ άλλων, στην αποσαφήνιση της σημασιολογικής σχέσης που ο υπό εξέταση άκλιτος τύπος διατηρεί κάθε φορά με την υπόλοιπη πρόταση (25). Η ευελιξία του άλλωστε, σε συνδυασμό με τη θέση που καταλαμβάνει, αφήνει εδώ περιθώρια για περισσότερες ερμηνείες, δεδομένου ότι εμφανίζεται χωρίς προβλήματα με παρελθοντικούς και μη παρελθοντικούς ρηματικούς τύπους, δηλώνοντας, όμως, παράλληλα το ταυτόχρονο και σ ορισμένες περιπτώσεις (26) και το προτερόχρονο (Tsimpli 2000: ) Ξανακοίταξα μερικά πρωινά την τζαμαρία, περνώντας από τη Φωκίωνος Νέγρη με το παπί. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Ξυδάκης Γ.Ν., "Η ζωή από το παράθυρο", Καθημερινή, 03/04/2005) Πότε; Ενώ περνούσα, τη στιγμή που περνούσα από τη Φωκίωνος Νέγρη Παίζοντας και τρέχοντας (= όταν παίζουν και τρέχουν) αναπνέουν ταχύτερα από τους ενηλίκους, το δε επίπεδο εισόδου του αναπνευστικού τους συστήματος είναι πολύ πιο κοντά στη γη, από ό,τι των ενηλίκων. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Γιάνναρου Λ., "Νέφος: θάνατοι ετησίως", Καθημερινή, 05/12/2005) Ακούγοντας (= αφού άκουσε, επειδή άκουσε) αυτές τις νηφάλιες διαπιστώσεις του Γιαπωνέζου αξιωματούχου, συνάδελφος από πρώην κομμουνιστική χώρα της Ανατολικής Ευρώπης σχεδόν εξεμάνη. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Παπακωνσταντίνου Π., "Το ιστορικό στοίχημα Κίνας-Ιαπωνίας", Καθημερινή, 15/05/2005) Μαθαίνοντας τα νέα (= όταν έμαθε, επειδή έμαθε), η μητέρα κατέρρευσε. Αλλά: *Μαθαίνοντας τα νέα το 2000, η μητέρα κατέρρευσε το Ωστόσο, η έκφραση του προτερόχρονου, την οποία επωμίζεται κατεξοχήν ο περιφραστικός τύπος (27), μπορεί να συνδέεται και με την ανάπτυξη αιτιολογικών ή υποθετικών σχέσεων (28), εφόσον τόσο η αιτία όσο και η υπόθεση προϋπάρχουν αναγκαστικά του αποτελέσματος (Moser 2006: 51-55) Επιπροσθέτως, κατά τη διάρκεια της μακρόχρονης σταδιοδρομίας του, λειτούργησε σε σημαντικά πόστα στην αμερικανική κυβέρνηση έχοντας υπηρετήσει, με το βαθμό του υφυπουργού, στο υπουργείο Άμυνας κατά τη διάρκεια της προεδρίας του Μπιλ Κλίντον. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Κουλουμπής Θ., "Αντίδοτο στο δόγμα του προληπτικού πολέμου", Καθημερινή, 06/02/2006) Κανείς όμως δεν μπόρεσε μέχρι σήμερα να δώσει μία απάντηση στα εκατομμύρια των επενδυτών που έζησαν για λίγο την απατηλή λάμψη της Σοφοκλέους, έχοντας γευτεί το μεγάλο πειρασμό της ζωής τους: «να επιζητήσουν το μέγιστο με το μικρότερο δυνατό κόστος». (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Ντόκας Α., "Η απατηλή λάμψη της Σοφοκλέους", Καθημερινή, 06/02/2005) Διαβάζοντας (= αφού διαβάσει κανείς, εάν διαβάσει) ένα τεύχος του «Σικάγο Ριβιού» αφιερωμένο στη γερμανική λογοτεχνία, για παράδειγμα, μαθαίνει κανείς τι απασχολεί τους τριαντάχρονους ή τους σαραντάχρονους Γερμανούς συγγραφείς σήμερα. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Μιχαλόπουλου Α., "Μεταφραστική πολιτική", Καθημερινή, 15/05/2005) Ωστόσο, επειδή προσωπικά μου είναι αδύνατο, να αισθάνομαι ανακόλουθος με τα πιστεύω μου και σε όσα διεκήρυττα ως Τομεάρχης Εργασίας της Ν.Δ., προτίμησα να αποχωρήσω από την κυβέρνηση, μη θέλοντας (= επειδή δε θέλησα) να της δημιουργώ εγγενή προβλήματα από την αρχή [ 1034 ]

8 [ Ο ΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕ ΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ] κιόλας του βίου της. ("Παραιτήθηκε ο υφυπουργός Εργασίας, Ν. Νικολόπουλος, στη θέση του ο Ν. Παναγιωτόπουλος", Καθημερινή, Πολιτική, 24/09/2012) Τέλος, η έννοια της εξειδίκευσης αναδεικνύει και την κειμενική διάσταση της λειτουργίας του ρηματικού τύπου σε -οντας, όταν αυτός αφορά, όπως και οι υπόλοιποι δείκτες, «μεγαλύτερα τμήματα κειμένου, συνολικά θεωρουμένου» (Κλαίρης et al, 2005: 748), όταν, δηλαδή, εμφανίζεται ως κατά κανόνα εναρκτήριο στοιχείο (Γούτσος 2009: 762), προσδίδοντας στο κείμενο συνοχή και συνεκτικότητα. Αναφέρουμε, ενδεικτικά, τη δυνατότητά του να συμβάλλει στον εντοπισμό της ακριβούς θέσης κάθε μονάδας σε μια αλληλουχία (αρχή, μέση, τέλος), παραπέμποντας στην ουσία σε μια άλλη διάσταση του χρόνου, σ «ένα δεύτερο χρόνο» (Halliday et al, 1976: 265), στο παρόν της επικοινωνιακής πράξης (29). Με τη βοήθεια αυτών των γλωσσικών μέσων εξασφαλίζεται, έτσι, η γραμμική ανάπτυξη και οργάνωση του κειμένου, ενώ παράλληλα καθίστανται γνωστές οι προθέσεις του πομπού, ο οποίος άλλοτε ιεραρχεί απλώς τα δεδομένα του και άλλοτε προσκομίζει διαφορετικής φύσεως πληροφορίες, με στόχο την καλύτερη κατανόηση του μηνύματός του (29.5) Θα το επιχειρήσουμε εμείς, αρχίζοντας από τη σημειωτική [..]. (ΣΕΚ 3 : Βιβλίο, κειμενικό είδος: Κοινωνικά-Οικονομικά-Πολιτικά, Ελλάδα) Ξεκινώντας από το Ιράκ, δεν αντέχει κανείς στον πειρασμό να υπενθυμίσει ότι η Φαλούτζα «απελευθερώθηκε» για τρίτη φορά μέσα σε ενάμιση χρόνο την πρώτη, ύστερα από το «Σοκ και Δέος» που κατέληξε στην ανατροπή του Σαντάμ, τη δεύτερη ύστερα από τον τερματισμό της μεγάλης εξέγερσης, τον περασμένο Απρίλιο και ουδείς γνωρίζει πόσες φορές ακόμη θα χρειασθεί να «απελευθερωθεί» στο μέλλον. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Παπακωνσταντίνου Π., "Μ. Ανατολή: ρόδινο το μέλλον του πολέμου", Καθημερινή, 21/11/2004,) Επομένως, ολοκληρώνοντας, Κύριε Πρόεδρε, καταγγέλλουμε [ ]. (ΣΕΚ, Προφορικός λόγος, κειμενικό είδος: Δημόσιες Ομιλίες, Κύπρος) Τελειώνοντας, χαίρομαι να πω ότι ο Γιώργος Κέντρος ήταν ένας μετρημένος, ψυχολογημένος, δραματικός, «επιστημονικός», στέρεα διαλεκτικός Φρόιντ, που χάραξε μέσα στο έργο την αληθοφανέστερη και δυσκολότερη ερμηνευτική τροχιά. (ΕΘΕΓ, Σχολιαστικό άρθρο, Βερβέρης Γ., "Φρόιντ, Γιούνγκ και Μπέκετ", Καθημερινή, 13/03/2005) Συμπεραίνοντας, είναι απαραίτητο για τους παραπάνω λόγους, ώστε να αξιοποιηθεί η κτηθείσα πείρα και να προετοιμασθεί το ευρωπαϊκό σύστημα ελέγχου των συγκεντρώσεων για την αντιμετώπιση των προκλήσεων των επομένων ετών, να ξεκινήσει μια διαδικασία αναθεώρησης. (ΕΘΕΓ, Επίσημα, Αδιευκρίνιστο, "com2001_074501", Ευρωπαϊκή Ένωση, 11/12/2001) 4. Συμπεράσματα Η συστηματική μελέτη της σχέσης που διατηρεί ο άκλιτος ρηματικός τύπος σε -οντας με τον πυρήνα του μηνύματος, η εξέταση, με άλλα λόγια, του βαθμού ενσωμάτωσής του στη δομή της πρότασης, οδηγεί με κάποια βεβαιότητα, σε συνδυασμό πάντοτε με την εφαρμογή και άλλων κριτηρίων, στη σκιαγράφηση των βασικών αξόνων της λειτουργίας του. Ωστόσο, τα ιδιαίτερα μορφολογικά και συντακτικά χαρακτηριστικά και η δυνατότητά του να καλύπτει ένα ευρύ φάσμα σημασιολογικών σχέσεων δημιουργούν συχνά προβλήματα κατά την ερμηνεία του, στην οποία υπεισέρχεται σ' ένα βαθμό και το υποκειμενικό στοιχείο. Καθοριστική προς αυτήν την κατεύθυνση μπορεί να θεωρηθεί η συνεισφορά της έννοιας της εξειδίκευσης, καθώς συμβάλλει στη συγκεκριμενοποίηση των εξειδικευτικών επιρρηματικών πληροφοριών και στην ουσιαστικότερη κατανόηση των σημασιολογικών σχέσεων που αναπτύσσονται κάθε φορά σε δεδομένα γλωσσικά περιβάλλοντα. Έτσι, μέσα και από την κριτική προσέγγιση των διαφορετικών μορφών εξειδίκευσης, προκύπτει πως η χρήση του συγκεκριμένου γλωσσικού μέσου, παρόλο που "επιτρέπει ανάλογη ανάπτυξη της εξειδίκευσης με αυτήν που προσφέρει η εξαρτημένη πρόταση" (Κλαίρης et al: 744), συνδέεται στην πραγματικότητα με τη συνειδητή επιλογή του ομιλητή να καταφεύγει σε μια ρητή δήλωση της φύσης αυτών των εξειδικεύσεων. Ωστόσο, διαφάνηκε πως, παρόλο που η εγγενής πολυσημία του τύπου δυσχεραίνει αναπόφευκτα τη διαδικασία της ερμηνείας, η επιλογή του αφορά τελικά κυρίως τη δήλωση της έννοιας του χρόνου και του τρόπου ή του μέσου, στην ευρύτητά τους, χωρίς ν' αποκλείονται παράλληλα και άλλες επιμέρους σημασιολογικές αποχρώσεις. 3 Για το Σώμα Ελληνικών Κειμένων ( παραπέμπουμε και στο: Γούτσος, Διονύσης «Σώμα Ελληνικών Κειμένων: Σχεδιασμός και υλοποίηση». Πρακτικά του 6 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης. [ 1035 ]

9 [ ΜΑΡΙΑΝΘΗ ΟΙΚΟΝΟΜΑΚΟΥ ] Σε κάθε περίπτωση, η συλλογή και επεξεργασία αυθεντικού γλωσσικού υλικού αποτελεί βασική προϋπόθεση για την περαιτέρω διερεύνηση της χρήσης και της ερμηνείας του κατά παράδοση μετοχικού τύπου σε διαφορετικά είδη κειμένου. Σε ευρεία κλίμακα, θα προσδιόριζε, με όρους επικοινωνιακούς, με μεγαλύτερη σαφήνεια τη συνεισφορά του στην ανάδειξη της πληροφοριακής αξίας του μηνύματος, προβάλλοντας συγχρόνως και τις υφολογικές του δυνατότητες, ενώ, σε μια δεύτερη φάση, θα συνέβαλε στην ανίχνευση της προθετικότητας του πομπού και στη σφαιρική προσέγγιση των μηχανισμών παραγωγής και κατανόησης τόσο του γραπτού όσο και του προφορικού λόγου. Βιβλιογραφία Γούτσος, Διονύσης «Σώμα Ελληνικών Κειμένων: Σχεδιασμός και υλοποίηση». Πρακτικά του 6 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας. Πανεπιστήμιο Κρήτης, E-book. Προσπελάστηκε στις : Γούτσος, Διονύσης «Μόρια, δείκτες λόγου και κειμενικά επιρρήματα: Η οριοθέτηση των γλωσσικών κατηγοριών με τη χρήση ΗΣΚ». Πρακτικά 8 ου Διεθνούς Συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, Προσπελάστηκε στις Δέτσης, Ν. Δ «Η μετοχή στα Νέα Ελληνικά». Ανάτυπο από το Περιοδικό Γλώσσα. Αθήνα, τ. 2, Greenbaum, Sidney Studies in English adverbial usage. London: Longmans. Haidou, Konstantina, and Sitaridou Ioanna «The licensing of Subjects in Greek Gerunds». SOAS Working Papers 12, Halliday, M. A. K., and Hasan Ruqaiya Cohesion in English. London: Longman. Holton David, Mackridge, Peter, and Philippaki-Warburton Irene Greek: A comprehensive grammar of the modern language. London & New York: Routledge. Και Γραμματική της ελληνικής γλώσσας Αθήνα: Πατάκης. Κλαίρης, Χρίστος, και Μπαμπινιώτης Γιώργος «Η λειτουργία της εξειδίκευσης στη γλώσσα. Γλωσσολογικές έρευνες για την ελληνική». Πρακτικά 5 ου Διεθνούς συνεδρίου Ελληνικής Γλωσσολογίας, Thedel. V.1. Σορβόννη. Παρίσι: L Harmattan, Κλαίρης, Χρίστος, και Μπαμπινιώτης, Γιώργος (σε συνεργασία με τους Αμαλία Μόζερ, Αικατερίνη Μπακάκου-Ορφανού, και Σταύρο Σκοπετέα). Γραμματική της Νέας Ελληνικής. Δομολειτουργική- Επικοινωνιακή. Αθήνα: Ελληνικά Γράμματα. Κρητικού, Παρασκευή «Η άκλιτη μετοχή. Η αντιμετώπισή της από τα νέα σχολικά εγχειρίδια και πραγματικότητα». Διπλωματική Εργασία. Αθήνα: Τμήμα Παιδαγωγικό Δημοτικής Εκπαίδευσης. Manolessou, Ioanna From Particles to gerunds. Στο M. Stavrou, and A. Terzi (eds), Advances in Greek Linguistics. Amsterdam: Benjamins, Molinier, Christian, and Lévrier Françoise Grammaire des adverbes. Description des formes en ment, Genève/ Paris: Droz. Moser, Amalia "The Greek forms in ontas: a study in 'adverbiality', temporality and aspectuality". Γλωσσολογία 17, Μπακάκου Ορφανού, Αικατερίνη Κειμενική Προσέγγιση της Αιτιακής Σχέσης. Αθήνα: Περιοδικό Παρουσία. Παράρτημα αρ. 47. Νάκας, Θανάσης «Μετοχικά (ή πώς χρησιμοποιούν τη μετοχή ο Σεφέρης, ο Μακρυγιάννης, ο Ελύτης κ.ά.)». Λεξικογραφικόν Δελτίον, τόμ. ΙΕ, Νάκας, Θανάσης «Τα επιρρηματικά της Νέας Ελληνικής: προβλήματα υποκατηγοριοποίησης». Διδακτορική Διατριβή. Αθήνα: Ε.Κ.Π.Α. Νάκας, Θανάσης «Συμβολή στη μελέτη των προτασιακών επιρρημάτων της Νέας Ελληνικής». Στο Γλωσσοφιλολογικά Β. Μελετήματα για τη γλώσσα και λογοτεχνία. Αθήνα: Δούκα, Νάκας, Θανάσης «Για τη μετοχή Μεσοπαθητικού Ενεστώτα, τι πρέπει να γνωρίζουμε προτού τη διδάξουμε». Στο Γλωσσοφιλολογικά Δ. Μελετήματα για τη γλώσσα και τη λογοτεχνία. Αθήνα: Πατάκης, Panagiotidis, Phoevos The category of Modern Greek gerunds. Proceedings of the 7th International Conference on Greek Linguistics. Προσπελάστηκε στις : Quirk, Randolph, Greenbaum Sidney, Leech Geoffrey, and Svartvik Jan A Grammar of contemporary English. London: Longman. Tantalou, Niki Gerunds in Modern Greek. Ms. Johns Hopkins University. Τζάρτζανος, Αχιλλέας. 1946/53. Νεοελληνική Σύνταξις (της κοινής Δημοτικής). Αθήναι: Οργανισμός Εκδόσεων Σχολικών Βιβλίων. Τριανταφυλλίδης, Μανόλης Nεoελληνική Γραμματική (της Δημοτικής). Eν Αθήναις: Οργανισμός Εκδόσεως Σχολικών Βιβλίων. Tsimpli, Ianthi-Maria. 2000: "Gerunds in Greek''. Journal of Greek Linguistics 1, Τσοπανάκης, Αγαπητός Νεοελληνική Γραμματική. Θεσσαλονίκη: Κυριακίδη. Χατζησαββίδης, Σωφρόνης, και Χατζησαββίδου Αθανασία Γραμματική της νέας ελληνικής γλώσσας. Α, Β και Γ Γυμνασίου. Αθήνα: ΟΕΔΒ. [ 1036 ]

10 [ Ο ΡΗΜΑΤΙΚΟΣ ΤΥΠΟΣ ΣΕ ΟΝΤΑΣ ΚΑΙ Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΤΗΣ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΣΗΣ ] Χατζησαββίδης, Σωφρόνης «Ξαναγράφοντας σήμερα μια σχολική γραμματική με βάση τη «Νεοελληνική Γραμματική (της Δημοτικής) του Μανόλη Τριανταφυλλίδη». Πρακτικά της 30 ης Συνάντησης του Τομέα Γλωσσολογίας του Α.Π.Θ. Θεσσαλονίκη: Α.Π.Θ., Φιλιππακη- Warburton, Ειρήνη, Γεωργιαφέντης Μιχαήλ, Κοτζόγλου Γιώργος, και Λουκά Μαργαρίτα Γραμματική Ε και Στ Δημοτικού. Ανάδοχος Συγγραφής: Πατάκης, Αθήνα, ΥΠΔΒΜΘ/Π.Ι. ΥΠΕΘ / Π.Ι «Διαθεματικό Ενιαίο Πλαίσιο προγραμμάτων Σπουδών και Αναλυτικό Πρόγραμμα Σπουδών (ΦΕΚ 303 και ΦΕΚ 304)». Αθήνα: Παιδαγωγικό Ινστιτούτο. [ 1037 ]

«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου

«Η τροπικότητα στην Νέα Ελληνική» Ανάλυση βάσει του Επικοινωνιακού Δοµολειτουργικού Προτύπου Πώς τροποποιούµε το µήνυµα: 1. Έγκλιση (σελ. 1) 2. Άποψη - Ποιόν Ενεργείας (σελ. 7) 3. Άρνηση - Ερώτηση (σελ. ) 4. Τροπικά (σελ. 13). Επιτονισµός και τόνος (σελ. 13) 1 1. Έγκλιση: Οριστική (+/-) Απαρέµφατο

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΣ : ΚΟΙΝ.: Ι. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ

ΠΡΟΣ : ΚΟΙΝ.: Ι. ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΚΑΙ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ----- ΕΝΙΑΙΟΣ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟΣ ΤΟΜΕΑΣ Π/ΘΜΙΑΣ & Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΣΠΟΥΔΩΝ Δ/ΘΜΙΑΣ ΕΚΠ/ΣΗΣ ΤΜΗΜΑ Α Να διατηρηθεί μέχρι... Βαθμός Ασφαλείας...

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Α ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Α Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΥΛΗ ΕΞΕΤΑΣΕΩΝ 2007 ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ ΥΠΟΤΡΟΦΩΝ ΚΑΘΙΔΡΥΜΑΤΟΣ ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ ΜΑΤΑΛΑ Α ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Μετά την αλλαγή των σχολικών εγχειριδίων το σχολικό έτος 2006-2007 και επειδή, λόγω της εφαρμογής κύκλων συνδιδασκαλίας

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΑ Γ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας

ΓΛΩΣΣΑ Γ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ. Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας ΓΛΩΣΣΑ Γ ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας ΗΔομή του Εκπαιδευτικού Υλικού Για τη διδασκαλία της Γλώσσας στην Γ τάξη του Δημοτικού χρησιμοποιείται το παρακάτω υλικό: Βιβλίο του Μαθητή, 3 τεύχη (240

Διαβάστε περισσότερα

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 10th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 2012 Οργανωτική

Διαβάστε περισσότερα

Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία

Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών. Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία Ελένη Παναρέτου Επίκουρη Καθηγήτρια Τομέας Γλωσσολογίας Τμήμα Φιλολογίας Πανεπιστήμιο Αθηνών Γνωστικό αντικείμενο Γλωσσολογία: Κειμενογλωσσολογία ΑΘΗΝΑ 2009 ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ Σπουδές 1976 Απολυτήριο

Διαβάστε περισσότερα

Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας: σύνταξη

Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας: σύνταξη Μοντέλα γλωσσικής επεξεργασίας: σύνταξη Μάθημα: Εισαγωγή στις επιστήμες λόγου και ακοής Ιωάννα Τάλλη, Ph.D. Σύνταξη Είναι ο τομέας της γλώσσας που μελετά τη δομή των προτάσεων, δηλαδή ποια είναι η σειρά

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017

Δρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017 Δρ. Μαρία Γραβάνη «Νέες προσεγγίσεις στην εκπαίδευση ενηλίκων», Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου Σάββατο, 20 Μαΐου 2017 1 Επισκόπηση της Παρουσίασης Βασικά βήματα οργάνωσης και σχεδιασμού διδακτικής ενότητας

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ

Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ Δρ Άντρη Καμένου ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑ ΚΑΙ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΕΠΕ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΕΓΚΕΚΡΙΜΕΝΟ ΥΛΥΚΟ - ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΑ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΑΙ ΥΛΗ Αναλυτικό Πρόγραμμα Πού μπορούμε

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να:

Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Αξιολογήστε την ικανότητα του μαθητή στην κατανόηση των προφορικών κειμένων και συγκεκριμένα να: Ο ΑΝΘΡΩΠΟΣ ΚΑΙ Η ΤΑΥΤΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΠΟΛΥΤΡΟΠΙΚΑ ΚΕΙΜΕΝΑ ΜΑΘΗΣΙΑΚΟΙ ΣΤΟΧΟΙ Ανταποκρίνονται στην ακρόαση του προφορικού

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΙΟΝΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ Τ.Ξ.Γ.Μ.Δ. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΟΛΟΓΙΑ ΙΙ ΔΙΔΑΣΚΟΥΣΑ : Μ. ΤΣΙΓΚΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΚΠΟΝΗΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ 1. Γενικά για την εργασία: Η εργασία

Διαβάστε περισσότερα

3ο Νηπ/γείο Κορδελιού Τμήμα Ένταξης

3ο Νηπ/γείο Κορδελιού Τμήμα Ένταξης ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΠΡΟΦΟΡΙΚΟΥ ΛΟΓΟΥ Περιεχόμενα Α ΕΠΙΠΕΔΟ (λεξιλόγιο) 1 ο ΣΤΑΔΙΟ : Ονοματοποίηση αντικειμένων και προσώπων 2 Ο ΣΤΑΔΙΟ: Ονοματοποίηση πράξεων 3 ο ΣΤΑΔΙΟ : Καθημερινές εκφράσεις και χαιρετισμοί

Διαβάστε περισσότερα

Καλές και κακές πρακτικές στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας. Άννα Ιορδανίδου ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών

Καλές και κακές πρακτικές στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας. Άννα Ιορδανίδου ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών Καλές και κακές πρακτικές στη διδασκαλία της ελληνικής ως δεύτερης/ξένης γλώσσας Άννα Ιορδανίδου ΠΤΔΕ Παν/μίου Πατρών Οι πρακτικές αναφέρονται σε θέματα κριτηρίων επιλογής κειμένων με βάση το επίπεδο ελληνομάθειας

Διαβάστε περισσότερα

ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. 1) Στάση του μαθητή/τριας κατά τη διάρκεια του μαθήματος: Δεν την κατέχει. Την κατέχει μερικώς. επαρκώς

ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ. 1) Στάση του μαθητή/τριας κατά τη διάρκεια του μαθήματος: Δεν την κατέχει. Την κατέχει μερικώς. επαρκώς ΦΟΡΜΑ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Όνομα μαθητή/μαθήτριας:... Ισχύουσα Διάγνωση:... Στήριξη από ειδικό εκπαιδευτικό προσωπικό (ψυχολόγο, λογοθεραπευτή, εργοθεραπευτή, κτλ.):... Σχολικό Έτος:... Σχολείο:.... Τάξη/Τμήμα:...

Διαβάστε περισσότερα

ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ

ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΟΔΗΓΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Δημοτικού Oδηγίες αξιοποίησης των σχολικών εγχειριδίων Σχολική χρονιά: 2011-2012 ΟΔΗΓΙΕΣ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗΣ ΤΩΝ ΣΧΟΛΙΚΩΝ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΩΝ ΓΙΑ ΤΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΣΤΟ

Διαβάστε περισσότερα

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Η ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΤΗΣ ΝΕΑΣ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ Δρ Ειρήνη Ροδοσθένους, Λειτουργός Π.Ι. ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ Επικοινωνιακή διδασκαλία της γλώσσας: η ίδια η γλώσσα συνιστά και ορίζεται ως κοινωνική

Διαβάστε περισσότερα

Σχολικοί Σύµβουλοι Π.Ε.

Σχολικοί Σύµβουλοι Π.Ε. Ηλίας. Αναγνώστου Σ. Κ. Κρασσάς Σχολικοί Σύµβουλοι Π.Ε. ΣΤΟΧΟΙ «Βασικός στόχος είναι να αναπτυχθεί η ικανότητα των µαθητών να επικοινωνούν αποτελεσµατικά (προφορικά και γραπτά) κατανοώντας και παράγοντας

Διαβάστε περισσότερα

Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού

Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού Σχετικά με τη διδακτική προσέγγιση του γλωσσικού δανεισμού Περιεχόμενα 1. Εισαγωγικά στοιχεία 1.1 Η τρέχουσα αντιμετώπιση του γλωσσικού δανεισμού 1.2 Η προσέγγιση του θέματος μέσα από το σχολείο 1.3 Σχετικά

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. Αθήνα 08-08-2013

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. Αθήνα 08-08-2013 Αθήνα 08-08-2013 ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ Το Διατμηματικό Πρόγραμμα Διδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών προκηρύσσει για το ακαδ. έτος 2013 2014 δεκαπέντε

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ

ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗ ΣΥΝΤΑΞΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η Γραμματική εντάσσεται στα ευρύτερα πλαίσια του γλωσσικού μαθήματος. Δε διδάσκεται χωριστά, αλλά με βάση την ενιαία προσέγγιση της γλώσσας, όπου έμφαση δίνεται στη λειτουργική χρήση της. Διδάσκεται

Διαβάστε περισσότερα

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων

Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΑΠΕΙΚΟΝΙΣΗ ΣΕΝΑΡΙΟΥ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ Οριζόντια αντιστοίχιση Στόχων Μεθόδων Δραστηριοτήτων - Εποπτικού Υλικού - Αξιολόγησης Α. Στόχοι σε επίπεδο γνώσεων και δεξιοτήτων ΣΤΟΧΟΙ ΜΕΘΟΔΟΙ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΕΠΟΠΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1

Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Δείκτες Επικοινωνιακής Επάρκειας Κατανόησης και Παραγωγής Γραπτού και Προφορικού Λόγου Γ1 Επίπεδο Γ1 Κατανόηση γραπτού λόγου Για να δείξει ο υποψήφιος ότι έχει την ικανότητα να αντιληφθεί εκτεταμένα, σύνθετα

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Β ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Β Γυμνασίου διδάσκεται δυόμισι (2,5) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοποίηση των Δεικτών Επιτυχίας - Δεικτών Επάρκειας στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο

Αξιοποίηση των Δεικτών Επιτυχίας - Δεικτών Επάρκειας στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο Αξιοποίηση των Δεικτών Επιτυχίας - Δεικτών Επάρκειας στο μάθημα της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο Ως συνέχεια του Οδηγού Φιλολόγου: Η διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας στο Γυμνάσιο, ο οποίος είναι

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας (ΠΜΣ),

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας (ΠΜΣ), ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ Αθήνα 19-7-2010 Το ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών προκηρύσσει για το ακαδ. έτος 2010 2011 δεκαπέντε (15)

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟΣ ΕΤΗΣΙΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ 2015-2016 Γ ΤΑΞΗ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Το μάθημα της Νέας Ελληνικής Γλώσσας στην Γ Γυμνασίου διδάσκεται τρεις (3) περιόδους την εβδομάδα. Συνεπώς, το σύνολο

Διαβάστε περισσότερα

Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ

Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ Οδηγίες διδασκαλίας για τη Νέα Ελληνική Γλώσσα Α και Β τάξεις Ημερήσιου ΓΕΛ Α Β Γ τάξεις Εσπερινού ΓΕΛ Μαρία Νέζη Σχολική Σύμβουλος 27/09/2016 Γενικές επισημάνσεις (1) Οι εκπαιδευτικοί: Στηριζόμενοι/ες

Διαβάστε περισσότερα

ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ και Βιβλίο Γραμματικής σελ

ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ και Βιβλίο Γραμματικής σελ ΕΙΔΗ ΔΕΥΤΕΡΕΥOΥΣΩΝ ΠΡOΤΑΣΕΩΝ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ. 32-37 και Βιβλίο Γραμματικής σελ. 146-148 Tι πρέπει να γνωρίζω: Oνοματικές και επιρρηματικές προτάσεις (σελ. 32-34) Υπάρχουν

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ -ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΓΙΑ ΤΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ Σχέδιο Διδασκαλίας Τάξη: Β Γυμνασίου Μάθημα: Νεοελληνική Γλώσσα Θέμα: Η συνοχή ενός ευρύτερου Κειμένου Διάρκεια: Μία περίοδος Στην τέταρτη ενότητα ο προγραμματισμός προβλέπει έξι περιόδους. Η συγκεκριμένη

Διαβάστε περισσότερα

Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου

Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου Γλωσσική επιμέλεια: επιλογή ή αναγκαιότητα; Άννα Ιορδανίδου Γλωσσική επιμέλεια // Διαμόρφωση και οργάνωση κειμένου Η γλωσσική επιμέλεια αφορά τη γλωσσική μορφή και το περιεχόμενο, ενώ η διαμόρφωση και

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-543 9 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό Κατηγορία Μαθήματος Γνωστικό Πεδίο Γλώσσα

Διαβάστε περισσότερα

Πρόλογος της γαλλικής έκδοσης

Πρόλογος της γαλλικής έκδοσης Πρόλογος της γαλλικής έκδοσης Η Λατινική γραμματική της σειράς Bescherelle είναι μια εύκολη και πλήρης γραμματική της λατινικής γλώσσας, με αντικειμενικό στόχο να δι ευκολύνει τη μελέτη, τη μετάφραση και

Διαβάστε περισσότερα

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540)

Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Κείμενο 1 Οι γλώσσες αλλάζουν (5540) Δεν χρειάζεται ιδιαίτερη σκέψη, για να διαπιστώσει κανείς ότι οι φυσικές γλώσσες αλλάζουν με το πέρασμα του χρόνου, όπως όλες οι πτυχές του φυσικού κόσμου και της ζωής

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ Δ.Ε. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ

ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ Δ.Ε. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΑΓΩΓΗΣ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ Δ.Ε. ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΡΕΘΥΜΝΟ ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ 2010 2011 Κατά το ακαδημαϊκό έτος 2010-2011 κατατάξεις πτυχιούχων Πανεπιστημίων, ΤΕΙ και πτυχιούχων ανωτέρων

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΡΟΣ Β. Βιογραφικά Είδη

ΜΕΡΟΣ Β. Βιογραφικά Είδη ΜΕΡΟΣ Β Βιογραφικά Είδη 157 158 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Το παρόν τεύχος ανήκει στη σειρά των εκδόσεων του Κ.Ε.Ε. που παρέχουν υλικό υποστηρικτικό της αξιολόγησης των µαθητών στα αντίστοιχα µαθήµατα. Τηρεί τις γενικές

Διαβάστε περισσότερα

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά):

Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ. Σήμερα (αρνητικά): Ενότητα 3 η - ΦΥΣΗ Θετικά: μας ηρεμεί μας χαλαρώνει μας ψυχαγωγεί (ταξίδια, εκδρομές, συναντήσεις) μας παρέχει τα βασικά είδη διατροφής και επιβίωσης (αέρας, νερό, τροφή) Σήμερα (αρνητικά): Ο άνθρωπος:

Διαβάστε περισσότερα

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ

ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΒΑΣΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΤΗΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑΣ ΣΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΠΑΡΟΙΚΙΑΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ (ΕΠΣ) Μαρία Παντελή-Παπαλούκα Επιθεωρήτρια σχολείων Προϊστάμενη Κυπριακής Εκπαιδευτικής Αποστολής Σύμβουλος Εκπαίδευσης Κυπριακής Υπάτης Αρμοστείας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ.

ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ Δ/ΝΣΗ Π. ΕΚΠ/ΣΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕ ΔΗΜΟΤΙΚΟ. ΑΝΑΛΥΤΙΚΟΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΕΚΠ/ΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΑΞΗΣ ΥΠΟΔΟΧΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 20..-20.. Α/Α (Ονοματεπώνυμο,) τάξη μαθητή / μαθήτριας Αρχική

Διαβάστε περισσότερα

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ

Χρήστος Μαναριώτης Σχολικός Σύμβουλος 4 ης Περιφέρειας Ν. Αχαϊας Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΣΚΕΦΤΟΜΑΙ ΚΑΙ ΓΡΑΦΩ ΣΤΗΝ Α ΔΗΜΟΤΙΚΟΥ ΣΧΟΛΕΙΟΥ Η καλλιέργεια της ικανότητας για γραπτή έκφραση πρέπει να αρχίζει από την πρώτη τάξη. Ο γραπτός λόγος χρειάζεται ως μέσο έκφρασης. Βέβαια,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ

ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΡΟΕΡΓΑΣΙΑ ΓΙΑ ΝΑ ΓΡΑΨΟΥΜΕ ΜΙΑ ΚΑΛΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η Περίληψη είναι μικρής έκτασης κείμενο, με το οποίο αποδίδεται συμπυκνωμένο το περιεχόμενο ενός ευρύτερου κειμένου. Έχει σαν στόχο την πληροφόρηση των άλλων, με λιτό και περιεκτικό τρόπο, για

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. 5η Ενότητα: Συζητώντας για την εργασία και το επάγγελμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγικά κείμενα

ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ. 5η Ενότητα: Συζητώντας για την εργασία και το επάγγελμα ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. 1. Εισαγωγικά κείμενα ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ 1 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Εισαγωγικά κείμενα 2. Βαθμοί επιθέτων και επιρρημάτων Η σύγκριση 3. Το β συνθετικό Λεξιλόγιο 4. Οργάνωση και συνοχή της περιγραφής και της αφήγησης 5. Δραστηριότητες παραγωγής

Διαβάστε περισσότερα

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών»

«Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» «Δοκιμασία Εκφραστικού Λεξιλογίου σε τυπικά αναπτυσσόμενα παιδιά ηλικίας 6 8 ετών» Γλώσσα: Το φυσικό εκείνο σύστημα επικοινωνίας που χρησιμοποιείται από τον άνθρωπο και έχει ως βάση του τον έναρθρο λόγο.

Διαβάστε περισσότερα

Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται:

Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται: ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΤΗΣ ΠΕΡΙΛΗΨΗΣ ΚΕΙΜΕΝΟΥ (25 μονάδες) Η περίληψη δεν είναι ξεχωριστό γραμματειακό είδος αλλά ένας τρόπος συνοπτικής απόδοσης προϋπάρχοντος κειμένου δια της οποίας επιδιώκεται: α) Η κατανόηση του

Διαβάστε περισσότερα

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου. ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ Μάθημα: Νέα Ελληνικά Γ Γυμνασίου ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Ενότητα 6, Μέρος Δ Η παρούσα διδακτική πρόταση πραγματοποιήθηκε στο Περιφερειακό Γυμνάσιο Πέρα Χωρίου και Νήσου σε

Διαβάστε περισσότερα

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307)

Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΡΗΤΗΣ Διδακτική Γλωσσικών Μαθημάτων (ΚΠΒ307) Ενότητα #4: Λειτουργικός και Κριτικός Γραμματισμός Διδάσκων: Κατσαρού Ελένη ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΩΝ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα

ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 202-203 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προτεινόμενος Προγραμματισμός κατά ενότητα η Ενότητα Οι πρώτες μέρες σε ένα σχολείο Διδακτικές : 9

Διαβάστε περισσότερα

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 10th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 2012 Οργανωτική

Διαβάστε περισσότερα

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ Οκτωβρίου 2009

ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ Οκτωβρίου 2009 ΣΥΝΕΔΡΙΟ Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ ΣΤΗ ΛΑΤΙΝΙΚΗ ΑΜΕΡΙΚΗ ΜΟΝΤΕΒΙΔΕΟ 16-17 Οκτωβρίου 2009 Σημερινή κατάσταση της Περιφέρειας Αποσπασμένοι εκπαιδευτικοί από Ελλάδα Διδάσκοντες με μακροχρόνια εμπειρία ελληνικής ή

Διαβάστε περισσότερα

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016

Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης. Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Το μάθημα των Νέων Ελληνικών στα ΕΠΑΛ: Ζητήματα διδασκαλίας και αξιολόγησης Βενετία Μπαλτά & Μαρία Νέζη Σχολικές Σύμβουλοι Φιλολόγων 5/10/2016 Στόχοι της εισήγησης: Επισήμανση βασικών σημείων από τις οδηγίες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία

ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ. Κουσερή Γεωργία ΔΙΔΑΣΚΟΝΤΑς ΤΟΥς ΕΦΗΒΟΥΣ ΙΣΤΟΡΙΑ: ΤΟ ΙΣΤΟΡΙΚΟ ΕΡΩΤΗΜΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Κουσερή Γεωργία Φιλόλογος Δρ. Πανεπιστημίου Θεσσαλίας ΚΕΡΚΥΡΑ ΜΑΙΟΣ 2017 Περιεχόμενα της παρουσίασης Το ιστορικό ερώτημα Το

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ

ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΚΟΛΛΕΓΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Σχολικό έτος: 013-014 ΤΜΗΜΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ Προγραμματισμός κατά ενότητα 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ Από τον τόπο μου σ όλη την Ελλάδα Ταξίδια, περιηγήσεις, γνωριμία

Διαβάστε περισσότερα

ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. των αναλυτικών

ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας. των αναλυτικών 1 ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας. Γενικοί άξονες όλων των αναλυτικών 2 Εισαγωγή του ΝΑΠ της Αρχαίας Ελληνικής Γλώσσας και Γραμματείας στα Σχολεία Η εισαγωγή του ΝΑΠ στα Αρχαία Ελληνικά

Διαβάστε περισσότερα

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE

International Conference of Greek Linguistics. the 10th. DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE DEMOCRITUS UNIVERSITY of THRACE the 1th International Conference of Greek Linguistics Edited by Zoe Gavriilidou Angeliki Efthymiou Evangelia Thomadaki Penelope Kambakis-Vougiouklis Komotini 212 Οργανωτική

Διαβάστε περισσότερα

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ

Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗ ΣΤΟ ΔΗΜΟΤΙΚΟ ΣΧΟΛΕΙΟ Η θέση της Πανελλήνιας Ένωσης Καθηγητών Πληροφορικής Επιμέλεια κειμένου: Δ.Σ. ΠΕΚαΠ κατόπιν δημόσιας διαβούλευσης των μελών της Ένωσης από 20/07/2010. Τελική έκδοση κειμένου:

Διαβάστε περισσότερα

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία

5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία 5. Λόγος, γλώσσα και ομιλία Στόχοι της γλωσσολογίας Σύμφωνα με τον Saussure, βασικός στόχος της γλωσσολογίας είναι να περιγράψει τις γλωσσικές δομές κάθε γλώσσας με στόχο να διατυπώσει θεωρητικές αρχές

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ: Περίοδοι διδασκαλίας: 7

ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΠΡΟΤΑΣΗ. 5η ΕΝΟΤΗΤΑ: Περίοδοι διδασκαλίας: 7 5η ΕΝΟΤΗΤΑ: ΕΙΡΗΝΗ -ΠΟΛΕΜΟΣ Περίοδοι διδασκαλίας: 7 1 η περίοδος: Μέρος Α - Εισαγωγικά κείμενα Μέσα από τα κείμενα οι μαθητές: Να αναπτύξουν προβληματισμούς γύρω από τα θέματα της ειρήνης και του πολέμου.

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Γραμματική της Νέας Ελληνικής

ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ. Γραμματική της Νέας Ελληνικής ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ (1) ΓΕΝΙΚΑ ΣΧΟΛΗ ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΤΜΗΜΑ ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ ΕΠΙΠΕΔΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΠΤΥΧΙΑΚΟ ΚΩΔΙΚΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΦΥ6755 ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΤ ΤΙΤΛΟΣ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ Γραμματική της Νέας Ελληνικής ΑΥΤΟΤΕΛΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΙΚΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα

Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση. Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ ΚΑΙ ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αξιολόγηση του Εκπαιδευτικού Έργου στην Πρωτοβάθμια Εκπαίδευση Διαδικασία Αυτοαξιολόγησης στη Σχολική Μονάδα Σχέδια Εκθέσεων

Διαβάστε περισσότερα

Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας

Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας Διδασκαλία της Νεοελληνικής Γλώσσας Όλγα Μούσιου-Μυλωνά Σχολική Σύμβουλος Π.Ε. Στόχος του μαθήματος «Διδασκαλία της Νεοελληνικής γλώσσας» είναι να προσφέρει στους φοιτητές και τις φοιτήτριες τις βασικές

Διαβάστε περισσότερα

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ Οι πρώτες μέρες σε ένα νέο σχολείο

ΓΛΩΣΣΙΚΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ Α ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ. 1 η ΕΝΟΤΗΤΑ Οι πρώτες μέρες σε ένα νέο σχολείο ΚΕΙΜΕΝΑ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ Α Β Γ Γυμνασίου Τα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας στο Γυμνάσιο διδάσκονται δύο (2) ώρες την εβδομάδα με ελεύθερη επιλογή από το διδάσκοντα. Το δίωρο αυτό, εφόσον το επιθυμεί

Διαβάστε περισσότερα

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ -

ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ - ΔΗΜΟΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ - ΔΕΙΚΤΕΣ ΕΠΙΤΥΧΙΑΣ ΚΑΙ ΕΠΑΡΚΕΙΑΣ - Τάξη Δείκτες Επιτυχίας Κατανόηση Γραπτού Λόγου Δείκτες Επάρκειας A Τα παιδιά 1. Τοποθετούν ένα κείμενο σε πλαίσιο (θεματικό,

Διαβάστε περισσότερα

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες:

Πρόταση Διδασκαλίας. Ενότητα: Γ Γυμνασίου. Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος. Α: Στόχοι. Οι μαθητές/ τριες: Πρόταση Διδασκαλίας Ενότητα: Τάξη: 7 η - Τέχνη: Μια γλώσσα για όλους, σε όλες τις εποχές Γ Γυμνασίου Θέμα: Δραστηριότητες Παραγωγής Λόγου Διάρκεια: Μία διδακτική περίοδος Α: Στόχοι Οι μαθητές/ τριες: Να

Διαβάστε περισσότερα

Το μυστήριο της ανάγνωσης

Το μυστήριο της ανάγνωσης Βενετία Αποστολίδου Το μυστήριο της ανάγνωσης Γιατί κάποιοι διαβάζουν και κάποιοι όχι; Είναι σημαντική η ανάγνωση; Γιατί μας αρέσει η ανάγνωση; Τι είναι η φιλαναγνωσία; Τα σημερινά παιδιά διαβάζουν; Η

Διαβάστε περισσότερα

Το γερούνδιο στη Νέα Ελληνική

Το γερούνδιο στη Νέα Ελληνική Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων Φιλοσοφική Σχολή Τμήμα Φιλολογίας Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών Ειδίκευση Γλωσσολογίας Το γερούνδιο στη Νέα Ελληνική Διπλωματική εργασία στη Γλωσσολογία της φοιτήτριας Μανίκα Ελένης

Διαβάστε περισσότερα

8. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας

8. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας 8. Η γλώσσα ως κώδικας επικοινωνίας Η επικοινωνία είναι σημαντική Η επικοινωνία στη σύγχρονη κοινωνία θεωρείται δεξιότητα που αναπτύσσεται συνεχώς και επηρεάζει τις ικανότητες και τις γνώσεις μας. Θεωρείται

Διαβάστε περισσότερα

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών

Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών Το Μάθημα της Γλώσσας στο Δημοτικό του Κολλεγίου Αθηνών 1 η Τάξη Στόχοι Τα παιδιά: Αναπτύσσουν, σε κάθε ευκαιρία, τον προφορικό λόγο. Ως ομιλητές απαντούν σε απλές ερωτήσεις, ανακοινώνουν, περιγράφουν,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας (ΠΜΣ),

ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ. ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας (ΠΜΣ), Αθήνα 19-7-2011 ΠΡΟΚΗΡΥΞΗ ΠΜΣ Το ιατµηµατικό Πρόγραµµα ιδασκαλίας της Νέας Ελληνικής ως Ξένης Γλώσσας της Φιλοσοφικής Σχολής του Πανεπιστηµίου Αθηνών προκηρύσσει για το ακαδ. έτος 2011 2012 δεκαπέντε (15)

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας

Πέτρος Κλιάπης 3η Περ. Ημαθίας ΧΡΟΝΟΣ Ι ΑΣΚΑΛΙΑΣ Προβλεπόμενες ώρες: 232 130 για το βιβλίο Κάθε ενότητα: 8 12 ώρες (σύνολο 120 περίπου) Επετειακές: 2 ώρες (σύνολο 10 περίπου) [ενότητα: 16 20 σελίδες] 32 για το ανθολόγιο 70 για τις δραστηριότητες

Διαβάστε περισσότερα

1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ

1. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ ΔΙΔΑΚΤΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ ΔΙΑΘΕΣΙΜΟΙ ΠΟΡΟΙ α) Απάντηση στην Έκθεση της Επιτροπής Εξωτερικής Αξιολόγησης της νέας κατεύθυνσης του Μεταπτυχιακού Προγράμματος Σπουδών ΜΒΑ (Διοίκησης Επιχειρήσεων) με Εξειδίκευση τη Δημόσια Διοίκηση και Πολιτική Εξ

Διαβάστε περισσότερα

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017)

Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) Διαμορφωτική Αξιολόγηση των Δεικτών Επιτυχίας και Επάρκειας στη Δημοτική και Μέση Εκπαίδευση (Ιούλιος 2017) 1. Ταυτότητα της έρευνας Η παρούσα αξιολόγηση αποτελεί συνέχεια προηγούμενης αξιολόγησης, που

Διαβάστε περισσότερα

Φροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1. Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο

Φροντιστήρια ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ www.prooptikh.com 1. Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Φροντιστήρια "ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ" www.prooptikh.com 1 Οδηγίες για την αξιολόγηση των φιλολογικών μαθημάτων στο Γυμνάσιο Η εξεταστέα ύλη του Γυμνασίου είναι τα 3/5 της ύλης που διδάχθηκε, με την προϋπόθεση ότι η

Διαβάστε περισσότερα

Paper 3: Listening, reading and writing in Greek. Σεμινάριο ΚΕΑ Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος

Paper 3: Listening, reading and writing in Greek. Σεμινάριο ΚΕΑ Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος Paper 3: Listening, reading and writing in Greek Σεμινάριο ΚΕΑ 24.6.18 Εισηγήτρια: Έλισσα Έλληνα Φιλόλογος Δοκίμιο 3 Αποτελεί το 30% της εξέτασης Χρόνος: 2 ώρες 15 λεπτά Section A: 45 Section B: 1.15 Ακρόαση/Κατανόηση

Διαβάστε περισσότερα

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5

Διάγραμμα Μαθήματος. Σελίδα1 5 Διάγραμμα Μαθήματος Κωδικός Μαθήματος Τίτλος Μαθήματος Πιστωτικές Μονάδες ECTS EDUC-543DL 9 Προαπαιτούμενα Τμήμα Εξάμηνο Κανένα Παιδαγωγικών Σπουδών Χειμερινό/Εαρινό Κατηγορία Μαθήματος Γνωστικό Πεδίο

Διαβάστε περισσότερα

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση.

Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την. επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Νέες μέθοδοι-ορολογία. Μετά την επικοινωνιακή προσέγγιση: η παιδαγωγική των κειμενικών ειδών. Κειμενικά είδη για διδακτική χρήση. Γραμματισμός: έννοια-παιδαγωγικές συνέπειες Σήμερα, στην αναπτυγμένη τεχνολογικά

Διαβάστε περισσότερα

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ

2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2. ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΝΓ 2.1. Πρόγραμμα Σπουδών Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας του Νηπιαγωγείου Στόχοι - Άξονες Περιεχομένου Κατανόηση θέματος που εκφέρεται στην ΕΝΓ.

Διαβάστε περισσότερα

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών

Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Μαθηματικών Σχεδιασμός... αντιμετωπίζει ενιαία το πλαίσιο σπουδών (Προδημοτική, Δημοτικό, Γυμνάσιο και Λύκειο), είναι συνέχεια υπό διαμόρφωση και αλλαγή, για να αντιμετωπίζει την εξέλιξη,

Διαβάστε περισσότερα

ヤ Διδασκαλία της Γλώσσας στις τάξεις Γ & Δ

ヤ Διδασκαλία της Γλώσσας στις τάξεις Γ & Δ ヤ Διδασκαλία της Γλώσσας στις τάξεις Γ & Δ Μαρία Θ. Παπαδοπούλου, PhD Σχολική Σύμβουλος 6ης Περιφέρειας Π.Ε. ν. Λάρισας Ελασσόνα, 19 Νοεμβρίου 2012 Επιμέρους τομείς στο γλωσσικό μάθημα 1. Προφορικός Λόγος

Διαβάστε περισσότερα

ΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι)

ΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) ΦΩΝΗΤΙΚΗ-ΦΩΝΟΛΟΓΙΑ (Ι) Βασικά σηµεία Η φωνητική µελετά τους φθόγγους Οι φθόγγοι διακρίνονται: κατά τον τόπο (διχειλικά, οδοντικά κτλ.) κατά τον τρόπο άρθρωσης (κλειστά, τριβόµενα κτλ.) Η Φωνολογία µελετά

Διαβάστε περισσότερα

ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD)

ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD) 1 APPENDIX I Εισαγωγικό Επίπεδο ΑΜΑΛΙΑ ΑΡΒΑΝΙΤΗ, University of California, San Diego (UCSD) ΠΡΟΦΟΡΑ ΚΑΙ ΕΠΙΤΟΝΙΣΜΟΣ Η επιτυχία της επικοινωνίας εξαρτάται από την ικανότητα να αντιλαμβάνεται κανείς τον

Διαβάστε περισσότερα

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ.

ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. ΙΙΙ. ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΩΝ ΞΕΝΩΝ ΜΑΘΗΤΩΝ. Είδαμε πως το 4.2% των μαθητών στο δείγμα μας δεν έχουν ελληνική καταγωγή. Θα μπορούσαμε να εξετάσουμε κάποια ειδικά χαρακτηριστικά αυτών των ξένων μαθητών

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ

ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΟΥ ΓΛΩΣΣΙΚΟΥ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΤΗΣ ΓΡΑΜΜΑΤΙΚΗΣ Μέσω κανόνων Πλεονεκτήματα: κέρδος χρόνου, δυνατότητα επαναλήψεων, εκμετάλλευση των γνωστικών ικανοτήτων των μαθητών, λιγότερη διδακτική προετοιμασία.

Διαβάστε περισσότερα

Γνωστικό αντικείμενο: Ελληνικά. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ομάδα Εργασίας Ελληνικών (Δημοτική Εκπαίδευση)

Γνωστικό αντικείμενο: Ελληνικά. ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ομάδα Εργασίας Ελληνικών (Δημοτική Εκπαίδευση) Διήμερο Εκπαιδευτικού Δημοτικής Εκπαίδευσης 2018-2019: Η Θέση και η Διδασκαλία της Δομής στο Μάθημα των Ελληνικών στο Δημοτικό Σχολείο (Γ μέχρι Στ τάξεις) Γνωστικό αντικείμενο: Ελληνικά ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ: Ομάδα

Διαβάστε περισσότερα

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ

ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΣΕΜΙΝΑΡΙΑ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2010 ΑΡΧΑΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΤΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ ΜΑΣ: Στο Γυμνάσιο γίνεται η πρώτη και καθοριστικής σημασίας επαφή των μαθητών με τα Αρχαία Ελληνικά Στο Γυμνάσιο πρέπει να καταφέρουμε να

Διαβάστε περισσότερα

Λογισμικό: Αρχαία με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Τάξη/εις: Α, Β Γυμνασίου

Λογισμικό: Αρχαία με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Τάξη/εις: Α, Β Γυμνασίου Λογισμικό: Αρχαία με Νόημα Κατηγορία αναπηρίας: Κώφωση Βαρηκοΐα Μάθημα: Αρχαία Ελληνικά Τάξη/εις: Α, Β Γυμνασίου Παρουσίαση Λογισμικού: Κατερίνα Αραμπατζή Προμηθευτής: Ινστιτούτο Επεξεργασίας Λόγου Προσβασιμότητα

Διαβάστε περισσότερα

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΤΟ ΝΕΟ Π.Δ.

ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΤΟ ΝΕΟ Π.Δ. ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΞΕΝΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ: ΤΟ ΝΕΟ Π.Δ. 1. Για την αξιολόγηση της γλωσσομάθειας των μαθητών κατά τη διάρκεια των τετραμήνων ελέγχονται οι ικανότητες των μαθητών/τριών: α) να κατανοούν γραπτό

Διαβάστε περισσότερα

Μαρίνα Ματθαιουδάκη. Περίληψη

Μαρίνα Ματθαιουδάκη. Περίληψη Μαρίνα Ματθαιουδάκη Περίληψη Τα Ηλεκτρονικά Σώματα Κειμένων (ΗΣΚ) αποτελούνται από σειρά κειμένων (γραπτών ή προφορικών) και είναι αποθηκευμένα σε ηλεκτρονική μορφή και προσβάσιμα με τη χρήση εργαλείων

Διαβάστε περισσότερα

5. Γενικά συμπεράσματα σχόλια ανοικτά ερωτήματα

5. Γενικά συμπεράσματα σχόλια ανοικτά ερωτήματα 5. Γενικά συμπεράσματα σχόλια ανοικτά ερωτήματα Το θέμα της προτασικής δομής και της σειράς των όρων στη γερμανική γλώσσα αποτελεί ένα ιδιαίτερα ευρύ και πολυδιάστατο αντικείμενο έρευνας, στο οποίο εμπλέκονται

Διαβάστε περισσότερα

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ

ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ ΠΛΑΙΣΙΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ (ΠΣ) Χρίστος Δούκας Αντιπρόεδρος του ΠΙ Οι Δ/τές ως προωθητές αλλαγών με κέντρο τη μάθηση Χαράσσουν τις κατευθύνσεις Σχεδιάσουν την εφαρμογή στη σχολική πραγματικότητα Αναπτύσσουν

Διαβάστε περισσότερα

Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών ως μαθήματος Προσανατολισμού, ισχύουν τα εξής:

Για την εξέταση των Αρχαίων Ελληνικών ως μαθήματος Προσανατολισμού, ισχύουν τα εξής: Τρόπος εξέτασης των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων Τα θέματα των πανελλαδικά εξεταζόμενων μαθημάτων λαμβάνονται από την ύλη που ορίζεται ως εξεταστέα για κάθε μάθημα κατά το έτος που γίνονται οι εξετάσεις.

Διαβάστε περισσότερα

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ

ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΥΣΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΧΡOΝΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣ ΧΡOΝΙΚΕΣ ΠΡOΤΑΣΕΙΣ Τη θεωρία της ύλης θα τη βρείτε: Βιβλίο μαθητή σελ. 109-111 και Βιβλίο Γραμματικής σελ. 151 Ακούω και μιλώ (σελ. 109) Βρείτε στα κείμενα τα

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος 6 ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I 6 ΓΑΛ 170 e-french 6 ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής 6 πρώτο δεύτερο ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΑΛΛΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΓΑΛ 102 Προφορικός λόγος ΓΑΛ 103 Γραπτός λόγος I ΓΑΛ 170 e-french ΓΑΛ 100-299 Μάθημα περιορισμένης επιλογής ΓΑΛ 104 Γραπτός λόγος II ΓΑΛ 111 Φωνητική ΓΑΛ 1 Από

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. 2. Ηλικία Θέση εργασίας Μόνιμος Αναπληρωτής

ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ. 2. Ηλικία Θέση εργασίας Μόνιμος Αναπληρωτής ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΟ Α. Δημογραφικά χαρακτηριστικά 1. Φύλο Άνδρας Γυναίκα 2. Ηλικία 22 30 31 40 41 50 51 + 3. Χρόνια υπηρεσίας 1 5 6 15 16+ 4. Σημειώστε τα πτυχία που κατέχετε Πτυχίο Παιδαγωγικής Ακαδημίας Πτυχίο

Διαβάστε περισσότερα

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών.

Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Η γλωσσική ανάπτυξη των παιδιών. Κανείς δεν φαντάζεται ότι ο λόγος θα εμφανισθεί απότομα, στην τελική του μορφή μ ένα χτύπημα μιας μαγικής ράβδου, σαν μια μηχανή έτοιμη για χρήση. Η εγκατάσταση του πολύπλοκού

Διαβάστε περισσότερα

Παιδαγωγικές γραμματικές: Η γραμματική για την Ε και Στ Δημοτικού

Παιδαγωγικές γραμματικές: Η γραμματική για την Ε και Στ Δημοτικού Παιδαγωγικές γραμματικές: Η γραμματική για την Ε και Στ Δημοτικού Εισαγωγή Μαριάνθη Οικονομάκου, Εμμανουήλ Σοφός Η παρούσα μελέτη αποτελεί μέρος ενός πλαισίου κλιμακωτών παιδευτικών δράσεων που ξεκίνησαν

Διαβάστε περισσότερα

Σαφής διάκριση της διαμορφωτικής από τη συγκριτική / τελική αξιολόγηση

Σαφής διάκριση της διαμορφωτικής από τη συγκριτική / τελική αξιολόγηση I Διευθυντική Περίληψη Τo Προτεινόμενο Σύστημα Αξιολόγησης (ΠΣΑ) στηρίζεται σε ένα σύνολο αρχών οι οποίες διαμορφώνουν το θεωρητικό πλαίσιο της ανάπτυξης και της λειτουργίας του. Οι βασικές του αρχές έχουν

Διαβάστε περισσότερα

Επισημάνσεις στη γραμματική διδασκαλία. των εγχειριδίων του Δημοτικού. Φώτης Α. Καβουκόπουλος

Επισημάνσεις στη γραμματική διδασκαλία. των εγχειριδίων του Δημοτικού. Φώτης Α. Καβουκόπουλος Επισημάνσεις στη γραμματική διδασκαλία των εγχειριδίων του Δημοτικού Φώτης Α. Καβουκόπουλος 2 Φώτης Καβουκόπουλος Ενδεικτική βιβλιογραφική παραπομπή για το παρόν κείμενο: Καβουκόπουλος, Φ.Α. 2015. Επισημάνσεις

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι

Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Εισαγωγή στη Γλωσσολογία Ι Εισαγωγικά: τι είναι γλώσσα, τι είναι γλωσσολογία Διδάσκοντες: Επίκ. Καθ. Μαρία Λεκάκου, Λέκτορας Μαρία Μαστροπαύλου Άδειες

Διαβάστε περισσότερα

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ

ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ ΔΙΑΦΟΡΟΠΟΙΗΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΩΝ Συμπλήρωση πρωτοκόλλων ανάλυσης λαθών ορθογραφίας και αξιολόγησης του επιπέδου παραγωγής γραπτού λόγου ΣΥΓΓΡΑΦΗ: Κίτσου Γεωργία Εκπαιδευτικός ΠΕΟ3 ΑΘΗΝΑ 2015 1 Πρωτόκολλο

Διαβάστε περισσότερα

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα!

Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ. Κατανόηση γραπτού λόγου. Γεια σου, Μαργαρίτα! Συγγραφέας: Αλεξίου Θωμαή ΕΠΙΠΕΔΟ Α1 ΘΕΜΑΤΙΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΚΑΤΟΙΚΙΑ ΔΙΑΜΟΝΗ Κατανόηση γραπτού λόγου Γεια σου, Μαργαρίτα! Έμαθα να γράφω καλά. Ρώτησες πού μένω! Είμαι από την Ελλάδα αλλά μένουμε στην Αυστραλία.

Διαβάστε περισσότερα