ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80

Transcript

1 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 Στην υπόθεση 113/80 ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤῶΝ ΕΥΡΩΠΑΪΚΏΝ ΚΟΙΝΟΤΗΤΩΝ, εκπροσωπούμενη ἀπό τόν Rolf Wägenbaur, επικουρούμενο ἀπό τόν Peter Oliver, μέλος τῆς νομικῆς υπηρεσίας, μέ ἀντίκλητο στό Λουξεμβοῦργο τόν Mario Cervino, νομικό σύμβουλο τῆς 'Επιτροπῆς, κτίριο Jean Monnet, κατά προσφεύγουσα, ΙΡΛΑΝΔΊΑΣ, εκπροσωπούμενης ἀπό τόν Louis J. Dockery, chief state solicitor, μέ τόπο επιδόσεων στό Λουξεμβοῦργο την πρεσβεία της, 28, route d'arlon, καθ' ἧς, πού 'έχει ὡς ἀντικείμενο την παράβαση τῆς συνθήκης ΕΟΚ, ἡ ὁποία προκύπτει ἀπό την διατήρηση ἐν ἰσχύι ὑπό τῆς Ἰρλανδίας τῶν διαταγμάτων, Statutory instrument (SI) 306 τοῦ 1971, περί βιομηχανικών σημάτων περιορισμός των πωλήσεων εισαγομένων κοσμημάτων (Iris Oifigiúil τῆς 21ης Νοεμβρίου 1971) καί SI 307 τοῦ 1971 περί βιομηχανικῶν σημάτων περιορισμοί ἐπί τῶν εισαγωγῶν κοσμημάτων (Iris Oifigiúil τῆς 21ης Νοεμβρίου 1971), λόγω ἀντιθέσεώς τῶν πρός τό άρθρο 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ, ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ, συγκείμενο ἀπό τους Ρ. Pescatore, πρόεδρο τοῦ δευτέρου τμήματος, προεδρεύοντα, Mackenzie Stuart καί Τ. Koopmans, προέδρους τμήματος, Α. O'Keeffe, G. Bosco, Α. Touffait, Ο. Due, U. Everling καί Α. Χλωρό, δικαστές, γενικός εἰσαγγελεύς: F. Capotorti γραμματεύς: Α. Van Houtte εκδίδει τήν ἀκόλουθη 1626

2 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ ΑΠΟΦΑΣΗ Περιστατικά Τά πραγματικά περιστατικά τῆς υποθέσεως, ἡ εξέλιξη τῆς διαδικασίας, οἱ προτάσεις, καθώς καί οἱ ισχυρισμοί καί τά επιχειρήματα τῶν διαδίκων έχουν συνοπτικῶς ως έξης: Ι Πραγματικά περιστατικά καί διαδικασία 1. Ἡ ἐπίδικη νομοθεσία Τά ἐν λόγω δύο διατάγματα ἀπαγορεύουν, τό μέν πρῶτο «sale order» τήν πώληση, τό δέ δεύτερο «importation order» την εἰσαγωγή στην 'Ιρλανδία ὁρισμένων κατηγοριών εἰδῶν, τά όποια ἀποκαλούνται κοσμήματα καί φέρουν ή συνίστανται σέ ὁρισμένες παραστάσεις, έκτός ἄν φέρουν σφραγισμένη ἔνδειξη καταγωγῆς συνισταμένη στό ὄνομα, στην ἀγγλική γλώσσα, τῆς χώρας όπου τά ἐν λόγω εμπορεύματα κατεσκευάσθησαν, ή στόν ὅρο «foreign» (ξένο), ἤ σέ ὁποιαδήποτε άλλη λέξη ἡ ὁμάδα λέξεων πού προσδιορίζει σαφώς ότι δέν έχουν κατασκευασθεί στό Ιρλανδικό κράτος. Τά δύο διατάγματα ἀφορούν τά 'ίδια εἴδη καί τίς ἴδιες παραστάσεις. Μολονότι τά ἐν λόγω εἴδη χαρακτηρίζονται μέ τήν έκφραση «κοσμήματα», πρόκειται στην πραγματικότητα περί πολύ εκτεταμένης ποικιλίας εμπορευμάτων, ἡ οποία καλύπτει άλλα εἴδη, ἐκ τῶν ὁποίων τά περισσότερα είναι αὐτά πού ἀποκαλούνται στό εμπόριο «ενθύμια». Τά ἐν λόγω κοσμήματα ἀπαριθμούνται σέ παράρτημα κάθε διατάγματος. Πάντως, γιά νά ἐμπίπτουν στό πεδίο εφαρμογής τῶν ἐν λόγω διαταγμάτων, πρέπει, ἐπί πλέον, νά περιέχουν «κυρίως πολύτιμο μέταλλο» ἡ «ἐπένδυση πολυτίμου μετάλλου» ἡ «νά σύγκεινται ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό τέτοιο μέταλλο» ἡ νά συνίστανται «ἐξ ὁλοκλήρου ἡ μερικώς ἀπό ευτελές μέταλλο (περιλαμβανομένων τῶν στιλβωμένων ή επιμεταλλωμένων εἰδῶν πού προσφέρονται γιά λιθόδεση)». Στό τέλος τοῦ πίνακος πού περιγράφει τίς διάφορες παραστάσεις στίς ὁποιες ἐφαρμόζονται τά διατάγματα, υπάρχει στην παράγραφο XII μιά γενική περιγραφή διατυπωμένη ως ἑξῆς: «κάθε άλλη παράσταση, ή ὁποία προσδιορίζει ὅτι τό ἐν λόγω εἶδος είναι ιρλανδικό ενθύμιο». Οἱ μόνες προβλεπόμενες ἀπό τά δύο διατάγματα εξαιρέσεις, πού επιτρέπουν τήν πώληση καί τήν εἰσαγωγή κοσμημάτων χωρίς ένδειξη καταγωγής, ἀφορούν τά εμπορεύματαἐπί τῶν ὁποίων εφαρμόζεται τό άρθρο 18 τοῦ Finance Act 1938 (ἀριθ. 25 τοῦ 1938) ἡ τό άρθρο 18 τοῦ Finance Act 1946 (ἀριθ. 15 τοῦ 1946). Ή πρώτη ἀπό τίς ἀνωτέρω διατάξεις άφορᾶ εἰσαγόμενα εἴδη πού κατεσκευάσθησαν εἰδικῶς ἡ κυρίως πρός χρήση τῶν τυφλών καί τά όποια εἰσάγονται ἀπό ἵδρυμα ἤ σωματείο «πού έχει ὡς πρωταρχικό σκοπό τήν βελτίωση τῆς τύχης τῶν τυφλών». Ή δεύτερη διάταξη ἐπιτρέπει τήν εἰσαγωγή, ἀπηλλαγμένου κάθε τελωνειακού δασμού ἡ φόρου, κάθε εἴδους πού εἶναι ἀναγκαίο ἡ σχετικό μέ: 1627

3 «i) τήν εγκατάσταση ἡ τήν διατήρηση διεθνοῦς ἀεροπορικῆς υπηρεσίας, ή ὁποία χρησιμοποιεί ἀεροδρόμιο εντός τοῦ κράτους ἤ πού συνεπάγεται τήν χρησιμοποίηση τοῦ ἀεροδρομίου αὐτοῦ, ii) τήν εγκατάσταση ἡ τήν διατήρηση ραδιοφωνικών ἡ μετεωρολογικών υπηρεσιών ἡ οιωνδήποτε άλλων βοηθητικών υπηρεσιών ἀεροπλοΐας παρόμοιας διεθνοῦς ἀεροπορικής υπηρεσίας, iii) τήν πραγμάτωση σκοπών πειραματικοῦ χαρακτῆρος πού συνδέονται μέ τήν 'ίδρυση ἡ τήν διατήρηση παρόμοιας διεθνοῦς ἀεροπορικής υπηρεσίας ἡ...» ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 Τά δύο διατάγματα ἐξεδόθησαν βάσει τοῦ νόμου 48 τοῦ 1931 περί βιομηχανικών σημάτων, ὅπως ἐτροποποίηθη ἀπό τόν νόμο 10 περί βιομηχανικών σημάτων τοῦ Σύμφωνα μέ τό άρθρο 9 τοῦ νόμου τοῦ 1931, κάθε διάταγμα προσδιορίζει μέ τό άρθρο 5 τόν τρόπο, κατά τόν όποιο ή ένδειξη τῆς καταγωγής πρέπει ν' ἀναγράφεται ἐπι τῶν ἐν λόγω ἐμπορευμάτων. Στό διάταγμα 306 τό άρθρο αυτό εἶναι διατυπωμένο ὡς έξῆς: «Ἡ ένδειξη τῆς καταγωγής ἡ ἀναγραφομένηἐπί τῶν ἐμπορευμάτων σύμφωνα μέ τό σεις, οἱ όποιες ἀναφέρονται στό παράρ χαρακτηριστικών πού ἀφοροῦν τίς παραστά παρόν διάταγμα θά σημειώνεται μέ τρόπο τημα τοῦ διατάγματος. ευανάγνωστο κάι ευκρινή ἐπί: α) τῶν εμπορευμάτων, β) επιγραφής δελτίου ἡ δελταρίου προσηρτημένου στό ἐν λόγω εμπόρευμα, γ) κάθε συσκευασίας (στην ὁποία περιλαμβάνονται τά κιβώτια, χαρτοκιβώτια ἤ βάσεις) εντός ἡἐπί τῆς ὁποίας τό εμπόρευμα πωλείται ἡ προσφέρεται πρός πώληση.» Στό διάταγμα 307 τό άρθρο αυτό εἶναι διατυπωμένο μέ τόν ἀκόλουθο τρόπο: «Ή ένδειξη τῆς καταγωγής ἡ σημειούμενη ἐπί τῶν εμπορευμάτων δυνάμει τῶν διατάξεων τοῦ παρόντος διατάγματος πρέπει νά είναι: 1628 α) ἀνεξίτηλη, β) ευανάγνωστη, καί γ) γραμμένη μέ γράμματα τέτοιων διαστάσεων ώστε νά εἶναι ευχερώς ὁρατά.» 'Όσον άφορᾶ τους περιορισμούς ἐπί τῶν πωλήσεων (διάταγμα 306) τό άρθρο 4 παράγραφος 2 ὁρίζει ὅτι γιά τα ἐν λόγω εμπορεύματα, τά όποια δέν κατασκευάζονται παρά ἐν μέρει σέ άλλο κράτος, ἡ ένδειξη καταγωγής δύναται νά σημειωθεί ἀποκλειστικώςἐπί τοῦ τμήματος τοῦ εμπορεύματος πού κατεσκευάσθη εντός τοῦ ἐν λόγω άλλου κράτους. Ἐξ άλλου κατά τόνἀαρχικό βασικό νόμο, τόν νόμο τοῦ 1931 περί βιομηχανικών σημάτων, πού εφαρμόζεται στό διάταγμα δυνάμει τοῦ ἄρθρου 13 τοῦ ἑρμηνευτικοῦ νόμου τοῦ 1937, εξαίρεση προβλέπεται επίσης γιά τά ἐπανεισαγόμενα εἴδη «πού έχουν παραχθεί ἡ κατασκευασθεί στην 'Ιρλανδία καί έχουν ὑποστεί, στό εξωτερικό τῆς χώρας, επεξεργασία ἡ οιαδήποτε διαδικασία (κατεργασίας), ἡ ὁποία δέν έχει καταλήξει σέ οὐσιαστική μεταποίηση». Τέλος, τό sale order προβλέπει ὁμοίως στό άρθρο 6 υποχρέωση σημάνσεως ἐπί τοῦ ὑλικοῦ ἐκθέσεως, όταν τό υλικό αυτό προσελκύει τήν προσοχήἐπί υλικών ή 2. Διαδικασία Μέ επιστολή τῆς 9ης Δεκεμβρίου 1975 ή 'Επιτροπή ἐζήτησε ἀπό τήν 'Ιρλανδία νά της παράσχει πληροφορίες σχετικές μέ τά επίδικα διατάγματα. Ή ιρλανδική κυβέρνηση δέν ἀπήντησε σ αύτη τήν επιστολή, άλλά ἡ ἐν λόγω υπόθεση ἀπετέλεσε ἀντικείμενο συζητήσεων στό πλαίσιο συναντήσεως πού έγινε στό Δουβλίνο. Μετά ἀπό τήν συνάντηση αυτή, ὁ γενικός διευθυντής τῆς γενικής διευθύνσεως «εσωτερικό εμπόριο καί βιομηχανικές υποθέσεις» ἀπηύθυνε στον μόνιμο ἀντιπρόσωπο τῆς 'Ιρλανδίας δεύτερη ἐπιστολή, ὑπό ημερομηνία 9 Μαρτίου 1977, μέ τήν ὁποία ἐπεσήμαινε μέ κατηγορηματικό τρόπο ὅτι οἱ διατάξεις γιά τίς ὁποίες πρό-

4 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ κείται ήταν ἀντίθετες πρός τίς διατάξεις έναρξη τῆς προφορικῆς διαδικασίας χωρίς τοῦ ἄρθρου 30 καί ἀδικαιολόγητες ἐν ὄψει προηγουμένη διεξαγωγή ἀποδείξεων. τῶν διατάξεων τοῦ ἄρθρου 36, λόγω τοῦ ὅτι ἡ εμφάνιση καί τά χαρακτηριστικά των σχετικῶν εἰδῶν δέν ήταν τέτοια ὥστε νά ΙΙ Αιτήματα τῶν διαδίκων πιθανολογείται ἡ καταγωγή τους ἐν συμπεράσματι, ó γενικός διευθυντής ἐζήτει μέ τήν επιστολή αυτή ἀπό τίς ιρλανδικές Ή προσφεύγουσα ζητεί ἀπό τό Δικαστήριο ἀρχές νά θέσουν τέρμα σ αυτήν τήν παράβαση τοῦ κοινοτικοῦ δικαίου. Δεδομένου ὅτι τό ἀνωτέρω αίτημα έμεινε ἀναπάντητο, ἡ 'Επιτροπή ἐζήτησε ἀπό τήν Ιρλανδική κυβέρνηση, μέ ἐπιστολή τῆς 8ης Μαΐου 1978, πού εστάλη κατ' ἐφαρμογήν τοῦ πρώτου εδαφίου τοῦ ἄρθρου 169 της συνθήκης ΕΟΚ, νά τῆς υποβάλει, εντός μηνιαίας προθεσμίας, τίς παρατηρήσεις της ὅσον ἀφορᾶ τήν παράβαση πού διεπιστώθη. Σέ ἀπάντηση τῆς ἐν λόγω επιστολῆς, ὁ μόνιμος ἀντιπρόσωπος τῆς 'Ιρλανδίας ἀπηύθυνε πρός τήν Ἐπιτροπή, στίς 13 'Ιουνίου 1978, ἀπάντηση μέ τήν ὁποία ἀμφισβητεί τήν άποψη τῆς 'Επιτροπής. Παρά τήν συνάντηση πού ἐπραγματοποιήθη μεταξύ εκπροσώπου τῆς μονίμου ιρλανδικῆς ἀντιπροσωπείας καί πολλών ὑπαλλήλων τῆς Ἐπιτροπῆς στίς Βρυξέλλες, ή ἐπικρινομένη νομοθεσία δέν ἐτροποποιήθη. Κατά συνέπεια, ἡ Ἐπιτροπή έστειλε πρός τόν ιρλανδό υπουργό τῶν εξωτερικών αἰτιολογημένη γνώμη, ὑπό ημερομηνία 19 Μαρτίου Σέ ἀπάντηση της ἐν λόγω αιτιολογημένης γνώμης, ἡ 'Επιτροπή έλαβε επιστολή ὑπό ημερομηνία 24 Μαρτίου 1979 πού ἀνέφερε ὅτι τό πρόβλημα ήταν ὑπό μελέτη. Έκτοτε, ἡ 'Επιτροπή δέν έλαβε καμμιά ουσιαστική ἀνακοίνωσηἐπί τοῦ ἐν λόγω ζητήματος. Δεδομένου ὅτι ἡ 'Ιρλανδία δέν συνεμορφώθη πρός τήν αἰτιολογημένη γνώμη, ἡ 'Επιτροπή ἀπεφάσισε νά ἀσκήσει ενώπιον τοῦ Δικαστηρίου τήν παρούσα προσφυγή, ἡ ὁποία περιῆλθε στην γραμματεία τοῦ Δικαστηρίου στίς 28 'Απριλίου Τό Δικαστήριο, κατόπιν εκθέσεως τοῦ εἰσηγητοῦ δικαστοῦ καί μετ ἀκρόαση τοῦ γενικού εἰσαγγελέως, ἀπεφάσισε τήν «1. ν ἀναγνωρίσει ὅτι ἡ 'Ιρλανδία, απαιτώντας νά φέρουν τά εισαγόμενα εἴδη, ἐπί τῶν ὁποίων ἐφαρμόζεται τό διάταγμα τοῦ 1971 τό σχετικό μέ τά βιομηχανικά σήματα (καί μέ τους περιορισμούςἐπί τῶν πωλήσεων εισαγομένων κοσμημάτων) καί τό διάταγμα τοῦ 1971 τό σχετικό μέ τά βιομηχανικά σήματα (καί μέ τους περιορισμούς εισαγωγῆς κοσμημάτων), ένδειξη καταγωγῆς, παρέβη τίς υποχρεώσεις πού της επιβάλλονται βάσει τοῦ ἄρθρου 30 της συνθήκης ΕΟΚ, 2. νά καταδικάσει τήν κυβέρνηση της 'Ιρλανδίας στά δικαστικά έξοδα.» Ή καθ ἧςζητεί ἀπό τό Δικαστήριο μέ τό υπόμνημα ἀντικρούσεως της: «νά ἀπορρίψει τήν προσφυγή, νά καταδικάσει τήν 'Επιτροπή στά δικαστικά έξοδα», καί μέ τήν ἀνταπάντηση της: «νά ἀπορρίψει τήν προσφυγή στό σύνολό της, νά καταδικάσει τήν 'Επιτροπή στά δικαστικά έξοδα». Πάντως, γιά τήν περίπτωση πού τό Δικαστήριο, μολονότι θα ἐδέχετο τήν βασική θέση ἐπί τῆς ὁποίας στηρίζεται ἡ ἀντίκρουση τῆς 'Ιρλανδίας καί τήν κατ' ἀρχήν εφαρμογή τῆς στην παρούσα υπόθεση, θά έκρινε ὅτι ἀπό ὁρισμένες ἀπόψεις τά ἐπίδικα διατάγματα υπερβαίνουν τά αυστηρά ὅρια τοῦ ἀπό τό άρθρο 36 τῆς συνθήκης επιτρεπτού ἡ 'Ιρλανδία ζητεί μέ σεβασμό ἀπό τό Δικαστήριο νά προσδιορίσει στην ἀπόφαση του ἀπό ποιες ἀπόψεις, ενδεχομένως, τά διατάγματα υπερβαίνουν τά ἀναφερθέντα ὅρια. 1629

5 ΙΙΙ Περίληψη τῶν ισχυρισμών καί επιχειρημάτων τῶν διαδίκων ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 Ή 'Επιτροπή υποστηρίζει ὅτι τά δύο ἰρλανδικά διατάγματα 306 καί 307, ἀπαγορεύοντας την εισαγωγή, την πώληση ἡ την έκθεση πρός πώληση στην 'Ιρλανδία κοσμημάτων, τά όποια φέρουν ιρλανδικές παραστάσεις ἡ χαρακτηριστικά, έκτός αν τά ἐν λόγω εἴδη φέρουν ένδειξη καταγωγῆς, συνιστούν μέτρα ισοδυνάμου ἀποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιορισμούς, ἀντιθέτους πρός τίς διατάξεις τοῦ άρθρου 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ καί ἀδικαιολογήτους κατά τίς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 36, διότι εἶναι εφαρμοστέα ἀποκλειστικώς στά εισαγόμενα προϊόντα. Στηρίζει τήν άποψη τῆςἐπί τῆς νομολογίας τοῦ Δικαστηρίου πού έκρινε ὅτι «κάθε εμπορική κανονιστική ρύθμιση τῶν Κρατών μελών, ἡ ὁποία δύναται νά παρεμβάλει εμπόδια ἀμέσως ἡ εμμέσως, πραγματικῶς ἡ δυνητικῶς, στό ενδοκοινοτικό εμπόριο πρέπει νά θεωρείται ὡς μέτρο Ισοδυνάμου ἀποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιορισμούς» (ὑπόθ. 8/74, (1974) ECR, σ ) καίἐπί τῆς ὁδηγίας 70/50 ΕΟΚ τῆς 22ας Δεκεμβρίου 1969 (OJ English Special Edition 1970 (Ι), σ. 17) ἡ ὁποία ὁρίζει, ὡς μέτρα ισοδυνάμου ἀποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιοσμούςἐπί τῶν εισαγωγών, τά μέτρα μέ τά όποια τά Κράτη μέλη «υποβιβάζουν τήν ἀξία εἰσαγομένου προϊόντος προκαλώντας ἰδίως μείωση τῆς εσωτερικῆς του ἀξίας ἡ επιφέρουν αύξηση τοῦ κόστους του» (άρθρο 2 παράγραφος 3 σημείο ζ) Κατ ἀρχήν, ἡ υποχρέωση ἀναγραφής τῆς καταγωγής έχει ὡς συνέπεια τήν αύξηση τοῦ κόστους παραγωγής τῶν ἐμπορευμάτων γιά τά όποια πρόκειται, ἀφοῦ ἡ ἐν λόγω υποχρέωση συνίσταται στην ἀναγραφή «ἀνεξίτηλης, ὁρατής ενδείξεως ἀποτελούμενης ἀπό γράμματα τέτοιων διαστάσεων ώστε νά εἶναι ευκρινώς ὁρατά», ἰδίως διότι κατά γενικό κανόνα ἡ ἀναγραφή πρέπει νά γίνεταιἐπί μετάλλου. Περαιτέρω, ή ἐν λόγω υποχρέωση έχει επίσης ὡς συνέπεια τήν μείωση τῆς εσωτερικής ἀξίας τῶν ἀνωτέρω εμπορευμάτων διότι ή ένδειξη, ἡ ὁποία ἀναγράφεταιἐπ αυτών, τά παραμορφώνει, ἰδίως ὅταν εἶναι μικρού μεγέθους καί λεπτά καί διότι, ἐπισύροντας τήν προσοχή τοῦ ἀγοραστούἐπί τῆς χώρας καταγωγής, μειώνει τήν διάθεση του νά επιλέξει τήν ἀγορά «ενθυμίου» πού φέρει ένδειξη μή ιρλανδικής καταγωγής. 'Υπό τίς συνθήκες αυτές ἡ ἀξία τῶν ἐν λόγω εμπορευμάτων υποβιβάζεται σέ σχέση μέ τά εθνικά εμπορεύματα. Τά ἀνωτέρω διατάγματα εισάγουν ἐπιπροσθέτως διακρίσεις καί, ἑπομένως, εἶναι ἀντίθετα πρός τίς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 30, διότι επιβάλλουν τήν ἀναγραφή ενδείξεων τῆς καταγωγής μόνον ἐπί τῶν εισαγομένων εἰδών καί ἀπαλλάσσουν ἀπό τήν υποχρέωση αύτη τά Ιρλανδικά ἐμπορεύματα, τά όποια ἀνήκουν στίς ἴδιες κατηγορίες. Ἡ Ἐπιτροπή υποστηρίζει επίσης ὅτι τά ἐν λόγω διατάγματα δέν εἶναι δικαιολογημένα κατά τήν έννοια τοῦ ἄρθρου 36 τῆς συνθήκης. Μολονότι τό Δικαστήριο εδέχθη στην ἀπόφαση του τῆς 20ης Φεβρουαρίου 1979 (Rewe-Zentral, 120/78, Rec. σ. 649) ὅτι ή προστασία τῶν καταναλωτών δύναται νά δικαιολογήσει τήν εφαρμογή περιοριστικών μέτρων, οἱ επίδικοι περιορισμοί δέν δικαιολογούνται κατά τό κοινοτικό δίκαιο λόγω τοῦ ὅτι δέν εἶναι ἀναγκαίοι γιά τήν προστασία τῶν καταναλωτών. Κατά τήν Ἐπιτροπή, τό κριτήριο πού πρέπει νά γίνει δεκτό ώστε νά καταστεί δυνατό νά καθορισθεί ἄν τέτοια μέτρα δύνανται νά δικαιολογηθοῦν, συνίσταται «στην ἐκτίμηση ἄν τό κοινό δύναται νά παραπλανηθεί ὡς πρός τήν πραγματική καταγωγή τοῦ προϊόντος γιά τό όποιο πρόκειται ἀπό ψευδή ἡ ἀπατηλή ένδειξη, ή ἀκόμα ἀπό τήν έλλειψη κάθε ενδείξεως» επομένως, πρόκειται στην προκειμένη περίπτωση, περί τοῦ ἄν τά εμπορεύματα εμφανίζονται στόν ἀγοραστή ὡς ιρλανδικής καταγωγής «ἀκόμα καί ἄν αυτό δέν προκύπτει ἀπό καμμιά γραπτή ἡ σφραγισμένη ένδειξηἐπί τοῦ εμπορεύματος». Καί κατά τήν Ἐπιτροπή ούτε ἡ εμφάνιση τους ούτε τά χαρακτηριστικά τους δύνανται νά προκαλέσουν τήν εντύπωση ὅτι είναι

6 Ιρλανδικῆς καταγωγῆς, τόσο μᾶλλον πού οἱ παραστάσεις γιά τίς ὁποῖες πρόκειται (καί Ιδίως οἱ νεράιδες), δέν ἔχουν ὅλες ιρλανδικά χαρακτηριστικά. "Οπως, περαιτέρω προκύπτει ἀπό τήν απόφαση τῆς 20ής Φεβρουαρίου 1975 ('Επιτροπή κατά 'Ομοσπονδιακῆς Δημοκρατίας τῆς Γερμανίας, ὑπόθεση 12/74, (1975), ECR, σ. 181) ἡ ὁποία ἀσφαλῶς άφορᾶ περίπτωση διαφορετική ἀπό τήν παρούσα «δέν εἶναι αναγκαίο γιά τόν ἀγοραστή νά γνωρίζει ἄν ένα προϊόν εἶναι ἡ ὄχι ειδικής καταγωγής, έκτος ἄν ἡ ἐν λόγω καταγωγή ὑποδηλοῖ ὁρισμένη ποιότητα, ιδιαίτερες βασικές ύλες ἡ ὁρισμένη μέθοδο κατασκευῆς ἡ κάποια σημασία ὡς πρός τό τοπικό χρῶμα ἡ τήν παράδοση τῆς περιοχής γιά τήν ὁποία πρόκειται» πάντως, κατά τήν 'Επιτροπή, τά εἴδη, τά ὁποῖα ἀφορούν τά διατάγματα, δέν ἀνταποκρίνονται σ αυτά τά χαρακτηριστικά καί δέν ἀρκεῖ τό ὅτι φέρουν ἡ ενθυμίζουν ιρλανδικές παραστάσεις γιά νά δικαιολογηθούν τά μέτρα πού έχουν ληφθεί, διότι ἄν συνέβαινε τό ἀντίθετο, σέ ὅλες τίς ἀνταλλαγές μεταξύ Κρατών μελών ενθυμίων καί τουριστικών ταχυδρομικών δελταρίων θά ἦτο δυνατόν νά τεθοῦν εμπόδια μέ τήν εφαρμογή κανόνων, οἱ ὁποῖοι ἐπιβάλλουν ενδείξεις καταγωγής. ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ Ὡς πρός τό ἐπιχείρημα τῆς 'Ιρλανδίας ὅτι υφίσταται ἀντίφαση μεταξύ τῆς ἀπόψεως, ή ὁποία ἀνεπτύχθη ἀνωτέρω κατά τήν ὁποία ὁ ἀγοραστής δέν ενδιαφέρεται παρά γιά τά πραγματικά τεχνικά χαρακτηριστικά τῶν προϊόντων καί δέν ἀσχολείται καθόλου μέ τόν τόπο προελεύσεως τοῦ εμπορεύματος καί τοῦ Ισχυρισμού τῆς Ἐπιτροπής, κατά τόν ὁποῖο ὁ ἀγοραστής έχει τάση νά ἀποφεύγει τήν ἀγορά «ενθυμίων», ἄν φαίνεται σαφώς, ἀπό μιά ένδειξη ὅτι ἡ καταγωγή τους δέν εἶναι ιρλανδική, ή 'Επιτροπή υποστηρίζει ὅτι δέν υπάρχει ἀντίφαση διότι, ἀφ ενός, ὁ ἀγοραστής δέν υποθέτει αυτομάτως ὅτι τό ἐν λόγω εμπόρευμα είναι ἰρλανδικῆς καταγωγής καί άλλωστε δέν τόν ενδιαφέρει αυτό καί ἀφ έτερου, δέν θά ήταν διατεθειμένος νά ἀγοράσει τό εμπόρευμα γιά τό όποιο πρόκειται ἄν ή προσοχή του κατηυθύνετο ἐπί τοῦ γεγονότος ὅτι δέν κατεσκευάσθη στην 'Ιρλανδία. Ἑπομένως, τά ἐν λόγω μέτρα δέν εἶναι ἀναγκαία γιά τήν προστασία τῶν καταναλωτών, πράγμα τό όποιο επιβεβαιώνεται επίσης ἀπό τίς εξαιρέσεις πού προβλέπονται υπέρ τῶν τυφλών καί τῶν ἀεροδρομίων, οἱ ὁποιες εἶναι ὄχι μόνο περίεργες ἀλλά επίσης καί πολύ διδακτικές, ὑπό τήν έννοια ὅτι δέν εἶναι σύμφωνες μέ τήν εκδοχή τῆς ἰρλανδικῆς κυβερνήσεως, κατά τήν ὁποία τά ἐν λόγω διατάγματα έχουν ὡς μοναδικό σκοπό καί ἀποτέλεσμα τήν προστασία τοῦ καταναλωτού. Τέλος, θά ήταν ἀνεπαρκές νά ἀπαιτηθεί ή ἀναγραφή τῆς ενδείξεως καταγωγής ἐπί τῶν ἐθνικών εμπορευμάτων διότι αυτό δέν θά ἐμπόδιζε τήν μείωση τῆς ἀξίας τῶν εἰσαγομένων εμπορευμάτων ἀπό τό γεγονός ὅτι ἡ προσοχή τοῦ ἀγοραστοῦ θά κατηυθύνετο ἐπί τῆς καταγωγής τῶν εἰσαγομένων εμπορευμάτων. 'Αντιθέτως, δέν θά υπήρχε «καμμία ἀντίρρησις νά προσθέτουν ἐπί τῶν προϊόντων τους οἱ ιρλανδοί κατασκευαστές πού τό επιθυμούν ένδειξη τῆς ἰρλανδικῆς καταγωγής τους» καί «ή ἐν λόγω υποχρέωση νά καταργηθεί στην περίπτωση τῶν εἰσαγομένων ειδών» σ αυτήν τήν περίπτωση, ὁ σκοπός τῶν ἐν λόγω μέτρων θά ἠδύνατο ομοίως νά επιτευχθεί. Ἡ Ἰρλανοία δέν ἀμφισβητεί ὅτι οἱ ἐν λόγω διατάξεις συνιστοῦν μέτρα Ισοδυνάμου ἀποτελέσματος, άλλά υποστηρίζει ὅτι είναι δικαιολογημένα καί, ἑπομένως, θεμιτά κατά τό άρθρο 36 τῆς συνθήκης, τόσο πρός τό συμφέρον τῆς προστασίας τῶν καταναλωτών, ὅσο καί πρός τό συμφέρον τῆς διατηρήσεως τῆς ἐντιμότητος κατά τίς εμπορικές συναλλαγές μεταξύ παραγωγών. Ἡ 'Ιρλανδία θεωρεί κατ' αρχήν ὅτι γιά νά γίνει ἀντιληπτή ἡ έκταση τῶν επιδίκων διαταγμάτων, πρέπει νά ληφθεῖ ὑπ ὄψη τό ἀποφασιστικό γεγονός ὅτι ἀφορούν είδη, τῶν ὁποίων ἡ φύση ὑποδηλοῖ ὅτι πρόκειται περί ενθυμίων τῆς 'Ιρλανδίας, ὅπως προκύπτει ἀπό τήν παράγραφο XII τοῦ μέρους 1631

7 Ι τοῦ παραρτήματος κάθε διατάγματος, πού εἶναι διατυπωμένη ὡς έξης: ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 «κάθε άλλη παράσταση, ἡ ὁποια ὑποδηλοῖ ὅτι τό εἶδος γιά τό όποιο πρόκειται εἶναι ενθύμιο τῆς 'Ιρλανδίας». Κατά συνέπεια, τά διατάγματα ἀφορούν ἀντικείμενα πού θά ἐπωλοῦντο κανονικά ὡς ενθύμια τῆς 'Ιρλανδίας. Τό πεδίο εφαρμογής τῶν διαταγμάτων περιορίζεται στά εἴδη, τά όποια περιλαμβάνουν παραστάσεις ή χαρακτηριστικά πού ἀναφέρονται στά παραρτήματα τῶν διαταγμάτων καί πρόκειται πάντοτε περί παραστάσεων, οἱ όποιες εμφανίζονται ἐπί ενθυμίων τῆς 'Ιρλανδίας. Οιαδήποτε άμετρος εφαρμογή των διαταγμάτων ἀποκλείεται στην πραγματικότητα ἀπό τήν διάταξη πού προβλέπεται στην παράγραφο ΧΙΙ κάθε παραρτήματος. Ή πιστή ερμηνεία τῆς ἐν λόγω διατάξεως οδηγεί στην εκτίμηση ὅτι τά κείμενα αυτά δέν ἀφορούν παρά εἴδη τύπου «ενθυμίων» συνεπῶς, κουμπιά ἡ μπούκλες πού ἀναπαριστούν νεράιδες δέν εμπίπτουν στό πεδίο εφαρμογής τῶν προαναφερθέντων διαταγμάτων. Περαιτέρω, ὅσον ἀφορᾶ τήν φύση τῶν εμπορευμάτων, τά όποια ἀφοροῦν τά δύο διατάγματα, ἡ 'Ιρλανδία θεωρεί ὅτι ή άποψη τῆς Ἐπιτροπῆς περί παραμορφώσεως τῶν εισαγομένων εμπορευμάτων παραβλέπει τό γεγονός ὅτι τά ἐν λόγω διατάγματα δέν εφαρμόζονται στά εἴδη πού ἀναφέρονται στά διατάγματα αυτά παρά ἐφ' ὅσον φέρουν παραστάσεις ἡ εμβλήματα, τά όποια προβλέπονται ἀπό αυτά. Κατά συνέπεια, δέν εἶναι παράλογο τό συμπέρασμα ὅτι ἄν ένα είδος εἶναι ἀρκετά μεγάλο ώστε νά περιλάβει μία ἀπό τίς έν λόγω παραστάσεις ἡ εμβλήματα, εἶναι επίσης ἀρκετά μεγάλο γιά νά δεχθεί τυπωμένη τήν λέξη «ξένο» ἡ οἱαδήποτε άλλη ένδειξη καταγωγής χωρίς νά μεταβληθεί ή 1632 εμφάνιση τοῦ επομένως, δέν υπάρχει λόγος νά συμπεράνει κανείς ὅτι ἡ υποχρέωση ἀναγραφής ἐνδείξεως ἐπί τῶν προϊόντων δύναται νά έχει ὡς συνέπεια, μέ τήν παραμόρφωση τους, τήν μείωση τῆς ἀξίας τους. Ὡς πρός τήν διάκριση, ἡ 'Ιρλανδία υποστηρίζει ὅτι, ἄν καί ὅπως τό βεβαιώνει τά κοσμήματα ὑποδηλοῦν μόνα τους ὅτι εἶναι ιρλανδικής καταγωγής δέν εἶναι ἀναγκαῖο ν' ἀπαιτηθεί νά φέρουν τά εγχώρια εμπορεύματα ρητή ένδειξη πρός τόν σκοπό αυτό. Πάντως, ἡ ἐφαρμογή τῶν ἐν λόγω μέτρων στά εισαγόμενα εμπορεύματα εἶναι ταυτοχρόνως δικαιολογημένη καί ἀναγκαία. 'Επομένως, ἡ λύση τήν ὁποία συνιστά ἡ 'Επιτροπή επιβολή τῆς υποχρεώσεως ἀναγραφής τῆς ενδείξεως καταγωγής ἀποκλειστικώςἐπί τῶν εγχωρίων εμπορευμάτων θά εξέθετε τόν καταναλωτή καί κυρίως τόν περιηγητή στον κίνδυνο νά παραπλανηθεί ἀπό τό εισαγόμενο προϊόν ἀφοῦ δέν θά ἐγνώριζε τήν πραγματική καταγωγή του ἑπομένως, ἡ ἐν λόγω εισήγηση τῆς Ἐπιτροπῆς θά προεκάλει σύγχυση στό πρόβλημα. 'Η ιρλανδική κυβέρνηση επαναλαμβάνει ὅτι τό οὐσιώδες ζήτημα εἶναι ἄν εἶναι δικαιολογημένα στην προκειμένη περίπτωση, μέτρα πρός προστασία τοῦ καταναλωτού ἡ τοῦ παραγωγού βάσει τοῦ ἄρθρου 36 τῆς συνθήκης. Ἐπί τοῦ σημείου αὐτοῦ, ἡ 'Ιρλανδία επανέρχεται στίς δύο ἀποφάσεις πού ἀνεφέρθησαν ἀπό τήν Ἐπιτροπή, τίς ἀποφάσειςἐπί τῶν υποθέσεων Rewe-Zentral καί 'Επιτροπή κατά 'Ομοσπονδιακῆς Δημοκρατίας τῆς Γερμανίας, άλλά ὅσον άφορᾶ τήν τελευταία αυτή ἀπόφαση καί, ἀντιθέτως πρός τά πορίσματα πού εξάγει ἀπό αυτήν ή 'Επιτροπή, υποστηρίζει ὅτι δύναται νά γίνει επίκληση τῆς ἀποφάσεως, ἡ ὁποία εξεδόθη ἀπό τό Δικαστήριο στην ἐν λόγω υπόθεση πρός πλήρη υποστήριξη τῆς ἀπόψεως της, διότι ἡ ἐν λόγω ἀπόφαση επιβεβαιώνει ὅτι ή προστασία τῶν καταναλωτῶν έναντι απατηλών ενδείξεων καί τῶν παραγωγών έναντι τοῦ ἀθεμίτου ἀνταγωνισμοῦ καλύπτεται ἀπό τό άρθρο 36 καί παρ' ὅλον ὅτι τό ερώτημα πού ἀνέκυψε σ' εκείνη τήν υπόθεση εἶναι διαφορετικό ἀπό τό προκείμενο. Στην παρούσα περίπτωση τό κύριο πρόβλημα συνίσταται στό ἄν «ἀφοῦ τεθοῦν κατά μέρος ὅλες οἱ ἰδιότητες καί τά φυσικά

8 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ χαρακτηριστικά, ἡ καταγωγή ενθυμίου εἶναι καθ ἑαυτήν μία ἀπό τίς ουσιώδεις μορφές αυθεντικοῦ ενθυμίου καί ἄν ή 'Ιρλανδία έχει τό δικαίωμα νά λαμβάνει τά μέτρα πού επιβάλλονται γιά την προστασία των περιηγητῶν έναντι τῆς ἐξαπατήσεως ὡς προς την προέλευση τῶν εἰδῶν πού δίδουν, ἐξ αιτίας τῶν ιδιοτήτων ἡ φυσικών χαρακτηριστικῶν τους, την εντύπωση ὅτι πρόκειται περί αυθεντικών ενθυμίων, τά ὁποία κατεσκευάσθησαν στην 'Ιρλανδία, ἐνῶ δέν συμβαίνει αὐτό». Ή 'Ιρλανδία ισχυρίζεται ὅτι τά ἐν λόγω μέτρα δικαιολογούνται κατά τήν έννοια τοῦ ἄρθρου 36 καί ὅτι εἶναι ἀναγκαία τόσο γιά τήν προστασία τοῦ καταναλωτού ὅσο καί γιά τήν προστασία τοῦ παραγωγού έναντι τοῦ αθεμίτου ἀνταγωνισμοῦ. "Οσον άφορᾶ τήν προστασία τοῦ καταναλωτού, ἡ 'Ιρλανδία, μετά τήν υπόμνηση ὅτι ὁ ὁρισμός τῆς λέξεως «ενθύμιο» πού πρέπει νά γίνει δεκτός εἶναι «ἀντικείμενο τό όποιο θυμίζει κάποιο πρᾶγμα ἤ ιστορικό συμβάν», παρατηρεί ὅτι ἡ κοινή λογική επιβάλλει ἀπό τήν ἴδια τήν φύση τοῦ ενθυμίου τό πόρισμα ὅτι είδος, πού εμφανίζεται ὡς ενθύμιο ὁρισμένης χώρας, εμφανίζεται ὁμοίως ὡς καταγόμενο ἀπό αὐτή τήν χώρα «καί, έκτός ἄν πληροφορηθεί περί τοῦ εναντίου, ὁ ἀγοραστής θά έχει φυσικά αύτη τήν εικασία». 'Επί πλέον, ἡ 'Ιρλανδία ἀναφέρει ὅτι ἀδυνατεί νά ἐννοήσει τήν άποψη τῆς 'Επιτροπής ἐπί τοῦ ιδίου ἀντικειμένου ὅταν προβάλλει τά ἀκόλουθα δύο ἐπιχειρήματα: α) τά εμπορεύματα πού θεωροῦνται ἀπό τά διατάγματα ὅτι εἶναι «ενθύμια» τῆς 'Ιρλανδίας, άλλά τά όποια δέν φέρουν κατά εμφανή τρόπο ένδειξη πρός τόν σκοπό αυτό, «δέν εμφανίζονται» στον μέσο ἀγοραστή «ὅτι εἶναι ιρλανδικής καταγωγής» καί ὁ ἀγοραστής δέν θά υποθέσει ὅτι κατεσκευάσθησαν στην 'Ιρλανδία β) εἶναι πρόδηλο ὅτι τά «ἐνθύμια» πού φέρουν ένδειξη ὅτι δέν εἶναι ιρλανδικής καταγωγής θά προσελκύουν πολύ λίγο τους περιηγητές. Ὑπάρχει ἐδῶ μία ἀντίφαση πού κλονίζει τήν ὅλη άποψη τῆς Ἐπιτροπῆς διότι πρέπει νά εννοηθεί ἀπό τό τελευταίο επιχείρημα ὅτι «ἄν ὁ καταναλωτής «δέν εἶναι διατεθειμένος» νά ἀγοράσει τό εμπόρευμα ὅταν κατευθύνεται ἡ προσοχή του ἐπί τῆς καταγωγής τοῦ εμπορεύματος, τοῦτο σημαίνει ὅτι ἐνδιαφέρεται γιά τήν καταγωγή του». Καί εἶναι λογική ἡ εικασία ὅτι ὁ καταναλωτής έχει τό δικαίωμα νά υποθέσει καί πράγματι υποθέτει, έκτός ἄν πληροφορηθεί περί τοῦ εναντίου, ὅτι τά ενθύμια τῆς 'Ιρλανδίας εἶναι ἰρλανδικής καταγωγής. Ὡς πρός τήν προστασία τῶν παραγωγών έναντι τοῦ ἀθεμίτου ἀνταγωνισμοῦ, ή Ἰρλανδία ὑποστηρίζει ὅτι ἡ έλλειψη ενδείξεως καταγωγής σέ ένα είδος, τό όποιο ὁ καταναλωτής θεωρεί ιρλανδικής καταγωγής, ἐνῶ στην πραγματικότητα προέρχεται ἀπό άλλο Κράτος μέλος, προξενεί ζημία στους ιρλανδούς κατασκευαστές κατά τό μέτρο πού ἡ πραγματική καταγωγή τοῦ εἴδους εἶναι «ὅπως τό δέχεται ἡ 'Επιτροπή, τέτοιας σημασίας ὥστε δέν θά τό ἀγοράσει ἄν κατευθυνθεί ή προσοχή του ἐπί τοῦ γεγονότος ὅτι τό είδος αυτό εἶναι καταγωγής» άλλης χώρας. Οἱ ιρλανδοί παραγωγοί έχουν τό δικαίωμα νά ἐπικαλεσθούν τήν προστασία τοῦ νόμου κατά τῆς ζημίας, ἡ ὁποια τους προξενεῖται κατά τόν τρόπο αυτό. Καί ἡ σύμβαση τῶν Παρισίων περί προστασίας τῆς βιομηχανικής ιδιοκτησίας τῆς 20ής Μαρτίου 1883 (πού ἀνεθεωρήθη γιά τελευταία φορά στην Στοκχόλμη στίς 14 'Ιουλίου 1967) καί ή σύμβαση τῆς Μαδρίτης, πού άφορᾶ τόν κολασμό τῶν ψευδών ἡ ἀπατηλών ἐνδείξεων προελεύσεως ἐπί εμπορευμάτων τῆς 14ης 'Απριλίου 1891 (πού ἀνεθεωρήθη γιά τελευταία φορά στην Λισσαβώνα, τό 1958 πρόσθετη πράξη τῆς Στοκχόλμης τῆς 14ης 'Ιουλίου 1967) ἀποτελοῦν τήν διεθνή 1633

9 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 ἀναγνώριση τῆς ἀνάγκης κολασμοῦ τῶν ψευδών ενδείξεων προελεύσεως στό διεθνές εμπόριο καί τά μέτρα πού λαμβάνονται πρός τόν σκοπό αυτό πρέπει νά θεωρηθούν ὅτι εμπίπτουν στό πεδίο εφαρμογῆς τοῦ άρθρου 36 τῆς συνθήκης ΕΟΚ. Επομένως, τά δύο διατάγματα δικαιολογούνται ἀπό την μέριμνα προστασίας τῶν παραγωγών έναντι τοῦ ἀθεμίτου ἀνταγωνισμού καί τῶν καταναλωτών ἔναντι τῶν ἀπατηλών ενδείξεων προελεύσεως. Στην ἀπάντηση της, ἡἐπιτροπήεπιμένει κυρίως στην ἀνασκευή τῆς επιχειρηματολογίας τῆς Ἰρλανδίας πού άφορᾶ την «δικαιολόγηση τῶν περιορισμών», οἱ όποιοι επιβάλλονται ἀπό τά δύο διατάγματα. 'Αμφισβητεῖ κατ' ἀρχήν την άποψη τῆς 'Ιρλανδίας κατά την οποία τά δύο διατάγματα εφαρμόζονται ἀποκλειστικώς στά «ενθύμια», άποψη πού στηρίζεται στην παράγραφο ΧΙΙ τοῦ πίνακος τῶν παραστάσεων. Πράγματι, ἡ 'Ιρλανδία εἰσηγεῖται ὅτι ὁ ἐν λόγω τύπος «πού τά περιλαμβάνει ὅλα», ὁ ὁποῖος ἀναφέρεται στό τέλος τοῦ πίνακος τῶν παραστάσεων, εφαρμόζεται στό σύνολο τοῦ πίνακος καί 'έχειὡς ἀποτέλεσμα νά στερήσει τῆς σημασίας τους λέξεις, ἀπολύτως σαφείς. Κατά τήν 'Επιτροπή, ἡ ἐν λόγω άποψη εἶναι ἐξ άλλου τόσο πιό ἀξιοπρόσεκτη κατά τό ὅτι ὁ ὅρος «ενθύμιο» δέν ἐμφανίζεται σέ κανένα σημεῖο τῶν διαταγμάτων παρά μόνο εντελώς στό τέλος, στην παράγραφο ΧΙΙ, πού ήδη ἀνεφέρθη. Καί ἡ 'Επιτροπή ἐπισημαίνει ὅτι στά ἐν λόγω διατάγματα τά προϊόντα, γιά τά όποια πρόκειται, χαρακτηρίζονται ὡς «εμπορεύματα», ἐνῶ στήν ἀρχή κάθε διατάγματος χαρακτηρίζονται ὡς «εἴδη». Τέλος, ἡ 'Επιτροπή ἀγνοεί τά πάντα περί τῆς ὑπάρξεως Ιρλανδικού κανόνος δικαίου πού νά ἀναφέρει ὅτι μιά φράση «πού τά περιλαμβάνει ὅλα», ἡ ὁποία περιέχεται στό τέλος κάποιου πίνακος, δύναται νά χρησιμοποιηθεί γιά τήν ἑρμηνεία τοῦ κειμένου πού προηγείται. Ή Ἐπιτροπή υποστηρίζει ὅτι μία τέτοια φράση πρέπει μᾶλλον νά νοηθεί ὑπό τό φῶς τῶν ὅσων ἀναφέρονται ἀνωτέρω: Κατά τόν τρόπο αυτό, ἐνῶ ἡ προαναφερθείσα παράγραφος ΧΙΙ 1634 «δύναται νά διευρύνει τους πίνακες, δέν δύναται ἀσφαλώς νά περιορίσει τήν σημασία τους». Ή Ἐπιτροπή θεωρεί επομένως ὅτι κουμπιά ἤ μποῦκλες πού φέρουν παράσταση νεράιδας υπάγονται στίς επίδικες διατάξεις καί ὅτι ὁρισμένες παραστάσεις, οἱ όποιες ἀναφέρονται στον πίνακα, δέν εἶναι ειδικώς ιρλανδικές. 'Αμφισβητεί ὁμοίως τήν άποψη τῆς 'Ιρλανδίας, κατά τήν ὁποία τά εἴδη πού ἔχουν βέβαιο τουριστικό χαρακτήρα «εμφανίζονται ὡς έχοντα εθνική καταγωγή» καί πρέπει, ἑπομένως, νά φέρουν ειδική ένδειξη, τῆς καταγωγής τους ὅταν εισάγονται. Οἱ συνέπειες πού θά είχε μιά τέτοια άποψη θά ήταν ἀνησυχητικές γιά τό εμπόριο μεταξύ Κρατών μελών: κατά τόν τρόπο αὐτό ένα κράτος θά ἠδύνατο νά ἀπαιτήσει τήν ἀναγραφή ἐνδείξεων καταγωγής στά εἰσαγό μενα ταχυδρομικά δελτάρια, τά ὁποῖα ἀναπαριστάνουν ἐθνικά τοπία. Κατά συνέπεια, ή Ἐπιτροπή επαναλαμβάνει τήν κυρία επιχειρηματολογία τῆς πού άφορα τά κριτήρια, τά όποια πρέπει νά γίνουν δεκτά ήτοι: ὁρισμένη ποιότητα τῶν εμπορευμάτων, ειδικές βασικές ύλες, ορισμένη μέθοδος κατασκευής, ὁρισμένη σημασία ὡς πρός τό τοπικό χρώμα ἡ τήν παράδοση τῆς περιοχής γιά νά δικαιολογήσει τήν ἀναγραφή ενδείξεως καταγωγής καί καταλήγει στό συμπέρασμα ὅτι: «ούτε τά εἴδη πού έχουν κατασκευασθεί ἐξ ὁλοκλήρου ἀπό πολύτιμο μέταλλο ἡ ἀπό ἐπένδυση πολυτίμου μετάλλου ἡ πού περιέχουν, ὄχι ὡς ελάχιστο συστατικό, πολύτιμο μέταλλο ἡ επένδυση πολυτίμου μετάλλου ούτε τά εἴδη, τά όποια έχουν κατασκευασθεί ἐξ ὁλοκλήρου ή μερικώς ἀπό ευτελές μέταλλο δέν εμφανίζονται ὡς εἰδικῶς ἰρλανδικά». Ὡς πρός τήν ἀντίφαση πού ἀναφέρει ή 'Ιρλανδία μεταξύ τῶν ἀνωτέρω κριτηρίων καί τοῦ ἰσχυρισμοῦ τῆς προσφευ γούσης, κατά τόν όποιο ένας ἀγοραστής θά εγκατέλειπε ένα εμπόρευμα πού θά έφερε ένδειξη καταγωγής, ἡ ὁποία θά ὑπεδήλου ὅτι δέν εἶναι ιρλανδικό, ἡ Ἐπιτροπή επαναλαμβάνει ὅτι «δέν υπάρχει στην πραγματικότητα τέτοια ἀντίφαση», διότι ὁ ἀγοραστής δέν ενδιαφέρεται νά γνωρίσει τήν

10 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ καταγωγή τῶν εμπορευμάτων, άλλά τουναντίον θά ἐδίσταζε νά τά ἀγοράσει ἄν ή προσοχή του κατηυθύνετο ἐπί τῆς ὄχι Ιρλανδικής καταγωγής του. "Αλλωστε, εἶναι ἐξ ἴσου δυνατό νά διαπιστωθεί ἡ ἀντίφαση πού υφίσταται μεταξύ δύο ἀπόψεων τῆς 'Ιρλανδίας, ἀπό τίς όποιες ἡ μία προσπαθεί νά ἀποδείξει ὅτι ἡ διάκριση, πού προκύπτει ἀπό τό γεγονός ὅτι τά εἴδη Ιρλανδικῆς καταγωγής δέν φέρουν ἔνδειξη, είναι δικαιολογημένη καί ἡ δεύτερη προσπαθεῖ νά βεβαιώσει ὅτι «ένα ενθύμιο πρέπει νά κατάγεται ἀπό τόν τόπο τοῦ ὁποίου ὑποτίθεται ὅτι εἶναι ενθύμιο». Ή Ἐπιτροπή ἐπαναλαμβάνει, ἐξ άλλου, τόν ισχυρισμό ὅτι τά ἐν λόγω διατάγματα συνιστούν «αυθαίρετη διάκριση», ἡ ὁποία προβλέπεται ἀπό τό άρθρο 36 τῆς συνθήκης καί προσβάλλουν τίς ίδιες τίς βάσεις τῆς ἀρχής τῆς ἑνότητος τῆς κοινής ἀγορᾶς. Στηρίζει τήν επιχειρηματολογία τῆς σέ δύο παραδείγματα. Πρῶτον, ὁρισμένες παραστάσεις πού ἀναφέρονται στόν πίνακα δέν συνδέονται μέ τήν 'Ιρλανδία στό σύνολό της, άλλά ἀποκλειστικῶς μέ ἰδιαίτερη ἰρλανδική τοποθεσία, ὅπως ένα δελτάριο τοῦ Donegal παραδείγματος χάρη αυτό σημαίνει ὅτι, σύμφωνα μέ τήν λογική τῶν ἐν λόγω ιρλανδικών μέτρων, τά εἴδη πού φέρουν τέτοια παράσταση πρέπει υποχρεωτικώς νά κατασκευάζονται στην περιοχή ή στήν πόλη πού υποτίθεται ὅτι ἀναπαριστάνουν καί, ἄν έχουν κατασκευασθεῖ σέ άλλη ἰρλανδική περιφέρεια, πρέπει ὁμοίως νά φέρουν ένδειξη καταγωγής, διότι τό Wicklow δέν έχει μεγαλύτερο δικαίωμα νά διεκδικήσει τίς ειδικότητες τοῦ Donegal ἀπό τό Wimbledon ἡ τό Wiesbaden. Δεύτερον, ὁρισμένες ἀπό αυτές τίς παραστάσεις ὅπως οἱ συνδεόμενες μέ τήν γλώσσα, τήν φιλολογία καί τό ιρλανδικό τοπικό χρώμα εἶναι συνήθως κοινές γιά τήν 'Ιρλανδία καί τήν Βόρειο 'Ιρλανδία μολαταύτα, οἱ επίμαχες διατάξεις ἀπαιτούν τήν ἀναγραφή ἐνδείξεως καταγωγής στά ἐμπορεύματα καταγωγής Βορείου 'Ιρλανδίας κατά τόν ἴδιο τρόπο ὅπως καί στά εμπορεύματα πού εἰσάγονται ἀπό τά άλλα Κράτη μέλη: ἡ ἐν λόγω διάταξη συνιστᾶ επίσης αυθαίρετη διάκριση αντίθετη πρός τό άρθρο 36. Τέλος, ὅσον άφορᾶ τήν δικαιολόγηση τῶν επιδίκων μέτρων μέ τόν λόγο τῆς προλήψεως τοῦ ἀθεμίτου ἀνταγωνισμού, ἡ 'Επιτροπή θεωρεί ὅτι τό ἐν λόγω ἐπιχείρημα, τό όποιο προεβλήθη ἀπό τήν καθ ἧς συνδέεται μέ εκείνο τῆς προστασίας τοῦ καταναλωτού καί, συνεπώς, τό κριτήριο πρέπει νά εἶναι τό ἴδιο καί στίς δύο περιπτώσεις, δεδομένου ὅτι ἄν τά εἴδη γιά τά όποια πρόκειται δέν παρουσιάζονται στόν καταναλωτή ως ιρλανδικής καταγωγής... δέν γεννάται θέμα ἀθεμίτου ἀνταγωνισμού. Ὡς πρός τίς δύο συμβάσεις, τίς όποιες επικαλείται ἡ 'Ιρλανδία πρός υποστήριξη τῆς ἀπόψεως της, δεδομένου ὅτι έχουν συναφθεί πρίν τεθεί ἐν ἰσχύι ἡ συνθήκη, δέν έχουν εφαρμογή μεταξύ τῶν Κρατών μελών τῆς Κοινότητος κατά τό μέρος πού είναι ἀντίθετες πρός τήν συνθήκη καί ἰδίως πρός τήν ἀρχή τῆς ελευθέρας κυκλοφορίας τῶν εμπορευμάτων. Στην ἀνταπάντηση της, ἡ Ἰρλανδία, μετά τήν υπόμνηση τῶν «προτάσεων ἀρχής» της, διευκρινίζει πρώτα ἀπό ὅλα ένα σημεῖο πού άφορᾶ τήν περιγραφή τῶν εἰδῶν. Ἄν καί ἀναγνωρίζει ὅτι ὁρισμένες παραστάσεις, οἱ όποιες ἀναφέρονται στόν πίνακα έχουν λιγώτερο σαφή, άλλά πάντως αυθεντική, σχέση μέ τήν 'Ιρλανδία, θεωρεῖ ὅτι οἱ ἐν λόγω παραστάσεις σχετίζονται γενικώς μέ τό εμπόριο τῶν ἐνθυμίων ἑπομένως, τά ἐμπορεύματα γιά τά όποια πρόκειται ἀποτελούν «κατά μεγάλο μέρος τήν ἴδια τήν ύλη τοῦ ἐμπορίου τῶν ενθυμίων». Ὡς προς τόν τύπο «πού τά περιλαμβάνει ὅλα» ὅπως τόν ἀπεκάλεσε ἡ προσφεύγουσα ἀσφαλώς ἀναφέρεται στό τέλος τοῦ πίνακος τῶν παραστάσεων, ἀλλα ἐπιβεβαιοῦται ἀπό τό επεξηγηματικό σημείωμα, τό όποιο ἀναφέρεται στό τέλος κάθε διατάγματος καί τό όποιο «μνημονεύει ρητώς ὅτι τά εἴδη, τά όποια άφορα, εἶναι εκείνα πού ενσωματώνουν παραστάσεις, οἱ όποιες ὑποδηλοῦν ὅτι πρόκειται γιά ενθύμια τῆς 1635

11 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 'Ιρλανδίας» μολονότι ἡ ἀνωτέρω σημείωση δέν αποτελεί ἀναπόσπαστο μέρος των διαταγμάτων, ὁ δικαστής τό εξετάζει ἀσφαλῶς προκειμένου νά ερμηνεύσει τά ἐν λόγω διατάγματα. Ἐπομένως, ἡ 'Ιρλανδία επιμένει στην ἄποψη τῆς ὅσον ἀφορᾶ τά εἴδη γιά τά όποια προβλέπουν τά διατάγματα, διευκρινίζει ὅτι δέν εἶχε την πρόθεση νά διευρύνει τό πεδίο εφαρμογής τους καί βεβαιώνει ἐξ άλλου ὅτι ὁ ἁρμόδιος ιρλανδός υπουργός, πού έχει τήν ευχέρεια νά χορηγεί ἀπαλλαγές, θά ήταν διατεθειμένος νά δεχθεί δικαιολογημένες διαμαρτυρίες τῶν ενδιαφερομένων. Ή 'Ιρλανδία ἀποκρούει ἐκ νέου τόν ισχυρισμό τῆς Ἐπιτροπῆς, κατά τόν όποιο, εἶδος πού φέρει ιρλανδική παράσταση «δέν εἶναι δυνατόν νά συνιστᾶ μόνο του ἔνδειξη καταγωγῆς». Θεωρεί ὅτι ἡ ἐν λόγω άποψη σχετικά μέ τήν ὁποία ἡ 'Επιτροπή δέν δίνει καμμία ἐξήγηση δέν δύναται νά υποστηριχθεί, διότι «συνιστᾶ ἁπλῆ κοινή λογική τό ὅτι μιά παράσταση ἡ ἕνα έμβλημα δύναται νά παράσχει ένδειξη τῆς καταγωγής είδους ἐξ 'ίσου σαφή, ὅπως ή γραπτή ἤ σφραγισμένη μνεία καταγωγής ἐπί τοῦ είδους». Τό κριτήριο πού προέταξε ή 'Επιτροπή γιά τήν δικαιολόγηση μέτρων, ὅπως εκείνα πού έχουν ληφθεί ἀπό τήν 'Ιρλανδία, δέν δύναται νά υποστηριχθεί, διότι ἄν καί βεβαιώνει ὅτι ἡ ἀναφορά στό ιρλανδικό τοπικό χρῶμα ἡ στην ιρλανδική παράδοση δύναται νά παράσχει ἔνδειξη καταγωγής, αποκλείει τίς παραστάσεις πού ἀναπαριστάνουν πόλεις, προσωπικότητες καί τά παρόμοια. Ή 'Ιρλανδία προσθέτει ὅτι τό ἐν λόγω κριτήριο εἶναι ἀκόμα πιό δύσκολο νά γίνει ἀποδεκτό ἐν ὄψει τῆς ἀντιφάσεως πού προκύπτει ἀπό τήν εκδοχή της Ἐπιτροπῆς καί πού ἐπεσημάνθη προηγουμένως, ἀντίφαση, ἡ ὁποία δέν εξηγείται παρά ἀπό τό γεγονός ὅτι «οἱ περιηγητές υποθέτουν, ελλείψει ἀντιθέτου ενδείξεως, ὅτι τά εἴδη εἶναι ιρλανδικής καταγωγής καί... ὅτι τό θεωρούν σημαντικό». ὅτι ἡ διαφορά μεταχειρίσεως μεταξύ τοῦ εγχωρίου καί τοῦ εισαγομένου είδους ἀποτελεῖ δικαιολογημένο μέτρο βάσει τοῦ άρθρου 36 καί ὄχι διάκριση, ὅπως τό επεξήγησε ἀνωτέρω. 'Επομένως, τό επιχείρημα αυτό, συγκρινόμενο μέ τό κύριο πρόβλημα πού εἶναι ἐκεῖνο τῆς δικαιολογήσεως τῶν μέτρων, τά όποια έχουν ληφθεί, δέν έχει παρά δευτερεύουσα σημασία, τόσο μάλλον πού ἡ 'Επιτροπή επεσήμανε σαφώς, ὅτι ἀκόμη καί ἄν τά ἀνωτέρω μέτρα επεκτείνονται στά εγχώρια εἴδη, ἡ ἐν λόγω επέκταση δέν θά ήταν ἀρκετή γιά νά τά καταστήσει σύμφωνα μέ τίς ἀπαιτήσεις τῆς ελευθέρας κυκλοφορίας. Όσον ἀφορᾶ τήν άποψη τῆς Ἐπιτροπής, κατά τήν οποία τό Wicklow δέν έχει μεγαλύτερο δικαίωμα νά διεκδικεί τίς ειδικότητες τοῦ Donegal ἀπό τό Wimbledon ἡ τό Wiesbaden, ἡ καθ' ής παρατηρεί ὅτι στην περίπτωση κατά τήν ὁποία ο καταναλωτής κινδυνεύει νά παραπλανηθεί ὡς πρός τήν εντόπιση τοῦ τόπου κατασκευής ιρλανδικοῦ προϊόντος στην 'Ιρλανδία, τό πρόβλημα ἀντιμετωπίζεται βάσει τοῦ Consumer information act τοῦ 1978, τοῦ ὁποίου ἕνας ἀπό τους σκοπούς εἶναι ἡ προστασία τῶν καταναλωτών έναντι ψευδών ἡ ἀπατηλῶν πληροφοριών κατά τήν πώληση τῶν εμπορευμάτων. 'Αντιθέτως, τό ἄν εἴδη κατασκευασμένα στό εξωτερικό, άλλα πού παρουσιάζονται «ψευδώς ὡς πραγματικά ενθύμια Ἰρλανδίας», επιτυγχάνουν νά παρεισφρύουν στην ιρλανδική ἀγορά, αυτό ἀποτελεῖ πραγματικό κίνδυνο, ὁ ὁποιος ἀπαιτεί τήν θέσπιση μέτρων, ὅπως τά προβλεπόμενα ἀπό τά επίμαχα διατάγματα, πράγμα πού συνεπάγεται, ἐν συμπεράσματι,ὄχι ὅτι τά ἐν λόγω μέτρα πρέπει νά καταργηθούν, άλλα ὅτι ἡ σχετική μέ τήν προστασία τῶν καταναλωτών στό εσωτερικό πεδίο νομοθεσία πρέπει νά ἐνισχυθεί ἀκόμα περισσότερο. Ὡς πρός τόν ισχυρισμό τῆς Ἐπιτροπῆς πού ἀφορᾶ τήν διάκριση, ἡ 'Ιρλανδία ἀπαντᾶ Τέλος, ὅσον ἀφορά τά εἴδη πού εισάγονται ἀπό τήν Βόρειο 'Ιρλανδία, ἡ υποχρέωση ἀναγραφῆς ενδείξεως δέν συνιστᾶ αὐθαί- 1636

12 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ ρετη διάκριση ἀλλά ἀναγκαῖο μέτρο γιά ν' ἀποτρέψει τήν περιγραφή τῶν διατάξεων των διαταγμάτων ἀπό τά ἐν λόγω εμπορεύματα, ὅταν κατασκευαζόμενα σέ χῶρες ἐκτός τῆς Βορείου 'Ιρλανδίας, διέρχονται ἀπό την Βόρειο 'Ιρλανδία. Ἐν πάση περιπτώσει, οἱ ιρλανδικές ἀρχές εἶναι διατεθειμένες νά εξετάσουν κάθε διαμαρτυρία προερχομένη ἀπό κάθε πρόσωπο εγκατεστημένο στην Βόρειο 'Ιρλανδία καί τό όποιο ισχυρίζεται ὅτι τά νόμιμα συμφέροντά του ἐθίγησαν ἀδίκως ἀπό τά ἀνωτέρω διατάγματα. IV Προφορική διαδικασία Ἡ Ἐπιτροπή τῶν Ευρωπαϊκῶν Κοινοτήτων, εκπροσωπούμενη ἀπό τους Oliver καί Wägenbaur καί ἡ κυβέρνηση τῆς 'Ιρλανδίας εκπροσωπούμενη ἀπό τους Cook καί Dockery, ἀνέπτυξαν προφορικώς τίς παρατηρήσεις τους καί ἀπήντησαν στά ερωτήματα πού ἔθεσε τό Δικαστήριο στην συνεδρίαση τῆς 10ης Μαρτίου Ό γενικός εἰσαγγελεύς ἀνέπτυξε τίς προτάσεις του στην συνεδρίαση τῆς 5ης Μαΐου Σκεπτικό 1 Μέ δικόγραφο πού κατετέθη στην γραμματεία τοῦ Δικαστηρίου στίς 28 'Απριλίου 1980, ἡ Ἐπιτροπή ἤσκησε, δυνάμει τοῦ ἄρθρου 169 τῆς συνθήκης ΕΟΚ, προσφυγή μέ την ὁποία ζητεί νά ἀναγνωρισθεί ὅτι ἡ 'Ιρλανδία, ἀπαιτώντας νά φέρουν τά εισαγόμενα εἴδη, στά όποια εφαρμόζεται τό διάταγμα Statutory Instrument (SI) 306 τοῦ 1971 σχετικό μέ τά βιομηχανικά σήματα (περιορισμοί ἐπί τῶν πωλήσεων εισαγομένων κοσμημάτων) (Iris Óifigiùil τῆς 21ης Νοεμβρίου 1971) καί τό διάταγμα SI 307 τοῦ 1971 σχετικό μέ τά βιομηχανικά σήματα (περιορισμοί ἐπί τῶν εισαγωγών κοσμημάτων) (Iris Óifigiùil τῆς 21ης Νοεμβρίου 1981), ένδειξη καταγωγής ἡ τόν ὅρο «foreign» (ξένο), παρέβη τίς υποχρεώσεις της ἐκ τοῦ ἄρθρου 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ. 2 Σύμφωνα μέ τό επεξηγηματικό τους σημείωμα, τά ἐν λόγω δύο διατάγματα ἀπαγορεύουν, τό μέν πρώτο, τήν πώληση ἡ τήν ἔκθεση πρός πώληση εισαγομένων κοσμημάτων, τά όποια φέρουν παραστάσεις ἡ χαρακτηριστικά, τά όποια εμφανίζονται σάν ενθύμια τῆς 'Ιρλανδίας, παραδείγματος χάρη, ιρλανδικό πρόσωπο, ιρλανδικό ιστορικό συμβάν ἡ τοπίο, ιρλανδικό κυνηγετικό σκύλο, στρογγυλό πύργο, ιρλανδικό τριφύλλι, κτλ. τό δέ δεύτερο, τήν εισαγωγή τῶν ιδίων ειδών, έκτός ἄν φέρουν καί στίς δύο περιπτώσεις τήν ένδειξη τοῦ τόπου καταγωγής ή ἄν φέρουν τον ὅρο «foreign». 3 Τά ἐν λόγω ἀντικείμενα ἀπαριθμοῦνται σέ παράρτημα κάθε διατάγματος - πάντως, γιά νά εμπίπτουν στό πεδίο εφαρμογής τῶν ἀνωτέρω διαταγμάτων, πρέπει νά σύγκεινται εἴτε ἀπό πολύτιμο μέταλλο ἡ ἀπό ἐπένδυση πολυτίμου μετάλλου εἶτε ἀπό ευτελές μέταλλο, συμπεριλαμβανομένων τῶν στιλβωμένων ή επιμεταλλωμένων εἰδῶν πού προσφέρονται γιά λιθόδεση. 1637

13 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 4 Ή Ἐπιτροπή εἶναι τῆς γνώμης ὅτι οἱ περιορισμοί στην ελεύθερη κυκλοφορία τῶν εμπορευμάτων, οἱ όποιοι περιλαμβάνονται στά δύο διατάγματα συνιστοῦν μέτρα ισοδυνάμου ἀποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιορισμούς ἐπί των εισαγωγῶν, ἀντιθέτους πρός τίς διατάξεις τοῦ ἄρθρου 30 τῆς συνθήκης καί διευκρινίζει ὅτι σύμφωνα μέ τό άρθρο 2 παράγραφος 3 σημείο στ τῆς ὁδηγίας 70/50 της 22ας Δεκεμβρίου 1969 πού βασίζεται ἐπί τῶν διατάξεων τοῦ ἄρθρου 33 παράγραφος 7, οἱ όποιες ἐπιβάλλουν τήν κατάργηση τῶν μέτρων ισοδυνάμου ἀποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιορισμούς ἐπί τῶν εισαγωγῶν πού δέν προβλέπονται ἀπό άλλες διατάξεις, οἱ όποιες έχουν ληφθεί δυνάμει τῆς συνθήκης ΕΟΚ (JO 1970 L 13, σ. 29), πρέπει νά θεωρηθούν ως μέτρα ισοδυνάμου ἀποτελέσματος ἀντίθετα πρός τό άρθρο 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ «τά μέτρα, τά όποια υποβιβάζουν τήν ἀξία εισαγομένου προϊόντος, προκαλώντας ἰδίως μείωση τῆς ἐσωτερικής του ἀξίας ἡ τήν αύξηση τῆς τιμής του». 5 Ή ιρλανδική κυβέρνηση δέν ἀμφισβητεί ὅτι τά ἀνωτέρω διατάγματα έχουν περιοριστικά ἀποτελέσματα ἐπί τῆς ελευθέρας κυκλοφορίας τῶν εμπορευμάτων, υποστηρίζει όμως ὅτι τά ἐν λόγω ἐπίδικα μέτρα δικαιολογούνται ἀπό τό συμφέρον τῆς προστασίας τῶν καταναλωτών καί τῆς ἐντιμότητος στίς εμπορικές συναλλαγές μεταξύ τῶν παραγωγών. Πρός τόν σκοπό αυτό στηρίζεται στό άρθρο 36 τῆς συνθήκης πού ὁρίζει ὅτι τά άρθρα 30 καί 34 δέν ἀντιτίθενται στίς ἀπαγορεύσεις ἡ τους περιορισμούς εισαγωγών, οἱ όποιοι δικαιολογούνται ἀπό λόγους ἰδίως δημοσίας τάξεως ἡ προστασίας τῆς βιομηχανικής καί εμπορικῆς ιδιοκτησίας. 6 Ἐσφαλμένως, ὅμως, επικαλείται ἡ καθ' ἧς τό άρθρο 36 τῆς συνθήκης ὡς νομικό έρεισμα πρός υποστήριξη τοῦ ἰσχυρισμοῦ της. 7 Πράγματι, ἐφ' ὅσον τό Δικαστήριο εδέχθη στην ἀπόφαση τῆς 25ης 'Ιανουαρίου 1977 (Bauhuis, 46/76, Rec. σ. 5) ὅτι τό άρθρο 36, «ὡς παρέκκλιση ἀπό τόν θεμελιώδη κανόνα τῆς καταργήσεως ὅλων τῶν εμποδίων στην ἐλεύθερη κυκλοφορία τῶν εμπορευμάτων μεταξύ τῶν Κρατών μελών εἶναι στενής ερμηνείας», οἱ εξαιρέσεις πού ἀπαριθμεί δέν δύνανται νά ἐπεκταθοῦν σέ περιπτώσεις άλλες ἀπό αυτές, οἱ όποιες προβλέπονται περιοριστικῶς. 8 Ἐν όψει δέ τοῦ ὅτι ούτε ἡ προστασία τῶν καταναλωτών ούτε ἡ ἐντιμότης τών εμπορικών συναλλαγών ἀναφέρονται μεταξύ τῶν εξαιρέσεων, οἱ όποιες προβλέπονται στό άρθρο 36, δέν δύναται νά γίνει επίκληση τῶν λόγων αυτών εντός τοῦ πλαισίου τοῦ προαναφερθέντος άρθρου. 1638

14 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ 9 Πάντως, δεδομένου ὅτι ἡ ἐπίκληση τῶν ἐν λόγω εννοιῶν ἐχαρακτηρίσθη ἀπό τήν ἰρλανδική κυβέρνηση ὡς «θεμελιῶδες ζήτημα σέ αυτήν τήν υπόθεση», πρέπει τό επιχείρημα αυτό νά εκτιμηθεί μέσα στό πλαίσιο τοῦ ἄρθρου 30 καί νά εξετασθεί ἄν οἱ ἐν λόγω έννοιες επιτρέπουν τήν άρνηση τῆς υπάρξεως μέτρων ισοδυνάμου αποτελέσματος πρός ποσοτικούς περιορισμούς ἐπί τῶν εισαγωγών, κατά τήν έννοια τοῦ ἀνωτέρω άρθρου, λαμβάνοντας ὑπ' ὄψη ὅτι, σύμφωνα μέ τήν παγία νομολογία τοῦ Δικαστηρίου, οἱ περιορισμοί αυτοί περιλαμβάνουν «κάθε εμπορική κανονιστική ρύθμιση τῶν Κρατών μελών πού δύναται νά θέσει ἐμπόδιο, ἀμέσως ἤ εμμέσως, πραγματικῶς ἤ δυνητικῶς, στό ενδοκοινοτικό εμπόριο» (ἀπόφαση τῆς 11ης 'Ιουλίου 1974, Dassonville, 8/74, ECR σ. 837). 10 Ἐν σχέσει πρός τό ζήτημα αυτό, τό Δικαστήριο επανειλημμένως έκρινε (ἀπόφαση τῆς 20ής Φεβρουαρίου 1979, Rewe 120/78, ECR, σ. 649, ἀπόφαση τῆς 26ης Ἰουνίου 1980, Gilli 788/79, ECR, σ. 2071, ἀπόφαση τῆς 19ης Φεβρουαρίου 1981, Kelderman 130/80 πού δέν ἐδημοσιεύθη ἀκόμα στην Συλλογή) ὅτι «ελλείψει κοινῆς κανονιστικής ρυθμίσεως τῆς παραγωγής καί τῆς θέσεως σέ εμπορική κυκλοφορία ἑνός εμπορεύματος, εναπόκειται στά Κράτη μέλη νά ρυθμίζουν κανονιστικῶς, τό καθένα στην επικράτεια του, ὁτιδήποτε άφορᾶ τήν παραγωγή, τήν διανομή καί τήν κατανάλωση τοῦ προϊόντος αὐτοῦ, ὑπό τόν ὅρο πάντως ὅτι οἱ ἐν λόγω κανονιστικές ρυθμίσεις δέν θέτουν ἐμπόδια... στό ενδοκοινοτικό εμπόριο» καί ὅτι «τότε μόνον μία εθνική κανονιστική ρύθμιση δύναται νά παρεκκλίνει ἀπό τίς υποχρεώσεις, οἱ ὁποίες ἀπορρέουν ἀπό τό άρθρο 30, όταν εἶναι εφαρμοστέα ἀδιακρίτως στά εθνικά καί τά εισαγόμενα προϊόντα καί δύναται νά δικαιολογηθεί ὡς ἀναγκαία γιά τήν ικανοποίηση επιτακτικών ἀναγκών πού ἀναφέρονται ιδίως στην... προστασία τῶν καταναλωτών καί τήν εντιμότητα τῶν εμπορικών συναλλαγών». 11 Στην προκειμένη περίπτωση, δέν πρόκειται περί κανονιστικής ρυθμίσεως εφαρμοστέας ἀδιακρίτως στά εθνικά καί στά εισαγόμενα προϊόντα, άλλά περί συνόλου ρυθμιστικών κανόνων, οἱ όποιοι δέν ἀφορούν παρά μόνο τά εισαγόμενα προϊόντα καί, επομένως, έχουν χαρακτήρα πού εισάγει διακρίσεις καί ἀποκλείει τήν εφαρμογή στά επίμαχα μέτρα τῆς προαναφερθείσης νομολογίας, ἡ ὁποία δέν άφορᾶ παρά τίς διατάξεις τῶν νομοθεσιών πού διέπουν μέ ενιαίο τροπό τήν θέση σέ εμπορική κυκλοφορία τῶν εθνικών καί τῶν εἰσαγομένων προϊόντων. 1639

15 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 12 Ή Ιρλανδική κυβέρνηση, παρ' ὅλον ὅτι ἀναγνωρίζει ὅτι τά ἀμφισβητούμενα μέτρα δέν ἀφοροῦν παρά τά εισαγόμενα προϊόντα καί ὅτι καθιστούν την εισαγωγή καί τήν πώληση τους δυσχερεστέρα ἀπό τήν διάθεση τῆς εθνικής παραγωγής, υποστηρίζει ἐν τούτοις ὅτι ἡ ἐν λόγω διαφορά μεταχειρίσεως μεταξύ τοῦ ἐθνικοῦ καί τοῦ εισαγομένου ἀντικειμένου δέν συνιστᾶ διάκριση λόγω τοῦ ὅτι τά ἀντικείμενα, τά όποια ἀφοροῦν τά δύο επίδικα διατάγματα, ἀποτε λοῦνται κυρίως ἀπό τά ἀντικείμενα πού ἀποκαλούνται «ενθύμια» καί διότι τά ἐν λόγω «ενθύμια» τῶν ὁποίων ἡ ουσιώδης ἰδιότης εἶναι ὅτι έχουν κατασκευασθεί στόν τόπο ὅπου ἀγοράζονται φέρουν μέσα τους τήν ὑποδηλουμένη ένδειξη τῆς ιρλανδικής τους καταγωγής, έτσι ώστε ὁ ἀγοραστής νά ἐξαπατᾶται ὅταν τό ἀγοραζόμενο στην 'Ιρλανδία ενθύμιο έχει κατασκευασθεί σέ άλλο τόπο κατά συνέπεια, ἡ ἀπαίτηση νά φέρουν ὅλα τά εισαγόμενα «ενθύμια», τά όποια ἀφορούν τά δύο διατάγματα, ένδειξη καταγωγής, εἶναι δικαιολογημένη καί δέν συνιστά κατά οιονδήποτε τρόπο διάκριση ἐφ' ὅσον τά ἀντικείμενα εἶναι διαφορετικά, λόγω τῶν διαφορετικών ουσιωδών χαρακτηριστικών τους. 13 Ή Ἐπιτροπή ἀποκρούει τήν ἀνωτέρω επιχειρηματολογία. Στηριζόμενη ἐπί της αποφάσεως τῆς 20ής Φεβρουαρίου 1975 (Ἐπιτροπή κατά Ὁμοσπονδιακής Δημοκρατίας τῆς Γερμανίας, 12/74, ECR, σ. 191), επισημαίνει ὅτι δέν εἶναι ἀναγκαίο γιά τόν ἀγοραστή νά γνωρίζει ἄν ένα προϊόν έχει ἡ δέν έχει ὁρισμένη καταγωγή, έκτός ἄν ἡ ἐν λόγω καταγωγή υποδηλώνει ὁρισμένη ποιότητα, ειδικές βασικές ύλες ἡ ορισμένη μέθοδο παραγωγής ἡ ἀκόμα ὁρισμένη σημασία ὡς πρός τό τοπικό χρώμα καί τήν παράδοση τῆς περιοχής γιά τήν ὁποία πρόκειται καί, δεδομένου ὅτι κανένα ἀπό τά εἴδη, τά όποια ἀφοροῦν τά διατάγματα, δέν ἀνταποκρίνεται στά ἀνωτέρω χαρακτηριστικά, τά ἐν λόγω μέτρα δέν δικαιολογούνται καί έχουν ἑπομένως «εμφανῶς χαρακτήρα πού εισάγει διακρίσεις». 1 4 Πρέπει συνεπῶς νά εξετασθεί ἄν τά επίδικα μέτρα έχουν πράγματι χαρακτήρα, ὁ όποιος εισάγει διακρίσεις ἡ ἄν δέν συνιστούν παρά φαινομενική διάκριση. 15 Τό «ενθύμιο» ὁπως περιγράφεται στά διατάγματα 306 καί 307 συνίσταται γενικώς σέ ένα διακοσμητικό ἀντικείμενο μικρής εμπορικής ἀξίας, τό όποιο παριστάνει ἡ περιέχει θέμα ἡ έμβλημα πού ενθυμίζει τοπίο, πράγμα, προσωπικότητα ἡ ιστορικό συμβάν ἡ υποδηλώνει ένα ιρλανδικό σύμβολο, καί πού ἀποκτά τήν ἀξία του ἀπό τό γεγονός ὅτι ὁ ἀγοραστής, συχνότερα περιηγητής, τό ἀγοράζει ἐπί τόπου στην προκειμένη περίπτωση έχει ὡς ουσιώδες χαρα 1640

16 ΕΠΙΤΡΟΠΗ / ΙΡΛΑΝΔΙΑ κτηριστικό τό ὅτι ενθυμίζει κατά τρόπο εικονογραφημένο τόν ἐπισκεφθέντα τόπο, πού δέν προϋποθέτει ὅτι τό «ενθύμιο», ὁπως ὁρίζεται στά Ιρλανδικά διατάγματα, πρέπει νά 'έχει κατασκευασθεῖ ἀναγκαίως στόν τόπο καταγωγῆς. 16 Ἐπί πλέον, ὑπό τήν ἐπιφύλαξη τοῦ θέματος πού ἀνεκένησε ἡ 'Επιτροπή ὅσον άφορᾶ τά ἀντικείμενα, τά όποια προβλέπουν τά επίδικα διατάγματα ὅτι δέν θα ἤρκει νά ἀπαιτηθεῖ ὁμοίως ἡ ἀναγραφή ενδείξεως καταγωγής ἐπί των εθνικών προϊόντων, πρέπει νά παρατηρηθεί ὅτι τό συμφέρον τῶν καταναλωτῶν καί ἡ ἐντιμότης τῶν εμπορικῶν συναλλαγών θά ἐπροστατεύοντο ικανοποιητικώς ἄν εἶχε ἀφεθεί στους εθνικούς κατασκευαστές ἡ δυνατότης νά λαμβάνουν κατάλληλα μέτρα, ὅπως ἡ ἀναγραφή ἐφ' ὅσον τό επιθυμούν, τῆς ενδείξεως καταγωγής τους, στά ἴδια τά προϊόντα τους ἤ στην συσκευασία τους. 1 7 Ἔτσι, εξαρτώντας τήν είσοδο στην εθνική ἀγορά τῶν ἐν λόγω εισαγομένων ἀπό τά άλλα Κράτη μέλη «ενθυμίων» ἀπό τήν ἀναγραφή ενδείξεως καταγωγής, ή ὁποία δέν ἀπαιτείται γιά τά εθνικά προϊόντα, οἱ διατάξεις πού προβλέπονται στά διατάγματα 306 καί 307 συνιστοῦν ἀναμφισβήτως μέτρο, τό ὁποῖο εισάγει διακρίσεις. 18 Τό συμπέρασμα, επομένως, πού συνάγεται εἶναι ὅτι ἡ ιρλανδική κανονιστική ρύθμιση, ἀπαιτώντας νά φέρουν ὅλα τά εισαγόμενα ἀπό τά άλλα Κράτη μέλη «ενθύμια» καί κοσμήματα, τά όποια ἀφορούν τά διατάγματα 306 καί 307, ένδειξη καταγωγής ἡ τόν ὅρο «foreign», συνιστᾶ μέτρο ισοδυνάμου ἀποτελέσματος, κατά τήν έννοια τοῦ ἄρθρου 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ. Ή 'Ιρλανδία, κατά συνέπεια, παρέβη τίς υποχρεώσεις τῆς ἐκ τοῦ ἀνωτέρω άρθρου. Ἐπί τῶν δικαστικών εξόδων 19 Κατά τό άρθρο 69 παράγραφος 2 τοῦ κανονισμοῦ διαδικασίας, ὁ ηττηθείς διάδικος καταδικάζεται στά δικαστικά ἔξοδα, ἐφ' ὅσον υπήρχε σχετικό αίτημα τοῦ νικήσαντος διαδίκου. 20 Στην προκειμένη περίπτωση, ἐφ' ὅσον ἡ καθ' ἧς ἡττήθη, πρέπει νά καταδικασθεί στά δικαστικά έξοδα. 1641

17 ΑΠΟΦΑΣΗ ΤΗΣ ΥΠΟΘΕΣΗ 113/80 Διά ταῦτα ΤΟ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟ κρίνει καί ἀποφασίζει: 1) Ἡ Ἰρλανδία, ἀπαιτώντας νά φέρουν ὅλα τά εισαγόμενα ἀπό τά ἄλλα Κράτη μέλη εἴδη, τά όποια ἀφοροῦν τά διατάγματα 306 καί 307 τοῦ 1971, ένδειξη καταγωγής ἡ τόν ὅρο «foreign», παρέβη τίς υποχρεώσεις τῆς ἐκ τοῦ άρθρου 30 τῆς συνθήκης ΕΟΚ. 2) Καταδικάζει τήν καθ' ἧς στά δικαστικά έξοδα. Pescatore Mackenzie Stuart Koopmans O'Keeffe Bosco Touffait Due Everling Χλωρός Ἐδημοσιεύθη σέ δημοσία συνεδρίαση στό Λουξεμθοῦργο στίς 17 'Ιουνίου Ὁ γραμματεύς Α. Van Houtte Ὁ προεδρεύων Ρ. Pescatore Πρόεδρος τοῦ δευτέρου τμήματος 1642