Νοσήματα του προστάτη στο σκύλο. Κατερίνα Κ. Αδαμαμά-Μωραΐτου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογία Ζώων Συντροφιάς Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π.Θ.

Transcript

1 Νοσήματα του προστάτη στο σκύλο Κατερίνα Κ. Αδαμαμά-Μωραΐτου Επίκουρη Καθηγήτρια Παθολογία Ζώων Συντροφιάς Κτηνιατρική Σχολή, Α.Π.Θ.

2 Νοσήματα του προστάτη Καλοήθης υπερπλασία υπερτροφία του προστάτη Μεταπλασία του πλακώδους επιθηλίου του προστάτη Προστατικές Παραπροστατικές κύστεις Οξεία προστατίτιδα Χρόνια προστατίτιδα Αποστήματα του προστάτη Νεόπλασμα του προστάτη

3 Διαγνωστική προσέγγιση Ιστορικό Κλινική εξέταση Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Ουρηθροσκόπηση Παρακέντηση προστάτη Βιοψία προστάτη

4 Ιστορικό Αιματουρία Αιμορραγικό έκκριμα από την ακροποσθία Δυσουρία στραγγουρία Συχνοουρία Τεινεσμοί δυσκοιλιότητα Μείωση διαμέτρου κοπράνων Δυσκαμψία δυσκινησία οπισθίων άκρων Απροθυμία μετακίνησης ανέγερσης Κοιλιακό άλγος Απροθυμία επίβασης Αγονιμότητα Αιμορραγικό σπέρμα Ανορεξία Ληθαργικότητα Κατάπτωση Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις

5 Κλινική εξέταση Δακτυλική ψηλάφηση δια του απευθυσμένου Ψηλάφηση κοιλιάς Έλεγχος περινεϊκής χώρας ψηλάφηση όρχεων oπροστατομεγαλία oασυμμετρία προστάτη oσκληρή σύσταση προστάτη oανώμαλη επιφάνεια προστάτη oεπώδυνος προστάτης oδιόγκωση υποσφυϊκών λεμφογαγγλίων Κατάπτωση Πυρετός Ίκτερος Καρδιακό φύσημα Shock

6 Ανάλυση Καλλιέργεια ούρου Αιματουρία Πυουρία Βακτηριδιουρία Ποσοτική καλλιέργεια ούρου Αιματολογική Βιοχημική εξέταση Συνήθως κανένα εύρημα

7 Απεικονιστική διερεύνηση Απλά πλαγιοπλάγια ακτινογραφήματα κοιλιάς Παλίνδρομη ουρηθροκυστεογραφία Υπερηχογράφημα προστάτη Αξονική τομογραφία Μαγνητική τομογραφία

8 Εξέταση προστατικού υγρού Κυτταρολογική εξέταση εκκρίματος από την ουρήθρα Κυτταρολογική εξέταση και καλλιέργεια σπέρματος [(-) κυτταρολογική εξέταση και καλλιέργεια δείγματος ουρήθρας με αποστειρωμένο βαμβακοφόρο στειλεό]

9 Εξέταση προστατικού υγρού Κυτταρολογική εξέταση και καλλιέργεια προστατικού υγρού Λήψη υλικού με λαβίδα βιοψίας (ιστολογική κυτταρολογική εξέταση) Λήψη υλικού με ειδική ψήκτρα (κυτταρολογική εξέταση καλλιέργεια)

10 Παρακέντηση προστάτη Τυφλή (-) Υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη Αντενδείξεις Κύστεις Αποστήματα Βιοψία προστάτη Τυφλή (-) Υπερηχογραφικά καθοδηγούμενη Ερευνητική λαπαροτομή Ουρηθροσκόπηση Αιμορραγία προστάτη Νεόπλασμα προστάτη - ουρήθρας

11 Καλοήθης υπερπλασία υπερτροφία προστάτη Αύξηση του αριθμού των κυττάρων του προστάτη > Αύξηση του μεγέθους των κυττάρων του προστάτη Αύξηση του μεγέθους του προστάτη Αύξηση της αγγείωσης Τάση για αιμορραγία

12 Παθοφυσιολογία Ηλικία Οιστρογόνα Ανδρογόνα Τεστοστερόνη υποδοχείς ανδρογόνων προστάτη Συγκέντρωση 5-αλφα αναγωγάσης Διυδροτεστοστερόνη Προστάτης «Εμβρυϊκή επαναδραστηριοποίηση» Θεωρίες «Ενδοπροστατικοί αυξητικοί παράγοντες» «Επίδραση μητρικών κυττάρων»

13 Συνδυάζεται με: Προστατικές ή/και παραπροστατικές κύστεις Οξεία προστατίτιδα Χρόνια προστατίτιδα αποστήματα του προστάτη Νεόπλασμα του προστάτη

14 Ιστορικό Κλινική εξέταση Διάγνωση Ασυμπτωματική κατάσταση Αιμορραγικό έκκριμα από την ακροποσθία Αιματουρία Αιμοσπερμία Δυσουρία στραγγουρία Τεινεσμοί δυσκοιλιότητα Συμμετρική ή ασύμμετρη διόγκωση Ανώδυνος Μαλακής σύστασης Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη Βιοψία προστάτη

15 Θεραπεία Στείρωση Φιναστερίδη 50% σε 3 εβδομάδες 75% σε 8-9 εβδομάδες Αναστολέας 5-αλφα αναγωγάσης 0,1-1 mg/kg/24h, PO x % 8-12 εβδομάδες Φλουταμίδη Οξική μεγεστρόλη Δεσμεύει υποδοχείς ανδρογόνων 5 mg/kg/24h, PO x ημέρες Έκκριση ανδρογόνων από την υπόφυση 0,55 mg/kg/24h, PO x 4 εβδομάδες Οξική δελμαδινόνη Ανδρογονικός αναστολέας 1,5-2 mg/kg < 10 kg 1-1,5 mg/kg kg 1 mg/kg > 20 kg sc 0,1,4 εβδομάδες

16 Μεταπλασία του πλακώδους επιθηλίου του προστάτη Ενδογενή (σερτολίωμα όρχεων) ή εξωγενή οιστρογόνα 1. Προστατικές κύστεις 2. Παραπροστατικές κύστεις 3. Οξεία προστατίτιδα 4. Χρόνια προστατίτιδα αποστήματα 5. Νεόπλασμα του προστάτη

17 Ιστορικό Κλινική εξέταση Διάγνωση Συμπτώματα καλοήθους υπερπλασίας/υπερτροφίας του προστάτη Υπεροιστρογονιμός Αλωπεκία Υπερχρωμία Γυναικομαστία κ.ά. ενδογενή εξωγενή 1 ή 2 όρχεις διογκωμένοι 2 ος ατροφικός Ατροφικοί όρχεις Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη Βιοψία προστάτη

18 Θεραπεία Στείρωση ή Διακοπή εξωγενών οιστρογόνων

19 Προστατικές Παραπροστατικές κύστεις Κυστική υπερπλασία Συγκέντρωση υγρού στον προστατικό κόλπο (?) Έμφραξη των πόρων των αδένων του προστάτη Κύστεις Συνυπάρχουν με: 1. Καλοήθη υπερπλασία/υπερτροφία 2. Μεταπλασία πλακώδους επιθηλίου 3. Οξεία προστατίτιδα 4. Χρόνια προστατίτιδα-αποστήματα 5. Νεόπλασμα προστάτη Τάση για αιμορραγία

20 Ιστορικό Κλινική εξέταση Διάγνωση Δυσουρία στραγγουρία Τεινεσμοί δυσκοιλιότητα Ακράτεια ούρων Αιματουρία Αιμορραγικό έκκριμα από την ακροποσθία Διογκωμένος προστάτης Διόγκωση κοιλιακής κοιλότητας Περινεϊκή κήλη Ασβεστοποίηση τοιχώματος κύστης Παροχέτευση κύστης Βιοψία τοιχώματος κύστης - προστάτη Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη κύστης Ερευνητική λαπαροτομή

21 Θεραπεία Στείρωση Παροχέτευση κύστης Χειρουργικά Υπερηχοτομογραφική καθοδήγηση Παρακολούθηση για πολλούς μήνες Υποτροπή?

22 Οξεία προστατίτιδα Βακτηριδιακή φλεγμονή Μύκητες Blastomyces Cryptococcus Escherichia coli Staphylococcus Proteus Klebsiella Pseudomonas Streptococcus Brucella Μυκοπλάσματα Ιδιοπαθής προστατίτιδα (?)

23 Αιτιοπαθογένεια Προδιαθέτοντες παράγοντες Ουρολιθίαση Τραυματισμός Ουρήθρας Στένωση Νεόπλασμα Ουρολοίμωξη Καλοήθης υπερπλασία/υπερτροφία Κυστική υπερπλασία Παραπροστατικές κύστεις Νεόπλασμα Μεταπλασία πλακώδους επιθηλίου Οδός τρόπος μόλυνσης Ουρήθρα Ουρολοιμώξεις Αιματογενώς Μέσω σπέρματος (ορχίτιδα) Μέσω απευθυσμένου (άμεσα ή μέσω λέμφου) Προστάτη

24 Ιστορικό Κλινική εξέταση Συνήθως μη στειρωμένοι σκύλοι Δυσουρία στραγγουρία (αιμορραγικό ±) έκκριμα από την ακροποσθία Απροθυμία μετακίνησης Απροθυμία επίβασης Δυσκαμψία δυσκινησία οπίσθιων άκρων Κοιλιακό άλγος Ανορεξία Έμετοι Πυρετός Ληθαργικότητα κατάπτωση Προστατομεγαλία ± Επώδυνος προστάτης

25 Διάγνωση Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική εξέταση Βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη Ερυθρά λευκά αιμοσφαίρια Βακτηρίδια Λευκοκυττάρωση Αναιμία ± Εκσπερμάτυνση (-) Μάλαξη προστάτη (-)

26 Στείρωση Θεραπεία Αντιβιοτικά Αντιμετώπιση επιπτώσεων Αντιβιόγραμμα Ευρέως φάσματος αντιβιοτικό Καλλιέργεια 7-10 ημέρες μετά τη διακοπή της θεραπείας x 4-6 ή εβδομάδες Αρχικά iv και μετά po Φλουοροκινολόνες Τριμεθοπρίμη σουλφα Ερυθρομυκίνη Κλινδαμυκίνη Χλωραμφαινικόλη Καλλιέργεια ούρου σε 3-7 ημέρες

27 Χρόνια προστατίτιδα Αποστήματα προστάτη Εξέλιξη οξείας προστατίτιδας Επιπλοκή προστατικής παραπροστατικής κύστης

28 Ιστορικό Κλινική εξέταση Διάγνωση Υποτροπιάζουσες ουρολοιμώξεις Αιματουρία Αιμορραγικό ή/και πυώδες έκκριμα από την ακροποσθία Αγονιμότητα Δυσουρία στραγγουρία Τεινεσμοί δυσκοιλιότητα Ληθαργικότητα Πολυουρία/πολυδιψία Περιτονίτιδα Πόνος Ληθαργικότητα Έμετοι Προστατομεγαλία ± Ασυμμετρία προστάτη Σκληρή σύσταση προστάτη Πυρετός ± Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη Ερευνητική λαπαροτομή Προσοχή στα αποστήματα

29 Θεραπεία Χρόνια προστατίτιδα Στείρωση Αντιβιοτικά Αντιβιόγραμμα Φλουοροκινολόνες Τριμεθοπρίμη σουλφα Ερυθρομυκίνη Κλινδαμυκίνη Χλωραμφαινικόλη Καλλιέργεια: 7 ημέρες μετά την αρχή της θεραπείας Προσοχή στον αιματοπροστατικό φραγμό 1. Λιποδιαλυτικότητα 2. Επαρκή ιονισμό στα βιολογικά υλικά 3. Ήπιες βάσεις 4. Μειωμένη δέσμευση από πρωτεΐνες x 6 ή εβδομάδες Καλλιέργεια: 1 εβδομάδα, 1 μήνα, 3 μήνες μετά τη διακοπή της θεραπείας

30 Θεραπεία Αποστήματα του προστάτη Θεραπεία χρόνιας προστατίτιδας + Χειρουργική παροχέτευση αποστήματος ή Σε μικρά αποστήματα: παροχέτευση με υπερηχογραφική καθοδήγηση

31 Νεοπλάσματα του προστάτη Πρωτογενή κακοήθη νεοπλάσματα Καρκίνωμα του μεταβατικού επιθηλίου Αδενοκαρκίνωμα Αδιαφοροποίητο καρκίνωμα Καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου Πρωτογενές λέμφωμα Οστεοσάρκωμα Αιμαγγειοσάρκωμα Ινοσάρκωμα Λειομυοσάρκωμα Μεταστατικά νεοπλάσματα Λέμφωμα Καρκίνωμα του πλακώδους επιθηλίου Αιμαγγειοσάρκωμα Ουρήθρα Αυχένας ουροδόχου κύστης Παχύ έντερο Λαγόνια λεμφογάγγλια Οσφυοϊεροί σπόνδυλοι Πνεύμονες Καλοήθη νεοπλάσματα Λειομύωμα Καλοήθης οζώδης υπερπλασία

32 Ιστορικό Κλινική εξέταση Διάγνωση Ηλικία: 9-10 ετών Φυλή: μεσαίου μεγέθους ή μεγαλόσωμοι σκύλοι Τεινεσμοί δυσκοιλιότητα Δυσουρία στραγγουρία Αιματουρία Αιμορραγικό έκκριμα από την ακροποσθία Δυσκινησία δυσκαμψία οπίσθιων άκρων Απροθυμία μετακίνησης Απώλεια βάρους Κατάπτωση Ληθαργικότητα Ανορεξία Bouvier de Flandres German Shepherd Προστατομεγαλία ± Ασυμμετρία προστάτη Σκληρή οζώδης σύσταση προστάτη Πυρετός Ανάλυση και καλλιέργεια ούρου Αιματολογική βιοχημική εξέταση Απεικονιστική διερεύνηση Εξέταση προστατικού υγρού Παρακέντηση προστάτη Βιοψία προστάτη Ειδικές εξετάσεις: PSA ορού και σπέρματος Ειδική προστατική εστεράση Όξινη φωσφατάση

33 Θεραπεία Στείρωση (-) Ακτινοθεραπεία Φωτοδυναμική θεραπεία Χειρουργική εξαίρεση Χημειοθεραπεία Σισπλατίνη + πιροξικάμη Πιροξικάμη