ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ

Transcript

1 ΑΚΑΔΗΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΚΡΗΤΗΣ ΣΧΟΛΗ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΙΤΛΟΣ: ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ: ΣΧΟΛΕΣ ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΣΗΣ, ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ. ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ: ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΑΚΗΣ ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΑΡΙΘΜΟΣ ΜΗΤΡΩΟΥ: 2397 ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΧΑΡΗΣ Ι. ΠΑΠΑΔΟΜΙΧΕΛΑΚΗΣ ΗΜ/ΝΙΑ ΠΑΡΑΔΟΣΗΣ: 1

2 ΠΕΡΙΛΗΨΗ Η παρούσα εργασία αφορά μία μελέτη για την ελληνική ναυτική εκπαίδευση. Συγκεκριμένα, μελετώνται, σε επιμέρους κεφάλαια, οι σχολές προπαίδευσης, εκπαίδευσης και μετεκπαίδευσης στον τομέα της ελληνικής ναυτιλίας. Επομένως, η εργασία αυτή αναμένεται να αποτελέσει ένα εγχειρίδιο το οποίο θα μπορεί να παρέχει όσο το δυνατόν πληρέστερη πληροφόρηση για το θέμα το οποίο πραγματεύεται. Στο πρώτο κεφάλαιο επιχειρείται μια σύντομη ιστορική αναδρομή στην ιστορία της ελληνικής ναυτικής εκπαίδευσης. Το δεύτερο κεφάλαιο αφορά τη ναυτική προπαίδευση. Ποίο συγκεκριμένα παρέχονται πληροφορίες για το πρόγραμμα σπουδών στο τομέα της ναυτιλίας στη δευτεροβάθμια εκπαίδευση και στη συνέχεια για το πώς μπορεί να καταταχθεί στις σχολές ΑΕΝ (Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού) ο εκάστοτε υποψήφιος. Το τρίτο κεφάλαιο αναφέρεται στο τρόπο εκπαίδευσης και στη λειτουργία των ΑΕΝ και τη πρακτική εξάσκηση όπως επίσης και στην ιδιωτική εκπαίδευση και τη νομοθεσία της. Το τέταρτο κεφάλαιο επεξηγεί τη λειτουργία του ΚΕΣΕΝ (Κέντρο Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού) και τα ειδικά σχολεία των Πλοιάρχων, Μηχανικών και των ΡΗ-ΡΕ(Ραδιοηλεκτρονικών-Ραδιοεπικοινωνιών). Τέλος το πέμπτο κεφάλαιο παρέχει πληροφορίες για μεταπτυχιακά προγράμματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό καθώς επίσης και για προγράμματα μεταπτυχιακών σπουδών εξ αποστάσεως 2

3 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΗ... 2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ... 8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ- ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΘΕΣΕΩΝ Πρώτη γενική κατηγορία Δεύτερη γενική κατηγορία ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: ΑΕΝ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ ΑΕΝ ΎΔΡΑΣ ΑΕΝ ΚΡΗΤΗΣ ΑΕΝ ΚΥΜΗΣ ΑΕΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΑΕΝ ΗΠΕΙΡΟΥ ΑΕΝ ΧΙΟΥ ΑΕΝ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ ΑΕΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΑΕΝ ΣΥΡΟΥ ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΑΕΝ) ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ: ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ

4 3.6 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΚΑΤΕΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΚΕΠ) ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Ά ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Β ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Δ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Έ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ά ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Β ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Δ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ε' ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΤ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ 29 Η πιστοποίηση των αποφοίτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΝΑΥΤΙΚΗ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΕΣΕΝ

5 ΚΕΣΕΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Ασφάλειας Ro-Ro Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Αγγλικής Γλώσσας Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου ECDIS Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου BRM-BTM Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Ιατρικής Μέριμνας Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου ISPS Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Προσαρμογής Manila 2010 Α-Β Πλοιάρχων Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Προσαρμογής Manila 2010 Γ Πλοιάρχων Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Συνεχούς Ικανότητας Α-Β-Γ Πλοιάρχων ΚΕΣΕΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΑΝΑΛΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΚΕΣΕΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Αγγλικής Ορολογίας Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου ERM Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Προσαρμογής Manila 2010 Α-Β Μηχανικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Προσαρμογής Manila 2010 Γ Μηχανικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Συνεχούς Ικανότητας Γ Μηχανικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Συνεχούς Ικανότητας Β Μηχανικών Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Συνεχούς Ικανότητας Ά Μηχανικών ΚΕΣΕΝ ΡΗ-ΡΕ Αναλυτικό Πρόγραμμα ΚΕΣΕΝ ΡΗ-ΡΕ

6 Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου Συνεχούς Ικανότητας ΡΗ-ΡΕ Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικού Σχολείου GMDSS, G.O.C- R.OC- SRC- LRC ΘΕΩΡΗΣΗ ΑΠΟΔΕΙΚΤΙΚΩΝ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑΣ ΣΧΟΛΗ ΣΩΣΤΙΚΩΝ ΚΑΙ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΕΚΔΟΣΗ ΣΩΣΤΙΚΩΝ ΚΥΚΛΟΣ ΒΑΣΙΚΩΝ ΣΩΣΤΙΚΩΝ: Διάρκεια και Μαθήματα Βασικού Κύκλου Σωστικών: ΚΥΚΛΟΣ ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΩΝ ΣΩΣΤΙΚΩΝ: ΘΕΩΡΗΣΗ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΤΙΚΩΝ ΣΩΣΤΙΚΩΝ ΠΥΡΟΣΒΕΣΤΙΚΩΝ ΜΕΣΩΝ ΚΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗΣ ΜΕΡΙΜΝΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΣΤΗ ΝΑΥΤΙΛΙΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΟ ΣΤΑ ΝΑΥΤΙΛΙΑΚΑ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΕΦΟΔΙΑΣΜΟΥ ΣΠΟΥΔΕΣ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΕΞ ΑΠΟΣΤΑΣΕΩΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Ναυλώσεις ΧΡΟΝΙΚΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΚΑΙ ΚΟΣΤΟΣ ΦΟΙΤΗΣΗΣ ΧΩΡΕΣ ΣΤΟ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟ ΠΟΥ ΠΡΟΣΦΕΡΟΥΝ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΑ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΑ ΠΤΥΧΙΑ MASTER ΔΙΔΑΚΤΡΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΤΗΝ ΑΓΓΛΙΑ, ΣΤΗ ΣΚΩΤΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΥΑΛΙΑ SOYTHAMPTON SOLENT UNIVERSITY (Αγγλία): ΔΙΔΑΚΤΡΑ CARDIFF UNIVERSITY (Αγγλία): PLYMOYTH UNIVERSITY (Αγγλία): MIDDLESEX UNIVERSITY LONDON( Αγγλία):

7 FREDERICK UNIVERSITY(Κύπρος): ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚO ΣΤΗΝ ΝΟΡΒΗΓΙΑ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΤΡΙΒΕΣ ΣΤΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΑΙ ΠΕΙΡΑΙΑ ΣΤΟ ΤΟΜΕΑ ΤΗΣ ΝΑΥΤΙΛΙΑΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΠΕΙΡΑΙΑ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Η εκπαίδευση, προσεγγίζοντας ολιστικά τον όρο, αφορά τη συστηματική αγωγή και οργανωμένη μόρφωση που παρέχεται μέσα από τα σχολεία ή άλλα ιδρύματα, με τον έλεγχο και τη μέριμνα της πολιτείας, και αποσκοπεί στη μετάδοση γνώσεων, στην ανάπτυξη ατομικών προδιαθέσεων και στη καλλιέργεια δεξιοτήτων. Επίσης αποσκοπεί στην καλλιέργεια των πνευματικών, σωματικών και ηθικών ικανοτήτων, καθώς επίσης και στη μύηση σε τρόπους ενέργειας και συμπεριφοράς που προσδιορίζονται από τις εκάστοτε κυρίαρχες αξίες του κοινωνικού και πολιτικού βίου (Καμαργιαρής, Σερπάνου, 2006). Εστιάζοντας στον τεχνοκρατικό ρόλο της εκπαίδευσης, θα λέγαμε ότι «αποβλέπει στην προετοιμασία των νέων κατά κύριο λόγο μελών μίας οικονομίας, προκειμένου να ανταποκριθούν στις παραγωγικές και τις κοινωνικές της ανάγκες». (Γκουζούλη, 1980). Επομένως πρόκειται για μία προσπάθεια ενσωμάτωσης ανθρωπίνου δυναμικού, αφενός στο σύστημα παραγωγής και αφετέρου, στο κοινωνικό σύστημα. Η συγκεκριμένη εργασία αναφέρεται στην Ελληνική Ναυτική Εκπαίδευση, εκθέτοντας τα στάδια αυτής σύμφωνα με το υπάρχον εκπαιδευτικό σύστημα, ενταγμένο στο παρόν νομοθετικό πλαίσιο. Σκοπός εκπόνησης αυτής της εργασίας είναι η δημιουργία ενός ολοκληρωμένου οδηγού προς κάθε ενδιαφερόμενο. Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι πρόκειται να διεξαχθεί μία θεωρητική έρευνα επί της υπάρχουσας παρεχόμενης εκπαίδευσης, χωρίς τον σχολιασμό της επάρκειας αυτής ή τη σύγκρισή της με εκπαιδευτικά συστήματα του τομέα σε άλλες χώρες. Είναι σημαντικό να αναφέρουμε ότι η Εμπορική Ναυτιλία των Ελλήνων αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους κλάδους της ελληνικής οικονομίας αν όχι τον κυριότερο- και χαρίζει στη χώρα μας τα πρωτεία παγκοσμίως, πάνω στη συγκεκριμένη οικονομική δραστηριότητα. Αναλυτικότερα, ο ελληνικός εμπορικός στόλος είναι ο μεγαλύτερος στην Ευρωπαϊκή Ένωση (53,7%) και ο ελληνικής πλοιοκτησίας στόλος (υπό ελληνική και ξένες σημαίες) ο μεγαλύτερος στον κόσμο (16%). Διακινεί το 90% του ελληνικού εξαγωγικού εμπορίου και εισφέρει πάνω από δύο δισεκατομμύρια δολάρια ετήσια σε ναυτιλιακό συνάλλαγμα που χρειάζεται η χώρα μας για να καλύψει το Εμπορικό της Ισοζύγιο (ποσό που ισοδυναμεί με τις ετήσιες εισροές στη Χώρα μας από την Ευρωπαϊκή ένωση). Τα στοιχεία και ο χαρακτήρας του συστήματος ναυτικής εκπαιδεύσεως, συνδέονται άμεσα με την τεχνολογική εξέλιξη του πλοίου. Δευτερευόντως, συνδέεται, όπως κάθε άλλου κλάδου σύστημα εκπαίδευσης, με την ισχύ που κατέχει στην προσέλκυση των 8

9 νέων σε αυτόν τον τομέα. Η Εμπορική Ναυτιλία, τα τελευταία χρόνια, γνωρίζει ιδιαίτερη τεχνολογική πρόοδο, πράγμα που μεταβάλλει αναγκαία και τη σύνθεση του στόλου της. Τα υπερμεγέθη φορτηγά πλοία μεταφοράς χημικών ουσιών, υγραερίων, τα υπερμεγέθη δεξαμενόπλοια αλλά και τα σύγχρονα επιβατηγά, απαιτούν ικανά και άριστα καταρτισμένα στελέχη για να μπορέσουν να διατηρήσουν και να βελτιώσουν την αποδοτικότητά τους 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ: Η ιστορία της ναυτικής εκπαίδευσης, αποτελεί τμήμα της ναυτικής ιστορίας. Επιχειρώντας μία σύντομη ανασκόπηση, μεταφερόμαστε αρκετά πίσω στο χρόνο. Το πρώτο και μεγαλύτερο σχολείο ναυτικής εκπαίδευσης, ήταν το ίδιο το πλοίο, όπου οι γνώσεις αποκτιόνταν μέσα από την εμπειρία, καθότι δεν υπήρχε θεσμοθετημένος φορέας παροχής θεωρητικών γνώσεων. Επισημοποιώντας πλέον τον όρο «ναυτική εκπαίδευση», τοποθετούμαστε στον 18 ο αιώνα, οπότε και ξεκινούν τα σχολεία και οι σχολές προσφοράς ναυτικών γνώσεων. Αφετηρία αποτελεί η Σχολή της Ύδρας και φθάνουμε ως τις μέρες μας με τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) και τα Κέντρα Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ). Πρόκειται για σχολές που, αρχικά, εκπαίδευαν μόνο εμποροπλοιάρχους για ιστιοφόρα και στη συνέχεια, με την καθιέρωση του ατμού, εμποροπλοιάρχους για ατμόπλοια. Αργότερα, ακολουθώντας τις επιταγές της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης, εκπαιδεύονταν πλέον μηχανικοί, ασυρματιστές και άλλες βασικές ειδικότητες, με όσο το δυνατόν πλέον εξειδικευμένες ναυτικές γνώσεις. Συγκεκριμενοποιώντας την ιστορική ανασκόπηση που επιχειρείται, θα λέγαμε ότι η ιστορία της ναυτικής εκπαίδευσης θα μπορούσε να χωριστεί σε δύο μεγάλες περιόδους: η πρώτη από το 1833 έως το 1930 και η δεύτερη από το 1930, έως σήμερα: Ά Πρώτη Περίοδος ( ): Η περίοδος αυτή χαρακτηρίζεται από συνεχείς και κατά κύριο λόγο άκαρπες προσπάθειες επιτυχημένης λειτουργίας ναυτικών σχολών. Κατά την περίοδο αυτή ιδρύθηκαν ναυτικές σχολές, οι οποίες όμως δεν κατάφεραν να υλοποιήσουν το σκοπό της ίδρυσής τους, δηλαδή να προσελκύσουν και να εκπαιδεύσουν τους υποψήφιους εμποροπλοιάρχους. Φαίνεται πως εκείνοι, δεν ήταν πρόθυμοι να φοιτήσουν σε σχολές, αλλά προτιμούσαν την όποια αυτομόρφωση, είτε από ιδιώτες ναυτοδιδασκάλους, είτε από αντίστοιχα συγγράμματα. Οι περισσότεροι δε, επέλεγαν την πρακτική και εμπειρική εκπαίδευση επί πλοίου, δίπλα σε έμπειρους καπετάνιους και στη συνέχεια έδιναν τις απαραίτητες εξετάσεις, ώστε να αποκτήσουν το δίπλωμα. Προς μεταβολή της υπαρχούσης τότε κατάστασης, λειτούργησε η κρατική μέριμνα, διενεργώντας προς συστηματοποίηση των αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας, τον έλεγχο της ιδιωτικής ναυτικής παιδείας και επιδιώκοντας την ίδρυση δημόσιας ναυτικής σχολής. Β Δεύτερη Περίοδος (1930 έως σήμερα): Η δεύτερη περίοδος ξεκινάει από το 1930, οπότε και λειτούργησε η Ναυτική Σχολή της Ύδρας. Η περίοδος αυτή 10

11 χαρακτηρίζεται από την ενεργό πλέον εμπλοκή του κράτους και την πορεία προς συστηματοποίηση της εκπαίδευσης των ναυτικών. Βέβαια, έως και τα μέσα της δεκαετίας του 1950, πρωταγωνιστούσαν οι ιδιωτικές σχολές μηχανικών και ραδιοτηλεγραφητών, εφόσον το κράτος, πέρα από την Σχολή της Ύδρας, δεν είχε προχωρήσει σε περαιτέρω κινήσεις. Εν συνεχεία, από το 1954, το κράτος ξεκινάει ουσιαστικές ενέργειες προς τη δημιουργία δημόσιων ναυτικών σχολών, οι οποίες να μπορούν να ανταποκριθούν επάξια στις απαιτήσεις της ραγδαίας τεχνολογικής εξέλιξης. Συγκεκριμένα, στον τομέα αυτό ενήργησαν και συνέπραξαν δύο κρατικοί φορείς: Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας και το Υπουργείο Παιδείας. Οι νέες αυτές συνθήκες, έδωσαν νέα χαρακτηριστικά στην ελληνική, δημόσια, ναυτική εκπαίδευση. Διεξοδικότερα αναφέρεται ότι δημιουργήθηκε ένα εκτεταμένο δίκτυο ναυτικών σχολών για όλες τις ειδικότητες και όλους τους βαθμούς των αξιωματικών εμπορικού ναυτικού (Ε.Ν). Είναι επίσης σημαντικό ότι τα νέα εκπαιδευτικά προγράμματα προσαρμόστηκαν σε διεθνείς συμβάσεις που επιβάλλουν συγκεκριμένα και υψηλά πρότυπα εκπαίδευσης ναυτικών, καθιερώθηκε εναλλασσόμενη θεωρητική και πρακτική εκπαίδευση (σχολή - θαλάσσια υπηρεσία) και παρατηρήθηκε μία συνεχής ανασύνταξη των απαιτούμενων προσόντων προς απόδειξη της ναυτικής ικανότητας. Επιπλέον, έχοντας πια ενταχθεί οι Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) στην Τριτοβάθμια Εκπαίδευση, καθιερώθηκε το τρίπτυχο της ναυτικής εκπαίδευσης (προπαίδευση, εκπαίδευση, μετεκπαίδευση) το οποίο και θα αναφερθεί εκτενέστερα στα επόμενα κεφάλαια. 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΝΑΥΤΙΚΗ ΠΡΟΠΑΙΔΕΥΣΗ Στο κεφάλαιο αυτό θα γίνει αναφορά στην ελληνική ναυτική προπαίδευση. Ως προπαίδευση γενικά, νοείται η εκπαιδευτική προετοιμασία, πριν την μετάβαση στην κύρια εκπαίδευση και την κατάρτιση στον εκάστοτε τομέα. Στην προκειμένη περίπτωση, η προπαίδευση στη ναυτιλία διεξάγεται στα Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ), επιλέγοντας μεταξύ των υπαρχόντων τομέων, το ναυτικό τομέα με ειδικότητα πλοιάρχου και μηχανικού. Οι μαθητές που επιθυμούν να φοιτήσουν στο ναυτικό τομέα, έχοντας αποφοιτήσει από το γυμνάσιο, επιλέγουν τα Επαγγελματικά λύκεια (ΕΠΑΛ) αντί των Γενικών λυκείων. Εκεί φοιτούν, είτε 3 χρόνια στο ημερήσιο, είτε 4 στο νυχτερινό διότι διδάσκονται και τα μαθήματα γενικής παιδείας τα οποία είναι τα εξής: Α τάξη Επαγγελματικού Λυκείου: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία, Μαθηματικά(Γεωμετρία, Άλγεβρα), Φυσική, Χημεία, Πολιτική Παιδεία, Οικονομία, Πολιτικοί Θεσμοί & Αρχές Δικαίου και Κοινωνιολογία, Ιστορία, Θρησκευτικά, Ξένη Γλώσσα Φυσική Αγωγή. Β τάξη Επαγγελματικού Λυκείου: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία, Μαθηματικά(Άλγεβρα, Γεωμετρία), Φυσική, Χημεία, Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ, Θρησκευτικά, Ξένη Γλώσσα, Φυσική Αγωγή. Γ τάξη Επαγγελματικού Λυκείου: Νέα Ελληνική Γλώσσα, Λογοτεχνία, Μαθηματικά(Άλγεβρα, Γεωμετρία), Φυσική, Χημεία, Εισαγωγή στις Αρχές της Επιστήμης των Η/Υ, Ξένη Γλώσσα, Φυσική Αγωγή. Ωστόσο οι μαθητές, πρέπει να παρακολουθούν και το πρόγραμμα διδασκαλίας που εκτός από τα μαθήματα γενικής παιδείας περιέχει και τεχνικά, επαγγελματικά μαθήματα, καθώς επίσης και εργαστηριακές ασκήσεις. Στην Ά τάξη οι μαθητές επιλέγουν επαγγελματικό κύκλο. Το πρόγραμμα διδασκαλίας περιέχει μαθήματα γενικής παιδείας και κύκλους μαθημάτων των συναφών επαγγελματικών τομέων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα κοινά μαθήματα γενικής παιδείας και όλα τα μαθήματα του κύκλου που επιλέγουν. Η Β' τάξη χωρίζεται σε επαγγελματικούς τομείς. Το πρόγραμμα διδασκαλίας της Β' τάξης περιλαμβάνει κοινά για όλους του μαθητές μαθήματα γενικής παιδείας και μαθήματα των επαγγελματικών τομέων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα κοινά μαθήματα γενικής παιδείας καθώς και όλα τα μαθήματα του τομέα που επιλέγουν. 12

13 Η Γ' τάξη χωρίζεται σε ειδικότητες. Το πρόγραμμα διδασκαλίας της Γ' τάξης περιλαμβάνει μαθήματα γενικής παιδείας και μαθήματα ειδικοτήτων. Οι μαθητές υποχρεούνται να παρακολουθούν τα μαθήματα της ειδικότητας που επιλέγουν, καθώς και τα οριζόμενα από το πεδίο μαθήματα γενικής παιδείας (ομάδα Α ή Β) Οι τελειόφοιτοι των ΕΠΑΛ μπορούν να εισαχθούν στις σχολές Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης, μετά από τη συμμετοχή τους σε Πανελλαδικές εξετάσεις. Οι μαθητές της Γ τάξης έχουν δικαίωμα να επιλέξουν μαθήματα γενικής παιδείας που κατατάσσονται σε δύο ομάδες (ομάδες Α-Β). ΟΜΑΔΑ Α: Οι μαθητές που έχουν παρακολουθήσει με επιτυχία τα μαθήματα της ομάδας Α, έχουν τη δυνατότητα να συμμετέχουν σε ειδικές πανελλαδικές εξετάσεις (σε μάθημα της ειδικότητας) να εισαχθούν μόνο σε Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ) ως ποσοστό. Αντίθετα οι μαθητές της ομάδας Β έχουν τη δυνατότητα, μετά τη συμμετοχή τους σε πανελλαδικές εξετάσεις όπως αυτές με τους απόφοιτους των Γενικών λυκείων, να εισαχθούν σε Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΑΕΙ) και σε ΤΕΙ. Για την εισαγωγή σε ορισμένες Σχολές ή Τμήματα Σχολών απαιτούνται επιπλέον και για τις δύο ομάδες: Εξετάσεις σε ειδικά μαθήματα (Ξένες Γλώσσες, Σχέδιο) Προκαταρκτικές εξετάσεις (σε Στρατιωτικές, Αστυνομικές σχολές) Πρακτικές δοκιμασίες Αθλήματα (Γυμναστική Ακαδημία ΤΕΦΑΑ). Επιπλέον, μαθητές που έχουν αποφοιτήσει από το λύκειο, θέλοντας να ακολουθήσουν αυτό το τομέα της ναυτικής εκπαίδευσης, έχουν τη δυνατότητα να επαναφοιτήσουν στα Επαγγελματικά λύκεια και να επιλέξουν αυτή την ειδικότητα. Στη περίπτωση αυτή φοιτούν για ένα χρόνο παρακολουθώντας μόνο τα μαθήματα της ειδικότητας τα οποία είναι Ναυσιπλοΐα, Ευστάθεια, Φόρτωση, Ναυτική Τέχνη, Έκτακτες Ανάγκες, Τήρηση Φυλακής Γέφυρας, Ναυτικές Επικοινωνίες, Ναυτιλιακές Γνώσεις και Ναυτικά Αγγλικά. Επιπρόσθετα, υπάρχει η δυνατότητα ένα μαθητής του Ναυτικού Λυκείου ταυτόχρονα με τη μαθητεία του στο λύκειο να κάνει υπηρεσία σε καράβι και να έχει την ευχέρεια να δώσει προφορικές και γραπτές εξετάσεις στο τέλος του μαθητικού έτους. Οι μαθητές του ημερήσιου ΕΠΑΛ είναι παιδιά που μετά την αποφοίτησή τους συνεχίζουν τις σπουδές τους στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού. Το ίδιο ισχύει και για το νυχτερινό ΕΠΑΛ, με τη διαφορά όμως ότι εκεί φοιτούν κατά κύριο λόγο μεγαλύτερης ηλικίας άτομα που οι περισσότεροι από αυτούς έχουν εμπειρία στο θαλάσσιο τομέα. 13

14 Μαθητές άνω των 27, μπορούν να συνεχίσουν τις σπουδές τους σε ειδικά τμήματα του Ασπροπύργου τα οποία διαρκούν επτά μήνες και μπορεί κάποιος να εισαχθεί με απολυτήριο ΕΠΑΛ και με προϋπηρεσία που πρέπει να είναι το λιγότερο δύο έτη σε καράβι. Στο πρώτο έτος απαιτείται απλή υπηρεσία ως ναυτόπας και στο δεύτερο ως δόκιμος καταστρώματος ή μηχανής, με συμπληρωμένο το εγχειρίδιο ΚΕΠ που παίρνει από το Υπουργείο. Παρακάτω θα δοθούν περισσότερες πληροφορίες όσον αφορά το ΚΕΠ. Κατόπιν αυτών και εφόσον έχει επιτύχει στις εξετάσεις του λαμβάνει το πτυχίο του και εκ τούτου το δίπλωμα Γ μηχανικού. Η επαγγελματική του πορεία δύναται να φτάσει ως το βαθμό του Β μηχανικού. Επίσης στους αποφοίτους των ΕΠΑΛ χορηγείται απολυτήριο Επαγγελματικού Λυκείου και πτυχίο επιπέδου 3 της περ. γ' της παρ.1 του άρθρου 6 του Ν.2009/1992 (ΦΕΚ.18Α).Οι απόφοιτοι έχουν τη δυνατότητα: Να λάβουν άδεια εξασκήσεων επαγγέλματος Να συνεχίσουν τις σπουδές τους στα τμήματα και στις σχολές των Ανωτέρων και Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων Να εγγραφούν στα Ινστιτούτα Επαγγελματικής Κατάρτισης (ΙΕΚ) (κατά προτεραιότητα σε σχετικά με την ειδικότητά τους αντικείμενα) 14

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΑΥΤΙΚΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ 3.1 ΠΡΟΕΛΕΥΣΗ ΥΠΟΨΗΦΙΩΝ- ΚΑΤΑΝΟΜΗ ΘΕΣΕΩΝ ΠΡΩΤΗ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Η κατηγορία αυτή καλύπτει το ποσοστό 60% του αριθμού εισακτέων και παραλαμβάνει υποψήφιους/ες απόφοιτους Γενικών Λυκείων και ημερήσιων Επαγγελματικών Λυκείων (ΕΠΑΛ- ΟΜΑΔΑΣ Β) από τα επιστημονικά πεδία θετικών και τεχνολογικών επιστημών (2 ο και 4 ο ). Επιπλέον των θέσεων αυτών και το ποσοστό 1% θα καλύπτεται από αποφοίτους Εσπερινών Λυκείων. ΔΕΥΤΕΡΗ ΓΕΝΙΚΗ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑ Η κατηγορία αυτή καλύπτει το ποσοστό 40% του αριθμού εισακτέων και περιλαμβάνει υποψήφιους/ες που προέρχονται από ημερήσια Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ-ΟΜΑΔΑ Α ) των Τομέων : Μηχανολογικού, Οχημάτων, Ηλεκτρολογικού, Ηλεκτρονικής, Πληροφορικής, Οικονομικών και Διοικητικών Υπηρεσιών, Ναυτικού Πλοιάρχων και Ναυτικού Μηχανικών. Επιπλέον των θέσεων αυτών και ποσοστό 1% θα καλύπτεται από αποφοίτους Εσπερινών ΕΠΑΛ-ΟΜΑΔΑ Α. Σε ποσοστό 10% πέραν του αριθμού των εισακτέων, κάθε γενικής κατηγορίας, εισάγονται υποψήφιοι/ες οι οποίοι/ες, υπάγονται στις διατάξεις της περίπτωσης «α» του άρθρου 1 του Ν.380/1976, όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.3454/2006 και τον Ν.3667/2008, ήτοι: Τέκνα ή αδέλφια αναπήρων και θυμάτων πολέμου και εθνικής αντίστασης. Τέκνα ή αδέρφια αναπήρων και θυμάτων ειρηνικής περιόδου. Τέκνα πολυτέκνων. Ο νόμος αυτός καλύπτει ποσοστό 10% του αριθμού των εισακτέων και περιλαμβάνει υποψηφίους/ες που προέρχονται από Τεχνικά Επαγγελματικά Εκπαιδευτήρια (Τ.Ε.Ε) του Ενιαίου τριετούς κύκλου σπουδών Ναυτικού και Ναυτιλιακού Τομέα ή Β κύκλου σπουδών Τ.Ε.Ε των Τομέων: Οικονομίας και Διοίκησης Μηχανολογικού, Ηλεκτρονικού, Ηλεκτρολογικού, Κατασκευών, Χημικών Εργαστηριακών Εφαρμογών, Πληροφορικής-Δικτύου Η/Υ και Εφαρμοσμένων Τεχνών. Σε ποσοστό 3%, και πάλι πέρα από τον αριθμό των εισακτέων κάθε Γενικής Κατηγορίας εισάγονται υποψήφιοι/ες οι οποίοι/ες υπάγονται στις διατάξεις της περίπτωσης «β» του άρθρου 1 του Ν.380/1976 όπως τροποποιήθηκε με τον Ν.3454/

16 και τον Ν.3667/2008 ήτοι τέκνα οικογενειών με τρία παιδιά. Εφόσον υποψήφιοι/ες της ανωτέρω παραγράφου, κάθε γενικής κατηγορίας ή υποκατηγορίας, υπερβαίνουν σε αριθμό τις θέσεις που προκηρύσσονται για αυτούς/ες, τότε οι πλεονάζοντες/ούσες καταλαμβάνουν με βάση τον τελικό βαθμό κατάταξής τους, βαθμολογική σειρά μεταξύ των λοιπών υποψηφίων της αυτής γενικής κατηγορίας ή υποκατηγορίας, υπό την προϋπόθεση ότι υπάρχουν οι αντίστοιχες κενές θέσεις. Σε περίπτωση που το σύνολο των θέσεων των ειδικών κατηγοριών της ανωτέρω παραγράφου δεν καλύπτεται, τότε τα κενά των θέσεων μεταφέρονται στις αντίστοιχες των γενικών κατηγοριών ή υποκατηγοριών. Οι κενές θέσεις που τυχόν υπάρχουν σε μία γενική κατηγορία ή υποκατηγορία, καλύπτονται από υποψήφιους/ες της επόμενης κατηγορίας ή υποκατηγορίας. Η τελική κατανομή των εισακτέων στις σχολές των ΑΕΝ, γίνεται Υ.Θ.Υ.Ν.ΑΛ/ΔΕΚΝ ανάλογα με τη γενική κατηγορία στην οποία ανήκουν, τη σειρά προτίμησης ειδικοτήτων και αντίστοιχων σχολών που έχουν δηλώσει και τον τελικό βαθμό κατάταξής τους, ο οποίος εκφράζεται με προσέγγιση χιλιοστού. 3.2 ΑΚΑΔΗΜΙΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ: ΑΕΝ ΑΣΠΡΟΠΥΡΓΟΥ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Ασπροπύργου ιδρύθηκε το 1951 και εδρεύει στον Ασπρόπυργο, μία περιοχή που απέχει 20 χιλιόμετρα από την Αθήνα και τον Πειραιά. Παρέχει ανώτερη εκπαίδευση σε τμήματα πλοιάρχων και μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού. Αξίζει να σημειωθεί ότι, έως και το 2008, ήταν η μόνη σχολή όπου μπορούσαν να φοιτήσουν και γυναίκες. Έκτοτε δίδεται πλέον η δυνατότητα στις γυναίκες να φοιτήσουν σε όλες τις σχολές τις Ελλάδας. Η ΑΕΝ Ασπροπύργου, σύμφωνα με στοιχεία του 2012, είναι η μεγαλύτερη σχολή του τομέα στην Ελλάδα και έχει τους περισσότερους σπουδαστές. Η σχολή αυτή είναι εξωτερικής φοίτησης, δηλαδή δεν παρέχεται στους σπουδαστές η δυνατότητα εσωτερικής διαμονής. Στα πλαίσια αυτής λειτουργεί ενθάδε και Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων. ΑΕΝ ΎΔΡΑΣ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Ύδρας είναι η παλαιότερη όλων. Η ίδρυσή της τοποθετείται στο 1749 όπου αρχικά λειτούργησε ως Σχολείο του Αγίου Βασιλείου και έπειτα εξελίχθηκε στη «Ναυτική όπως Ύδρας Σχολή». Είναι η παλαιότερη εν λειτουργία σχολή στον κόσμο. Αρχικά, αφότου έγινε ναυτική σχολή, δίδασκαν εκεί 16

17 Ιταλοί και Πορτογάλοι τη ναυτική τέχνη θεωρητικά, καθώς επίσης και ξένες γλώσσες. Το 1927, λειτουργούσε ως ιδιωτική σχολή υπό τη διεύθυνση της Ένωσης Ναυτικών της Ύδρας. Το 1930 έγινε δημόσια και μετονομάστηκε σε Σχολή Εμπορικής Ναυτιλίας της Ύδρας. Στην περίοδο της Γερμανό-Ιταλικής κατοχής είχαν καταλάβει το διοικητήριο της σχολής οι Ιταλοί, εγκαθιστώντας στρατηγείο. Η σχολή συνέχισε τη λειτουργία της στην Αθήνα στα γραφεία της Ένωσης Εφοπλιστών και αργότερα στον Πειραιά, μέχρι και το 1949, οπότε και οι πρώτες δύο τάξεις επέστρεψαν στην Ύδρα στο κτίριο που λειτουργεί η σχολή και σήμερα. Το κτίριο αυτό βρίσκεται στο λιμάνι του νησιού. Η σχολή ήταν και εξακολουθεί να είναι αποκλειστικά Πλοιάρχων και παρέχει στους σπουδαστές τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. ΑΕΝ ΚΡΗΤΗΣ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Κρήτης ιδρύθηκε το 1963 και εδρεύει στα Χανιά. Συγκεκριμένα βρίσκεται στην περιοχή του Βλητέ Σούδας, στο 2 ο χιλιόμετρο της οδού Σούδας- Αεροδρομίου Χανίων και απέχει 8 χιλιόμετρα από το Κέντρο της πόλης. Διαθέτει σύγχρονες εγκαταστάσεις και παρέχει στους σπουδαστές τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. Η ΑΕΝ Κρήτης, λειτουργούσε το 1972 σαν σχολή Μηχανικών και αργότερα, το 1981 λειτούργησε και ως Πλοιάρχων. ΑΕΝ ΚΥΜΗΣ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Κύμης Ιδρύθηκε το 1955 με πρωτοβουλία του τότε Πρωθυπουργού Κωνσταντίνου Καραμανλή και του Υπουργού Εμπορικής Ναυτιλίας Γεωργίου Βογιατζή. Λειτούργησε για πρώτη φορά το Βρίσκεται στο Ανατολικότερο άκρο της Ευβοίας, στην Κύμη και απέχει περίπου 500 μέτρα από το λιμάνι. Είναι αποκλειστικά σχολή Πλοιάρχων και παρέχει στους σπουδαστές τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. ΑΕΝ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Μακεδονίας, ιδρύθηκε το 1968, λειτουργώντας αρχικά ως σχολή Μηχανικών εμπορικού ναυτικού. Το 1975, ξεκίνησε να λειτουργεί και ως σχολή Πλοιάρχων. Οι εγκαταστάσεις της σχολής βρίσκονται στο Δήμο Νέας Μηχανιώνας, 32 χιλιόμετρα ανατολικά της Θεσσαλονίκης. Είναι η δεύτερη μεγαλύτερη σχολή, μετά τη σχολή Ασπροπύργου. Παρέχει στους σπουδαστές τη δυνατότητα 17

18 εσωτερικής φοίτησης. Ακόμη, δίπλα στη σχολή βρίσκεται και το κτίριο της Σχολής Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων. ΑΕΝ ΗΠΕΙΡΟΥ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Ηπείρου ιδρύθηκε το Έως και το 1992 λειτουργούσε σαν σχολή Ραδιοτηλεγραφητών. Παράλληλα, το 1991, λειτούργησε και Σχολή Πλοιάρχων στη Πρέβεζα. Η σχολή της Πρέβεζας, βρίσκεται στην περιοχή Βαθύ και απέχει λιγότερο από ένα χιλιόμετρο από το κέντρο της πόλης. Αξίζει να σημειωθεί ότι, η εν λόγω σχολή, διαθέτει στα εργαστήριά της ένα ολοκληρωμένο παλαιό σύστημα επικοινωνιών πλοίου. Τέλος, δίδει στους σπουδαστές της τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. ΑΕΝ ΧΙΟΥ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Χίου, ιδρύθηκε το Βρίσκεται μέσα στην πόλη της Χίου, στην οδό Δημοκρατίας 26, δίπλα στην πλατεία Βουνακίου. Διαθέτει εστίες όπου μπορούν να διαμένουν οι σπουδαστές της (εσωτερική φοίτηση). ΑΕΝ ΟΙΝΟΥΣΣΩΝ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού Οινουσσών, ιδρύθηκε το Βρίσκεται στο λιμάνι του νησιού Οινούσσες. Και αυτή παρέχει τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης ΑΕΝ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ Η Ακαδημία Ιονίων νήσων ιδρύθηκε το 1966 και λειτούργησε για πρώτη φορά το Βρίσκεται σε παραλιακή τοποθεσία, 700 μέτρα βόρεια της Κεντρικής πλατείας του Αργοστολίου. Λειτουργεί σαν σχολή Πλοιάρχων. Οι σπουδαστές της μπορούν να διαμένουν στην εστία της, δηλαδή δίδει τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. ΑΕΝ ΣΥΡΟΥ Η Ακαδημία Εμπορικού Ναυτικού της Σύρου ιδρύθηκε το Βρίσκεται στην περιοχή Νησάκι, στην παραλία της Ερμούπολης. Η σχολή είναι αποκλειστικά Πλοιάρχων και παρέχει τη δυνατότητα εσωτερικής φοίτησης. 18

19 3.3 ΠΡΟΥΠΟΘΕΣΕΙΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΤΙΣ ΣΧΟΛΕΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΑΕΝ) Για την εισαγωγή στην τριτοβάθμια ναυτική εκπαίδευση, ο υποψήφιος σπουδαστής θα πρέπει να πληρεί τις παρακάτω προϋποθέσεις: Να είναι κάτοχος τίτλου απόλυσης Ενιαίου Λυκείου ή άλλου ισότιμου τίτλου σχολείου δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης του εσωτερικού ή αντίστοιχου τίτλου του εξωτερικού που να παρέχει δικαίωμα εισαγωγής σε Ανώτερες Σχολές ή του European Baccalaureat που εκδίδεται από Ευρωπαϊκό Σχολείων των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων ή κάτοχος πτυχίου του Ενιαίου τριετούς κύκλου σπουδών Ναυτικού και Ναυτιλιακού τομέα ή τομέων Β κύκλου σπουδών ΤΕΕ (ορισμένων ειδικοτήτων). Η επιλογή των υποψηφίων γίνεται μέσω των Πανελληνίων Εξετάσεων του Υπουργείου Παιδείας ή και με το μηχανογραφικό σύστημα του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Να έχει την ελληνική ιθαγένεια. Να μην έχει συμπληρώσει το 27ο έτος της ηλικίας του. Να είναι υγιής και να γνωρίζει κολύμβηση. Να μην έχει τιμωρηθεί με στέρηση των πολιτικών του δικαιωμάτων και να μην έχει καταδικαστεί για κακούργημα ή σε φυλάκιση ανώτερη του εξαμήνου καθ' υποτροπή ή μεγαλύτερη του εξαμήνου για λαθρεμπόριο ή λαθρεμπόριο ναρκωτικών ή για παράβαση του νόμου περί προστασίας του Εθνικού Νομίσματος ή για αδίκημα αναφερόμενο στην επί του πλοίου υπηρεσία και να μην έχει στερηθεί οριστικά το δικαίωμα να ασκεί το ναυτικό επάγγελμα. 3.4 ΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ: Η εκπαίδευση των Αξιωματικών Εμπορικού Ναυτικού γίνεται στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού (ΑΕΝ) οι οποίες λειτουργούν σε διάφορες πόλεις της Ελλάδας. Η εκπαίδευση στις σχολές ΑΕΝ έχει ως εξής: Απαιτούνται 6 εξάμηνα θεωρητικής εκπαίδευσης επί της σχολής και 2 εξάμηνα αμειβόμενης πρακτικής άσκησης σε πλοίο. Με το τέλος του Α εξαμήνου οι σχολές φροντίζουν να παραπέμπουν τους φοιτητές σε σχολές Σωστικών και Πυροσβεστικών μέσων, όπου καλούνται να παρακολουθήσουν αντίστοιχα σεμινάρια μικρής διαρκείας. Σε αυτά τα σεμινάρια οι σπουδαστές εκπαιδεύονται σε θέματα ασφαλείας επί πλοίου που αφορούν περιπτώσεις έκτακτης ανάγκης, όπως ναυάγιο ή πυρκαγιά. Κάποιες φορές τα 19

20 προγράμματα αυτά εμπεριέχουν και μαθήματα πρώτων βοηθειών. Τα παραπάνω είναι αναγκαία, διότι θα πρέπει να είναι άρτια εκπαιδευμένοι σε περίπτωση ναυτικού ατυχήματος και να είναι σε θέση να ανταπεξέλθουν με ψυχραιμία σε κάθε είδους περιστατικό στο πλοίο. Αφού ολοκληρωθεί η παρακολούθηση αυτών των σεμιναρίων, οι σπουδαστές παραλαμβάνουν το αντίστοιχο πιστοποιητικό και ξεκινούν για την ανεύρεση ναυτιλιακής εταιρίας η οποία θα τους ναυτολογήσει ως δόκιμους μηχανής ή πλοιάρχους (Apprentice officer\engineer ή Cadet). Με το πέρας του ταξιδίου οι σπουδαστές επαναπατρίζονται για να φοιτήσουν στα θρανία του Β και Γ εξαμήνου με συνολική διάρκεια ένα έτος. Στη συνέχεια, και αφού αποφοιτήσουν με επιτυχία από τα εξάμηνα Β και Γ, καλούνται να διεξάγουν το δεύτερο εκπαιδευτικό ταξίδι διάρκειας πάλι 6 μηνών. Αφού επιστρέψουν και από το δεύτερο ταξίδι, απαιτείται να ολοκληρώσουν τις σπουδές τους στα Δ, Ε και ΣΤ εξάμηνο. Ενδιάμεσα, χρειάζεται να παρακολουθήσουν και το δεύτερο κύκλο σεμιναρίων σωστικών και πυροσβεστικών μέσων. ΤΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΑ ΤΑΞΙΔΙΑ: Όπως αναφέρεται παραπάνω, οι σπουδαστές που τελειώνουν το Α' και το Γ' εξάμηνο οφείλουν να κάνουν εκπαιδευτικά ταξίδια, ναυτολογημένοι από Ελληνικές Ναυτιλιακές Εταιρίες που έχουν πλοία υπό Ελληνική Σημαία ή ακόμα και πλοία ξένης Σημαίας αλλά συμβεβλημένα με το Ν.Α.Τ. (Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο) Σύμφωνα και με το Προεδρικό Διάταγμα στο ΝΑΤ γίνεται αναγνώριση της θαλάσσιας υπηρεσίας Η θαλάσσια υπηρεσία κάθε κλάδου και κατηγορίας, η οποία πραγματοποιείται από Έλληνες ναυτικούς σε πλοία με ξένη σημαία μη συμβεβλημένα με το ΝΑΤ, προσμετράτε για την απόκτηση αποδεικτικών ναυτικής ικανότητας, εφόσον αναγνωριστεί ως συντάξιμη στο ΝΑΤ. Προϋπόθεση αποτελεί τα ανωτέρω πλοία να είναι ελληνικής πλοιοκτησίας ή το πλοίο να είναι διαχειριζόμενο από εταιρεία που έχει εγκατασταθεί στην Ελλάδα, δυνάμει του άρθρου 25 του Ν. 27/75 (ΦΕΚ Α' 77), όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει. Πριν από την αναχώρηση τους για το πλοίο, οι σπουδαστές, με έγγραφη βεβαίωση από την εταιρία που τους έχει προσλάβει, παραλαμβάνουν από τα γραφεία της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ναυτικών το βιβλίο Κ.Ε.Π. (Κατευθυνόμενης Εκπαίδευσης επί Πλοίου) όπου αυτό θεωρείται ένα σημαντικό βοήθημα για τον Δόκιμο 20

21 Πλοίαρχο/Μηχανικό στο να γνωρίσει το πλοίο και να πάρει τα εφόδια που χρειάζονται για την σχολή και το ναυτικό επάγγελμα. Το ΚΕΠ το παραλαμβάνουν οι σπουδαστές και στα δύο ταξίδια. Όταν ο σπουδαστής φτάσει στο πλοίο, τότε οι αξιωματικοί και το υπόλοιπο πλήρωμα αναλαμβάνουν εκτός από την ευθύνη και την εκπαίδευση του. Ο Δόκιμος οφείλει να σέβεται τους ανωτέρους του αλλά και το υπόλοιπο πλήρωμα μιας και αυτός είναι ο πιο νέος (τουλάχιστον σε εμπειρία). Σαφώς βέβαια είναι αναγκαίο να χαίρει και του σεβασμού αυτών. Συνήθως τα ωράρια που ακολουθούν οι Δόκιμοι Πλοίαρχοι είναι τέσσερις ώρες στην Γέφυρα του πλοίου και τέσσερις ώρες στο κατάστρωμα υπό την επίβλεψη κάποιου για χειρωνακτική εργασία. Οι Δόκιμοι Μηχανικοί απασχολούνται στις διάφορες εργασίες της Μηχανής μαζί βέβαια με κάποιον που θα τους επιβλέπει μιας και εκεί εγκυμονούν πολλοί κίνδυνοι. Καλό είναι να μην αποφεύγεται η χειρωνακτική εργασία διότι αυτή βοηθάει να μάθει ο σπουδαστής το πλοίο, την διαμόρφωσή του και την συντήρηση που χρειάζεται. Επίσης η χειρωνακτική εργασία στο πλοίο είναι και προσφορά στο σύνολο των ατόμων που δουλεύουν σε αυτό. Σε κάθε πλοίο οι ώρες εργασίας των Δοκίμων συνήθως είναι οκτώ και είναι κατά την ημέρα, (08.00 έως 17.00) αλλά αυτό αλλάζει ανάλογα με τις ανάγκες του πλοίου. Για παράδειγμα, κατά την αγκυροβόληση ή κατά την προσέλκυση του πλοίου σε λιμάνι υπάρχει μεταβολή του ωραρίου εργασίας. Στις και στις το πλήρωμα μαζεύεται στα καπνιστήρια του πλοίου για καφέ ή χυμό που διαρκεί 20 λεπτά και στις και στις είναι το φαγητό όπου το πλήρωμα μαζεύεται στην τραπεζαρία να γευματίσει. Η ώρα του γεύματος συνήθως είναι περίπου μία ώρα. Δεν είναι αναγκαίο οι δώδεκα μήνες απαραίτητης υπηρεσίας να γίνουν έξι στο Α' εκπαιδευτικό ταξίδι και έξι στο Β'. Σε περίπτωσης αδυναμίας ολοκλήρωσης των έξι μηνών, μπορεί κάποιος να αποχωρήσει στους πέντε μήνες και να συμπληρώσει στο 2ο εκπαιδευτικό κάνοντας επτά μήνες υπηρεσία. Καλό βέβαια είναι αυτό να αποφεύγεται. Η έλλειψη υπηρεσίας κάποιες φορές είναι δύσκολο να καλυφθεί και έτσι καθυστερεί η απόκτηση του διπλώματος. 3.5 ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ Για να πραγματοποιηθεί το πρώτο εκπαιδευτικό ταξίδι θα πρέπει να : 21

22 1. Έχει προαχθεί ο σπουδαστής το μέγιστο δυνατό των μεταφερόμενων μαθημάτων του πρώτου εξαμήνου μετά την εξεταστική περίοδο του Μαρτίου να είναι πέντε 2. Έχει αποφοιτήσει επιτυχώς από τη Σχολή Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων 3. Έχει εφοδιασθεί με όλα τα απαιτούμενα έγγραφα (Διαβατήριο, Ναυτικό Φυλλάδιο, Πτυχίο Σχολής Σωστικών και Πυροσβεστικών Μέσων 4. Έχει πάρει βεβαίωση από τη Ναυτιλιακή εταιρία στην οποία έχει ναυτολογηθεί ο σπουδαστής 5. Έχει παραλάβει το εγχειρίδιο κατευθυνόμενης εκπαίδευσης επί πλοίου (ΚΕΠ). Αυτό παραλαμβάνεται από το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. 3.6 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ Ένας από τους Αξιωματικούς Μηχανής συνήθως ο δεύτερος μηχανικός ή ανάλογα Αξιωματικός Πλοίαρχος -ως επί το πλείστον ο Υποπλοίαρχος του πλοίου- αναλαμβάνουν την εκπαίδευση σπουδαστή μηχανής ή, ανάλογα, γέφυρας. Στο τέλος του ταξιδίου ο αρμόδιος αξιωματικός συντάσσει μια έκθεση την οποία θεωρεί ο Πλοίαρχος και προσκομίζεται στη σχολή με τη παράδοση και εξέταση του Κ.Ε.Π ένα. Οι σπουδαστές είναι υποχρεωμένοι να συμπληρώνουν το εγχειρίδιο Κατευθυνόμενης Εκπαίδευσης επί Πλοίου (κόκκινο βιβλίο ΚΕΠ ένα). Επίσης υποχρεούνται να συμπληρώσουν και το ημερολόγιο εργασιών (τετράδιο στο οποίο καταγράφουν τις ημερήσιες εργασίες μηχανοστασίου ή γέφυρας) 3.7 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΕΓΧΕΙΡΙΔΙΟΥ ΚΑΤΕΘΥΝΟΜΕΝΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ (ΚΕΠ) Το εγχειρίδιο αυτό καλύπτει ευρύ πεδίο πρακτικών γνώσεων αλλά και δεξιοτήτων με σκοπό την εφαρμογή τους στο πλοίο και η συμπλήρωση του αποτελεί μέρος της εκπαίδευσής των σπουδαστών, η οποία γίνεται παράλληλα με τα άλλα καθήκοντά τους στο πλοίο. Οι κυριότερες οδηγίες για την ορθή συμπλήρωση του εγχειριδίου, δίδονται ως εξής: 22

23 Να συμπληρώσουν σωστά τα στοιχεία στη σελίδα 11: ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ ΠΛΟΙΟΥ Να συμπληρώσουν σωστά τα στοιχεία στη σελίδα 13: ΟΔΗΓΟΣ ΠΡΟΟΔΟΥ ΣΠΟΥΔΑΣΤΗ και να διαγράψουν (με x ) τους αντίστοιχους αριθμούς των εργασιών που εκτελέσουν Στην αρχή κάθε εβδομάδας πρέπει να προγραμματίζουν, μαζί με τον εκπαιδευτή τους, τις εργασίες που θα κάνουν και να συμπληρώσουν το αντίστοιχο πεδίο (σελίδες 14 18). Ωστόσο πρέπει ο εκπαιδευτής αξιωματικός να επιβεβαιώσει(υπογράψει) ότι οι εργασίες εκτελέστηκαν σωστά και χρειάζεται να υπάρχει οπωσδήποτε σφραγίδα του πλοίου σε κάθε πεδίο επιβεβαίωσης!! Οι σπουδαστές οφείλουν να διατηρούν το εγχειρίδιο σε καλή κατάσταση και να προσέχουν να μη χαθεί! Οφείλουν επίσης να ενημερώνονται για τα καθήκοντα και τις υποχρεώσεις τους, διαβάζοντας τις σελίδες 6-8 του βιβλίου. Μετά την ολοκλήρωση των εργασιών του ΚΕΠ, στο τέλος του ταξιδιού, να είναι συμπληρωμένη, με υπογραφή και σφραγίδα πλοίου, η ΕΙΔΙΚΗ ΕΚΘΕΣΗ στη σελ. 12, εκτός και αν έχει επιδοθεί σε ξεχωριστό έγγραφο, από τον υπεύθυνο Αξιωματικό- Εκπαιδευτή. Μετά το τέλος του εκπαιδευτικού ταξιδιού, οι σπουδαστές το προσκομίζουν στη Σχολή. 3.8 ΟΔΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ ΤΟΥ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟΥ ΕΡΓΑΣΙΩΝ Μπορεί να είναι απλό τετράδιο (εκατό φύλλων και άνω), ή φύλλα δημιουργημένα στον Η/Υ, συρραμμένα και οργανωμένα σε φάκελο, όπου καταγράφονται περιληπτικά οι εργασίες που κάνουν ή δραστηριότητες στις οποίες λαμβάνουν μέρος οι σπουδαστές, κατά τη διάρκεια του εκπαιδευτικού ταξιδιού. Το ημερολόγιο απασχόλησης χρειάζεται να τηρείται πιστά και να προσκομίζεται σε πολύ καλή κατάσταση όταν αυτό ζητείται. Σε περίπτωση αλλαγής πλοίου κατά την διάρκεια εκτέλεσης του εκπαιδευτικού ταξιδιού, σημειώνουν «ΠΡΩΤΟ ΠΛΟΙΟ» και το όνομα του, «ΔΕΥΤΕΡΟ ΠΛΟΙΟ» και το όνομα κ.ο.κ. 23

24 Μετά το τέλος του εκπαιδευτικού ταξιδιού, το προσκομίζουν οι σπουδαστές, μαζί με το εγχειρίδιο ΚΕΠ, στη Σχολή, ώστε να υπάρχει μια γενική εικόνα της δράσης τους στο πλοίο. 3.9 ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟΥ ΤΑΞΙΔΙΟΥ ΚΑΙ ΕΓΓΡΑΦΗ ΣΤΟ Β ΕΞΑΜΗΝΟ ΣΠΟΥΔΩΝ Για την εγγραφή στο Β εξάμηνο σπουδών, οι σπουδαστές παρουσιάζονται στη σχολή εντός δέκα ημερών από την απόλυσή τους. Σε περίπτωση καθυστέρησης της απόλυσης πέραν των χρονικών ορίων εγγραφής πρέπει να ειδοποιηθεί η σχολή. Αναλυτικά πρέπει να ακολουθείται κατά βήμα η παρακάτω διαδικασία: Οι σπουδαστές υποβάλλουν αίτηση εγγραφής στη γραμματεία της σχολής ως εξής: Συμπληρώνουν την αίτηση εγγραφής και παίρνουν αριθμό πρωτοκόλλου Συμπληρώνουν το Δελτίο του πρώτου εκπαιδευτικού ταξιδιού, αφήνοντας κενή τη διάρκεια ταξιδιού, για να την υπολογίσει η επιτροπή ελέγχου των δικαιολογητικών Παρουσιάζονται αυτοπροσώπως και παραδίδουν στην επιτροπή: Την πρωτοκολλημένη αίτηση εγγραφής Το συμπληρωμένο δελτίο του 1ου εκπαιδευτικού ταξιδιού Φωτοτυπία τις σελίδες κατόχου και τις σελίδες ναυτολόγησης από το Ναυτικό σου Φυλλάδιο Φωτοτυπία της πρώτης σελίδας του ΚΕΠ με τη σφραγίδα της Διεύθυνσης Εκπαίδευσης Ναυτικών (ΔΕΚΝ) Το Ναυτικό φυλλάδιο Τη Βεβαίωση Ναυτιλιακής εταιρείας όπου θα αναγράφεται η επωνυμία της εταιρείας Την ειδική έκθεση του Αξιωματικού Μηχανής που εκπαίδευσε τους δόκιμους σπουδαστές Το εγχειρίδιο ΚΕΠ συμπληρωμένο Το Ημερολόγιο εργασιών Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δοθεί στα παρακάτω: Το εκπαιδευτικό ταξίδι χαρακτηρίζεται ανεπιτυχές, αν έχει διάρκεια μικρότερη από τρεις μήνες. Η ελάχιστη διάρκεια Α Εκπαιδευτικού ταξιδιού για εγγραφή, είναι τέσσερις μήνες και επτά έφερες. 24

25 μήνες Η μέγιστη αναγνωριζόμενη διάρκεια Α Εκπαιδευτικού ταξιδιού, είναι έξι 3.10 ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ Στο υποκεφάλαιο αυτό παρατίθενται αναλυτικά τα επιμέρους μαθήματα που συνθέτουν το πρόγραμμα σπουδών στις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού της Ελλάδος. Αρχικά δίδεται κατάλογος των μαθημάτων της σχολής Πλοιάρχων, ανά εξάμηνο και εν συνεχεία της σχολής Μηχανικών. Επιπλέον αναγράφεται το σύνολο των ωρών που διδάσκεται κάθε μάθημα ανά εβδομάδα. Θα πρέπει να αναφερθεί ότι οι τελειόφοιτοι σπουδαστές υποχρεούνται να εκπονήσουν πτυχιακή εργασία, την οποία οφείλουν να παραδώσουν και να παρουσιάσουν στην ορισμένη προς τούτο εξεταστική επιτροπή. ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Ά ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθηματικά ένα (3 ώρες) Φυσική ένα (3 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (3 ώρες) Ναυτιλία ένα (6 ώρες) Ναυτική Τέχνη ένα Φανοί και Σχήματα (7 ώρες) Ελληνική Ναυτιλιακή Ιστορία (2 ώρες) Διαχείριση Στοιχείων Γέφυρας (2 ώρες) Στοιχεία Ναυτικού Δικαίου (2 ώρες) Ηλεκτρονικοί υπολογιστές (2 ώρες) Β ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθηματικά δύο (3 ώρες) Φυσική δύο (3 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά δύο (3 ώρες) Ναυτιλία δύο (7 ώρες) Ναυτική Τέχνη δύο (3 ώρες) Ναυπηγία Σχέδιο (5 ώρες) Ναυτικές Επικοινωνίες ένα (3 ώρες) Μετεωρολογία ένα (3 ώρες) 25

26 Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Μαθηματικά τρία (3 ώρες) Φυσική τρία (3 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά τρία (3 ώρες) Ναυτιλία τρία (5 ώρες) Ραντάρ (4 ώρες) Ναυτικά Ηλεκτρονικά Όργανα (5 ώρες) Μετεωρολογία δύο (2 ώρες ) Διαχείριση Στοιχείων Γέφυρας [ BRIDGE TEAMWORK MANAGEMENT BTM] (2 ώρες) ECDIS (3 ώρες) Δ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ναυτικά Αγγλικά τέσσερα ( 2 ώρες) Ναυτικές Επικοινωνίες δύο (9 ώρες) Ηλεκτρονικοί Υπολογιστές Πληροφορική (4 ώρες) Ναυτικές Μηχανές (2 ώρες) Διαχείριση Ανθρώπινου δυναμικού (2 ώρες) ISM Ασφάλεια Φυλακής (3 ώρες) ARPA Τήρηση Φυλακής (4 ώρες) Ηγεσία και Διοικητικές Δεξιότητες (2 ώρες) Διαχείριση Κρίσεων (2 ώρες) Έ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ναυτικά Αγγλικά πέντε (3 ώρες) Επικοινωνία Πλοιάρχου Διοικητική Λογιστική (3 ώρες) Ναυτιλία τέσσερα (5 ώρες) Ευστάθεια (5 ώρες) Μεταφορά Φορτίων ένα (5 ώρες) MARPOL Διαχείριση Έρματος (3 ώρες) Διαχείριση Στοιχείων Γέφυρας [BRIDGE RESOURCE MANAGEMENT BRM](2 ώρες) 26

27 Ανθρώπινες Σχέσεις (2 ώρες) Επιθεωρήσεις Πλοίου (2 ώρες) ΣΤ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ναυτικά Αγγλικά επίπεδο VI (2 ώρες) Ναυτική Τέχνη ΙΙΙ (3 ώρες) Ευστάθεια-Κοπώσεις (6 ώρες) Μεταφορά Φορτίων ΙΙ (5 ώρες) Ναυτιλιακό Δίκαιο (3 ώρες) Διεθνής Ναυτιλιακή Πολιτική-Δίκαιο Θάλασσας (4 ώρες) Οικονομική Εκμετάλλευση Πλοίου (3 ώρες) Αξιωματικός Ασφαλείας Πλοίου [ISPS-SSO] (2ώρες) Διαχείριση Στοιχείων Γέφυρας [ BRIDGE MANAGEMENT SYSTEM BMS] (2 ώρες) ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΗΣ ΣΧΟΛΗΣ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ Ά ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Θεωρία ηλεκτρικών κυκλωμάτων (4 ώρες) Μαθηματικά (3 ώρες) Μηχανουργείο (4ώρες) Μηχανολογικό Σχέδιο (3 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (4 ώρες) Ναυτικές Μηχανές (4 ώρες) Ναυτιλιακές Γνώσεις Ναυπηγία (3 ώρες) Πληροφορική (2 ώρες) Φυσική (2 ώρες) Χημεία (2 ώρες) Β ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Βοηθητικά Μηχανήματα (3 ώρες) Εφαρμοσμένη Θερμοδυναμική ένα (4 ώρες) Αντοχή Υλικών (4 ώρες) 27

28 Τεχνολογία Υλικών (2 ώρες) Στοιχεία Ναυτικού Δικαίου (2 ώρες) Ηλεκτρονικά (4 ώρες) Μηχανουργείο (4 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (3 ώρες) Ναυτικές Μηχανές (4 ώρες) Γ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ναυπηγία δύο (3 ώρες) Ηλεκτρικές Μηχανές (4 ώρες) Μαθηματικά δύο και Στατιστική (4 ώρες) Μηχανές Εσωτερικής Καύσης (5 ώρες) Μηχανολογικό Σχέδιο (3 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (2 ώρες) Στοιχεία Μηχανών (4 ώρες) Φυσική (2 ώρες) Τεχνουργία Εργαστήρια τρία (3 ώρες) Δ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ανθρώπινες Σχέσεις (2 ώρες) Ατμοστρόβιλοι (3 ώρες) Μηχανική Ρευστών (3 ώρες) Μηχανουργείο (4 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (2 ώρες) Πληροφορική (3 ώρες) Ε' ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Θερμοδυναμική (4 ώρες) Μεταλλογνωσία (3 ώρες) Μηχανές Εσωτερικής Καύσης (5 ώρες) Μηχανική Ρευστών (4 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (3 ώρες) 28

29 Ναυτικό Δίκαιο (3 ώρες) Προσομοιωτής Μηχανοστασίου (4 ώρες) Στοιχεία Μηχανών (3 ώρες) Συστήματα Αυτομάτου Ελέγχου (5 ώρες) ΣΤ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΕΞΑΜΗΝΟ Ατμοπαραγωγοί (4 ώρες) Βοηθητικά Μηχανήματα (4 ώρες) Ηλεκτρικές Μηχανές (5 ώρες) Καύσιμα Λιπαντικά (4 ώρες) Μηχανουργείο (5 ώρες) Ναυτικά Αγγλικά (4 ώρες) Ψυκτικές Εγκαταστάσεις (4 ώρες) 3.11 ΙΔΙΩΤΙΚΕΣ ΣΧΟΛΕΣ ΝΑΥΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Οι ΝΕΚΕ συστήθηκαν με το νόμο 3153/2003 και αρχικά προβλεπόταν ότι θα έχουν ως αντικείμενο την κατάρτιση και επιμόρφωση ναυτικών. Ωστόσο, το 2006 με το νόμο 3450/2006 το αντικείμενό τους διευρύνθηκε καθώς προβλέφθηκε ότι «η φοίτηση στις Ν.Ε.Κ.Ε. κατάρτισης καταλήγει σε χορήγηση τίτλου αποφοίτησης που δίνει τη δυνατότητα περαιτέρω απόκτησης διπλώματος Πλοιάρχου ή Μηχανικού Ε.Ν. αντίστοιχα, εφόσον πληρούνται και οι λοιπές προϋποθέσεις της εκάστοτε ισχύουσας νομοθεσίας». Με τον ίδιο νόμο προβλέφθηκε ότι «στις Ν.Ε.Κ.Ε. κατάρτισης, οι οποίες δεν εντάσσονται στο εκπαιδευτικό σύστημα και δεν ανήκουν σε καμία εκπαιδευτική βαθμίδα, η φοίτηση είναι τετραετής και αποτελείται από έξι εξάμηνα θεωρητικής διδασκαλίας και δύο εξάμηνα κατευθυνόμενης εκπαίδευσης επί πλοίου», δηλαδή όπως των ΑΕΝ. Η ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗ ΤΩΝ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ. Για την πιστοποίηση των αποφοίτων των σχολών ΝΕΚΕ θα γίνονται εξετάσεις με θέμα που θα αποστέλλονται από τη ΔΕΚΝ με ηλεκτρονικό τρόπο. Οι πίνακες τελικής βαθμολογίας, τα θέματα των τελικών εξετάσεων μαζί με τον αντίστοιχο τίτλο σπουδών υποβάλλονται από την Σχολή ΝΕΚΕ Ειδικών Τμημάτων 29

30 Ναυτικής Εκπαίδευσης στο αρμόδιο τμήμα της ΔΕΚΝ, το οποίο, εφόσον παραλάβει από τους αποφοιτήσαντες και τα λοιπά προβλεπόμενα δικαιολογητικά, προβαίνει στην έκδοση του αντίστοιχου πιστοποιητικού σύμφωνα με τις διαδικασίες που προβλέπονται και για τους αποφοιτήσαντες από αντίστοιχη Δημόσια Σχολή Εμπορικού Ναυτικού. Η νομοθεσία για να ανοίξει ο δρόμος για την ιδιωτική εκπαίδευση είναι η εξής: 1. Σχέδιο Προεδρικού Διατάγματος: «Περιεχόμενο, διαδικασία, τρόπος άσκησης εποπτείας των Ιδιωτικών Σχολών Ναυτικής Επαγγελματικής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης (ΝΕΚΕ) Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης, υποχρεώσεις των εποπτευομένων και επιβαλλόμενες διοικητικές κυρώσεις». 2. Σχέδιο Απόφασης Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου: «Ορισμός πιστοποιητικών που αποδεικνύουν τη συνδρομή των προϋποθέσεων για τη χορήγηση άδειας ίδρυσης και λειτουργίας Ιδιωτικών Σχολών Ναυτικής Επαγγελματικής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης (ΝΕΚΕ) Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης - διαδικασία ελέγχου τήρησης Αρχείων και Βιβλίων των Σχολών ΝΕΚΕ Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης - καθήκοντα και υποχρεώσεις Διευθυντή Σχολής ΝΕΚΕ Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης». 3. Σχέδιο Κοινής Απόφασης Υπουργείου Ναυτιλίας & Αιγαίου Υπουργείου Παιδείας & Θρησκευμάτων «Διαδικασία χορήγησης άδειας ίδρυσης και λειτουργίας Ιδιωτικών Σχολών Ναυτικής Επαγγελματικής Κατάρτισης και Επιμόρφωσης (ΝΕΚΕ) Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης, αναγκαία υποδομή, εξοπλισμός και διασφάλιση ποιότητας». Στον ιδιωτικό τομέα για μεταπτυχιακά προγράμματα, υπάρχουν δύο κολέγια που δραστηριοποιούνται στον χώρο της ναυτιλίας. Πρόκειται για το New York College, το οποίο συνεργάζεται με το University Greenwich. Ιδιοκτήτης είναι ο Ηλίας Φούτσης και γενικός διευθυντής σπουδών ο καθηγητής Νίκος Γκουσόπουλος. Επίσης, λειτουργεί και το BCA, το οποίο συνεργάζεται με το London Metropolitan University και ανήκει στον Βασίλη Δασκαλάκη. Εξάλλου, σε επίπεδα αντίστοιχα των κρατικών Κέντρων Επιμόρφωσης Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ), που οι εγκαταστάσεις τους είναι στου Ρέντη, λειτουργούν τέσσερις ιδιωτικές σχολές, οι οποίες δίδουν διπλώματα τα οποία όμως δεν αναγνωρίζονται από την πολιτεία και οι κάτοχοι τους δεν μπορούν να τα 30

31 αξιοποιήσουν σε ελληνικά πλοία, παρά μόνο σε πλοία με ξένη σημαία. Οι σχολές αυτές, όπως φημολογείται, θα αναγνωρισθούν σύντομα από το υπουργείο Ναυτιλίας, ώστε να καλύψουν τις αυξημένες ανάγκες της ελληνικής ναυτιλίας, δεδομένου ότι τα κρατικά ΚΕΣΕΝ δεν μπορούν να εξυπηρετήσουν τους Έλληνες ναυτικούς, οι οποίοι για να παρακολουθήσουν κάποια σεμινάρια πρέπει να περιμένουν ακόμα και έξι μήνες! Οι τέσσερις ιδιωτικές σχολές training είναι η KMC της Πόπης Λυριτζή, η Κόσμος Training του Παναγιώτη Τζωρτζάτου, η Ράνης Γβίης School και GMTC του Γιώργου Γιαννόπουλου Επίσης, υπάρχει και η σχολή Hellenic Management Centre ICS Creek Branch της Ναταλίας Μαργιώλη Κομνηνού, που παρέχει πιστοποίηση σε ναυλομεσίτες και συνεργάζεται με το Institute of Chartered Shipbrokers. Στον χώρο της ναυτικής εκπαίδευσης δραστηριοποιείται και το Ίδρυμα Ευγενίδη, που σήμερα διευθύνεται από τον εφοπλιστή Λεωνίδα Δημητριάδη Ευγενίδη, το οποίο έχει αναλάβει την προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων και την πιστοποίηση της εγκυρότητάς τους σύμφωνα με τις τροποποιήσεις της διεθνούς σύμβαση STCW, η οποία ορίζει τα ελάχιστα κοινά πρότυπα επίπεδα εκπαίδευσης και πιστοποίησης. Υπενθυμίζεται ότι οι τροποποιήσεις στα στάνταρντ του ναυτικού επαγγέλματος θα αρχίζουν να εφαρμόζονται από τον Ιούλιο του Σε κάθε περίπτωση μεταβίβασης, οι συμβαλλόμενοι οφείλουν να προσκομίζουν υπεύθυνες δηλώσεις με τις οποίες ο παλαιός ιδιοκτήτης δηλώνει, ότι δεν έχει γίνει καμία αλλαγή στα κτίρια και στον εργαστηριακό εξοπλισμό για τα οποία έχει λάβει άδεια λειτουργίας ο δε νέος ιδιοκτήτης δηλώνει, ότι δεν προτίθεται να προβεί σε καμία αλλαγή κτιρίων και εργαστηριακού εξοπλισμού χωρίς έγκριση του ΥΝΑ. Σε περίπτωση θανάτου του ιδρυτή Σχολής ΝΕΚΕ Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης η άδεια ίδρυσης και λειτουργίας μεταβιβάζεται στους νόμιμους κληρονόμους. Η μεταβίβαση πραγματοποιείται με απόφαση του ΥΝΑ εφόσον προηγουμένως και μέσα σε διάστημα (6) μηνών από την έκδοση του σχετικού κληρονομητηρίου, υποβληθεί σχετική αίτηση των κληρονόμων με τα προβλεπόμενα για την άδεια ίδρυσης δικαιολογητικά Σε περίπτωση κατά την οποία οι κληρονόμοι δεν συγκεντρώνουν τα νόμιμα προσόντα, είναι δυνατή η εκμίσθωση ή μεταβίβαση της Σχολής ΝΕΚΕ Ειδικών Τμημάτων Ναυτικής Εκπαίδευσης σε φυσικό ή νομικό πρόσωπο, που 31

32 συγκεντρώνει τα νόμιμα προσόντα, σύμφωνα με τα αναφερόμενα στην παρούσα απόφαση και τις λοιπές κείμενες διατάξεις. Η απόφαση αυτή να δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως. 32

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΝΑΥΤΙΚΗ ΜΕΤΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Οι απόφοιτοι των Α.Ε.Ν. αποκτούν τίτλο σπουδών Τρίτης Βαθμίδας Εκπαίδευσης και ταυτόχρονα αποδεικτικό ναυτικής ταυτότητας Γ τάξης Πλοιάρχου ή Μηχανικού Ε.Ν. Επίσης μπορούν να πραγματοποιήσουν μεταπτυχιακές σπουδές σε σχολές του εσωτερικού και εξωτερικού σε ειδικότητες που είναι αναγκαίες στο χώρο της Ναυτιλίας. Από τη στιγμή που ένας απόφοιτος Λυκείου ή Τεχνολογικής Επαγγελματικής Εκπαίδευσης επιλέξει τη σταδιοδρομία στη ναυτιλία, έχει προοπτικές για άμεση επαγγελματική αποκατάσταση και στη συνέχεια για επαγγελματική εξέλιξη με σημαντικές οικονομικές απολαβές. Οι απόφοιτοι Α.Ε.Ν. μπορούν να εξελιχθούν σε Β Πλοιάρχους ή Μηχανικούς και στη συνέχεια σε Α Πλοιάρχους ή Μηχανικούς, αφού πραγματοποιήσουν θαλάσσια υπηρεσία και την κατάλληλη επιμόρφωση. Σήμερα, η απαιτούμενη θαλάσσια υπηρεσία για τη βαθμολογική προαγωγή σε πλοιάρχους ή μηχανικούς Β είναι 24 μήνες (από 36 που ήταν πριν) και για την προαγωγή σε πλοιάρχους ή μηχανικούς Α είναι 36 μήνες (από 48 που ήταν για τους πλοιάρχους). Η σταδιοδρομία στη Ναυτιλία δεν περιορίζεται όμως μόνο στα πλοία. Γύρω απ' αυτή δραστηριοποιούνται και πολλοί άλλοι κλάδοι οικονομικής δραστηριότητας, όπως ναυτιλιακές επιχειρήσεις, ναυπηγήσεις, επισκευές, εφοδιασμοί, πρακτορεύσεις, νηογνώμονες, ασφαλίσεις, παρεμφερείς Δημόσιοι και Ιδιωτικοί Οργανισμοί κ.ά. Αυτοί προσφέρουν εναλλακτικές δυνατότητες απασχόλησης και ουσιαστικές προοπτικές εξέλιξης, ανάλογα με τη θέληση και τη φιλοδοξία καθενός. Με τις γνώσεις και την εμπειρία που αποκτά ο Αξιωματικός όταν υπηρετεί στα πλοία, έχει όλες τις ουσιαστικές προϋποθέσεις που του επιτρέπουν να σταδιοδρομήσει αργότερα και στην ξηρά. Πολλά ανώτερα και ανώτατα στελέχη που απασχολούνται σήμερα στους παραπάνω κλάδους προέρχονται από τις τάξεις των Αξιωματικών του Εμπορικού Ναυτικού. Σήμερα που χτίζονται συνεχώς νέα καράβια, που υπάρχει έλλειμμα αξιωματικών στα πλοία, ο Έλληνας αξιωματικός γίνεται περιζήτητος. Διαλέγοντας το επάγγελμα αυτό γίνεσαι ένας από τους λίγους, ένας από εκείνους που μετά από εννέα χρόνια θα μπορείς να είσαι "και ο πρώτος". Και οι αμοιβές των πρώτων είναι σήμερα οι υψηλότερες στην Ελλάδα. 4.1 ΚΕΝΤΡΑ ΕΠΙΜΟΡΦΩΣΗΣ ΣΤΕΛΕΧΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΟΥ ΝΑΥΤΙΚΟΥ Στους Αξιωματικούς του Εμπορικού Ναυτικού, μετά την αποφοίτηση τους από τις Ακαδημίες Εμπορικού Ναυτικού προσφέρονται μαθήματα μετεκπαίδευσης και 33

34 ανανέωσης γνώσεων ενώ, επίσης, παρέχεται εκπαίδευση σε εξειδικευμένα θέματα για υπηρεσία επί ειδικού τύπου πλοίων ( δεξαμενόπλοια- επιβατηγά, ασφάλεια) ώστε να είναι ικανοί να ακολουθήσουν τις εξειδικευμένες τεχνολογίες της εργασίας τους. Για το σκοπό αυτό λειτουργούν τρία Σχολεία Επιμόρφωσης Στελεχών Εμπορικού Ναυτικού (ΚΕΣΕΝ), Πλοιάρχων και Μηχανικών (Πειραιάς) και Ραδιοηλεκτρικών- Ραδιοεπικοινωνιών (Ασπρόπυργος),όπου εκεί οι Αξιωματικοί λαμβάνουν την απαιτούμενη κατάρτιση που είναι απαραίτητη για την εξέλιξη της καριέρας τους. Η ειδική ομάδα εργασίας εμπειρογνωμόνων για την προσαρμογή των εκπαιδευτικών προγραμμάτων των Σχολών Εμπορικού Ναυτικού κατ εφαρμογή των νέων απαιτήσεων εκπαίδευσης των ναυτικών της ΔΣ STCW 1978 (τροποποιήσεις 2010), η οποία συγκροτήθηκε από την Επιτροπή Εκδόσεων του Ιδρύματος (ΥΝΑ αρ.πρωτ. 3616/01/2012) αναρτά προς διαβούλευση τα προσχέδια των αναλυτικών προγραμμάτων των Ειδικών Σχολείων ΚΕΣΕΝ. 4.2 ΕΙΔΙΚΑ ΣΧΟΛΕΙΑ ΚΕΣΕΝ ΚΕΣΕΝ ΠΛΟΙΑΡΧΩΝ Αναλυτικό Πρόγραμμα Ειδικών Σχολείων Δεξαμενοπλοίων Στο αναλυτικό πρόγραμμα σπουδών γίνετε εκπαίδευση για τα εξής: Καθορισμός ελαχίστων προτύπων ικανότητας στην προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε πετρελαιοφόρα Διάρκεια σπουδών: 60 ώρες. Προϋποθέσεις: 3 μήνες θαλάσσια υπηρεσία σε δεξαμενόπλοια ή Πιστοποιητικό βασικής εκπαίδευσης σε δεξαμενόπλοια. Τρόποι διδασκαλίας: Εκπαιδευτικά κείμενα, σημειώσεις διδάσκοντος, Παρουσιάσεις (power point). Μέσα διδασκαλίας: Πίνακας, προβολέας ηλεκτρονικός (data projector), προβολέας διαφανειών, DVD, προσομοίωση όπου διατίθεται(cargo handling). Καθορισμός ελαχίστων προτύπων ικανότητας στην προχωρημένη εκπαίδευση για εργασίες φορτίου σε υγραεριοφόρα. Διάρκεια σπουδών: 60 ώρες. Προϋποθέσεις: 3 μήνες θαλάσσια υπηρεσία σε υγραεριοφόρο ή Πιστοποιητικό βασικής εκπαίδευσης σε υγραεριοφόρα. Τρόποι διδασκαλίας: Εκπαιδευτικά κείμενα, σημειώσεις διδάσκοντος, Παρουσιάσεις (power point). Μέσα διδασκαλίας: Πίνακας, προβολέας ηλεκτρονικός(data projector), προβολέας διαφανειών, DVD, προσομοίωση όπου διατίθεται (cargo handling). 34