ΔΥΣΠΝΟΙΑ ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΡΑΣΟΥΛΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΦΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Β ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. ΚΑΒΑΛΑΣ

Transcript

1 ΣΩΤΗΡΙΑ ΚΡΑΣΟΥΛΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΟΣ-ΦΥΜΑΤΙΟΛΟΓΟΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Β ΠΝΕΥΜΟΝΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν. ΚΑΒΑΛΑΣ

2 ΔΕΝ ΥΦΙΣΤΑΤΑΙ ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ

3 η υποκειμενική εμπειρία της δυσφορίας στην αναπνοή αποτελείται από ποσοτικά διακριτές αισθήσεις και ποικίλει σε ένταση προέρχεται από αλληλεπίδραση πολλαπλών μηχανισμών φυσιολογίας καθώς και ψυχολογικών, κοινωνικών και περιβαλλοντικών παραγόντων δευτεροπαθώς μπορεί να προκαλέσει επιδράσεις σε επίπεδο φυσιολογίας και συμπεριφοράς MB, Schwartzstein RM, Adams L, et al. An official American Thoracic Society statement: update on the mechanisms, assesparshall sment, and management of dyspnea. Am J Respir Crit Care Med.2012;185:

4 υποκειμενική έκφραση μεγάλου εύρους υποκείμενων καταστάσεων που μπορεί να συνυπάρχουν ταυτόχρονα σύνηθες σύμπτωμα καρδιοπνευμονικών και νευρομυικών νοσημάτων επηρεάζει το 25% των περιπατητικών ασθενών το 7,4% των ασθενών που προσέρχονται στα επείγοντα και το 60% των ασθενών που επισκέπτονται πνευμονολόγο σε τακτικό επίπεδο παραπονιούνται για δύσπνοια

5 αποτελεί πολλές φορές εκδήλωση απειλητικών για τη ζωή καταστάσεων και ισχυρό προγνωστικό παράγοντα θνησιμότητας χρήζει άμεσης εκτίμησης και διάγνωσης συνυπάρχουσες κλινικές καταστάσεις και συνοσηρότητες καθιστούν πρόκληση τη διαγνωστική προσέγγιση

6 υποκειμενική έκφραση της δύσπνοιας κοπιώδης αναπνοή συσφικτικό αίσθημα στο στήθος ή αίσθημα πνιγμού / ασφυξίας αίσθημα ανάγκης για αέρα ή ανεπαρκούς εισπνοής

7 σύμπτωμα δεν θα πρέπει να συγχέεται με κλινικά σημεία (π.χ. ταχύπνοια, χρήση επικουρικών αναπνευστικών μυών, εισολκή μεσοπλεύριων διαστημάτων) που μπορεί είτε να την συνοδεύουν είτε όχι

8 η αναπνοή είναι αυτόματη λειτουργία λαμβάνει χώρα σε μη συνειδητό επίπεδο αυτορυθμίζεται ανάλογα με τις μεταβολικές ανάγκες οι αναπνευστικές κινήσεις προκύπτουν από τη δράση του αναπνευστικού κέντρου στους αναπνευστικούς μύες μέσω των κινητικών νευρώνων ρυθμιστική δράση του φλοιού του εγκεφάλου των τασεοϋποδοχέων (που διεγείρονται από την αυξημένη πίεση στο τοίχωμα του θώρακος και των πνευμόνων) των κεντρικών και περιφερικών χημειοϋποδοχέων (που διεγείρονται από την po2, pco2 και το ph)

9 όταν η αναπνοή γίνεται συνειδητή - ξεπερνά το «όριο δύσπνοιας» - συνοδεύεται από αίσθημα δυσχέρειας το «όριο δύσπνοιας» ποικίλλει από άτομο σε άτομο διαφορετικές φυσιολογικές μεταβολές οδηγούν σε διαφορετικής ποιότητας αίσθηση της δύσπνοιας, που αν αξιολογηθεί μπορεί να βοηθήσει στην εντόπιση του αιτίου ο ασθενής μπορεί να αποφεύγει δραστηριότητες που συνεισφέρουν στην συμπτωματολογία της δύσπνοιας

10 οι παθογενετικοί μηχανισμοί δεν είναι πλήρως κατανοητοί και ξεκάθαροι ρυθμιστικό κύκλωμα προσαγωγές πληροφορίες μεταφέρονται κεντρικά (χημειοϋποδοχείς για po2, pco2 και ph και τασεοϋποδοχείς στους μύες και στους πνεύμονες) απάντηση ως προς τον αερισμό

11 αυξημένο αναπνευστικό ερέθισμα (αυξημένο προσαγωγό ερέθισμα στα αναπνευστικά κέντρα) ανεπάρκεια μηχανικής αερισμού (μειωμένο προσαγωγό ερέθισμα για συγκεκριμένο απαγωγό / απόρροια μηχανικών εντολών)

12 αυξημένο αναπνευστικό ερέθισμα (αυξημένο προσαγωγό ερέθισμα στα αναπνευστικά κέντρα) διέγερση αναπνευστικών υποδοχέων (ερεθιστικά, μηχανικά, αγγειακά αίτια) διάμεση πνευμονική νόσος πλευριτική συλλογή (ατελεκτασία εκ πιέσεως) πνευμονική αγγειακή νόσος (πνευμονική εμβολή, ιδιοπαθής πνευμονική υπέρταση) συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια ερεθισμός των χημειοϋποδοχέων (καταστάσεις που οδηγούν οξέως σε υποξυγοναιμία, υπερκαπνία, οξέωση)

13 αυξημένο αναπνευστικό ερέθισμα (αυξημένο προσαγωγό ερέθισμα στα αναπνευστικά κέντρα) διαταραχή ανταλλαγής αερίων (άσθμα / οξεία σοβαρή παρόξυνση άσθματος, παρόξυνση ΧΑΠ, πνευμονική εμβολή, πνευμονία, καρδιακή ανεπάρκεια, οξύ πνευμονικό οίδημα) υποξυγοναιμία του περιβάλλοντος (υψόμετρο, καπνός φωτιάς) καταστάσεις που οδηγούν σε αύξηση του νεκρού χώρου ή/και σε οξεία υπερκαπνία ανεπάρκεια αναπνευστικής αντλίας (μυική αδυναμία, απόφραξη αεραγωγών)

14 αυξημένο αναπνευστικό ερέθισμα (αυξημένο προσαγωγό ερέθισμα στα αναπνευστικά κέντρα) μεταβολική οξέωση νεφρική νόσος (νεφρική ανεπάρκεια, νεφρική σωληναριακή οξέωση) μειωμένη ικανότητα μεταφοράς Ο2 αναιμία μειωμένη απελευθέρωση Ο2 στους ιστούς - αιμοσφαιρινοπάθειες μειωμένη καρδιακή παροχή εγκυμοσύνη παράγοντες συμπεριφοράς (σύνδρομο υπεραερισμού, άγχος, διαταραχές πανικού)

15 παρεμπόδιση της ροής του αέρα / αυξημένη αντίσταση εστενωμένων αεραγωγών - αυξημένο ελαστικό φορτίο λόγω υπερδιάτασης (άσθμα, ΧΑΠ, λαρυγγόσπασμος, εισρόφηση ξένου σώματος, βρογχίτιδα) μυική αδυναμία (μυασθένεια Gravis, Gullain-Barre, τραυματισμός νωτιαίου μυελού, σύνδρομο μετά από πολυομυελίτιδα) μειωμένη διατασιμότητα θωρακικού τοιχώματος (σοβαρή κυφοσκολίωση, παχυσαρκία, πλευριτική συλλογή) ΔΥΣΠΝΟΙΑ ανεπάρκεια μηχανικής αερισμού (μειωμένο προσαγωγό ερέθισμα για συγκεκριμένο απαγωγό / απόρροια μηχανικών εντολών)

16 η δύσπνοια πρέπει και μπορεί να προσδιοριστεί ποσοτικά ώστε να μπορεί να εκτιμηθεί κατάλληλα

17 τροποποιημένη κλίμακα Borg (αντίληψη της δύσπνοιας) Kendrick KR, Baxi SC, Smith RM. Usefulness of the modified 0 10 Borg scale in assessing the degree of dyspnea in patients with COPD and asthma. J Emerg Nurs. 2000;26(3):

18 κλίμακα MRC (Medical Research Council) αποτίμηση της επιβάρυνσης ή των επιπτώσεων Segen's Medical Dictionary. S.v. "MRC scale." Retrieved April from

19 ταξινόμηση ΝΥΗΑ για ΣΚΑ Dolgin M, Association NYH, Fox AC, Gorlin R, Levin RI, New York Heart Association. Criteria Committee. Nomenclature and criteria for diagnosis of diseases of the heart and great vessels. 9th ed. Boston, MA: Lippincott Williams and Wilkins; March 1, 1994

20 Multidimensional Dyspnea Profile εκτίμηση της συνολικής δυσφορίας στην αναπνοή ποιοτική αίσθηση συναισθηματική ανταπόκριση σε κλινικά και εργαστηριακά δεδομένα

21 Multidimensional Dyspnea Profile Banzett RB, O'Donnell CR, Guilfoyle TE, Parshall MB, Schwartzstein RM, Meek PM, Gracely RH, Lansing RW, Multidimensional Dyspnea Profile: an instrument for clinical and laboratory research, Eur Respir J Jun;45(6): doi: / Epub 2015 Mar 18

22 χρονική κατάταξη οξεία δύσπνοια / οξείας έναρξης χρόνια δύσπνοια / υφίσταται τουλάχιστον 4 εβδομάδες οξεία επιδείνωση χρόνιας δύσπνοιας (επί προϋπάρχοντων συμπτωμάτων) διακοπτόμενη δύσπνοια επεισόδια δύσπνοιας με βάση την κατάσταση ηρεμίας στην άσκηση σε συναισθηματικό stress εξαρτώμενη από τη θέση του σώματος εξαρτώμενη από έκθεση σε ειδικές καταστάσεις

23 με βάση την παθογένεια προβλήματα που σχετίζονται με το αναπνευστικό σύστημα κεντρικός έλεγχος της αναπνοής αεραγωγοί ανταλλαγή αερίων προβλήματα που σχετίζονται με το καρδιαγγειακό σύστημα μικτές καρδιακές και πνευμονικές αιτίες αναιμία νόσοι του θυρεοειδούς κακή φυσική κατάσταση ψυχολογικές καταστάσεις

24 εκτίμηση δύσπνοιας δύσπνοια πρόσφατης έναρξης / οξεία δύσπνοια ανάδειξη υποκείμενης διαταραχής και διάγνωση οξεία επιδείνωση προϋπάρχουσας δύσπνοιας σε ασθενή με γνωστή καρδιαγγειακή, πνευμονική ή νευρομυική νόσο αναζήτηση εμφάνισης νέας διαταραχής ή επιδείνωσης της προϋπάρχουσας κατάστασης

25 αίτια οξείας δύσπνοιας περιοχή κεφαλής και τραχήλου / ανώτεροι αεραγωγοί αγγειοοίδημα αναφυλαξία - αλλεργική αντίδραση φλεγμονή του λάρυγγα δυσλειτουργία φωνητικών χορδών ξένο σώμα τραυματισμός

26 αίτια οξείας δύσπνοιας ΔΥΣΠΝΟΙΑ πνεύμονες και θωρακικό τοίχωμα παρόξυνση ΧΑΠ παρόξυνση βρογχικού άσθματος πνευμονική εμβολή πλευριτική συλλογή πνευμονία καρκίνος πνεύμονα εξωγενής αλλεργική κυψελιδίτιδα αιμορραγία πνευμοθώρακας / πνευμομεσοθωράκιο κατάγματα πλευρών / ασταθής θώρακας πνευμονικές θλάσεις / τραυματισμός

27 αίτια οξείας δύσπνοιας καρδιαγγειακό σύστημα οξύ στεφανιαίο σύνδρομο οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου οξεία μη αντιρροπούμενη συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια πνευμονικό οίδημα μυοκαρδιοπάθεια ταχυαρρυθμία βαλβιδοπάθεια περικαρδίτιδα / επιπωματισμός χαμηλό κλάσμα εξώθησης

28 αίτια οξείας δύσπνοιας ΚΝΣ / νευρομυικό σύστημα ΑΕΕ νευρομυικά νοσήματα εγκεφαλίτιδα τραυματική κάκωση του εγκεφάλου μεταβολικοί τοξικοί παράγοντες διαβητική κετοξέωση οξεία νεφρική ανεπάρκεια σήψη δηλητηρίαση οργανοφωσφορικά σαλυκιλικά CO κατάποση άλλων τοξικών ουσιών

29 αίτια οξείας δύσπνοιας ΔΥΣΠΝΟΙΑ φάρμακα μη εκλεκτικοί b-blockers / προκαλούν βρογχόσπασμο ΜΣΑΦ ασπιρίνη αντιαιμοπεταλιακά (ticagrelor) λευκοτριένια αναιμία πυρετός υπεραερισμός άγχος εγκυμοσύνη παχυσαρκία ενδοκοιλιακές βλάβες ασκίτης

30 αίτια χρόνιας δύσπνοιας περιοχή κεφαλής και τραχήλου / ανώτεροι αεραγωγοί καρκίνος λάρυγγα παράλυση / δυσλειτουργία φωνητικών χορδών μάζα που πιέζει τους ανώτερους αεραγωγούς στένωση τραχείας βρογχοκήλη

31 αίτια χρόνιας δύσπνοιας ΔΥΣΠΝΟΙΑ πνεύμονες και θωρακικό τοίχωμα βρογχικό άσθμα ΧΑΠ - εμφύσημα βρογχεκτασίες βρογχιολίτιδα χρόνια θρομβοεμβολική πνευμονική υπέρταση διαφυγή της πνευμονικής κυκλοφορίας από τα δεξιά προς τα αριστερά πνευμονική υπέρταση καρκίνος πνεύμονα που στενεύει ή πιέζει τους αεραγωγούς πλευριτική συλλογή νεοπλασματική πλευρίτιδα

32 αίτια χρόνιας δύσπνοιας ΔΥΣΠΝΟΙΑ πνεύμονες και θωρακικό τοίχωμα διάμεση πνευμονική νόσος σαρκοείδωση εξωγενής αλλεργική κυψελιδίτιδα αποφρακτική βρογχιολίτιδα κυστική ίνωση ανύψωση ημιδιαφράγματος - παράλυση φρενικού νεύρου κυφοσκολίωση κατάγματα πλευρών

33 αίτια χρόνιας δύσπνοιας καρδιαγγειακό σύστημα συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια με ή χωρίς διατηρημένο κλάσμα εξώθησης στεφανιαία νόσος βαλβιδοπάθεια αρρυθμία περικαρδιακή συλλογή συμπιεστική περικαρδίτιδα ενδοκαρδιακή διαφυγή περιοριστική μυοκαρδιοπάθεια

34 αίτια χρόνιας δύσπνοιας ΚΝΣ / νευρομυικό σύστημα ΔΥΣΠΝΟΙΑ πλάγια μυατροφική σκλήρυνση ανεπάρκεια ενζύμων νόσοι αποθήκευσης γλυκόζης μιτοχονδριακές νόσοι πολυομυοσίτιδα δερματομυοσίτιδα μεταβολικοί - τοξικοί παράγοντες μεταβολική οξέωση (Σ/Δ, ΧΝΑ) νεφρική ανεπάρκεια νόσοι θυρεοειδούς

35 αίτια χρόνιας δύσπνοιας αναιμία άγχος, κατάθλιψη, κρίσεις πανικού, σωματοποίηση ψυχιατρικών καταστάσεων ασκίτης εγκυμοσύνη αρχικού σταδίου (ως αποτέλεσμα δράσης της προγεστερόνης) προχωρημένη εγκυμοσύνη παχυσαρκία κήλη του κοιλιακού τοιχώματος κακή φυσική κατάσταση

36 συχνότερα αίτια χρόνιας δύσπνοιας άσθμα ΧΑΠ συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια διάμεση πνευμονική νόσος πνευμονία άγχος, διαταραχές πανικού, σωματοποίηση ψυχιατρικών νοσημάτων σε ηλικιωμένους ασθενείς με συνοσηρότητες είναι δύσκολο να αποδοθεί η δύσπνοια σε μία αιτία

37 εκτίμηση δύσπνοιας ΔΥΣΠΝΟΙΑ ιστορικό (παράγοντες κινδύνου, έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες, προηγούμενες νόσοι) φυσική εξέταση (ακρόαση, διαπίστωση του τύπου της αναπνοής / επιπολής ταχεία ή βαθιά αναπνοή) τρόπος περιγραφής της δύσπνοιας από τον ασθενή κοπιώδης αναπνοή, έντονη προσπάθεια, γρήγορη αναπνοή: αν και συνήθως μη ειδική / διαταραχές πανικού συσφικτικό αίσθημα στο στήθος: βρογχόσπασμος / απόφραξη των αεραγωγών αίσθημα ανάγκης για αέρα ή ανεπαρκούς βαθιάς εισπνοής: καταστάσεις που προκαλούν δυναμική υπερδιάταση και περιοριστικό σύνδρομο (Κ/Α, πνευμονική ίνωση)

38 εκτίμηση δύσπνοιας αιματοκρίτης αιμοσφαιρίνη αέρια αρτηριακού αίματος d-dimers μεγαλύτερη η αρνητική προγνωστική αξία σε ασθενείς χαμηλού και μέσου κινδύνου / πτωχή η αρνητική προγνωστική αξία σε νοσηλευόμενους ασθενείς ή σε ασθενείς μεγαλύτερους των 60 ετών BNP pro BNP μεγαλύτερη η αρνητική προγνωστική αξία σε ασθενείς χαμηλού και μέσου κινδύνου σπιρομέτρηση εργοσπιρομετρία - διαφορική διάγνωση καρδιακών και πνευμονικών αιτίων δύσπνοιας

39 η δύσπνοια οξείας έναρξης μπορεί να αποτελεί εκδήλωση απειλητικής για τη ζωή κατάστασης και απαιτεί επείγουσα διαγνωστική εκτίμηση εκτίμηση ζωτικών σημείων (RR,SR, ΑΠ, SatO2) ιστορικό του ασθενούς επιπρόσθετα συμπτώματα και σημεία / φυσική εξέταση σημεία ανησυχίας αποτελούν ταχύπνοια σύγχυση κυάνωση δύσπνοια κατά την ομιλία ανεπαρκής αναπνευστική προσπάθεια ή εξάντληση ο πανικός, το άγχος και η απογοήτευση επιδεινώνουν την αγωνία του ασθενούς και συναισθηματικοί παράγοντες επιδεινώνουν τα συμπτώματα

40 η δύσπνοια οξείας έναρξης μπορεί να αποτελεί εκδήλωση απειλητικής για τη ζωή κατάστασης και απαιτεί επείγουσα διαγνωστική εκτίμηση ΗΚΓ (οξύ έμφραγμα μυοκαρδίου ή αρρυθμία) ακτινογραφία θώρακος (πνευμοθώρακας, πνευμονία, σημεία πνευμονικού οιδήματος) αέρια αρτηριακού αίματος γενική αίματος BNP / NT-proBNP, τροπονίνη, d-dimers CT θώρακος / CTPA σπινθηρογράφημα αερισμού/αιμάτωσης πνευμόνων υπερηχογράφημα καρδιάς σπιρομέτρηση εργοσπιρομετρία

41 διαγνωστική προσέγγιση χρόνιας δύσπνοιας αρχική εκτίμηση ιστορικό παράγοντες κινδύνου εκθέσεις προηγούμενες νόσοι φυσική εξέταση (ακρόαση καρδιάς και πνευμόνων, τύπος αναπνοής / γρήγορη επιπόλαιη αναπνοή σε διάμεση πνευμονοπάθεια - βαθιά και αργή αναπνοή είναι τυπική της ΧΑΠ) ζωτικά σημεία (συμπεριλαμβανομένου του RR)

42 διαγνωστική προσέγγιση χρόνιας δύσπνοιας αρχική εκτίμηση (συνέχεια) αέρια αρτηριακού αίματος εργαστηριακές εξετάσεις (γενική αίματος, TSH, Glu, νεφρική λειτουργία, τροπονίνη, ΒNP/NT-proBNP, d- dimmers) ΗΚΓ ακτινογραφία θώρακος έλεγχος πνευμονικής λειτουργίας / σπιρομέτρηση εργοσπιρομετρία διαφορική διάγνωση καρδιακών και πνευμονικών αιτίων δύσπνοιας

43 διαγνωστική προσέγγιση χρόνιας δύσπνοιας ειδικές εξετάσεις (σε εξατομικευμένη βάση) CT θώρακος / CTPA σπινθηρογράφημα αερισμού/αιμάτωσης πνευμόνων βρογχοσκόπηση παρακέντηση πλευριτικού υγρού καρδιακός καθετηριασμός (αιμοδυναμική εκτίμηση, στεφανιογραφία) υπερηχογράφημα καρδιάς σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου MRI καρδιάς αναζήτηση άλλων πιθανών εξωπνευμονικών και εξωκαρδιακών αιτίων

44 η διάγνωση και η θεραπεία της δύσπνοιας καθίσταται πολλές φορές δύσκολη από την ταυτόχρονη παρουσία περισσότερων του ενός νοσημάτων, ιδίως σε ηλικιωμένους ασθενείς με συνοσηρότητες συχνή η συνοσηρότητα καρδιάς πνευμόνων είναι σκόπιμο να ερευνώνται και η καρδιά και οι πνεύμονες ως αίτια δύσπνοιας ακόμη κι αν εντοπιστεί η αιτία της δύσπνοιας σε ένα από αυτά

45 βρογχικό άσθμα χρόνια φλεγμονή των αεραγωγών καθοριστικά χαρακτηριστικά ιστορικό μεταβαλλόμενων αναπνευστικών συμπτωμάτων, όπως συριγμός, δύσπνοια, συσφικτικό αίσθημα στο στήθος, βήχας μεταβλητότητα της εκπνευστικής ροής του αέρα (λόγω βρογχόσπασμου, πάχυνσης του τοιχώματος των αεραγωγών και παραγωγής βλέννας) (GINA 2018)

46 βρογχικό άσθμα συχνά επεισόδια δύσπνοιας, ιδίως κατά τις νυχτερινές ώρες μπορεί να συνυπάρχουν αλλεργίες εκλυτικοί παράγοντες έκθεση σε αλλεργιογόνα άσκηση καιρικές μεταβολές αναπνευστικές λοιμώξεις

47 βρογχικό άσθμα τα επεισόδια οξείας δύσπνοιας αποκαλούνται παροξύνσεις τυπικά κλινικά χαρακτηριστικά ταχύπνοια εκπνευστικός συριγμός παράταση εκπνοής FEV1 και PEF: μειωμένα κατά την παρόξυνση μπορεί να είναι φυσιολογικά όταν ο ασθενής είναι ασυμπτωματικός η απόφραξη και τα συμπτώματα βελτιώνονται σημαντικά μετά τη λήψη βρογχοδιασταλτικών

48 ΧΑΠ ΔΥΣΠΝΟΙΑ επίμονα αναπνευστικά συμπτώματα και επίμονος περιορισμός της ροής του αέρα που οφείλονται σε ανωμαλίες των αεραγωγών ή/και των κυψελίδων και που προκαλούνται συνήθως από σημαντική έκθεση σε επιβλαβή σωματίδια και αέρια (GOLD 2018) ο ασθενής συνήθως άνω των 40 ετών σχεδόν πάντα συνυπάρχει ιστορικό καπνίσματος μόνιμη απόφραξη των αεραγωγών (FEV/FVC < 0.7) πνευμονική υπερδιάταση (RV αυξημένος) επιπέδωση ημιδιαφραγμάτων, υπερδιαύγαση του πνευμονικού παρεγχύματος

49 πνευμονία ΔΥΣΠΝΟΙΑ η σοβαρότητα εκτιμάται από CRB-65 / CURB-65 score δύσπνοια / πρωταρχικό σύμπτωμα σε ασθενείς άνω των 65 ετών πυρετός, πλευριτικός πόνος, βήχας ταχύπνοια τρίζοντες, βρογχική αναπνοή αυξημένοι δείκτες φλεγμονή υποξυγοναιμία ακτινογραφία θώρακος CT θώρακος

50 διάμεση πνευμονική νόσος χρόνια δύσπνοια μη παραγωγικός βήχας ιστορικό καπνίσματος τρίζοντες κατά την ακρόαση πληκτροδακτυλία περιοριστικό σύνδρομο κατά τον σπιρομετρικό έλεγχο

51 οξεία πνευμονική εμβολή δύσπνοια οξείας έναρξης πλευριτικό άλγος αιμόπτυση ταχυκαρδία επιπόλαιη αναπνοή εν τω βάθει φλεβοθρόμβωση των κάτω άκρων

52 συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια δύσπνοια, κόπωση, μειωμένη αντοχή στην άσκηση, μειωμένη φυσική δραστηριότητα, κατακράτηση υγρών, μειωμένος όγκος παλμού και καρδιακή παροχή χαμηλό κλάσμα εξώθησης μέσου εύρους κλάσμα εξώθησης / διαστολική δυσλειτουργία διατηρημένο κλάσμα εξώθησης με υψηλή πίεση πλήρωσης οφείλεται σε στεφανιαία νόσο μυοκαρδιοπάθεια υπέρταση βαλβιδοπάθεια εξέταση εκλογής ECHO καρδιάς

53 στεφανιαία νόσος ΔΥΣΠΝΟΙΑ συνήθως εκδηλώνεται ως στηθάγχη η δύσπνοια κοπώσεως αποτελεί άτυπη κλινική εικόνα η δύσπνοια τυπικά εκδηλώνεται σε οξύ στεφανιαίο σύνδρομο ή έμφραγμα μυοκαρδίου ή σε καρδιογενές shock μετά από stress ή έκθεση σε κρύο ασθενείς με αδιάγνωστη δύσπνοια θα πρέπει να ελέγχονται για στεφανιαία νόσο stress ECHO καρδιάς σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου καρδιακός καθετηριασμός

54 βαλβιδική καρδιακή νόσος ιδίως σε ηλικιωμένους ασθενείς στένωση αορτικής (μειωμένη φυσική δραστηριότητα, συγκοπή, ζάλη, θωρακικός πόνος με χαρακτήρες στηθάγχης, συστολικό φύσημα) ανεπάρκεια μιτροειδούς (σημεία καρδιακής ανεπάρκειας, ολοσυστολικό φύσημα, κολπική μαρμαρυγή) ECHO καρδιάς / θέτει τη διάγνωση

55 η διάγνωση και θεραπεία της υποκείμενης αιτίας είναι ο καλύτερος τρόπος διαχείρισης της δύσπνοιας

56 θεραπευτική προσέγγιση ασθενούς με δύσπνοια αιτιολογική αντιμετώπιση της δύσπνοιας καλύτερη δυνατή θεραπευτική διαχείριση της υποκείμενης νόσου

57 θεραπευτική προσέγγιση ασθενούς με δύσπνοια Ο2-θεραπεία δεν έχει πάντα τη δυνατότητα να ανακουφίσει τη δύσπνοια μπορεί να είναι χρήσιμη σε ασθενείς με προχωρημένη καρδιακή ή πνευμονική νόσο ιδιαίτερα σε αυτούς που παρουσιάζουν υποξυγοναιμία στην ηρεμία ή σε ελάχιστη δραστηριότητα ή σε υποξυγοναιμικούς ασθενείς με ΧΑΠ

58 θεραπευτική προσέγγιση ασθενούς με δύσπνοια οποιοειδή πρέπει να εξετάζονται σε εξατομικευμένη βάση για την ανακούφιση της δύσπνοιας σε ασθενείς με προχωρημένη καρδιοπνευμονική νόσο, που δεν ανταποκρίθηκε στην κατάλληλη θεραπεία της υποκείμενης νόσου, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό του ασθενούς, τις συνοσηρότητες και τον κίνδυνο αναπνευστικής καταστολής

59 θεραπευτική προσέγγιση ασθενούς με δύσπνοια πνευμονική αποκατάσταση απαραίτητη στη διαχείριση ασθενών με χρόνια πνευμονική νόσο ιδίως σε ασθενείς με ΧΑΠ μειώνει τη δύσπνοια κοπώσεως και βελτιώνει την αντοχή στην άσκηση NIV μπορεί να μειώσει τη δύσπνοια μειώνοντας το έργο των αναπνευστικών μυών και της αναπνοής

60 βιβλιογραφία Parshall MB, Schwartzstein RM, Adams L, et al. An official American Thoracic Society statement: update on the mechanisms, assessment, and management of dyspnea. Am J Respir Crit Care Med.2012;185: Dominik Berliner, Dr. med., Nils Schneider, Prof. Dr. med., Tobias Welte, Prof. Dr. med., and Johann Bauersachs, Prof. Dr. Med, The Differential Diagnosis of Dyspnea, Dtsch Arztebl Int Dec; 113(49): Kendrick KR, Baxi SC, Smith RM. Usefulness of the modified 0 10 Borg scale in assessing the degree of dyspnea in patients with COPD and asthma. J Emerg Nurs. 2000;26(3): Segen's Medical Dictionary. S.v. "MRC scale." Retrieved April from Dolgin M, Association NYH, Fox AC, Gorlin R, Levin RI, New York Heart Association. Criteria Committee. Nomenclature and criteria for diagnosis of diseases of the heart and great vessels. 9th ed. Boston, MA: Lippincott Williams and Wilkins; March 1, 1994 Banzett RB, O'Donnell CR, Guilfovle TE, Parshall TE, Parshall MB, Schwatzstein RM, Meek PM, Gracely RH, Lansing RW., Multidimensional Dyspnea Profile: an instrument for clinical and laboratory research, Eur Respir J Jun;45(6): doi: / Epub 2015 Mar 18

61 βιβλιογραφία Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (COPD), Global Strategy for the Diagnosis, Management and Preventation, of Chronic Obstructive Pulmonary Disease, 2018 Report (avai-able at 12/25/2017) Global Strategy for Asthma Management and Prevention, updated 2018, available at ginasthma.org on 03/12/2018 Pocket guide for Asthma Management and Preventation (for adults and children older than 5 years) / a pocket guide for Health Professionals, updated 2018, available at ginasthma.org on 03/12/2018 Α. Καρακατσάνη, Δύσπνοια, available at eclass.uoa.gr on 04/10/2018

62 σας ευχαριστώ