Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα"

Ιάσων Στεφανόπουλος
5 χρόνια πριν
Προβολές:

1 Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα Ιωάννα Αντωνιάδου- Κουμάτου, Παιδίατρος Δ/ντρια Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Υπεύθυνη έργου "ΑΛΚΥΟΝΗ" Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού 12/10/2018

2 Γιατί μητρικός θηλασμός

3 Η διαδρομή των υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος 1856: Παρασκευή συμπυκνωμένου γάλακτος 1900: Επέκταση τεχνητής διατροφής/ διαφήμιση. 1944:Επέκταση τεχνητής διατροφής. 1960: εξανθρωποποιημένα Επέκταση στον τρίτο κόσμο

1978 IBFAN 1981 WHO: Διεθνής κώδικας εμπορίας

βήματα για τον επιτυχή μητρικό θηλασμό 1990 WHO/UNICEF:

νοσοκομεία φιλικά προς τα βρέφη (Baby friendly hospital

διατροφή του βρέφους και του μικρού παιδιού 2005

καμπύλες «πρότυπης» αύξησης παιδιών (με βάση βρέφη που

4 1978 IBFAN 1981 WHO: Διεθνής κώδικας εμπορίας υποκατάστατων μητρικού γάλατος 1989 WHO/UNICEF: Δέκα βήματα για τον επιτυχή μητρικό θηλασμό 1990 WHO/UNICEF: Διακήρυξη Innocenti 1991 WHO/UNICEF: Πρωτοβουλία για νοσοκομεία φιλικά προς τα βρέφη (Baby friendly hospital initiative) 2003 WHO: Παγκόσμια στρατηγική για τη διατροφή του βρέφους και του μικρού παιδιού 2005 WHO/UNICEF 2η Διακήρυξη Innocenti 2005 WHO: Νέες καμπύλες «πρότυπης» αύξησης παιδιών (με βάση βρέφη που θήλασαν) 2006 WHO/UNICEF: Αναθεώρηση της Πρωτοβουλίας για ανάπτυξη νοσοκομείων φιλικών προς τα βρέφη

7 Ο ρόλος των εταιρειών υποκαταστάτων μητρικού γάλακτος

1914-18: Α Παγκόσμιος πόλεμος 1922: Μικρασιατική

9 : Α Παγκόσμιος πόλεμος 1922: Μικρασιατική καταστροφή : Β Παγκόσμιος πόλεμος : Εμφύλιος Βρεφική θνησιμότητα: 16.6%(1924) 11,3%(1935) Μετά το 1950: Εσωτερική μετανάστευση Γυναίκα σε εξαρτημένη σχέση εργασίας

10 Μέτρα για τον μητρικό θηλασμό Απόστολος Δοξιάδης (Υπουργός Υγείας, Πρόεδρος ΠΙΠ/ΠΙΚΠΑ) Νομοθεσίες για υποστήριξη Μ.Θ νόμος περί Οργανώσεως Εθνικού Παιδοκομικού Ινστιτούτου, 1926 νόμος 4061, περί προσλήψεως τροφού Παιδικοί σταθμοί σε εργοστάσια/χώρους εργασίας Ίδρυση ΠΙΠ/ΠΙΚΠΑ Εγκόλπιο διατροφής βρέφους Γράμματα προς Μητέρας Μητέρες πώς να θρέψετε τα παιδιά σας, Υπουργείο Υγιεινής,1930

11 Το Υπουργείο υποστήριζε: «με το μητρικό θηλασμό δεν θα χρειαστούν ούτε γάλα ούτε μπιμπερό και βυζορώγι αλλά ούτε φωτιά για να βράζει και να ζεσταίνει το γάλα και ότι οι γυναίκες που θηλάζουν αποκτούν ωραιότητα και δροσιά»

12 Νόμος 1926: «εργοστάσια οιαδήποτε ανά την χώραν απασχολούντα επαρκή αριθμόν θηλαζουσών μητέρων, οφείλουν χάριν τούτων και εφ όσον καθίσταται δυνατόν, να ιδρύσουν επί τόπου μικρούς βρεφικούς σταθμούς». Νόμος 4061: «ουδεμία γυνή δύναται να εξασκήσει το επάγγελμα της τροφού μακράν του τέκνου αυτής εάν δεν έχει πιστοποιητικόν της αστυνομικής αρχής, δι ου να βεβαιούται ότι το υπ αυτής γαλουχηθέν και ζών τέκνον της συνεπλήρωσε την ηλικίαν των τριών τουλάχιστον μηνών ή ότι το γεννηθέν απεβίωσε εκ φυσικού θανάτου» Το Υπουργείο Υγιεινής προτείνει την έναρξη της εισαγωγής συμπληρωματικών τροφίμων (χυλού και σούπας) κατά τον 7ο ή 8ο μήνα

13 Μητρικός θηλασμός (1950-) Μεμονωμένες δράσεις επιστημόνων Σπύρος Δοξιάδης: Υπουργός Υγείας , Πρόεδρος ΙΥΠ Εθνική καμπάνια για το μητρικό θηλασμό/1980 Βιβλιάριο υγείας παιδιού Ίδρυση Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού/1993 UNICEF/Ελληνικό τμήμα

18 Τεράστια μείωση των ποσοστών Μητρικού Θηλασμού μετά το 1900 Αποκοπή από παραδοσιακά πρότυπα Έλλειψη εμπειρίας θηλασμού για 4 γενιές

19 Εθνική μελέτη μητρικού θηλασμού, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, 2007 Πηγή: Ε. Γάκη, Δ. Παπαμιχαήλ, Γ. Σαραφίδου, Τ. Παναγιωτόπουλος, Ι. Αντωνιάδου. Έκθεση. Εθνική μελέτη συχνότητας και προσδιοριστικών παραγόντων μητρικού θηλασμού. ΙΥΠ, 2009.

20 ΑΛΚΥΟΝΗ: Εθνικό Πρόγραμμα Προαγωγής Μητρικού Θηλασμού

2013 και υλοποιείται από τη Διεύθυνση Κοινωνικής &

21 ΑΛΚΥΟΝΗ Πρόκειται για Εθνικό πρόγραμμα προαγωγής του μητρικού θηλασμού που άρχισε τον Απρίλιο του 2013 και υλοποιείται από τη Διεύθυνση Κοινωνικής & Αναπτυξιακής Παιδιατρικής του Ινστιτούτου Υγείας Παιδιού.

22 Στόχος της «ΑΛΚΥΟΝΗΣ» Ο μητρικός θηλασμός να γίνει το κανονικό Με υποστήριξη των εξαιρέσεων

23 Το σύνθημα της ΑΛΚΥΟΝΗΣ

24 1. Ενημέρωση επαγγελματιών υγείας Εγχειρίδιο για επαγγελματίες υγείας: Συγγραφή, έκδοση και διανομή εγχειριδίων σε ενδιαφερόμενους φορείς και δομές υγείας Εργαστήρια ενημέρωσης επαγγελματιών υγείας: έχουν υλοποιηθεί περισσότερα από 15 σεμινάρια εκπαίδευσης επαγγελματιών υγείας σε όλη την Ελλάδα και υπήρξε συμμετοχή ή συνδιοργάνωση σε περισσότερα από 30 σεμινάρια E- learning: Κατασκευή και επιμέλεια διαδικτυακής εκπαίδευσης των επαγγελματιών υγείας. Ιστοσελίδα: Κατασκευή και επιμέλεια ιστοσελίδας με υποστηρικτικό υλικό για επαγγελματίες υγείας

25 2. Υποστήριξη Θηλαζουσών Τηλεφωνική γραμμή: Λειτουργία τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης με αριθμό 10525, όπου επιστημονικό προσωπικό (Μαίες, Παιδίατροι) παρέχει συμβουλές για τον θηλασμό, σε μητέρες και επαγγελματίες υγείας. Η τηλεφωνική γραμμή έως τώρα έχει δεχτεί περίπου κλήσεις μέσης διάρκειας 20 λεπτών Μητρικός Θηλασμός: Οδηγός για γονείς: Έχουν εκδοθεί και διανεμηθεί ενημερωτικοί οδηγοί για γονείς σε όλα τα μαιευτήρια της χώρας. Έχουν εκδοθεί και διανεμηθεί περίπου ενημερωτικά φυλλάδια σε φορείς, ομάδες θηλασμού, Νοσοκομεία, Κέντρα Υγείας, ΠΕΔΥ, επαγγελματίες υγείας, επιστημονικούς συλλόγους. Έχουν διανεμηθεί 2000 αφίσες σε ΠΕΔΥ, Παιδιατρικές και Μαιευτικές Κλινικές, Κέντρα Υγείας, συνεργαζόμενους φορείς, ΤΕΙ, Φαρμακεία

26 3. Συμβουλευτικοί σταθμοί Μητρικού Θηλασμού Έχουν υποστηριχθεί στην οργάνωση και λειτουργία με την κατάλληλη τεχνογνωσία και υλικό 130 φορείς και δομές σε όλη τη χώρα

27 4. Φιλικά για τα Βρέφη Νοσοκομεία Προτυποποίηση διαδικασίας πιστοποίησης ΦΒΝ (μετάφραση του section 4, ερωτηματολογίων, καθορισμός όρων και προϋποθέσεων, προετοιμασία υπουργικής απόφασης) Υποστήριξη πολλών νοσοκομείων για την εφαρμογή των 10 βημάτων Αξιολόγηση 2 νοσοκομείων τα οποία χαρακτηρίσθηκαν ως Φιλικά για τα Βρέφη και υποστηρίζονται άλλα 5 νοσοκομεία για αυτό τον σκοπό Προτυποποίηση πρωτοβουλίας ΦΒ για ΜΕΝΝ: Έγινε διαμόρφωση των δέκα βημάτων προσαρμοσμένων στις ΜΕΝΝ.

28 5. Μητρικός Θηλασμός στην εργασία και στην κοινότητα Χώροι θηλασμού/ άντλησης σε φορείς: 18 χώροι σε δημόσιους φορείς και πολυκαταστήματα έχουν δημιουργήσει χώρο θηλασμού και άντλησης. Προσπάθειες/ επικοινωνίες για καθιέρωση διαλείμματος για άντληση στον χώρο εργασίας Σημεία φιλικά για τον Θηλασμό: 250 επιχειρήσεις (χώροι εστίασης, εμπορικά καταστήματα, φαρμακεία κ.α.) σε όλη τη χώρα έχουν δηλώσει «φιλικές προς τον θηλασμό», έχουν λάβει το σχετικό σήμα και αναφέρονται σε ειδική διαδικτυακή εφαρμογή.

29 6. Κοινωνική ευαισθητοποίηση- Προβολή μητρικού θηλασμού Διανεμήθηκαν περισσότερες από 2000 αφίσες σε πρωτοβάθμιες υπηρεσίες υγείας, νοσοκομεία, φορείς. Δημιουργήθηκαν 3 ραδιοφωνικά και 3 τηλεοπτικά σποτ τα οποία μεταδόθηκαν δωρεάν από κεντρικούς και περιφερικούς σταθμούς. Αφίσες της ΑΛΚΥΟΝΗΣ με κοινωνικό μήνυμα έχουν αναρτηθεί σε λεωφορεία, σταθμούς μετρό, στάσεις κ.λ.π. Προβολή σε μέσα κοινωνικής δικτύωσης: (Facebook, twitter). Προβολή μέσα από ΜΜΕ

30 Νομοθετικές ρυθμίσεις Νόμος 4316/2014 (ΦΕΚ 270/Α/ ) Εγκύκλιος υπ αριθ. Γιγ/ΓΦ12Β,30/ΓΠοικ12521/ με θέμα «Κατευθυντήριες οδηγίες για την Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας Παιδιών 0 έως 18 ετών» (ΑΔΑ 73ΞΝ465ΦΥΟ-ΔΤΟ) Εγκύκλιος υπ αριθ. Γ3δ/Δ.Φ.8.5./ΓΠοικ11771/ «Νέο Βιβλιάριο Υγείας του παιδιού» (ΑΔΑ Ψ43465ΦΥΟ-ΔΔΟ) Εγκύκλιος «Χρήση καμπυλών ανάπτυξης Νέου Βιβλιαρίου Υγείας του Παιδιού» (ΑΔΑ7ΝΗΦ465ΘΥΟ-8ΨΣ)

Νομοθετικές ρυθμίσεις Κοινή Υπουργική Απόφαση Γ1α/ΓΠοικ45569/15-6-2017 για την καθιέρωση έγγραφης συναίνεσης της μητέρας για τη χορήγηση υποκατάστατου μητρικού στα νεογνά εντός των νοσοκομείων και

31 Νομοθετικές ρυθμίσεις Κοινή Υπουργική Απόφαση Γ1α/ΓΠοικ45569/ για την καθιέρωση έγγραφης συναίνεσης της μητέρας για τη χορήγηση υποκατάστατου μητρικού στα νεογνά εντός των νοσοκομείων και μαιευτηρίων (ΑΔΑ 70ΨΒ465ΦΥΟ-ΙΟ3) Εγκύκλιος υπ αριθ. Γ1α/ΓΠοικ76309/ «Εγκριση διατροφικών συστάσεων για γενικό πληθυσμό και ειδικές πληθυσμιακές ομάδες» (ΑΔΑ Ψ68Α465ΦΥΟ-Γ7Φ) Εγκύκλιος Συστάσεις για την εισαγωγή στερεών τροφών στον 1ο χρόνο της ζωής (ΑΔΑ 6ΡΔΝ465ΦΥΟ-1ΤΤ)

37 Διαδικτυακή εκπαίδευση Ολοκληρώνεται πρόγραμμα διαδικτυακής εκπαίδευσης για επαγγελματίες υγείας Μετά την έγκρισή του και από την Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού απομένει να θεσμοθετηθεί ως εκπαιδευτικό εργαλείο

41 Πρότυπα διαγράμματα αύξησης WHO growth standards, παιδιά 0-5 ετών (2006) Παιδιά από 6 χώρες Τελειόμηνα βρέφη Αποκλειστικός μητρικός θηλασμός επί 4+ μήνες Μητέρες υγιείς, όχι κάπνισμα στην εγκυμοσύνη, όχι υποβαθμισμένες συνθήκες ζωής/κοινωνικό επίπεδο Ευρύτατη υιοθέτηση διεθνώς

42 Συγκατάθεση για χορήγηση τροποποιημένου γάλακτος αγελάδας Η υπογράφουσα... μητέρα του νεογνού... που γεννήθηκε στο μαιευτήριο (σε περίπτωση νοσηλείας αναγράφεται και η ΜΕΝΝ ) Δηλώνω ότι μου έγινε σύσταση να θηλάσω αποκλειστικά, ενημερώθηκα αναλυτικά και κατανόησα: Τα πλεονεκτήματα του μητρικού θηλασμού Ο μητρικός θηλασμός είναι αναντικατάστατος για το μωρό και την μητέρα Τροποποιημένο γάλα αγελάδας θα δοθεί στο μωρό μου εάν υπάρχει ιατρικός λόγος ή εάν εγώ δεν επιθυμώ να θηλάσω. Λαμβάνοντας υπόψη τα παραπάνω, συμφωνώ ή επιθυμώ να χορηγηθεί υποκατάστατο μητρικού γάλακτος(τροποποιημένο γάλα αγελάδας) στο παιδί μου. Η μητέρα Αιτία χορήγησης ξένου γάλακτος(συμπληρώνεται από τον επαγγελματία υγείας) Επιλογή της μητέρας( αναγράφεται η αιτία ) Ιατρικός λόγος Προωρότητα Σοβαρή νεογνική υπογλυκαιμία Διαταραχή του μεταβολισμού Νεογνό με σημαντική αφυδάτωση Σοβαρή ασθένεια της μητέρας Λήψη φαρμάκων της μητέρας Μητέρα θετική για HIV Άλλος λόγος

43 Επιδημιολογική μελέτη 2017

45 Μητρικός Θηλασμός (ΜΘ), 2017 και 2007 Μητρικός Θηλασμός Ηλικία (μήνες) Μελέτη 2017 Μελέτη 2007 % % 0,03 94,2 87,9 0,25 90,8 82,9 1 79,9 60,2 2 71,4 50,0 3 63,5 39,4 4 55,7 31,7 5 51,1 27,3 6 45,4 22,0

46 Αποκλειστικός ΜΘ, 2017 και 2007 Αποκλειστικός ΜΘ Ηλικία Μελέτη Μελέτη (μήνες) % % 0,03 65,8 41,4 0,25 50,9 37,4 1 40,0 20, ,1 15,0 3 27,8 11,1 4 24,5 7,8 5 16,9 4,9 6 0,8 0,9

47 ΜΘ χωρίς υποκατάστατο μητρικού γάλακτος, 2017 και 2007 ΜΘ χωρίς υποκατάστατο μητρικού γάλακτος Ηλικία Μελέτη Μελέτη (μήνες) % % 0,03 65,8 45,2 0,25 51,1 43,7 1 42,2 33,9 2 37,8 27,5 3 32,2 22,1 4 29,2 17,2 5 27,8 14,1 6 23,5 10,3

(συγκεκριμένα στα 2 από τα «10 βήματα για επιτυχή μητρικό θηλασμό»).

48 Πρακτικές των νοσοκομείων/μαιευτηρίων που σχετίζονται με τον ΜΘ Υψηλότερα ποσοστά στις πρακτικές προαγωγής του μητρικού θηλασμού (συγκεκριμένα στα 2 από τα «10 βήματα για επιτυχή μητρικό θηλασμό»). Καλύτερη συμμόρφωση με τον «Κώδικα Εμπορίας Υποκαταστάτων Μητρικού Γάλακτος».

49 Παράγοντες που συνετέλεσαν στην αύξηση των ποσοστών μητρικού θηλασμού Υπουργείο Υγείας Υπουργείο Eργασίας (Νόμος3655/08, 3996/11) Φορείς, ΜΚΟ,ομάδες θηλασμού, άτομα Επαγγελματίες υγείας Μετακίνηση της κουλτούρας θηλασμού Οικονομικά δεδομένα;;;;; ΑΛΚΥΟΝΗ/Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού Εθνική Επιτροπή Μητρικού Θηλασμού

52 Σας ευχαριστώ

Σχετικά έγγραφα

Σχετ. Το από μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Δ/νσης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης

Σχετ. Το από μήνυμα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου της Δ/νσης Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΙΚΤΥΟ ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ Δ/ΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΔΗΜΟΣΙΑΣ ΥΓΕΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΩΝ ΠΟΡΩΝ ΚΑΙ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗΣ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗΣ Δ/ΝΣΗ