ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ, 1-7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ

Transcript

1 ΕΒΔΟΜΑΔΑ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ, 1-7 ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ Τη φετινή Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού ας κινητοποιηθούμε ξανά, μέσα σε ένα κλίμα προόδου για χάρη των παιδιών, αναδεικνύοντας την αξία του μητρικού θηλασμού, προσφέροντας σε κάθε παιδί την καλύτερη αρχή στη ζωή του. Οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας (ΑΣΧ), ορίστηκαν από τα Ηνωμένα Έθνη και πολλά κράτη με σκοπό την παρακολούθηση της προόδου στον αγώνα κατά της φτώχειας και την προώθηση μιας υγιούς και βιώσιμης ανάπτυξης με ολοκληρωμένο τρόπο, μέχρι το Το θέμα της φετινής Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού, ανταποκρίνεται στην αντίστροφη μέτρηση μέχρι τη στιγμή εκείνη, επισημαίνοντας τη σημασία της αύξησης και της διατήρησης της προστασίας, ως προς την προώθηση και την υποστήριξη του μητρικού θηλασμού στην αναπτυξιακή πολιτική και μετά το 2015, εμπλέκοντας ενεργά όσο το δυνατόν περισσότερες ομάδες και ανθρώπους κάθε ηλικίας. Οπουδήποτε κι αν ζούμε, μπορούμε να επιδιώξουμε την πρόοδο, να την επιτύχουμε αλλά και να τη διατηρήσουμε. Για να γίνει αυτό, θα χρειαστεί προετοιμασία, στόχοι και δράση! Όλοι μαζί προστατεύουμε, προωθούμε και υποστηρίζουμε το μητρικό θηλασμό, ένα στόχο που αξίζει τις προσπάθειές μας, ένα στόχο που ευεργετεί τα παιδιά και τις μητέρες! Οι στόχοι της Παγκόσμιας Εβδομάδας Μητρικού Θηλασμού 2014 Η πρόκληση του ενδιαφέροντος των νέων ανθρώπων και των δύο φύλων ώστε να αντιληφθούν την επικαιρότητα του μητρικού θηλασμού στο σημερινό διαρκώς μεταβαλλόμενο κόσμο. Η ενημέρωση του κόσμου για την αξία του Μητρικού Θηλασμού και τη σημαντική σχέση του με την επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας, καθώς και με τη Βρεφική και Παιδική Διατροφή. Η επισήμανση της προόδου που έχει σημειωθεί μέχρι στιγμής και των σημαντικών κενών που παρεμποδίζουν τη βελτίωση της Βρεφικής και Παιδικής Διατροφής και του Μητρικού Θηλασμού. Η επικέντρωση της προσοχής στη σημασία της ανάληψης δράσεων για την προστασία, την προώθηση και την υποστήριξη του μητρικού θηλασμού, ως μια θεμελιώδη παρέμβαση τόσο για τους Αναπτυξιακούς Στόχους όσο και για την μετά το 2015 εποχή.

2 Ο Μητρικός Θηλασμός όχι μόνο μπορεί να σώσει ζωές, αλλά ωφελεί και την υγεία των μητέρων. Τι προτείνουν οι ειδικοί: Έναρξη του μητρικού θηλασμού μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον τοκετό. Διατροφή του παιδιού αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού για τους πρώτους 6 μήνες. Συνέχιση του θηλασμού για 2 χρόνια ή και περισσότερο σε συνδυασμό με επαρκή συμπληρωματική τροφή από τους 6 μήνες. Ο μητρικός θηλασμός πρέπει να προστατεύεται, να προωθείται και να υποστηρίζεται από όλους. Χρειάζεται ΠΡΟΣΤΑΣΙΑ Προστασία σημαίνει ότι εξασφαλίζεται στις γυναίκες και τις οικογένειές τους η παροχή επιστημονικών και εμπεριστατωμένων πληροφοριών και υποστήριξη ανεξάρτητη προκαθορισμένων εταιρικών συμφερόντων, όπως για παράδειγμα από βιομηχανίες βρεφικών τροφών και/ή ανάλογων ειδικών. H εφαρμογή και η τήρηση του Διεθνούς Κώδικα Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος και των μετέπειτα σχετικών ψηφισμάτων της Παγκόσμιας Συνέλευσης για την Υγεία (WHA), θα βοηθήσει την προστασία του μητρικού θηλασμού. Χρειάζεται ΠΡΟΩΘΗΣΗ Προώθηση σημαίνει την πληροφόρηση και την ευαισθητοποίηση του κοινού για τη σημασία του μητρικού θηλασμού και την κινητοποίηση του κόσμου να αναλάβει δράση. Η Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού είναι ένα παράδειγμα μαζικής ευαισθητοποίησης και προώθησης του μητρικού θηλασμού. Χρειάζεται ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ Υποστήριξη σημαίνει τη δυνατότητα πρόσβασης σε πληροφορίες, κλινική βοήθεια από ειδικευμένο προσωπικό και συμβουλευτική και την πρακτική και συναισθηματική υποστήριξη που χρειάζονται οι γυναίκες για να ξεκινήσουν, να διαχειριστούν και να συνεχίσουν το θηλασμό, όπου κι αν βρίσκονται. Οι παροχές που αφορούν την προστασία της μητρότητας μπορούν να βοηθήσουν τις εργαζόμενες μητέρες να συνεχίσουν το θηλασμό. Ας αναλογιστούμε: Το αν οι μητέρες θηλάζουν ή όχι τα μωρά τους και το κατά πόσο μπορούν να τους παρέχουν ασφαλείς και επαρκείς συμπληρωματικές τροφές, επηρεάζεται σημαντικά από κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, διαφημιστικές και πολιτισμικές πιέσεις, τις συνθήκες και το περιβάλλον στο οποίο ζουν, συμπεριλαμβανομένων καταστάσεων έκτακτης ανάγκης και χρόνιων ιατρικών παθήσεων. Ποιό ποσοστό βρεφών στη χώρα μας έχει τη δυνατότητα να θηλάσει μέσα στην πρώτη ώρα μετά τον τοκετό - και να συνεχίσει να τρέφεται αποκλειστικά με μητρικό θηλασμό για τους πρώτους 6 μήνες; Έχει επιτευχθεί πρόοδος στο ποσοστό αυτό τα τελευταία 10 χρόνια; Ποιά είναι τα βασικά εμπόδια στον εργασιακό τομέα σχετικά με την διατροφή του παιδιού αποκλειστικά μέσω θηλασμού; Υπάρχουν εργασιακά περιβάλλοντα που αναλαμβάνουν να διευκολύνουν τις εργαζόμενες γυναίκες ως προς τη συνέχιση του θηλασμού μόλις εκείνες επιστρέψουν στη δουλειά; Πώς ο μητρικός θηλασμός σώζει ζωές. Η διατροφή αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού (μόνο μητρικό γάλα και τίποτα άλλο) τους πρώτους 6 μήνες της ζωής είναι ιδιαίτερα σημαντική καθώς: Το 11-13% όλων των παιδικών θανάτων κάτω των πέντε ετών θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί αν τα παιδιά τρέφονταν αποκλειστικά με μητρικό θηλασμό για 6 μήνες. Άλλο ένα ποσοστό που ανέρχεται σε 6% των θανάτων βρεφών κάτω των πέντε ετών θα μπορούσαν να προληφθούν με επαρκή, ασφαλή και έγκαιρη συμπληρωματική διατροφή. Τα βρέφη που δεν τρέφονται μέσω θηλασμού διατρέχουν πέντε φορές μεγαλύτερο κίνδυνο να πεθάνουν από διάρροια και εφτά φορές από πνευμονία αντίστοιχα, σε σύγκριση με τα βρέφη που τρέφονται αποκλειστικά μέσω θηλασμού. Η έκθεση της UNICEF για την κατάσταση των παιδιών το 2012 επισημαίνει ότι μόνο το 37% των 134,6 εκατομμυρίων παιδιών που γεννιούνται στον κόσμο τράφηκαν αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού τους πρώτους 6 μήνες της ζωής τους. Αυτό εξαιρεί περίπου 85 εκατομμύρια βρέφη, των οποίων οι πιθανότητες επιβίωσης και υγιούς ανάπτυξης έχουν τεθεί σε κίνδυνο. Παρομοίως, μόνο το 60% των βρεφών ξεκίνησαν συμπληρωματική διατροφή μεταξύ 6-9 μηνών. Αυτό σημαίνει ότι δόθηκαν συμπληρωματικές τροφές σε εκατομμύρια βρέφη είτε πολύ νωρίς είτε πολύ αργά. Ο μητρικός θηλασμός έχει επανειλημμένα αποδειχθεί ο μοναδικός πιο αποτελεσματικός τρόπος να προληφθούν οι βρεφικοί θάνατοι. Παίζει τεράστιο ρόλο στην υγεία και ανάπτυξη των παιδιών, και ωφελεί σημαντικά την υγεία των μητέρων. Η έγκαιρη και αποκλειστική διατροφή μέσω θηλασμού βελτιώνει την υγεία του νεογέννητου και μειώνει την νεογνική θνησιμότητα, η οποία ευθύνεται για την πλειονότητα των βρεφικών θανάτων. 2

3 Πώς συνδέεται ο Μητρικός Θηλασμός με τους Αναπτυξιακούς Στόχους; Η προστασία, η προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού συμβάλει σε κάθε ένα από τους ΑΣΧ με ουσιώδη τρόπο. Η διατροφή του παιδιού αποκλειστικά μέσω του θηλασμού και η επαρκής διατροφή με συμπληρωματικές τροφές είναι παρεμβάσεις-κλειδιά για την επιβίωση των παιδιών, πιθανότατα σώζοντας τη ζωή περίπου του 20% των παιδιών κάτω των πέντε ετών. Ας δούμε πώς ο μητρικός θηλασμός συνδέεται με κάθε έναν από τους Αναπτυξιακούς Στόχους της Χιλιετίας: 1ος Στόχος: Η εξάλειψη της ακραίας φτώχειας και της πείνας. Η διατροφή του παιδιού αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού και η συνέχισή του για δύο ή και περισσότερα χρόνια παρέχει θρεπτικές ουσίες υψηλής ποιότητας και μπορεί να λειτουργήσει προληπτικά απέναντι στην πείνα και τον υποσιτισμό. Ο μητρικός θηλασμός είναι ένας φυσικός και οικονομικός τρόπος διατροφής των βρεφών και των νηπίων. Είναι μια οικονομικά προσιτή λύση για όλους και δεν επιβαρύνει τον προϋπολογισμό των νοικοκυριών τόσο όσο η τεχνητά παρασκευασμένη τροφή. 2ος Στόχος: Επίτευξη πρόσβασης στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση για όλους. Ο μητρικός θηλασμός και η επαρκής συμπληρωματική τροφή είναι θεμελιώδεις αρχές της ετοιμότητας για μάθηση. Ο μητρικός θηλασμός και οι συμπληρωματικές τροφές καλής ποιότητας συνεισφέρουν σημαντικά στην πνευματική και νοητική ανάπτυξη, προωθώντας έτσι τη μάθηση. 3ος Στόχος: Η προώθηση της ισότητας των δύο φύλων και η ενδυνάμωση των γυναικών. Ο μητρικός θηλασμός είναι ο μεγάλος ισοσταθμιστής, καθώς δίνει σε κάθε παιδί το καλύτερο και δικαιότερο ξεκίνημα στη ζωή. Οι περισσότερες διαφορές στην ανάπτυξη των δύο φύλων ξεκινούν όταν οι συμπληρωματικές τροφές προστίθενται στη διατροφή και οι προτιμήσεις όσο αφορά το φύλο αρχίζουν να παίζουν ρόλο στις αποφάσεις τις σχετικές με τη διατροφή. Ο μητρικός θηλασμός είναι ένα μοναδικό δικαίωμα των γυναικών και για αυτό θα πρέπει να υποστηρίζονται από την κοινωνία ώστε να μπορούν να θηλάζουν κάτω από τις βέλτιστες δυνατές συνθήκες. 4ος Στόχος: Η μείωση της παιδικής θνησιμότητας. Η παιδική θνησιμότητα θα μπορούσε να μειωθεί άμεσα κατά 13% με τη βελτίωση των πρακτικών του μητρικού θηλασμού και μόνο και κατά 6% με βελτιωμένη συμπληρωματική διατροφή. Επιπλέον, περίπου το 50-60% της θνησιμότητας των παιδιών κάτω των πέντε ετών συνδέεται με τον υποσιτισμό, εξαιτίας ανεπαρκών συμπληρωματικών τροφών και εξαιτίας διατροφής που ακολουθεί ανεπαρκείς πρακτικές μητρικού θηλασμού. 5ος Στόχος: Η βελτίωση της υγείας της μητέρας. Ο μητρικός θηλασμός είναι συνδεδεμένος με τη μειωμένη απώλεια αίματος μετά τον τοκετό, τον καρκίνο του μαστού, των ωοθηκών και του ενδομητρίου, καθώς και την πιθανότητα οστεοπενίας μετά την εμμηνόπαυση. Ο μητρικός θηλασμός επιπλέον συμβάλλει στην αντισύλληψη και την απόσταση μεταξύ κυήσεων, περιορίζοντας τους κινδύνους που προκύπτουν από διαδοχικές εγκυμοσύνες, για παράδειγμα την αναιμία. 6ος Στόχος: Ο αγώνας κατά του ιού του AIDS (HIV), της ελονοσίας και άλλων ασθενειών. Η διατροφή αποκλειστικά μέσω μητρικού θηλασμού σε συνδυασμό με αντιρετροϊκή αγωγή για τις γυναίκες και τα παιδιά μπορεί να περιορίσει τη μετάδοση του HIV από τη μητέρα στο παιδί. Κατά κύριο λόγο, ο μητρικός θηλασμός μειώνει το ποσοστό θανάτων βρεφών που βρίσκονται εκτεθειμένα στον ιό και έτσι αυξάνει το ποσοστό επιβίωσης χωρίς AIDS. 7ος Στόχος: Η εξασφάλιση περιβαλλοντικής βιωσιμότητας. Ο μητρικός θηλασμός παράγει πολύ λιγότερους ρύπους σε σύγκριση με την παραγωγή κάποιου προϊόντος από τις βιομηχανίες γαλακτοκομικών και φαρμακευτικών προϊόντων, πλαστικών και αλουμινίου για την κατασκευή του και μειώνει τη χρήση ξύλου και ορυκτών καυσίμων στο σπίτι. Με τον μητρικό θηλασμό έχουμε μια υγιεινή, πρακτική, μη ρυπογόνα, βιώσιμη και φυσική πηγή διατροφής και επιβίωσης με ήπια χρήση των φυσικών πόρων. 8ος Στόχος: Η δημιουργία μιας παγκόσμιας σύμπραξης για την ανάπτυξη. Η Παγκόσμια Στρατηγική για τη Διατροφή Βρεφών και Νηπίων, (GSIYCF) καλλιεργεί τη συνεργασία μεταξύ πολλών τομέων και μπορεί να στηριχτεί σε διάφορες συνεργασίες για την αρωγή τους στην υποστήριξη της ανάπτυξης μέσω του μητρικού θηλασμού και των προγραμμάτων συμπληρωματικής τροφής. Οι Αναπτυξιακοί Στόχοι της Χιλιετίας φιλοδοξούν να καταπολεμήσουν τη φτώχεια και να προωθήσουν την υγιή και βιώσιμη ανάπτυξη. Το 2015, οι στόχοι αυτοί αναμένεται να επιτευχθούν από τα κράτη. Η διαδικασία που θα οδηγήσει στο 2015 λέγεται και Αντίστροφη Μέτρηση ως το Μπορείτε να δείτε περισσότερα σχετικά στο: Πού βρισκόμαστε σήμερα; Αν και έχει σημειωθεί αρκετή πρόοδος μέχρι στιγμής, υπάρχουν ακόμα «ανοιχτοί λογαριασμοί» που απαιτούν την άμεση προσοχή των κρατών. Για παράδειγμα: Η φτώχεια έχει περιοριστεί, αλλά 1 στους 8 ανθρώπους ακόμα πηγαίνει για ύπνο πεινασμένος. Ο υποσιτισμός συνεχίζει να πλήττει περίπου το ένα τέταρτο όλων των παιδιών παγκοσμίως. Το υπερβολικό βάρος/η παχυσαρκία η άλλη όψη του υποσιτισμού είναι όλο και πιο συχνό φαινόμενο και ο κίνδυνος είναι μεγαλύτερος όταν η τροφή είναι τεχνητά παρασκευασμένη. Τις τελευταίες 2 δεκαετίες, η παιδική θνησιμότητα έχει μειωθεί κατά 40%, αλλά 6,3 εκατομμύρια παιδιά κάτω των πέντε ετών πεθαίνουν ακόμα, κυρίως από ασθένειες που μπορούν να προληφθούν. Η πρόοδος της επίτευξης των διάφορων ΑΣΧ είναι αργή και υπάρχουν μεγάλες διαφοροποιήσεις μεταξύ γεωγραφικών περιοχών. Αν και το συνολικό ποσοστό της θνησιμότητας των παιδιών κάτω από πέντε ετών έχει μειωθεί, το ποσοστό βρεφικής θνησιμότητας (τον πρώτο μήνα ζωής) αυξάνεται. Η θνησιμότητα στις μητέρες έχει μειωθεί από 400 θανάτους ανά τοκετούς το 1990, σε 210 θανάτους το Μόνο στις μισές από όλες τις εγκύους στις αναπτυσσόμενες περιοχές (κυρίως στην Υποσαχάρια Αφρική) προσφέρονται οι ελάχιστες 4 προβλεπόμενες ιατρικές επισκέψεις πριν τον τοκετό. 3

4 Τι μαθήματα πήραμε από τους Αναπτυξιακούς Στόχους 4,5 και 6 που αφορούν την υγεία; Ας πάρουμε στα σοβαρά τα παρακάτω μαθήματα κι ας δούμε πώς ο Μητρικός Θηλασμός μπορεί να συνεισφέρει στην προώθηση των ΑΣΧ και της αναπτυξιακής πολιτικής μετά το Επιτυχίες: Πραγματοποιήθηκαν περισσότερες συζητήσεις υψηλού επιπέδου. (Αναβαθμίστηκε το πολιτικό προφίλ). Συμμετείχαν περισσότερες βασικές οργανώσεις. (Κινητοποιήθηκε η κοινωνία των πολιτών). Διατέθηκαν περισσότερα χρήματα για την υγεία. (Αυξήθηκε η αναπτυξιακή βοήθεια για την υγεία). Βελτιώθηκαν οι δείκτες υγείας. (Βελτιώθηκε σημαντικά το επίπεδο υγείας σε χώρες μικρού και μεσαίου εισοδήματος). Αδυναμίες: Μεγάλωσε το χάσμα μεταξύ φτωχών και πλουσίων. (Αδυναμία συγκέντρωσης κεφαλαίων). Έλλειψε μια προσέγγιση βασισμένη στα Ανθρώπινα Δικαιώματα. Η πραγματοποίηση των ΑΣΧ είναι μια προσέγγιση εκ των άνω προς τα κάτω. Ενθαρρύνθηκαν τεχνικές προσεγγίσεις και δόθηκε προσοχή μόνο στις μεταδοτικές ασθένειες. Υπήρξε μια πιο αποσπασματική προσέγγιση της υγείας αλλά και άλλων τομέων ανάπτυξης, (π.χ. τομείς που αφορούν το περιβάλλον, την κλιματική αλλαγή, τη φτώχεια, την εκπαίδευση και την ισότητα μεταξύ των δύο φύλων). Η σχέση του Μητρικού Θηλασμού με τα ευρύτερα αναπτυξιακά ζητήματα Η φτώχεια και ο μητρικός θηλασμός Η προστασία, προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού είναι σημαντικοί παράγοντες για την καταπολέμηση της φτώχειας, κάτι που αποτελεί και τον πρώτο ΑΣΧ. Ο μητρικός θηλασμός αμβλύνει τις επιπτώσεις της απόλυτης φτώχειας προσφέροντας ασφαλή και βιώσιμη διατροφή, υγεία και συναισθηματική ασφάλεια στα πιο αδύναμα και αβοήθητα μέλη του πληθυσμού, τα βρέφη και τα νήπια. Ο μητρικός θηλασμός κοστίζει πολύ λιγότερο από τα υποκατάστατα του μητρικού γάλακτος, όπως τα παρασκευάσματα για βρέφη που μπορούν να σπαταλήσουν παραπάνω από τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού ενός νοικοκυριού. Εκτός από τα παρασκευάσματα όμως, μια μητέρα χρειάζεται μπουκάλια, πλαστικές θηλές μπιμπερό, εξοπλισμό και καύσιμη ύλη για να τα αποστειρώσει, και επιπλέον, μεταφορικά και ιατρικά έξοδα όποτε αρρωστήσει το παιδί της. Ο μητρικός θηλασμός είναι ένα ζήτημα που αφορά τα ανθρώπινα δικαιώματα Η υποστήριξη και προστασία του μητρικού θηλασμού είναι τόσο σημαντικό ζήτημα, ώστε να διατυπώνεται σε αρκετά νομοθετήματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού (ΣΔΠ) διακηρύττει το δικαίωμα του παιδιού να έχει την καλύτερη δυνατή υγεία, για την οποία ο μητρικός θηλασμός αποτελεί θεμελιώδη προϋπόθεση. Αυτό δεσμεύει τα κράτη και την κοινωνία στο σύνολό της ώστε να δημιουργήσουν ευνοϊκές συνθήκες και να απομακρύνουν οτιδήποτε στέκεται εμπόδιο στο μητρικό θηλασμό, συμπεριλαμβανομένης κάθε μορφής προώθησης υποκατάστατων μητρικού γάλακτος, μπουκαλιών και πλαστικών θηλών (μπιμπερό), όπως προβλέπεται από τον Διεθνή Κώδικα Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος και τα επακόλουθα ψηφίσματα της WHA. Σχετικά με την προστασία των δικαιωμάτων της γυναίκας σε ό, τι αφορά τον θηλασμό, η Σύμβαση για την Εξάλειψη των Διακρίσεων κατά των Γυναικών (ΣΕΔΓ) απαιτεί από τα κράτη να εγγυηθούν ότι η διαδικασία εκπαίδευσης της οικογένειας θα αποσκοπεί στη σωστή αντιμετώπιση της μητρότητας ως κοινωνική λειτουργία. Αυτό περιλαμβάνει την προστασία των γυναικών σε περιπτώσεις απολύσεων λόγω εγκυμοσύνης ή άδειας εγκυμοσύνης και την εγγύηση ότι οι γυναίκες θα έχουν πρόσβαση σε αρμόδιες υπηρεσίες σε σχέση με την εγκυμοσύνη, την περίοδο κατάκλισης και λοχείας, καθώς και ότι θα τρέφονται σωστά κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και του θηλασμού. Έτσι, το πλαίσιο για τα ανθρώπινα δικαιώματα μας δίνει τη δυνατότητα να προσεγγίσουμε τα κράτη και να τους προτείνουμε πρακτικά μέτρα που θα πρέπει να εφαρμόσουν για να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, σύμφωνα με τα νομοθετήματα που αφορούν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Οι αρμόδιοι φορείς που επιβλέπουν την εφαρμογή των διεθνών συμβάσεων (οι επιτροπές για τη ΣΔΠ και τη ΣΕΔΓ) μπορούν επίσης να δεσμευτούν να παρακολουθούν την πρόοδο σχετικά με την άσκηση των δικαιωμάτων που αφορούν τις γυναίκες και τα βρέφη που θηλάζουν και να απευθύνουν τις απαιτούμενες συστάσεις όταν η κρατική δράση είναι ανεπαρκής. καθώς και ένα ζήτημα που απασχολεί τη βιωσιμότητα του περιβάλλοντος Το ζήτημα της κλιματικής αλλαγής είναι άρρηκτα συνδεδεμένο με τις μελλοντικές γενιές, εξαιτίας των μη βιώσιμων πρακτικών της βιομηχανίας, της γεωργίας και του σύγχρονου τρόπου ζωής. Οι νέοι αλλά και οι ηλικιωμένοι θα πρέπει να συμμετάσχουν στην προστασία, προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού και να νοιάζονται για τις ανάγκες των μελλοντικών γενεών. Ο μητρικός θηλασμός προτείνει μια πράσινη εναλλακτική και τα κράτη και οι αρμόδιοι χάραξης πολιτικής πρέπει να πεισθούν για την ανάγκη να ληφθούν μέτρα ώστε να μειωθεί το ποσοστό χρήσης υποκατάστατων μητρικού γάλακτος, λόγω της 4

5 αρνητικής επίπτωσης που επιφέρει στο περιβάλλον η τεχνητά παρασκευασμένη τροφή. Ταυτόχρονα, να τονίζεται η θετική επίδραση του μητρικού θηλασμού. Φύλο και μητρικός θηλασμός Ο τομέας ενασχόλησης με την υγεία και τη διατροφή διεθνώς, αναγνωρίζει ότι οι δυναμικές των δύο φύλων αποτελούν σημαντικότατο κοινωνικό παράγοντα που καθορίζει τους δείκτες υγείας και διατροφής και που μπορεί να επηρεάσει τους ΑΣΧ. Το φύλο αναφέρεται στις διαφορές και τις σχέσεις μεταξύ ανδρών και γυναικών που είναι διαμορφωμένες από την κοινωνία και οι οποίες δεν προκύπτουν βιολογικά αλλά μαθαίνονται. Αυτές διαφέρουν πολύ από κοινωνία σε κοινωνία κι από πολιτισμό σε πολιτισμό και μεταβάλλονται με την πάροδο του χρόνου. Ο όρος φύλο χρησιμοποιείται για να αποδώσει τα διαφορετικά χαρακτηριστικά μεταξύ του αρσενικού και του θηλυκού ατόμου. Αυτά τα χαρακτηριστικά επηρεάζουν τους ρόλους, τις ευθύνες, τους περιορισμούς, τις ευκαιρίες και τις ανάγκες των ανδρών και των γυναικών σε όλες τις πτυχές της ζωής και σε οποιοδήποτε δεδομένο κοινωνικό πλαίσιο. Έχει παρατηρηθεί ότι οι ανισότητες των δύο φύλων και η σύγκρουση και η βία που συντηρεί τις ανισότητες αυτές επιδρούν άμεσα στην επιλόχεια κατάθλιψη και στις πρακτικές μητρικής φροντίδας, καθώς και στα ποσοστά θνησιμότητας μητέρων και βρεφών. Το φύλο επηρεάζει άμεσα και την πρακτική του μητρικού θηλασμού στα νοικοκυριά. Οι πατέρες παίζουν καθοριστικό ρόλο στην υποστήριξη του θηλασμού όχι μόνο στα νοικοκυριά αλλά και στους δημόσιους χώρους. Η επίτευξη των Αναπτυξιακών Στόχων της Χιλιετίας (ειδικά του τέταρτου και του πέμπτου) απαιτούν πιο έγκαιρο, αποκλειστικό και συνεχιζόμενο θηλασμό. Ειδικά για την αντιμετώπιση των συγκεκριμένων αδυναμιών που έχουν εντοπιστεί χρειάζεται: - Γιά την έλλειψη ισότητας; Εστίαση της προσοχής στην προστασία και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού για τις πιο ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. - Για την έλλειψη προσέγγισης εκ των κάτω προς τα πάνω; Συμμετοχή βασικών οργανώσεων και η υιοθέτηση μιας ανθρωποκεντρικής προσέγγισης καθώς και η λήψη πρωτοβουλιών από διάφορα προγράμματα με σκοπό την προστασία, την προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού. - Για την έλλειψη εστίασης στα ανθρώπινα δικαιώματα; Χρήση του πλαισίου ανθρωπίνων δικαιωμάτων για την προστασία, την προώθηση και υποστήριξη του μητρικού θηλασμού. - Για την έλλειψη ενσωμάτωσης σε άλλους τομείς ανάπτυξης; Σύνδεση του μητρικού θηλασμού με τα ευρύτερα αναπτυξιακά ζητήματα, όπως: η φτώχεια, η ισότητα των φύλων και η περιβαλλοντική/κλιματική αλλαγή. Περισσότερη πληροφόρηση για το Μητρικό Θηλασμό Στην ιστοσελίδα της UNICEF Ελλάδος, στο θα βρείτε ενημερωτικό υλικό για τη φετινή, αλλά και για προηγούμενες Εβδομάδες Μητρικού Θηλασμού, επίσης επιπλέον πληροφορίες, όπως τα 10 Βήματα για το Μητρικό Θηλασμό, τα Νοσοκομεία Φιλικά για τα Βρέφη καθώς και παραπομπές σε πηγές και συνεργαζόμενους οργανισμούς σε όλο τον κόσμο. Για την απόδοση του παρόντος στην ελληνική γλώσσα συνεργάστηκαν οι εθελοντές του μεταφραστικού εργαστηρίου της UNICEF Ελλάδος Τερέζα Σκαρβελάκη και Θεόφιλος Παναγιωτόπουλος. ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ UNICEF ΑΝΔΡ. ΔΗΜΗΤΡΙΟΥ 8 & ΤΖ. ΚΕΝΝΕΝΤΥ 37, ΚΑΙΣΑΡΙΑΝΗ, ΤΗΛ.: , FAX: , twitter.com/unicefgreece 5