Το σκάνδαλο που υποσκάπτει τον μητρικό θηλασμό και αυξάνει την παιδική παχυσαρκία: 6 κλινικές περιπτώσεις για τις καμπύλες αύξησης παιδιών.

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Το σκάνδαλο που υποσκάπτει τον μητρικό θηλασμό και αυξάνει την παιδική παχυσαρκία: 6 κλινικές περιπτώσεις για τις καμπύλες αύξησης παιδιών."

Transcript

1 Το σκάνδαλο που υποσκάπτει τον μητρικό θηλασμό και αυξάνει την παιδική παχυσαρκία: 6 κλινικές περιπτώσεις για τις καμπύλες αύξησης παιδιών. Τα μικρά παιδιά στην Ελλάδα μετρώνται με βλαπτικό τρόπο Η τακτική παρακολούθηση της σωματικής αύξησης των βρεφών και των μικρών παιδιών συνιστά σημαντικό εργαλείο στα χέρια του παιδιάτρου και άλλων επαγγελματιών υγείας. Η σωματική αύξηση είναι παράγοντας που πρέπει να συνεκτιμάται, μαζί με τυχόν συνοδά συμπτώματα και σημεία από το ιστορικό και την κλινική εξέταση του παιδιού, για την εκτίμηση της επαρκούς ή όχι θρέψης του παιδιού, αλλά και για την απόφαση για διενέργεια παρακλινικών εξετάσεων για την διερεύνηση της πιθανότητας ανεπαρκούς σωματικής αύξησης λόγω υποκείμενου οξέος ή χρόνιου νοσήματος που εμποδίζει την βέλτιστη αύξηση του παιδιού. Η πρώιμη παρακολούθηση της αύξησης έχει ακόμα μεγάλη σημασία για την ανίχνευση της βρεφικής παχυσαρκίας και του υπέρβαρου, ώστε να γίνονται οι κατάλληλες ενέργειες διατροφικές και άλλες για να μην εξελίσσεται σε παιδική παχυσαρκία και υπέρβαρο. Το βάρος του παιδιού παρακολουθείται τακτικά και οι τιμές τοποθετούνται σε ειδικές καμπύλες αύξησης, ώστε να συγκρίνουμε την πρόσληψη βάρους του συγκεκριμένου βρέφους με εκείνη των περισσότερων βρεφών της ίδιας ηλικίας και φύλου. Το ζύγισμα αποτελεί παράλληλα και σημαντική ιατρική παρέμβαση που, όταν γίνεται υπερβολικά συχνά ή με λάθος τρόπο, στα χέρια ενός κακώς εκπαιδευμένου και μη ενημερωμένου γιατρού μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την επιτυχία του θηλασμού αποκλειστικότητα και διάρκεια -, μπορεί να αγχώσει αναίτια τους γονείς, και να οδηγήσει σε υπέρμετρη ιατρικοποίηση και σε παραγγελία παρακλινικών εξετάσεων ή νοσηλείες σε περιπτώσεις που δεν χρειάζονται. Για να είναι η εκτίμηση σωματικής αύξησης αξιόπιστο εργαλείο για τον παιδίατρο, πρέπει η εκπαίδευσή του να είναι επαρκής ώστε να τηρούνται πάντα και ταυτόχρονα τρεις προυποθέσεις: Οι μετρήσεις να είναι ακριβείς Οι μετρήσεις να καταγράφονται σε αξιόπιστα πρότυπα ανάπτυξης Ο παιδίατρος να ερμηνεύει σωστά τις μετρήσεις κάνοντας κατάλληλη αξιολόγησή τους Ως προς την δεύτερη προυπόθεση, το 2006 ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, μετά από πολυετή μελέτη που παρακολούθησε παιδιά σε έξι αντιπροσωπευτικές χώρες του κόσμου, εξέδωσε τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ (1). Τα πρότυπα αυτά μας δείχνουν ποια θα ήταν η βέλτιστη σωματική ανάπτυξη των παιδιών όλου του κόσμου, εφόσον εφαρμόζονταν βέλτιστες πρακτικές (θηλασμός, μη κάπνισμα της μητέρας, καλή διατροφή και εισαγωγή στερεών τροφών σύμφωνα με τις επιστημονικές συστάσεις και τακτική παρακολούθηση από επαγγελματίες υγείας που γνωρίζουν πώς να εκτιμούν την σωματική αύξηση). Αντίθετα με τις συνήθεις καμπύλες ανάπτυξης κάθε χώρας, που απλά αντανακλούν το πώς μεγαλώνουν συνήθως τα μικρά παιδιά στην συγκεκριμένη χώρα, τα πρότυπα ανάπτυξης

2 ΠΟΥ μας δείχνουν πως θα έπρεπε να μεγαλώνουν, αν τρέφονταν και παρακολουθούνταν υπό ιδανικές συνθήκες. Αυτό συνιστά μια ριζική αλλαγή σκέψης ως προς το τι ακριβώς θα έπρεπε να μετράμε με τα μικρά παιδιά, κάτι που ακόμα και αρκετοί καθηγητές Πανεπιστημίου αδυνατούν ακόμα να το συλλάβουν: αντί να βλέπουμε απλώς πως μεγαλώνει το μέσο βρέφος στην χώρα μας που συνήθως δεν θηλάζει και βρίσκεται στην δίνη επιδημίας βρεφικής και παιδικής παχυσαρκίας και να αντιλαμβανόμαστε αυτόν τον συνήθη μέσο όρο ως το υγιές, θα έπρεπε να θέσουμε ένα στάνταρ ιδανικής και υγιούς αύξησης, έναντι του οποίου συγκρίνεται κάθε παιδί στην χώρα και ο συνήθης και μάλλον παθολογικός μέσος όρος. Η έρευνα του ΠΟΥ απέδειξε χαρακτηριστικά ότι ο ρυθμός ανάπτυξης των υγειών βρεφών που θηλάζουν αποκλίνει σημαντικά από τις παραδοσιακές καμπύλες βάρους για βρέφη, και ακόμα ότι τα υγιή θηλάζοντα βρέφη ανά τον κόσμο έχουν εξαιρετικά όμοια αύξηση, ανεξάρτητα από το που γεννήθηκαν. Δεν είναι τόσο ο τόπος και η χώρα που καθορίζουν την πρόσληψη βάρους στα βρέφη, αλλά το κατά πόσο το βρέφος που θα γεννηθεί στην Νορβηγία ή στην Γκάνα θα απολαύσει ιδανικές πρακτικές διατροφής και ανατροφής ή όχι. Οι πληθυσμοί παιδιών μεγαλώνουν παρόμοια σε όλα τα μέρη του κόσμου, εφόσον ικανοποιούνται οι ανάγκες τους σε υγεία και φροντίδα. Τα καινούργια στάνταρ ανάπτυξης καταδεικνύουν την φυσιολογική ανθρώπινη ανάπτυξη κατά τα δύο πρώτα χρόνια της ζωής κάτω από ιδανικές περιβαλλοντικές συνθήκες και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να εκτιμήσουμε παιδιά σε οποιοδήποτε μέρος του κόσμου, ανεξάρτητα από εθνικότητα, κοινωνικο-οικονομική κατάσταση και τρόπο διατροφής. Τα στάνταρ για πρώτη φορά τοποθετούν το μητρικό θηλασμό στη θέση του φυσιολογικού και εγκαθιστούν το μωρό που θηλάζει ως το φυσιολογικό μοντέλο για αύξηση και ανάπτυξη. Η χρήση τους μπορεί να βοηθήσει τις πολιτικές για την προώθηση του μητρικού θηλασμού και την πρόληψη της παιδικής παχυσαρκίας. Τα βιβλιάρια υγείας των παιδιών μας περιλαμβάνουν καμπύλες ανάπτυξης που έχουν προκύψει από μελέτη του 2001 στην περιοχή της Αττικής, μη αντιπροσωπευτική του γενικού πληθυσμού, που αφορούσε κυρίως παιδιά που δεν θήλασαν. Οι καμπύλες αυτές έχουν τεράστιες διαφορές με τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ. Η άμεση και καθημερινή συνέπεια είναι δεκάδες βρέφη κάθε μέρα να σταματούν πρόωρα τον μητρικό θηλασμό γιατί η ανάπτυξή τους χαρακτηρίζεται από επαγγελματίες υγείας «προβληματική» με βάση τις παλιές καμπύλες ανάπτυξης του βιβλιαρίου υγείας. Αλλά υπάρχει και ένα ακόμα πιο λυπηρό φαινόμενο: με την μη χρησιμοποίηση των προτύπων ανάπτυξης ΠΟΥ, πολλά «στρουμπουλά» παιδιά και βρέφη που κυρίως δεν θήλασαν και πίνουν ξένο γάλα χαρακτηρίζονται υγιή και όχι υπέρβαρα ή παχύσαρκα, σε μια εποχή που η επιδημία παιδικής παχυσαρκίας έχει πάρει τρομακτικές διαστάσεις.. Συγκρίνοντας τα στάνταρ ανάπτυξης ΠΟΥ με τις υπάρχουσες καμπύλες ανάπτυξης στην Ελλάδα, οι διαφορές είναι εμφανείς: Το φυσιολογικό μωρό, δηλαδή εκείνο που θηλάζει αποκλειστικά, τείνει να βάζει πολύ βάρος κατά τους πρώτους 3-4 μήνες της ζωής του. Η εντυπωσιακή αυτή αύξηση, καταγράφεται στα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ και δεν πρέπει να μας ανησυχεί ότι συνιστά παχυσαρκία. Έπειτα ο ρυθμός αύξησής του μειώνεται σημαντικά, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει με το μωρό που πίνει μπιμπερό. Η μέση εκατοστιαία θέση βάρους των βρεφών στην ηλικία του ενός έτους στο διάγραμμα του ΠΟΥ είναι 600γρ λιγότερο από τα παλιά διαγράμματα!

3 Ως προς την τρίτη προυπόθεση για αξιόπιστη εκτίμηση σωματικής αύξησης ενός παιδιού από τον παιδίατρο, θα πρέπει να αυτός να γνωρίζει τα εξής: Βρέφη και μικρά παιδιά υποψήφια για πιο στενή παρακολούθηση, διερεύνηση ή/ και αντιμετώπιση είναι όσα βρίσκονται πάνω από 2 στάνταρ αποκλίσεις χαμηλότερα από την μέση εκατοστιαία θέση (2 SDs, κάτω του 3%), ή όσα έχουν σε πορεία μερικών μηνών και συνήθως όχι σε μία μεμονωμένη μέτρηση - παρεκκλίνει σημαντικά προς τα κάτω στην καμπύλη βάρους κατά δύο κύριες εκατοστιαίες γραμμές (πχ από το 75% στο 25%). Για αποκλίσεις μικρότερες σε εύρος ή χρονική διάρκεια, η πιθανότητα σοβαρής υποκείμενης νόσου ή ανεπάρκειας θρέψης είναι πολύ μικρή και συνήθως το μόνο που απαιτείται είναι βελτιστοποίηση του αποκλειστικού θηλασμού και εντατικότερη κλινική παρακολούθηση. Έχει υπολογιστεί ότι για την πιθανότητα ακριβούς διάγνωσης σωματικής δυστροφίας μέσα από τις καμπύλες ανάπτυξης, η θετική προγνωστική αξία (positive predictive value) μιας μέτρησης είναι μόλις 13% (2). Δηλαδή, πιο απλά, μόλις το 13% των παιδιών που συμπεραίνονται ως «δυστροφικά» με βάση τις καμπύλες ανάπτυξης έχουν πραγματικά πρόβλημα. Επομένως, αυτό το δεδομένο πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη στην καθημερινή κλινική πράξη ώστε να συνυπολογίζουμε και άλλους παράγοντες από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και την παρακολούθηση του παιδιού, πριν λάβουμε σημαντικές κλινικές αποφάσεις για περαιτέρω διερεύνηση, διατροφικούς αλλαγές και αντιμετώπιση. Μεγάλη προοπτική μελέτη στις ΗΠΑ κατέδειξε ότι μεταξύ γέννησης και 6 μηνών ζωής, 32% των βρεφών αλλάζουν κατά 2 σημαντικές γραμμές (major percentiles) προς τα πάνω ή κάτω στην καμπύλη ύψους και 39% το κάνουν στην καμπύλη βάρους (3). Στην ηλικία 6 με 24 μηνών, τα ποσοστά αλλαγών στις καμπύλες ήταν επίσης σημαντικά, 15% για το ύψος και 6 με 15% για το βάρος, και μόνο μετά τους 24 μήνες της ζωής η απόκλιση κατά 2 σημαντικές γραμμές ήταν σχετικά σπάνια (2 με 10% για το ύψος, 1 με 5% για το βάρος). Επομένως δεν είναι δυνατόν όλα αυτά τα μικρά παιδιά να αξιολογούνται από τον παιδίατρο ως έχοντα προβληματική ανάπτυξη, που χρήζουν περαιτέρω εξετάσεων, διατροφικών χειρισμών ή εγκατάλειψης του αποκλειστικού θηλασμού. Οι μεταβολές στον ρυθμό αύξησης είναι πολύ συνήθεις σε μικρά παιδιά, τόσο πιο συνήθεις και έντονες όσο πιο κοντά στην γέννηση είναι, έτσι που οι παιδίατροι δεν πρέπει να απομονώνουν αυτό το στοιχείο ως τη μόνη απόδειξη για διατροφικά προβλήματα σε ένα κατά τα άλλα υγιέστατο βρέφος. Οι παιδίατροι πρέπει να λαμβάνουν υπόψη τους την συχνότητα των μεταβολών ταχύτητας αύξησης κατά την βρεφική ηλικία και την πρώτη παιδική ηλικία πριν καθοδηγήσουν τους γονείς σε θέματα αύξησης και διατροφής ή πριν παραπέμψουν ένα παιδί για περαιτέρω έλεγχο αύξησης. Η σωματική αύξηση πάντα εξατομικεύεται και συν-αξιολογείται μαζί με άλλα ευρήματα από το ιστορικό, την κλινική εξέταση και την παρακολούθηση του κάθε παιδιού και οι κλινικές αποφάσεις δεν λαμβάνονται μόνο με βάση τις εκατοστιαίες θέσεις. Ακόμα και σε περιπτώσεις παροδικής απόκλισης προς τα κάτω στια καμπύλες αύξησης ενός βρέφους που θηλάζει, πρώτη κίνηση δεν είναι η παρότρυνση για εγκατάλειψη του αποκλειστικού θηλασμού αλλά ενέργειες ώστε αυτός να γίνει πιο αποτελεσματικός ή για αύξηση της παραγωγής γάλακτος της μητέρας. Ακόμα και σε περιπτώσεις που

4 αποφασίζεται ως κλινικά απαραίτητη η χορήγηση εξτρά γάλακτος πέραν του άμεσου θηλασμού, η επιστημονική βιβλιογραφία δίνει ως πρώτη επιλογή την χορήγηση εξτρά γάλακτος της μητέρας που έχει βγάλει με θήλαστρο, έπειτα εξτρά γάλακτος ανθρώπινου από δότρια, και τελευταία επιλογή την χορήγηση βρεφικής φόρμουλας. Επιπλέον, η χορήγηση αυτή σύμφωνα με την επιστημονική βιβλιογραφία πρέπει και μπορεί να γίνει συχνά με τρόπους που δεν θέτουν σε κίνδυνο την συνέχιση του μητρικού θηλασμού (κυπελλάκι, σύριγγα, συμπλήρωμα στο στήθος της μητέρας κα). Παρακάτω δίνονται έξι χαρακτηριστικές κλινικές περιπτώσεις από την καθημερινή κλινική πράξη σε παιδιατρικό ιατρείο στην κοινότητα, που αναδεικνύουν τις λανθασμένες εκτιμήσεις που προκύπτουν από την χρήση των καμπυλών ανάπτυξης των ελληνικών βιβλιαρίων υγείας. Γίνεται επικέντρωση στις διαφοροποιήσεις των καμπυλών βάρους και Δείκτη Μάζας Σώματος, καθώς οι διαφοροποιήσεις τόσο στην σχετική βιβλιογραφία όσο και στην κλινική μας εμπειρία προκύπτουν λιγότερο σημαντικές για το μήκος/ ύψος. Περίπτωση 1 Η Ε. Σ. γεννήθηκε τελειόμηνη με βάρος γέννησης 2870γρ. Θήλασε αποκλειστικά για έξι μήνες και συνέχισε με θηλασμό κατά απαίτηση έκτοτε και με σταδιακή εισαγωγή στερεών τροφών. Δίνεται η παρακολούθηση αύξησης μέχρι την ηλικία των 20 μηνών, με τη μητέρα να συνεχίζει θηλασμό κατά απαίτηση και στερεές τροφές στο κλινικά υγιές μικρό παιδί, ακολουθώντας πιστά τις συστάσεις του ΠΟΥ. Στην ελληνική καμπύλη, το βρέφος φαίνεται να εκτινάσσεται προς τα πάνω κατά 2 σημαντικές εκατοστιαίες γραμμές από την γέννηση ως τους 3 μήνες της ζωής, από το 15% στο 90%, υποδεικνύοντας ραγδαία αύξηση βάρους, πράγμα που συχνά ερμηνεύεται ως υπερβολική αύξηση και θρέψη σε αποκλειστικά θηλάζον βρέφος, ή και κίνδυνο παχυσαρκίας. Αντίθετα, στα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ η αύξηση βάρους φαίνεται λιγότερο ραγδαία, με την γραμμή του βρέφους να κυμαίνεται λίγο κάτω ή πάνω από την μέση εκατοστιαία θέση καθ όλη την διάρκεια της παρακολούθησης. Κατά το δεύτερο έτος της ζωής, σύμφωνα με την ελληνική καμπύλη, η Ε.Σ. έχει πέσει σημαντικά από το 90% στην ηλικία των 2 μηνών στο 25% στους 20 μήνες, πράγμα που συχνά οδηγεί σε εκτίμηση ανεπάρκειας θρέψης και σε προτροπές για εγκατάλειψη του συνεχιζόμενου θηλασμού και για χορήγηση ξένου γάλακτος ή σε περαιτέρω άσκοπη εργαστηριακή διερεύνηση. Αντίθετα, στο πρότυπο βάρους ΠΟΥ η Ε.Σ. φαίνεται να παραμένει σταθερή και να μην αποκλίνει σημαντικά από την 50 η εκατοστιαία θέση καθ όλη την διάρκεια των 20 πρώτων μηνών ζωής. Παρόμοιου ρυθμού τυπική ανάπτυξη οδηγεί συχνά αποκλειστικά θηλάζοντα βρέφη να χαρακτηρίζονται, με βάση τις καμπύλες των βιβλιαρίων υγείας τους, παχύσαρκα στην ηλικία των 2-3 μηνών με οδηγίες για περιορισμό στην συχνότητα ή/ και διάρκεια θηλασμών, για χορήγηση τσαγιού ή για βίαιο νυχτερινό αποθηλασμό, ενώ τα ίδια βρέφη

5 κατά το δεύτερο έτος χαρακτηρίζονται ελλειποβαρή και κατηγορείται για αυτό η συνέχιση του μητρικού θηλασμού.

6

7 Περίπτωση 2 η Η Δ.Λ. γεννήθηκε στις 38 εβδομάδες εγκυμοσύνης με βάρος γέννησης 2680γρ. Θήλασε αποκλειστικά για 5 μήνες, και έπειτα συνέχισε θηλασμό κατά απαίτηση παράλληλα με χορήγηση στερεών τροφών. Προς το τέλος του πρώτου χρόνου ζωής ταλαιπωρήθηκε από επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις που κολλούσε από τον μεγαλύτερο αδερφό της. Στο πρότυπο βάρους ΠΟΥ, το βρέφος στην γέννηση ήταν στην 15 η εκατοστιαία θέση, ενώ στους 18 μήνες στην 10 η, χωρίς δηλαδή σημαντική απόκλιση κατά την διάρκεια αυτών των μηνών, πέρα από μια παροδική απώλεια βάρους στους 11 μήνες λόγω των ιώσεων. Αντίθετα, στην ελληνική καμπύλη βάρους, η Δ.Λ. φαίνεται να γεννιέται στο 15%, να φτάνει το 50% με αποκλειστικό θηλασμό στους 2 μήνες ζωής, και στους 18 μήνες να βρίσκεται κάτω από το 3%, δηλαδή σε σημαντικά χαμηλή θέση και σημαντική πτωτική τάση με την πάροδο του χρόνου, αγχώνοντας γιατρό και γονείς για ανεπάρκεια θρέψης ή για ύπαρξη υποκείμενου νοσήματος που καθυστερεί την ανάπτυξή της.

8

9 Περίπτωση 3 η Ο Κ.Α. γεννήθηκε τελειόμηνος με βάρος γέννησης 3530γρ. Κατά τους πρώτους 3 μήνες της ζωής θήλασε σχεδόν αποκλειστικά, με κάποια γεύματα ξένου γάλακτος και προσπάθεια αύξησης της παραγωγής της μητέρας σε γάλα. Η μητέρα εγκατέλειψε τον θηλασμό στους 4 μήνες της ζωής, συνέχισε σίτιση ξένου γάλακτος με μπιμπερό και εισαγωγή στερεών τροφών από 5 μηνών. Ο Κ.Α. χαρακτηρίζεται ως «λαίμαργο» βρέφος που, τους επόμενους μήνες, έτρωγε με κουτάλι σημαντικές ποσότητες αλεσμένης τροφής (πολλές φορές πάνω από 300ml το γεύμα), ενώ συνέχισε να καταναλώνει πάνω από 500ml γάλα σε μπιμπερό μέχρι την ηλικία που ολοκληρώνεται η παρακολούθηση, στην ηλικία των 25 μηνών. Το πρώτο σκέλος της παραπλάνησης είναι ότι, κατά τους 3 πρώτους μήνες μετά την γέννηση, ο Κ.Α. φαίνεται να μεγαλώνει ικανοποιητικά σε βάρος στις ελληνικές καμπύλες, περί την 50 η εκατοστιαία θέση, ενώ, αντίθετα, στο πρότυπο ΠΟΥ, αναδεικνύεται σημαντική πτώση και στασιμότητα βάρους από το 80% στο 3%. Τα σημαντικά προβλήματα θηλασμού που προέκυψαν από κακό ξεκίνημα στο μαιευτήριο, λανθασμένες αρχικές οδηγίες, λανθασμένες πρακτικές και αντιλήψεις της μητέρας για τον θηλασμό αναδεικνύονται μόνο στο πρότυπο βάρους του ΠΟΥ, πράγμα που οδήγησε και σε προσπάθεια αύξησης της παραγωγής γάλακτος της μητέρας ήδη από τις πρώτες εβδομάδες. Ωστόσο ο κλινικός γιατρός που βασίζεται στην ελληνική καμπύλη αδυνατεί να διαγνώσει πρόβλημα βάρους κατά τους πρώτους μήνες και επομένως μπορεί να καθυστερεί στην διόρθωση των προβλημάτων θηλασμού και στις οδηγίες βελτιστοποίησης της τεχνικής και αποτελεσματικότητας του θηλασμού. Το δεύτερο σκέλος της παραπλάνησης αναδεικνύεται από την στιγμή που η μητέρα εγκαταλείπει την προσπάθεια και σταματά τον θηλασμό. Από 4 έως 25 μηνών η ελληνική καμπύλη δείχνει ένας αυξημένο ρυθμό πρόσληψης βάρους, από την 50 η στην 97 η θέση,

10 αλλά το πρότυπο ΠΟΥ δείχνει ακόμα πιο παθολογική άνοδο και υπερβολική πρόσληψη βάρους, από το 3% στο 97%.

11 Η μελέτη των καμπυλών ΔΜΣ του ίδιου παιδιού παρακάτω δείχνει ότι: Η ελληνική καμπύλη ΔΜΣ αδυνατεί να ανιχνεύσει σωστά την ανεπαρκή θρέψη κατά τους πρώτους 3 μήνες της ζωής, όπως καταδεικνύει σωστά μόνο το πρότυπο BMI ΠΟΥ (BMI 3% στους 3 μήνες ζωής). Η ελληνική καμπύλη αδυνατεί να ανιχνεύσει υπέρβαρο και παχυσαρκία αργότερα, όπως σωστά κάνει το πρότυπο BMI ΠΟΥ. Πιο συγκεκριμένα, στην ελληνική καμπύλη υπάρχουν χρονικά σημεία που το BMI του παιδιού μόλις που φτάνει το όριο του υπέρβαρου (90%). Αντίθετα το πρότυπο BMI ΠΟΥ αναδεικνύει το παιδί σταθερά υπέρβαρο από 8 μηνών και έπειτα, με διάφορες χρονικές στιγμές που το BMI φτάνει σε επίπεδα παχυσαρκίας (>97%). Επομένως ο κλινικός γιατρός με βάση το εργαλείο που του δίνεται από το Υπουργείο Υγείας δεν μπορεί να ανιχνεύσει σε αυτό το παιδί υπέρβαρο και παχυσαρκία, ένα σοβαρό χρόνιο πρόβλημα υγείας που χρήζει πρώιμης διάγνωσης και αντιμετώπισης, και βρίσκεται σε επιδημικές διαστάσεις στην χώρα μας.

12

13 Περίπτωση 4 η Ο Ι.Γ. γεννήθηκε τελειόμηνος με βάρος γέννησης 3880γρ. Θήλασε αποκλειστικά για έξι μήνες και συνέχισε θηλασμό έκτοτε με σταδιακή εισαγωγή στερεών τροφών. Το πρότυπο βάρους ΠΟΥ δείχνει το βρέφος σταθερά περί την 85 η εκατοστιαία θέση, χωρίς καμία σημαντική μεταβολή. Ωστόσο, στην ελληνική καμπύλη βάρους, το βρέφος παρουσιάζεται να έχει υπερβολικό ρυθμό πρόσληψης βάρους μεταξύ 1 και 5 μηνών, από την 60 η θέση έως πάνω από την 97 η. Το βρέφος αυτό παρουσιάστηκε στο ιατρείο μας στους 3 μήνες της ζωής, με τους γονείς να ζητούν δεύτερη γνώμη, μετά από οδηγίες συναδέλφου να περιοριστούν τα γεύματα του μωρού στο στήθος, να γίνει νυχτερινός αποθηλασμός και να δίνεται στο μωρό ρόφημα τσαγιού, ώστε να αντιμετωπιστεί η «βρεφική παχυσαρκία».

14

15 Περίπτωση 5 η Ο Π.Κ. γεννήθηκε στις 38 εβδομάδες κύησης. Η μητέρα του δεν κατάφερε να τον θηλάσει παρά μόνο μεικτά για τις πρώτες 4 εβδομάδες. Στις 3 εβδομάδες από την γέννηση το νεογνό νοσηλεύτηκε για σοβαρή βρογχιολίτιδα. Κατά τους επόμενους τρεις μήνες περίοδος χειμώνα, παρουσία μεγαλύτερου αδερφού που ταλαιπωρείται από ιώσεις και οικογενειακό ιστορικό άσθματος το βρέφος ταλαιπωρήθηκε από υποτροπιάζοντα βρογχόσπασμο που οδήγησε σε άλλες δύο νοσηλείες και σε συνεχή χρήση εισπνεόμενων κορτιζονούχων και βρογχοδιασταλτικών. Το βρέφος στην ελληνική καμπύλη βάρους φαίνεται να μεγαλώνει σταθερά και ικανοποιητικά στην 75 η εκατοστιαία θέση από την γέννηση έως 4 μηνών. Η ελληνική καμπύλη BMI δείχνει μετρήσεις στα πλαίσια του φυσιολογικού μέσα σε αυτό το χρονικό διάστημα.

16

17 Αντίθετα όμως, στο πρότυπο βάρους ΠΟΥ, προκύπτει σταθερή πτώση του ρυθμού πρόσληψης βάρους από το 85% της γέννησης στο 15% των 3 μηνών. Κατά τον ίδιο τρόπο, το πρότυπο BMI ΠΟΥ δείχνει επίσης παρόμοια πτώση από το 85% στο 15%. Επομένως η ανεπαρκής αύξηση και θρέψη, κλινική συνέπεια των οξέων νοσημάτων αναπνευστικού που υποτροπίαζαν, δεν ήταν ανιχνεύσιμη στις καμπύλες των ελληνικών βιβλιαρίων, και δεν θα οδηγούσε τον κλινικό γιατρό σε εγρήγορση για μέτρα και ενθάρρυνση επιπλέον λήψης τροφής γάλακτος. Παιδιά με προβλήματα υγείας κατά τους πρώτους μήνες της ζωής που έχουν επίπτωση στην πρόσληψη βάρους και οδηγούν σε στασιμότητα αύξησης μπορεί να

18 μην ανιχνεύονται επαρκώς και να μην αντιμετωπίζονται κατάλληλα με τις υπάρχουσες καμπύλες ανάπτυξης στα βιβλιάρια υγείας, αντίθετα με την έγκαιρη ανίχνευση που προσφέρουν τα πρότυπα ΠΟΥ. Οι υπάρχουσες καμπύλες είναι παραπλανητικές όχι μόνο για θηλάζοντα βρέφη, αλλά και για βρέφη που δεν θηλάζουν και πίνουν ξένο γάλα. Περίπτωση 6 η

19 Ο Α.Γ. γεννήθηκε στις 39 εβδομάδες κύησης με βάρος γέννησης 2080γρ (μικρός για την ηλικία κύησης, small for dates). Θήλασε αποκλειστικά για έξι μήνες και συνέχισε με ελεύθερο θηλασμό και στερεές τροφές έκτοτε, υγιής στην κλινική παρακολούθηση. Στην ελληνική καμπύλη βάρους ο Α.Γ. γεννήθηκε κάτω από το 3%, στους 4 μήνες έδειξε άνοδο του βάρους στο 20%, αλλά έκτοτε παρουσίασε πτώση και στους 18 μήνες ήταν πολύ κάτω του 3%, δημιουργώντας ανησυχία σε γιατρό και γονείς για τυχόν ανεπαρκή θρέψη αύξηση ή και υποκείμενο νόσημα. Όμως στο πρότυπο βάρους ΠΟΥ το παιδί φαίνεται να ακολουθεί σταθερά από τη γέννηση παράλληλα και λίγο πιο κάτω από την 3 η εκατοστιαία θέση, χωρίς σημαντικές μεταβολές μέχρι και 18 μηνών.

20

21 Τα μικρού βάρους γέννησης νεογνά είναι πολύ συχνά υποψήφια για αναίτιες οδηγίες διακοπής του αποκλειστικού θηλασμού ή και πλήρους αποθηλασμού και χορήγησης ξένου γάλακτος ως αντιμετώπιση «ανεπαρκούς θρέψης». Στην πραγματικότητα, ένα σημαντικό ποσοστό αυτών των παιδιών μπορεί να παραμένει εντελώς υγιές και να ακολουθεί σταθερή γραμμή παράλληλη από την γέννησή του. Ένα ποσοστό αυτών των παιδιών κατά τους πρώτους μήνες μετά την γέννηση εμφανίζουν αύξηση αναπλήρωσης (catch up growth), ιδιαίτερα εκείνα στα οποία η ενδομήτρια καθυστέρηση ανάπτυξη είχε ως αιτιολογία προβλήματα του πλακούντα και του τρίτου τριμήνου κύησης. Ωστόσο δεν είναι υποχρεωτικό όλα τα παιδιά αυτά να επιδεικνύουν catch up growth μετά την γέννηση. Αντίθετα, υπάρχουν έρευνες που συσχετίζουν υπερβολική, ταχεία πρόσληψη βάρους μετά την γέννηση σε αυτά τα παιδιά με χρόνια προβλήματα υγείας σε βάθος χρόνου όπως παχυσαρκία, αθηροσκλήρωση, υπέρταση, διαβήτη κα. Τα μικρού βάρους γέννησης παιδιά οδηγούνται συχνά νομοτελειακά με τις συμβατικές εκτιμήσεις σε ενοχοποίηση και εγκατάλειψη του μητρικού θηλασμού, σε αναίτια ταλαιπωρία εργαστηριακών ελέγχων, ακόμα και νοσηλειών για «ανεπαρκή αύξηση». Οι γονείς τους οδηγούνται σχεδόν νομοτελειακά σε χρόνιο άγχος για την διατροφή του παιδιού τους, τάισμα με το ζόρι force feeding -, σε υπέρμετρη ιατρικοποίηση και μετατροπή ενός υγιούς παιδιού σε «ασθενή» και μιας χαρούμενης ηλικίας σε προβληματικό εφιάλτη χωρίς λόγο. Συζήτηση Σύμφωνα με Έκθεση του Τμήματος Διατροφής για την Υγεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών, έως και τον Απρίλιο του 2011, η μεγάλη πλειονότητα των χωρών του κόσμου είχε επίσημα υιοθετήσει πλήρως τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ 125 χώρες. Άλλες 25 χώρες βρίσκονταν σε διαδικασία υιοθέτησης των προτύπων. Τέλος μόλις 30 χώρες δεν τα

22 υιοθετούσαν και δεν υπήρχε σκέψη να το κάνουν, στις οποίες ανήκει και η Ελλάδα. Οι περισσότερες χώρες του κόσμου έχουν υιοθετήσει και έχουν εναρμονιστεί με τις καλύτερες δυνατές πρακτικές για την εκτίμηση της παιδικής σωματικής ανάπτυξης, εγκαθιστώντας το βρέφος που θηλάζει ως το φυσιολογικό και το σημείο αναφοράς, απέναντι στο οποίο όλα τα παιδιά πρέπει να συγκρίνονται και να εκτιμάται η συμμόρφωση με το δικαίωμα του παιδιού να επιτύχει το πλήρες γενετικό του δυναμικό σε ανάπτυξη. Εάν ο παιδίατρός μας χρησιμοποιεί τις καμπύλες αύξησης που υπάρχουν στο βιβλιάριο υγείας του παιδιού μας, είναι πιθανό: 1.Κάποια παιδιά τριών ή τεσσάρων μηνών που θηλάζουν να χαρακτηρίζονται παχύσαρκα ενώ δεν είναι (ψευδώς θετική διάγνωση) 2.Κάποια παιδιά τριών και τεσσάρων μηνών που παίρνουν μπιμπερό να χαρακτηρίζονται φυσιολογικά ενώ δεν παίρνουν ικανοποιητικό βάρος (ψευδώς αρνητική διάγνωση) 3.Κάποια παιδιά ενός έτους που θήλασαν για μήνες ή συνεχίζουν να θηλάζουν χαρακτηρίζονται λιποβαρή ενώ είναι φυσιολογικά (ψευδώς θετική διάγνωση) 4.Κάποια παιδιά ενός έτους που δε θήλασαν καθόλου χαρακτηρίζονται φυσιολογικά ενώ είναι παχύσαρκα (ψευδώς αρνητική διάγνωση) Δηλαδή οι υπάρχουσες καμπύλες αύξησης υποδιαγνώνουν με προβλήματα υγείας παιδιά που δεν θηλάζουν και υπερδιαγνώνουν με προβλήματα υγείας παιδιά που θηλάζουν. Το επιχείρημα των 30 χωρών που δεν υιοθετούν τα πρότυπα ΠΟΥ είναι σαθρό από την σύλληψή του. Η ουσία των προτύπων ΠΟΥ είναι ότι ΔΕΝ πρόκειται για μια απλή αντανάκλαση του πως μεγαλώνουν τα παιδιά γύρω μας, γιατί τα παιδιά γύρω μας μπορεί να είναι για παράδειγμα όλα παχύσαρκα λόγω λανθασμένης διατροφής! Το θέμα δεν είναι να συγκρίνουμε κάθε παιδί με αυτό που συνήθως συμβαίνει γύρω του, γιατί αυτό που συνήθως συμβαίνει γύρω του όπως στην Ελλάδα με τα τραγικά χαμηλά ποσοστά μητρικού θηλασμού μπορεί να είναι και λάθος. Το θέμα είναι να βρούμε πως μεγαλώνει φυσιολογικά ένα βρέφος και νήπιο όταν κάνει φυσιολογικά πράγματα, δηλαδή όταν θηλάζει, όταν η μητέρα του είναι υγιής και δεν καπνίζει κλπ. Επομένως το επιχείρημα ότι τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ δεν είναι «σωστά» για την Ελλάδα γιατί ο ελληνικός πληθυσμός έχει «ιδιαιτερότητες» και μεγαλώνει διαφορετικά είναι πραγματικά άσχετο με το θέμα. Οι ιθύνοντες στην Ελλάδα δεν θέλουν ή αδυνατούν να κατανοήσουν αυτήν την ουσία του ζητήματος, με συνέπεια κάθε μέρα που αφήνουν να περνάει εκατοντάδες βρέφη να αποθηλάζουν πρόωρα και η επιδημία παιδικής παχυσαρκίας να επιτείνεται στην χώρα λόγω κακής αντιμετώπισης και αδράνειας από επαγγελματίες υγείας. Παρόλο που δεν υπάρχει καμία αναγκαιότητα να διερευνηθεί κατά πόσο τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ «εκφράζουν» αξιόπιστα την σωματική ανάπτυξη των μικρών παιδιών στην Ελλάδα, καθώς πρόκειται για πρότυπα, δηλαδή σημεία αναφοράς του πως θα έπρεπε να μεγαλώνει ένα φυσιολογικό βρέφος και όχι του πως καταγράφεται η συνήθης αλλά όχι

23 κατ ανάγκη ιδανική - αύξηση των μικρών παιδιών στην Ελλάδα που συνήθως δεν θηλάζουν, η μελέτη αυτή έχει ήδη γίνει στον Ελλαδικό χώρο και επιβεβαιώνει τα συμπεράσματα του ΠΟΥ, δηλαδή ότι τα φυσιολογικά βρέφη που σιτίζονται με ιδανικές πρακτικές μοιάζουν σε σωματική ανάπτυξη από χώρα σε χώρα, και στην Ελλάδα (5). Η μελέτη αυτή οδήγησε στην δημιουργία καμπυλών αύξησης με βάση δείγμα 200 παιδιών από όλη την Ελλάδα που θήλασαν αποκλειστικά για έξι μήνες και συνέχισαν τον θηλασμό για τουλάχιστον τους πρώτους 12 μήνες της ζωής τους. Οι καμπύλες ανάπτυξης που προέκυψαν είχαν ομοιότητες με τα πρότυπα του ΠΟΥ αλλά σημαντικές αποκλίσεις από τις υπάρχουσες καμπύλες αύξησης στα ελληνικά βιβλιάρια υγείας. Το βρέφος που θηλάζει, το πρότυπο στο οποίο οφείλουμε να βασιστούμε, μεγαλώνει με παρόμοιο τρόπο είτε στην Ελλάδα είτε σε άλλες χώρες του κόσμου. Το πώς πρέπει τα μικρά παιδιά στην Ελλάδα να αναπτύσσονται κάτω από ιδανικές συνθήκες δεν χρειάζεται να το ανακαλύψουμε, έχει βρεθεί ήδη και υιοθετηθεί στις περισσότερες χώρες του κόσμου. Στόχος της παιδιατρικής φροντίδας είναι να επιτυγχάνει κάθε παιδί το υψηλότερο δυνατό επίπεδο υγείας και ποιότητας ζωής αναπτύσσοντας το γενετικό του δυναμικό. Στόχος της παιδιατρικής φροντίδας δεν είναι να βαφτίζει υγιή την παχυσαρκία, να αγχώνει αναίτια γονείς με φυσιολογικά βρέφη και να συντελεί στην πρόωρη διακοπή του μητρικού θηλασμού. Σε μια χώρα με πολύ χαμηλά ποσοστά μητρικού θηλασμού και με επιδημικές διαστάσεις παιδικής παχυσαρκίας, η άμεση αντικατάσταση των υπαρχόντων καμπυλών αύξησης στα βιβλιάρια υγείας με τα πρότυπα ανάπτυξης ΠΟΥ συνιστά επείγουσα προτεραιότητα δημόσιας υγείας. Η επιμονή στην μη υιοθέτησή τους συνιστά μέγιστο σκάνδαλο δημόσιας υγείας. Είναι καιρός να δοθούν σωστά εργαλεία στους επαγγελματίες υγείας, αλλά και αυτοί να εκπαιδευτούν συστηματικά σε αυτά τα εργαλεία, τα πρότυπα του ΠΟΥ, μέσα από τα ελληνικά πανεπιστήμια, τις ιατρικές σχολές, την εκπαίδευση των γιατρών κατά την λήψη ειδικότητας και την συνεχιζόμενη εκπαίδευση των ειδικευμένων γιατρών. Για τα κλινικά περιστατικά που περιγράφονται έχει δοθεί άδεια χρήσης των δεδομένων από τους γονείς των παιδιών. Βιβλιογραφικές αναφορές Αδαμίδης Δ. Σπάζοντας τα δεσμά των αριθμών: εκτίμηση επάρκειας θηλασμού. Ομιλία στο σεμινάριο Μιλένα Ρούζκοβα Mei Z, Grummer-Strawn LM, Thompson D, Dietz WH. Shifts in percentiles of growth during early childhood: analysis of longitudinal data from the California Child Health and Development Study. Pediatrics Jun;113(6):e de Onis M et al. Worldwide implementation of the WHO Child Growth Standards. Public Health Nutr Apr 12:1-8. [Epub ahead of print] 5. Ι Πατσούρου. Καμπύλες ανάπτυξης για παιδιά που θηλάζουν. Διδακτορική διατριβή, Αλεξανδρούπολη 2012.

24 Στέλιος Παπαβέντσης MBBS MRCPCH DCH IBCLC 2014

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο.

Π Α Π Α Γ Ι Α Ν Ν Η Ο. ΟΡΙΣΜΟΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ Παχυσαρκία σημαίνει υπέρμετρη αύξηση του σωματικού λίπους σε ποσοστό τέτοιο, ώστε να δυσχεραί- νει την υγεία του ανθρώπου. Η παιδική & εφηβική παχυσαρκία συνήθως διατηρείται και στην

Διαβάστε περισσότερα

Του Στέλιου Παπαβέντση*

Του Στέλιου Παπαβέντση* Ο Παιδίατρος Στέλιος Παπαβέντσης περιγράφει μια τυπική επίσκεψη στο ιατρείο του: μια μητέρα και ένα μωρό οκτώ μηνών, κατά-ταλαιπωρημένοι και οι δύο από μια σειρά «επιβαλλόμενες ιατρικές οδηγίες βρεφικής

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων

Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων Γράφει: Δημήτριος Π. Χιώτης, Διευθυντής Ενδοκρινολογικού Τμήματος και Κέντρου Παιδικής Παχυσαρκίας Ευρωκλινικής Παίδων Η συχνότητα της παιδικής παχυσαρκίας έχει παγκοσμίως αυξηθεί και καθίσταται ολοένα

Διαβάστε περισσότερα

Αδραμερινά Άλκηστις Ειδικευόμενη Ιατρός Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝ Δράμας

Αδραμερινά Άλκηστις Ειδικευόμενη Ιατρός Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝ Δράμας Αδραμερινά Άλκηστις Ειδικευόμενη Ιατρός Παιδιατρικής Κλινικής ΓΝ Δράμας Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ) από το 1997 αναγνώρισε την παχυσαρκία ως μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας Παγκόσμιο πρόβλημα

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα»

Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Γράφει: Ελένη Αναστασίου, Υπεύθυνη Διαβητολογικού Κέντρου Κύησης του Α' Ενδοκρινολογικού Τμήματος» του Νοσοκομείου «Αλεξάνδρα» Παρακάτω θα αναφερθούμε χωριστά στις επιπτώσεις και την αντιμετώπιση (α) του

Διαβάστε περισσότερα

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής

& Xρόνια. Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο. Τρόπος Zωής. Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Τρόπος Zωής & Xρόνια Nοσήματα: Το Μεταβολικό Σύνδρομο στα παιδιά και τους έφηβους Νένη Περβανίδου Παιδίατρος Ιατρείο Παιδικής-Εφηβικής Παχυσαρκίας Α Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Nοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ

ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ. ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΕΣ ΗΜΕΡΕΣ ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΑΣ 2019 ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΩΝ ΠΑΘΗΣΕΩΝ ΣΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΡΟΥΜΤΣΙΟΥ ΜΑΡΙΑ Νοσηλεύτρια CPN, MSc Α Παιδιατρικής κλινικής ΑΠΘ «Η μεγαλύτερη δύναμη της δημόσιας υγείας είναι η πρόληψη»

Διαβάστε περισσότερα

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3

Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ. Σταματοπούλου 1, Ν. Καραλιά 1, Δ. Στεφανή 2,, Κ. Κυρέ 2, Α. Δρόσος 2, Ι. Κυριαζής 3 Αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος και συσχέτιση με το Δείκτη Μάζας Σώματος, τις διατροφικές συνήθειες και άλλες παραμέτρους σε ασθενείς με ή χωρίς Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 Θ. Λάππα 1, Α. Τσαγκάρη 1, Μ.

Διαβάστε περισσότερα

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα:

Τα συμπτώματα της βρογχιολίτιδας εμφανίζονται συνήθως 1-3 ημέρες μετά την εμφάνιση συμπτωμάτων κοινού κρυολογήματος και περιλαμβάνουν τα ακόλουθα: ΒΡΟΓΧΙΟΛΙΤΙΔΑ Σαββίδου Αβρόρα Η οξεία βρογχιολίτιδα είναι νόσος της βρεφικής ηλικίας. Η μέγιστη επίπτωση της νόσου είναι μεταξύ 3-6 μηνών, ενώ το 95% των εισαγωγών είναι βρέφη μικρότερα του 1 έτους. Τα

Διαβάστε περισσότερα

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ

AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ ΑΛΛΗΛΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ ΑΣΘΜΑΤΟΣ & ΚΥΗΣΗΣ AΣΘΜΑ ΚΑΙ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Το άσθμα είναι ένα από τις πιο συχνές νόσους που περιπλέκει την εγκυμοσύνη. Πρόσφατες μελέτες δείχνουν πως περίπου 8-10% των εγκύων έχουν άσθμα και μπορεί να επηρεάσει την εγκυμοσύνη

Διαβάστε περισσότερα

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη!

Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Από τους πιο σημαντικούς ελέγχους που πρέπει να κάνουμε πολύ συχνά μέχρι μια συγκεκριμένη ηλικία του παιδιού είναι η σωματική του ανάπτυξη! Το ύψος του, το βάρος, η περίμετρος των σημείων του σώματος του

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΔΙΑΒΗΤΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΠΡΟΣΒΟΛΗ ΑΠ ΑΥΤΟΝ ΑΤΟΜΩΝ ΝΕΑΡΗΣ ΗΛΙΚΙΑΣ Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης

Διαβάστε περισσότερα

Νεογνικός Ίκτερος- Πρωτόκολλο αντιμετώπισης

Νεογνικός Ίκτερος- Πρωτόκολλο αντιμετώπισης Νεογνικός Ίκτερος- Πρωτόκολλο αντιμετώπισης ABM Clinical Protocol #22 Ζαρκάδα Ιωάννα Ειδικευόμενη Παιδιατρικής Μεταβολισμός χολερυθρίνης Παθοφυσιολογία νεογνικού ικτέρου Ο φυσιολογικός νεογνικός ίκτερος

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής

Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής 1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 6 Το τέλος της εποχής της Γενετικής Υπάρχει ένα δεδομένο στη σύγχρονη ιατρική που λειτουργεί όπως λειτουργούσε στην

Διαβάστε περισσότερα

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΥΠΟΤΟΝΙΚΟ ΝΕΟΓΝΟ. Ανδριακοπούλου Χρυσή Στεφανία Ειδικευόμενη παιδιατρικής Νεογνολογική Κλινική ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Νοσοκομείο

ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΥΠΟΤΟΝΙΚΟ ΝΕΟΓΝΟ. Ανδριακοπούλου Χρυσή Στεφανία Ειδικευόμενη παιδιατρικής Νεογνολογική Κλινική ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Νοσοκομείο ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ ΣΤΟ ΥΠΟΤΟΝΙΚΟ ΝΕΟΓΝΟ Ανδριακοπούλου Χρυσή Στεφανία Ειδικευόμενη παιδιατρικής Νεογνολογική Κλινική ΕΚΠΑ, Αρεταίειο Νοσοκομείο Ορισμοί Μυϊκός τόνος: αντίσταση των μυών σε κάθε παθητική

Διαβάστε περισσότερα

Εκτίμηση της θρέψης στα παιδιά. Η χρήση των προτύπων αύξησης

Εκτίμηση της θρέψης στα παιδιά. Η χρήση των προτύπων αύξησης Εκτίμηση της θρέψης στα παιδιά Η χρήση των προτύπων αύξησης Δεν υπάρχει σύγκρουση συμφερόντων Αξιολόγηση της θρέψης στα παιδιά Η καταστασή της θρέψης ενός παιδιού είναι συνέπεια πολλών παραγόντων Εξαρτάται

Διαβάστε περισσότερα

αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη

αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη αντιμετώπιση προβλημάτων σίτισης σε νεογνά και βρέφη ο ρόλος του λογοθεραπευτή Dore Blom Λογοθεραπεύτρια Senior NDT Bobath tutor Διαταραχές σίτισης και κατάποσης στην βρεφική ηλικία «αναπτυξιακή δυσφαγία»

Διαβάστε περισσότερα

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας.

Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. ΤΟ ΠΑΙΔΙΚΟ ΑΣΘΜΑ Το συχνότερο χρόνιο νόσημα της παιδικής ηλικίας. Αν από το τρέξιμο, τη γυμναστική ή άλλη εργασία, δυσκολεύεται η αναπνοή, αυτό λέγεται άσθμα. Αρεταίος Καππαδόκης, 100 μχ Οι γυναίκες ήταν

Διαβάστε περισσότερα

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα.

Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Παιδιά και νέοι με χρόνια προβλήματα υγείας και ειδικές ανάγκες. Σύγχρονες ιατρικές θεωρήσεις και ελληνική πραγματικότητα. Μαρία Φωτουλάκη Επίκουρη καθηγήτρια Παιδιατρικής-Παιδιατρικής Γαστρεντερολογίας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ

ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΦΑΡΜΑΚΕΙΟΥ ΣΧΕΤΙΚΗ ΜΕ ΤΟ ΘΗΛΑΣΜΟ ΚΑΙ ΤΗ ΒΡΕΦΙΚΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ Στα πλαίσια της συμμετοχής του στο Δίκτυο Φαρμακείων Φιλικών προς το Μητρικό Θηλασμό Το φαρμακείο μας αναγνωρίζει ότι: Ο θηλασμός είναι

Διαβάστε περισσότερα

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία.

Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Αρχικά θα πρέπει να προσδιορίσουμε τι είναι η παχυσαρκία. Παχυσαρκία είναι η παθολογική αύξηση του βάρους του σώματος, που οφείλεται σε υπερβολική συσσώρευση λίπους στον οργανισμό. Παρατηρείται γενικά

Διαβάστε περισσότερα

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία»

«Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική ηλικία» ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΤΜΗΜΑ ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ & ΕΥΡΩΠΑΪΚΗΣ ΟΛΟΚΛΗΡΩΣΗΣ «Κοινωνικοοικονομικοί παράγοντες που επηρεάζουν την παχυσαρκία στην προσχολική

Διαβάστε περισσότερα

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων

Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος: το πρότυπο των αυτόάνοσων ρευματικών νοσημάτων Φ.Ν. Σκοπούλη Καθηγήτρια τον Χαροκόπειου Πανεπιστημίου Αθηνών συστηματικός ερυθηματώδης λύκος θεωρείται η κορωνίδα των αυτοάνοσων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ. Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ. Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδες 40 η /2011-44 η /2011 21 Νοεμβρίου 2011 Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2011-2012 σε Ευρωπαϊκό

Διαβάστε περισσότερα

Προετοιμασία και προσέγγιση μητέρων για Μητρικό Θηλασμό

Προετοιμασία και προσέγγιση μητέρων για Μητρικό Θηλασμό Προετοιμασία και προσέγγιση μητέρων για Μητρικό Θηλασμό Καλλιόπη Μάλφα Μαία, ελεύθερη επαγγελματίας τ..πρόεδρος ΣΕΜΜ Αθηνών Αντιπρόεδρος Ψυχοπροφυλακτικής Εταιρείας Μέλος Εθνικής Επιτροπής Μητρικού Θηλασμού

Διαβάστε περισσότερα

Βέλτιστη νευροανάπτυξη. Ελαχιστοποίηση μακροχρόνιων αρνητικών επιπτώσεων

Βέλτιστη νευροανάπτυξη. Ελαχιστοποίηση μακροχρόνιων αρνητικών επιπτώσεων Βέλτιστη νευροανάπτυξη Ελαχιστοποίηση μακροχρόνιων αρνητικών επιπτώσεων AGA:50-90η ΕΘ:17% SGA:20% AGA: 10-50η ΕΘ:26% AGA:50-90η ΕΘ:2% AGA:10-50η ΕΘ:63% SGA:72% ΑΥΞΗΣΗ ΤΩΝ ΝΕΟΓΝΩΝ ΜΕ ΗΚ 34 ΕΒΔΟΜΑΔΕΣ ΚΑΙ

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ

ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΠΡΟΒΛΕΨΗ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ ΜΕΤΑΒΟΛΙΚΟΥ ΣΥΝ ΡΟΜΟΥ ΣΤΗΝ ΕΦΗΒΕΙΑ ΜΕΛΕΤΗ PREMA Σ. Ευσταθίου, Ε. Σκεύα, Ε. Ζορµπαλά, Α. Αχείµαστος, Θ. Μουντοκαλάκης Κέντρο Πρόληψης Καρδιαγγειακών Νόσων, Κλινική «Υγείας Μέλαθρον» ΜΕΛΕΤΗ

Διαβάστε περισσότερα

Η Ελλάδα είναι μία από τις 44 χώρες, όπου η νομοθεσία ελέγχει ως ένα βαθμό

Η Ελλάδα είναι μία από τις 44 χώρες, όπου η νομοθεσία ελέγχει ως ένα βαθμό Αγνοείται και ποδοπατιέται καθημερινά. Από παιδιάτρους, γιατρούς, νοσηλευτικό προσωπικό, μαιευτήρια Είναι ο κώδικας που απαγορεύει τη διαφήμιση βιομηχανοποιημένου βρεφικού γάλακτος και την παροχή δωρεάν

Διαβάστε περισσότερα

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα»

Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Μαρία Καράντζα- Χαρώνη, MD, FAAP Διευθύντρια Ενδοκρινολογικής Κλινικής- Ιατρείου Ελέγχου Βάρους «Παίδων Μητέρα» Πως υπολογίζουµε εάν ένα παιδί έχει φυσιολογικό βάρος ; ΒΜΙ = Βάρος/Ύψος² (σε kg/m²) Χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος

Διακοπή Καπνίσματος. Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος Διακοπή Καπνίσματος Ευρωπαϊκές Κατευθυντήριες Οδηγίες για Ομάδες Υψηλού Κινδύνου (TOB.g) Βάσω Ευαγγελοπούλου, MD, PhD Πνευμονολόγος Εντατικολόγος TOB.g Tobacco Cessation Guidelines for High Risk Populations

Διαβάστε περισσότερα

Ομιλήτρια - Εισηγήτρια : Κουτσή Αγορίτσα ιατροφολόγος - ιαιτολόγος

Ομιλήτρια - Εισηγήτρια : Κουτσή Αγορίτσα ιατροφολόγος - ιαιτολόγος Ομιλήτρια - Εισηγήτρια : Κουτσή Αγορίτσα ιατροφολόγος - ιαιτολόγος Συχνότερο πρόβλημα δημόσιας υγείας παγκοσμίως Έχει πάρει χαρακτήρα «επιδημίας» Μακροπρόθεσμες συνέπειες για την υγεία (Manios Y. et al,

Διαβάστε περισσότερα

Διεθνές Συμβούλιο Εξεταστών Συμβούλων Γαλουχίας

Διεθνές Συμβούλιο Εξεταστών Συμβούλων Γαλουχίας I. Ανάπτυξη και Διατροφή 26 A. Βρέφος 1. Διατροφικές συμπεριφορές σε διαφορετικές ηλικίες 2. Διατροφικές δυσανεξίες/αλλεργίες 3. Ανατομία βρεφών και ανατομικές ιδιαιτερότητες/ ιδιαιτερότητες στο στόμα

Διαβάστε περισσότερα

Archives of Disease in Childhood 2010, 95: Τι είναι ήδη γνωστό

Archives of Disease in Childhood 2010, 95: Τι είναι ήδη γνωστό Protective effect of exclusive breastfeeding against infections during infancy: a prospective study Ladomenou F, Moschandreas J, Kafatos A, Tselentis Y, Galanakis E Departments of Pediatrics, Social Medicine,

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΜΙΑ ΣΥΓΧΡΟΝΗ ΕΠΙΔΗΜΙΑ Η παχυσαρκία αποτελεί μία ασθένεια η οποία τείνει να εκλάβει διαστάσεις επιδημίας ή κοινωνικής μάστιγας τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οργανισμό

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΤΡΕΣ (%) ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ (%)

ΑΝΤΡΕΣ (%) ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΣΥΝΟΛΟ (%) Αποτελέσματα από «Επιδημιολογική έρευνα για το ποσοστό της παχυσαρκίας και υπερβάλλοντος βάρους στην Κύπρο και διαπίστωση των διατροφικών συνηθειών του Κύπριου πολίτη" του Συνδέσμου ιαιτολόγων και ιατροφολόγων

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΕΛΕΓΧΟΥ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗΣ ΝΟΣΗΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 45 η /2011 (22 Νοεμβρίου 2011) Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ

ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ ΤΡΕΧΟΥΣΕΣ Ο ΗΓΙΕΣ ΓΙΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΑΝΤΙ-ΙΙΚΩΝ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΓΡΙΠΗ ΑΠΟ ΤΟ ΝΕΟ ΙΟ Α/Η1Ν1 ΚΑΙ ΤΩΝ ΣΤΕΝΩΝ ΕΠΑΦΩΝ ΤΟΥΣ Ιούλιος 2009 Το παρόν έγγραφο

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ. Σαββίδου Αβρόρα

ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ. Σαββίδου Αβρόρα ΚΟΝΤΟ ΠΑΙΔΙ Σαββίδου Αβρόρα Ως χαμηλό ανάστημα θεωρείται το ανάστημα ενός ατόμου όταν βρίσκεται μείον δύο σταθερές αποκλίσεις κάτω από τη μέση τιμή, δηλαδή κάτω από την 3η Εκατοστιαία Θέση στις καμπύλες.

Διαβάστε περισσότερα

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών.

Είναι μία χημική ουσία (στερόλη), που αυξάνει στον οργανισμό με την κατανάλωση λιπαρών ουσιών. Υψηλή Χοληστερίνη: Αίτια και Θεραπεία - Συνήθη Ερωτήματα των ασθενών στη Μαχόμενη Κλινική Γράφει: Αναστασία Μοσχοβάκη, Ιατρός Ειδικός Παθολόγος Τι είναι η χοληστερόλη; Είναι μία χημική ουσία (στερόλη),

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΥΝΑΙΚΕΙΑΣ ΚΑΡΔΙΑΣ Τα καρδιαγγειακά νοσήματα παραδοσιακά θεωρούνται νοσήματα των ανδρών. Ωστόσο, τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καρδιαγγειακές παθήσεις αποτελούν την κύρια αιτία θανάτου στις γυναίκες

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.)

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΠΙΕΣΗ (Α.Π.) ΥΠΕΡΤΑΣΗ Η καρδιά προωθεί το αίμα στον οργανισμό μέσω των αρτηριών, με αποτέλεσμα οι αρτηρίες να βρίσκονται υπό πίεση. Η πίεση αυξάνει όταν είμαστε αναστατωμένοι, όταν τρομάζουμε, όταν καταβάλουμε κάποια

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ

ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟΥ ΚΙΝΔΥΝΟΥ ΣΤΗ ΝΕΑΡΗ ΗΛΙΚΙΑ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ ΕΥΑΓΓΕΛΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ ΤΕ, Β ΚΑΡΔΙΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Α.Π.Θ. Γ.Ν.Θ. «ΙΠΠΟΚΡΑΤΕΙΟ» ΜSc Εργαστήριο Ιατρικής της Άθλησης Α.Π.Θ. Πτυχιούχος

Διαβάστε περισσότερα

Αξιοπιστία προληπτικών εργαστηριακών εξετάσεων. Γ. Κολιάκος Καθηγητής Βιοχημείας

Αξιοπιστία προληπτικών εργαστηριακών εξετάσεων. Γ. Κολιάκος Καθηγητής Βιοχημείας Αξιοπιστία προληπτικών εργαστηριακών εξετάσεων Γ. Κολιάκος Καθηγητής Βιοχημείας Η τέχνη της διάγνωσης ο κλινικός γιατρός «υποκειμενικά δεδομένα» Ιστορικό κλινική εξέταση Διαφορική διάγνωση Υπόθεση Τεκμηρίωση

Διαβάστε περισσότερα

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες)

ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑΚΗ ΑΓΩΓΗ Σειρά Α Ιούνιος (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες) (Το γραπτό αποτελείται από 5 σελίδες) ΜΕΡΟΣ Α (60 Μονάδες) Να απαντήσετε και στις ΕΚΑ ερωτήσεις. Η κάθε ερώτηση βαθμολογείται με έξι μονάδες. 1. Nα επεξηγήσετε τα πιο κάτω είδη τραπεζικών καρτών, δίνοντας

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΕΩΝ ΗΜΕΡΙΔΑΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ 16 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2015 ΑΜΦΙΘΕΑΤΡΟ ΧΑΡΟΚΟΠΕΙΟΥ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΤΟ «ΓΕΜΑΤΟ ΔΙΑΤΡΟΦΗ» Δημοσθένης Β. Παναγιωτάκος, Καθηγητής, Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Οι διατροφικές

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ

ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΑΘΗΝΑ, ΙΟΥΝΙΟΣ 2014 ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕ ΣΤΟΧΟ ΤΗΝ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΣΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΠΡΟΛΗΠΤΙΚΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ & ΕΡΓΑΣΙΑΚΗΣ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Σελίδα1 Η ΑΝΑΓΚΗ Η αντιμετώπιση

Διαβάστε περισσότερα

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους

Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Ο Διαβήτης στα παιδιά και στους εφήβους Δρ Γεώργιος Ι Κούρτογλου Παθολόγος-Διαβητολόγος Διδάκτωρ Ιατρικής ΑΠΘ Εκρηκτικές διαστάσεις λαμβάνει πλέον ο σακχαρώδης διαβήτης και οι προβλέψεις για το μέλλον

Διαβάστε περισσότερα

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η

Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η Σύσταση 1. Συστήνεται στους γενικούς ιατρούς και στους άλλους ιατρούς στην ΠΦΥ να θέτουν διάγνωση του σακχαρώδη διαβήτη (ΣΔ) όταν στο φλεβικό αίμα: η τιμή της γλυκόζης νηστείας είναι 126mg/dl (7.0 mmol/l),

Διαβάστε περισσότερα

Δρ. Απόστολος Βούρδας MRCPsych, CCST Παιδοψυχίατρος Ομήρου 53 Νέα Σμύρνη, 17121, τηλ & φαξ: 210 9346168, www.vourdas.com ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ

Δρ. Απόστολος Βούρδας MRCPsych, CCST Παιδοψυχίατρος Ομήρου 53 Νέα Σμύρνη, 17121, τηλ & φαξ: 210 9346168, www.vourdas.com ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ ΔΗΜΟΓΡΑΦΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΠΑΙΔΙΟΥ Παρακαλώ συμπληρώστε το παρακάτω έντυπο φόρμα και φέρτε το μαζί σας στην πρώτη συνεδρία σας. Οι πληροφορίες που δίνετε είναι απόλυτα εμπιστευτικές και θα διευκολύνουν ιδιαίτερα

Διαβάστε περισσότερα

Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου1

Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου1 Ε. Βλαχοπαπαδοπούλου 1, Φ. Καραχάλιου 1, Θ. Ψαλτοπούλου 2, Δ. Κουτσούκη 3, Ι. Μανιός 4, Γ. Μπογδάνης 3, Β. Καραγιάννη 5, Α. Καψάλη 6, Α. Χατζάκης 2, Σ. Μιχαλάκος 1 1 Ενδοκρινολογικό Τμ. Νοσοκ. Παίδων,

Διαβάστε περισσότερα

Κλινική περιγραφή μεταγεννητική ομοιόσταση της γλυκόζης σε μεγάλα πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά

Κλινική περιγραφή μεταγεννητική ομοιόσταση της γλυκόζης σε μεγάλα πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά Κλινική περιγραφή μεταγεννητική ομοιόσταση της γλυκόζης σε μεγάλα πρόωρα και τελειόμηνα νεογνά Clinical Report Postnatal Glucose Homeostasis in Late-Preterm and Term Infants David H. Adamkin, MD and COMMITTEE

Διαβάστε περισσότερα

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία

Εισαγωγή. Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο. Πώς να ζήσετε 150 χρόνια µε Υγεία Εισαγωγή «Όποιος έχει υγεία, έχει ελπίδα. Και όποιος έχει ελπίδα, έχει τα πάντα.» Τόμας Κάρλαϊλ Γιατί είναι χρήσιμο το παρόν βιβλίο Ο πατέρας μου είναι γιατρός, ένας από τους καλύτερους παθολόγους που

Διαβάστε περισσότερα

Αδαµίδης, Κύργιος Ι, Ζαχαροπούλου Γ, Μαζαράκη Α, Μπάνος Λ, Άγκο Μ, Πανταζή ΠΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.ΞΑΝΘΗΣ

Αδαµίδης, Κύργιος Ι, Ζαχαροπούλου Γ, Μαζαράκη Α, Μπάνος Λ, Άγκο Μ, Πανταζή ΠΑΙ ΙΑΤΡΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ Γ.Ν.ΞΑΝΘΗΣ ΕΠΙ ΗΜΙΟΛΟΓΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΣΤΙΣ ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΕΣ ΟΜΑ ΕΣ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΞΑΝΘΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ ΣΥΝΕ ΡΙΟ ΘΗΛΑΣΜΟΥ: «ΜΙΛΕΝΑ ΡΟΥΣΚΟΒΑ» 27/2/2013 3/3/2013 ΞΑΝΘΗ ΜΕ ΙΕΘΝΗ ΣΥΜΜΕΤΟΧΗ Αδαµίδης, Κύργιος Ι, Ζαχαροπούλου

Διαβάστε περισσότερα

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ

Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Συστημική προσέγγιση που εφαρμόζεται από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας για τη βελτίωση της Υγείας Μητέρας-Παιδιού: Εφαρμογή στη χώρα Χ Έτος Δείκτες θνησιμότητας Δείκτες Αναπαραγωγικότητας Δείκτες Βρεφικής

Διαβάστε περισσότερα

Η παχυσαρκία στους νέους. Ερευνητική εργασία

Η παχυσαρκία στους νέους. Ερευνητική εργασία 2014 Η παχυσαρκία στους νέους. Ερευνητική εργασία 2ο λύκειο Αμαλιάδας. Μέλη: Καλοπίσης Αλέξανδρος, Ματαράγκας Αλέξης, Μακρής Διονύσης, Λήλος Διονύσης. Ενότητα 1: Τι είναι παχυσαρκία και πώς τη μετράμε.

Διαβάστε περισσότερα

Προαγωγή του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα και η εν δυνάμει συμβολή των φαρμακείων.

Προαγωγή του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα και η εν δυνάμει συμβολή των φαρμακείων. Προαγωγή του μητρικού θηλασμού στην Ελλάδα και η εν δυνάμει συμβολή των φαρμακείων. Ελληνική Εταιρεία Φαρμακευτικής Πρακτικής (Ε.Ε.Φ.Π.) Δίκτυο Δράσης για τη Βρεφική Διατροφή (IBFAN ΕΛΛΑΔΑΣ) ΤΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης

Παράρτημα III. Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Παράρτημα III Τροποποιήσεις των σχετικών παραγράφων της περίληψης των χαρακτηριστικών του προϊόντος και των φύλλων οδηγιών χρήσης Σημείωση: Αυτή η Περίληψη των Χαρακτηριστικών του Προϊόντος, η επισήμανση

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ. Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός

ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ. Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός ΤΕΧΝΗΤΗ ΔΙΑΤΡΟΦΗ ΜΕ ΞΕΝΟ ΓΑΛΑ Στην περίπτωση που για κάποιο σοβαρό λόγο δεν είναι εφικτός ο μητρικός θηλασμός δίνεται στο μωρό ξένο γάλα χρησιμοποιώντας μπιμπερό. H επιλογή του κατάλληλου γάλακτος είναι

Διαβάστε περισσότερα

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη;

Με ποια συμπτώματα μπορεί να εκδηλώνεται η κοιλιοκάκη; ΚΟΙΛΙΟΚΑΚΗ Σαββίδου Αβρόρα Η κοιλιοκάκη είναι η δυσανεξία (κάτι που ο οργανισμός δεν ανέχεται) στη γλουτένη, πρωτεΐνη που υπάρχει στο σιτάρι, το κριθάρι, τη βρώμη και τη σίκαλη. Η αντίδραση του οργανισμού

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΜΑ: «Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού 1-7 Νοεμβρίου 2012»

ΘΕΜΑ: «Παγκόσμια Εβδομάδα Μητρικού Θηλασμού 1-7 Νοεμβρίου 2012» ΑΝΑΡΤΗΤΕΟ ΣΤΟ ΔΙΑΔΥΚΤΙΟ ΑΘΗΝΑ: 8/11/2012 Αρ. Πρωτ.:46189 ΠΡΟΣ ΑΔΑ: Β4ΣΠΟΞ7Μ-1ΜΙ Γενική Δ/νση: Σχεδιασμού και Ανάπτυξης Υπηρεσιών Υγείας Δ/νση: Σχεδιασμού Τμήμα: Πρόληψης & Προαγωγής Υγείας Πληροφορίες:

Διαβάστε περισσότερα

Νεογνολογικό Τμήμα. Μέλη ΔΕΠ. Καθηγήτρια Α. Μαλαμίτση - Πούχνερ. Επ. Καθηγήτρια Ν. Ιακωβίδου. Επ. Καθηγήτρια Θ. Μπούτσικου. Λέκτωρ Ζ.

Νεογνολογικό Τμήμα. Μέλη ΔΕΠ. Καθηγήτρια Α. Μαλαμίτση - Πούχνερ. Επ. Καθηγήτρια Ν. Ιακωβίδου. Επ. Καθηγήτρια Θ. Μπούτσικου. Λέκτωρ Ζ. Νεογνολογικό Τμήμα Μέλη ΔΕΠ Καθηγήτρια Α. Μαλαμίτση - Πούχνερ Επ. Καθηγήτρια Ν. Ιακωβίδου Επ. Καθηγήτρια Θ. Μπούτσικου Λέκτωρ Ζ. Ηλιοδρομίτη Προϊσταμένη Μαία Σ. Παλιάτσιου upadate swfobject.embedswf('/plugins/content/avreloaded/mediaplayer.swf','avreloaded0','400','

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 03/2011 (17-23 Ιανουαρίου 2011) Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων της χώρας μας

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Κώστα κουραβανα

Από τον Κώστα κουραβανα Από τον Κώστα κουραβανα Περιεχόμενα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Ορμονικοί-Γονιδιακοί-παράγοντες Επιπτώσεις στην υγεία Θεραπεία-Δίαιτα Γενικός ορισμός παχυσαρκίας Παχυσαρκία είναι κλινική κατάσταση στην

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές

Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φυσιολογική Αύξηση Παιδιού & Εφήβου & Διαταραχές Φλώρα Μπακοπούλου Επίκουρη Καθηγήτρια Παιδιατρικής - Εφηβικής Ιατρικής Ειδικό Κέντρο Εφηβικής Ιατρικής (Ε.Κ.Ε.Ι.) Α Παιδιατρική Κλινική ΕΚΠΑ Νοσοκομείο

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης 19 Απριλίου 2012 Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των επιδημιολογικών δεδομένων

Διαβάστε περισσότερα

ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ

ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ ΕΝΩΠΙΟΝ ΚΑΘΕ ΑΡΜΟΔΙΟΥ ΔΙΚΑΣΤΗΡΙΟΥ ΕΞΩΔΙΚΗ ΔΙΑΜΑΡΤΥΡΙΑ - ΠΡΟΣΚΛΗΣΗ - ΔΗΛΩΣΗ Σου Συλλόγου Μαιών ευτών Αθηνών (ΣΕΜΜΑ), Νομικού Προσώπου Δημοσίου Δικαίου (Ν.Π.Δ.Δ.), με έδρα στην Αθήνα, περιφέρειας Αττικής,

Διαβάστε περισσότερα

Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα

Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα Προαγωγή και στήριξη Μητρικού Θηλασμού: Ελληνικά δεδομένα Ιωάννα Αντωνιάδου- Κουμάτου, Παιδίατρος Δ/ντρια Κοινωνικής και Αναπτυξιακής Παιδιατρικής Υπεύθυνη έργου "ΑΛΚΥΟΝΗ" Ινστιτούτο Υγείας Παιδιού 12/10/2018

Διαβάστε περισσότερα

Ο θηλασμός είναι στη φύση μας Μπορείς και εσύ!!! Είναι η φυσιολογική συνέχεια της ζωής του παιδιού μετά τη γέννα. Μια σχέση δυνατή, ένας ιδιαίτερος

Ο θηλασμός είναι στη φύση μας Μπορείς και εσύ!!! Είναι η φυσιολογική συνέχεια της ζωής του παιδιού μετά τη γέννα. Μια σχέση δυνατή, ένας ιδιαίτερος Ο θηλασμός είναι στη φύση μας Μπορείς και εσύ!!! Είναι η φυσιολογική συνέχεια της ζωής του παιδιού μετά τη γέννα. Μια σχέση δυνατή, ένας ιδιαίτερος δεσμός, ένα υπέροχο ταξίδι. Η Εθελοντική Oμάδα Yποστήριξης

Διαβάστε περισσότερα

Α) Η Αγωγή της Υγείας. Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών.

Α) Η Αγωγή της Υγείας. Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών. Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή της υγείας στοχεύει στην Ανάπτυξη δεξιοτήτων για την υιοθέτηση υγιεινών στάσεων και συμπεριφορών. Α) Η Αγωγή της Υγείας Η αγωγή υγείας είναι μια διαδικασία που στηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο ΟΔΙΚΟΣ ΧΑΡΤΗΣ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Ο Σακχαρώδης Διαβήτης (ΣΔ) είναι μια μεταβολική διαταραχή και αποτελεί ένα από τα συχνότερα χρόνια νοσήματα και μια από τις σημαντικότερες αιτίες πρόωρης

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2011. (25 Νοεμβρίου 2011)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2011. (25 Νοεμβρίου 2011) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΥΓΕΙΑΣ ΚΑΙ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΑΛΛΗΛΕΓΓΥΗΣ Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 46/2011 (25 Νοεμβρίου 2011) Κατά την τρέχουσα περίοδο, γίνεται εβδομαδιαία ανακεφαλαίωση των

Διαβάστε περισσότερα

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1

Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 Αιμιλίζα Στεφανίδου 1, Δημοσθένης Μπούρος 2, Μιλτιάδης Λειβαδίτης 2, Αθανασία Πατάκα 1, Παρασκευή Αργυροπούλου 1 1 Μονάδα Αναπνευστικής Ανεπάρκειας, Α.Π.Θ., Γ.Π.Ν. «Γ.Παπανικολάου» 2 Τμήμα Ιατρικής, Δημοκρίτειο

Διαβάστε περισσότερα

Ακούει την καρδιά σας!

Ακούει την καρδιά σας! Ακούει την καρδιά σας! Καρδιοαναπνευστική αποκατάσταση ΕΞΑΤΟΜΙΚΕΥΜΕΝΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΟΛΙΣΤΙΚΗΣ ΑΠΟΘΕΡΑΠΕΙΑΣ ΚΑΙ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΖΩΗΣ Όταν η καρδιά φέρνει τα πάνω κάτω Ένα οξύ καρδιολογικό πρόβλημα ή ένα χειρουργείο

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2019)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου Ιανουαρίου 2019) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Eβδομάδα 1/2019 (31 Δεκεμβρίου 2018 06 Ιανουαρίου 2019) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2018-2019 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης

Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Παχυσαρκία και Σακχαρώδης Διαβήτης Τι είναι ο Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 2 (ΣΔ2) Ο Σακχαρώδης Διαβήτης γενικά είναι μια πάθηση κατά την οποία ο οργανισμός και συγκεκριμένα το πάγκρεας δεν παράγει ή δεν

Διαβάστε περισσότερα

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2

Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Οι διατροφικές συνήθειες υπέρβαρων και παχύσαρκων ατόμων με Σ τύπου 2 Ελένη Αθανασιάδου, Κωνσταντίνος Παλέτας, Μαρία Σαρηγιάννη, Πασχάλης Πάσχος, Ελένη Μπεκιάρη, Απόστολος Τσάπας Β Παθολογική Κλινική,

Διαβάστε περισσότερα

ιαχρονική παρακολούθηση της υγείας των Ελληνοπαίδων από τη γέννηση ως τα 18 χρόνια Χρύσα Μπακούλα Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστηµίου Αθηνών

ιαχρονική παρακολούθηση της υγείας των Ελληνοπαίδων από τη γέννηση ως τα 18 χρόνια Χρύσα Μπακούλα Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστηµίου Αθηνών ιαχρονική παρακολούθηση της υγείας των Ελληνοπαίδων από τη γέννηση ως τα 18 χρόνια Χρύσα Μπακούλα Καθηγήτρια Παιδιατρικής Πανεπιστηµίου Αθηνών Η εκκίνηση... Α Πανελλήνια Περιγεννητική Έρευνα όλοι ανεξαιρέτως

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής

ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ. Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ. Τμήμα Νοσηλευτικής ΚΟΥΜΠΟΥΡΑ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ Συνεργάτης ΤΕΙ ΛΑΡΙΣΑΣ Τμήμα Νοσηλευτικής ΠΑΙΔΙΚΗ ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ Το παιδί από τη γέννησή του μέχρι την ηλικία των 19 έως 20 ετών παρουσιάζει μία αύξηση του βάρους αλλά και του ύψους. Αν

Διαβάστε περισσότερα

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ

ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΙΔΙ Θ ΕΞΑΜΗΝΟ ΠANEΠIΣTHMIO IΩANNINΩN - IATPIKH ΣXOΛH TOMEAΣ YΓEIAΣ TOY ΠAIΔIOY T.Θ. 1186, 451 10 IΩANNINA, - Tηλ. 2651-007544 - Fax: 2651-007032 Ηλ. ταχυδροµείο: paediatr@cc.uoi.gr - Ιστός: http://users.uoi.gr/paediatr

Διαβάστε περισσότερα

ΠΡΩΊΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ

ΠΡΩΊΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΠΡΩΊΜΗ ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΕΠΙΚΕΙΜΕΝΗΣ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΑΚΗΣ ΑΝΑΚΟΠΗΣ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΜΑΔΩΝ ΕΠΕΙΓΟΥΣΑΣ ΑΠΟΚΡΙΣΗΣ ΜΑΥΡΟΓΙΑΝΝΗ ΓΕΩΡΓΙΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΡΙΑ,MSc ΜΟΝΑΔΑ ΕΜΦΡΑΓΜΑΤΩΝ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΕΙΟ Γ.Ν.Ν.ΙΩΝΙΑΣ Επιδημιολογικά

Διαβάστε περισσότερα

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ

ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΓΙΑ ΤΗΝ ΥΓΕΙΑ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΑΠΟ ΤΟ ΜΗ ΘΗΛΑΣΜΟ. ΑΝΤΩΝΙΟΥ ΣΤ. ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ Α Π/Δ ΓΝΞΑΝΘΗΣ ΑΜΕΣΟΙ ΚΙΝΔΥΝΟΙ ΕΠΙΛΟΧΕΙΑ ΚΑΤΑΘΛΙΨΗ ΑΝΑΙΜΙΑ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΕΠΑΝΑΦΟ- ΡΑ ΤΗΣ ΜΗΤΡΑΣ ΜΗ ΓΡΗΓΟΡΗ ΑΠΩΛΕΙΑ ΒΑΡΟΥΣ ΤΗΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΝΤΡΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ

ΚΕΝΤΡΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ ΚΕΝΤΡΟ ΓΗΡΙΑΤΡΙΚΗΣ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗΣ Σε παγκόσμιο επίπεδο οι ηλικιωμένοι συνεχώς αυξάνονται. Η Ελλάδα είναι ανάμεσα στις χώρες με τον πιο γηρασμένο πληθυσμό, μαζί με την Ιαπωνία, τη Νότια Κορέα, την Ισπανία,

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι ο Μητρικός Θηλασμός. Η ΡΕΑ και ο Μητρικός Θηλασμός

Τι είναι ο Μητρικός Θηλασμός. Η ΡΕΑ και ο Μητρικός Θηλασμός Η ΡΕΑ και ο Μητρικός Θηλασμός Τι είναι ο Μητρικός Θηλασμός Ο Μητρικός Θηλασμός αποτελεί θεμελιώδες δικαίωμα για κάθε νεογνό και μητέρα, είναι η συνέχεια της φυσικής τους σχέσης, που έχει αναπτυχθεί από

Διαβάστε περισσότερα

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ

ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ & ΔΙΑΙΤΟΛΟΓΙΑΣ 9 μητέρες από την Καρδίτσα 33 μητέρες από την Θεσσαλονίκη 58 παιδιά (6 μηνών έως 6 χρονών) Εγκαταστάσεις του ΤΕΙ Διατροφής- Διαιτολογίας (Καρδίτσα) Ιατρείο κα Πατσούρου (Θεσσαλονίκη)

Διαβάστε περισσότερα

Προεκλαμψία. Έγκαιρη εκτίμηση κινδύνου στις 11 13+6 εβδομάδες

Προεκλαμψία. Έγκαιρη εκτίμηση κινδύνου στις 11 13+6 εβδομάδες Προεκλαμψία Έγκαιρη εκτίμηση κινδύνου στις 11 13+6 εβδομάδες Ο έλεγχος για προεκλαμψία μεταξύ των εβδομάδων 11 έως 13+6 μπορεί να εντοπίσει κυήσεις υψηλού κινδύνου, επιτρέποντας τη θεραπεία με α σπιρίνη

Διαβάστε περισσότερα

Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται ως: μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα.

Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται ως: μια παθολογική κατάσταση κατά την οποία συμβαίνει υπερβολική συσσώρευση λίπους στο σώμα. Το κείμενο που ακολουθεί αναφέρεται στο τι είναι παχυσαρκία, πως δημιουργείται, ποιες επιπτώσεις έχει για την υγεία και πως μπορεί να αντιμετωπιστεί με επιτυχία. Τι είναι η παχυσαρκία; Η παχυσαρκία ορίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013)

Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013) Εβδομαδιαία Έκθεση Επιδημιολογικής Επιτήρησης της Γρίπης Εβδομάδα 5/2013 (28 Ιανουαρίου - 2 Φεβρουαρίου 2013) Η επιτήρηση της γρίπης για την περίοδο 2012-2013 σε Ευρωπαϊκό επίπεδο και στην Ελλάδα ξεκίνησε

Διαβάστε περισσότερα

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης

ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ. Μαλτέζος Ιωάννης ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΣΥΝΔΡΟΜΟ DOWN ΥΠΟ ΤΗΝ ΑΙΓΊΔΑ ΤΗΣ ΙΕΡΗΣ ΜΗΤΡΟΠΟΛΗΣ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΥΠΟΛΗΣ Μαλτέζος Ιωάννης Κληρονομικότητα Το σώμα μας αποτελείται από εκατομμύρια κύτταρα εκ των οποίων τα περισσότερα εξ αυτών

Διαβάστε περισσότερα

Αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου για παιδική παχυσαρκία: οδηγός αποτελεσματικότερης πρόληψης

Αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου για παιδική παχυσαρκία: οδηγός αποτελεσματικότερης πρόληψης Αναγνώριση των παραγόντων κινδύνου για παιδική παχυσαρκία: οδηγός αποτελεσματικότερης πρόληψης Γιάννης Μανιός Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Διαιτολογίας - Διατροφής Χαροκόπειο Πανεπιστήμιο Παχυσαρκία: Πόσο

Διαβάστε περισσότερα

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience

Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την. Επικοινωνία. των ΦΕ. the value of experience Αποτελέσματα έρευνας αγοράς σε Γιατρούς, Φαρμακοποιούς & Κοινό σχετικά με την Επικοινωνία των ΦΕ Στόχος της έρευνας Αξιολόγηση της επικοινωνίας των Φαρμακευτικών Εταιριών με: Γιατρούς Φαρμακοποιούς Κοινό

Διαβάστε περισσότερα

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών

Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Πέτρος Γαλάνης, MPH, PhD Εργαστήριο Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας Τμήμα Νοσηλευτικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού Θέση ύπνου των βρεφών και συχνότητα εμφάνισης του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ

ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ ΑΡΤΗΡΙΑΚΗ ΥΠΕΡΤΑΣΗ ΚΑΙ ΠΡΟΛΗΨΗ Αρτηριακή Υπέρταση είναι η επίμονη αύξηση της αρτηριακής πίεσης πάνω από τα φυσιολογικά όρια και ενώ το άτομο βρίσκεται σε ηρεμία, συστολική πάνω από 150 mmhg και διαστολική

Διαβάστε περισσότερα

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία

Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Τι πρέπει να γνωρίζετε για την προεκλαµψία Η προεκλαµψία είναι πολύ πιο συνήθης από ό,τι πιστεύουν οι περισσότεροι άνθρωποι. Στην πραγµατικότητα είναι η συνηθέστερη σοβαρή επιπλοκή της κύησης. Η προεκλαµψία

Διαβάστε περισσότερα

Ελπίδα Βλαχοπαπαδοπούλου Διευθύντρια Ενδοκρινολογικό Τμήμα-Τμήμα Αύξησης κι Ανάπτυξης Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού»

Ελπίδα Βλαχοπαπαδοπούλου Διευθύντρια Ενδοκρινολογικό Τμήμα-Τμήμα Αύξησης κι Ανάπτυξης Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» Ελπίδα Βλαχοπαπαδοπούλου Διευθύντρια Ενδοκρινολογικό Τμήμα-Τμήμα Αύξησης κι Ανάπτυξης Νοσοκομείο Παίδων «Π. & Α. Κυριακού» ΕΘΝΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΔΡΑςΗς ΓΙΑ ΤΗ ΔΗΜΟςΙΑ ΥΓΕΙΑ: ΑΠΟΤΥΠΩςΗ, ΠΡΟΛΗΨΗ ΚΑΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙςΗ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ»

ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ» ΑΛΕΞΑΝΔΡΕΙΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΣΧΟΛΗ ΣΕΥΠ- ΤΜΗΜΑ ΝΟΣΗΛΕΥΤΙΚΗΣ «Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΝΟΣΗΛΕΥΤΗ ΣΤΗΝ ΠΡΩΤΟΓΕΝΗ ΠΡΟΛΗΨΗ ΤΟΥ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ» ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΤΩΝ ΠΑΠΑΜΑΡΙΝΟΥΔΗ ΙΩΑΝΝΑ ΣΤΕΦΑΝΙΔΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥΛΑ

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ

ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΑΣΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ

ΓΡΑΠΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΑΣΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ ΓΡΑΠΤΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥ ΙΑΣΩ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΡΟΩΘΗΣΗ ΚΑΙ ΥΠΟΣΤΗΡΙΞΗ ΤΟΥ ΜΗΤΡΙΚΟΥ ΘΗΛΑΣΜΟΥ Η γραπτή πολιτική η οποία ακολουθείται στην Κλινική για την προστασία, την προώθηση και την υποστήριξη του Μητρικού Θηλασμού

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ. Παρασκευή, 6 Φεβρουαρίου 2009

ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ. Παρασκευή, 6 Φεβρουαρίου 2009 ΕΝΩΣΗ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΩΝ ΕΤΑΙΡΙΩΝ ΕΛΛΑΔΟΣ Πρόληψη και Ασφάλιση : Διπλή ασπίδα προστασίας από τους κινδύνους που απειλούν Ζωή Υγεία Α Μέρος : Κίνδυνοι Ζωής και Υγείας Πρόληψη: από τη θεωρία στην πράξη: νέες ανάγκες

Διαβάστε περισσότερα

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής!

Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής. Το θαύµα... της ζωής! Τµήµα Υπερήχων & Εµβρυοµητρικής Ιατρικής Το θαύµα... της ζωής! Οι Υπέρηχοι Εγκυμοσύνης... Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής Στο Τμήμα Υπερήχων & Εμβρυομητρικής Ιατρικής της ΡΕΑ Μαιευτικής Γυναικολογικής

Διαβάστε περισσότερα

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Πάνος Πλατρίτης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ. Πάνος Πλατρίτης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ Πάνος Πλατρίτης Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Έρευνα Συνδέσμου Διαιτολόγων Κύπρου. Αποτελέσματα από επιδημιολογική έρευνα για το ποσοστό της παχυσαρκίας και υπερβάλλοντος

Διαβάστε περισσότερα