ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ. Τμήμα Β1 Ομάδα 2. Ερευνητική εργασία ΑΜΑΝΑΤΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΥΣΑ ΖΗΝΤΡΟΥ ΤΑΤΙΑΝΑ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ

Transcript

1 3 ο ΓΕΛ ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΩΝ ΘΕΣ/ΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΟΙ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΙΚΕΣ ΣΥΝΗΘΕΙΕΣ ΤΩΝ ΕΦΗΒΩΝ Τμήμα Β1 Ομάδα 2 Ερευνητική εργασία ΑΜΑΝΑΤΙΔΗΣ ΧΡΗΣΤΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΥ ΧΡΥΣΑ ΖΗΝΤΡΟΥ ΤΑΤΙΑΝΑ ΚΑΡΑΚΑΤΣΑΝΗ ΕΥΣΤΡΑΤΙΑ ΚΛΗΜΑΤΣΙΔΑ ΚΑΤΕΡΙΝΑ ΥΠΕΥΘΥΝΗ ΚΑΘΗΓΗΤΡΙΑ: ΠΑΤΩΝΙΔΟΥ ΑΝΝΑ ΑΝΕΤA 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΟΡΙΣΜΟΣ...4 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ...5 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ...6 ΑΙΤΙΑ...8 ΕΙΔΗ...9 ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ...11 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ...12 ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ...14 ΕΡΩΤΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ

3 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο καταναλωτισμός ως έννοια δεν είναι καθόλου άγνωστος στον άνθρωπο και η παρουσία του δεν είναι πρόσφατη. Η επιρροή του υφίσταται από τις απαρχές της ιστορίας, από τότε που οι άνθρωποι άρχισαν να χτίζουν πόλεις. Στη συνέχεια, ενισχύθηκε μέσω των διαρκώς ανταπτυσσόμενενων βιομηχανιών που γέννησε η βιομηχανική επανάσταση, για να φτάσει στο ακορύφωμα, στο ζενίθ της, τον 20 ο αιώνα, με τα αυτοκίνητα και τις διάφορες ηλεκτρικές συσκευές. Σήμερα η επίδραση του καταναλωτισμού και ειδικά στους νέους παραμένει τεράστια. Οι νέοι αγοράζουν πολλά, συνήθως άχρηστα προϊόντα με σκοπό να νιώσουν επιθυμητοί και αρεστοί στους συνομηλίκους τους, σαν τα πρόσωπα που προβάλλει η συνεχώς εξελισσόμενη <<επιστήμη>> της διαφήμισης. Αυτή η εργασία αποτελεί μια έρευνα, μια μελέτη η οποία αποσκοπεί στην ενημέρωση των αναγνωστών για τους τρόπους με τους οποίους ο καταναλωτισμός επηρεάζει τους σύγχρονους εφήβους και τις συνηθέστερες επιλογές τους. 3

4 Η ανάγκη για κατανάλωση αποτελεί τη σημαντικότερη οικονομική ανάγκη, από την οποία προκύπτει και η άσκηση όλων των οικονομικών δραστηριοτήτων. Κάθε άνθρωπος, άσχετα με τα χαρακτηριστικά που τον καθορίζουν, όπως είναι η ηλικία του ή η οικονομική και κοινωνική του κατάσταση, επιθυμεί να καταναλώνει, ώστε να μπορεί να επιβιώνει. Η κατηγορία των καταναλωτών αποτελεί τη βασική οικονομική δύναμη σε ένα οικονομικό σύστημα, περιλαμβάνοντας ολόκληρο τον πληθυσμό και καθορίζοντας ολόκληρη την οικονομική λειτουργία, καθώς η εργασία έχει ως κύρια αιτία την απόκτηση εισοδήματος, το οποίο χρησιμοποιείται για την ικανοποίηση των καταναλωτικών αναγκών. Ο καταναλωτισμός είναι όρος που χρησιμοποιείται για να περιγράψει την τάση της εξίσωσης της προσωπικής ευτυχίας με την απόκτηση υλικών αγαθών και την κατανάλωση. Αναφέρεται στην τάση των ανθρώπων να ταυτίζονται έντονα με τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που καταναλώνουν, ιδίως με προϊόντα που είναι γνωστές μάρκες και εμφανή σύμβολα κοινωνικού στάτους, π.χ. ένα ακριβό αυτοκίνητο, ακριβά κοσμήματα. Μια κοινωνία όπου έχει διεισδύσει καλά ο καταναλωτισμός ονομάζεται καταναλωτική κοινωνία. 4

5 ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ Ο καταναλωτισμός ήταν εμφανής και σε αρχαίους πολιτισμούς ( Αρχαία Αίγυπτος και Ρώμη) αλλά ως έννοια χρησιμοποιήθηκε για να αναφερθεί στο σύνολο των σχέσεων παραγωγής και ανταλλαγής που προκύπτουν από το κοινωνικό, πολιτικό, πολιτιστικό και τεχνολογικό πλαίσιο στα τέλη του 9 ου και στις αρχές του καπιταλισμού του 20 ου αιώνα με εμφανέστερες ρίζες στους κοινωνικούς μετασχηματισμούς του 16 ου, 17 ου και 18 ου αιώνα στην Ευρώπη. Η καταναλωτική κοινωνία εμφανίστηκε στα τέλη του 17 ου αιώνα και εντείνεται σε όλη τη διάρκεια του 18 ου. Ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι αυτή η αλλαγή οφείλεται στις νέες ιδέες που προώθησε η μεσαία τάξη, πολλοί πιστεύουν ότι ο καταναλωτισμός ήταν πολιτική και οικονομική αναγκαιότητα για την αναπαραγωγή του καπιταλιστικού συστήματος για τις αγορές και τα κέρδη. Η βιομηχανική επανάσταση αύξησε δραματικά την παραγωγή των καταναλωτικών αγαθών και οδήγησε στη χρήση νέων πόρων και στη βελτίωση πολλών δικτύων επικοινωνίας, μεταφορών κ.α. Για πρώτη φορά μπορούσαν να αγοράσουν προϊόντα σε μεγάλη ποικιλία με την έλευση των πολυκαταστημάτων. Στον 20 ο αιώνα ο μέσος Ευρωπαίος ή Αμερικανός εργαζόμενος ξοδεύει το 80-90% του εισοδήματός του σε είδη πρώτης ανάγκης μέχρι την ίδρυση της Henry Ford, της πρώτης αμερικανικής αυτοκινητοβιομηχανίας. Η έννοια επιδεικτική κατανάλωση δημιουργήθηκε στα τέλη του 20 ου αιώνα από τον κοινωνιολόγο Thorstein Veblen. Ο όρος περιγράφει μια φαινομενικά παράλογη μορφή οικονομικής συμπεριφοράς. Η καυστική πρόταση του Veblen αναφέρεται στην συγκεκριμένη περιττή κατανάλωση. 5

6 ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ 1)Το άτομο κυριαρχείται από αλαζονεία αλλά και ματαιοδοξία αφού ενδιαφέρεται για το επουσιώδες και το ασήμαντο. Έτσι μένει ηθικά και πνευματικά ακάλυπτο. 2)Ο καταναλωτισμός οδηγεί το άτομο σε πλήρη παθητικοποίηση και τον αχρηστεύει μετατρέποντάς τον σε ένα "νωχελικό" όν με αφοπλισμένες όλες τις δημιουργικές του δυνατότητες. Επομένως, εφόσον αδιαφορεί για την πνευματική και ηθική του κάλυψη, και για την ικανοποίηση των ταλέντων του, των ικανοτήτων του και των δεξιοτήτων του, ουσιαστικά αλλοτριώνεται από τον ίδιο του τον εαυτό. 3)Εφόσον πρωταρχικός στόχος είναι η ύλη και όχι ο άνθρωπος, κυριαρχεί φθόνος μεταξύ των ανθρώπων, που υποδαυλίζει τον ανταγωνισμό και την κρίση της επικοινωνίας. Επιπρόσθετα, υπάρχει απανθρωπισμός, κυνικότητα και αδιαφορία για τον άλλον. 4)Η έντονη επιθυμία για απόκτηση καταναλωτικών αγαθών οδηγεί το άτομο είτε στην υπεραπασχόληση για μεγιστοποίηση των αποδοχών του και συνακόλουθα στην έλλειψη ελεύθερου χρόνου με ό,τι αυτό συνεπάγεται, είτε στη χρήση της βίας ως μέσου απόκτησης των ποθούμενων αγαθών. 5)Ο "homo consumens" είναι υπέρμετρα ατομιστής, ένας άνθρωπος που χει για βασικό στόχο όχι να κατέχει πράγματα, αλλά να καταναλώνει όλο και περισσότερα. Έτσι ο καταναλωτισμός 6

7 αφυδατώνει κάθε κοινωνικό ή συλλογικό προβληματισμό, κάθε ενδιαφέρον για τον άλλο. Αδιαφορεί για τα κοινά, είναι ένας πολίτης που εύκολα γίνεται αντικείμενο χειραγώγησης και επομένως εκμετάλλευσης. 6)Όταν η κατανάλωση μετατρέπεται σε αυτοσκοπό ή μέσο αυτοπροβολής, έχει σαν αποτέλεσμα να μην είναι ο άνθρωπος ποτέ ικανοποιημένος, αφού αυτό που καταναλώνει δεν το βιώνει. 7) Επίταση του άγχους και της ανασφάλειας, ιδιαίτερα μπροστά στο φάσμα της ανεργίας. 8)Η προσπάθεια των παραγωγών να καλύψουν την αυξημένη ζήτηση μειώνει τα αποθέματα των πρώτων υλών και επιτείνει το ενεργειακό πρόβλημα. Από την άλλη πλευρά μολύνεται και καταστρέφεται το φυσικό περιβάλλον. 9)Υπάρχει πτώση της ποιότητας των αγαθών λόγω της "νοθείας" που συχνά γίνεται,για να μειωθεί το κόστος και να μεγιστοποιηθεί το κέρδος. Ο στόχος δεν πρέπει να είναι το "μέγιστο" αλλά το "κάλλιστο". 7

8 ΑΙΤΙΑ 1)Η τεράστια τεχνολογική ανάπτυξη που οδήγησε στο οικονομικό θαύμα της μεταπολεμικής εποχής. Έτσι, διαμορφώθηκε μια κοινωνία, όπου οι κάτοχοι των μέσων παραγωγής παράγουν προϊόντα και απαιτούν την κατανάλωσή τους αδιαφορώντας για τις κοινωνικές ανάγκες. Πρόκειται, δηλαδή, για την καπιταλιστική κοινωνία, της οποίας η οικονομική λειτουργία, επιβίωση και πρόοδος βασίζεται στο κέρδος. Η μεγιστοποίηση, όμως, του κέρδους επιτυγχάνεται μόνο με την αύξηση της κατανάλωσης. 2)Καίριος είναι και ο ρόλος της διαφήμισης με την έντεχνη προσπάθεια δημιουργίας "τεχνητών" αναγκών ή με τη μετάθεση υπαρκτών αναγκών στο προϊόν που θέλει να προβάλει. Ο συνεχής βομβαρδισμός από τις διαφημίσεις, έχει ως αποτέλεσμα τη δημιουργία ψεύτικων αναγκών κι έπειτα στον μιμητισμό και την μαζοποίηση. 3) Μονόπλευρη ανάπτυξη του σύγχρονου πολιτισμού ( βαρύτητα στις υλικές ανάγκες έναντι των πνευματικών).η καλλιέργεια του υλισμού και του ωφελιμισμού που ταυτίζει την ευτυχία με την αδιάκοπη κατανάλωση και ωθεί στην αδιαφορία για οποιαδήποτε εσωτερική ανάπτυξη του ατόμου. Μοιραία, διαφοροποιούνται τα αξιολογικά κριτήρια ζωής και καθιερώνεται εκείνος ο ανθρώπινος τύπος που επιδιώκει "να έχει" και όχι "να είναι", στα πλαίσια μιας άκρως ανταγωνιστικής και ηθικά ανερμάτιστης κοινωνίας. 8

9 4)Η κυριαρχία της μηχανής στην παραγωγική διαδικασία οδηγεί στην παθητικοποίηση, λόγω έλλειψης δημιουργικότητας. Αυτό με τη σειρά του οδηγεί στην κατάθλιψη και την ανία. Έτσι, οι ριζικές ανάγκες του ατόμου μένουν ανεκπλήρωτες και το τελευταίο ωθείται στην αναζήτηση υποκατάστατων με κυριότερα τα καταναλωτικά αγαθά. 5)Ο φόβος του ανθρώπου μήπως με το να μη δοκιμάσει κάποιο νέο καταναλωτικό προϊόν, χάσει κάποια σημαντική εμπειρία. Μ.Μ.Ε Τα Μ.Μ.Ε επηρεάζουν σε μεγάλο βαθμό τον καταναλωτισμό, καθώς στην ουσία αυτά τον προωθούν, μέσω της διαφήμισης. Η διαφήμιση, λόγω της ανάπτυξης των Μ.Μ.Ε παρουσιάζει ραγδαία εξάπλωση και συμβάλλει σημαντικά στην αύξηση της παραγωγής. Χάρη στην επιστημονική της οργάνωση και στα καταιγιστικά μηνύματά της, εξωθεί τον σύγχρονο άνθρωπο, που έχει επηρεαστεί από τον υλικό τρόπο ζωής, σε μια αδιάκοπη και αλύγιστη αγορά υλικών αγαθών, με σκοπό να καλύψει ανύπαρκτες ανάγκες. Η άνεση και η πολυτέλεια που προβάλλουν τα Μ.Μ.Ε. κυρίως η τηλεόραση, σε συνδυασμό με τις νέες υλικές απόψεις που έχουν οι σύγχρονοι άνθρωποι, κάνουν τον πελάτη να αγοράσει υλικά αγαθά με μόνο σκοπό την επίδειξη. 9

10 ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ Σήμερα, μέσα στο γενικότερο πλαίσιο μιας καταναλωτικής κοινωνίας ακόμη και η διασκέδαση έγινε καταναλωτικό προϊόν που αγοράζεται και πουλιέται. Η λεγόμενη «βιομηχανία του ελεύθερου χρόνου», χρησιμοποιώντας τις τεχνικές του Marketing, επιβάλλει στους νέους ορισμένα στερεότυπα συμπεριφοράς, όσον αφορά τον τρόπο ψυχαγωγίας. Οι νέοι, για να μην απομονωθούν από τους συνομιλητές τους, αναγκάζονται να τ' αποδεχτούν, δέχονται «να χάσουν το πρόσωπό τους για να μοιάσουν με τους άλλους». Κάτω από αυτές τις συνθήκες ο νέος συχνά κυριεύεται από μια παθητικότητα. Οι διάφορες μορφές ψυχαγωγίας, όπως ο χορός και το τραγούδι, δε λειτουργούν ως ερεθίσματα, που θα προτρέψουν να εκφραστεί μ' ένα δικό του δυναμικό και δημιουργικό τρόπο ψυχαγωγίας. Αντίθετα, τον ωθούν σε μια παθητική στάση ζωής, σε πανομοιότυπες μορφές διασκέδασης που τον διδάσκουν απάθεια και αδιαφορία. Σαράντος Ι. Καργάκος, Προβληματισμοί, Ένας διάλογος με τους νέους ΕΥΤΥΧΙΑ Γράφει ο Α.Τερζάκης"υπάρχει μια σύγχυση ανάμεσα στην άνεση και την ευτυχία.είναι τάχα ταυτόσημες οι δύο έννοιες; Κάτι μας λέει πως όχι κι ας κυνηγάμε την ευτυχία με όπλο την άνεση. Μπορείς να έχεις όλες τις ανέσεις του κόσμου και να μην έχεις βρει την ευτυχία, όπως μπορείς να βρεις την ευτυχία και μέσα στην ολιγαρκεια (το τελευταίο τούτο το καταλαβαίνουν πολύ λιγότεροι).ο σύγχρονος άνθρωπος και ο άνθρωπος του προβλεπτού μέλλοντος για την άνεση νοιάζεται,όχι για την ευτυχία. Μοιάζει σάμπως υποσυνείδητα να έχουν αναγνωρίσει πως η ευτυχία δεν είναι πια εφικτή. 10

11 ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ Έχει καταστεί πλέον εμφανές ότι οικονομική κρίση που πλήττει την Ελληνική οικονομία και κοινωνία έχει αλλάξει δραματικά τη συμπεριφορά των Ελλήνων καταναλωτών. Πρόσφατες κλαδικές μελέτες δείχνουν ότι σχεδόν όλοι οι καταναλωτές και τα νοικοκυριά έχουν αλλάξει τον τρόπο που ζουν και ψωνίζουν: υπάρχει μείωση του αριθμού των επισκέψεων στα καταστήματα, μετατόπιση των αγορών σε κανάλια διανομής που προσφέρουν καλύτερη σχέση αξίας-τιμής, μείωση των δαπανών σε αρκετές κατηγορίες προϊόντων, με παράλληλη υποκατάσταση των επώνυμων προϊόντων από προϊόντα ιδιωτικής επωνυμίας, αυστηρότερος προγραμματισμός των προσωπικών και οικογενειακών εξόδων, συμπεριλαμβανομένων των δραστηριοτήτων εκτός σπιτιού όπως μακροχρόνιες διακοπές, διασκέδαση και φαγητό. Αν και όλα αυτά φαίνονται φυσιολογικά μετά από τέσσερα χρόνια συνεχιζόμενης ύφεσης, θα πρέπει να κατανοήσουμε ότι έρχονται σε πλήρη αντίθεση με ένα μοντέλο ζωής που κυριάρχησε τα είκοσι χρόνια που προηγήθηκαν της κρίσης, σύμφωνα με το οποίο οι Έλληνες πολίτες όριζαν τη ζωή τους με βάση την καταναλωτική τους δυνατότητα και όχι την πραγματική οικονομική τους ικανότητα. Ξαφνικά καλούνται να αντιμετωπίσουν με ένα δραματικά μειωμένο εισόδημα, υπέρογκα δάνεια, φουσκωμένους λογαριασμούς, υψηλότατα φορολογικά έξοδα, και εν γένει, ένα ταχύτατα αυξανόμενο κόστος ζωής. 11

12 ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Η συμπεριφορά του καταναλωτή αναφέρεται σε οποιαδήποτε ανθρώπινη συμπεριφορά που σχετίζεται με αγορά και χρήση αγαθών και υπηρεσιών, περιλαμβάνοντας όλες τις σχετικές δραστηριότητες με την αγορά ενός προϊόντος, συνολικά με τις επιδράσεις και τις διαδικασίες που συμβαίνουν πριν, κατά τη διάρκεια και μετά την αγορά του προϊόντος. Η συμπεριφορά του καταναλωτή αποτελεί μία πολύπλευρη επιστήμη, η οποία δεν ερευνά αποκλειστικά τη διαδικασία λήψης καταναλωτικών αποφάσεων και τη μεμονωμένη απόκτηση του προϊόντος, αλλά και τις δραστηριότητες του καταναλωτή μετά την αγορά, όπως είναι η χρήση, η αξιολόγηση και η πιθανή απόρριψη του προϊόντος. Τα σημαντικότερα χαρακτηριστικά που καθορίζουν τη συμπεριφορά του καταναλωτή είναι: Τα κίνητρα Οι δραστηριότητες Η διαδικασία της καταναλωτικής συμπεριφοράς Η διαφοροποίηση της καταναλωτικής συμπεριφοράς σε χρόνο και πολυπλοκότητα Οι εξωγενείς παράγοντες Η διαφορετικότητα της προσωπικότητας Αναφορικά με τα κίνητρα του εκάστοτε καταναλωτή, οι περισσότερες καταναλωτικές συμπεριφορές έχουν ως στόχο την εκπλήρωση αναγκών, όπως είναι οι ανάγκες της υγείας και της ασφάλειας, οι φυσικές ανάγκες, οι ανάγκες της αγάπης και της συντροφικότητας, της ευχαρίστησης και της κοινωνικότητας, των οικονομικών πόρων και της δημιουργίας, της κατοχής και της πληροφορίας. 12

13 Οι δραστηριότητες της κατανάλωσης αναφέρονται στις σκέψεις, τα συναισθήματα, τα σχέδια, τις αποφάσεις και τις εμπειρίες που συσσωρεύονται από την πράξη της κατανάλωσης, ώστε αυτή να εξετάζεται σφαιρικά και ταυτόχρονα με τις διαφημίσεις, τις απόψεις των τρίτων, τη συλλογή πληροφοριών, την αξιολόγηση των εναλλακτικών λύσεων, το είδος πληρωμής και τις χρήσεις των αγαθών, χαρακτηριστικά τα οποία συνθέτουν ολικά την πράξη της κατανάλωσης. Φυσικά, οι καταναλωτική συμπεριφορά επηρεάζεται από πολλούς εξωτερικούς παράγοντες, οι οποίοι ενίοτε λειτουργούν μακροχρόνια και άλλοτε βραχυχρόνια. Ένας τέτοιος πολύ σημαντικός παράγοντας είναι η κουλτούρα που διαμορφώνεται ανάμεσα στα μέλη μιας κοινωνίας, αναφορικά με τις αξίες και τις απόψεις που αναπτύσσονται μεταξύ τους, επηρεάζοντας καταλυτικά την ανθρώπινη καταναλωτική συμπεριφορά. Άλλα χαρακτηριστικά, όπως το φύλο, η εθνικότητα, η ηλικία, η θρησκεία και η κοινωνική τάξη, δημιουργούν υποκουλτούρες μέσα σε ένα κοινωνικό σύνολο και εμπλέκονται στη διαμόρφωση των καταναλωτικών συνηθειών και αποφάσεων. Μέσα σε αυτές τις διαμορφούμενες υποκουλτούρες δημιουργούνται κοινωνικά υποσύνολα με διαφορετικά ασκούμενα επαγγέλματα, οικογενειακές καταστάσεις, εισοδήματα, εκπαιδευτικό επίπεδο και άλλα, με αποτέλεσμα τις παρατηρούμενες διαφορετικές συμπεριφορές των καταναλωτών. Τέλος, είναι σημαντικό να σημειωθεί πως η κατανάλωση είναι μια διαδικασία που καθορίζεται άμεσα από την προσωπικότητα και το χαρακτήρα κάθε ανθρώπου, ο οποίος έχει μοναδικές ανάγκες, και έτσι υιοθετεί διαφορετικές καταναλωτικές συμπεριφορές. 13

14 ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ Συνειδητοποίηση του προβλήματος Ενημέρωση Κριτική προσέγγιση των ποικίλων διαφημιστικών μηνυμάτων Νομοθετική ρύθμιση διαφημιστικών μηνυμάτων Παιδεία Καλλιέργεια ηθικών αξιών Αυτογνωσία Προβολή σωστών ιδανικών προτύπων Φιλοσόφιση της ζωής τι θεωρείται απαραίτητο, ποιες οι πραγματικές ανάγκες Σωστή αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου Αλλαγή νοοτροπίας όχι αυτοσκοπός ή κατανάλωση Επιδίωξη ποιότητας, όχι ποσότητας Οι μορφωμένοι άνθρωποι δεν κινδυνεύουν τόσο να επηρεαστούν από τα μηνύματα του καταναλωτισμού, σε αντίθεση με τους ανθρώπους που δεν έχουν δική τους κρίση. Για αυτόν τον λόγο θα πρέπει να δοθεί βάρος στη μόρφωση, ώστε τα παιδιά και μετέπειτα καταναλωτές να μπορούν να ικανοποιήσουν τις ανάγκες τους χωρίς να επηρεάζονται από τις διαφημίσεις. Για να αναπτυχθεί η προσωπικότητα της επόμενης γενιάς, θα πρέπει τα παιδιά να μάθουν από μικρή ηλικία να καλλιεργούν στις ψυχές τους ηθικές και κοινωνικές αξίες, ώστε να μην αποπροσανατολίζονται και να στρέφονται στον υλικό καταναλωτισμό. Θα πρέπει δηλαδή να αναπτύξουν προσωπικότητες οι οποίες να είναι πολυδιάστατες, να φέρουν αυτόνομη βούληση, ευρύτητα σκέψης, εσωτερικές αντιστάσεις και την ικανότητα να διαβαθμίζουν ορθά τις προτεραιότητες τους. 14

15 Στις ερωτήσεις που τέθηκαν από την ομάδα μας σε μαθητές λυκείου, τα αποτελέσματα ήταν τα εξής : 15

16 16

17 17

18 18

19 19

20 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ ΟΡΙΣΜΟΣ ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΠΟΡΕΙΑ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ users.sch.gr/serso/iperkatanalosi.doc ΑΙΤΙΑ users.sch.gr/serso/iperkatanalosi.doc ΔΙΑΣΚΕΔΑΣΗ vprassas.blogspot.com/2011/05/blog-post_16.html ΕΥΤΥΧΙΑ ΠΡΙΝ ΚΑΙ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ 20