ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ

Transcript

1 ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ Cedefop: Ποια επαγγέλµατα θα έχουν ζήτηση στην Ελλάδα µέχρι το 2020 Σε περισσότερες από εκτιµώνται οι συνολικές ευκαιρίες απασχόλησης στην Ελλάδα για την περίοδο Παρότι η δηµιουργία νέων θέσεων εργασίας («expansion demand») υπολογίζεται ότι θα εξακολουθήσει να χωλαίνει ( θέσεις), η ανάγκη αντικατάστασης εργαζοµένων («replacement demand»), που είτε συνταξιοδοτούνται είτε µεταναστεύουν είτε αποχωρούν από τη δουλειά τους για προσωπικούς λόγους (πρόβλεψη για συνολικά άτοµα), θα δηµιουργήσει πολλά κενά προς κάλυψη. Οι παραπάνω προβλέψεις περιλαµβάνονται σε σχετικά σηµειώµατα (2013) του Ευρωπαϊκού Κέντρου για την Ανάπτυξη της Επαγγελµατικής Κατάρτισης (cedefop), ενώ τα στοιχεία και οι εκτιµήσεις αναµένεται να επικαιροποιηθούν την άνοιξη του Τα επαγγέλµατα µε τις περισσότερες ανοιχτές θέσεις µέχρι το 2020 Σε ποια επαγγέλµατα εντοπίζονται οι περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για το στην Ελλάδα; Περίπου προβλέπεται ότι θα είναι οι ανοιχτές θέσεις εργασίας για εξειδικευµένους εργάτες στους τοµείς της γεωργίας και της αλιείας, όπου ναι µεν η δηµιουργία νέων θέσεων ("επέκταση ζήτησης"), θα κινείται σε αρνητικό πεδίο ( ), αλλά η ανάγκη αντικατάστασης ατόµων (λόγω, κυρίως, συνταξιοδότησης) διαµορφώνει θετικό ισοζύγιο. Ακολουθούν κατά σειρά οι υπάλληλοι του κλάδου των υπηρεσιών και οι πωλητές ( ευκαιρίες απασχόλησης), τα διάφορα στελέχη ( ), οι νοµικοί, ανώτατα διοικητικά στελέχη και µάνατζερ ( , παρότι οι νέες θέσεις θα είναι µειωµένες κατά ), οι τεχνικοί όλων των ειδικοτήτων και τα συνδεόµενα επαγγέλµατα ( ) κ.τ.λ. Νέες θέσεις εργασίας σε µεταφορές και διανοµές, µεγάλη µείωση σε κατασκευές και µεταποίηση Όσον αφορά τους κλάδους της οικονοµικής δραστηριότητας, ο τοµέας της µεταφοράς και διανοµής προϊόντων εµφανίζει τις περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης για τη δεκαετία ( , εκ των οποίων προβλέπεται ότι θα είναι νέες θέσεις). Ο πρωτογενής τοµέας ακολουθεί µε ευκαιρίες απασχόλησης και έπονται οι επιχειρηµατικές και άλλες υπηρεσίες ( ). Στις κατασκευές, τα κενά πόστα προβλέπεται ότι θα είναι , µε την "παρτίδα να σώζεται από την ανάγκη αντικατάστασης εργαζοµένων, πχ, λόγω συνταξιοδότησης, καθώς η τάση δηµιουργίας νέων θέσεων ( επέκταση ζήτησης ) προβλέπεται ότι θα είναι έντονα αρνητική ( ). Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στη µεταποίηση ( ευκαιρίες απασχόλησης, που προκύπτουν αν η µείωση στις νέες θέσεις αφαιρεθεί από εκείνες που δηµιουργούνται χάριν αντικατάστασης εργαζοµένων, ήτοι ). Πάνω από 84 εκατ. ευκαιρίες απασχόλησης στην ΕΕ-28+ και αισθητές διαφορές µε την Ελλάδα Συνολικά στην ΕΕ των 28+ κρατών-µελών, οι ευκαιρίες απασχόλησης υπολογίζεται ότι θα ανέλθουν σε για την περίοδο , εκ των οποίων όµως µόνο θα είναι εντελώς νέες και οι υπόλοιπες θα προέλθουν από την ανάγκη αντικατάστασης εργαζοµένων). Οι διαφορές σε σχέση µε την Ελλάδα, σε ό,τι αφορά τα επαγγέλµατα και τους τοµείς, που θα επωφεληθούν από αυτές τις ευκαιρίες, είναι αισθητές. Συγκεκριµένα, οι τεχνικοί όλων των ειδικοτήτων και τα συνδεόµενα επαγγέλµατα συγκεντρώνουν τις περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης στην ΕΕ-28+( ), αλλά και τις περισσότερες νέες θέσεις εργασίας. Ακολουθούν τα στελέχη ( συνολικά και νέες θέσεις). Στον τοµέα των επιχειρηµατικών και άλλων υπηρεσιών, προβλέπεται ότι ανοίγουν στο υπό εξέταση διάστηµα πάνω από 24 εκατ. θέσεις εργασίας (οι νέες), ενώ στη διανοµή και µεταφορά προϊόντων 21 εκατ. ( νέες). Ζητούνται εργαζόµενοι υψηλών επαγγελµατικών προσόντων Οι περισσότερες από τις ευκαιρίες απασχόλησης στην ΕΕ-28+ συνολικά εκτιµάται ότι θα αφορούν άτοµα µε υψηλές και µέσες δεξιότητες και επαγγελµατικά προσόντα(ζήτηση για περίπου σε κάθε κατηγορία, µε σηµαντικό αριθµό νέων θέσεων εργασίας, ιδίως για τα υψηλά επαγγελµατικά προσόντα, όπου η "ζήτηση επέκτασης" θα φτάσει τα άτοµα). Αντίθετα, µόνο προβλέπεται ότι θα είναι οι ανοιχτές θέσεις γα τα χαµηλά προσόντα, µε τη ζήτηση επέκτασης (νέες θέσεις) να είναι έντονα αρνητική ( ). Η περίπτωση της Κροατίας Στο µεταξύ, ιδιαίτερη µνεία κάνει το cedefop, µε σηµείωµά του, στην αγορά εργασίας του νέου µέλους της ΕΕ, της Κροατίας. Όπως επισηµαίνεται σε σχετική ανακοίνωση, η αγορά εργασίας της Κροατίας παρουσιάζει "κάποιες ενδιαφέρουσες διαφορές, σε σχέση µε την υπόλοιπη ΕΕ".

2 Συγκεκριµένα, το εργατικό δυναµικό της χώρας είναι ελαφρώς νεότερο σε σχέση µε τον µέσο κοινοτικό όρο, ενώ τα άτοµα µε µέση µόρφωση είναι περισσότερα (αναλογικά) από ό,τι στην υπόλοιπη ΕΕ και εκείνα µε χαµηλές δεξιότητες λιγότερα. Επίσης, συγκρινόµενη µε άλλα κοινοτικά κράτη, η Κροατία έχει σχετικά υψηλό ποσοστό απασχόλησης στους τοµείς της γεωργίας και της µεταποίησης. Ωστόσο, παρότι η απασχόληση στην ΕΕ συνολικά προβλέπεται ότι θα επανακάµψει στα προ κρίσης επίπεδα του 2008 µέχρι το , στην Κροατία αυτό αναµένεται να καθυστερήσει τουλάχιστον µέχρι το Μεταξύ του 2013 και του 2020, οι περισσότερες ευκαιρίες απασχόλησης στην Κροατία προβλέπεται ότι θα ανοίξουν στους τοµείς της διανοµής και µεταφορών. Παράλληλα, η ανάγκη αντικατάστασης εργαζοµένων προβλέπεται ότι θα προσφέρει στη χώρα επταπλάσιες θέσεις εργασίας, σε σχέση µε τη ζήτηση επέκτασης (νέες θέσεις) µέχρι το Πηγή: ΑΠΕ Τα 10 επαγγέλµατα µε υψηλές απολαβές χωρίς πανεπιστηµιακό πτυχίο Τα 10 επαγγέλµατα τα οποία -διεθνώς- αποφέρουν υψηλές απολαβές χωρίς να απαιτούν πανεπιστηµιακό πτυχίο ξεχώρισε έρευνα του site συµβουλευτικής καριέρας Careercast. Χρειάζονται, ωστόσο, κάποιας µορφής εκπαίδευση και εξειδίκευση. Το Careercast ανέλυσε στοιχεία από 200 επαγγέλµατα και τα συνδύασε µε δεδοµένα από κρατικές αρχές, επαγγελµατικές ενώσεις και άλλες πηγές. Κάποια από τα επαγγέλµατα της δεκάδας δεν αντανακλούν την πραγµατικότητα στην Ελλάδα της κρίσης, αλλά δίνουν µια πολύ καλή εικόνα του τι έχει ζήτηση στο εξωτερικό ώστε να αναζητήσετε τις αντίστοιχες ευκαιρίες. 1. Τεχνικός τηλεπικοινωνιών Τα πάντα στις µέρες µας περνούν από τηλεπικοινωνιακά καλώδια, κεραίες και εγκαταστάσεις που χρειάζονται συνεχή και προσεκτική συντήρηση προκειµένου να λειτουργούν απρόσκοπτα 24 ώρες το 24ωρο. Η εκπαίδευση γίνεται σε τεχνικές σχολές, ΙΕΚ και ΕΠΑΛ. 2. Μηχανικός αεροσκαφών Οι αεροπορικοί στόλοι µεγαλώνουν συνεχώς και η κίνηση των επιβατών αναµένεται να αυξηθεί κατά 35% τα επόµενα χρόνια. Αυτό σηµαίνει περισσότερα αεροσκάφη που έχουν ανάγκη συντήρησης και περισσότερες και πιο καλοπληρωµένες δουλειές για τους µηχανικούς τους. Η εκπαίδευση γίνεται σε ΙΕΚ (αλλά και σε ΤΕΙ) ή αντίστοιχες σχολές του εξωτερικού. 3. Αναπνευστικός θεραπευτής Ειδικότητα σχεδόν άγνωστη στην Ελλάδα, είναι το αντίστοιχο του φυσικοθεραπευτή για αναπνευστικές παθήσεις. ιδάσκει ασκήσεις αναπνοής και βήχα ώστε να ενδυναµωθούν οι αναπνευστικοί µύες και να κινητοποιηθούν οι εκκρίσεις. Η ζήτησή του είναι µεγάλη στις ΗΠΑ. 4. Εξειδικευµένος τεχνίτης Υδραυλικός, ηλεκτρολόγος, µηχανικός αυτοκινήτων/µοτοσικλετών/σκαφών, ψυκτικός, τεχνίτης θέρµανσης κ.λπ. είναι δουλειές που πάντα θα είναι απαραίτητες καθώς τα σπίτια µας και τα οχήµατά µας θα χρειάζονται συντήρηση και επισκευές. Η εκπαίδευση γίνεται σε τεχνικές σχολές, ΙΕΚ και ΕΠΑΛ. 5. Αστυνοµικός Αδικηµένο επάγγελµα στην Ελλάδα της κρίσης, αλλά η κρίση δεν θα διαρκέσει για πάντα- η βελτίωση θα έρθει. Προσφέρει σταθερότητα και καλή ασφάλιση εφόσον αποφοιτήσει κανείς µε επιτυχία από τη σχετική σχολή. 6. Fashion Buyer Στο εξωτερικό είναι γνωστό και ως retail buyer. Είναι το άτοµο που αποφασίζει τι είδους ρούχα και αξεσουάρ θα προµηθευτεί ένα κατάστηµα, ουσιαστικά προβλέποντας τι θα είναι στη µόδα τους επόµενους µήνες ή, ακόµα καλύτερα, ορίζοντας τη µόδα. εν χρειάζεται καµία εκπαίδευση, µόνο εµπειρία και καλά αποτελέσµατα στη δουλειά. 7. Web Designer/Προγραµµατιστής/Developer/Coder Άπειρες ευκαιρίες, από τη δηµιουργία websites µέχρι εφαρµογές για κινητά και από δηµιουργία βάσεων δεδοµένων µέχρι εξειδικευµένου software για επιχειρήσεις, είναι τοµέας µε πολλές υποειδικότητες στον οποίο ο καθένας µπορεί να βρει τη δική του. 8. Νοσηλευτής Από τις ειδικότητες µε τη µεγαλύτερη έλλειψη σε όλη την Ευρώπη και, µε δεδοµένη τη δηµογραφική αύξηση της ηλικίας του πληθυσµού, η ζήτησή του δεν αναµένεται να µειωθεί. Προσφέρει θαυµάσιες ευκαιρίες εξέλιξης και µετακίνησης σε συνδυασµό µε τη γνώση ξένων γλωσσών. 9. Αγρότης Η σύγχρονη τεχνολογία που κάνει πια δυνατή την παραγωγή εξειδικευµένων προϊόντων (π.χ. χωρίς γλουτένη), η µεγάλη ζήτηση για βιολογικά προϊόντα και η παράδοση της Ελλάδας στις καλλιέργειες προσφέρει ευκαιρίες για απασχόληση και επιτυχία δουλεύοντας τη γη, και µάλιστα στο σηµερινό πλαίσιο της επιχειρηµατικότητας γιατί και ο αγρότης επιχειρηµατίας είναι. 10. Πιλότος αεροσκαφών

3 Σύµφωνα µε τις προβλέψεις της Boeing, έως το 2032 θα χρειαστούν νέοι χειριστές, οι µόνο στην περιοχή της Ασίας και του Ειρηνικού, περίπου οι από αυτούς στην Κίνα. Οι 9 κλάδοι επιχειρηµατικών ευκαιριών Στροφή σε τοµείς της ελληνικής οικονοµίας µε σηµαντικά περιθώρια ανάπτυξης και οι οποίοι µπορούν να φέρουν ανάπτυξη και θέσεις εργασίας θα πρέπει να κάνουν οι επίδοξοι Ελληνες επιχειρηµατίες, οι οποίοι, ακόµη και εν µέσω κρίσης, προτιµούν να δηµιουργούν εταιρείες που ακολουθούν παραδοσιακά µοντέλα. Αυτό είναι ένα από τα βασικά µηνύµατα της µελέτης της Endeavor Greece, ενός µη κερδοσκοπικού οργανισµού που βοηθά νέες ελληνικές επιχειρήσεις, που δόθηκε πρόσφατα στη δηµοσιότητα. Ένα από τα βασικά συµπεράσµατα της έρευνας ήταν πως µόλις το 10% των νέων επιχειρήσεων το 2012 αφορούσε κλάδους µε σηµαντική δυναµική ανάπτυξη, ποσοστό που είναι µικρό. Οµως, η µελέτη εντοπίζει και εννέα τοµείς που παρουσιάζουν ιδιαίτερη δυναµική και πολλαπλές ευκαιρίες για όποιον αναλάβει το ρίσκο να κινηθεί σε αυτούς. Οι τοµείς αυτοί είναι: - τεχνολογία και επικοινωνίες - ηλεκτρονικό εµπόριο - ενέργεια και πράσινη τεχνολογία - βιοτεχνολογία - νανοτεχνολογία - χρηµατοοικονοµικές υπηρεσίες - τουρισµός - υγεία - αγροτικά προϊόντα - τρόφιµα. Αξίζει, πάντως, να σηµειωθεί ότι σε αυτούς τους κλάδους υπάρχουν επιχειρηµατικές ευκαιρίες σε πιο συγκεκριµένους τοµείς της αγοράς. Πρόκειται κυρίως για τοµείς οι οποίοι µόλις τώρα κάνουν την εµφάνισή τους σε παγκόσµιο επίπεδο, άρα υπάρχει µικρότερος διεθνής ανταγωνισµός, ενώ παράλληλα προσφέρουν λύσεις προστιθέµενης αξίας µε µεγαλύτερα περιθώρια κερδοφορίας. Ενα ενδιαφέρον στοιχείο που τονίζει η µελέτη της Endeavor είναι ότι υπάρχει ένα «παράθυρο ευκαιρίας» µηνών, κατά το οποίο επιχειρηµατίες και επενδυτές καλούνται να δράσουν άµεσα. Το «παράθυρο» αυτό είναι το γεγονός ότι αυτή την περίοδο στην Ελλάδα το εργατικό κόστος είναι σχετικά χαµηλό, δηµιουργώντας επιπλέον ευκαιρίες και περιορίζοντας το ρίσκο, ενώ παράλληλα αποτελεί και ένα «αντίβαρο» στα προβλήµατα εισόδου στην αγορά που προκαλούν παράγοντες όπως η γραφειοκρατία και το θεσµικό πλαίσιο που δεν είναι ιδιαίτερα φιλικό. Οι εταιρείες, που στοχεύουν στους προαναφερθέντες τοµείς, αξιοποιούν δοµικά πλεονεκτήµατα της χώρας (π.χ. στον τουρισµό και τα τρόφιµα), ευκαιρίες που έχουν προκύψει λόγω κρίσης (π.χ. στην ενέργεια ή τον χρηµατοπιστωτικό τοµέα), αλλά και διεθνείς ευκαιρίες στην ευρύτερη περιοχή ή σε παγκόσµιο επίπεδο (π.χ. στον τοµέα της τεχνολογίας, της βιοτεχνολογίας, της νανοτεχνολογίας). Τα εµπόδια Οι προοπτικές υπάρχουν µεν, αλλά θα πρέπει να γίνουν πολλές κινήσεις. «Παρά τις θετικές ενδείξεις για την αύξηση της ποιοτικής επιχειρηµατικής δραστηριότητας στην Ελλάδα, παραµένουν ισχυρά εµπόδια και στρεβλώσεις που δυσχεραίνουν το επιχειρείν, αποθαρρύνουν τη µεγάλη κλίµακα και οδηγούν πολλές εταιρείες στη µεταφορά της έδρας τους στο εξωτερικό», σηµειώνει στην «ΗτΣ» ο Χάρης Μακρυνιώτης, διευθύνων σύµβουλος της Endeavor Greece. Ο κ. Μακρυνιώτης σπεύδει να προσθέσει ότι «οι ίδιοι οι νέοι επιχειρηµατίες αναφέρουν ως κυριότερο πρόβληµα όχι τόσο το απόλυτο ύψος των φορολογικών συντελεστών όσο τη συνεχιζόµενη αστάθεια που χαρακτηρίζει το φορολογικό, εργασιακό και ασφαλιστικό τοπίο. Ως δεύτερη κατά σειρά αιτία, αναφέρεται η προβληµατική πρόσβαση σε ρευστότητα και χρηµατοδότηση. Με µορφή είτε παραδοσιακού τραπεζικού δανεισµού, είτε -έξυπνης- χρηµατοδότησης ή και επιδότησης επιτοκίου δανεισµού». Πώς θα µπορούσε να βοηθήσει το κράτος. Ο κ. Μακρυνιώτης θεωρεί πως υπάρχουν ορισµένα σηµεία όπου το κράτος, είναι σηµαντικό να εστιαστεί. «Το πρώτο είναι η σταθεροποίηση των φορολογικών και άλλων κανόνων που επηρεάζουν τη λειτουργία µιας επιχείρησης. Το δεύτερο είναι η υποστήριξη οχηµάτων χρηµατοδότησης παρόµοιων µε τα υπάρχοντα fund τεχνολογικών επενδύσεων που να καλύπτουν όµως όλους τους τοµείς µε ιδιαίτερη δυναµική ανάπτυξης (π.χ. τρόφιµα ή τουρισµός).

4 ΕΡΕΥΝΑ MANPOWER Τα δέκα επαγγέλµατα που εξασφαλίζουν εργασία στην Ελλάδα Επαγγελµατίες πωλητές, υψηλόβαθµα στελέχη, εξειδικευµένοι τεχνίτες, τεχνικοί, πτυχιούχοι µηχανικοί, προσωπικό για διοικητική και γραµµατειακή υποστήριξη, προσωπικό για λογιστήρια - οικονοµικά τµήµατα, εργάτες, χειριστές µηχανηµάτων και διευθυντές πωλήσεων είναι, κατά σειρά, οι 10 ειδικότητες που αναζητούν και δυσκολεύονται να «καλύψουν» οι 4 στις 10 επιχειρήσεις. Είναι ουσιαστικά οι ειδικότητες που οι εργαζόµενοι θα έβρισκαν αµέσως δουλειά αφού είναι περιζήτητες και υπάρχουν θέσεις ακάλυπτες. Τις ειδικότητες αυτές µε τη µεγαλύτερη δυσκολία «κάλυψης» για το 42% των επιχειρήσεων εντόπισε, στο πλαίσιο της ετήσιας έρευνας σε δείγµα 750 εργοδοτών, η Manpower. Το συγκεκριµένο ποσοστό (42%) είναι αυξηµένο κατά τέσσερις µονάδες σε σχέση µε πέρυσι και βρίσκεται έξι ποσοστιαίες µονάδες πάνω από τον παγκόσµιο µέσο όρο καταδεικνύοντας το έλλειµµα απαιτούµενης εµπειρίας και την αναντιστοιχία των προσφερόµενων και των ζητούµενων από την αγορά θέσεων εργασίας. Τη µεγαλύτερη δυσκολία εύρεσης κατάλληλων ειδικοτήτων αντιµετωπίζουν, σύµφωνα µε την αντίστοιχη έρευνα που έγινε σε 42 χώρες του κόσµου, οι εργοδότες στην Ιαπωνία (81%), στο Περού (67%), στην Ινδία (64%), στην Αργεντινή (63%) και στη Βραζιλία (63%) ενώ δεν υπάρχει σχετικό πρόβληµα στην Ιρλανδία (2%), την Ισπανία (3%) και στην Ολλανδία (5%). Λαµβάνοντας υπόψη το υψηλό ποσοστό ανεργίας που καταγράφεται στη χώρα µας, το συγκεκριµένο ποσοστό -αυξηµένο κατά 4 µονάδες σε σχέση µε πέρυσι και 6 ποσοστιαίες µονάδες πάνω από τον παγκόσµιο µέσο όροκαταδεικνύει τη σηµαντική έλλεψη απαιτούµενης εµπειρίας (42%), τεχνικών δεξιοτήτων (hard skills - 29%), επαγγελµατικών δεξιοτήτων (soft skills - 19%) και διαθέσιµων υποψηφίων (18%) που χαρακτηρίζει την ελληνική αγορά εργασίας, σύµφωνα µε τις απόψεις των ίδιων των εργοδοτών.

5 Η ετήσια έρευνα της ManpowerGroup µε θέµα την έλλειψη ταλέντου πραγµατοποιήθηκε για ένατη συνεχόµενη χρονιά σε 42 χώρες από όλο τον κόσµο, σε περισσότερους από εργοδότες. Η Ελλάδα συµµετείχε σε αυτή για έβδοµη συνεχόµενη χρονιά, µε αντιπροσωπευτικό δείγµα 750 εργοδοτών. Σε ό,τι αφορά το ζήτηµα της έλλειψης ταλέντου σε παγκόσµιο επίπεδο, το ποσοστό των εργοδοτών που δυσκολεύεται να βρει υποψηφίους µε τα απαιτούµενα προσόντα για τη σωστή λειτουργία των επιχειρήσεων ανέρχεται σε 36%, αυξηµένο κατά 1 µονάδα από πέρυσι, και στο υψηλότερο επίπεδο των τελευταίων επτά χρόνων. «Για όποιον παρακολουθεί στενά την αγορά, το φετινό Top 10 των ειδικοτήτων δεν έχει εκπλήξεις, καθώς αποτυπώνει τις δύο κυρίαρχες τάσεις του σήµερα. Από τη µία Υψηλόβαθµα Στελέχη και Στελέχη Πωλήσεων κάθε επιπέδου παραµένουν δυσεύρετα, όχι τόσο γιατί λείπουν οι υποψήφιοι από την ελληνική αγορά, όσο γιατί λείπουν οι δεξιότητες που θα τους επιτρέψουν να δηµιουργήσουν αξία σε αυτές τις ακόµη πιο απαιτητικές, σύνθετες εποχές», σχολιάζει η ρ Βενετία Κουσία, Πρόεδρος και ιευθύνουσα Σύµβουλος της ManpowerGroup. «Από την άλλη, θέσεις που ιδεοληπτικά- θεωρούσαµε µέχρι χθες δεύτερης κατηγορίας, όπως τεχνίτες, τεχνικοί, εργάτες και χειριστές µηχανηµάτων, βρίσκονται επίσης σε έλλειψη, ως συνέπεια της κινητικότητας των πληθυσµών και του δηµογραφικού προβλήµατος. Όµως η ανάγκη να γίνουν οι ελληνικές επιχειρήσεις πιο ανταγωνιστικές δεν επιτρέπει ιδεοληψίες, ούτε καλύπτεται µόνο µε µειώσεις κόστους», προσθέτει η ρ Κουσία. «Το µήνυµα είναι σαφές: αν θέλουµε κατάλληλο και δεσµευµένο ανθρώπινο δυναµικό σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας είναι πραγµατικά η στιγµή να προσεγγίσουµε αυτήν την ανάγκη µε τρόπο ορθολογικό. Υπάρχουν επιτυχηµένες πρακτικές πάνω στις οποίες µπορούµε να στηριχθούµε όπως το δυϊκό σύστηµα, το οποίο µε συστηµατικό τρόπο βοηθά τον νέο άνθρωπο να µεταβεί οµαλά και µε αξιοπρέπεια στην αγορά εργασίας, καθώς επίσης και πρακτικές ενσωµάτωσης µεγαλύτερων αναξιοποίητων οµάδων πληθυσµού». Στο Νο 1 και Νο 2 της παγκόσµιας κατάταξης µε τις θέσεις που οι εργοδότες δυσκολεύονται περισσότερο να καλύψουν παραµένουν για τρίτη συνεχή χρονιά οι Εξειδικευµένοι Τεχνίτες και οι Πτυχιούχοι Μηχανικοί. ύο στους τρεις (66%) Έλληνες εργοδότες εκτιµούν ότι οι θέσεις απασχόλησης που παραµένουν κενές λόγω δυσκολίας εύρεσης κατάλληλων εργαζόµενων έχουν από µέτρια έως υψηλή επίπτωση στην ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις ανάγκες των πελατών της. Το ποσοστό αυτό είναι αυξηµένο κατά 12 ποσοστιαίες µονάδες σε σχέση µε πέρυσι. Παγκοσµίως, το ποσοστό των εργοδοτών που θεωρούν ότι οι κενές θέσεις έχουν µέτρια έως υψηλή επίπτωση στην επιχειρηµατική τους λειτουργία διαµορφώνεται στο 54%, αµετάβλητο σε σχέση µε πέρυσι. «Η ανησυχία των εργοδοτών σε ό,τι αφορά τον αντίκτυπο των κενών θέσεων στη λειτουργία τους αυξάνεται χρόνο µε τον χρόνο, εύρηµα αναµενόµενο σε µια οικονοµία που προσπαθεί να βρει ξανά τον βηµατισµό της, µετά από ένα µακρύ διάστηµα µεταϋφεσιακής µελαγχολίας. Η ανησυχία συνοδεύεται, ευτυχώς, και από κινητικότητα, καθώς οι οργανισµοί δοκιµάζουν διαφορετικές στρατηγικές στην προσπάθειά τους να αντιµετωπίσουν το ζήτηµα: καινοτόµες πρακτικές ανθρώπινου δυναµικού, νέα εργασιακά µοντέλα, διερεύνηση λιγότερο προφανών πηγών ταλέντου. Ωστόσο, αυτά αφορούν, κατά βάση, τους µεγαλύτερους σε µέγεθος οργανισµούς. Οι µικρότερες επιχειρήσεις, οι οποίες αποτελούν και τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονοµίας, χρειάζονται επειγόντως εξειδικευµένη στήριξη και καλύτερη πρόσβαση σε πόρους, αν θέλουµε να µην µείνουν εκτός του παιχνιδιού της ανταγωνιστικότητας - άρα και της αυριανής αγοράς», σχολιάζει η ρ Κουσία.

6 «SUPERFOOD» ΚΑΙ ΑΡΩΜΑΤΙΚΑ ΦΥΤΑ Οι 10 καλλιέργειες µε τα µεγαλύτερα κέρδη Του Κοσµά Ζακυνθινού Οι καλλιέργειες νέων ειδών και η µεταστροφή στις παραδοσιακές ποικιλίες, που υπόσχονται πλέον υψηλές αποδόσεις, κερδίζουν ολοένα και περισσότερο τις προτιµήσεις των Ελλήνων, σε µια προσπάθεια να ενισχύσουν το ετήσιο εισόδηµά τους, επιτυγχάνοντας αποδόσεις έως και ευρώ ανά στρέµµα, στην τιµή παραγωγού. Καλλιέργειες αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών, βοτάνων και η παραγωγή αιθέριων ελαίων από φυτά, µε τη δηµιουργία µίας καθετοποιηµένης µονάδας φαντάζει ως επενδυτική ευκαιρία µε προοπτική εσόδων που προσεγγίσει τα ευρώ, σε βάθος τριετίας για 10 στρέµµατα καλλιέργειας. Οι δυνατότητες ανάπτυξης των «superfoods» και αρωµατικών φαρµακευτικών φυτών στη χώρα µας, τόσο στον πρωτογενή όσο και στον τοµέα µεταποίησης, είναι τεράστιες όπως επισηµαίνουν παράγοντες της αγοράς στην «ΗτΣ», υπογραµµίζοντας πως υπάρχουν πλεονεκτήµατα στη συγκεκριµένη κατηγορία, σε σχέση µε τα περισσότερα συµβατικά γεωργικά προϊόντα. Η ζήτηση στο ράφι του καταναλωτή αυξάνεται διαρκώς και οι παραγωγοί λαµβάνουν θέσεις προκειµένου να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις της αγοράς. Μύρτιλο ή Μπλούµπερι Μέση απόδοση κιλά ανά στρέµµα Το µύρτιλο ή αλλιώς µπλούµπερι, µε την αγγλική του ονοµασία βρίσκεται στη λίστα των εναλλακτικών καλλιεργειών που δείχνουν καλή προσαρµοστικότητα στα ελληνικά εδάφη και µπορεί να έχει καλές αποδόσεις. Η µέση απόδοσή του φτάνει τα κιλά ανά στρέµµα, ενώ σε ένα στρέµµα µπαίνουν 200 φυτά. Το φυτό φτάνει σε ύψος τα 1,50-1,80 µ., προτιµά περιοχές µε µεγάλη ηλιοφάνεια, εδάφη µε πολύ χαµηλό pη. Ο καρπός του έχει µπλε χρώµα και χρησιµοποιείται µεταξύ των άλλων για την παρασκευή µαρµελάδας, ενώ πωλείται και ως αποξηραµένος. Το δενδρύλλιο δίνει παραγωγή από την πρώτη κιόλας χρονιά, ενώ µετά το τρίτο έτος αρχίζει να δίνει 3-4 κιλά το δένδρο και σε πλήρη παραγωγή φτάνει τα 5 κιλά. Με τιµή 5 ευρώ/κιλό κατά µέσο όρο, το καθαρό εισόδηµα ανέρχεται στα ευρώ/στρέµµα.

7 Βασιλικός Παράδοση µε... µεγάλα περιθώρια κέρδους Ευδοκιµεί σε χωράφια µέσης σύστασης, πλούσια, σε ό,τι αφορά το κάλιο ποτιστικά µε καλή αποστράγγιση. Ο βασιλικός είναι φυτό µε µεγάλη βλαστητική ανάπτυξη γι' αυτό έχει συνέχεια ανάγκη από λιπαντικά (κοµπόστα) στοιχεία και υγρασία στο έδαφος. Ο βασιλικός θέλει πολύ ήλιο, για να αποκτήσει το γνωστό, χαρακτηριστικό του άρωµα. Συλλέγεται λίγο πριν την ανθοφορία ή ξεραίνεται ολόκληρο σε µέρος δροσερό και αεριζόµενο. Η ζήτηση του βασιλικού από τη φαρµακευτική βιοµηχανία είναι µεγάλη και τα έσοδα που δίνει στον παραγωγό σηµαντικά. Η απόδοση φθάνει τα 400 κιλά αποξηραµένα φύλλα µε καθαρά έσοδα για τον παραγωγό περίπου 800 ευρώ. Σε περίπτωση που πρόκειται για βιολογική καλλιέργεια, τα έσοδα διπλασιάζονται και κυµαίνονται στα ευρώ. Ιπποφαές Εξασφαλισµένο συµβόλαιο µε σίγουρες αποδόσεις Εισόδηµα που φθάνει τις ευρώ ανά στρέµµα µπορεί να αποφέρει η καλλιέργεια του ιπποφαούς µε τη µέθοδο της συµβολαιακής γεωργίας που εξασφαλίζει τη διάθεση της παραγωγής. Σηµαντικό πλεονέκτηµα της καλλιέργειας του ιπποφαούς που συγκαταλέγεται στην κατηγορία των λεγόµενων υπερτροφών (super foods) είναι ότι -σύµφωνα µε τους γνώστες- έχει ελάχιστες απαιτήσεις καλλιεργητικής φροντίδας, προσαρµόζεται ακόµη και στις πιο ακραίες καιρικές συνθήκες ξηρασίας και παγετού, ενώ µπορεί να φυτευτεί και σε άγονα εδάφη. Εχει κατά µέσο όρο απόδοση 6-7 κιλά καρπό ανά δένδρο, κάτι που σηµαίνει ότι φυτεύοντας κάποιος 150 θηλυκά δένδρα ανά στρέµµα παίρνει κιλά κατά µέσο όρο τον χρόνο. Με τιµή παραγωγού 3 ευρώ/κιλό, προκύπτουν ακαθάριστα έσοδα 3.000?3.500 ευρώ τον χρόνο και αφαιρώντας τα έξοδα, αποµένουν ευρώ καθαρό εισόδηµα.

8 Αλόη Χρυσωρυχείο η καλλιέργεια στην Ελλάδα Η αλόη θεωρείται το «βότανο της αθανασίας» και όχι άδικα, αν λάβουµε υπόψη τα σηµαντικά συστατικά που περιέχουν τα φύλλα της και τις θεραπευτικές της ιδιότητες. Παράλληλα, η καλλιέργεια της αλόης είναι και µία µεγάλη επαγγελµατική ευκαιρία για τους Έλληνες παραγωγούς, αφού το τζελ αλόης έχει τεράστια ζήτηση, αλλά µικρή εγχώρια παραγωγή. Το κάθε φυτό µπορεί να δώσει τουλάχιστον 4 φύλλα από τρεις ώς τέσσερις φορές τον χρόνο. Μετά τον 4ο χρόνο το στρέµµα µπορεί να δώσει ως και φύλλα. Το κάθε φύλλο έχει βάρος 400 µε 800 γραµµάρια, που σηµαίνει ότι το ένα στρέµµα αποδίδει κιλά φύλλων, τα οποία εµπεριέχουν περίπου 70%-80% gel. Ρόδι Ο κόκκινος «χρυσός» από την αρχαιότητα Εναλλακτική πρόταση σε νέους και παλιούς αγρότες προσφέρει η συµβολαιακή καλλιέργεια της ροδιάς, που φτάνει να αποδίδει εισόδηµα της τάξης έως και ευρώ ανά στρέµµα. Η ροδιά είναι ανθεκτικό φυλλοβόλο δένδρο που σπάνια προσβάλλεται από παράσιτα και µπορεί να φτάσει µέχρι τα 3-4 µ. Οι κόκκινοι χυµώδεις καρποί του ροδιού έχουν λίγες θερµίδες και είναι εξαιρετικά πλούσιοι σε σάκχαρα, βιταµίνες A, B, C, καθώς και σε µέταλλα όπως κάλλιο και πολυφαινόλες. Σε αυτά οφείλει το ρόδι την αντιοξειδωτική και αντικαρκινική δράση του. Οι αποδόσεις ανά στρέµµα κυµαίνονται σε 2,5-3 τόνους εµπορεύσιµο ρόδι, ενώ το κόστος εγκατάστασης ανά στρέµµα ανέρχεται σε περίπου 540 ευρώ.

9 Αρώνια Καλλιέργεια super food µε super προοπτικές Ευχάριστες εκπλήξεις κρύβουν ακόµα οι εναλλακτικές καλλιέργειες στην Ελλάδα. Συγκεκριµένα, η αρώνια, που δεν είναι πολύ γνωστή, έχει κατά κάποιο τρόπο «επισκιαστεί» από άλλες πιο γνωστές καλλιέργειες. Η αρώνια είναι φαρµακευτικό φυτό και χάρη στη χηµική σύσταση των καρπών της προσφέρει αναρίθµητα οφέλη στον ανθρώπινο οργανισµό. Ο καρπός της περιέχει βιταµίνες Α, Β1, Β2, Β3, Β5, Β6, Β9, C, E, K και συγκεντρώνει υψηλές ποσότητες φλαβονοειδών, που είναι πολύ σηµαντικά για τις αντιοξειδωτικές ιδιότητές τους. Η καλλιέργειά είναι εξαιρετικά αποδοτική. ύο µε τρία χρόνια µετά τη φύτευση, φτάνει τα κιλά στρεµµατική απόδοση και αποδίδει εισόδηµα περίπου ευρώ το στρέµµα. ενδρολίβανο Αρωµατίζει, απαλύνει ξεκουράζει και τονώνει... οικονοµικά Πρώτης τάξεως ευκαιρία για κάθε άλλο παρά ευκαταφρόνητο εισόδηµα συνιστά η καλλιέργεια του αρωµατικού φυτού, που τα τελευταία χρόνια εµφανίζει µεγάλα περιθώρια ανάπτυξης για πωλήσεις εντός και εκτός ελληνικών συνόρων. Το δενδρολίβανο υπόσχεται πολύ καλές αποδόσεις και παρά το γεγονός ότι η καλλιέργεια του φυτού στην Ελλάδα είχε ξεκινήσει εδώ και δεκαετίες, εξακολουθεί να θεωρείται ένα νέο σχετικά πεδίο δράσης για τον ελλαδικό χώρο προσφέροντας µια εναλλακτική δυναµική ανάπτυξης στον πρωτογενή τοµέα, ενώ δίνει ώθηση και στον δευτερογενή τοµέα της µεταποίησης. Αποτελεί ελκυστική καλλιέργεια χάρη στο χαµηλό κόστος εγκατάστασης ( ευρώ ανά στρέµµα), στην εξαιρετική απόδοσή του που είναι κιλά αποξηραµένα φύλλα και στο εισόδηµα που µπορεί να φτάσει τα ευρώ το στρέµµα για συµβατικές καλλιέργειες και τα ευρώ για τις βιολογικές. ]

10 Κρανιά Προσοδοφόρα, αξιοποιώντας τις ορεινές εκτάσεις Μπορεί να αξιοποιήσει εγκαταλελειµµένες ορεινές και ηµιορεινές εκτάσεις χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, προσφέροντας ένα διόλου ευκαταφρόνητο συµπλήρωµα στο οικογενειακό εισόδηµα. Πρόκειται για αυτόχθονο, µακρόβιο δέντρο, γνωστό από την αρχαιότητα για τον καρπό του καθώς και για το ιδιαίτερα σκληρό του ξύλο. Με στρεµµατική απόδοση κιλά ανά στρέµµα, το κράνο µπορεί να αποφέρει περίπου ευρώ καθαρά έσοδα στον παραγωγό. Επίσης, το ξύλο της κρανιάς χρησιµοποιείται στην κατασκευή διαφόρων µικροκατασκευών και εργαλείων (µπαστούνια, γκλίτσες, βέργες, πίπες κ.λπ.). Από τον φλοιό προέρχεται κόκκινη βαφή µε την οποία παλαιότερα βάφονταν δέρµατα, ενώ µε τους καρπούς έβαφαν αβγά. Επίσης παράγεται ένα παραδοσιακό λικέρ. Το µόνο που ζητεί είναι νερό. Ειδικά όταν το δέντρο είναι νεαρό, χρειάζεται άφθονο νερό και το σωστό είναι να αρδεύεται κάθε ηµέρες κατά τη θερινή, άνοµβρη περίοδο. Στέβια Κερδίζει έδαφος στους Ελληνες παραγωγούς Η στέβια είναι µια από τις λίγες συµβολαιακές καλλιέργειες που υπάρχουν αυτή τη στιγµή στην Ελλάδα, αλλά και στην Ευρώπη γενικότερα. Η Ελλάδα θεωρείται «προνοµιούχος» χώρα για την εν λόγω καλλιέργεια, αφού η φωτοπερίοδος ευνοεί την ανάπτυξη του φυτού, δίνοντας εξαιρετικά µεγάλες παραγωγές σε σχέση µε άλλες χώρες, όπου το φυτό έχει το µισό ή και λιγότερο τελικό ύψος πριν την περίοδο της κοπής. Η ανάπτυξη της στέβιας απαιτεί µικρές ποσότητες νερού και λιπασµάτων. Η τιµή των ξερών φύλλων είναι 1-2,5 ευρώ και η απόδοση ανά στρέµµα κιλά. Υπό ιδανικές συνθήκες, η παραγωγή ανά στρέµµα µπορεί να φτάσει τα κιλά και τα έσοδα να αγγίξουν τα ευρώ το στρέµµα. Η προέλευση του φυτού υποδεικνύει τις οικολογικές συνθήκες κάτω από τις οποίες µπορεί να ευδοκιµήσει και να αποτελέσει µια παραγωγική καλλιέργεια.

11 Γκότζι µπέρι Υψηλά κέρδη και ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης Μπορεί να µην εντάσσεται στις καθηµερινές διατροφικές συνήθειες των Ελλήνων, ανήκοντας όµως στην κατηγορία των super foods αρχίζει ήδη να γνωρίζει ζήτηση από τις βιοµηχανίες µεταποίησης και σε συνδυασµό µε τις ικανοποιητικές αποδόσεις, σκαρφαλώνει ψηλά στη λίστα µε τις πλέον προσοδοφόρες εναλλακτικές καλλιέργειες. Το γκότζι µπέρι, ένα ξενόφερτο φρούτο που πριν από µερικά χρόνια το αγνοούσαµε στην Ελλάδα, αυξάνει διαρκώς τις «µετοχές» του και αρχίζει να γίνεται αρεστό από καταναλωτές και βιοµηχανίες, δηµιουργώντας ευνοϊκές συνθήκες ανάπτυξης για την καλλιέργεια του στη χώρα µας. Το φυλλοβόλο φυτό αντέχει τόσο σε υψηλές θερµοκρασίες έως 40 C όσο και σε χαµηλές (όπως στους -30 C). Εντυπωσιακή είναι και η στρεµµατική απόδοση που φτάνει σε 1,5 τόνο νωπών καρπών, αποξηραµένων. Η τιµή παραγωγού διαµορφώνεται σε 6-7 ευρώ το κιλό αποξηραµένου καρπού, δίνοντας καθαρά έσοδα περίπου ευρώ. ΚΑΙ ΕΠΙ ΟΤΗΣΕΙΣ Βασιλικά κέρδη από...βασιλικό και δεντρολίβανο Μεγάλα περιθώρια κέρδους εµφανίζουν οι καλλιέργειες δύο αρωµατικών φυτών, του δενδρολίβανου και του βασιλικού, µε τις αποδόσεις σε έσοδα να διπλασιάζονται όταν γίνονται µε βιολογικά κριτήρια.

12 Μέσω δε του αναπτυξιακού νόµου οι επίδοξοι και νυν καλλιεργητές έχουν τη δυνατότητα να επιδοτηθούν έως και 50% για επενδυτικά σχέδια προϋπολογισµού που αφορούν στη µεταποίηση των προϊόντων για παραγωγή αιθέριων ελαίων. Αν και ξηρική καλλιέργεια, το δενδρολίβανο µπορεί να καλλιεργηθεί και ως ποτιστική καλλιέργεια καθώς δίνει µεγαλύτερη παραγωγή Αξιοποιώντας τοn νέο αναπτυξιακό νόµο που θα είναι «ανοικτός» για νέες αιτήσεις µέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, οµάδες παραγωγών µπορούν να συνεργαστούν και να συστήσουν εταιρείες µε σκοπό τη δηµιουργία µονάδων επεξεργασίας αρωµατικών και φαρµακευτικών φυτών για την παραγωγή αιθέριων ελαίων. Το δενδρολίβανο και ο βασιλικός αποτελούν δύο καλλιέργειες χωρίς ιδιαίτερες απαιτήσεις, που προσαρµόζονται στο µεσογειακό κλίµα και µπορούν να αξιοποιήσουν φτωχά και υποβαθµισµένα εδάφη. Οι εδαφολογικές και κλιµατικές συνθήκες της χώρας µας ευνοούν ιδιαίτερα την ανάπτυξη αρωµατικών φυτών, που δίνουν προϊόντα εξαιρετικής ποιότητας. Τα έσοδα, σύµφωνα µε τις στρεµµατικές αποδόσεις µιας βιολογικής φυτείας µε τα δύο βότανα, µπορούν να φθάσουν τα ευρώ ανά στρέµµα. Η καλλιέργεια των αρωµατικών φυτών στην Ελλάδα, αν και δεν είναι άγνωστη, τα τελευταία χρόνια άρχισε να γνωρίζει άνθηση προσφέροντας µια εναλλακτική πρόταση στον πρωτογενή τοµέα, ενώ δίνει ώθηση και στον δευτερογενή τοµέα της µεταποίησης. Αγγίζουν τα ευρώ ανά στρέµµα τα κέρδη για τον βασιλικό ιπλάσιες αποδόσεις όταν η καλλιέργεια είναι βιολογική Η ετήσια απόδοση στην καλλιέργεια βασιλικού φθάνει τα 400 κιλά αποξηραµένων φύλλων και τα έσοδα ανά στρέµµα σε ετήσια βάση µπορούν να προσεγγίσουν τα 800 ευρώ, ενώ στην περίπτωση εκείνη που επιλεγεί βιολογική καλλιέργεια, τα έσοδα εκτοξεύονται και κυµαίνονται από έως ευρώ. Η ποικιλία που καλλιεργείται στην Ελλάδα -σύµφωνα µε τον γεωπόνο Κάσσανδρο Γάτσιο- είναι η «citriodora» η οποία διακρίνεται από τα µεγάλα φύλλα και το έντονο άρωµα. Για τον λόγο αυτό καλλιεργείται για παραγωγή ξηρής δρόγης αλλά και για παραγωγή αιθέριου ελαίου.

13 Ο βασιλικός είναι µονοετές φυτό που δηµιουργεί ένα πυκνό πλέγµα βλαστών και το οποίο φθάνει σε ύψος 20-80cm, ανάλογα µε την ποικιλία. Υπάρχουν όµως και είδη πολυετούς βασιλικού. Ο βασιλικός καλλιεργείται σε διάφορες περιοχές που µπορεί να είναι θερµότερες ή ψυχρότερες. Το εύκρατο κλίµα είναι το καταλληλότερο για την καλλιέργεια του βασιλικού. Ο ήπιος και µικρής διάρκειας χειµώνας που τον ακολουθεί ένα δροσερό καλοκαίρι, αποτελεί την καλύτερη προϋπόθεση για µία επιτυχηµένη παραγωγή βασιλικού. Στις περιοχές αυτές, η διάρκεια της βλαστήσεως είναι πιο µακρά, µε συνέπεια να γίνονται περισσότερες συγκοµιδές το έτος. Η λίπανση Βιολογική καλλιέργεια: Οι ποσότητες του αζώτου που απαιτούνται για την παραγωγή 500 κιλών ξηρής δρόγης το στρέµµα είναι 9,6 κιλά αζώτου 2,8 κιλά φωσφόρου και 11,6 κιλά καλίου και 1,6 κιλά µαγνησίου. Η λίπανση που πρέπει να γίνει θα πρέπει να αποδίδει στο έδαφος κατά µέσον όρο 10 κιλά αζώτου, 3 κιλά φωσφόρου, 12 κιλά καλίου και 1,5 κιλό µαγνησίου. Με την προσθήκη κατά το φθινόπωρο 1200 κιλών οργανικής ουσίας, 3 κιλών φωσφορικού σε µορφή φυσικών φωσφορικών και 20 κιλών θειικού καλίου, σύµφωνα µε τις αναλύσεις των εδαφών καλύπτονται οι ανάγκες σε άζωτο, φωσφόρο, κάλιο και µαγνήσιο του βασιλικού. Συµβατική καλλιέργεια: Σύµφωνα µε πειραµατικά δεδοµένα που υπάρχουν, µία λίπανση µε 30 κιλά φωσφορικής αµµωνίας, είναι µία λίπανση που βοηθάει ικανοποιητικά στην ανάπτυξη των φυτών. Ο βασιλικός είναι φυτό πολύ απαιτητικό σε νερό. Απαιτεί αρδεύσεις σε κανονικά χρονικά διαστήµατα. Οι αρδεύσεις µπορεί να γίνονται µε σταγόνες ή µε κατάκλιση. Η συχνότητα εξαρτάται από το είδος του εδάφους, (αµµώδες, πηλώδες, αργιλώδες). Στα αµµώδη εδάφη πρέπει να γίνεται συχνότερα. Τις πολύ θερµές ηµέρες πρέπει να γίνεται ανά δεύτερη ηµέρα. Κατά µέσο όρο οι αρδεύσεις πρέπει να γίνονται κάθε ηµέρες. Η άρδευση του βασιλικού πρέπει να σταµατά 4-5 ηµέρες πριν από κάθε συλλογή των φύλλων. Παραγωγή ξηρής δρόγης και αιθέριων ελαίων Η συγκοµιδή γίνεται µε δύο τρόπους: Με αποκοπή των φυτών σε ύψος 10cm από το έδαφος. Στην περίπτωση αυτή γίνονται 3-4 συλλογές τον χρόνο και η παραγωγή χρησιµοποιείται για αποξήρανση και παραγωγή ξηρής δρόγης. Με τη συλλογή µόνο των ανθοφόρων κορυφών, όταν ευρίσκονται σε πλήρη άνθιση. Στην περίπτωση αυτή, γίνονται 6-7 συλλογές και η παραγωγή χρησιµοποιείται για απόσταξη και παραγωγή αιθέριων ελαίων. Η αποξήρανση γίνεται σε χώρους σκιερούς που αερίζονται καλά ή σε ειδικά ξηραντήρια. Η παραγωγή των αιθέριων ελαίων γίνεται σε ίδιους αποστακτήρες µε εκείνους που χρησιµοποιούνται για τη µέντα, κ.λπ. Η αποξήρανση πρέπει να γίνεται µέχρι τους 40ο C. Μπορεί να δώσει µέχρι κιλά το στρέµµα χλωρή µάζα, ενώ έχει απόδοση 20-25% σε ξηρή δρόγη µετά την αποξήρανση δηλαδή κιλά ξηρή δρόγη. Χρησιµοποιείται σαν αφέψηµα (φρέσκος και ξηρός), σε σαλάτες και για το αιθέριο έλαιο στην αρωµατοποιία, στην ποτοποιία, την κονσερβοποιία, τη φαρµακοποιία και τη σαπωνοποιία. Εως και ανά στρέµµα η απόδοση για το δενδρολίβανο Χαµηλό το κόστος, υψηλά τα έσοδα Με την οικονοµική απόδοση στο δενδρολίβανο να είναι σχεδόν τριπλάσια όταν η καλλιέργεια είναι βιολογική, τα έσοδα ανά στρέµµα σε ετήσια βάση µπορούν να φθάσουν τα ευρώ. Το κόστος εγκατάστασης µιας καλλιέργειας δενδρολίβανου είναι ευρώ το στρέµµα, ενώ η καλλιέργεια είναι πολυετής και διαρκεί χρόνια. Με µια µέση παραγωγή κιλών το στρέµµα σε ξηρή δρόγη, η καλλιέργεια του δενδρολίβανου µπορεί να δώσει εισόδηµα σε βιολογική καλλιέργεια µέχρι ευρώ το στρέµµα, ενώ σε συµβατική µέχρι ευρώ ανά στρέµµα. Το δενδρολίβανο -όπως αναφέρει στις «Επαγγελµατικές Ευκαιρίες» ο γεωπόνος Κάσσανδρος Γάτσιοςευδοκιµεί σε θερµά όσο και σε ψυχρά κλίµατα. Οσον αφορά το υψόµετρο, καλό είναι να καλλιεργείται µέχρι τα 600 µέτρα. Το δενδρολίβανο πολλαπλασιάζεται κυρίως µε µοσχεύµατα, µήκους 10 cm περίπου που προέρχονται από τις κορυφές. Τα µοσχεύµατα για να αποκτήσουν ρίζες τοποθετούνται σε φυτώριο σε ένα µείγµα οργανικής ουσίας και άµµου (1:1). Πριν από την τοποθέτησή τους στο υπόστρωµα αυτό, αποµακρύνονται όλα τα φύλλα εκτός από εκείνα της κορυφής. Η εγκατάσταση των µοσχευµάτων στο φυτώριο µπορεί να γίνει όλο τον χρόνο και ο χρόνος ριζοβολίας τους, ανάλογα µε την εποχή, κυµαίνεται από 2 έως 4 µήνες. Καλύτερη εποχή εγκατάστασης

14 των µοσχευµάτων στο φυτώριο είναι η άνοιξη. Πέρα από τα µοσχεύµατα χρησιµοποιούνται και παραφυάδες, που φυτεύονται την ίδια εποχή. Η λίπανση Βιολογική καλλιέργεια: Οι ποσότητες του αζώτου που απαιτούνται για την παραγωγή 450 κιλών ξηρής δρόγης το στρέµµα είναι 7,1 κιλά αζώτου, 2,2 κιλά φωσφόρου, 10,8 κιλά καλίου και 1,6 κιλά µαγνησίου. Η λίπανση που πρέπει να γίνει θα πρέπει να αποδίδει στο έδαφος κατά µέσον όρο 6 κιλά αζώτου, 3 κιλά φωσφόρου, 11 κιλά καλίου και 1,5 κιλό µαγνησίου. Τα λιπάσµατα που θα δίδονται στη βιολογική καλλιέργεια του δενδρολίβανου θα είναι σύµφωνα µε τον κανονισµό της βιολογικής καλλιέργειας που καθορίζει τα είδη των βιολογικών λιπασµάτων. Σύµφωνα µε την κατάσταση των βιολογικών λιπασµάτων, οι ανάγκες του βιολογικού δενδρολίβανου καλύπτονται µε τις εξής ποσότητες: Με την προσθήκη κατά το φθινόπωρο 800 κιλών το στρέµµα οργανικής ουσίας, 3 κιλών φωσφορικού σε µορφή φυσικών φωσφορικών και 15 κιλών θειικού καλίου το στρέµµα, σύµφωνα µε τις αναλύσεις των εδαφών καλύπτονται οι ανάγκες σε άζωτο, φωσφόρο, κάλιο και µαγνήσιο του δενδρολίβανου. Συµβατική καλλιέργεια: Στις ξηρικές καλλιέργειες προστίθεται στο έδαφος ένα λίπασµα κιλά ανά στρέµµα του τύπου ( ) την άνοιξη. Στις ποτιστικές καλλιέργειες, πέραν αυτής της ποσότητας, προστίθενται ακόµη 5-20 κιλά νιτρικής αµµωνίας (34,5-0-0) σε 3-4 δόσεις στα µέσα Μαΐου - τέλη Ιουνίου. Συγκοµιδή - αποξήρανση Το δενδρολίβανο µπορεί να συγκοµισθεί όταν είναι σε πλήρη άνθιση, δηλαδή από τα µέσα Μαΐου µέχρι και τον Σεπτέµβριο. Μπορεί να γίνει σε 2-3 χέρια µέσα στο καλοκαίρι. Τον πρώτο χρόνο η παραγωγή είναι µικρή και γι' αυτό δεν γίνεται συλλογή. Τον δεύτερο χρόνο παράγεται σχεδόν η µισή από την πλήρη απόδοση, ενώ από το τρίτο έτος φθάνει σε πλήρη παραγωγή. Η µέση απόδοση σε χλωρό βάρος είναι κιλά. Η σχέση ξηρού προς χλωρό είναι 35%, ενώ οι βλαστοί αποτελούν το 47,5% και τα φύλλα το 52,5% της φυτικής µάζας. Γενικά η παραγωγή σε ξηρά φύλλα ανέρχεται σε κιλά το στρέµµα. Η συλλογή γίνεται µε χορτοκοπτικές µηχανές. Η οικονοµική ζωή µιας φυτείας δενδρολίβανου διαρκεί χρόνια. Στη συνέχεια οι χλωροί βλαστοί µεταφέρονται σε υπόστεγα για να αποξηρανθούν και να διατηρηθεί το πράσινο χρώµα τους ή σε ειδικά ξηραντήρια. Τα ξηρά φύλλα αποµακρύνονται από τους βλαστούς, µε τα χέρια. Το ξηρό προϊόν πρέπει να αποθηκεύεται σε ξηρές και δροσερές αποθήκες. Το αιθέριο έλαιο παράγεται όπως στα άλλα αρωµατικά φυτά. ΠΟΥ ΘΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΩ Κάσσανδρος Γάτσιος, Γεωπόνος-Σύµβουλος Επιχειρήσεων, Εταιρεία SYMAGRO - Επιστηµονικό & Τεχνολογικό Πάρκο Ηπείρου, Τηλ.: , info@symagro.com Πηγή: Εθνος Επαγγελµατικές Ευκαιρίες