ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΣΧΕΔΙΑΣΗΣ ΚΑΙ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΔΥΜΑΤΟΣ Δρ. Γεώργιος Πρινιωτάκης Επίκουρος Καθηγητής Τμήματος Κλωστοϋφαντουργίας Σχολής Τεχνολογικών Εφαρμογών ΤΕΙ ΠΕΙΡΑΙΑ 1

2 Περίληψη. Η βιομηχανία του ενδύματος είναι ένας περίπλοκος οργανισμός, στον οποίο περιλαμβάνονται πολλά στάδια και διεργασίες, από την αρχική ιδέα ενός προϊόντος μέχρι και την παραγωγή του. Λόγω του ότι για να κατασκευαστεί ένα ρούχο εμπλέκονται πολλοί φορείς, ο κλάδος του ενδύματος είναι ένας από τους σημαντικότερους παραγωγικούς κλάδους στο παγκόσμιο προσκήνιο. Το μάθημα αναλύει την παραγωγή προϊόντων ενδύματος, τα προβλήματα και τις λύσεις που συναντώνται ανά στάδιο, αλλά και την πρακτική εφαρμογή και ανάλυση της. Αυτό περιλαμβάνει τις ουσιαστικές παραγωγικές διεργασίες στο ένδυμα, αλλά και την πρακτική εφαρμογή τους. Το σχέδιο και η κατασκευή πατρόν, από την αρχική σύλληψη ως την βιομηχανική εκδοχή τους, το στρώσιμο του υφάσματος και η κοπή είναι μόνο μερικοί κλάδοι οι οποίοι θα αναλυθούν στα επόμενα κεφάλαια 2

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1. ΓΕΝΙΚΑ 1. Ο κλάδος ένδυσης 1.1 Γενική περιγραφή του κλάδου Η βιομηχανία ένδυσης διαδραμάτισε σημαντικό ρόλο στην όλη διαδικασία εκβιομηχάνισης των περισσοτέρων χωρών του κόσμου. Ο κλάδος της ένδυσης κατέχει ιδιαίτερη θέση στην οικονομία πολλών χωρών διεθνώς αλλά και στην Ευρώπη. Τα βασικά χαρακτηριστικά του κλάδου σε διεθνές επίπεδο είναι τα εξής: Ο κλάδος αποτελείται κυρίως από παραγωγικές μονάδες μικρού και μεσαίου μεγέθους. Τα περισσότερα στάδια παραγωγής είναι εντάσεως εργασίας. Το εργατικό δυναμικό που απασχολείται είναι στην πλειοψηφία του γυναίκες. Δεν απαιτείται μεγάλη εξειδίκευση εργασίας. Όλα τα στάδια της παραγωγικής διαδικασίας ή ορισμένα από αυτά μέσω της λειτουργίας της υπεργολαβίας («φασόν») συγκεντρώνονται σε χώρες με χαμηλό εργατικό κόστος. Εξάλλου βασικά γνωρίσματα που θα μπορούσαμε να πούμε ότι διαφοροποιούν τον συγκεκριμένο κλάδο από τους υπόλοιπους είναι τα παρακάτω: Μεγάλος αριθμός εμπλεκόμενων φορέων. Στο στάδιο παραγωγής και εμπορίας εμπλέκεται ένας μεγάλος αριθμός συνεργαζόμενων μερών. Η αλυσίδα παραγωγής αποτελείται από πολλούς κρίκους που απαιτούν ιδιαίτερο συντονισμό. Οι συνεργαζόμενοι είναι παραγωγοί α υλών, κλωστήρια, υφαντήρια, πλεκτήρια, βαφεία, φινιριστήρια, κατασκευαστές ετοίμων ενδυμάτων, κατασκευαστές άλλων κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, καταστήματα πώλησης. Ο κλάδος φαίνεται έντονα καθετοποιημένος αποτελούμενος από ανεξάρτητες επιχειρήσεις που αλληλεπιδρούν αλλά δε συνεργάζονται ιδιαίτερα στενά. Μεγάλοι χρόνοι παραγωγής. Αποτέλεσμα του μεγάλου αριθμού των φορέων που λειτουργούν στον κλάδο είναι η μεγάλη διάρκεια του παραγωγικού κύκλου. Τρεις βασικές κατηγορίες προϊόντων. Τα τελικά προϊόντα του κλάδου μπορούν να διακριθούν σε τρεις μεγάλες κατηγορίες. Ένδυση, οικιακά είδη (χαλιά, κουβέρτες, κλπ. 3

4 Μεγάλος αριθμός μικρομεσαίων επιχειρήσεων. Παλαιότερα τα χαρακτηριστικό αυτό θεωρείτο αρνητικό γιατί με το μικρό μέγεθος δεν εξασφαλίζονται οι μεγάλες ποσότητες παραγωγής και οι αναγκαίες οικονομίες κλίμακας. Σήμερα η αντιμετώπιση είναι διαφορετική. Η ευελιξία που απαιτείται από τις επιχειρήσεις ευνοεί το μικρό μέγεθος, ειδικά όταν υποστηρίζεται από σύγχρονες μεθόδους διοίκησης και οργάνωσης. Η αγορά είναι ευμετάβλητη. Η διάρκεια χρήσης των προϊόντων είναι μικρή. Οι προτιμήσεις της αγοράς αλλάζουν γρήγορα και η εξάρτηση από τον καταναλωτή είναι μεγάλη. Μέχρι σήμερα οι κατασκευαστές ενδυμάτων έχουν επιβάλλει την παραγωγή σε δύο περιόδους ανά έτος. Εμπλοκή άλλων κλάδων στην παραγωγή. Πολλοί από τους εμπλεκόμενους φορείς, είτε προμηθευτές είτε πελάτες δεν ανήκουν στο κλάδο. Η φάση της κατασκευής ετοίμων ενδυμάτων που βρίσκεται ακριβώς στο προηγούμενο στάδιο από την τελική διάθεση των προϊόντων δέχθηκε έντονες πιέσεις τόσο από τις διεθνείς εξελίξεις της διεθνοποίησης της αγοράς όσο και από τους διανομείς πωλητές των προϊόντων. Έτσι από το 1980 εμφανίζεται η λογική της ανάθεσης παραγωγικών εργασιών σε εξωτερικούς συνεργάτες σε μεγάλη κλίμακα και την δημιουργία ολόκληρης βιομηχανίας υπεργολαβίας. Οι μεγάλες κατασκευαστικές επιχειρήσεις προσπαθούν να κρατήσουν τις διαδικασίες που προσθέτουν αξία στο προϊόν και μετατρέπονται είτε σε εντολείς που επεκτείνονται στο εμπορικό επίπεδο, είτε σε υπεργολάβους. Η υπεργολαβία εμφανίζεται στο επίπεδο της κατασκευής έτοιμου προϊόντος και αφορά τη διαχείριση της παραγωγής ή μερικών σταδίων της παραγωγής και μόνο. Η λειτουργία της υπεργολαβίας υπήρξε ικανοποιητική όσο ο ανταγωνισμός δεν υπήρχε στο επίπεδο παραγωγής. Με την έναρξη της απελευθέρωσης του εμπορίου και την παροχή παραγωγικής δύναμης από αναπτυσσόμενες χώρες, ο ανταγωνισμός εισέρχεται και σε αυτό το στάδιο με ελάχιστες δυνατότητες αντιμετώπισης λόγω της εξάρτησης από το κόστος εργασίας όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Οι λογικές και οι μηχανισμοί ανταγωνιστικότητας που θα αναφέρουμε πιο κάτω (ευελιξία, τεχνογνωσία, κλπ.) έπονται της λογικής του κόστους και μένουν στο επίπεδο σύγκρισης μεταξύ υποκατασκευαστών. Δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν στις περισσότερες περιπτώσεις για σύγκριση ενός υπεργολάβου με ένα κατασκευαστή ή με μια εμπορική επιχείρηση. 4

5 1.2 Ο κλάδος στην Ελλάδα Η βιομηχανία ένδυσης είναι μια από τις παραδοσιακές βιομηχανίες και αποτελείται κυρίως από μικρές και μεσαίου μεγέθους μονάδες. Στην Ελλάδα ο κλάδος υπέστη τον αντίκτυπο του προστατευτισμού της ΕΟΚ με τις συμφωνίες αυτοπεριορισμού των ελληνικών εξαγωγών που στα μέσα του 1978 μετατράπηκε σε καθορισμό ποσοστώσεων με σημαντικές επιπτώσεις στις εξαγωγές των ελληνικών προϊόντων προς τις χώρες της Κοινότητας. Με την ένταξη της χώρας στην ΕΟΚ διευκολύνθηκε σημαντικά η πρόσβαση στην ευρωπαϊκή αγορά στις εισαγωγές από τρίτες χώρες καθώς η Ελλάδα ήταν υποχρεωμένη να εισάγει ορισμένες ποσότητες, τις οποίες ρυθμίζει η ΕΟΚ στα πλαίσια διμερών συμφωνιών της Ευρωπαϊκής Επιτροπής με την εφαρμογή της GATT. Έτσι, μετά την ένταξη της χώρας μας στην ΕΟΚ οι κλάδοι τόσο της κλωστοϋφαντουργίας όσο και της ένδυσης παρουσιάζουν επιβράδυνση όπως άλλωστε και ολόκληρος ο μεταποιητικός κλάδος της ελληνικής οικονομίας. Παρά τη συρρίκνωση που έχει υποστεί ο κλάδος, η σημασία του για την ελληνική οικονομία συνεχίζει να είναι σημαντική, τόσο λόγω της διασύνδεσης του με την απασχόληση, όσο και λόγω της συμμετοχής του σε βασικούς τομείς της ελληνικής οικονομίας (μεταποίηση), διασύνδεση του με άλλους εξαρτημένους τομείς (πρωτογενής τομέας-βαμβάκι), συμμετοχή στο ισοζύγιο πληρωμών (18% των συνολικών εξαγωγών της χώρας). Όπως αναφέρθηκε και πιο πριν το βασικό χαρακτηριστικό του κλάδου ένδυσης είναι ότι τον συνθέτουν μικρομεσαίες επιχειρήσεις. Το γεγονός ότι το αποδοτικό μέγεθος λειτουργίας μιας επιχείρησης απαιτούσε μικρό αριθμό εργαζομένων, καθώς επίσης και η έλλειψη εμποδίων για την είσοδο νέων επιχειρήσεων, είχε σαν αποτέλεσμα να οδηγηθεί ο κλάδος σε χαμηλά επίπεδα συγκέντρωσης. Το μικρό μέγεθος της εγχώριας αγοράς, η διάρθρωση και η εξέλιξη της ζήτησης ενδυμάτων με την παράλληλη ανάπτυξη του θεσμού του φασόν επέδρασαν στη δημιουργία μεγάλου αριθμού μικρού μεγέθους παραγωγικών μονάδων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις του κλάδου ένδυσης παρέχουν περισσότερη ειδίκευση και εξυπηρέτηση των συγκεκριμένων αναγκών των πελατών με μεγαλύτερη διαφοροποίηση των προϊόντων σε αντίθεση με τις τεχνικές μαζικής παραγωγής. Οι γρήγορες μεταβολές της μόδας, οι οποίες επιβάλλουν βραχυπρόθεσμο μόνο προγραμματισμό των επιχειρήσεων είναι ένας ακόμα παράγοντας που συμβάλλει στην δημιουργία μικρών παραγωγικών μονάδων. Οι μικρομεσαίες επιχειρήσεις έχουν επίσης μεγαλύτερη διάθεση για καινοτομίες και προσαρμογή στις νέες συνθήκες από τις μεγάλες εταιρίες. Πέρα από τις μικρές επιχειρήσεις αναπτύχθηκαν και μεγάλες παραγωγικές μονάδες που στοχεύουν σε παραγωγή υψηλής έντασης για εξυπηρέτηση μεγάλων κατασκευαστικών ή εμπορικών επιχειρήσεων του εσωτερικού αλλά και εξωτερικού. Αυτές βασικά είναι υπεργολαβικές επιχειρήσεις που δεν περιορίζονται στην εγχώρια μικρή αγορά, αλλά συνεργάζονται με συγκεκριμένους πελάτες του εξωτερικού. 5 Η γενικότερη στρατηγική των επιχειρήσεων του κλάδου τα τελευταία πέντε χρόνια έχει σαν στόχο:

6 Την ανακατανομή των σταδίων της παραγωγικής διαδικασίας και την ανάθεση των σταδίων εκείνων που είναι έντασης εργασίας, σε μονάδες που είναι εγκατεστημένες σε χώρες χαμηλού κόστους. Τον αυτοματισμό. Τις μεγαλύτερες διαφημιστικές δαπάνες με στόχο την δημιουργία εμπορικών ονομάτων. Τις συντονισμένες προσπάθειες κράτους και επιχειρήσεων για επέκταση των εξαγωγών. Γενικά μπορούμε να πούμε ότι η κατάσταση όσον αφορά το μέγεθος των παραγωγικών μονάδων είναι ρευστή. Γεγονός είναι ότι η παραγωγή του κλάδου ένδυσης έχει μειωθεί στο μισό από το 1980, ενώ η παραγωγή του συνόλου της μεταποίησης φαίνεται να παραμένει σταθερή το συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Αν θέλαμε να επισημάνουμε κάποια δυνατά και αδύνατα σημεία του κλάδου ένδυσης γενικότερα παρατηρούμε ότι πέρα από το χαμηλό κόστος παραγωγής που στήριξε τον κλάδο τις τελευταίες δεκαετίες άλλα θετικά σημεία είναι η αποδοτικότητα των ίδιων κεφαλαίων, και η τάση για αύξηση των επενδύσεων από τις επιχειρήσεις. Αντίθετα ανησυχητική είναι η τάση μείωσης της παραγωγικότητας, σε σχέση με το σύνολο της οικονομίας, η ελαφρά μείωση της ανταγωνιστικότητας και ο υψηλός δείκτης δανειακής επιβάρυνσης των επιχειρήσεων του κλάδου. 6

7 1.3. Τεχνολογική υποδομή του κλάδου ένδυσης Εισαγωγή στην τεχνολογική υποδομή του κλάδου ένδυσης Η αναφορά στην τεχνολογική υποδομή του κλάδου ένδυσης περιλαμβάνει ένα σύνολο τεχνολογικών εφαρμογών που αποτελούν τον μηχανολογικό εξοπλισμό που χρησιμοποιείται από τις εταιρίες του κλάδου στα διάφορα στάδια παραγωγής, τα υπολογιστικά συστήματα που έχουν εφαρμογές στις διοικητικές υπηρεσίες και το λογιστήριο, αλλά και συνδυασμούς τους. Επίσης, ο όρος τεχνολογική υποδομή αναφέρεται και στην διαβαθμισμένη οργάνωση των επιχειρήσεων, θέτοντας βάσεις για την αξιοποίηση ή όχι των τεχνολογιών παραγωγής, γίνεται αναφορά όχι μόνο στον εξοπλισμό μιας επιχείρησης αλλά και στο πόσο αυτός ο εξοπλισμός είναι πλήρως αξιοποιήσιμος. Η σύγχρονη τεχνολογική υποδομή απαιτεί οργάνωση και ενημέρωση έτσι ώστε να γίνει μεγιστοποίηση στην εκμετάλλευση των δυνατοτήτων της. Το γεγονός ότι ο κλάδος της κατασκευής των ετοίμων ενδυμάτων αποτελείται από παραγωγή εντάσεως εργασίας, ειδικότερα στο τμήμα ραφής, σημαίνει ότι γίνεται μεγάλη χρήση μηχανολογικού εξοπλισμού και εργατικού δυναμικού. Παρόλα αυτά η τεχνολογική εξέλιξη με χρήση αυτοματισμών και μικροϋπολογιστικών συστημάτων ή και χρήση υπολογιστικών συστημάτων, φαίνεται να τείνει η παραγωγή να γίνει εντάσεως κεφαλαίου, με άμεσες επιπτώσεις στο κόστος του τελικού προϊόντος και στην συνολική λειτουργία της επιχείρησης. Παρά το γεγονός αυτό, οι τεχνολογίες που εισάγονται τόσο στην παραγωγή όσο και σε περιφερειακές λειτουργίες υποστήριξης είναι πολλές και σημαντικές. Η σωστή μηχανογράφηση των επιχειρήσεων αποτελεί σε πολλές περιπτώσεις την ουσιαστικότερη επένδυση. Με μικρή σχετικά δαπάνη μπορεί να κερδίσει η επιχείρηση αυξημένη πληροφόρηση, σωστότερη διαχείριση αποθεμάτων, λήψη αποφάσεων βάσει συγκεκριμένων στοιχείων, πληρέστερο έλεγχο και παρακολούθηση των τμημάτων της επιχείρησης. Τα υπάρχοντα συστήματα προσφέρουν νέα εργαλεία για τον προγραμματισμό και έλεγχο της παραγωγής (PPC) και των αποθεμάτων (MRP), τον σχεδιασμό των προϊόντων και των 7 μεθόδων παραγωγής (CAD-Computer Aided Design, CAE-Computer Aided Engineering, CAPP-Computer Aided Process Planning) και τον αυτοματισμό των μέσων παραγωγής.

8 Η αυτόματη παραγωγή και βελτιστοποίηση των σχεδίων των πατρόν και η χρήση αυτόματων μαχαιριών κοπής, που πολλές φορές συνδεόμενα με τα υπολογιστικά συστήματα επιτελούν μια πλήρως αυτοματοποιημένη διαδικασία κοπής, έχει μετατρέψει την κοπή σε διαδικασία που τείνει προς την ένταση κεφαλαίου. Ακόμα και σήμερα που η τάση για πλήρη αυτοματοποίηση είναι κυρίαρχη, η καθαυτό μηχανή του κλάδου η ραπτομηχανή παραμένει ακόμα μια μη-αυτοματοποιημένη μηχανή υπό την έννοια ότι παρόλο που οι σύγχρονες ραπτομηχανές περιλαμβάνουν αυτοματισμούς και μικροηλεκτρονικά συστήματα προγραμματισμού, το ανθρώπινο χέρι ξεκινά, ελέγχει και σταματά την λειτουργία της. Στο στάδιο της ραφής διακρίνουμε τρία στάδια εξέλιξης της ραπτομηχανής. Την κλασσική μηχανή, μηχανές που περιλαμβάνουν ορισμένους αυτοματισμούς και τέλος αυτοματοποιημένες ραπτομηχανές της μορφής εργαλειομηχανών αριθμητικού ελέγχου. Η ηλεκτρονική έχει διεισδύσει στις ραπτομηχανές και έχει μεταβάλλει τη φύση και τη ποικιλία των χειρισμών που απαιτούνται από τη χειρίστρια. Επιτυγχάνεται απλοποίηση της ανθρώπινης επέμβασης στο ράψιμο και μειώνεται ο συνολικός χρόνος παραγωγής, διότι επέρχεται μείωση του χρόνου χειρισμού πριν και μετά το ράψιμο και αύξηση του χρόνου λειτουργίας της μηχανής. Πάντως, το στάδιο της ραφής παραμένει εντάσεως εργασίας, χωρίς να αναμένεται ή να επιδιώκεται αλλαγή σε αυτή την κατάσταση. Με την υιοθέτηση ολοκληρωμένων συστημάτων παραγωγής η επιχείρηση μπορεί να πετύχει: Ουσιαστική μείωση των αποθεμάτων στις αποθήκες και στην παραγωγή. Αύξηση παραγωγικότητας εργασίας των τμημάτων διοίκησης, απαλλάσσοντας το προσωπικό από εργασίες ρουτίνας. Αύξηση παραγωγικότητας της άμεσης εργασίας. Την βελτίωση της ευελιξίας και της προσαρμοστικότητας της επιχείρησης. Την καλύτερη εξυπηρέτηση των πελατών. Την βελτίωση της επικοινωνίας και της συνεργασίας μεταξύ των τμημάτων της επιχείρησης. Εκτός από την εξέλιξη στον εξοπλισμό και στην πληροφορική, παρατηρείται μια ανανέωση στην παραγωγή νέων ειδών υφασμάτων και τη χρήση νέων τεχνικών επεξεργασίας τους. Η νέα γενιά υφασμάτων χωρίς σίδερο, οι καινοτομίες στο ολικό ένδυμα είναι μερικές μόνο από 8 τις

9 τάσεις που τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει δυναμική εμφάνιση στο χώρο της κλωστοϋφαντουργίας. Στις μέρες μας πλέον η παραγωγή των ενδυμάτων αποτελεί ένα ολοκληρωμένο στάδιο επεξεργασίας, όπου τα επιμέρους στάδια διατηρούν μεν ξεχωριστό χαρακτήρα και ολοκληρωμένες διαδικασίες από μόνα τους, αλλά αποτελούν επίσης και μια συνεχή ροή παραγωγής του προϊόντος. Οι γενικές γραμμές εξέλιξης της παραγωγής αυτής είναι οι εξής: Η μηχανοποίηση. Έγκειται στην αντικατάσταση της χειρονακτικής εργασίας από την μηχανή, σε στάδια παραγωγής όπου η εργασίες γίνονται εξ ολοκλήρου χειρωνακτικά (όπως η υποδοχή των α υλών, η μεταφορά των παραγόμενων ενδυμάτων από το ένα στάδιο επεξεργασίας στο άλλο, η συσκευασία των έτοιμων ενδυμάτων, κλπ.) και θέτει ως κύριο στόχο την μετατροπή του λεγόμενου «νεκρού» χρόνου στην ροή της παραγωγής σε εκμεταλλεύσιμο. Η αυτοματοποίηση. Έγκειται στην ανάπτυξη αυτοματισμών σε κλασσικά μηχανήματα, που κύριο αποτέλεσμα έχουν την κάλυψη των κενών χρόνων εργασίας τους. Αυτό αποτελεί ποσοτική αλλαγή στα μεγέθη των παραγόμενων ρούχων, χωρίς σε καμία περίπτωση να αλλάζει τον τρόπο χειρισμού και την σχέση χειριστή-μηχανήματος. Τα πιο σημαντικά σημεία όσον αφορά τις πιθανές εξελίξεις στο επίπεδο της τεχνολογίας και του εξοπλισμού αφορούν: Επικράτηση τεχνολογιών που αφορούν τις διαδικασίες σε βάρος των τεχνολογιών που αφορούν τις λειτουργίες. Η έρευνα για εξοπλισμό υψηλής τεχνολογίας και ειδικών μηχανών έχει σε μεγάλο βαθμό εγκαταλειφθεί σε περιπτώσεις μάλιστα, όπου υπήρχε πιο πριν η τάση για πλήρη αυτοματισμό. Η ανάπτυξη επικεντρώνεται σε συστήματα τα οποία είναι περισσότερο φιλικά προς τον χρήστη, περισσότερο ανοιχτά, με μεγαλύτερη ευελιξία και πιο φθηνά. Η τεχνολογική εξέλιξη οφείλεται σε δύο παράγοντες κυρίως. Αφενός την κατάτμηση της έντασης παραγωγής και τους μικρότερους κύκλους παραγωγής και αφετέρου την αποβιομηχάνιση των κατασκευαστών και την ανάπτυξη πρακτικών υπεργολαβίας. Η ισχύς των νέων τεχνολογιών βασίζεται στην άριστη αξιοπιστία (ποιότητα, ευκολία ρυθμίσεων) και στην βελτίωση των συνθηκών εργασίας (καλύτερη χωροταξία θέσεων εργασίας, διευκόλυνση διαδικασιών χειρισμού υλικών και μηχανών). Οι πολύπλοκες μηχανές δεν φαίνεται να μπορούν να προσφέρουν αυτά τα πλεονεκτήματα σε ένα περιβάλλον εργασίας που πρέπει να είναι κάθε στιγμή έτοιμο να ανταποκριθεί σε αλλαγές. Η διοίκηση της εφοδιαστικής (logistics). Με τους διανομείς να έχουν τον πρώτο λόγο στην αλυσίδα προσφοράς ζήτησης η διοίκηση της εφοδιαστικής αποκτά πολύ μεγάλη σημασία και 9 επικεντρώνεται στις προκατασκευαστικές φάσεις (με τα ολοκληρωμένα συστήματα σχεδίασης-κοπής που αναφέρθηκαν πιο πάνω), νέα προγράμματα λογισμικού για την

10 παρακολούθηση της παραγωγής και δίκτυα ηλεκτρονικής επικοινωνίας μεταξύ των επιχειρήσεων. Στην βιομηχανία του ενδύματος υπάρχουν πολλές διαφορετικές δομές σύνθεσης μίας εταιρείας, ανάλογα με την οικονομική δυναμική της, το στόχο της κάθε εταιρίας και το τελικό προϊόν. Για παράδειγμα δραστηριοποιούνται εταιρείες στο γυναικείο, στο αντρικό ή το παιδικό ρούχο, τα εσώρουχα ή τα αθλητικά ρούχα, τα ρούχα εργασίας κτλ, και μπορούν να έχουν κάθετη δομή ή οριζόντια. Λόγω των πολλών φάσεων επεξεργασίας, μέχρι την παραγωγή του τελικού προϊόντος, η βιομηχανία συνήθως είναι δομημένη οριζόντια και οι επιμέρους εργασίες γίνονται από πολλές μικρές μονάδες οι οποίες έχουν τον ελληνικό όρο φασόν. Λόγω του ότι ο κλάδος της ένδυσης είναι τεράστιος, πριν την ίδρυση μιας εταιρίας επιλέγεται το σύνολο των δραστηριοτήτων της βάσει κάποιων κριτηρίων. Το βασικό οργανόγραμμα για την παραγωγή ενός ενδύματος είναι το παρακάτω. Εμείς θα αναφερθούμε μόνο σε αυτά που σχετίζονται με το τελικό προϊόν και όχι σε αυτά που αφορούν τους τομείς όπως αν η εταιρεία είναι κάθετη ή οριζόντια. 1. Χρήση τελικού προϊόντος. Πρέπει να καθοριστεί το αν η εταιρία θα κατασκευάζει ρούχα εργασίας, αθλητικά, εσώρουχα, καθημερινής χρήσης κτλ. Η χρήση του τελικού προϊόντος είναι αυτό που επηρεάζει την επιλογή των υφασμάτων και των υλικών, το κόστος, το κοινό στο οποίο απευθύνεται, την διαδικασία παραγωγής και το σχέδιο. 2. Αν θα είναι γυναικείο, αντρικό ή παιδικό. 3. Καθορισμός ποιότητας. Η ποιότητα υλικών και ραφής είναι ο κύριος παράγοντας που επηρεάζει την σχέση κόστους-κέρδους. Εξαρτάται από το αγοραστικό κοινό (τι προτίθεται να διαθέσει) και την φίρμα της εταιρίας. 4. Ηλικία καταναλωτή. Είναι γνωστό ότι νεανικά ρούχα διαφέρουν σε σχέδιο, ύφασμα και χρώμα. 5. Σωματότυπος του καταναλωτή στον οποίο απευθύνεται. Ο μέσος όρος βάρους και ύψους του καταναλωτή στον οποίο απευθύνεται το προϊόν, και φυσικά τα μεγέθη που θα έχει η παραγωγή του ρούχου. Οι βασικοί τομείς της παραγωγικής διαδικασίας είναι οι εξής: ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΟ, ΠΑΤΡΟΝ, ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ, ΣΤΡΩΣΙΜΟ ΚΑΙ ΚΟΠΗ, ΡΑΦΕΙΟ, ΠΟΙΟΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ, ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑ ΔΙΑΝΟΜΗ. 10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΙΟΝΤΟΣ. Ο σχεδιασμός του προϊόντος είναι το πρώτο στάδιο της παραγωγής ενός ρούχου. Εφόσον η εταιρία έχει καταλήξει στο αγοραστικό κοινό στο οποίο αναφέρεται, και στην ποιότητα, το σχεδιαστικό τμήμα και το τμήμα των πωλήσεων καλούνται να αναπτύξουν την κολεξιόν της εταιρίας. Το πρώτο βήμα είναι ο προγραμματισμός. Προγραμματισμός Το εμπορικό τμήμα είναι υπεύθυνο για την ενσωμάτωση όλων των φάσεων της παραγωγής του προϊόντος, συμπεριλαμβανομένων την σχεδίαση και την παραγωγή. Ο διευθυντής προϊόντων φτιάχνει ένα πρόγραμμα με τις προθεσμίες για την σχεδίαση, τα τελικά δείγματα και την παραγωγή σε συνάρτηση με τις ημερομηνίες φόρτωσης. Αυτές οι ημερομηνίες είναι, φυσικά, συντονισμένες με το τμήμα παραγωγής. Το εμπορικό τμήμα συναντιέται τακτικά με τους σχεδιαστές, το τμήμα πωλήσεων και τους διευθυντές της παραγωγής για να συζητήσουν τους στόχους της εταιρείας, τις απαιτήσεις του προϋπολογισμού, το μέγεθος της γραμμής, τις ημερομηνίες παράδοσης, τα μεγέθη και ούτω καθεξής. Σεζόν Κάθε εποχή, το τμήμα σχεδιασμού και το εμπορικό τμήμα είναι υπεύθυνα για την δημιουργία μιας νέας γραμμής, την συλλογή της σεζόν και για ό,τι ο κατασκευαστής θα πουλήσει στους πωλητές των καταστημάτων λιανικής πώλησης. Οι εργασίες για μια νέα γραμμή αρχίζουν περίπου οκτώ μήνες πριν από την περίοδο των πωλήσεων (ένα βελούδινο φόρεμα για να φορεθεί το Δεκέμβριο πρέπει να είναι σχεδιασμένο Μάιο). Οι σχεδιαστές και το εμπορικό τμήμα επίσης, δουλεύουν δύο ή περισσότερες γραμμές ταυτόχρονα, σχεδιάζοντας μια μελλοντική συλλογή ενώ επιβλέπουν δείγματα από την συλλογή που παράγεται. Έχουν τελειώσει την παραγωγή την άνοιξη, ενώ αρχίζουν την έρευνα για τα υφάσματα το καλοκαίρι. Είναι μια συνεχής διαδικασία ανάπτυξης νέων εμπορευμάτων. Το πρόγραμμα του εμπορικού Κάθε εποχή, το εμπορικό τμήμα πρέπει να αναπτύξει ένα σχέδιο προϊόντων ή του επιχειρηματικού σχεδίου. Πρέπει να αποφασίσουν πόσα κομμάτια ή τεμάχια αξεσουάρ χρειάζονται για να καλύψουν τις απαιτήσεις της λιανικής πώλησης και των καταναλωτών και τους οικονομικούς στόχους του κατασκευαστή. Οι πραγματικές πωλήσεις του προηγούμενου έτους χρησιμοποιούνται ως βάση για την πρόβλεψη των στόχων πωλήσεων για κάθε ομάδα. Υπολογιστικά φύλλα δημιουργούνται για να δείξουν τι πρέπει να παραχθεί και να πωληθεί ανά μήνα για την επίτευξη των στόχων πωλήσεων και κερδών. Το εμπορικό τμήμα πρέπει να προσδιορίσει τον αριθμό των θεμάτων, τα υφάσματα και το στυλ που απαιτούνται για την επίτευξη αυτών των στόχων πώλησης. 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΤΟ ΣΧΕΔΙΑΣΤΙΚΟ ΤΜΗΜΑ. Το σχέδιο μόδας είναι η εφαρμοσμένη τέχνη που ασχολείται με το σχεδιασμό των ενδυμάτων και του εξαρτήματα του τρόπου ζωής που δημιουργήθηκαν εντός των πολιτιστικών και κοινωνικών επιρροών σε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Το σχέδιο μόδας διαφέρει από τον σχεδιασμό κοστουμιών λόγω της φύσης του προϊόντος που κρατάει μία ή δύο σεζόν. Η σεζόν μπορεί να είναι είτε το «φθινόπωρο/χειμώνα» ή «άνοιξη/καλοκαίρι». Σχεδιασμός συλλογής Αναμένεται γενικώς από τους σχεδιαστές να σκεφτούν μία συλλογή ρούχων για κάθε σεζόν. Οι συλλογές τείνουν να διαφέρουν σε ύφος και συνήθως δημιουργούνται δύο φορές τον χρόνο. Οι σχεδιαστές είναι υπεύθυνοι για την αισθητική και την λειτουργικότητα ενός ρούχου, το στυλ του, τα χρώματα, την ποικιλία της συλλογής, το ύφασμα και όλα αυτά μέσα στο προκαθορισμένο όριο κόστους, έτσι ώστε το ρούχο να είναι ελκυστικό για τον πελάτη. Οργάνωση συλλογής: Κάθε συλλογή είναι πολύ προσεκτικά μελετημένη και προγραμματισμένη, έτσι ώστε όλα τα στοιχεία που αλληλοσυμπληρώνονται και έχουν το ιδιαίτερο ύφος της εταιρείας που την κάνει γνωστή. Πρόγνωση τάσεων: Μία από τις δυσκολότερες δεξιότητες ενός σχεδιαστή είναι να μπορεί να προβλέψει τις τάσεις της μόδας. Για να γίνει αυτό, οι σχεδιαστές βλέπουν τις τάσεις των προηγούμενων σεζόν, παρακολουθούν τους άλλους σχεδιαστές στην βιομηχανία του ενδύματος, και διαβάζουν περιοδικά μόδας. Βασίζονται επίσης στους δικούς τους πελάτες και τι αγόρασαν τις προηγούμενες σεζόν και πια ρούχα ήταν λιγότερο δημοφιλή. Ίσως το πιο σημαντικό είναι για τους σχεδιαστές να χρησιμοποιούν τη φαντασία τους για να καταλήξουν σε νέες ιδέες. Μπορούν συχνά επιλέγουν ένα θέμα που να τους παρέχει έμπνευση. Η επιλογή ενός θέματος: Το θέμα μιας συλλογής μπορεί να είναι μια περίοδος στην ιστορία, μια ξένη χώρα, μια ποικιλία χρωμάτων, καθώς ένας τύπος υφάσματος δηλαδή οτιδήποτε έχει μια ισχυρή οπτική εντύπωση. Η πρόκληση ενός σχεδιαστή είναι το να είναι ικανός να δημιουργήσει ένα ρούχο με την επιθυμητή εμφάνιση και λειτουργικότητα, με το να συνδυάζει κατασκευή και υλικά. Πριν λοιπόν την σύλληψη του σχεδίου ο σχεδιαστής πρέπει να έχει υπόψη του διάφορες παραμέτρους. Το αγοραστικό κοινό Ηλικία. Είναι σημαντικό το προϊόν να είναι σχεδιασμένο σύμφωνα με την ηλικία του καταναλωτή, επειδή οι άνθρωποι αλλάζουν τα προϊόντα και τις υπηρεσίες που αγοράζουν κατά τη διάρκεια της ζωής τους. Για παράδειγμα μια γυναίκα μέσης ηλικίας, θα αγοράσει πιο συντηρητικά ρούχα και σε χρώμα και σε σχέδιο από μία νεαρή γυναίκα. Το αντίστοιχο φυσικά ισχύει και για τους άντρες. Άλλο παράδειγμα είναι ότι ένας άνθρωπος ανάλογα με την ηλικία του επιλέγει διαφορετικές ποιότητες στο ρούχο. 12

13 Σωματότυπος. Είναι Επηρεάζει άμεσα το σχέδιο, εφόσον κάποιες γραμμές στο ρούχο μπορεί να μην κολακεύουν μία εύσωμη σιλουέτα ενώ κάποιες άλλες να δείχνουν παράταιρες σε πιο αδύνατες σιλουέτες. Φύλλο. Οικονομική κατάσταση του καταναλωτή. Ο σχεδιαστής πρέπει να έχει σαφή εικόνα για την οικονομική κατάσταση του καταναλωτή, εφόσον άνθρωποι με λιγότερη οικονομική άνεση θα προτιμήσουν φθηνότερο προϊόν. Δηλαδή, αν για παράδειγμα ο καταναλωτής βρίσκεται στην διάφοροι τύποι γυναικείου σώματος μεσαία τάξη, το προϊόν που θα επιλέξει θα είναι ένα ρούχο μέτριας ποιότητας ραφής και υφάσματος. Ο σχεδιαστής λοιπόν θα πρέπει να επιλέξει υφάσματα και αξεσουάρ που ανταποκρίνονται σε αυτή την ανάγκη και σχέδια τα οποία δεν έχουν πολλές διαδικασίες ραφής και ανεβάζουν το κόστος του ρούχου. Αντίστοιχα, αν ο καταναλωτής βρίσκεται σε ανώτερη τάξη ο σχεδιαστής μπορεί να επιλέξει υφάσματα καλής ποιότητας και να παράγει πολυπλοκότερα σχέδια. Η επιλογή των υφασμάτων Ο όρος ρουχισμός αναφέρεται σε διάφορα κομμάτια που χρησιμοποιούνται για να καλύψουν το σώμα. Υπάρχουν δύο τύποι ρουχισμού. Το πρώτο είναι για την προστασία ενάντια των στοιχείων της φύσης και το δεύτερο η ανάγκη που έχουμε για την ικανοποίηση που παίρνουμε όταν φοράμε ένα ρούχο που μας αρέσει. Η επιλογή των υφασμάτων γίνεται πριν από κάθε σαιζόν, (άνοιξη/καλοκαίρι ή φθινόπωρο/χειμώνας) σε διεθνής εκθέσεις που συμμετέχουν μεγάλοι οίκοι κάθε δύο χρόνια, ή από τους τοπικούς προμηθευτές. Η εμφάνιση ενός ρούχου είναι απόλυτα επηρεασμένη από το ύφασμα που έχει χρησιμοποιηθεί. Δεν είναι όλα τα υφάσματα κατάλληλα για όλα τα ενδύματα. Για να επιλεγεί ένα κατάλληλο ύφασμα για κάποια συγκεκριμένη χρήση, χρειάζονται βασικές γνώσεις για την κατασκευή των υφασμάτων και για τους τύπου των υφασμάτων που υπάρχουν στην αγορά. Για την επιλογή ο σχεδιαστής πρέπει να γνωρίζει καλά τους τύπους και τις ιδιότητες των υφασμάτων (πχ πέσιμο, βάρος, ελαστικότητα), την δομή τους, την σύνθεση και που χρησιμοποιούνται. Ένα σιφόν ύφασμα δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε σακάκια, λόγω βάρους και πεσίματος. Η επιλογή αυτή επηρεάζεται και από την τελική χρήση του ρούχου δηλαδή αν είναι ρούχο εργασίας, βραδινό, αθλητικό κτλ. Καλό είναι επίσης, ο σχεδιαστής, να γνωρίζει και τις διάφορες τεχνικές που μπορούν να εφαρμοστούν στα υφάσματα, όπως αν το ύφασμα μπορεί να έχει τύπωμα, κέντημα, ειδικές βαφές ώστε να τον βοηθήσουν στην τελική επιλογή του. Το ύφασμα επιλέγεται επίσης βάσει του θέματος της κολεξιόν ανάλογα με τις τάσεις της μόδας. Η ποιότητα ενός υφάσματος καθορίζεται από το όριο κόστους για κάθε ρούχο. Η τιμή αγοράς του υφάσματος καθορίζεται από τις ποσότητες της παραγγελίας. Δηλαδή ένα ακριβότερο ύφασμα σε μεγαλύτερες ποσότητες μπορεί να παραχθεί με μικρότερο κόστος και έτσι να πέσει η τιμή του εφόσον γίνουν οι απαραίτητες συμφωνίες. 13

14 Το χρώμα Το χρώμα είναι μέρος της ψυχολογικής και βιολογικής μας κληρονομιάς, γι' αυτό πολλές φορές αντιδρούμε στο χρώμα με συγκεκριμένο τρόπο. Για παράδειγμα νομίζουμε ότι το κόκκινο είναι ζεστό και το μπλε ψυχρό και αυτές είναι παγκόσμιες αντιδράσεις. Αλλά το χρώμα είναι επίσης και πολύ προσωπικό, εφόσον κάθε άτομο έχει την δική του προσωπικότητα και οι δικές του προτιμήσεις διαφέρουν. Το χρώμα μπορεί επίσης να επηρεάζεται από την κουλτούρα και τις κοινωνικές τάσεις. Το χρώμα διαφέρει ανάμεσα σε διαφορετικές κουλτούρες και ανάμεσα σε χρονικές περιόδους. Γι' αυτούς τους λόγους η επιλογή ενός χρώματος στην μόδα είναι κριτήριο για την εμπορικότητα του προϊόντος και πρέπει να ληφθεί σοβαρά υπόψη κατά την σχεδίαση και την επιλογή των υφασμάτων. Στοιχεία του σχεδιασμού Στη δημιουργία ενός σχεδίου ένα από τα συστατικά που αλληλεπιδρούν είναι το καλλιτεχνικό στοιχείο. Τα στοιχεία και οι αρχές του σχεδιασμού είναι ευέλικτα και θα πρέπει να ερμηνεύονται στο πλαίσιο της τρέχουσας μόδας. Ένα σχέδιο μπορεί να οριστεί ως μια ρύθμιση των γραμμών, το σχήμα, τα χρώματα και την υφή που δημιουργούν μια οπτική εικόνα. Οι αρχές του σχεδιασμού είναι τα ποσοστά που διέπουν το πώς συνδυάζονται αυτά τα στοιχεία. Τα στοιχεία είναι λοιπόν οι πρώτες ύλες που πρέπει να συνδυάζονται επιτυχώς. Στη συνέχεια παρουσιάζονται τα διάφορα στοιχεία του σχεδιασμού: Γραμμή Μορφή Σχήμα Υφή και Χρώμα Τα στοιχεία αυτά θεωρούνται ως "πλαστικές ύλες" στη γλώσσα της τέχνης, επειδή μπορεί να διαχειρίζονται ή να οργανώνονται από το σχεδιαστή για την δημιουργία της επιθυμητής ψευδαίσθησης. Γραμμή Παρέχει τις οπτικές διαστάσεις του μήκους και πλάτους. Όταν γραμμές συνδυαστούν, το διάστημα είναι κλειστό και ορίζονται μορφές και σχήματα. Οι γραμμές αυτές προσφέρουν στα μάτια το όραμα του πως είναι φορεμένο ένα αντικείμενο ή ρούχο. Η διάταξη των γραμμών στο σχεδιασμό ενδυμάτων μπορεί να δείξει το ρούχο βαρύτερο ή ελαφρύτερο από ότι είναι. Οριζόντια γραμμή Κάθετη γραμμή 14

15 Λοξή γραμμή Διαγώνια γραμμή. Καμπύλη γραμμή, κλπ. Οι γραμμές μέσα σε ένα ένδυμα που δημιουργούνται από ραφές πένσας και διακοσμητικές λεπτομέρειες. Κάθε είδος της γραμμή παράγει το δικό του ιδιαίτερο αποτέλεσμα. Ευθείες γραμμές και σχήματα υποδηλώνουν δύναμη και έχουν μια αρρενωπή φύση. Καμπύλες γραμμές είναι φυσικές γραμμές, είναι χαριτωμένες και να δίνουν ένα θηλυκό αποτέλεσμα. Οι γραμμές είναι τα μεγαλύτερα εργαλεία των σχεδιαστών μόδας. Εφόσον οι γραμμές μπορούν να δημιουργήσουν μια ψευδαίσθηση του ύψους και του πλάτους, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την ανάγκη να μετριάσει ή να υπερβάλλει σε μια συγκεκριμένη σιλουέτα. Κάθετες γραμμές Παρατηρούμε στην εικόνα 1 ότι αυτές οι γραμμές παράγουν μια ψευδαίσθηση πρόσθετου ύψους στο σχεδιασμό της φιγούρας με την προσθήκη και την αντιπαράθεση χρωματιστών κάθετων τραπέζιων στο κέντρο ή στο κέντρο του πάνελ Αυτές οι γραμμές τείνουν να κάνουν ένα κοντό άτομο να δείχνει ψηλότερο. Οι οριζόντιες γραμμές Οι γραμμές αυτές προσθέτουν πλάτος στο ένδυμα και μειώνουν το προφανές ύψος, για παράδειγμα, μια μεγάλη έγχρωμη ζώνη με αντιθέσεις μειώνει το ύψος του σχήματος κόβοντας το ρούχο σε δύο τμήματα, ωστόσο η ζώνη έχει ως αποτέλεσμα να αδυνατίζει την γραμμή μέσης και το χρώμα δεν θα μειώσει το ύψος του ρούχου, καθώς και αυτόν που το φοράει. Διαγώνιες γραμμές Αυτές οι γραμμές μπορούν να προσθέσουν ή να μειώσουν το ύψος του ατόμου που φοράει το ρούχο ανάλογα με την κλίση τους. Μακριές συνεχής διαγώνιες γραμμές με σχεδόν κάθετη κλίση είναι εκείνες οι γραμμές που επιμηκύνουν και δίνουν δραματικό τόνο περισσότερο από όλες τις άλλες γραμμές. Οι διαγώνιες γραμμές θα πρέπει να συνδυάζονται με κατακόρυφες ή οριζόντιες γραμμές. Εάν χρησιμοποιούνται μόνες τους για το σύνολο του ρούχου το αποτέλεσμα θα είναι ενοχλητικό. Καμπύλες γραμμές Αυτές οι γραμμές είναι οι πιο ρομαντικές από τη φύση τους. Καμπύλες γραμμές μπορεί να είναι ένας πλήρης κύκλος ή μπορεί ακόμη και να εμφανιστούν σχεδόν ευθεία. Οι καμπύλες γραμμές θεωρούνται χαριτωμένες και θηλυκές. Αυτές που έχουν μια διαγώνια κατεύθυνση είναι οι πιο χαριτωμένες και μπορεί να βρεθούν σε απαλές πτυχές του υφάσματος σε ένα φόρεμα ντραπέ ή σε ένα γιακά με βολάν. Γραμμές κίνησης Η διάταξη των κάθετων, οριζόντιων, κάθετων & πλάγιων γραμμών παράγουν γραμμές κίνησης που χαρακτηρίζονται από την αντίθεση, την μετάβαση ή την διασκέδαση. Αντίθεση 15 Σε ένα σχέδιο, όπου η κάθετη γραμμή συναντά μια οριζόντια γραμμή, δημιουργούνται αντίθετες λοξές γραμμές.

16 Μετάβαση Όταν μία γραμμή κατεύθυνσης γλιστρά ομαλά σε μια άλλη, η κίνηση είναι μεταβατική (π.χ., καμπύλες γραμμές). Σε ένα σχέδιο δεν πρέπει να υπάρχουν υπερβολικά πολλές καμπύλες γραμμές. Καλύτερο θα είναι να σπάσουν με μερικές ευθείες γραμμές, π.χ. κυκλικός ωμίτης με κάθετα νερβίρ μέσα. Σκέδαση Όταν ένα σχέδιο δημιουργείται με σκεδασμένες- ακτινωτές γραμμές στη λαιμόκοψη, θα τραβήξει την προσοχή στο πρόσωπο. Αυτές οι ακτινωτές γραμμές παράγονται με διακοσμητικές πένσες στη δεξιά πλευρά του ενδύματος. Φόρμα Είναι ένα αντικείμενο που έχει τρεις διαστάσεις όπως μήκος, πλάτος και βάθος. Το ανθρώπινο σώμα είναι μια φόρμα και βλέποντας την, αναλυτικά, αποκαλύπτονται διάφορες προοπτικές της. Η ανθρώπινη μορφή αλλάζει οπτικά με τα είδη ένδυσης, ιδίως επειδή αλλάζει και η μόδα. Σχήμα Περιγράφει τις εξωτερικές διαστάσεις ή περίγραμμα ενός αντικειμένου. Το σχήμα περικλείει επίσης τον χώρο και προσδίδει ένα ορισμένο χαρακτήρα στην εμφάνιση του αντικειμένου. Μέσα από το σχεδιασμό ενδυμάτων, το σχήμα του ανθρώπινου σώματος συχνά αποκαλύπτεται με φυσικό τρόπο, αλλά μερικές φορές ακόμα και παραμορφωμένο. Το σχήμα του ρούχου σε ένα ανθρώπινο σώμα, μας δίνει σιωπηλά μηνύματα για αυτόν που το φοράει. Σε κάθε περίοδο μόδας, ένα σχήμα αναδύεται αργά ή εξελίσσεται ξαφνικά, ότι από τα δύο και να είναι, σε κάθε περίοδο τα ρούχα έχουν συγκεκριμένο σχήμα, το οποίο όταν καθοριστεί μπορεί να τροποποιηθεί στο σχέδιο χωρίς αλλαγή του βασικού σχήματος, είναι είτε ριχτό ή εφαρμοστό, με καμπύλες ή ίσιο, γραμμή άλφα ή ρεγκλάν. Έχει παρατηρηθεί ότι ένα εύκολο να φορεθεί, σχήμα ρούχου είναι ευρέως αποδεκτό και ποικίλλει σε μεγάλο βαθμό καθώς έχει μεγάλη διάρκεια ζωής, όταν τα εφαρμοστά ενδύματα έχουν γενικά μικρή διάρκεια ζωής, δεδομένου ότι είναι κατάλληλα μόνο στα τέλεια σώματα. Είναι σκόπιμο επομένως ο σχεδιαστής να επιλέγει μια εύκολη σιλουέτα για να διαρκέσει περισσότερο η δημιουργία του. 16

17 Βασικά σχήματα Παραγωγή Ετοίμου Ενδύματος Στο σχεδιασμό ενός φορέματος υπάρχουν επτά βασικά σχήματα - κάθε σεζόν προσαρμογές σε ένα ή περισσότερα από αυτά, κυριαρχούν στην σκηνή της μόδας. Πρόκειται για τα εξής: 1. Ορθογώνιο Παραδείγματα: Μακριά, ευθεία, χαλαρά που κρέμονται, χαριτωμένες πιέτες και πτυχές, όπως ελληνικού ή ρωμαϊκού τύπου, ευθείες γραμμές, κοστούμια. Τα στυλ με τις γραμμές αυτές είναι κομψά και κατάλληλα για βαρύτερες γυναίκες με καλές αναλογίες. 2. Τρίγωνο Παραδείγματα: το ισπανικό στυλ, εφαρμοστά μπούστα, φούστα σε σχήμα καμπάνας. 3. Ανεστραμμένο τρίγωνο Παραδείγματα: Φαρδιοί ώμοι, στενή φούστα,,μανίκι όοίηαπ ή με μανίκια ρεγκλάν. Ιδανικό σχέδιο για σώματα με μεγάλο στήθος. 4. Οβάλ. Παραδείγματα: Ντραττέ και με απαλές γραμμές, πολύ θηλυκά και διακοσμημένα. Καλό για ιδανικές αναλογίες. Κατάλληλο ειδικά για απογευματινό και βραδινό ντύσιμο. 5. Τετράγωνο Παραδείγματα: ίσια ή λαιμόκοψη σε σχήμα χαμόγελο, τετράγωνα σακάκια, κάπες. Γενικά, αυτό το ύφος είναι πολύ καλό για το πολύ αδύνατες σιλουέτες, ωστόσο, με σωστά μελετημένες αναλογίες και σωστό σχεδιασμό, μπορεί να κρυφτούν διάφορες ανομοιομορφίες του σχήματος. 6. Κύκλος Παραδείγματα: φαρδιές, με σχήμα κρινολίνο φούστες, σε σχήμα πέταλου, ή διογκωμένα μανίκια. Κατάλληλο για επίσημη ένδυση ή απογευματινά φορέματα. Αυτό τα σχέδια είναι πιο ελκυστικά για τα πολύ μικρές και πολύ λεπτές φιγούρες. 7. Κλεψύδρα Παραδείγματα: Φαρδιοί ώμοι, μανίκια σε σχήμα ηιυιιοη. Φυσική ή μέση με σφηκοφωλιά. Ομαλές γραμμές 17

18 Παραδείγματα: Το περίγραμμα οποιουδήποτε από τα παραπάνω σχήματος μπορεί να μεταβληθεί και σε συνδυασμό με ένα άλλο, και να προσαρμοστεί για μία συγκεκριμένη σιλουέτα. Έτσι, ανομοιομορφίες ή έλλειψη ιδανικών αναλογίων μπορεί να μειωθούν ως ένα ποσοστό, ενώ το γενικό αποτέλεσμα του τρέχοντος σχεδίου θα διατηρηθεί. Χώρος Γενικά είναι η περιοχή ανάμεσα στα διάφορα σχήματα. Γεμάτοι χώροι στο ρούχο θεωρούνται ανεπιθύμητοι, ενοχλητικοί και κουραστικοί για το μάτι ενώ ένας ενδιαφέρον χώρος μπορεί να περάσει απαρατήρητος ή να φαίνεται μονότονος. Οι γραμμές σε ένα ρούχο προσφέρουν μία διαδρομή που ταξιδεύει το βλέμμα. Καμπύλες γραμμές σχετίζονται περισσότερο με τη φύση του ανθρώπινου σώματος. Οι κάθετες γραμμές τείνουν να λεπταίνουν το σώμα. Οριζόντιες γραμμές υποδεικνύουν φάρδος. Τόσο η αντίθεση όσο και η ακραία αντίθεση μιας γραμμής, το σχήμα, το διάστημα ή μορφή παράγουν έμφαση. Χρώμα και υφή. Όταν μιλάμε για τις αρχές του σχεδιασμού, ή όταν ξεκινάμε με ένα συγκεκριμένο θέμα στο σχεδιασμό το πρώτο πράγμα που πρέπει να λάβουμε υπόψη μας είναι ο συνδυασμός του χρώματος και της υφής του υφάσματος. Κάθε εποχή, ή τώρα ή παλιά, ένα χρώμα αναδύεται στο χώρο της μόδας το οποίο αποφασίστηκε από τους κορυφαίους κατασκευαστές, εξαγωγείς και ειδικούς υφασμάτων στον κόσμο της μόδας. Καλό θα είναι να τον ερασιτέχνη να εργαστεί πάνω στο χρώμα της μόδας και να το προσθέσει τη δημιουργία του, να συνεργαστεί με έναν σχεδιαστή υφασμάτων και να αναπτύξουν μια καινούργια διάσταση στα υπάρχοντα πρότυπα. Η διαδικασία συντονισμού μιας ιδέας γίνεται επ' άπειρον. Επίσης, ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να δοθεί στην επιλογή ενός χρώματος, εφόσον αυτό δημιουργεί την πρώτη εντύπωση και μπορεί να δοξάσει ή να καταστρέψει μία συλλογή.. Ακόμη και μία απλή σιλουέτα μπορεί να ενισχυθεί με τη χρήση αποτελεσματικών χρωματικών συστημάτων. Όπως υφή είναι η αίσθηση το πέσιμο και ο βαθμός σκληρότητας ή απαλότητας του υφάσματος, δημιουργεί επίσης και ένα οπτικό αποτέλεσμα για αυτόν που το φοράει, έχοντας ένα μικρό κομμάτι υφάσματος, ο σχεδιαστής μπορεί να φανταστεί την υφή και το πέσιμο των υφασμάτων που τον βοηθά να σχεδιάσει περαιτέρω. Κατασκευή Ο σχεδιαστής πρέπει να έχει γνώσεις για το πώς θα κατασκευαστεί ένα ρούχο, εφόσον οι γραμμές (κοψίματα) και οι ραφές που θα χρησιμοποιηθούν επηρεάζουν άμεσα την εμφάνιση και το κόστος ενός προϊόντος. Στην κατασκευή όμως του ρούχου έχει να κάνει φυσικά και με το είδος του υφάσματος (για παράδειγμα στα ζέρσεϊ δεν χρησιμοποιούνται σταθερές ραφές όπως η γαλλική) και τα υλικά στήριξης (αυτοκόλλητα, βάτες). Στον σχεδιασμό εφόσον επιλέγονται έξτρα υλικά εκτός του υφάσματος, πχ κουμπιά, κορδέλες, φερμουάρ κτλ, ο σχεδιαστής πρέπει να γνωρίζει πως θα συναρμολογηθούν ώστε το σχέδιο του να ανταποκρίνεται και πρακτικά στην παραγωγή. Εφόσον όλα τα παραπάνω ληφθούν υπόψη και σχεδιαστής έχει ολοκληρώσει την συλλογή του ρούχου, πρέπει να κατασκευαστούν δείγματα από το κάθε ρούχο που θα πάει στην παραγωγή. Έτσι ο σχεδιαστής δίνει ένα τεχνικό σκίτσο στον σχεδιαστή πατρόν για να φτιαχτεί το δείγμα του. 18

19 Τεχνικό σκίτσο. Πρόκειται για την πρότυπη μέθοδο παρουσίασης των σχεδίων των ρούχων στη βιομηχανία της μόδας. Το τεχνικό σχέδιο χρησιμοποιείται στην παραγωγή για την ενημέρωση των σχεδιαστών, των ανθρώπων που έχουν αναλάβει την κοπή των πατρόν, των εμπόρων, των προμηθευτών, των μηχανικών και όλων των υπολοίπων που συμμετέχουν στη δημιουργία ενός ρούχου, σχετικά με τις λεπτομέρειες του κάθε σχεδίου. Τα τεχνικά σχέδια πρέπει να είναι σαφή ώστε να δίνουν τις απαραίτητες πληροφορίες σε όλους τους παράγοντες που θα συμμετέχουν στη δημιουργία του ρούχου. Δουλειά του σχεδιαστή είναι να κατασκευάσει ένα σκίτσο που θα περιέχει όλες τις πληροφορίες για το τελικό προϊόν, όπως φόρμα του ρούχου π.χ. για μια φούστα αν είναι εβαζέ ή ίσια, το μήκος δηλαδή αν είναι μέχρι το γόνατο, μίνι ή μάξι, τις πένσες, αν έχει πιέτες, που θα μπουν τα κουμπιά ή οποιοδήποτε άλλο λειτουργικό ή διακοσμητικό στοιχείο, και αν υπάρχουν διαφορετικά υφάσματα και σε ποιο σημείο και αν θέλουμε διακοσμητικές ραφές ή διαφορετικά χρώματα κλωστών. Το σκίτσο μπορεί να περιέχει χρώμα, να περιέχει ακριβείς διαστάσεις (σε κλίμακα) ή απλώς να είναι σε αναλογία και να εξηγούνται περιγραφικά οι λεπτομέρειες. Παράδειγμα τεχνικού σκίτσου παρακάτω, αναλύει τα διάφορα στοιχεία που περιέχει. Γενικοί κανόνες: Να είναι τεχνικώς ορθό, πιστό στην ραφή: Η τεχνική πλευρά του σχεδίου είναι υψίστης σημασίας. Το ένδυμα πρέπει να απεικονίζεται σύμφωνα με την ραφή και τους κανόνες του πατρόν: για παράδειγμα, αν θέλουμε να σχεδιάσουμε μια εφαρμοστή σιλουέτα και δεν χρησιμοποιούμε ελαστικό ύφασμα θα πρέπει να απεικονίσουμε πως καταφέραμε αυτήν την εφαρμοστή σιλουέτα. Σούρες και πένσες θα πρέπει απεικονίζονται στο ρούχο. Αληθινό σχετικά με το ύφασμα. Αν δεν έχουμε ζέρσεϊ υφάσματα πρέπει να υπάρχουν σούρες, φύλλα ή πένσες. Απολύτως σωστές αναλογίες του ρούχου: Οι αναλογίες δεν μπορούν να είναι ούτε παραμορφωμένες, ούτε υπερβολικές. Όλα τα σκίτσα πρέπει να είναι απολύτως συμμετρικά (εκτός και αν έχουμε ασυμμετρίες στο ρούχο), δηλαδή το δεξί μέρος πρέπει να είναι ίδιο με το αριστερό μέρος του σχεδίου. Το περίγραμμα του εμπρός πρέπει να είναι ταυτόσημο με το περίγραμμα του πίσω, στις βασικές διαστάσεις. Για παράδειγμα το βασικό φάρδος του εμπρός δεν μπορεί να είναι μικρότερο του πίσω. Οι πλαϊνές ραφές και οι ώμοι πρέπει να είναι ταυτόσημοι στο εμπρός και το πίσω ενός ρούχου. Όλες οι ορατές δομές του ρούχου πρέπει να απεικονίζονται. Εξώραφα, πένσες, φύλλα κτλ. Τα κουμπιά πρέπει να έχουν ίσες αποστάσεις μεταξύ τους και να είναι ευθυγραμμισμένα. Όλα τα επιπλέον αξεσουάρ πρέπει να περιλαμβάνονται (διακοσμητικά στοιχεία, κουμπιά, φερμουάρ και κτλ). 19

20 Το τεχνικό σκίτσο είναι σημαντικό γιατί: Εικόνα: Παράδειγμα τεχνικού σκίτσου Α) Βοηθάει στην κατασκευή του πατρόν, και με το δείχνει την βασική γραμμή του ρούχου, αλλά και τα δομικά του στοιχεία. Δηλαδή, το μήκος, αν είναι φαρδύ ή εφαρμοστό, το είδος των μανικιών (αν υπάρχουν), το είδος του γιακά, τυχόν μπάσκες ή ζώνες, τσέπες κτλ. Β) Βοηθάει στην κοπή του ρούχου εφόσον ο κόπτης ξέρει τα κομμάτια, το ποια υφάσματα θα χρησιμοποιηθούν και που. Γ) Βοηθάει κατά την ραφή ώστε ο γαζωτής ώστε να ξέρει την τελική εικόνα του ρούχου για την σωστή συναρμολόγηση του ρούχου, αλλά και τυχόν εξώραφα που θα περιέχει ή τοποθέτηση κουμπιών, πριτσινιών και άλλα διακοσμητικά στοιχεία (χάντρες ή κεντήματα). 20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 ΠΑΤΡΟΝ Το πρώτο στάδιο της παραγωγής, είναι αφού ψηφιστούν τα σχέδια που τελικά θα προχωρήσουν, είναι να κατασκευαστεί το πατρόν για την ραφή και την κοπή του δείγματος του ρούχου. Τι είναι όμως το πατρόν και πως κατασκευάζεται; Ποιοι οι τρόποι και οι κανόνες για την κατασκευή του; Η κατασκευή πατρόν είναι μια υψηλά ειδικευμένη τεχνική η οποία απαιτεί τεχνική ικανότητα, καθώς και μία ευαισθησία, για μία πρακτική κατανόηση της κατασκευής των ενδυμάτων. Για τον επιτυχή σχεδιασμό ενός ρούχου, ο σχεδιασμός πατρόν αποτελεί το θεμελιώδες βήμα. Η λειτουργία αυτή συνδέει το σχεδιασμό με την παραγωγή, παράγοντας χάρτινα πατρόν με όλα τα τμήματα και τα συστατικά όπως το πανί, το στρίφωμα, τα αυτοκόλλητα κτλ τα οποία πρέπει να κοπούν για την ολοκλήρωση ενός συγκεκριμένου ενδύματος. Ας αρχίσουμε με τους βασικούς όρους της βιομηχανίας. Πατρόν Πατρόν λέγεται ο οδηγός βάσει του οποίου κόβονται στο ύφασμα τα διάφορα κομμάτια του φορέματος. Αυτός ο οδηγός έχει μια διαδικασία πριν φτάσει να σχεδιαστεί σε χοντρό χαρτόνι ένα κομμάτι του φορέματος. Η πρώτη φάση είναι να γίνει σε ψιλό χαρτί ή καλύτερα σε ένα φτηνό ύφασμα χωρίς ελαστικότητα (τσεπόν), το πρόπλασμα του φορέματος σε ένα συγκεκριμένο νούμερο βάσει των καθιερωμένων μέτρων που ισχύουν. Το πρόπλασμα αυτό (πατρόν) γίνεται πάντα στο μισό, μια και το άλλο μισό είναι ίδιο και προσαρμόζεται σε ένα σώμα ή μια κούκλα. Εκεί γίνονται οι τελικές διορθώσεις ώστε να πάρει την γραμμή που μας δίνει το σχέδιο - έμπνευση του δημιουργού. Όταν είναι να γίνει το τελικό ρετούς και έχουν μπει όλα τα σημάδια ξεμοντάρεται στα διάφορα κομμάτια του και αυτά αντιγράφονται σε χοντρό χαρτόνι με όλες τις ενδείξεις που χρειάζεται το συνεργείο ραφής για να κατευθυνθεί σωστά Η μεταφορά της κουπ και της γραμμής του μοντέλου από το μικρό σκίτσο στο φυσικό μέγεθος του πραγματικού φορέματος απαιτεί μεγάλη προσοχή και έμπειρο μάτι. Το πατρόν είναι η γραμμική αναπαράσταση του πως ένα ρούχο κατασκευάζεται. Το πατρόν χρησιμοποιείται για να κοπεί το ύφασμα και κατασκευαστεί το δείγμα του ρούχου. Υπάρχουν δύο τρόποι για να κατασκευαστεί το πατρόν. Γεωμετρικά ή με την μέθοδο του μουλάζ. 1 Γεωμετρικό πατρόν: ένα σύστημα για την κατασκευή του πατρόν που βασίζεται σε μία σειρά μετρήσεων μια σιλουέτας ώστε να ολοκληρωθεί το πατρόν. Αυτό το πατρόν μπορεί να κατασκευαστεί με το χέρι ή στον υπολογιστή σε προγράμματα CAD Μουλάζ: ένα δισδιάστατο κομμάτι υφάσματος το οποίο πέφτει γύρω από μια κούκλα και σχηματίζεται, δημιουργώντας ένα τρισδιάστατο υφασμάτινο πατρόν. Μπορεί να χαρακτηριστεί ως μια λεπτομερής έρευνα και μελέτη του σώματος για να δημιουργηθεί μία αξιόπιστη εφαρμογή. Αυτή η τεχνική ήταν η αρχική μέθοδος της κατασκευής πατρόν και εξακολουθεί να χρησιμοποιείται ευρέως στον χώρο της ένδυσης κυρίως στους μεγάλους οίκους μόδας. Το μουλάζ είναι μια ελεύθερη προσέγγιση και δεν μπορεί να χαρακτηριστεί ως ακριβής τεχνική. 21

22 Το μουλάζ μεταφέρεται στο χαρτί που χρησιμοποιείται για διορθώσεις και το τελικό πατρόν. Γενικά είναι μια πολύ δαπανηρή μέθοδος. Το πρωτότυπο πατρόν που παράχθηκε για κάθε σχέδιο λέγεται αρχικό πατρόν. Αυτό το πατρόν γενικά, φτιάχνεται από χαρτί και συνήθως χρειάζεται διορθώσεις. Εκτός και αν το σχέδιο είναι ασύμμετρο, μόνο το μισό πατρόν κατασκευάζεται. Αφού γίνουν όλες οι διορθώσεις ένα ολοκληρωμένο πατρόν παραγωγής φτιάχνεται σε σκληρό χαρτόνι. Σετ βασικού πατρόν: ένα σετ 5 κομματιών, που περιέχει το εμπρός και το πίσω μέρος του κορσάζ, της φούστας και ένα μακρύ μανίκι που αντιπροσωπεύουν τις διαστάσεις μια συγκεκριμένης φιγούρας. Είναι κατασκευασμένο χωρίς τις σχεδιαστικές λεπτομέρειες, πάντα αντιγράφεται για την κατασκευή πατρόν την κοπή και το στρώσιμο. Είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος του πατρόν στην τελική ραφή των φορεμάτων. Ένα κακό πατρόν μπορεί να οδηγήσει σε καταστροφή, αφού χιλιάδες φορέματα που θα ραφτούν δεν θα έχουν καλή εφαρμογή. Ζούμε στην εποχή που το έτοιμο ένδυμα έχει κυριαρχήσει και η ποιότητα του φτάνει πλέον τα όρια της υψηλής ραπτικής. Όλες οι βιοτεχνίες που παράγουν ενδύματα έχουν ανάγκη από ένα άψογο πατρόν. Παρόλα αυτά προκειμένου να αποφύγουν περιπέτειες δοκιμάζουν προηγουμένως ράβοντας ένα δείγμα πριν φτάσουν στην παραγωγή. Στο πρώτο αυτό δείγμα φορεμένο σε σώμα γίνονται όλες οι παρατηρήσεις και μικροβελτιώσεις οι οποίες μεταφέρονται στο πατρόν. Μετά ράβεται ακόμα ένα δείγμα που θεωρείται το τέλειο και το οποίο η βιοτεχνία χρησιμοποιεί για τον δειγματισμό της στους πελάτες της. Απόλυτα υπεύθυνος έναντι της βιοτεχνίας είναι ο μοντελίστ που οφείλει να παραδώσει ένα τέλειο και δοκιμασμένο πατρόν. Η βιοτεχνική παραγωγή χρησιμοποιεί ορισμένα νούμερα όπως το 44, το 46, 48, 50, 52, 54. Τα νούμερα αυτά προκύπτουν από την ημί-περίμετρο του στήθους. Δηλαδή όταν μια γυναίκα έχει περίμετρο στήθους 88 ανήκει στο Νο 44, επειδή κατασκευάζεται το μισό πατρόν και η μισή περίμετρος του στήθους 88 είναι το 44. Όταν μια γυναίκα έχει στήθος 92 ανήκει στο Νο 46 κλπ. Η αρίθμηση των μεγεθολογίων διαφέρει ανάλογα με τον τόπο κατασκευής. Το κάθε νούμερο έχει συγκεντρώσει τα υπόλοιπα μέτρα που ταιριάζουν σε μια γυναίκα με αυτή την περίμετρο στήθους και έτσι έχουν καθορισθεί τα στάνταρ μέτρα του PRET A PORTER που κατά κανόνα ανταποκρίνονται στα κανονικά σώματα. Εφόσον ράβεται το πρώτο δείγμα από το αρχικό πατρόν, γίνεται η εφαρμογή και ανάλογα με το ύφασμα εντοπίζονται τα ελαττώματα στο πατρόν. Το πατρόν διορθώνεται, τελειοποιείται και μεγεθύνεται. Το πατρόν αυτό, το οποίο περιέχει όλα τα κομμάτια που χρειάζονται για να ολοκληρώσουν το ρούχο λέγεται πατρόν παραγωγής. Χρησιμοποιείται επίσης για την σχεδίαση της τοποθέτησης του υφάσματος. Μεγέθυνση λέγεται η αναλογική αύξηση ή μείωση του μεγέθους και του σχήματος του αρχικού πατρόν σε ένα δεδομένο εύρος μεγεθών. Αυτή η διαδικασία γίνεται στο μήκος, την περιφέρεια και το φάρδος. 22

23 Στην βιομηχανία χρησιμοποιείται κυρίως το χάρτινο πατρόν το οποίο γίνεται είτε στο χέρι είτε με την βοήθεια των συστημάτων σχεδίασης CAD τα οποία εκτυπώνονται σε χαρτί. Χρήσεις του χάρτινου πατρόν: 1. Τα χάρτινα πατρόν είναι χρήσιμα όχι μόνο στον αρχάριο αλλά και στον ειδικό εφόσον δεν υπάρχει ο κίνδυνος να κοπεί λάθος το υλικό. 2. Είναι ιδιαιτέρως χρήσιμα στον αρχάριο, διότι είναι η καλύτερη μέθοδος μάθησης, από το να γίνεται η κοπή άμεσα στο υλικό. 3. Τα πατρόν μπορούν να διατηρηθούν και χρησιμοποιηθούν όποτε ζητηθεί και οπότε γίνεται οικονομία χρόνου και κόπου. 4. Τροποποιήσεις μπορούν να γίνουν εύκολα για την εγγύηση της τέλειας εφαρμογής. 5. Χρησιμοποιώντας βασικό πατρόν είναι δυνατόν να γίνουν αλλαγές στο σχέδιο. Για παράδειγμα από το βασικό μανίκι μπορεί εύκολα να παραχθεί το μανίκι φούσκα ή καμπάνα. 6. Η χρήση του χάρτινου πατρόν επιτρέπει την κοπή του ρούχου με λιγότερο ύφασμα, επειδή ο σχεδιαστής μπορεί να τοποθετήσει τα κομμάτια στο πανί με τον πιο οικονομικό τρόπο. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΩΝ ΠΡΟΤΥΠΩΝ (ΠΑΤΡΟΝ) 1. Περιθώριο ραφής: επιπλέον περιθώρια ασφαλείας κόβονται πέραν της πραγματικής γραμμής κοπής για να γίνουν προσαρμογές κατά την ραφή. Τα περιθώρια επιτρέπονται σε κομμάτια ταπετσαρίας όπως καλύμματα καναπέδων. 2. Γραμμή κοπής: Αυτή είναι η πραγματική γραμμή κοπής στην οποία τα ρούχα κόβονται. 3. Γραμμή ραφής: Τα χάρτινα πατρόν δείχνουν την ακριβή γραμμή ραφής έτσι ώστε ο γαζωτής να αναγνωρίσει την ακριβή θέση της ραφής. 4. Κόχη: Όταν υπάρχουν δύο πλευρές σε ένα πατρόν όπως το πίσω και το εμπρός, τότε η γραμμή που διπλώνονται πρέπει να διακρίνεται ως «Κόχη»] 5. Άξονας ίσιου: Κάθε κομμάτι του πατρόν έχει ένα βέλος που δείχνει το ίσιο του υφάσματος, δηλαδή όπου το ύφασμα πρέπει να κοπεί ίσιο ή λοξό. Γιακάδες, μανσέτες και άλλα μέρη κόβονται λοξά για δοθεί καλύτερο τελείωμα στο ρούχο. 6. Λεπτομέρειες κατασκευής: Πιέτες, πένσες, κουμπότρυπες, το κέντρο εμπρός, το κέντρο πίσω, σημάδια τσέπης, κουμπιά, και οποιοδήποτε άλλο στοιχείο πρέπει να φαίνονται στο πατρόν. 7. Καμπύλες που δίνουν εφαρμογή και σχήμα, όπου χρειάζονται πρέπει επίσης να επισημαίνονται. 8. Το μέγεθος του πατρόν και λεπτομέρειες όπως το εμπρός το πίσω, μανίκια, γιακάς, μανσέτες κτλ. πρέπει να αναγράφονται. 9. Αν είναι απαραίτητο το πατρόν μπορεί επίσης να εξηγεί τα βήματα στην προετοιμασία του ρούχου όπως την τοποθέτηση, την κοπή και την ραφή. Αυτό γενικά γίνεται σε ένα βιομηχανικό πατρόν για να μπορεί ο γαζωτής να χρησιμοποιήσει σωστά το πατρόν. 10. Κόντρες: χρησιμοποιούνται για διασφαλίσουν ότι τα κομμάτια ράβονται μεταξύ τους στις σωστές θέσεις. Για να κατασκευαστεί το πατρόν λαμβάνονται υπόψη και υπολογίζονται οι παρακάτω μετρήσεις: 1. Το ίδιο το δείγμα του ρούχου 23

24 2. Σελίδα προδιαγραφών ή πίνακας μετρήσεων. 3. Οι πραγματικές μετρήσεις του σώματος 4. Η άνεση στο ρούχο. 5. Τα περιθώρια ραφής Κατασκευή βασικών γεωμετρικών πατρόν. Το βασικό πατρόν είναι το σχέδιο ενός ρούχου που δημιουργείται για το μέσο γυναικείο (ή αντρικό) σώμα. Οι κατασκευαστές ρούχων έχουν καταλήξει σε ένα κοινά αποδεκτό μέσο μέγεθος για το σώμα των γυναικών. Το ινστιτούτο Βρετανικών προτύπων εκδίδει ειδικούς πίνακες οι οποίοι χρησιμοποιούνται ως οδηγοί από τους κατασκευαστές ρούχων. Ο σχεδιαστής χρησιμοποιεί το βασικό πατρόν ως αφετηρία για τη δημιουργία του πατρόν ενός ρούχου. Μπορεί να προσθέσει νέες γραμμές, πιέτες, σούρες και άλλα στοιχεία, όμως το βασικό σχέδιο του ρούχου θα είναι σύμφωνο με το πατρόν που χρησιμοποιήθηκε. Το τελικό πατρόν θα μετατραπεί σε τουάλ για τον έλεγχο των αναλογιών και της γραμμής. Στη συνέχεια, το σχέδιο θα κοπεί πάνω στο τελικό ύφασμα και θα ραφτεί. Αυτό είναι το δείγμα. Αν γίνει αποδεκτό από τους αγοραστές, θα συγκεντρωθούν παραγγελίες και στη συνέχεια θα προσδιοριστούν τα απαιτούμενα μεγέθη. Το σημάδεμα του πατρόν Ο μοντελίστ εργάζεται βασικά επάνω σε ένα νούμερο κυρίως το 44 ή το 46 και κατόπιν μπορεί να κάνει τις απαραίτητες διαφοροποιήσεις επάνω στο πατρόν του για να παραγάγει και τα διάφορα άλλα νούμερα εφ' όσον βεβαίως τούτο του έχει ζητηθεί από την επιχείρηση με την οποία συνεργάζεται. Όταν ολοκληρώσει το πατρόν του και το δοκιμάσει στην κούκλα του τότε πλέον ξεμοντάρει τα διάφορα κομμάτια από τα οποία αποτελείται και τα αντιγράφει επάνω σε καθαρό χοντρό χαρτόνι, σημειώνοντας τα απαραίτητα στοιχεία επάνω σε κάθε κομμάτι για να διευκολύνει τα συνεργεία που θα αναλάβουν την κοπή του υφάσματος και την ραφή των κομματιών. Απαραίτητο στοιχείο που πρέπει να υπάρχει σε κάθε κομμάτι είναι μια ίσια γραμμή που θα δείχνει πως θα είναι το ίσιο του υφάσματος. Ένα κομμάτι καθαρό χαρτί χωρίς καμία ένδειξη δεν λέει απολύτως τίποτε για την ράπτρια ή εκείνον που θα θελήσει να κόψει το κομμάτι αυτό στο ύφασμα. Είναι ανάγκη να γνωρίζει πως θα τοποθετηθεί το κομμάτι αυτό στο ύφασμα για να το κόψει, διότι εάν το τοποθετήσει διαφορετικά στο ύφασμα θα προκαλέσει ελάττωμα μετά την ραφή. Ίσιο ενός υφάσματος εννοούμε κάθε γραμμή επί του υφάσματος παράλληλη με την ούγια, την άκρη του δηλαδή. Ακόμα μπορούμε να χαρακτηρίσουμε σαν ίσιο του υφάσματος τις κλωστές του τις παράλληλες προς την ούγια εφόσον βεβαίως η ύφανση του μας επιτρέπει να τις δούμε. Η τοποθέτηση του πατρόν στο υφάσματα είναι καθαρά θέμα σχεδίου. Εμείς οφείλουμε να χαρακτηρίσουμε το πατρόν με την γραμμή του ίσιου του υφάσματος η οποία όταν είναι παράλληλη προς το κέντρο εμπρός, το πατρόν μας θα τοποθετηθεί στο ύφασμα με το κέντρο εμπρός, το πατρόν προς την ούγια. Αν όμως θέλουμε η φούστα να βγει «κόντρα» στο ύφασμα τότε την γραμμή του ίσου του υφάσματος στο πατρόν μας θα την τοποθετήσουμε κάθετα προς το Κέντρο Εμπρός. Αν θέλουμε η τοποθέτηση του πατρόν μας να είναι στο ύφασμα σε λοξή θέση τότε την γραμμή του ίσιου του υφάσματος στο πατρόν μας την τοποθετούμε σαν μια διαγώνιο ενός τετραγώνου που οι δύο του πλευρές είναι παράλληλες προς το κέντρο εμπρός. Αν θέλουμε η τοποθέτηση του πατρόν μας να είναι ημίλοξη, τότε η γραμμή του ίσιου του 24

25 υφάσματος στο πατρόν μας είναι σαν μία διαγώνιος ενός παραλληλογράμμου του οποίου οι δύο παράλληλες πλευρές προς το κέντρο εμπρός είναι διπλάσιες από τις άλλες δύο. Άλλα στοιχεία που σημειώνονται απαραιτήτως επάνω στα διάφορα κομμάτια είναι το κέντρο εμπρός, το κέντρο πίσω, η πλαϊνή ραφή κλπ. Επίσης οι κόντρες είναι απαραίτητες για το σωστό μοντάρισμα των κομματιών θα πρέπει δηλαδή οι μικρές αυτές κάθετες προς τις ραφές ευθείες να συμπίπτουν όταν ξανά-μονταριστούν τα κομμάτια Χαρακτηριστικά ενδυμάτων με σωστή εφαρμογή. Η σωστή τεχνική ραψίματος είναι απαραίτητη για την καλή εφαρμογή και τον σωστό σχεδιασμό. Η σωστή τοποθέτηση του πατρόν, ο άξονας ίσιου του ρούχο, η ακριβής κοπή, η ραφή και το σιδέρωμα των πενσών, κτλ είναι σίγουρα θεμελιώδους σημασίας. Ένα ένδυμα με σωστή εφαρμογή είναι άνετο, εναρμονίζεται με τις δραστηριότητες του χρήστη, και γίνεται ανάλογα με την γραμμή της τρέχουσας μόδας. Πέντε βασικοί παράγοντες επηρεάζουν την εφαρμογή ενός ενδύματος. Η άνεση, ή γραμμή το ίσιο και η ισορροπία. Τα πέντε αυτά είναι αλληλένδετα. Το ίσιο υλικό πρέπει να διπλώνεται σε πένσες ή κομμένο σε ραφές να επιτρέψει αρκετή άνεση πάνω από τις καμπύλες. Φαρδιές πένσες ράβονται για τον έλεγχο του πλεονάζον υλικού (μπόλικου). Ένα ρούχο με καλή εφαρμογή είναι πηγή ικανοποίησης και δείχνει ωραίο. Ένα ρούχο με καλή εφαρμογή έχει αρκετή άνεση και η γραμμές/ραφές του ακολουθούν την φιγούρα του σώματος. Οποιοδήποτε εφαρμοστό ρούχο χαρακτηρίζεται από την εμφάνιση του (σε σχέση με αυτόν που το φοράει) και η επιτυχία του βασίζεται πολύ στην εφαρμογή του. Τα εφαρμοστά ρούχα είναι πάρα πολύ άνετα και επιτρέπουν σε αυτόν που τα φοράει να εκτελεί κανονικές δραστηριότητες. Μπορεί επίσης να προσαρμόζεται άνετα στο σώμα του χρήστη. Το πέσιμο του είναι ομαλό και χωρίς ζάρες ή κρεμάσματα και επίσης να είναι καλά ισορροπημένο. Για να παραχθεί ένα ένδυμα με καλή εφαρμογή, τα πατρόν που επιλέγονται πρέπει να ελεγχτούν σωστά και να έχουν σωστό σχήμα και αναλογίες. Όταν τα ρούχα κόβονται, είναι αναγκαίο να ακολουθούνται κάποια ακριβή βήματα. Τα περισσότερα σώματα δεν είναι ούτε τέλεια ούτε αναλογικά. Πρέπει λοιπόν να γίνουν κάποιες αλλαγές και διορθώσεις. Είναι σημαντικό εφόσον γίνει το πατρόν για ένα ρούχο να γίνει πρόβα σε ένα σώμα για να γίνουν οι απαραίτητες διορθώσεις στα πατρόν. Εκτός από τα μεγάλα ελαττώματα του σώματος, μπορεί να υπάρχουν μερικά μικρότερα ελαττώματα που πρέπει να προσεχτούν κατά την δημιουργία ενός πατρόν. Για να έχουμε σωστή εφαρμογή, η σχεδίαση των πατρόν μαζί με το ίσιο του υφάσματος, την ακριβή κοπή, την ραφή και το σιδέρωμα των πενσών και του μπόλικου πρέπει να γίνουν ακριβώς σύμφωνα με τις οδηγίες του πατρόν. Τα μανίκια πρέπει να ραφτούν ομαλά και ομοιόμορφα στις μασχάλες. Οι παράγοντες που καθορίζουν αν ένα ρούχο έχει καλή εφαρμογή ή όχι είναι η άνεση, η γραμμή, το ίσιο, η τοποθέτηση και η ισορροπία. Αναφέρονται ως πρότυπα καλής εφαρμογής και είναι αλληλένδετα μεταξύ τους. Άνεση Το ρούχο που φαίνεται να είναι στο σωστό μέγεθος δεν είναι ούτε πολύ χαλαρό, ούτε πολύ σφιχτό. Η άνεση είναι επίσης η διαφορά μεταξύ των πραγματικών μετρήσεων του σώματος και των μετρήσεων του ενδύματος. Αυτός ο αριθμός διαφέρει ανάλογα με τις τάσεις της μόδας, τον τύπο του ρούχου και το προσωπικό γούστο. Ένα ρούχο κατασκευασμένο με την βέλτιστη άνεση θα πρέπει να είναι στο σωστό μέγεθος. Τραβήγματα ή διαγραφίσεις στο στήθος, στους 25

26 ώμους ή την γραμμή γοφών δείχνουν ότι η άνεση είναι ανεπαρκής. Παραπάνω άνεση δημιουργεί πτυχώσεις πάνω στις χαλαρές περιοχές δίνοντας μια αίσθηση σακουλιάσματος στο ρούχο. Υπερβολική άνεση στους ώμους δημιουργεί πτυχές στον λαιμό και το στήθος και είναι υπερβολικά χαλαρό. Γραμμή Η βασική σιλουέτα δείχνει τις γραμμές ενός ρούχου. Οι περιφερειακές γραμμές περιλαμβάνουν την γραμμή του λαιμού, τις μασχάλες, την μέση και την γραμμή του καρπού. Οι γραμμές πρέπει να είναι ομαλές χωρίς τσακίσεις και τακτοποιημένες. Πρέπει να υπάρχουν αναλογικά μεγεθυμένες καμπύλες στο πίσω και το εμπρός. Η μασχάλη πρέπει να είναι οβάλ, αλλά όχι με γωνίες ή στρογγυλή. Πρέπει να ακολουθεί τις φυσικές γραμμές εκεί που το χέρι ενώνεται. Οι καμπύλες γραμμές δεν πρέπει να είναι πολύ χαμηλά διότι θα περιορίσουν την κίνηση του χεριού. Στα ενωμένα μανίκια (στην μασχάλη), η πλαϊνή πρέπει να είναι ευθεία από την μασχάλη έως το στρίφωμα ή μια κατά μήκος γραμμή. Οι εμπρός πένσες πρέπει να σταματάν στην κορυφή του στήθους και οι πλαϊνές πένσες πρέπει να είναι ευθυγραμμισμένες στην κορυφή τους. Η κυκλική μέση θα πρέπει να είναι όσο το δυνατόν, παράλληλη με το στρίφωμα (επίπεδο) αλλά ελάχιστα χαμηλότερη στο πίσω και ελάχιστα πιο χαμηλά και κυκλικά στο εμπρός για να έχουμε καλύτερη εφαρμογή στην μέση. Οι γραμμές μέσης και στριφώματος πρέπει να είναι παράλληλες με το πάτωμα. Οι γραμμές που σχηματίζονται από πένσες, πιέτες και ωμίτες μέσα στο ένδυμα πρέπει να δίνουν χάρη και να είναι ομαλές. Οι γραμμές που παρατηρούνται κατά την εφαρμογή είναι οι βασικές γραμμές που σχηματίζουν την σιλουέτα, οι περιφερειακές γραμμές και οι γραμμές σχεδίασης ή στυλ. Οι περιφερειακές γραμμές περιλαμβάνουν την λαιμόκοψη, τις μασχάλες, την γραμμή μέσης, την περιφέρεια του καρπού και το στρίφωμα. Πρέπει να είναι ομαλά μεγεθυμένες και να ακολουθούν τις φυσικές καμπύλες του σώματος. Οι γραμμές σχεδίασης, όπως οι πιέτες, οι πένσες και τα φύλλα πρέπει να φαίνονται ότι πέφτουν κάθετα στο πάτωμα και γενικώς σε ορθή γωνία με τις περιφερειακές γραμμές που εφάπτονται, ή να εκτίνονται από την περιφέρεια από την οποία σχηματίζονται. Οι καμπύλες γραμμές πρέπει να είναι άμεσες, ομαλές και να δίνουν χάρη και να είναι ακριβώς συμμετρικές. Άξονας ίσιου. Η τοποθέτηση των υφαδιών και των στημονιών μας δίνουν τον άξονα του ίσιου που δείχνει την κατεύθυνση των νημάτων. Συνήθως τα κατά μήκος νήματα ή στημόνια, είναι βαρύτερα από τα οριζόντια ή υφάδια. Τα βαρύτερα νήματα τείνουν να πέφτουν καλύτερα στο σώμα με τσακίσεις, όταν έχουμε σούρες, πιέτες και βολάν σε ίσιο άξονα. Ο άξονας πρέπει να είναι κάθετος στο πάτωμα στο κέντρο εμπρός και στο κέντρο πίσω, εκτός και αν έχουμε λοξές ραφές. Τα κάθετα νήματα πρέπει να είναι παράλληλα στο πάτωμα, στο εμπρός και το πίσω. Στην γραμμή στήθους και στην γραμμή της περιφέρειας γοφών, ο άξονας στο δεξί μισό του ρούχου πρέπει να ταυτίζεται με αυτόν στο αριστερό μισό, εκτός και αν έχουμε ένα ασύμμετρο ντραπέ. Αν ο άξονας ίσιου δεν είναι σωστός τότε θα έχουμε ζάρες ή σακούλιασμα. Πολλές φορές ο άξονας δεν είναι ίσιος όταν το υλικό δεν είναι κομμένο προσεκτικά. Σύνολο. Ένα ρούχο με καλή εφαρμογή είναι ένα ομοιόμορφο σύνολο χωρίς ζάρες. 26

27 Ισορροπία Ένα ρούχο πρέπει να δείχνει ισορροπημένο από τα αριστερά προς τα δεξιά και από εμπρός προς τα πίσω. Η φούστα πρέπει να πέφτει έτσι ώστε να είναι συμμετρική δεξιά και αριστερά σε σχέση με το κέντρο εμπρός Οι γραμμές του λαιμό πρέπει να αγκαλιάζουν τον λαιμό σε όλα τα σημεία. Αν η γραμμή του ώμου είναι εκτός του ώμου στον λαιμού και είναι στενή στην μασχάλη το ρούχο θα δείχνει εκτός ισορροπίας. Λόγοι για κακή εφαρμογή. Όταν τα ρούχα έχουν κοπεί απρόσεχτα και αν η ραφή δεν έχει γίνει σωστά, τότε το ρούχο έχει κακή εφαρμογή. Αν το βασικό πατρόν δεν είναι στο σωστό μέγεθος και δεν γίνουν οι απαραίτητες μετατροπές σύμφωνα με τα μέτρα του σώματος, τότε έχουμε κακή εφαρμογή. Κακή στάση μπορεί να είναι ο λόγος για διαφορές με τα πατρόν. Αυτή η γραμμή του ρούχου δεν είναι κατάλληλη για αυτόν που το φοράει. Το ανθρώπινο σώμα έχει πάρα πολλές καμπύλες, από τις οποίες οι βασικές είναι το στήθος, το τέλος των ώμων, ο θώρακας, ο αγκώνας, η κοιλιά τα πλαϊνά και οι γοφοί. Το ρούχο πρέπει να είναι κομμένο και ραμμένο ακριβώς για να εφαρμόζει στις καμπύλες του σώματος. Το ευθύ υλικό πρέπει να διπλώνεται με πένσες και να κόβεται στην ραφή ώστε να επιτρέπει αρκετή άνεση για τις καμπύλες. Κάθε ρούχο πρέπει να ελέγχεται για άνεση, γραμμή, άξονα, ραφή και ισορροπία. Αν ζάρες ή διαγώνιες διπλώσεις παρατηρηθούν όταν γίνεται η ραφή πρέπει να ελευθερώνονται στις περιοχές των προεξοχών. Είναι ευκολότερο να διορθώσεις την λαιμόκοψη παρά το μανίκι και την μασχάλη. Το υλικό από τα περιθώρια ραφής μπορεί να χρησιμοποιηθεί για να αυξηθεί ή να μειωθεί το μπόλικο στην γραμμή στήθους. Όταν κόβονται τα πατρόν πρέπει να τοποθετούνται παράλληλα στις ούγιες του υφάσματος Η ραφή της μασχάλης και του λαιμού πρέπει να γίνεται με προσοχή. Για να έχουμε καλή εφαρμογή είναι καλύτερο να έχουμε οη παραπάνω υλικό στην πίσω ραφή του ώμου, στο κάτω μέρος του μανικιού και στην πλαϊνή ραφή. Όταν ράβουμε την μασχάλη και τον λαιμού, πρέπει να δίνουμε προσοχή ώστε να έχουμε ακριβή τοποθέτηση, σωστές κόντρες και ραφή. Οι πένσες στήθους δεν πρέπει να έχουν φουσκώματα ή ζάρες στο τέλος. Το μπόλικο πρέπει να είναι σωστά μοιρασμένο, χωρίς ανομοιόμορφές ή σουρωμένες πιέτες. Τα καθαρίσματα και τα στριφώματα πρέπει να τελειώνουν ομαλά. Για να βελτιωθούν οι άκρες των ραφών θα πρέπει να σιδερώνονται μετά την ραφή τους. Τα ρούχα δεν πρέπει να είναι στενά, διότι τα ελαττώματα του σώματος θα είναι πιο εμφανή. 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5:Στρωσιμο και Κοπή Προετοιμασία του υλικού για την παραγωγή. Η παραγωγή είναι μια οργανωμένη δραστηριότητα που περιλαμβάνει διαδοχικές διαδικασίες όπως το στρώσιμο την τοποθέτηση, την κοπή την ραφή, τον έλεγχο το φινίρισμα, το σιδέρωμα και την συσκευασία. Αυτή είναι η διαδικασία που μετατρέπει τις πρώτες ύλες σε τελικά προϊόντα. Είναι δύσκολο να διατηρηθεί η βιομηχανία αν η παραγωγή δεν είναι ακριβής, και στην φάση της προετοιμασίας δεν γίνεται σωστή προετοιμασία του υφάσματος. Προπαρασκευαστικές διαδικασίες. Η ανάπτυξη ενός ρούχου είναι η πρώτη διαδικασία στην παραγωγή. Όταν οι προδιαγραφές του προϊόντος είναι έτοιμες τότε ή διαδικασία κατασκευής αρχίζει. Η τοποθέτηση, το στρώσιμο, η κοπή και η ομαδοποίηση είναι οι κύριες διαδικασίες πριν την ραφή. Η κατασκευή τοποθετήσεων είναι ένα κρίσιμο βήμα στην διαδικασία παραγωγής. Με την σωστή τοποθέτηση του υφάσματος η κατανάλωση του υφάσματος είναι όσο το λιγότερο γίνεται, λιγότερη. Η κατασκευή τοποθετήσεων διασφαλίζει ότι τα πατρόν θα τοποθετηθούν ίσια, σε ζευγάρια και ότι θα τοποθετηθούν σωστά οι τρύπες και οι κόντρες. Οι μέθοδοι που επιλέγονται για το στρώσιμο και την διαδικασία κοπής έχουν άμεσο αποτέλεσμα στην ποιότητα και το κόστος του τελικού προϊόντος. Είναι σημαντικό ο σχεδιαστής, ο μοντελίστ και ο υπεύθυνος κοπής να καταλαβαίνουν ότι οι επιλογές για την φύση του υφάσματος και το σχέδιο του ρούχου έχουν άμεση επίδραση στο κόστος του στρωσίματος και στην κοπή, που χρειάζεται για το κάθε ρούχο. Η επιλογή του υφάσματος επηρεάζουν την τελική ποιότητα και στο στρώσιμο του υφάσματος. Η ποιότητα κοστίζει χρήματα και αυτό είναι εμφανές σε αυτές τις διαδικασίες, εφόσον είναι άμεση η σχέση μεταξύ των διαδικασιών που επιλέγονται και στον χρόνο που χρειάζεται για να επιτευχθεί η απαιτούμενη ποιότητα. Συμμετρία υφάσματος και ρούχου. Η σχέση μεταξύ συμμετρίας υφάσματος και ρούχου προσδιορίζει τις σωστές αποφάσεις για την ποιότητα, το κόστος και της μεθόδους που θα χρησιμοποιηθούν για να έχουμε καλύτερη ποιότητα στο μικρότερο κόστος. Η σχέση μεταξύ ποιότητας και κόστους είναι άμεση, εφόσον οι μέθοδοι για να έχουμε καλύτερη ποιότητα, χρειάζονται περισσότερο χρόνο και άρα μεγαλύτερο κόστος. α. Για να οριστεί η σωστή τοποθέτηση και το στρώσιμο χρησιμοποιούνται συγκεκριμένοι όροι για την συμμετρία του υφάσματος και του ρούχου. β. ένα συμμετρικό ρούχο είναι αυτό το οποίο, εκτός από την διαφορά μεταξύ κουμπότρυπας και κουμπιού χωρίζεται από την κάθετη κεντρική (υποθετική γραμμή) του σώματος και τα δεξιά κομμάτια είναι πανομοιότυπα με τα αριστερά. Γ. 28

29 Συμμετρικό ύφασμα, είναι αυτό που δεν έχει καμία διαφορά εμφάνισης αν το περιστρέψουμε στο ίδιο επίπεδο. Συσκευασία υφάσματος Τα υφάσματα παρασκευάζονται με διαφορετικούς τρόπους στα υφαντήρια για την παραγωγή. Ο τρόπος με τον οποίο τυλίγονται ή διπλώνονται αφού βαφτούν και φινιριστούν ονομάζεται συσκευασία υφάσματος. Μερικοί μέθοδοι συσκευασίας χρησιμοποιούνται για να προστατεύσουν το ύφασμα και άλλοι μόνο για να διευκολύνουν τον στρώσιμο και τον χειρισμό. Α. Επίπεδα, ανοιχτά και τυλιγμένα, είναι η πιο συνήθης προετοιμασία. Χρησιμοποιείται στα περισσότερα υφαντά υφάσματα κατά την παραγωγή υφάσματος. Το ύφασμα τυλίγεται σε ένα σωλήνα (από σκληρό χαρτί ή πλαστικό) και οι ούγιες του υφάσματος βρίσκονται στις αντίθετες πλευρές του σωλήνα. Συνήθως οι καλή του υφάσματος είναι από την μέσα πλευρά. Το μήκος του υφάσματος στο κάθε τόπι μπορεί να φτάσει το 1 χιλιόμετρο αλλά συνήθως είναι μέχρι 150 μέτρα αναλόγως με το βάρος. Β. Διπλωμένα και τυλιγμένα, είναι μία συσκευασία που επιτρέπει την χρήση της κόχης στο κέντρο. Σε αυτήν την προετοιμασία οι ούγιες του υφάσματος είναι η μία πάνω στην άλλη. Χρησιμοποιείται για πάρα πολύ φαρδιά υφάσματα που δεν μπορούν να στρωθούν εφόσον ο κατασκευαστής δεν έχει φαρδύ πάγκο κοπής. Η καλή του υφάσματος είναι διπλωμένη μέσα και δεν φαίνεται κατά το στρώσιμο του υφάσματος. Γ. Σωληνωτά διπλωμένα υφάσματα παράγονται στις κυκλικές πλεκτομηχανές. Αυτές οι μηχανές πλέκουν σε κυκλική κίνηση, δημιουργώντας έναν σωλήνα υφάσματος. Αυτή η συσκευασία έχει ως αποτέλεσμα ένα τόπι με δύο κόχες, μία σε κάθε άκρη του σωλήνα. Η καλή του υφάσματος είναι από την εσωτερική πλευρά και για κάθε στρώση η καλή δεν φαίνεται στην επιφάνεια της στρώσης. Δ. Δίπλωμα βιβλίου. Το συγκεκριμένο δίπλωμα είναι η πιο χαλαρή συσκευασία. Το δίπλωμα όπως είναι ανοιχτό διπλώνεται εμπρός και πίσω σε ένα χαρτόνι. Χρησιμοποιείται για τα πιο ευαίσθητα υφάσματα για να ελαττώσει την ένταση στο ύφασμα. 29

30 Προέλεγχος υφάσματος. Α. Το ύφασμα ελέγχεται εφόσον φτάσει στο κοπτήριο για δύο κυρίως λόγους. Αρχικά εφόσον το ύφασμα έχει αγοραστεί με ένα ποσοστό ελαττωμάτων (εφόσον έχει συμφωνηθεί ως αποδεκτό), βασισμένοι στην τιμή που διαπραγματεύτηκε ο αγοραστής με τον κατασκευαστή, είναι αναγκαίο να επιβεβαιωθεί ότι το ποσοστό των ελαττωμάτων δεν παρεμβαίνει αυτό που συμφωνήθηκε. Έπειτα, αν σημειωθούν τα ελαττώματα στο ύφασμα, διασφαλίζεται ότι θα αναγνωριστούν στο στρώσιμο και θα αφαιρεθούν από το ύφασμα πριν φτάσουν στο ραφείο. Β. Οι μηχανές ελέγχου υφάσματος παρέχουν μία άνετη εργασία εφόσον ταυτόχρονα μετρούν το πραγματικό φάρδος του υφάσματος. Τα καινούργια συστήματα μέσω υπολογιστή, μπορούν αυτόματα να αναγνωρίσουν κάποιους τύπους ελαττωμάτων και να τα σημειώσουν στις ούγιες. Γ. αποδοχή ή απόρριψη. Μια παρτίδα υφάσματος είτε αποδέχεται, είτε απορρίπτεται σε σχέση με τον στατιστικό έλεγχο δείγματος και έλεγχο στα τόπια του υφάσματος από την παρτίδα. Η παρτίδα απορρίπτεται όταν έχει παραπάνω αριθμό ελαττωμάτων από τον επιτρεπτό. Τοποθέτηση: Η τοποθέτηση είναι η διάταξη των πατρόν στο πάνω μέρος των στρώσεων του υφάσματος (που καθοδηγεί τον κόφτη). Για να γίνει μία τοποθέτηση, πρέπει να γνωρίζουμε το πραγματικό φάρδος του υφάσματος που θα στρωθεί και θα κοπεί και να έχουμε όλα τα κομμάτια του πατρόν σε όλα τα μεγέθη. Η τοποθέτηση συνήθως γίνεται σε ένα χαρτί με διαγραμμίσεις (αν γίνεται στο χέρι) ή σε ένα τυπωμένο άσπρο χαρτί που τα περιθώρια του είναι μεγαλύτερα από το φάρδος του υφάσματος. Η τοποθέτηση καταστρέφεται κατά την διαδικασία κοπής. Συνήθως η τοποθέτηση γίνεται για κάθε ρούχο και κάθε ύφασμα ξεχωριστά. Ξεχωριστές τοποθετήσεις θα γίνουν για τις φόδρες και τα αυτοκόλλητα όπου χρειάζονται. Η τοποθέτηση περιλαμβάνει στην αρχή της πληροφορίες για το φάρδος του υφάσματος, όπως και την κατανομή μεγεθών και ποσότητας, το σύνολο των στρώσεων του υφάσματος και την επιτυχία της τοποθέτησης (ποσοστό φύρας). Κατά την προετοιμασία της τοποθέτησης, τα πατρόν είναι προσανατολισμένα στον άξονα του ίσιου και αλληλοσυνδέονται, χωρίς να επικαλύπτονται, το ένα με το άλλο. Αυτός που κάνει την τοποθέτηση, θα «κλειδώσει» τα κομμάτια όσο ποιο κοντά γίνεται, και στις εσοχές του ενός θα βάλει το άλλο, έτσι ώστε να τα τοποθετήσει όσο πιο κοντά γίνεται, χρησιμοποιώντας όσες περισσότερες ανοιχτές περιοχές ανάμεσα στα πατρόν. Όσο πιο κοντά είναι τα πατρόν, τόσο πιο αποτελεσματική είναι η τοποθέτηση. Κατά την κοπή, η τοποθέτηση μπαίνει στην επάνω άκρη από κάθε δέμα των κομματικών. Στην κατασκευή 30

31 της τοποθέτησης, σε κάθε κομμάτι του πατρόν, αναγράφεται ο κωδικός του ρούχου, το μέγεθος και το όνομα του κομματιού ώστε να γίνει σωστή αναγνώριση κατά την διαλογή. Παραδοσιακές και σύγχρονες μέθοδοι Η διαδικασία για την κατασκευή τοποθέτησης δεν έχει αλλάξει καθόλου από την βιομηχανική επανάσταση. Η βασική ιδέα για την επίτευξη της αποδοτικότερης χρήσης του υφάσματος είναι η διατάσσοντας τα πατρόν όσο ποιο κοντά γίνεται το ένα με το άλλο., είναι και η βάση είτε γίνεται στο χέρι, είτε στον υπολογιστή. Η χρήση μίας τοποθέτησης μέσω υπολογιστή διευκολύνει την οπτικοποίηση όλης της τοποθέτησης, δίνει την πως χρησιμοποιούνται σε σχέση με την σχετική συμμετρία του ρούχου. δυνατότητα αποθήκευσης της ιδανικής τοποθέτησης και εξοικονομεί χρόνο σε όλη την διαδικασία ( εφόσον εκτυπώνεται η τοποθέτηση και δεν γίνεται στο χέρι). Τα πρόσφατα προγράμματα τοποθέτησης έχουν την δυνατότητα να φτιάχνουν αυτόματα μία τοποθέτηση, ακολουθώντας τους κανόνες για το στρώσιμο. Οι τοποθετήσεις ορίζονται από δύο παραμέτρους οι οποίες σημειώνονται στην αρχή τους. Η πρώτη παράμετρος σχετίζεται με το πατρόν α. Η μικτή τοποθέτηση είναι ο πιο δημοφιλής τύπος τοποθέτησης. Όταν το ρούχο είναι ασύμμετρο, για έχουμε καλή αποδοτικότητα, η μικτή τοποθέτηση χρησιμοποιείται σε ύφασμα που απλώνεται ανοιχτό και με την καλή πάνω στον πάγκο κοπής. Για τα περισσότερα υφαντά και ανοιχτά πλεκτά, οι μικτές τοποθετήσεις προσφέρουν την καλύτερη χρησιμοποίηση του υφάσματος επειδή, τα πατρόν τοποθετούνται οπουδήποτε εφαρμόζουν καλύτερα στο μήκος της τοποθέτησης. β. Η ανοιχτή τοποθέτηση είναι η δεύτερη πιο δημοφιλής. Όταν τα ρούχα είναι ασύμμετρα, για να επιτύχουμε την καλύτερη ποιότητα από το στρώσιμο, στην ανοιχτή τοποθέτηση, τα κομμάτια είναι σε ζευγάρια (δεξί και αριστερό) και κοντά μεταξύ τους, στο μήκος της. Η ανοιχτή τοποθέτηση χρησιμοποιείται σε ύφασμα που είναι ανοιχτό και με την καλή πάνω, στον πάγκο κοπής. Για τα περισσότερα υφαντά και ανοιχτά πλεκτά, αυτή η τοποθέτηση προσφέρει την δεύτερη καλύτερη χρησιμοποίηση του υφάσματος. γ. Η κλειστή τοποθέτηση χρησιμοποιείται κάτω από ειδικές συνθήκες. Επειδή μόνο το μισό μέρος του πατρόν χρησιμοποιείται, το ύφασμα στρώνεται στον πάγκο διπλωμένο στο μήκος του και η καλή με την καλή. Εφόσον κοπεί, κάθε κομμάτι παράγει και το αριστερό και το δεξί κομμάτι του ρούχου όταν επιλεγούν δύο παράλληλες στρώσεις. Τα σχέδια που έχουν συγκεκριμένα κομμάτια στο πατρόν που καλύπτουν ολόκληρο το 31

32 πλάτος του υφάσματος (ένα ολόκληρο πίσω μέρος εν αντιθέσει δεξί αριστερού) μπορεί να τοποθετηθεί διπλωμένο. δ. Η κλειστή σε ανοιχτή τοποθέτηση είναι παρόμοια με την κλειστή τοποθέτηση. Ωστόσο επειδή δεν υπάρχει δίπλωμα στην ούγια, τα κομμάτια του πατρόν πρέπει να είναι είτε δεξιά, είτε αριστερά. Τα σχέδια που έχουν ολόκληρα κομμάτια (όπως για παράδειγμα ένα ολόκληρο πίσω) δεν μπορούν να φτιαχτούν σε μια τέτοια τοποθέτηση, χωρίς να ξαναστρωθούν σε πάνελ. Για κάθε ολόκληρο κομμάτι κάθε ζευγάρι στρώσεων παράγει δεξί και αριστερό κομμάτι του ρούχου. Η βαφή του υφάσματος πρέπει να είναι συμπαγής όταν χρησιμοποιούμε αυτή τη μέθοδος διότι τα ρούχα κατασκευάζονται από δύο διαφορετικές στρώσεις υφάσματος. ε. Πάνελ και επαναστρώσιμο στην διαδικασία στρωσίματος μπορεί να χρησιμοποιηθούν σε συνδυασμό με την ανοιχτή κλειστή τοποθέτηση. Για να επωφεληθούμε από ένα ασύμμετρο ρούχο και να τοποθετήσουμε μισό σετ πατρόν, όταν το πατρόν έχει ολόκληρο φάρδος (και όχι δεξιά και αριστερά κομμάτια), για δύο διαδοχικά μεγέθη στην τοποθέτηση, μόνο το μεγαλύτερο πατρόν από τα δύο μπαίνει στην τοποθέτηση. Εφόσον κοπεί το αυτό το μέρος το πάνελ χωρίζεται στο μισό και μπαίνει το μικρότερο μέγεθος. Τότε ξανακόβεται το μικρότερο μέγεθος. ζ. μονοτμηματική τοποθέτηση. Όταν τα πατρόν από όλα τα διαφορετικά πατρόν είναι διάσπαρτα σε όλο το μήκος του σημαδιού, (και τοποθετημένα εκεί που εφαρμόζουν καλύτερα), τότε το σημάδι (τοποθέτηση) λέγεται μη τμηματική ή μονοτμηματική τοποθέτηση. Αυτός ο τύπος έχει την μεγαλύτερη χρησιμοποίηση ( με την μεγαλύτερη αποδοτικότητα) εφόσον η μεγαλύτερη ποσότητα πατρόν που εφαρμόζουν μεταξύ τους. Η τοποθέτηση αυτή έχει πολλαπλά σύνολα από τα πιο συνήθη μεγέθη ανάλογα με την αναλογία των μεγεθών που παραγγέλθηκαν. η. Τμηματική τοποθέτηση. Τα σημάδια με περισσότερα από ένα τμήματα που είναι γνωστά και ως τμηματικές τοποθετήσεις ή κλιμακωτές, χρησιμοποιούνται όταν οι αναλογίες της παραγγελίες δεν είναι εξαρχής γνωστές. Οι τμηματικές τοποθετήσεις διευκολύνουν την παραγωγή διαφορετικών κατανομών χρησιμοποιώντας το ίδιο σημάδι, μέσω κλιμακωτού στρωσίματος. Παρόλο που έχει την μικρότερη αποδοτικότητα, η τμηματική τοποθέτηση επιτρέπει απόλυτη προσαρμογή σε παρόμοιες ποικίλες κατανομές. θ. Άξονας. Τα πατρόν τοποθετούνται στο σημάδι με τον άξονα του ίσιου του πατρόν, παράλληλα στον άξονα του υφάσματος ( που ορίζουν οι ούγιες). Αυτή η συνθήκη παρεκκλίνει μόνο από εξαιρετικές περιπτώσεις και μόνο σε μονόχρωμα υφάσματα για να ελαττωθεί η φύρα. Ο άξονας του υφάσματος επηρεάζει άμεσα την ποιότητα γι' αυτό είναι και πολύ σημαντικός. Η δεύτερη παράμετρος που ορίζει το τύπο της τοποθέτησης είναι ο τρόπος. Η κατεύθυνση του πέλους (χνούδι) του υφάσματος επηρεάζει τον τρόπο της τοποθέτησης. Το ύφασμα είναι συνήθως τυλιγμένο και στις περισσότερες περιπτώσεις η κατεύθυνση του πέλους είναι από την πλευρά που ανοίγει το ύφασμα. Το αν όλα τα κομμάτια του πατρόν είναι προς τα κάτω, προς τα πάνω ή πάνω κάτω είναι και ο τρόπος της τοποθέτησης. 32

33 Κατασκευή τοποθέτησης. Α. ένα σημάδι γίνεται τοποθετώντας διαδοχικά πατρόν στο χώρο της τοποθέτησης. Αυτός ο χώρος ορίζει το ύφασμα που θα χρησιμοποιηθεί στην στρώση. Ορίζεται από τα ακόλουθα μέρη που είναι κοινά για όλα τα σημάδια. 1. Οι δύο γραμμές ούγιας σχεδιάζονται παράλληλα στις άκρες του πάγκου κοπής. Η απόσταση μεταξύ των δύο αυτών γραμμών ορίζει το ελάχιστο χρήσιμο φάρδος του υφάσματος. Αν το ύφασμα είναι 1,5 μέτρο τότε το φάρδος δεν πρέπει να είναι φαρδύτερο από 1,46 μέτρα. 2. Η αρχική γραμμή βρίσκεται στην δεξιά άκρη του σημαδιού όπως την βλέπει αυτός που κάνει την σχεδίαση (ή αυτός που στρώνει). Αυτή η γραμμή είναι κάθετη προς τις ούγιες και δείχνει την αρχή του σημαδιού. Συνήθως αφήνονται κενά 30 εκατοστά πριν την γραμμή αυτή για τις συνοδευτικές πληροφορίες. 3. Η τελική γραμμή βρίσκεται στο τέλος της τοποθέτησης (αντίθετη με την αρχική γραμμή). Αυτή η γραμμή σχεδιάζεται κάθετα στο φάρδος της τοποθέτησης και βρίσκεται εκεί που τελειώνει το τελευταίο πατρόν. Επιπλέον μήκος μπορεί να προστεθεί στο τέλος για να δώσει περιθώριο υφάσματος. Συνδετικά κομμάτια Τοποθετούνται κατά μήκος για το έλεγχο της ούγιας (από την μεριά που γίνεται το στρώσιμο). Αυτό διευκολύνει την επικάλυψη του υφάσματος που χρειάζεται όταν ένα τόπι υφάσματος τελειώνει ή όταν έχουμε ελάττωμα πανιού που πρέπει να απομακρυνθεί. Σημειώσεις Οι σημειώσεις χρησιμοποιούνται για να παρέχουν κρίσιμες πληροφορίες για την τοποθέτηση. Συνήθως βρίσκονται στην αρχή (και συχνά και στο τέλος) της τοποθέτησης,. Πριν από το στρώσιμο είναι σημαντικό για αυτόν που στρώνει να ελέγχει τις σημειώσεις, πριν από την κοπή για να διασφαλίσει το σωστό στρώσιμο. Κανόνες τοποθέτησης: όταν γίνεται η τοποθέτηση των πατρόν, αυτό που φτιάχνει την τοποθέτηση, θα ακολουθήσει κάποιους κανόνες. Αρχικά τα πατρόν έχουν τέτοια κατεύθυνση ώστε τα πατρόν να είναι παράλληλα στις ούγιες. Τα πατρόν θα κατευθυνθούν ανάλογα με το πέλος όπως προδιαγράφεται από τον τρόπο τοποθέτησης. Τα πατρόν θα «κλειδωθούν» όσο αποτελεσματικότερα γίνεται για να έχουμε το μικρότερο ποσοστό φύρας του υφάσματος. Τα πατρόν θα τοποθετηθούν από το μεγαλύτερο προς το μικρότερο, επειδή αυτός ο τρόπος είναι ο αποδοτικότερος σε μία τοποθέτηση, και χρειάζεται τις λιγότερες αλλαγές. Τα μικρότερα κομμάτια τοποθετούνται, αν είναι εφικτό, ανάμεσα στα μεγαλύτερα κομμάτια. Πάντα υπολογίζεται η μέθοδος κοπής στην τοποθέτηση για να αποτρέψουμε αδύνατες καταστάσεις κοπής. Η τοποθέτηση μέσω υπολογιστή χρειάζεται έναν έμπειρο χειριστή για να τοποθετήσει σωστά τα κομμάτια στο σημάδι. Ο χειριστής δουλεύει σε μια οθόνη υπολογιστή αντί για ολόκληρα κομμάτια χάρτινου πατρόν και όλοι οι χειρισμοί γίνονται στην οθόνη αντί την σχεδίαση με το χέρι στο χαρτί. Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα με αυτόν τον τρόπο. 1. Ο χρήστης μπορεί να βλέπει ολόκληρη την τοποθέτηση απευθείας. 2. Μπορούν να γίνουν εύκολα άπειρες ανακατατάξεις των κομματιών 3. Καταργείται η σχεδίαση των περιγραμμάτων των πατρόν στο χέρι. 4. Η αποδοτικότητα υπολογίζεται αυτόματα με την τοποθέτηση. 5. Υπάρχει η μεγέθυνση ήδη στον υπολογιστή. 6. Οι τοποθετήσεις μπορούν να σταλθούν οπουδήποτε στον κόσμο ηλεκτρονικά. 33

34 7. Διακυμάνσεις του φάρδους του υφάσματος μπορούν εύκολα να προσαρμόζονται εφόσον οι τοποθετήσεις γίνονται για συγκεκριμένο φάρδος. 8. Με τα σύγχρονα συστήματα γίνονται αυτόματες τοποθετήσεις. Οι ρίγες και τα καρό απαιτούν ειδική τοποθέτηση, στρώσιμο, κοπή και διαλογή. Στην μόδα οι κάθετες ρίγες πρέπει να συμπίπτουν σε συγκεκριμένα σημεία, αναλόγως την τιμή του προϊόντος. Κάθετα στο κέντρο εμπρός, μεταξύ τσεπών και σώματος, στην ραφή των ώμων, στους ωμίτες, και πολλές φορές στην ένωση γιακά και σώματος. Οι οριζόντιες ρίγες πρέπει να συμπίπτουν στις πλαϊνές ραφές, στο κέντρο εμπρός, στην ένωση μανικιών με το σώμα στις τσέπες και στο κέντρο πίσω. Στα καρό υφάσματα οι ρίγες πρέπει να συμπίπτουν οριζόντια και κάθετα. Αναλόγως πως είναι το ριγέ ή καρό ύφασμα η τοποθέτηση πρέπει να γίνεται με μία κατεύθυνση και να ακολουθούνται οι επαναλήψεις του υφάσματος, και εφόσον είναι αδύνατη η τοποθέτηση μίας τσέπης στην πάνω άκρη του πάνελ, αυτό το κομμάτι θα τοποθετηθεί ακόμα πιο κάτω στο μήκος του υφάσματος εκεί που η επανάληψη ταιριάζει. Αυτές οι τοποθετήσεις ξεκινούν με τα πατρόν μαρκαρισμένα με μία γραμμή που ορίζεται ως γραμμή ελέγχου, με πληροφορίες για την επανάληψη του υφάσματος. Η τοποθέτηση σημαδεύεται στο μήκος της με γραμμές στην αρχή και κάθε επανάληψη. "Όταν τα πατρόν τοποθετούνται στο σημάδι πρέπει να προσανατολίζονται έτσι ώστε να συμπίπτουν με τις επαναλήψεις στην τοποθέτηση. Κατευθύνσεις του χρήστη. Υπάρχουν κάποιοι γενικοί κανόνες για την διαδικασία των τοποθετήσεων. 1. Η μεγιστοποίηση του φάρδους του υφάσματος. Όσο πιο φαρδύ είναι ένα ύφασμα, τόσο αποδοτικότερη θα είναι η τοποθέτηση, εφόσον αυξάνεται η χρησιμοποίηση του υφάσματος. 2. Η μεγιστοποίηση της συνολικής ποσότητας των κομματιών στην τοποθέτησης. Όσο μεγαλύτερο αριθμό κομματιών έχουμε, τόσα περισσότερα κομμάτια θα «κλειδώσουν» καλύτερα οπότε και θα έχουμε μεγαλύτερη επιτυχία. 3. Η μεγιστοποίηση της συνολικής ποσότητας και ποικιλίας των μεγεθών στην τοποθέτηση. Το κομμάτια από περισσότερα μεγέθη, ταιριάζουν καλύτερα μεταξύ τους. Τα περισσότερα μεγέθη στην τοποθέτηση, προσφέρουν περισσότερες ευκαιρίες να ταιριάξουν και να «κλειδώσουν» μεταξύ τους τα πατρόν. Στρώσιμο Το στρώσιμο του υφάσματα για την κοπή μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Αυτοί οι μέθοδοι στρωσίματος περιγράφουν τους τρόπους με τους οποίους θα τοποθετηθεί η καλή του υφάσματος και ο προσανατολισμός του πέλους, από στρώση σε στρώση. Η επιλογή της μεθόδου στρωσίματος θα επηρεάσει το κόστος του στρωσίματος και την ποιότητα του τελικού προϊόντος (ως αποτέλεσμα της κοπής). Η ποιότητα στρωσίματος πετυχαίνεται όταν τα ελαττώματα στην καλή του υφάσματος προσδιορίζονται (ακόμα και αν έχει προηγηθεί έλεγχος) και αφαιρούνται, είτε κατά το στρώσιμο ή σημαδεύονται και αφαιρούνται μετά το στρώσιμο. Τα υψηλότερα επίπεδα ποιότητας στρωσίματος οπότε, επιτυγχάνονται όταν η μέθοδος στρωσίματος επιτρέπει την καλή του υφάσματος να είναι επάνω και ορατή σε αυτόν που στρώνει κάθε φορά. Η κατανόηση των μεθόδων στρωσίματος εξυπηρετεί στην κατανόηση του γιατί η επιλογή ορισμένων τύπων υφάσματος αυξάνει ή μειώνει το συνολικό κόστος του προϊόντος. "Όταν υπάρχει διχρωμία υφάσματος στο τελικό προϊόν τότε έχει να κάνει με την μέθοδο στρωσίματος. 34

35 Επιλογή μεθόδου στρωσίματος. Η επιλογή της μεθόδου στρωσίματος συχνά υπαγορεύει ορισμένους τρόπους χειρισμού του υφάσματος και την επιλογή των μηχανημάτων για την στρώση. Η διαθεσιμότητα του κατάλληλου εξοπλισμού στρωσίματος μπορεί να περιορίσει τις επιλογές στρωσίματος (και τους τύπους των τοποθετήσεων) που διαθέτει το κάθε εργοστάσιο (δεν μπορούν όλα τα απλωτικά μηχανήματα να στρώσου όλες τις μεθόδους). Μία φορά στην στρώση και τα κομμάτια σε μία φορά. Κάθε στρώση υφάσματος απλώνεται με την καλή του προς τα πάνω (συνήθως) έτσι ώστε ο χειριστής να βλέπει όλη την επιφάνεια της καλής του, και να μπορεί να αναγνωρίσει τυχόν ελαττώματα στο ύφασμα. Το ύφασμα απλώνεται μόνο προς μία κατεύθυνση, από το τέλος του πάγκου κοπής προς την αρχή (από δεξιά προς τα αριστερά του χειριστή). Αυτό διασφαλίζει ότι δεν θα υπάρχουν προβλήματα στην κατεύθυνση του πέλους (χνουδιού) του τελικού προϊόντος. Για αυτό το στρώσιμο όλα τα πατρόν είναι σε ανοιχτή τοποθέτηση μίας κατεύθυνσης. Αυτή όμως είναι αργή μέθοδος επειδή σε κάθε στρώση το ύφασμα κόβεται στο τέλος κατά πλάτος και ο χειριστής ξαναγυρνάει στην αρχή για την επόμενη στρώση. Αυτό επαναλαμβάνεται μέχρι να απλωθούν όλες οι στρώσεις. Η δεύτερη μεγαλύτερη ποιότητα στρωσίματος είναι δυνατή με την καλή πάνω, διαφορετικές φορές στην στρώση και τα κομμάτια πάνω κάτω. Σε αυτή την μέθοδο το ύφασμα απλώνεται από το τέλος του πάγκου κοπής προς την αρχή. Στην αρχή του πάγκου ο χειριστής κόβει κατά πλάτος το ύφασμα και μετά περιστρέφει το τόπι του υφάσματος (στο ίδιο επίπεδο). Ο χειριστής έπειτα συνεχίζει το άπλωμα του υφάσματος από την αρχή προς το τέλος του πάγκου, όπου το ύφασμα κόβεται και περιστρέφεται ξανά. Αυτό συνεχίζεται μέχρι να τελειώσουν όλες οι στρώσεις που χρειάζονται. Αυτή η μέθοδος απαιτεί το ύφασμα να είναι συμμετρικό επειδή εναλλακτικά οι στρώσεις τοποθετούνται σε αντίθετες κατευθύνσεις. Οι τοποθετήσεις σε αυτή την μέθοδο συνήθως είναι ανοιχτές και με τα κομμάτια πάνω κάτω για να εκμεταλλευτούν την συμμετρία του υφάσματος και είναι και πιο αποδοτικές. Η τοποθέτηση μπορεί να είναι και με τα κομμάτια στην ίδια φορά, παρόλο που δεν θα υπάρχει κέρδος στην ποιότητα ( εκτός του χρόνου στο στρώσιμο). Η πιο αποδοτική και γρήγορη μέθοδος στρωσίματος είναι η δεύτερη πιο χαμηλή σε ποιότητα. Καλή με καλή, και πάνω κάτω. Για συμμετρικά υφάσματα και μέτρια ποιότητα, αυτή η μέθοδος είναι η πιο δημοφιλής. Αρχίζοντας από το τέλος του πάγκου κοπής ο χειριστής απλώνει το ύφασμα προς την αρχή του πάγκου. Χωρίς να κόβουν το τέλος, ο χειριστής διπλώνει το ύφασμα και αρχίζει να απλώνει πάλι προς τα πίσω. Για ανοιχτές τοποθετήσεις με τα κομμάτια σε οποιαδήποτε κατεύθυνση, αύτη η μέθοδος έχει το μικρότερο κόστος στρωσίματος και την μικρότερη ανάλωση υφάσματος. Η ποιότητα είναι χαμηλή επειδή η καλή του υφάσματος δεν είναι ορατή από τον χειριστή σε καμία στρώση και δεν μπορεί να αφαιρέσει τυχόν ελαττώματα. Αυτή η μέθοδος διευκολύνει επίσης, την χρήση κλειστών τοποθετήσεων σε ανοιχτά υφάσματα, αλλά απαιτεί την αναγνώριση των ελαττωματικών κομματιών κατά την διαδικασία της ραφής από τους γαζωτές ή από τους ελεγκτές ποιότητας. Όταν το ύφασμα είναι ασύμμετρο τότε η καλή με καλή με μία φορά μέθοδος, επιτρέπει την χρήση μιας ανοιχτής ή κλειστής τοποθέτησης σε ανοιχτό ύφασμα που μίας κατεύθυνσης. Το αποτέλεσμα αυτής την μεθόδου είναι ζευγάρια κομματιών, όταν το ύφασμα είναι καλή με καλή και παράγονται διαδοχικά φύλλα. Αυτή η μέθοδος είναι σχετικά αργή και παράγει την χαμηλότερη ποιότητα επειδή η καλή του υφάσματος σε κάθε στρώση δεν είναι ορατή 35

36 στον χειριστή. Αυτή η μέθοδος απαιτεί, επίσης, την αναγνώριση των ελαττωματικών κομματιών κατά την ραφή. Κλειστή, καλή με καλή, μίας κατεύθυνσης. Κλειστό ύφασμα, είναι το ύφασμα που διπλώνεται κατά μήκος, είτε λόγω της διαδικασίας ύφανσης ( π.χ. στα σωληνωτά πλεκτά), είτε εσκεμμένα από το υφαντήριο για να διευκολύνει την διαδικασία κατασκευής ( τα πολύ φαρδιά υφάσματα μπορεί να αγοραστούν διπλωμένα για να επιτρέψουν την χρήση στενότερων πάγκων κοπής). Σε αυτή την μέθοδο ο χειριστής ξεκινά στο τέλος του πάγκου για να απλώσει το ύφασμα (σωληνωτό ή διπλωμένο και τυλιγμένο), προς την αρχή του πάγκου. Ο χειριστής κόβει κατά πλάτος το ύφασμα στο τέλος της τοποθέτησης και γυρίζει πάλι πίσω στο τέλος του πάγκου. Δύο στρώσεις υφάσματος είναι απλωμένα στον πάγκο σε μία κατεύθυνση, όπου και οι δύο στρώσεις είναι καλή με καλή. Τα διπλωμένα υφάσματα επιτρέπουν την χρήση κλειστών τοποθετήσεων, όπου η κόχη τους χρησιμοποιείται για μονά κομμάτια, σε συνδυασμό με τα ζευγάρια ( τα μονά συμμετρικά κομμάτια διπλώνονται στην μέση και τοποθετούνται πάνω στην κόχη του υφάσματος. Τα υπόλοιπα, δηλαδή τα κομμάτια σε ζευγάρια, τοποθετούνται σε ανοιχτές περιοχές της τοποθέτησης, και όταν κόβονται παράγουν δεξιά και αριστερά ζευγάρια). Η χρήση της κλειστής τοποθέτησης ( τα μισά των ζευγαριών στα πατρόν), επιταχύνει την διαδικασία κοπής, εφόσον χρειάζεται μόνο ο μισός χρόνος για κόψουν τα μισά πατρόν. Η ποιότητα εδώ είναι μέτρια στην καλύτερη περίπτωση εφόσον πάλι η καλή του υφάσματος δεν είναι ορατή. Κλειστή, καλή με καλή δύο κατευθύνσεων. Αυτή η μέθοδος είναι παρόμοια με την προηγούμενη, εκτός του ότι, αντί να κόβεται, το ύφασμα διπλώνεται και ο χειριστής το στρώνει από την αντίθετη κατεύθυνση. Το αποτέλεσμα είναι να έχουμε ζευγάρια στρώσεων πάνω κάτω. Εφόσον σε αυτή τη μέθοδο, η κατεύθυνση του χνουδιού αλλάζει η ποιότητα είναι χαμηλότερη. Εκτός αν κατά την τελική χρήση του προϊόντος είναι τέτοια ώστε ο καταναλωτής να μην παρατηρεί την φορά του υφάσματος, αυτή η μέθοδος δεν χρησιμοποιείται. Β. Διαχείριση παραγγελίας Για να μπορέσουμε να διαχειριστούμε τις ποσότητες της κοπής και να τις ταιριάξουμε με τις ποσότητες της παραγγελίας, χρησιμοποιούνται διάφορες στρατηγικές. Η πιο οικονομική προσέγγιση είναι να χρησιμοποιήσουμε μια μόνο-τμηματική τοποθέτηση, που περιέχει τα πατρόν στις αναλογίες που έχει γίνει η παραγγελία. Το ύφασμα στρώνεται σε πολλαπλάσια της αναλογίας της τοποθέτησης. Η τοποθέτηση με σκαλοπάτι για μια τμηματική τοποθέτηση, γίνεται όταν η αναλογία της παραγγελίας και η ποσότητα παράγονται από των αριθμό στρώσεων για κάθε σετ πατρόν σε κάθε τμήμα. Μονό-τμηματική τοποθέτηση. Ένα τυπικό παράδειγμα είναι για το εύρος των μεγεθών Χ5, 5, Μ,Ι, XI, όπου θα υπάρχουν ένα τμήμα για το Χ5, δύο για το 5, τρία για το Μ, ;δύο για το I, και ένα για το XI. Επομένως θα υπάρχουν εννέα ολοκληρωμένα πατρόν στην τοποθέτηση. Η παραγγελία θα παραχθεί από τα πολλαπλάσια αυτής της αναλογίας Χ5/1, 5/2, Μ/3, 1/2, ΧΙ/1 και από τον αριθμό των απαραίτητων στρώσεων. Αν η παραγγελία προέλθει από πολλαπλάσια διαφορετικής αναλογίας, τότε είναι απαραίτητο να φτιαχτεί μια νέα τοποθέτηση. 36

37 Το τμηματικό στρώσιμο (σκαλοπάτι), χρησιμοποιείται για τμηματικές τοποθετήσεις, όπου η ποσότητα κα η αναλογία των ρούχων που θα κοπούν, ορίζεται από διαφορετικό αριθμό στρώσεων σε κάθε τμήμα της τοποθέτησης. Στις περισσότερες περιπτώσεις το τμήμα με τον μεγαλύτερο αριθμό στρώσεων, τοποθετείται προς την αρχή του στρωσίματος. Έπειτα κάθε τμήμα τοποθετείται από την αρχή προς το τέλος ανά αριθμό στρώσεων. Για κάθε χρώμα, οι στρώσεις που χρειάζονται για όλα τα τμήματα απλώνονται κατά μήκος του πάγκου. Έπειτα για το πρώτο (και το δεύτερο αν χρειάζεται) τμήμα, οι επιπλέον στρώσεις που χρειάζονται απλώνονται από πάνω από το κάθε τμήμα. Τέλος οι επιπλέον στρώσεις που χρειάζονται για το πρώτο τμήμα, απλώνονται πάνω από αυτό. Γ. Στρώσιμο ρίγας και καρό: Οι ρίγες και τα καρό απαιτούν την τοποθέτηση και την κατεύθυνση κάθε στρώσης υφάσματος ακριβώς πάνω από την προηγούμενη. Αυτό γίνεται με την χρήση καρφιών, για να ευθυγραμμιστεί η κάθε στρώση. Τα καρφιά τοποθετούνται στις περιοχές της φύρας κάθε τοποθέτησης, στην δεδομένη γραμμή επανάληψης, εκεί όπου θα πέσει το κάθε πατρόν. Η σύγχρονη προσέγγιση είναι να η χρήση ενός προγραμματισμένου πάγκου με καρφιά, όπου ανασηκώνονται τα καρφιά του πάγου, ώστε να πετύχουμε το ίδιο αποτέλεσμα. Ο χειριστής θα μετρήσει τις ρίγες του υφάσματος στην δεδομένη επανάληψη, όπου βρίσκεται το καρφί, και έπειτα θα τοποθετήσει το ύφασμα πάνω στο καρφί σε κάθε άκρη της ρίγας, διασφαλίζοντας ότι το ύφασμα θα παραμείνει επίπεδο. Αυτό επαναλαμβάνεται σε όλο το μήκος του πάγκου. Εφόσον το ύφασμα στρώνεται πάνω στην ρίγα, θα κοπεί ομοιόμορφα, έτσι ώστε τα κομμάτια του πατρόν να ευθυγραμμίζονται. Οι ρίγες στρώνονται συνήθως με την καλή πάνω, έτσι ώστε να διασφαλίζεται η καλύτερη ποιότητα. Τα καρό χειρίζονται περίπου με τον ίδιο τρόπο. Για τα καρό χρησιμοποιούνται επίσης καρφιά στο φάρδος και τα βελουτέ υφάσματα, στρώνονται χρησιμοποιώντας ειδικά του υφάσματος σε κάθε επανάληψη του μοτίβου του υφάσματος. πλαίσια, στα οποία τοποθετείται το ύφασμα. Αυτά τα πλαίσια έχουν σχεδιαστεί για την χρήση απλωτικών μηχανημάτων, όπου το στρώσιμο γίνεται με το χέρι. Τα βελούδα και τα βελουτέ στρώνονται με την καλή επάνω, σε μία κατεύθυνση και χρησιμοποιείται η ανοιχτή τοποθέτηση, μίας φοράς. Η διαδικασία είναι αργή επειδή ο χειριστής πρέπει να βγάζει τις ούγιες του υφάσματος από τις γωνίες του πλαισίου, όπου είναι στερεωμένες. Δ. Εντολή κοπής Κατά την διαδικασία του στρωσίματος, ο χειριστής κρατάει αρχείο από κάθε στρώση, για να αναφέρει την ανάλωση του υφάσματος και τον πραγματικό αριθμό των στρώσεων και των χρωμάτων που στρώθηκαν. Ακολουθώντας την διαδικασία κοπής, ο χειριστής θα κρατήσει αρχείο των στρώσεων που απλώθηκαν από κάθε τόπι υφάσματος. Η ανάλωση αυτών που δεν στρώθηκα και τα ελαττώματα επίσης θα καταγραφούν στην εντολή κοπής. Ο χειριστής θα συλλέξει αυτά τα στοιχεία για την επιβεβαίωση ότι κάθε στρώση έχει απλωθεί. Η εντολή κοπής είναι ένα έγγραφο που χρησιμοποιείται ως αναφορά του τι 37

38 κόπηκε συγκρίσει με την παραγγελία. Επιπρόσθετα με τον πραγματικό αριθμό ρούχων που κόπηκαν κατά μέγεθος και χρώμα, η εντολή κοπής ορίζει την ανάλωση του τέλους του υφάσματος και του κατεστραμμένου υφάσματος ως αποτέλεσμα του στρωσίματος. Τα αυτοκόλλητα του ρόλου του υφάσματος θα μπουν στην εντολή κοπής. Συνήθως στην βιομηχανία η παραγγελία και η εντολή κοπής είναι ένα έγγραφο. Τάση υφάσματος. Για να αποφευχθεί το μπάσιμο του υφάσματος μετά το στρώσιμο είναι απαραίτητο το ύφασμα να ηρεμήσει πάνω στον πάγκο κοπής. Ελαττώνοντας την τάση κατά το στρώσιμο, ελαττώνεται και η ανάγκη να ηρεμήσει το ύφασμα στον πάγκο κοπής. Κοπή Η κοπή είναι από τις μεγαλύτερες διαδικασίες και η πιο δύσκολη, διότι εφόσον το ρούχο έχει κοπεί δεν υπάρχουν μεγάλα περιθώρια διόρθωσης σοβαρών ελαττωμάτων. Οποιοδήποτε ελάττωμα του πανιού θα επηρεάσει το αποτέλεσμα της ραφής. Η κοπή λοιπόν είναι η διαδικασία της κοπής των κομματιών του ρούχου από το σύνολο της στρώσης του υφάσματος. Ακριβής κοπή είναι σημαντική ώστε να παραχθούν ρούχα με την ίδια εφαρμογή με το εγκεκριμένο δείγμα. Όταν κόβονται πολλαπλές στρώσεις υφάσματος υπάρχουν πολλά προβλήματα με την ακρίβεια και την ποιότητα. Κατά την διαδικασία κοπής, η σχέση μεταξύ του πατρόν και των κομμένων κομματιών έχει να κάνει με την σταθερότητα του υφάσματος, την κίνηση του κατά την κοπή (γλίστρημα),την κάθετη ακρίβεια της λεπίδας κοπής, την ποιότητα της κομμένης άκρης (καθαρό κόψιμο χωρίς ξέφτια ή σούρες) και την ακριβή τοποθέτηση των σημαδιών ραφής όπως οι τρύπες και οι κόντρες. Εργαλεία κοπής Η κοπή μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους. Παρακάτω ενδεικτικά αναφέρουμε μερικά εργαλεία κοπής. Α. Ψαλίδια (χειροκίνητα). Χρησιμοποιούνται για την κοπή δειγμάτων και περιορισμένες ποσότητες. Ο κόπτης πρέπει να ελέγχει το ψαλίδι, και πολλαπλές στρώσεις δυσκολεύουν την διαδικασία και ελαττώνουν την ακρίβεια κοπής. Αυτή η μέθοδος είναι αργή και αντιπαραγωγική. Β. Λεπίδα Η λεπίδα είναι μία εναλλακτική μέθοδος από το ψαλίδι. Συνήθως χρησιμοποιείται για την κοπή δερμάτινων. Η λεπίδα κόβει ανάμεσα στο ύφασμα, χαράσσοντας τον πάγκο κατά την διαδικασία. Τα υφάσματα σε αυτή τη μέθοδο πρέπει να είναι βαριά, επειδή η λεπίδα τα σπρώχνει, και διαστρεβλώνει τις στρώσεις του υφάσματος. Γ. Ηλεκτρικές μηχανές κοπής. Χρησιμοποιούνται κατά την μαζική παραγωγή ενδύματος. Μπορούν να κόψουν πολλές στρώσεις υφάσματος και χρησιμοποιούνται ανά τον κόσμο. Στην ουσία είναι μία λεπίδα η οποία με την βοήθεια ενός κινητήρα κινείται ώστε να κόψει το ύφασμα. Υπάρχουν ηλεκτρικά ψαλίδια κάθετα ή στρογγυλά Το κάθετο ψαλίδι έχει με μια ευθεία κάθετη λεπίδα και μία παλλινδρομική κίνηση, πάνω-κάτω. Μπορεί να κόψει πολλαπλές στρώσεις υφάσματος, ανάλογα με το πάχος του υφάσματος και να σημαδέψει τις κόντρες όπου χρειάζεται. Το στρογγυλό ψαλίδι διαθέτει μία κυκλική λεπίδα που με περιστροφική κίνηση κόβει με ακρίβεια το ύφασμα. Αυτό το ψαλίδι δεν πιέζει το ύφασμα, οπότε είναι καλύτερο 38

39 για υφάσματα που γλιστράνε. Η κοπή των κρουστότερων υφασμάτων είναι επίσης πολύ πιο έυκολη. Μειονέκτημα αυτού του ψαλιδιού είναι ότι δεν έχει κάθετη κοπή, οπότε σε πολλές στρώσεις θυσιάζεται η ποιότητα. Δ. Βοηθητικά μηχανήματα: θεωρούνται βοηθητικά μηχανήματα οι κόντρες σημαδέματος και το τρυπάνι για μαρκάρισμα Ε. Προηγμένα συστήματα κοπής. Αυτά τα συστήματα ελαττώνουν τις εργατοώρες, αυξάνοντας την ακρίβεια της κοπής ή μπορούν ακόμα να εξαλείψουν τον κόπτη τελείως. Τα περισσότερα από αυτά ελέγχουν την διαδικασία αυτόματα, βελτιώνοντας την ποιότητα, με το να βελτιώνουν την κοπή σε σχέση με τον ανθρώπινο χέρι. Α. Το σύστημα κοπής με σερβομηχανισμό, χρησιμοποιεί έναν πάγκο κοπής με κενό και ένα βραχίονα ταλάντευσης, τοποθετημένο στην μηχανή κοπής. Η μηχανή κοπής τοποθετείται από πάνω και ο δίσκος της βάσης είναι μικρότερος. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα μικρότερη αναταραχή στις στρώσεις κατά την κοπή. Β. Ηλεκτρονικά συστήματα στρωσίματος και κοπής. Υπάρχουν τρεις τεχνολογίες για την κοπή μέσω υπολογιστή, το αυτόματο ψαλίδι κοπής, κοπή με λέιζερ και η υδροκινούμενη κοπή. Οι δύο τελευταίες τεχνολογίες, το λέιζερ και η υδροκινούμενη κοπή, περιορίζονται σε μία, δύο στρώσεις υφάσματος ή μία στρώση δέρματος. Αυτά τα συστήματα χρησιμοποιούν την τοποθέτηση μέσω υπολογιστή, χωρίς να χρειάζεται η χρήση τυπωμένης ή σχεδιασμένης τοποθέτησης. Στη θέση της τοποθέτησης, είτε ένα κενό χαρτί απλώνεται πάνω στην στρώση για την αναγνώριση των κομματιών, ή αυτοκόλλητες ετικέτες θα μπουν σε κάθε κομμάτι. Αυτό το σύστημα διαθέτει και τρυπάνι για τις τρύπες, όπου χρειάζονται. Τα πιο πρόσφατα συστήματα μπορούν να αυξομειώσουν το ύψος της κοπής. Γ. Κοπή δέρματος. Παραδοσιακά το δέρμα κόβεται με λεπίδα. Σήμερα κόβεται με λέιζερ. Αυτά τα συστήματα περιέχουν σαρωτές που είναι τόσο ευαίσθητοι, ώστε να σαρώνουν κάθε δέρμα και να αναγνωρίζουν κάθε ελάττωμα πάνω του. Αυτό το σύστημα δημιουργεί την ιδανικότερη τοποθέτηση πάνω στο δέρμα και κόβει με λέιζερ αυτόματα. Διαδικασία διαλογής. Εφόσον οι δέσμες των κομματιών κοπής ξεχωρίζονται από τις στρώσεις του υφάσματος, μεταφέρονται σε ένα ξεχωριστό τραπέζι για την διαλογή και την προετοιμασία για το ραφείο. Α. Η πιο απλή μέθοδος είναι να διαχωριστούν σε διαφορετικές αποχρώσεις από το στρώσιμο. Κάθε ομάδα στρώσεων σημαδεύεται ανά θέση στην στρώση. Αυτές οι ομάδες σημειώνονται και δένονται μαζί με μία κορδέλα. Β. Το σημάδεμα των στρώσεων γίνεται όταν υπάρχει η υποψία ότι η απόχρωση του υφάσματος διαφέρει ανά στρώση. Σε κάθε δέσμη αρχίζοντας από την τελευταία στρώση, σημαδεύονται οι στρώσεις με μία ετικέτα (στην πίσω πλευρά του υφάσματος) που περιέχει τον οδηγό, το μέγεθος και τον αριθμό της στρώσης. Έτσι στο ραφείο, οι γαζωτές ταιριάζουν τα κομμάτια αριθμητικά, διασφαλίζοντας ότι όλα τα κομμάτια σε ένα ρούχο θα είναι από την ίδια στρώση και δεν θα έχουμε διχρωμίες. Γ. Εφόσον οι δέσμες έχουν διαχωριστεί και δεθεί, ξεχωρίζονται και ομαδοποιούνται ανάλογα με την διαδικασία ραφής. Δ. Αν υπάρχουν ελαττωματικά κομμάτια τότε θα ξανακοπούν. Σιδέρωμα. Πριν την ραφή γίνεται μία προπαρασκευαστική διαδικασία το σίδερο. Το σιδέρωμα γίνεται είτε με σίδερα ατμού, σε πρέσες ή κούκλες. Οι λόγοι είναι. 1. Να ισιώσει ζάρες ή πιέτες του υφάσματος που μπορεί να δημιουργήθηκαν κατά την επεξεργασία τους. 2. Να γίνουν τσακίσεις ή πιέτες όταν το σχέδιο του ρούχου το απαιτεί. 3. Να εφαρμοστεί το ρούχο από επίπεδο, στις καμπύλες του σώματος. Αυτό συνήθως γίνεται 39 στα μάλλινα υφάσματα, όπου ο ατμός επηρεάζει τις διαστάσεις. Μπορεί τα ρούχα να μπουν ή να ξεχειλώσουν ανάλογα με το να επιστρέψει πίσω στην επίπεδη κατάσταση του.

40 4. Για την προετοιμασία της ραφής. Σε πολλά στάδια της ραφής του ρούχου, οι ραφές πρέπει να διπλωθούν και να σιδερωθούν ανάλογα με τον τύπο της ραφής. Επίσης για να κολλήσουν τα αυτοκόλλητα εξαρτήματα του ρούχου όπως για παράδειγμα τα αυτοκόλλητα στους γιακάδες, ή αράχνη στριφώματος. 5. Να φινιριστεί το ρούχο μετά την κατασκευή του. 40

41 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: Ραφή Η ραφή γίνεται εφόσον έχει γίνει ο διαχωρισμός των κομμένων κομματιών ανάλογα με το μέγεθος, το χρώμα και τις ποσότητες. Η βασική διαδικασία στην κατασκευή ενδυμάτων είναι η συναρμολόγηση των συστατικών των ρούχων. Η ραφή γίνεται εφόσον έχουν δοθεί οι προδιαγραφές. Η βιομηχανία ενδύματος απαιτεί ειδικές μηχανές για την ραφή μιας μεγάλης γκάμας ρούχων. Ειδικές ραπτομηχανές ανάλογα με την χρήση είναι αναγκαίες για οποιαδήποτε μονάδα ραφείου. Η εξέλιξη των ραπτομηχανών λόγω της ανάγκης για την μείωση του χρόνου και την παραγωγή ποιοτικών ενδυμάτων είναι ραγδαία. Οι ραπτομηχανές διακρίνονται ανάλογα με το σχήμα αλλά και το είδος της βελονιάς που παράγει. Είδη ραπτομηχανών και χρήσεις Τα βασικότερα είδη ραπτομηχανών (με πολλές παραλλαγές ανάλογα με τον κατασκευαστή) είναι τα παρακάτω. 1. Απλή γαζωτική μηχανή μίας βελόνας. Παράγει απλό γαζί. Η βελόνα έχει παλινδρομική κάθετη κίνηση. Μπορεί εκτός από το απλό γαζί (βελονιές τύπου 300) να παράγει και στερεώματα. 2. Γαζωτική μηχανή με απλή αλυσοραφή. Παράγει την αλυσοραφή, δηλαδή βελονιές τύπου 100. Είναι κατάλληλη και για πλεκτά υφάσματα επειδή είναι ελαστική ραφή. 3. Γαζωτική με διπλή αλυσοραφή. Η μηχανή έχει δύο βελόνες που λειτουργούν ταυτόχρονα. Παράγει δύο σειρές γαζιού (τύπος βελονιάς 400) και χρησιμοποιείται ιδιαίτερα για την ραφή όθπίη και όπου χρειάζονται δίγαζα. Οι ραφές είναι ομοιόμορφες. 4. Κοπτοράπτης. Η μηχανή μπορεί να έχει από μία έως πέντε κλωστές. ραφές είναι τύπου 500 ή συνδυασμός 500 & 400. Κόβει τα ξέφτια και οι κλωστές καλύπτουν τα περιθώρια ραφές. Χρησιμοποιείται γενικώς για το καρίκωμα των ρούχων ή για την ένωση υφασμάτων ζέρσεϊ. 5. Τιγκέλι. Οι ραφές του τιγκελιού είναι επικαλυπτικές και είτε είναι τύπου 400 ή τύπου 600. Χρησιμοποιείται στα στριφώματα, σε πλακοραφές και σε διακοσμητικές ραφές. 6. Μηχανή στριφώματος ή κλάπα. Οι ραφές αυτές είναι αόρατες από την καλή του ρούχου, και η μηχανή δουλεύει με κυρτή βελόνα. Χρησιμοποιείται στα στριφώματα και οι βελονιές είναι τύπου

42 7. Μηχανή κουμπιού. Ράβει κουμπιά με 2 ή 4 τρύπες ανάλογα με την ρύθμιση της μηχανής. Η βελόνα κινείται κάθετα και το κουμπί κινείται από άκρη σε άκρη. 8. Μηχανή κουμπότρυπας. Αυτή η μηχανή κόβει στο σημείο που χρειάζεται η κουμπότρυπα με συγκεκριμένο μήκος ανοίγματος (ανάλογα με το μέγεθος του κουμπιού) και ράβει ταυτόχρονα την άκρη του ανοίγματος για να αποφευχθεί το ξέφτισμα. Είδη ραφών: Η ραφή είναι το βασικό στοιχείο κατασκευής ενός ρούχου. Ορίζεται ως ο τύπος ένωσης δύο κομματιών υφάσματος. Ανάλογα με τον τύπο του υφάσματος, την χρήση του τελικού προϊόντος, το κομμάτι προς ραφή και το είδος του της ένωσης υπάρχουν διάφοροι τύποι ραφής. Μπορούν να δημιουργηθούν με το χέρι ή με γαζωτικές μηχανές. Οι βασικοί τύποι ραφών είναι η απλή, η γαλλική, το καρίκωμα και η πλακοραφή. Απλή ραφή. Χρησιμοποιείται για την ένωση δύο υφασμάτων (κυρίως υφαντών). Μπορεί να γίνει με απλή γαζωτική, με γαζωτική αλυσοραφής ή ζιγκ-ζαγκ. Γαλλική ραφή. Η γαλλική ραφή είναι μία ραφή μέσα στην ραφή. Είναι ανθεκτική και μπορεί να χρησιμοποιηθεί μόνο σε ίσια κομμάτια. Χρησιμοποιείται για λεπτά και ολισθηρά υφάσματα και επίσης σε διαφανή υφάσματα όπου δεν θέλουμε να φαίνονται τα ξέφτια. Πλακοραφή. Αυτή η ραφή έχει σχεδιαστεί για υφαντά υφάσματα και ίσιες άκρες. Χρησιμοποιείται για την κατασκευή αθλητικών, αντρικών και παιδικών ρούχων και οποιοδήποτε ρούχο χρειάζεται δυνατές και ανθεκτικές ραφές. Κατασκευάζεται σε απλή γαζωτική μηχανή και δεν μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε βαριά υφάσματα. Καρίκωμα. Χρειάζεται ο κοπτοράπτης για την κατασκευή της. Χρησιμοποιείται σε ρούχα με άνετη ραφή, όπου δεν χρειάζεται οι ραφές να είναι επίπεδες, σε ραφές που δεν χρειάζεται να είναι ανοιχτές λόγω της θέσης τους (π.χ. μανίκια) και σε ζέρσεϊ Ειδικές ραφές: ανάλογα με τον τύπο του ρούχου μπορεί να υπάρξουν περιπτώσεις που οι απλές ραφές να μην γίνεται να χρησιμοποιηθούν. Γι' αυτόν το λόγο χρησιμοποιούνται ειδικές ραφές. 42

43 Κεφάλαιο 7: Ποιοτικός Έλεγχος Γενικές διαδικασίες. Ο ποιοτικός έλεγχος μπορεί να γίνει κατά την διάρκεια της προετοιμασίας ενός ρούχου και σε όλες τις φάσεις της επεξεργασίας του, ή στο τελικό προϊόν. Κατά την διαδικασία του ποιοτικού ελέγχου, αναγνωρίζονται τα ελαττώματα σε ένα ρούχο, ανάλογα με τα στάνταρ της κάθε εταιρείας. Για να διασφαλιστεί η ποιότητα ενός ενδύματος ανάλογα με το εργοστάσιο, ο ποιοτικός έλεγχος μπορεί να περιλαμβάνει τρία επίπεδα. Τεχνικό, παραγωγής και τελικό. Οι εργασίες του τεχνικού επιπέδου περιλαμβάνουν τα εξής: 1. Έλεγχος πριν την παραγωγή. Έλεγχος του υφάσματος και των αξεσουάρ. Έγκριση του πατρόν και της τοποθέτησης. Ραφή και έλεγχο δειγμάτων παραγωγής. Έλεγχο ελαττωματικών κομματιών και αντικατάσταση τους. Έλεγχο σε κεντήματα, τυπώματα, πλύσιμο κτλ., δηλαδή όλες τις συμπληρωματικές εργασίες φασόν. 2. Οι εργασίες του επιπέδου παραγωγής περιλαμβάνουν το έλεγχο κατά την διάρκεια παραγωγής ώστε να αποφευχθούν μη αποδεκτά προϊόντα. 3. Έλεγχος της δουλειάς του γαζωτή και αν παράγει σωστή ραφή. 4. Διασφαλίζει ότι έχουν παρθεί προληπτικά μέτρα για την αποφυγή ελαττωματικών προϊόντων. 5. Έλεγχος στην ποιότητα των ενδυμάτων και στέλνει τα απορριπτέα πίσω στην ραφή για επιδιόρθωση. 6. Ο τελικός έλεγχος μετά το τέλος της παραγωγής διασφαλίζει ότι τα προϊόντα φόρτωσης είναι στο αποδεκτό επίπεδο ποιότητας. 7. Τελικός έλεγχος στα ολοκληρωμένα ενδύματα. Τα ελαττωματικά ενδύματα στέλνονται πίσω για επιδιόρθωση. 8. Έλεγχος για το αν τα ενδύματα εκπληρώνουν τις απαιτήσεις των προδιαγραφών. 9. Έλεγχος της παραγγελίας. 10. Έλεγχος της συσκευασίας. Λόγω του ότι πολλές διαφορετικές επεξεργασίες μπορούν να έχουν το ίδιο αποτέλεσμα η κάθε εταιρεία ορίζει τα χαρακτηριστικά του ρούχου στις προδιαγραφές του. Τέσσερα είναι τα στοιχεία που ελέγχονται. Η αποτυχία του ρούχου να διαθέτει τα στοιχεία αυτά μπορεί να απορρίψει την παραγγελία. Τα στοιχεία που ελέγχονται είναι: 1. Η εμφάνιση του ρούχου 2. Η ποιότητα του υφάσματος 3. Οι μετρήσεις του ρούχου 4. Και η ραφή. 1.Μετρήσεις. Τα όρια ανοχής των μετρήσεων αναφέρονται στις προδιαγραφές του ρούχου. Οποιαδήποτε μεταβολή έχει επίδραση στην εφαρμογή του ρούχου και μπορεί να επιφέρει αλλαγή του μεγέθους. Οι μεταβολές στις μετρήσεις μπορεί να είναι αποτέλεσμα της συστολής του πανιού, του πατρόν ή κακής ραφής. 43

44 2. εμφάνιση του ρούχου. Ελέγχεται αν το ρούχο έχει την προκαθορισμένη οπτική εμφάνιση σύμφωνα με το σχέδιο, την γραμμή και το χρώμα. 3. Η ποιότητα του υφάσματος. Το ύφασμα πρέπει να έχει την συμφωνημένη ποιότητα, και να μην έχει εμφανή ελαττώματα, που θα έχουν ως αποτέλεσμα την απόρριψη του ρούχου. 4. Ραφή. Η ραφή πρέπει να είναι ανάλογα με τις προδιαγραφές, καθώς επηρεάζει και την εφαρμογή αλλά και την εμφάνιση του ρούχου. Ανάλυση εποπτείας ποιοτικού ελέγχου Γενικά Το μπάσιμο του υφάσματος μετά το πλύσιμο δεν μπορεί να είναι πάνω από το 3% της συνολικής επιφάνειας. (2) Η σύνθεση του υφάσματος πρέπει να είναι η συμφωνηθείσα. Η βαφή του υφάσματος πρέπει να είναι σταθερή και μόνιμη και να μην χρησιμοποιούνται βλαβερές ουσίες. Μετά το πλύσιμο πρέπει να διατηρείται το χρώμα (να μην ξεθωριάζει), το πάχος του υφάσματος, το πέλος, η υφή του υφάσματος, η ελαστικότητα και το ρούχο δεν πρέπει να στρίβει (στραβό-ραμμαρισμένο) στις ραφές. Αξεσουάρ Όλα τα αξεσουάρ (π.χ. κουμπιά ή φερμουάρ) πρέπει να ταιριάζουν με τις οδηγίες φροντίδας του ρούχου, όπως επίσης και με τα υπόλοιπα υλικά. Όλα τα εξαρτήματα πρέπει να είναι βαμμένα σταθερά και μόνιμα και να μην σκουριάζουν. Επίσης δεν πρέπει να έχουν αιχμές που θα μπορούσαν να τραυματίσουν τον καταναλωτή. Όλα τα εξαρτήματα πρέπει να ταιριάζουν με τις δεδομένες προδιαγραφές. Τα κουμπώματα πρέπει να είναι καλά στερεωμένα. Τα φερμουάρ πρέπει να είναι ραμμένα επίπεδα και σε απόσταση από το ύφασμα ώστε τα δόντια τους να μην μαγκώνει. Κλωστές Οι κλωστές που χρησιμοποιούνται πρέπει να ταιριάζουν με το είδος του υφάσματος, της φόδρας και όλα τα χρησιμοποιούνται. Επίσης πρέπει να ελέγχεται η αντοχή στο σπάσιμο, η ελαστικότητα, το μπάσιμο, η αντοχή στην θερμοκρασία και η αντοχή της βαφής της Συνήθως το χρώμα της κλωστής είναι το ίδιο με το χρώμα του υφάσματος εκτός και αν προδιαγράφεται διαφορετικά. Αυτοκόλλητα Τα αυτοκόλλητα πρέπει να ταιριάζουν με το ύφασμα, τις οδηγίες φροντίδας και πρέπει να είναι καλά στερεωμένα και με εγγυημένη δύναμη. Για ελαστικά υφάσματα πρέπει να επιλέγονται ανάλογα αυτοκόλλητα. Κατά την κατασκευή του ρούχου τα αυτοκόλλητα δεν πρέπει να είναι ζαρωμένα ή να κάνουν φουσκώματα. Η φόδρα Η φόδρα πρέπει να ταιριάζει με το ύφασμα ανάλογα με τις προδιαγραφές και την τελική χρήση του προϊόντος. Η τοποθέτηση της φόδρας στο ρούχο συνήθως αναφέρεται εξαρχής. Η φόδρα δεν πρέπει να φαίνεται από την εξωτερική πλευρά του ρούχου, όταν αυτό φοριέται. 44

45 Λάστιχα. Τα λάστιχα και τα ελαστικά πρέπει να έχουν μόνιμη ελαστικότητα. Ταινίες ώμων. Οι ώμοι των πλεκτών ρούχων πρέπει να ενισχύονται με ταινίες υφάσματος ή σιλικόνης για να μην ξεχειλώνουν. Βάτες. Οι βάτες και τα βατελίνια πρέπει να είναι κρυμμένα, είτε μέσα στην φόδρα, είτε καλυμμένα με ύφασμα του ίδιου χρώματος όταν δεν υπάρχει φόδρα. Οι βάτες πρέπει να είναι στερεωμένες στις ραφές των ώμων, ώστε να μην φεύγουν με την χρήση ή να αλλάζουν θέση. Θηλάκια κρεμάσματος. Τα θηλάκια πρέπει να στερεώνονται σταθερά, ώστε το όταν το ρούχο είναι κρεμασμένο να μην σχίζονται. Η θέση τους καθορίζεται από τις προδιαγραφές του ρούχου. Το ύφασμα πρέπει να είναι κομμένο σύμφωνα με τις προδιαγραφές ποιότητας. Όλα τα κομμάτια ενός προϊόντος πρέπει να προέρχονται από το ίδιο τόπι ενός υφάσματος. Διαφορές στο χρώμα, στην γυαλάδα και στην υφή σε προϊόντα ίδιου χρώματος μιας παραγγελίες δεν πρέπει να υφίστανται. Οι τσέπες πρέπει να είναι συμμετρικές. Δεν πρέπει να υπάρχουν γυαλάδες από το σιδέρωμα. Το προϊόν πρέπει να είναι καθαρό από χνούδια, χωρίς κλωστές (κομμένες και άκοπες) και σιδερωμένο. Το πακετάρισμα του ρούχου πρέπει να γίνεται έτσι ώστε να μην υπάρχουν μόνιμες τσακίσεις ή παραμορφώσεις. Ραφές Περιθώρια ραφών. Όλα τα κομμάτια ενός πατρόν πρέπει να έχουν ικανό περιθώριο ραφών Όλες οι ορατές άκρες πρέπει να είναι σωστά κομμένες και περασμένες με κοπτοράπτη. Οι ανοιχτές άκρες πρέπει να είναι ομοιόμορφα κομμένες. Φινίρισμα ραφών. Οι βελόνες ραφής πρέπει να επιλέγονται σύμφωνα με το υλικό και να αλλάζονται τακτικά. Το μήκος της ραφής επιλέγεται σύμφωνα με το ύφασμα. Το ελάχιστο μήκος είναι 4 βελονιές ανά εκατοστό για τα σταθερά και 5 βελονιές για τα ελαστικά. Η τάση της κλωστής και η αντοχή της ραφής πρέπει να προσαρμόζεται ανάλογα με το ύφασμα 45

46 Η ελαστικότητα της ραφής πρέπει αν εγγυάται στα ελαστικά υφάσματα (οι ραφές δεν πρέπει να σπάνε). Το τέλος της ραφής πρέπει να στερεώνεται. Τα παρακάτω ελαττώματα δεν πρέπει να υφίστανται: Ανοιγμένες ραφές, τρύπες βελόνας, μαρκάρισμα από το ποδαράκι υφάσματος. Πολλαπλές ραφές ή ορατή επανεκκίνηση της ραφής. Στραβές ή κυματιστές και στριμμένες ραφές. Κουμπότρυπες. Οι κουμπότρυπες πρέπει να είναι ραμμένες περιμετρικά με ικανή πυκνότητα και οι άκρες τους πρέπει να είναι καλά στερεωμένες και χωρίς ξέφτια. Πένσες. Οι πένσες πρέπει να είναι ομαλές και η μύτη τους καλά στερεωμένη. Τα σημάδια και οι τρύπες για τις πένσες πρέπει να μην φαίνεται και να μην καταστρέφουν το υλικό. Η θέση των κουμπιών και των κουμποτρυπών πρέπει να ταιριάζουν μεταξύ τους, όπως επίσης και η αποστάσεις μεταξύ τους. Τσέπες. Οι τσέπες, περιλαμβανομένων και των εσωτερικών, πρέπει να είναι σταθερά γαζωμένες και στερεωμένες στις γωνίες τους. Όλες οι τσέπες πρέπει να είναι επίπεδες και σωστά φινιρισμένες. Όταν είναι απαραίτητο, τα ανοίγματα στις τσέπες πρέπει να είναι ενισχυμένα με αυτοκόλλητο, έτσι ώστε να μην ξεχειλώσουν από την χρήση ή να μπουν κατά το πλύσιμο. Οι τσέπες πρέπει να είναι ραμμένες συμμετρικά και η θέση τους να ανταποκρίνεται στις προδιαγραφές του ρούχου. Θηλάκια ζώνης. Τα θυλάκια ζώνης πρέπει να είναι καλά στερεωμένα. Η θέση τους πρέπει να είναι ανάλογα με τις προδιαγραφές. Ποιότητα τυπώματος. Οι παρακάτω απαιτήσεις πρέπει να εκπληρώνονται: Καλά τυπωμένο και με ομοιόμορφη αίσθηση. Τα χρώματα πρέπει να είναι έντονα, χωρίς θολές περιοχές. Οι πάστες χρώματος δεν πρέπει να είναι σπασμένες Σωστή θέση ανάλογα με τις προδιαγραφές. Ουδέτερη οσμή. Τα περιγράμματα του τυπώματος πρέπει να είναι το ένα δίπλα στο άλλο χωρίς κενά. 46

47 Κεφάλαιο 8: Συσκευασία Γενικά. Η συσκευασία των ενδυμάτων έχει ως σκοπό την παράδοση του προϊόντος στα καταστήματα με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να μένουν ανέπαφα κατά την μεταφορά τους και να έχουν σωστή παρουσίαση για να πουληθούν άμεσα. Η συσκευασία διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του ενδύματος (φούστες, φορέματα, σακάκια, κτλ) και τον τύπο του υφάσματος. Τα περισσότερα ενδύματα συσκευάζονται σε πλαστικές σακούλες, είτε στο τέλος της παραγωγής, είτε κατά την αποθήκευση τους. Προϊόντα όπως πουκάμισα και εσώρουχα συνήθως συσκευάζονται άμεσα μετά τον τελικό έλεγχο. Άλλα ενδύματα όπως σακάκια, φορέματα και φούστες, συνήθως κρεμιούνται, για να αποφευχθούν οι τσακίσεις και τα ζαρώματα. Όλα τα διπλωμένα προϊόντα συσκευάζονται σε ξεχωριστές διάφανες σακούλες, που διαφέρουν σε μέγεθος ανάλογα με το μέγεθος του ρούχου και διπλώνονται έτσι ώστε να αποφεύγονται οι τσακίσεις και να παραμένουν επίπεδα. Όλα τα κρεμαστά προϊόντα συσκευάζονται σε ξεχωριστές διάφανες σακούλες που σφραγίζονται και στην αρχή και στο τέλος. Οι κρεμάστρες επιλέγονται ανάλογα με την κάθε εταιρεία και αναλόγως του τύπου του ρούχου. Αναλυτικότερα: Κρεμαστά ρούχα: Οι κρεμάστρες για τα ρούχα είναι διαθέσιμες σε ποικιλία τύπων, υλικών και μεγεθών. Συνήθως οι κρεμάστρες για τα ρούχα των ενηλίκων είναι μήκους 43 εκατοστών. Για την κατασκευή τους χρησιμοποιούνται πλαστικό, μέταλλο και ξύλο, όμως οι πλαστικές κρεμάστρες είναι οι οικονομικότερες. Για τα παλτό και τα σακάκια χρησιμοποιούνται κρεμάστρες από σκληρό πλαστικό ή ξύλο ώστε να μην σπάνε και οι οποίες είναι στρογγυλές στο τέλος, ώστε να μην παραμορφώνονται οι ώμοι και οι βάτες. Για τα παντελόνια και τις φούστες χρησιμοποιούνται κρεμάστρες με μανταλάκια και συνήθως χρησιμοποιείται και αφρολέξ ώστε να μην δημιουργούνται ζάρες από τα μανταλάκια. Για τις μπλούζες και τα φορέματα χρησιμοποιούνται κρεμάστρες γενικής χρήσης, με ειδικές εσοχές ώστε να περνάνε τα θυλάκια κρεμάσματος. Τα δερμάτινα ρούχα συνήθως είναι κρεμασμένα και συσκευασμένα σε χάρτινες σακούλες και ύστερα σε πλαστικές, οι οποίες έχουν αεραγωγούς για να επιτρέπουν στο δέρμα να αναπνέει και να μην δημιουργείται η υγρασία και μούχλα. 47

48 Οι κρεμάστρες πρέπει να έχουν λαιμό ύψους περίπου 5 εκατοστών ώστε να μπορούν να περνάνε εύκολα από τις μπάρες και να μην τσαλακώνονται οι γιακάδες (αν υπάρχουν). Στα πολύ λεπτά υφάσματα όπως για παράδειγμα μεταξωτά, οι κρεμάστρες πρέπει να είναι καλυμμένες με αφρολέξ, ώστε τα ρούχα να μην γλιστράνε. Εφόσον τα ρούχα έχουν μπει στις κρεμάστρες τοποθετούνται σε ειδικές κούτες με μπάρες, ώστε να μείνουν κρεμασμένα και κατά την μεταφορά τους. Διπλωμένα ρούχα. Ανάλογα με το είδος του ρούχου το δίπλωμα διαφέρει, η γενική όμως θεωρία είναι όσο το λιγότερο δίπλωμα τόσο καλύτερα. Οι μπλούζες διπλώνονται από την ανάποδη, τοποθετείται ριζόχαρτο για να μην τρίβεται το ύφασμα στην πλάτη, ύστερα διπλώνονται τα μανίκια και στο τέλος διπλώνεται στην μέση. Έτσι όταν μπαίνουν στην σακούλα φαίνεται η μπροστινή όψη του ρούχου. Τα πουκάμισα διπλώνονται με τον ίδιο τρόπο μόνο που επιπλέον μπαίνουν χάρτινα ή πλαστικά κολάρα για να στερεώνουν τον γιακά και να μην χάνει την εμφάνιση του. Τα παντελόνια χωρίς πιέτες και τσακίσεις διπλώνονται στην μέση και έπειτα ανά τρία, έτσι ώστε να είναι εμφανής πάντα η μία τσέπη και πάντα από την μία πλευρά ώστε να μπορούν να συσκευάζονται επίπεδα. 48

49 Τα παντελόνια με τσακίσεις η πιέτες διπλώνονται στην μέση από τα μπατζάκια και έπειτα στην μέση ώστε να διατηρηθούν οι τσακίσεις στην μεταφορά. Με αυτόν τον τρόπο φαίνεται η πλαϊνή ραφή, η εμπρός και η πίσω τσέπη. Αναλόγως το ρούχο μπορεί να είναι αναγκαίο να διπλωθεί με σκληρό χαρτόνι, έτσι ώστε να μην χάσει την φόρμα του όταν μπει στην σακούλα ή να μπουν και επιπλέον συνδετήρες για να σταθεροποιήσουν το δίπλωμα. Το μέγεθος της σακούλας που χρησιμοποιείται διαφέρει ανάλογα με τον τύπο του ρούχο, όπως συνήθως και το υλικό, και προσδιορίζεται από την κάθε εταιρεία ανάλογα με τα πρότυπα της. Η σακούλα πάντα φέρει προειδοποίηση για την χρήση της και τον κίνδυνο ασφυξίας, όπως επίσης και το διακριτικό της ανακύκλωσης. Επειδή τα ρούχα συσκευάζονται σε αεροστεγής σακούλες είναι πιθανό μέχρι να φτάσουν στο κατάστημα να αναπτύξουν μούχλα ή οσμές τοποθετούνται ειδικά σακουλάκια σιλικόνης τα οποία έχουν την ιδιότητα να απορροφούν την υγρασία. Όλες οι παραπάνω διαδικασίες συσκευασίες μπορούν να γίνουν με ειδικά μηχανήματα. Τα ρούχα μπαίνουν σε χάρτινα κιβώτια ανά οδηγό, μέγεθος και χρώμα για να μπορούν να διαχωρίζονται ευκολότερα. Τα κιβώτια θα πρέπει να είναι από σκληρό χαρτόνι που θα αποτρέψει τυχόν ζημιές κατά την μεταφορά τους. Ο τρόπος συσκευασίας, το υλικό της κούτας, το είδος και το μέγεθος προσδιορίζονται από την κάθε εταιρεία. Το κιβώτιο που χρησιμοποιείται πρέπει να είναι ανθεκτικό ώστε να διασφαλίζει το περιεχόμενο, να ακολουθεί τις οδηγίες πακεταρίσματος τις εταιρείας, να μην έχει τυπωμένα επάνω άλλα ονόματα ή φίρμες άσχετες με το προϊόν, να είναι σωστά σφραγισμένο ώστε να διασφαλίζει το προϊόν και να έχει το σωστό μέγεθος, ώστε να ελαττωθεί ο κενός χώρος. 49

50 Κεφάλαιο 9: Αναλυτική κατασκευή πατρόν Εργαλεία και Εξοπλισμός για τη Δημιουργία Πατρόν: Επιφάνεια Εργασίας Απαιτείται μία επίπεδη επιφάνεια εργασίας. Το ιδανικό της ύψος θα πρέπει να είναι τα εκατοστά. Χαρτί Για τα πατρόν χρησιμοποιείται ανθεκτικό χαρτί σε καφετί απόχρωση. Για τα σχέδια που χρησιμοποιούνται συχνά, καλό θα ήταν να χρησιμοποιήσουμε λεπτό χαρτόνι. Μολύβια Χρησιμοποιούμε σκληρά μολυβιά για τον σχεδιασμό των πατρόν (2Η) και χρωματιστά μολυβιά για τη σκιαγράφηση περίπλοκων τμημάτων. Ειδικά Μολύβια Για τη σημείωση οδηγιών πάνω στα πατρόν. Γόμα Χάρακας Καμπυλόγραμμα Για τον σχεδιασμό καμπύλων Ξύλινο Μέτρο Μοιρογνωμόνιο Μεζούρα Ροδάκι Χρησιμοποιείται για να μεταφέρει ένα πατρόν, συμπεριλαμβανομένων των περιθωρίων ραφής, των πενσών και τις θέσεις των τσεπών, στην ανάποδη του υφάσματος, με την βοήθεια χαρτιού. Ψαλίδι Χρησιμοποιούμε διαφορετικό ψαλίδι για την κοπή του υφάσματος και για την κοπή του χαρτιού, αφού το χαρτί στομώνει τις λεπίδες. Σελοτέιπ Καρφίτσες Μαχαίρι Κιμωλία ραφείου Για τη σημείωση του τελικού πατρόν πάνω στο ύφασμα και για τη σημείωση των μετατροπών που πρέπει να γίνουν πάνω στο ρούχο.

51 Τονάλ Λεπτά υφάσματα που χρησιμοποιούνται για τα ρούχα από πλεκτό ή ζέρσεϊ ύφασμα. Φροντίζουμε ώστε το βάρος της φόδρας να είναι όσο το δυνατό πιο κοντά στο βάρος του υφάσματος. Χάρακας Κομπιουτεράκι Γαλλικά καμπυλόγραμμα Πλαστικά καμπυλόγραμμα και χάρακες που μας επιτρέπουν να σχεδιάσουμε καμπύλες. Εργαλεία Τομής Πατρόν Εργαλείο που μαρκάρει τα σημεία ένωσης, κόβοντας μικρά κομμάτια από το πατρόν. Γάντζοι Πατρόν Βαρίδια Επιτρέπουν στο πατρόν να παραμείνει στη θέση του πάνω στο ύφασμα. 51