Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος

Transcript

1 54

2 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Η προστασία του περιβάλλοντος αποτελεί βασική παράμετρο της λειτουργίας μας. Ουσιαστική επιδίωξή μας είναι να λειτουργούμε μέσα και πέρα από τη περιβαλλοντική νομοθεσία σε ότι αφορά στη διατήρηση και προστασία του φυσικού περιβάλλοντος. Γι αυτό η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου προχώρησε σε σημαντικές επενδύσεις οι οποίες αφορούν την μέτρηση της ρύπανσης και την μείωση κατανάλωσης φυσικών πόρων. Επαληθεύσαμε από Διαπιστευμένο Φορέα Πιστοποίησης τις εκπομπές οι οποίες προβλέπονται από το Πεδίο 1 Άμεσες εκπομπές και το Πεδίο 2 Έμμεσες εκπομπές. Επενδύσαμε σε ερευνητικά προγράμματα για την ουσιαστική μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στο τομέα του οδοφωτισμού. Συνεχίσαμε την συστηματική καταγραφή της κατανάλωσης νερού, χρησιμοποιώντας πρακτικές για την ορθολογική χρήση των υδάτινων πόρων και την μείωση του υδάτινου αποτυπώματος μας. 55

3 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Αντιθορυβικό Πέτασμα στον Οικισμό Κάτω Αιγάνη, Χ.Θ , ,6. Διαχείριση Θορύβου Η Μελέτη για την Εγκατάσταση Συστήματος Ελέγχου Θορύβου και Αερίων Ρύπων ανατέθηκε το 2009 στην Επιτροπή Ερευνών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας/ Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών προκειμένου να προσδιοριστούν οι θέσεις παρακολούθησης του Οδικού Θορύβου κατά μήκος του Αυτοκινητόδρομου, βάσει των απαιτήσεων των εγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων. Ορίστηκαν 25 γεωγραφικές θέσεις μέτρησης του Οδικού Κυκλοφοριακού Θορύβου, οι οποίες και εγκρίθηκαν από την Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος. Οι Ηχομετρήσεις είναι 24ωρες και διενεργούνται στις επιλεγμένες εγκεκριμένες θέσεις σε ετήσια βάση από την Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με ειδικούς αυτοκινούμενους σταθμούς παρακολούθησης θορύβου κατάλληλα εξοπλισμένους με εφαρμογή ύψους διάταξης 4m, με στατιστικούς αναλυτές θορύβου και διάταξη μικροφώνου παντός καιρού. 24 ωρες ηχομετρήσεις διενεργούνται σε ετήσια βάση από την Πολυτεχνική Σχολή, Τμήμα Πολιτικών Μηχανικών του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας με ειδικούς αυτοκινούμενους σταθμούς παρακολούθησης θορύβου. Για όγδοη συνεχή χρονιά το 2017 διενεργήθηκαν οι μετρήσεις θορύβου και συντάχθηκε η Τεχνική Έκθεση με τα αποτελέσματα, η οποία υποβλήθηκε στην Διεύθυνση Θορύβου και στην Ειδική Υπηρεσία Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας & Κλιματικής Αλλαγής. Οι μετρήσεις του Οδικού Κυκλοφοριακού Θορύβου το 2017 διενεργήθηκαν σε 15 γεωγραφικές θέσεις, όπως προέκυψε από την αξιολόγηση των αποτελεσμάτων του Προγράμματος Παρακολούθησης Οδικού 56

4 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 Οικισμός Παραλία Πελασγίας - Αυτόνομος κινητός σταθμός θορύβου με στατιστικό αναλυτή και διάταξη παντός καιρού (σε ειδικό ιστό) τύπου SOLO Οικισμός Πλάκα - Αυτόνομος κινητός σταθμός θορύβου με στατιστικό αναλυτή και διάταξη παντός καιρού (σε ειδικό ιστό) τύπου SOLO Κυκλοφοριακού Θορύβου του έτους 2016, όπου σύμφωνα με τα αποτελέσματα των μετρήσεων δεν κρίθηκε απαραίτητη η παρακολούθηση 10 γεωγραφικών θέσεων μέτρησης από τις 25 συνολικά, αφού οι στάθμες θορύβου ήταν σημαντικά μικρότερες του σχετικού Περιβαλλοντικού Ορίου. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της Μελέτης για το έτος 2017, από τις 15 συνολικά θέσεις μέτρησης παρατηρήθηκε: υπέρβαση του σχετικού Περιβαλλοντικού Ορίου σε 9 θέσεις (εκ των οποίων σε 4 οριακά), σε 2 θέσεις όπου έχουν αναβαθμιστεί και ολοκληρωθεί τα υπάρχοντα αντιθορυβικά πετάσματα παρατηρήθηκε σημαντική βελτίωση συγκριτικά με τα προηγούμενα έτη και πλήρης εφαρμογή του ορίου σε 1 θέση η υπέρβαση οφείλεται στον αυξημένο φόρτο της παράπλευρης οδού και δεν απαιτείται συνέχιση των καταγραφών στη θέση αυτή. Στατιστική επεξεργασία των αποτελεσμάτων των μετρήσεων τα τέσσερα έτη δείχνουν Οικισμός Κάτω Αιγάνη - Αυτόνομος κινητός σταθμός θορύβου με στατιστικό αναλυτή και διάταξη παντός καιρού (σε ειδικό ιστό) τύπου SOLO 57

5 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Α/Α 1 ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΠΑΡΑΛΙΑ ΡΑΧΩΝ ΠΕΤΑΣΜΑΤΑ ΕΛΑΣΤΙΚΟ ΥΨΟΣ ΜΗΚΟΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗ ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ Από Χ.Θ. Έως Χ.Θ. ΠΕΤΑΣΜΑΤΟΣ (μ) ΕΠΙΦΑΝΕΙΑ (μ) Προς Θεσ/νικη 116 4, Προς Αθήνα Προς Θεσ/ 82 3, νικη , ΚΑΤΩ ΑΙΓΑΝΗ Προς Αθήνα , Προς Θεσ/ νικη ,5 189 Προς Αθήνα , ΛΕΠΤΟΚΑΡΥΑ Προς Θεσ/ νικη ελάχιστες μεταβολές στις τιμές του Οδικού Θορύβου κατά μήκος του Αυτοκινητόδρομου. Εγκατάσταση Αντιθορυβικών Πετασμάτων Το 2017 ολοκληρώθηκε η εγκατάσταση των αντιθορυβικών πετασμάτων σε τρεις οικιστικές περιοχές του αυτοκινητοδρόμου. Η θέση κατασκευής των ηχοπετασμάτων πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις προτάσεις της ειδικής ακουστικής μελέτης με τίτλο «Ειδική Ακουστική Μελέτη Υπολογισμού & Εφαρμογής (ΕΑΜΥΕ) Αντιθορυβικών Πετασμάτων Σύμφωνα με την ΚΥΑ ΦΕΚ/Β/1367/ Σε 10 Θέσεις στο Οδικό Τμήμα ΠΑΘΕ: Μαλιακός - Κλειδί» που εκπονήθηκε από την εταιρία ΣΣΕ Περιβάλλοντος για την Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου, και η οποία εγκρίθηκε από το Τμήμα Θορύβου, Δονήσεων και Ακτινοβολιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας με την υπ. Αρ. πρωτ / Η μελέτη βασίστηκε στην υπ. αρ. πρωτ / Έγκριση προγράμματος παρακολούθησης οδικού κυκλοφοριακού θορύβου για το τμήμα ΠΑΘΕ Μαλιακός Κλειδί για το έτος 2015 από το Τμήμα Θορύβου, Δονήσεων και Ακτινοβολιών του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. Στο παραπάνω πίνακα παρουσιάζονται οι θέσεις εγκατάστασης των αντιθορυβικών πετασμάτων. Φυσική Αποκατάσταση της Βλάστησης Στα πλαίσια της τήρησης του Περιβαλλοντικού Όρου 3.3 της ΚΥΑ με α.π. οικ / , η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου εκπονεί την Ετήσια Μελέτη Εκτίμησης της Φυσικής Αποκατάστασης της Βλάστησης που αφορά τις 58

6 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 περιοχές της Κοιλάδας των Τεμπών και του Νέου Παντελεήμονα στον Δήμο Δίου Ολύμπου του Νομού Πιερίας. Η Μελέτη καλύπτει μία συνοπτική εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων και του βαθμού επίδρασης στην χλωρίδα των περιοχών από τις εργασίες που εκτελούνται προγραμματισμένα δύο φορές το έτος με στόχο την σταθεροποίηση των βραχομαζών των πρανών στις συγκεκριμένες τοποθεσίες. Για έβδομη συνεχή χρονιά διενεργήθηκε επιθεώρηση αξιολόγησης της φυσικής κατάστασης της βλάστησης στις συγκεκριμένες περιοχές από το Τμήμα Περιβάλλοντος με την υποστήριξη ειδικού Γεωπόνου της Εταιρίας και του Υπεύθυνου Περιβάλλοντος του Ανεξάρτητου Μηχανικού του Έργου. Τα αποτελέσματα περιληφθήκαν στην Μελέτη που συντάχθηκε για την περίοδο Ιουλίου 2016 Ιουνίου 2017, η οποία υποβλήθηκε τον Ιούλιο του 2017 στο Υπουργείο Παραγωγικής Ανασυγκρότησης, Περιβάλλοντος & Ενέργειας στην Γενική Διεύθυνση Περιβάλλοντος, ΕΥΠΕ. Η Μελέτη του 2017 διενεργήθηκε 7 χρόνια ακριβώς μετά από τις εργασίες προστασίας από τις βραχοπτώσεις στη Κοιλάδα των Τεμπών και στο Νέο Παντελεήμονα, με αποτέλεσμα την αποτίμηση της κατάστασης της χλωρίδας με υψηλή βεβαιότητα. Συμπέρασμα της Μελέτης, μετά τις εργασίες προστασίας (Ιούνιος 2017) Σύμφωνα με τη Μελέτη η συνολική εικόνα της χλωρίδας σε όλη την έκταση της περιοχής GR κρίνεται απολύτως ικανοποιητική σε ότι αφορά τόσο τους πληθυσμούς των ειδών όσο και την διασπορά στους οικοτόπους. Διαχείριση Πρασίνου στον Αυτοκινητόδρομο Στις εργασίες συντήρησης που εκτελούνται από τον Νότιο και Βόρειο Τομέα της Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου εντάσσονται και οι εργασίες Πρασίνου, στις οποίες περιλαμβάνονται η Φύτευση και η Άρδευση κατά μήκος του αυτοκινητοδρόμου. Κατά τη διάρκεια του 2016 εκτελέστηκαν οι παρακάτω εργασίες Πρασίνου στον αυτοκινητόδρομο: Τμήμα 32 Μετά τις εργασίες προστασίας (Ιούνιος 2017) 59

7 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Έλεγχος Άρδευσης: Το έτος αναφοράς πραγματοποιήθηκε διαρκής έλεγχος και αποκατάσταση βλαβών και φθορών στο δίκτυο άρδευσης στις γεωγραφικές ενότητες 1 έως 26. Χλοοκοπές Κλαδοκοπές: Εργασίες πραγματοποιήθηκαν στο δεξί έρεισμα και στην κεντρική νησίδα, στα παρκινγκ, στους κόμβους και στις λοιπές εγκαταστάσεις του αυτοκινητοδρόμου στις γεωγραφικές ενότητες Επίσης, εκτελέστηκαν εκτεταμένες Κλαδοκοπές και Χλοοκοπές στην Κοιλάδα των Τεμπών, στην περιοχή του Σ.Σ. Ραψάνης στη γεωγραφική ενότητα 26, στο Τμήμα Κατερίνη Κλειδί στη γεωγραφική ενότητα και κατά μήκος των παράδρομων στο όριο της περίφραξης στη γεωγραφική ενότητα Αντικατάσταση: Εργασίες αντικατάστασης σωληνώσεων, υδρόμετρων, κρουνών κλπ και επισκευές αντλιών στις γεωγραφικές ενότητες 1 έως 26. Το Ανθρακικό μας Αποτύπωμα και Δράσεις για την Μείωση του Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου έχοντας ως στόχο τη μείωση των Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου εγκατέστησε μεθοδολογία υπολογισμού των εκπομπών που προέρχονται από τη λειτουργία της. Για τον υπολογισμό των εκπομπών χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο Bilan Carbone, που παραχωρήθηκε στην εταιρία στα πλαίσια του έργου LIFE Clim foot Στα πλαίσια αυτά, η Εταιρία πραγματοποίησε τον υπολογισμό Εκπομπών Αερίων του Θερμοκηπίου για το 2017, λαμβάνοντας υπόψη δεδομένα από όλες σχεδόν τις δραστηριότητές της, οι οποίες περιλαμβάνουν: Τη κατανάλωση καυσίμων των οχημάτων και του εξοπλισμού, τη κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας για τη λειτουργία του αυτοκινητοδρόμου και των εγκαταστάσεων, την ψύξη θέρμανση των εγκαταστάσεων, Ένταση Εκπομπών CO 2 e εκπομπεσ Co2 - e tonoi Ανά Εργαζόμενο 27,47 48,38 26,58 tonoi Ανά Χιλιόμετρο Αυτοκινητόδρομου 58,90 104,96 63, Σύμφωνα με το αποτέλεσμα του υπολογισμού που βασίστηκε στα δεδομένα του παρακάτω πίνακα, το 2017 η Εταιρία επαλήθευσε τόνους εκπομπών CO2 e. Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου ξεκίνησε την προσπάθεια υπολογισμού των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου το 2015, υιοθετώντας την μεθοδολογία DEFRA; Guidlines for GHG Gonversion Factors. Το 2016, εντάχθηκε στο έργο LIFE Clim Foot του ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Ενέργειας) προκειμένου να εντοπίσει και να αντιμετωπίσει πιθανές ελλείψεις του εργαλείου και της μεθοδολογίας που είχε ακολουθήσει την προηγούμενη χρονιά καθώς και να εντάξει νέα πεδία υπολογισμού. Έτσι προχώρησε στην υιοθέτηση και δοκιμαστική εφαρμογή της νέας μέθοδος υπολογισμού, η οποία υποστηρίζεται από το Bilan Carbone με αποτέλεσμα να προσεγγίσει πιο αντικειμενικά το τελικό νούμερο των εκπομπών. 60

8 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 Η απόκλιση των αποτελεσμάτων μεταξύ των δύο ετών 2015 και 2016 οφείλεται κατά κύριο λόγο στα διαφορετικά εργαλεία υπολογισμού τα οποία χρησιμοποιήθηκαν τις δύο αυτές χρονιές καθώς και σε νέα πεδία υπολογισμού τα οποία προστέθηκαν. Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου έχει αποφασίσει να συνεχίσει και το επόμενο έτος 2017 να χρησιμοποιεί την μέθοδος υπολογισμού από το Bilan Carbone και βάσει αυτής έχει υπολογίσει και για την χρονιά αυτή το συνολικό αριθμό εκπομπών. Ωστόσο έχει προχωρήσει ένα βήμα επιπλέον εντάσσοντας σε αυτή την δραστηριότητα την επαλήθευση των εκπομπών βάσει του EN ISO :2012 και του GHG PROTO- COL από Διαπιστευμένο Φορέα Πιστοποίησης. Το πεδίο επαλήθευσης για το 2017 καλύπτει το Πεδίο 1 (Άμεσες Εκπομπές) και το Πεδίο 2 (Έμμεσες Εκπομπές) ενώ δεν έχει συμπεριληφθεί το Πεδίο 3 (Έμμεσες εκπομπές, οι οποίες δεν περιλαμβάνονται στο Πεδίο2 και οι οποίες δεν ανήκουν ή δεν ελέγχονται άμεσα αλλά σχετίζονται με τις δραστηριότητες της εταιρίας). Ως εκ τούτου, η μείωση του αριθμού των εκπομπών για το 2017 φαίνεται οφείλεται στο περιορισμένο πεδίο επαλήθευσης το οποίο δεν περιλαμβάνει κάποιες από τις δραστηριότητες, οι οποίες είχαν ενταχθεί το προηγούμενο έτος. Πηγή Εκπομπών Εκπομπές t CO2e Ποσοστά Κατανάλωση καυσίμων tn CO2 Ποσοστό (%) Βενζίνη 3 0,0% Πετρέλαιο % Υποσύνολο % Εξοπλισμός κλιματισμού και ψύξης tn CO2 Πεδίο 1 HFC-134a 1,64 R404 0,16 R407C 2,65 R410A 5,32 Υποσύνολο 10 0% Συνολικές Εκπομπές CO2 Πεδίο % Πεδίο 2 Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας tn CO2 Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου 7.158,70 46% Λειτουργία Σηράγγων 4.717,89 31% Εγκαταστάσεις 1.921,25 12% Αντλιοστάσια 299,18 2% Συνολικές Εκπομπές CO2 Πεδίο % Συνολικές Εκπομπές CO Για το 2016 η συνολική κατανάλωση ενέργειας από τις εγκαταστάσεις και τη λειτουργία του Αυτοκινητόδρομου ανήλθε σε KWh. Για το 2017 η συνολική κατανάλωση ενέργειας από τις εγκαταστάσεις και τη λειτουργία του Αυτοκινητόδρομου ανήλθε σε KWh. Η αύξηση που παρατηρείται το 2017, οφείλεται στην ολοκλήρωση της κατασκευής του νέου τμήματος του αυτοκινητόδρομου, μήκος περίπου 25 χλμ και της λειτουργίας των τριών νέων σηράγγων μήκους περίπου 11 χλμ ανά κατεύθυνση. 61

9 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Εγκαταστάσεις/Δραστηριότητα Ενέργεια kwh Ενέργεια kwh Ενέργεια kwh Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου Αντλιοστάσια Αυτοκινητοδρόμου Σήραγγες Εγκαταστάσεις Αυτοκινητόδρομου ΣΥΝΟΛΟ: Ενεργειακή ένταση Ανά Εργαζόμενο KWh ανά εργαζόμενο KWh ανά εργαζόμενο KWh ανά εργαζόμενο Ανά Χιλιόμετρο Αυτοκινητόδρομου KWh ανά χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομου KWh ανά χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομου 78097,55 KWh ανά χιλιόμετρο αυτοκινητόδρομου Ευρωπαϊκό έργο LIFE14 GIC/FR/ Clim Foot Το Μάρτιο του 2016 η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε. δήλωσε συμμετοχή στο έργο LIFE Clim Foot, το οποίο έχει ως αντικείμενο τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος μιας σειράς οργανισμών. Το πρόγραμμα υλοποιείται από το ΚΑΠΕ (Κέντρο Ανανεώσιμων Πηγών και Ενέργειας) και έρχεται να αντιμετωπίσει την έλλειψη εργαλείων και μεθοδολογίας για την εφαρμογή εθνικών πολιτικών που αποσκοπούν στη μείωση του ανθρακικού αποτυπώματος οργανισμών στις χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Συνολικά, συμμετέχουν στο έργο 90 Ιδιωτικοί και δημόσιοι οργανισμοί, από 5 ευρωπαϊκές χώρες, 14 εκ των οποίων από την Ελλάδα. Το ΚΑΠΕ έχει αναπτύξει εθνική βάση δεδομένων με συντελεστές εκπομπών οι οποίοι χρησιμοποιούνται για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος, βάσει κάποιας από τις ήδη υπάρχουσες μεθοδολογίες υπολογισμού. Η Εταιρία εκπαιδεύτηκε στην μεθοδολογία υπολογισμού τον Δεκέμβριο του 2016, μαζί με τους υπόλοιπους 5 ελληνικούς ιδιωτικούς οργανισμούς που συμμετέχουν στο έργο, από το ΚΑΠΕ και έχει στη διάθεση της τα εργαλεία υπολογισμού ώστε να μπορέσει να υπολογίσει το αποτύπωμα της. Η μέθοδος υπολογισμού υποστηρίζεται από το Bilan Carbone, το οποίο παρέχει και το σχετικό εργαλείο υπολογισμού. Η φάση της εφαρμογής του υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος έχει ήδη ξεκινήσει και αναμένεται να ολοκληρωθεί περίπου τον Απρίλη 2018, ενώ η ολοκλήρωση του έργου αναμένεται τον Αύγουστο

10 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ

11 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Μόνιμοι Σταθμοί Μέτρησης Ατμοσφαιρικής Ρύπανσης Στα πλαίσια ικανοποίησης των συμβατικών της υποχρεώσεων, όσον αφορά την συμμόρφωση της με τους Εγκεκριμένους Περιβαλλοντικούς Όρους, η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου Α.Ε. προχώρησε το 2016 στην εγκατάσταση τεσσάρων σταθμών για τη μέτρηση ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις εξής περιοχές: Μακρύγυαλου, Κατερίνης - Άνωθεν Σήραγγας Κατερίνης, Πλαταμώνα, Μεγάλου Μοναστηρίου. Η Εταιρία προχώρησε στην επιλογή των συγκεκριμένων θέσεων σε εφαρμογή των εγκεκριμένων Περιβαλλοντικών Όρων του συγκεκριμένου οδικού τμήματος. Οι Σταθμοί φέρουν ειδικό εξοπλισμό για 24ωρη μέτρηση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης (CO, SO2, ΝΟ, ΝΟ2, NOx, O3, Βενζόλιο Τολουόλιο Ξυλόλιο, ΑΣ10 και ΑΣ2,5) και των μετεωρολογικών παραμέτρων (Αισθητήρας Διεύθυνσης Ανέμου, Ταχύτητας Ανέμου, Θερμοκρασίας Ανέμου, Σχετικής Υγρασίας και Ηλιακής Ακτινοβολίας) και η έναρξη της λειτουργίας τους πραγματοποιήθηκε το Μάρτιο του Πρόγραμμα οδοφωτισμού τεχνολογίας LED στον Αυτοκινητόδρομο Στα πλαίσια της βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης της Εταιρίας, σχεδιάστηκε και εκπονήθηκε ερευνητικό πρόγραμμα μείωσης της ενεργειακής κατανάλωσης οδοφωτισμού του αυτοκινητοδρόμου. Το ερευνητικό Πρόγραμμα σχεδιάστηκε από το Κέντρο Λειτουργίας και Συντήρησης του Βόρειου Τομέα για τον Ανισόπεδο Κόμβο Λεπτοκαρυάς. Στα πλαίσια του Προγράμματος αυτού, το Νοέμβριο του 2013 εκπονήθηκε μελέτη και εκτελέστηκαν εργασίες αντικατάστασης των κοινών λαμπτήρων ηλεκτροφωτισμού με φωτιστικά τεχνολογίας LED στην Ανατολική πλευρά του Κόμβου (δεξιός κλάδος αυτοκινητοδρόμου κατεύθυνση προς Θεσ/νίκη, Χ.Θ ), όπως απεικονίζεται στο παρακάτω σχέδιο 1: Πιο συγκεκριμένα, πραγματοποιήθηκε αντικατάσταση συνολικά 39 φωτιστικών: 28 φωτιστικών 250W υψηλής πίεσης νατρίου και 11 φωτιστικών 400W υψηλής πίεσης νατρίου, με αντίστοιχα τεχνολογίας LED. Ο κύριος στόχος του προγράμματος ήταν να συγκριθεί η κατανάλωση ενέργειας μεταξύ των δύο κλάδων του Κόμβου Λεπτοκαρυάς με τους διαφορετικού τύπου λαμπτήρες για το πρώτο 64

12 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 Σχέδιο 1: Γραφική απεικόνιση του Α/Κ Λεπτοκαρυάς Α/Κ Λεπτοκαρυάς - Χ.Θ Η βελτίωση στην Ποιότητα του Φωτισμού όπου απεικονίζονται οι δύο κλάδοι το Κόμβου με τους διαφορετικού τύπου λαμπτήρες. 65

13 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος εξάμηνο του 2014, τα αποτελέσματα του οποίου παρουσιάζονται παρακάτω: Ο φωτισμός με λαμπτήρες τύπου LED παρείχε τα ίδια και ακόμη καλύτερα φωτομετρικά αποτελέσματα σε σχέση με τα αποτελέσματα των φωτιστικών υψηλής πίεσης νατρίου. Το ποσοστό μείωσης της κατανάλωσης έφτασε το 38,8% κατά την περίοδο σύγκρισης Το ποσοστό μείωσης του κόστους ενέργειας έφτασε το 38,5% κατά την περίοδο σύγκρισης Τα αποτελέσματα του ερευνητικού Προγράμματος ήταν ενθαρρυντικά και χρησιμοποιήθηκαν για την εκπόνηση Επιχειρηματικού Πλάνου αντικατάστασης των συμβατικών φωτιστικών του αυτοκινητοδρόμου με φωτιστικά μειωμένης ενεργειακής κατανάλωσης και υψηλής φωτιστικής απόδοσης τύπου LED. Επιπλέον, η χρήση του συστήματος μείωσης σε συνδυασμό με την δυναμική κατηγοριοποίηση του αυτοκινητοδρόμου ανά τμήμα αναμένεται να φέρει επιπρόσθετη μείωση της κατανάλωσης και του κόστους ενέργειας. Τον Δεκέμβριο 2015 παρουσιάστηκε σε συνέδριο το πιλοτικό Πρόγραμμα που εκπόνησε η Εταιρία καθώς επίσης και ο συνολικός σχεδιασμός του προγράμματος έως την τελική του υλοποίηση. Ενδεικτικά αναφέρονται οι κάτωθι ημερομηνίες στόχοι: Ολοκλήρωση της προμήθειας φωτιστικών Led και Pillar Controllers εντός του 2018 Ολοκλήρωση της κατασκευής οπτικής ίνας και μετρητών κυκλοφορίας εντός του 2018 Ολοκλήρωση του κεντρικού συστήματος ενεργειακής διαχείρισης του φωτισμού εντός του Με την ολοκλήρωση του Προγράμματος αναμένονται τα ακόλουθα οφέλη: Μείωση κατανάλωσης ενέργειας 65% - 70% σε σχέση με σήμερα, Μείωση του κόστους επιθεώρησης, Μείωση του κόστους συντήρησης και καλύτερη οργάνωση, Μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου προς το περιβάλλον. Το 2019 όποτε και θα έχει ολοκληρωθεί η υλοποίηση του Προγράμματος θα είναι δυνατή η συνολική αποτίμηση όλων των μετρήσιμων μεγεθών που αναφέρθηκαν παραπάνω και θα υπάρχει ακριβής αξιολόγηση της μείωσης κατανάλωσης ενέργειας. 66

14 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 Διαχείριση των Αποβλήτων μας Η διαχείριση των αποβλήτων που προέρχονται από τη λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου πραγματοποιείται σύμφωνα με την κείμενη νομοθεσία. Η εταιρία συνεργάζεται με αδειοδοτημένους Φορείς Διαχείρισης ανάλογα με το είδος του αποβλήτου. Στο παρακάτω πίνακα παρουσιάζονται τα απόβλητα που προκύπτουν από την λειτουργία και συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου καθώς και ο τρόπος διαχείρισής τους: Ηλεκτρονικό Μητρώο Αποβλήτων (HMA) Στo πλαίσιο της τήρησης της νομοθεσίας για τη διαχείριση αποβλήτων και της υπ αριθμό ΚΥΑ 43942/4026 για την Οργάνωση και λειτουργία Ηλεκτρονικού Μητρώου Αποβλήτων (ΗΜΑ) (όπως τροποποιήθηκε από τη ΚΥΑ οικ. 1/1/2017 και τη ΚΥΑ οικ /1483), η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου προχώρησε στην εγγραφή της στο ηλεκτρονικό μητρώο αποβλήτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας καθώς και στην ηλεκτρονική υποβολή της Ετήσιας Έκθεσης Παραγωγού Αποβλήτων για τα έτη 2015 και Στις εκθέσεις αναφέρονται αναλυτικά όλες οι ποσότητες αποβλήτων που διέθεσε η εταιρία καθώς και οι εταιρίες που τα διαχειρίστηκαν. Οι αριθμοί μητρώου που έλαβε η εταιρία μέσω του ηλεκτρονικού μητρώου είναι οι εξής: 7963 Εγγραφή της επιχείρησης Συλλογή και Μεταφορά μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων για την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας Συλλογή και Μεταφορά μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων για την Περιφέρεια Θεσσαλίας Συλλογή και Μεταφορά μη επικίνδυνων στερεών αποβλήτων για την Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας Εγγραφή των εγκαταστάσεων. Τα νέα τμήματα του αυτοκινητόδρομου ΠΑΘΕ/ Τμήμα Μαλιακός - Κλειδί, τα οποία δόθηκαν στην κυκλοφορία τον Μάρτιο του 2017, διέρχονται από μία ιδιαίτερα ευαίσθητη περιβαλλοντικά περιοχή, η οποία εκτείνεται κατά μήκος της κοιλάδας των Τεμπών και του Πηνειού Ποταμού και επηρεάζει σημαντικά τμήματα από τα όρη Όλυμπος και Κίσσαβος. Ο νέος οδικός άξονας περιλαμβάνει τρεις δίδυμες σήραγγες, οι οποίες αναφέρονται παρακάτω: Είδος απόβλητου Χώρος προέλευσης Τρόπος συλλογής και αποθήκευσης Δημοτικά απόβλητα Χώροι στάθμευσης Πλαστικός κάδος Δημοτικά απόβλητα Συσκευασία από χαρτί και χαρτόνι Χώροι στάθμευσης με τουαλέτες Εγκαταστάσεις γραφείων Πλαστικός κάδος Μεταλλικοί κάδοι Πλαστική Συσκευασία Εγκαταστάσεις γραφείων Μεταλλικοί κάδοι Γυάλινη Συσκευασία Εγκαταστάσεις γραφείων Μεταλλικοί κάδοι Αλουμίνιο Εγκαταστάσεις γραφείων Μεταλλικοί κάδοι Φορέας διαχείρισης ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟΔΡΟΜΟΣ ΑΙΓΑΙΟΥ Α.Ε. Υπεργολάβοι Κενά Μελανοδοχεία - Toners Εγκαταστάσεις γραφείων Συλλογή σε ειδικό χώρο Προμηθευτής Μέταλλα Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Μεταλλικοί κάδοι Εξαντλημένα Αντιψυκτικά Υγρά Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Βαρέλια UN 200 λίτρων κλειστού τύπου Εξαντλημένα Υγρά Φρένων Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Βαρέλια UN 200 λίτρων κλειστού τύπου 67

15 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Είδος απόβλητου Χρησιμοποιημένα Φίλτρα Λαδιού Κενές Συσκευασίες Ρυπασμένα Απορροφητικά Υλικά Χρησιμοποιημένα Ορυκτέλαια Χώρος προέλευσης Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Τρόπος συλλογής και αποθήκευσης Βαρέλια UN 200 λίτρων ανοικτού τύπου Βαρέλια UN 200 λίτρων ανοικτού τύπου Βαρέλια UN 200 λίτρων ανοικτού τύπου Δεξαμενή Μικτές Μπαταρίες Εγκαταστάσεις γραφείων Πλαστικές Στήλες Ηλεκτρικές και Ηλεκτρονικές Συσκευές Κατεστραμμένα Ελαστικά Χρηστών Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Κέντρα Λειτουργίας & Συντήρησης Μεταλλικός κάδος Συλλογή σε ειδικό χώρο Φορέας διαχείρισης ΟΝΟΜΑΣΙΑ ΘΕΣΗ Χ.Θ. ΜΗΚΟΣ Τ1 Όρος Κίσσαβος ,915 χλμ. Τ2 Όρος Κίσσαβος ,955 χλμ. Τ3 Όρος Όλυμπος ,745 χλμ. Οι σήραγγες υποστηρίζονται από κλειστό κύκλωμα εγκαταστάσεων συλλογής και επεξεργασίας των υγρών αποβλήτων, το οποίο στα βασικά του στοιχεία περιλαμβάνει μεγάλες δεξαμενές συγκέντρωσης των απόνερων πλύσης καθώς και των τοξικών αποβλήτων τα οποία δύναται να προκύψουν σε περίπτωση ενός ατυχήματος. Στην συνέχεια, βάσει της κοινής πρακτικής, ακολουθεί άντληση, μεταφορά και επεξεργασία τους, από ειδικά αδειοδοτημένες εταιρίες. Ωστόσο, η συγκεκριμένη διαδικασία είναι ασύμφορη οικονομικά, χρονοβόρα και αυξάνει σημαντικά την περιβαλλοντική επιβάρυνση με την διάθεση υπερβολικά μεγάλων όγκων υγρών αποβλήτων, τα οποία δεν είναι δυνατόν να διατεθούν απευθείας στο φυσικό περιβάλλον. Ο κύριος όγκος των υγρών αποβλήτων, αποτελείται από τα απόνερα πλύσης, τα οποία δεν είναι ακίνδυνα για το περιβάλλον, με βάση μελέτες και έρευνες από Ευρωπαϊκές χώρες όπως η Σουηδία και η Νορβηγία, καθώς περιέχουν προσμίξεις από υδρογονάνθρακες και αιθάλη ωστόσο είναι υπερβολικό να συγκριθούν με τα τοξικά απόβλητα που προέρχονται από ένα ατύχημα ή πυρκαγιά. Ως εκ τούτου, η επιτόπια επεξεργασία, εξυγίανση και στην συνέχεια διάθεση τους στο φυσικό περιβάλλον αποτέλεσε σημαντική πρόκληση για την Εταιρία, η οποία οδηγήθηκε στην υιοθέτηση πρωτοποριακής για τα ελληνικά δεδομένα διεργασίας καθαρισμού. Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου σεβόμενη τα διεθνή επιστημονικά δεδομένα προχώρησε στην ορθότερη λύση αντιμετώπισης του προβλήματος, τόσο οικονομικά όσο και περιβαλλοντικά. Στα πλαίσια αυτά, προχώρησε στην εγκατάσταση ενός εξελιγμένου συστήματος διαχείρισης των υγρών αποβλήτων της πλύσης των σηράγγων. To συγκεκριμένο σύστημα εξυγίανσης αποτελείται από decanters (μονάδες καθίζησης που δεν χρησιμοποιούν ηλεκτρική ενέργεια) και ειδικά φίλτρα τα οποία επεξεργάζονται τα απόνερα σε τέτοιο βαθμό που επιτρέπει την ελεύθερη απορροή τους στο περιβάλλον. Με τις διεργασίες αυτές εξασφαλίζεται η σημαντική μείωση της περιβαλλοντικής επιβάρυνσης καθώς και η αποτελεσματική προστασία του περιβάλλοντος. Επίσης, η διαχείριση των αποβλήτων από την πλύση των σηράγγων 68

16 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 στο χώρο παραγωγής τους, μειώνει σημαντικά το κόστος διαχείρισης των συγκεκριμένων αποβλήτων, γεγονός που καθιστά τον συγκεκριμένο τρόπο διαχείρισης ιδιαίτερα επιλέξιμο. Παρόμοια ή παρεμφερή συστήματα τοποθετούνται στην Γερμανία, Γαλλία, Ελβετία κλπ. Η μεγάλη απόκλιση οφείλεται στο γεγονός ότι το 2017 διαχειριστήκαμε μεγάλες ποσότητες μετάλλων που προέκυψαν από εργασίες συντήρησης του αυτοκινητοδρόμου, καθώς και από την πρόσθεση στα στοιχεία των αποβλήτων των στοιχείων των αστικών αποβλήτων. Υλικό Δραστηριότητα Ποσότητα (t) Χαρτί Λειτουργία Εγκαταστάσεων 7,97 6,207 5,46 Πλαστικό Πλαστική Συσκευασία Λειτουργία Εγκαταστάσεων/ Συντήρηση Λειτουργία Εγκαταστάσεων/ Αυτοκινητοδρόμου 11,37 2,159 2, ,125 Γυαλί Λειτουργία Εγκαταστάσεων 0,07 15,02 0,03 Αλουμίνιο Λειτουργία Εγκαταστάσεων 0,04 0,602 - Μικτές Μπαταρίες Λειτουργία Εγκαταστάσεων/ Συντήρηση - - 0,039 Μπαταρίες Λειτουργία Εγκαταστάσεων 0,36 0,36 - Μπαταρίες Μολύβδου Συντήρηση Οχημάτων - 3,076 - Λαμπτήρες Λειτουργία Εγκαταστάσεων 0,24 0,27 0,22 Ηλεκτρικές Συσκευές Λειτουργία Εγκαταστάσεων 0,41 0,32 0,92 Μέταλλα Ελαστικά Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου (Στηθαία) Ελαστικά από χρήστες του αυτοκινητοδρόμου 49,92 44,6 0,83 5,99 21,78 14,09 Φίλτρα Λαδιού Συντήρηση Οχημάτων 0,44-0,53 Αντιψυκτικά Υγρά Συντήρηση Οχημάτων 0, Καλώδια Λειτουργία Αυτοκινητόδρομου (Στηθαία) - 0,13 - Toner Λειτουργία Εγκαταστάσεων - 0,103 - Ανάμεικτα δημοτικά απόβλητα Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου 162,434 Αργίλιο Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου 14,79 Βιοαποικοδομήσιμα απόβλητα Λειτουργία Αυτοκινητοδρόμου 38,8 Συσκευασίες που περιέχουν κατάλοιπα επικίνδυνων ουσιών Συντήρηση Οχημάτων 0,03 ΑΛΕ Συντήρηση Οχημάτων 0, ΣΥΝΟΛΟ 77,51 94, ,713 69

17 10 Η Συνεισφορά μας στην Προστασία και Διατήρηση του Περιβάλλοντος Το Υδάτινο Αποτύπωμα μας Στην Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου αντιλαμβανόμαστε τη σημασία της ορθολογικής χρήσης του νερού για την κάλυψη των λειτουργικών μας αναγκών. Για το λόγο αυτό παρακολουθούμε την κατανάλωση νερού και από τα δημοτικά δίκτυα ύδρευσης και από τις γεωτρήσεις. Το νερό που καταναλώνεται στις εγκαταστάσεις μας προέρχεται από τα δημοτικά δίκτυα ύδρευσης, ενώ αυτό που χρησιμοποιείται για εργασίες συντήρησης του Αυτοκινητόδρομου (συντήρηση του πρασίνου και τουαλέτες) προέρχεται από γεωτρήσεις. Στόχος μας για την λειτουργία και τη συντήρηση του Αυτοκινητόδρομου είναι η απολύτως αναγκαία χρήση του νερού και ο έγκαιρος εντοπισμός τυχόν διαρροών στο δίκτυο. Δραστηριότητα Εγκαταστάσεις Δημοτικά Δίκτυα Ύδρευσης Συντήρηση του αυτοκινητοδρόμου (πράσινο και τουαλέτες) Γεωτρήσεις m 3 m 3 m Δήμοι Δήμος Λάρισας Δήμος Κιλελέρ Δήμος Ανατολικού Ολύμπου Δήμος Τεμπών Δήμος Κατερίνης Δήμος Στυλίδας Δήμος Αλμυρού Δήμος Ρήγα Φεραίου Δήμος Κιλελέρ Δήμος Τεμπών Δήμος Δίου Ολύμπου Δήμος Κατερίνης Δήμος Πύνδας - Κολυνδρού 70

18 ΕΚΘΕΣΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΤΗΤΑΣ 2017 Αυτόματος Σταθμός Μέτρησης Νερού Ποταμού Αλιάκμονα Στο πλαίσιο της τήρησης του περιβαλλοντικού όρου δ.17 της υπ αριθμό ΚΥΑ 65473/ , το 2017 υλοποιήθηκε από την Αυτοκινητόδρομο Αιγαίου η εγκατάσταση του σταθμού μέτρησης του νερού του ποταμού Αλιάκμονα σύμφωνα με τις προδιαγραφές που ορίστηκαν με την επιστολή της Ειδική Γραμματείας Υδάτων με αρ. πρωτ / Σύμφωνα με τις συμβατικές της υποχρεώσεις, οι οποίες περιορίζονται μόνο στον έλεγχο των απορροών του αυτοκινητοδρόμου, η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου προχώρησε στην αγορά του εξοπλισμού του σταθμού σύμφωνα με τις οριζόμενες προδιαγραφές καθώς και σε απαραίτητα έργα ελαφριάς υποδομής. Ως αρμόδια υπηρεσία για την παραλαβή και λειτουργία του συγκεκριμένου σταθμού ορίστηκε από την Ειδική Γραμματεία Υδάτων του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας το Ινστιτούτο Εδαφοϋδατικών Πόρων σύμφωνα με την επιστολή με αρ. πρωτ. με αρ. πρωτ / Η Αυτοκινητόδρομος Δεξαμενές Συγκράτησης Απορροών Στα πλαίσια της ικανοποίησης των Περιβαλλοντικών Όρων του έργου για την μέτρηση της ποιότητας των απορροών του αυτοκινητοδρόμου και κατόπιν αξιολόγησης και έγκρισης του Ανεξάρτητου Μηχανικού αναφορικά με τα σημεία συλλογής και μέτρησης των απορροών του αυτοκινητοδρόμου, ολοκληρώθηκε το 2017 η κατασκευή των παρακάτω δεξαμενών συγκράτησης απορροών στην ανοικτή οδοποιία: Σε εκκρεμότητα βρίσκεται η κατασκευή των παρακάτω: Αποδέκτης Χ.Θ. Νέα Χ.Θ. Αρδευτικό Κανάλι Ρέμα Δερμπίνα Αρδευτικό Κανάλι Προστασία Ζώων επί του Αυτοκινητοδρόμου Η Αυτοκινητόδρομος Αιγαίου μεριμνά για την περίθαλψη τραυματισμένων ζώων που μπορεί να εντοπιστούν στον ευρύτερο χώρο του έργου παραχώρησης και τα οποία χρήζουν ιατρικής φροντίδας. Στα πλαίσια αυτά παρέχει όπου απαιτείται συνδρομή στους αρμόδιους φορείς σχετικά με την μεταφορά τους σε αναγνωρισμένα κέντρα, προκειμένου να ολοκληρωθεί ο κύκλος της υγιούς αποκατάστασης τους. Ενδεικτικά, παρακάτω αναφέρεται μία περίπτωση όπου οι εργαζόμενοι της Εταιρίας εξασφάλισαν την επιβίωση των ζώων: Στις εντοπίστηκε στην εγκατάσταση του Σταθμού Διοδίων Μακρυχωρίου σκυλί μικρής ηλικίας τραυματισμένο στο πόδι. Ειδοποιήθηκε η Εταιρία Κτηνιατρική Κλινική από τη περιοχή της Λάρισας, η οποία έστειλε κτηνίατρο και παρέλαβε το ζώο από το σημείο όπου είχε βρεθεί. Το σκυλί δέχτηκε την ιατρική φροντίδα από τους κτηνίατρους και αφέθηκε στο φυσικό του περιβάλλον. Αποδέκτης Χ.Θ. Νέα Χ.Θ. Αρδευτικό Κανάλι Παλαιά Γέφυρα Πηνειού ΠΕΟ Νέα Γέφυρα Πηνειού Αρδευτικό Κανάλι Μαυρονέρι ποταμός Αλιάκμονας ποταμός