8-10% Αυτονομίας Ανεξαρτησίας

Transcript

1

2 Η ικανότητα του ατόμου να στηρίζεται όρθιος και να βαδίζει αποτελεί βασική λειτουργία του ανθρώπινου σώματος Διευκολύνει μία σειρά από λειτουργίες, από την ελαστικότητα των μυών ως την καρδιοαναπνευστική λειτουργία 8-10% του πληθυσμού μίας κοινότητας αντιμετωπίζει προβλήματα στήριξης και βάδισης (1) Απώλεια της Αυτονομίας και της Ανεξαρτησίας Ανάπτυξη δευτερογενών προβλημάτων Photo: Henri Cartier Bresson, 1960 (1) WHO: World report on disability 2011

3 Ατυχήματα (κάκωση νωτιαίου μυελού, κρανιοεγκεφαλική κάκωση) Νευρολογική βλάβη (εγκεφαλικό επεισόδιο) ή εξασθένηση (ALS), γηριατρική Τρίτες χώρες: τραυματισμοί από σφαίρες ή νάρκες Ελλάδα: νέα εγκεφαλικά επεισόδια κάθε χρόνο, 700 άτομα κάτω από την ηλικία των 55 ετών άτομα με σκλήρυνση κατά πλάκας άτομα με εγκεφαλική παράλυση

4 Διαφορετικές παθολογίες Εγκαθίσταστε αιφνίδια ή σταδιακά Ο φαύλος κύκλος αποφυγής της όρθιας θέσης οδηγεί τα κάτω άκρα σε «εκμαθημένη αχρησία» και εκτεταμένη αδυναμία Δευτερογενή προβλήματα: μείωση των αισθητηριακών ερεθισμάτων, αδράνεια του νευρομυϊκού μηχανισμού, περεταίρω μυϊκή ατροφία.

5 «Θα πρέπει να βρεις έναν τρόπο να μπορώ να εκπαιδευτώ όρθιος. Χρειάζομαι να βάλω βάρος στα πόδια μου». (Σ.Β., κάκωση νωτιαίου μυελού, παραπληγία) «κοίτα, όταν είμαι όρθια, κάθε τι δουλεύει καλύτερα. Μπορώ να αισθανθώ τη σύνδεση ανάμεσα στα πέλματά μου, τους μηρούς μου, τη λεκάνη και τον κορμό μου». (Γ.Π., εγκεφαλική παράλυση, σπαστική διπληγία)

6 Μεθοδολογία θεραπείας που ενσωματώνει υποστηρικτικό μηχανισμό και θεραπευτικές εφαρμογές Απευθύνεται σε άτομα με μειωμένη ικανότητα ορθοστάτησης και βάδισης Χρησιμοποιεί την όρθια θέση σαν μέσο θεραπείας Στοχεύει στην αυτονομία του θεραπευομένου

7 Ελάχιστη εξωτερική στήριξη Απαιτητικές δραστηριότητες Πρωτοβουλία και επίλυση προβλήματος Η θεραπεία αναπτύσσεται από την καθιστή θέση ως την όρθια θέση και τον διασκελισμό

8 Η στήριξη στα γόνατα (1) μετατρέπει την πολύπλοκη διαδικασία της έγερσης σε μια απλή περιστροφή γύρω από τις αρθρώσεις των γονάτων Στην όρθια θέση, η στήριξη που παρέχεται απορροφά 8 10% του βάρους του σώματος Τα κάτω άκρα φορτίζονται, ο θεραπευόμενος δραστηριοποιείται Η μαλακή επιφάνεια του δαπέδου (4) παρέχει πρόσθετα αισθητηριακά ερεθίσματα 2 μεταλλικές χειρολαβές, 3 ξύλινή βάση Κινητική ανάλυση: Δρ. Ηλίας Νασιόπουλος βλ: Bernstein s three stage approach to motor learning: mastering degrees of freedom, Motor Control, p. 29

9 Οι θεραπευτικές εφαρμογές αναπτύσσονται από την καθιστή θέση ως την όρθια θέση και τον διασκελισμό Η θεραπεία εφαρμόζεται στο βέλτιστο επίπεδο πρόκλησης Μεταφορά του θεραπευτικού οφέλους με διαδοχικές δραστηριότητες Έμφαση στην αυτονομία και την ανάπτυξη πρωτοβουλίας Οδηγός Θεραπείας: 70 σελίδες με 190 φωτογραφίες, ανάλυση των εφαρμογών, κλινικά παραδείγματα και φύλλα αξιολόγησης

10 Ο μηχανισμός GAIT ON μπορεί συσκευαστεί σε διαστάσεις μιας μεγάλης βαλίτσας και να παραδοθεί να σε οποιοδήποτε μέρος Η μεθοδολογία GAIT Treatment παρέχεται μέσω εκπαίδευσης

11 1. Η θεραπευτική διαδικασία χρειάζεται να είναι κατανοητή, με εφικτούς στόχους, ασφαλής και να παρέχει θετική εμπειρία μάθησης 2. Ενίσχυση της πρωτοβουλίας του θεραπευομένου 3. Θεραπευτικές δραστηριότητες κάτω από το επίπεδο του άγχους 4. Η επανάληψη οδηγεί στη μάθηση 5. Απτικά ερεθίσματα και τεχνικές manual αυξάνουν την κινητική απόκριση και ενισχύουν την αντίληψη του θεραπευομένου για τα μέλη του

12 6. Τα άνω άκρα κινούνται ελεύθερα στο χώρο και εκπαιδεύονται σε λειτουργικές δραστηριότητες 7. Η απελευθέρωση των άνω άκρων από τη στήριξη ενισχύει τον κορμό και τα κάτω άκρα 8. Η θεραπεία εφαρμόζεται στο βέλτιστο επίπεδο πρόκλησης, με δύο τρόπους: a. Αυξάνοντας την απαίτηση για λειτουργία στον κορμό και τα κάτω άκρα b. Μειώνοντας την υποστήριξη που παρέχεται 9. Η υποστηριζόμενη όρθια θέση χρησιμοποιείται για τη διόρθωση δομικών ελλειμμάτων και την ενσωμάτωσή τους στη συνολική δραστηριότητα του ατόμου 10. Η θεραπεία εστιάζει στα κύρια γεγονότα του κύκλου βάδισης

13 Pre-and-Post Test: Φόρτιση των κάτω άκρων Πριν τη θεραπεία Δεξιά: 28 κιλά Αριστερά: 50 κιλά Μετά τη θεραπεία Δεξιά: 42 κιλά Αριστερά: 36 κιλά Όρθια θέση και τη θέση διασκελισμού Μεταφορά βάρους στην προσβεβλημένη πλευρά Επαναλαμβανόμενος βηματισμός με το λιγότερο προσβεβλημένο κάτω άκρο

14 Αριστερά: Αύξηση του εύρους κίνησης της έκτασης και απαγωγής του ισχίου, με έκταση του γόνατος σε κλειστή κινητική αλυσίδα, ενάντια σε αντίσταση, στη θέση διασκελισμού Μέση: Ενίσχυση τα ενεργητικής πελματιαίας κάμψης του ποδιού με εφαρμογή απαίτησης στο πέλμα και αντίστασης στην έκταση του γόνατος Δεξιά: Αυτόνομες εθελούσιες δραστηριότητες με επανάληψη του θεραπευτικού αποτελέσματος που αναπτύχθηκε με θεραπευτικούς χειρισμούς

15 Φωτογραφίες: Αδαμάντιος Μαντής Αυτόνομη χρήση: διαδοχικότητα από την καθιστή ως την όρθια θέση Δραστηριότητες ισορροπίας και ερεθιστότητα στα κάτω άκρα Αυτόνομες δραστηριότητες στην οικία της θεραπευόμενης

16 Αριστερά και μέση: Στιγμιότυπα από τις δοκιμασίες 10-Meter-Walking-Test και Timed-Up-and-Go Test Δεξιά: Αυτόνομες δυναμικές δραστηριότητες που ενσωματώνουν την ελάχιστη εξωτερική υποστήριξη, το ενδιαφέρον του θεραπευομένου και την ταχύτητα της απόδοσης, ώστε να αυξηθούν ο καρδιακός και ο αναπνευστικός ρυθμός

17 Θεραπεία στην οικία του θεραπευόμενου Επαναλαμβανόμενη υποβοηθούμενη έγερση Η δραστηριότητα στην όρθια θέση, με στήριξη στα άνω άκρα, δραστηριοποιεί τον άνω κορμό και ενισχύει την αναπνοή Διατήρηση της ελαστικότητας του κορμού και εξάσκηση της αναπνοής με την υποστήριξη μη ειδικών φροντιστών

18 Ανάπτυξη της ικανότητας των κάτω άκρων να μεταφέρουν τον κορμό Φόρτιση των κάτω άκρων στη θέση διασκελισμού και δραστηριότητες του κορμού

19 Θεραπεία στην οικία της θεραπευόμενης Αριστερά: Ανεξάρτητη όρθια θέση και ευθειασμός του κορμού με χρήση ζώνης Μέση: Ανάπτυξη της εθελούσιας στροφής του κορμού Δεξιά: Ανάπτυξη της έκτασης του κορμού, με απελευθέρωση των άνω άκρων από τη δραστηριότητα στήριξης για τη φόρτιση της λεκάνης και των κάτω άκρων με το βάρος του σώματος

20 Θεραπεία στην οικία της θεραπευόμενης Αριστερά: έναρξη εθελούσιας μετάβασης από την καθιστή στην όρθια θέση Μέση: υποβοηθούμενη έκταση του κορμού Δεξιά: χρήση της ζώνης Mulligan για να υποστηριχθεί η μεταφορά της λεκάνης επάνω στα γόνατα με συνολική έκταση των κάτω άκρων

21 Οι άνθρωποι που εκπαιδεύτηκαν με τη μεθοδολογία GAIT για διαφορετικές περιόδους, σε σχέση με την αρχική τους ικανότητα, πέτυχαν: 1. Διατήρηση και βελτίωση της καρδιοαναπνευστικής ικανότητας και της αντοχής 2. Διατήρηση και αύξηση της μυϊκής μάζας και δύναμης 3. Διατήρηση και αύξηση του εύρους κίνησης στις μεγάλες αρθρώσεις των κάτω άκρων, όπως τα ισχία, τα γόνατα και οι ποδοκνημικές 4. Βελτίωση της αισθητικότητας και της αντιληπτικότητας των προσβεβλημένων μελών 5. Ομαλοποίηση του μυϊκού τόνου 6. Βελτίωση των αντιδράσεων ισορροπίας και της αυτόνομης ορθοστάτησης 7. Μείωση της χρήσης των άνω άκρων για στήριξη 8. Αύξηση του μήκους βήματος, της ταχύτητας βάδισης και του χρόνου βάδισης ως την πρώτη στάση

22 Η φόρτιση των κάτω άκρων με το βάρος του σώματος και οι αποσταθεροποιητικές δυνάμεις που δημιουργούνται από την επαφή με το πάτωμα, ενισχύουν την αισθητηριακή πληροφόρηση και προωθούν την κινητική απόκριση των μελών Η αυξημένη κινητική απόκριση μπορεί να παρέχει στο θεραπευόμενο μια θετική εμπειρία, η οποία, με την επανάληψη, μπορεί να οδηγήσει στη βελτίωση της στηρικτικής λειτουργίας των κάτω άκρων Η υποστηριζόμενη όρθια θέση χρησιμοποιείται σαν μέσο θεραπείας προβλημάτων όπως όπως το μειωμένο εύρος κίνησης, η μυϊκή αδυναμία και ο μη φυσιολογικός μυϊκός τόνος: η γεωμετρία που αναπτύσσεται στα κάτω άκρα ανταποκρίνεται σε διαφορετικές φάσεις του κύκλου βάδισης Η παρατεταμένη εμπειρία, στην ευθύγραμμη όρθια θέση και τη θέση διασκελισμού, αποτελεί απαραίτητο στάδιο της προετοιμασίας για την εκπαίδευση βάδισης

23 «επ! πρώτη φορά στέκομαι όρθιος χωρίς να χρησιμοποιώ τα χέρια μου» Γ. Μ., 42, διπληγία (ΕΠ) «η άσκηση είναι τόσο έντονη, τόσο κοντά στα όριά μου», Κ. Λ., 32, παραπληγία (ΚΝΜ) «μπορώ να εφαρμόσω συνδυασμένες ασκήσεις με ασφάλεια», Ε. Τ., 40, τετραπληγία (ALS) «μπορώ να σταθώ όρθια για αρκετή ώρα φορτίζοντας τα πόδια μου», Λ. Κ., 44, παραπληγία (ΣΚΠ) «Νιώθω ότι πατάω τα πόδια μου και ότι σφίγγουν!», Σ. Β., 32, παραπληγία (ΚΝΜ) «βοηθά στην "επανεντύπωση" της σωστής όρθιας θέσης», Δ. Μ., 40, σπαστική παραπάρεση «οπότε, κάνεις προετοιμασία βάδισης», Ξ.Μ., φυσίατρος, Ελλάδα «θα πρέπει να συνεχίσεις με αυτό το μηχανισμό», Β.Ζ., ειδικευμένος ιατρός, Ελλάδα «μπορείς να κάνεις τόσες όμορφες εφαρμογές εδώ», J.M.A., PT, MSc, διεθνής εισηγητής, Δανία «καλύπτονται όλα τα στάδια επανεκπαίδευσης της βάδισης», Δ.Ντ., φυσικοθεραπεύτρια NDT, IPNFA «καταπληκτική ιδέα!», R.O., θεραπευτής μάλαξης MSc, διεθνής εισηγητής, ΗΠΑ & Δ.Μ., φυσικοθεραπευτής «το πρόγραμμα των ασκήσεων γίνεται ευκολότερα με έμφαση στην ασφάλεια και με σαφώς μεγαλύτερη απόδοση», Α.Κ., βοηθός φυσικοθεραπευτή, Ελλάδα

24 1996, Gaza Strip, Community-Based Rehabilitation: απλότητα, χρησιμότητα, πρωτοβουλία 2001, North Iraq, hospitals for war victims of the NGO EMERGENCY : Παρατεταμένη δραστηριότητα στην όρθια θέση και αυτόνομη επανάληψη Αριστερή φωτογραφία: Warner D., Disabled Village Children, The Hesperian Foundation, Palo Alto, California, USA, 1996

25 2006, Αθήνα, δημιουργείται το Κέντρο Φυσικοθεραπείας UtilisMotus με σκοπό να παρέχει θεραπεία στην όρθια θέση 2010: Κατασκευάζεται το πρωτότυπο του μηχανισμού GAIT ON ώστε να παρέχει την ελάχιστη εξωτερική υποστήριξη στην όρθια θέση 2016: Το Πρόγραμμα GAIT υποστηρίζεται από τη Θερμοκοιτίδα Νεοφυών Επιχειρήσεων Αθήνας

26 Διευκολύνει την κύλιση της φτέρνας επάνω στο πάτωμα (Rocking) στην αρχική φάση στήριξης της βάδισης Αναστέλλει την υπερέκταση του γόνατος και δραστηριοποιεί τον ιδιοδεκτικό μηχανισμό του τετρακεφάλου Παρέχει πληροφόρηση σε πραγματικό χρόνο σχετικά με το αποτέλεσμα της προσπάθειας Διευκολύνει την αυτοματοποίηση της δραστηριότητας

27 Είμαστε μια ομάδα θεραπευτών και θεραπευομένων που εργάζεται για την ανάπτυξη της μεθοδολογίας θεραπείας GAIT Έδρα των δραστηριοτήτων μας είναι το κέντρο φυσικοθεραπείας UtilisMotus Σε συνδυασμό με την ανάπτυξη των πρωτοτύπων GAIT παρέχουμε: 1. Θεραπεία στην όρθια θέση στο κέντρο μας ή την κατοικία του θεραπευομένου 2. Παραγωγή και διανομή του μηχανισμού GAIT ON στην Ελλάδα και το εξωτερικό 3. Εκπαίδευση θεραπευτών στη μεθοδολογία GAIT, στην Ελλάδα και το εξωτερικό

28 1. Kandel Eric R., Schwartz James H., Jessell Thomas M, Principles of Neural Science, Fourth Edition, ελληνική μετάφραση, Ιατρικές Εκδόσεις Πασχαλίδη, Αθήνα, Page Phil, Frank Clare C., Lardner Robert, Assessment and Treatment of Muscle Imbalance The Janda Approach, Human Kinetics, 2010, pp Perry Jacquelin, Burnfield Judith M., Gait Analysis, Normal and Pathological Function, Second Edition, Slack Incorporated, USA, Shumway-Cook Anne, Woollacott Marjorie H., Motor Control: Translating research into Clinical Practice, Fifth Edition, Wolters Kluwer, Taub E., Uswatte G., Mark V. W., Morris D. M., The Learned nonuse phenomenon: implications in rehabilitation, 2006, Pubmed.gov and relative articles 6. Warner D., Disabled Village Children, The Hesperian Foundation, Palo Alto, California, USA, Μεταπτυχιακό πρόγραμμα στην ιδιοδεκτική νευρομυϊκή διευκόλυνση (PNF), Kaiser Foundation Rehabilitation Centre, Vallejo, California, ΗΠΑ, 2001: βιβλιογραφία ομάδας εισηγητών και σχετική αρθρογραφία ( 8. Εκπαιδευτικά προγράμματα στις μεθοδολογίες NDT-Bobath, (bobath.org.uk), Mulligan Concept (bmulligan.com), Kinesiotape (kinesiotaping.com), και Myofascial Release: αντίστοιχη βιβλιογραφία και ανάλυση από διαφορετικούς εισηγητές

29