Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ

Transcript

1 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΚΜΙΣΘΩΣΗΣ ΟΧΗΜΑΤΩΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΟΛΓΑ ΚΟΥΔΟΥΜΑ ΧΙΟΣ, 2006

2 ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ ΔΙΑΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΑΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΜΕΤΑΠΤΥΧΙΑΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΔΙΟΙΚΗΣΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΤΟΥΡΙΣΜΟΥ ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Θέμα: Ο κλάδος εκμίσθωσης οχημάτων στην Ελλάδα ΕΙΣΗΓΗΤΡΙΑ: Όλγα Κουδουμά ΕΠΙΒΛΕΠΩΝ: Πάρις Τσάρτας ΧΙΟΣ 2006

3 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΣΑΓΩΓΗ.σελ.1 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1: Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ..σελ Η περιγραφή του κλάδου και οι ιδιαιτερότητες του..σελ Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων ενοικίασης αυτοκινήτων...σελ Οι φορείς του κλάδου σελ.5 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2: Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΜΙΣΘΩΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ.σελ Η ζήτηση για μακροχρόνια μίσθωση..σελ Οι Παράγοντες διαμόρφωσης του μισθώματος σε μια μακροχρόνια μίσθωση.σελ Οι βασικές αρχές εκμίσθωσης..σελ Καλύψεις μακροχρόνιας μίσθωσης..σελ Οι εταιρείες μακροχρόνιας μίσθωσης.σελ Παρουσίαση έρευνας: WATSON WYATT (2005). σελ.23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΟΙ ΤΟΥΡΙΣΤΙΚΕΣ ΕΝΟΙΚΙΑΣΕΙΣ..σελ Γενικά στοιχεία σελ Η ζήτηση για βραχυχρόνια μίσθωση σελ Αφίξεις επισκεπτών...σελ Διανυκτερεύσεις επισκεπτών σελ Οι κατηγορίες και το μέγεθος των οχημάτων..σελ Οι βασικοί όροι ενοικίασης.σελ.38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4: Η ΠΡΟΣΦΟΡΑ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ σελ Απογραφική κατανομή του κλάδου σελ.46 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5: Η ΑΓΟΡΑ ΕΝΟΙΚΙΑΣΗΣ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ...σελ Η Εγχώρια αγορά ενοικίασης αυτοκινήτων σελ Η Ευρωπαϊκή αγορά ενοικίασης αυτοκινήτων..σελ Κύριες Εταιρείες του κλάδου.σελ.53 i

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6: ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΩΝ ΕΤΑΙΡΕΙΩΝ ΤΟΥ ΚΛΑΔΟΥ.σελ Εισαγωγή..σελ Δείκτες κερδοφορίας..σελ Δείκτες αποδοτικότητας σελ Δείκτες ρευστότητας...σελ Δείκτες Χρηματοοικονομικής Διάρθρωσης.σελ.64 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 :Η ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ.σελ Το θεωρητικό υπόβαθρο της έρευνας με ερωτηματολόγιο..σελ Η έρευνα με ερωτηματολόγιο σελ Τα στάδια μιας έρευνας με ερωτηματολόγιο...σελ Προσδιορισμός του Αντικειμένου της Έρευνας σελ Εξερεύνηση και επιλογή των υλικών μέσων της έρευνας σελ Προηγούμενες μελέτες.σελ Καθορισμός του αντικειμενικού σκοπού της έρευνας και των υποθέσεων εργασίας και των μεταβλητών της σελ Καθορισμός του πληθυσμού ή του πεδίου έρευνας και κατασκευή του δείγματος σελ Σύνταξη του πλάνου του ερωτηματολογίου και η δοκιμή του.σελ Κωδικοποίηση και ανάλυση των στοιχείων σελ.76 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 8: ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΙ ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ..σελ.78 1.Γενικά στοιχεία κλάδου σελ.78 2.Υπάλληλοι..σελ Στόλος σελ Ασφάλειες- Τράπεζες..σελ Συνεργασίες με άλλες τουριστικές επιχειρήσεις..σελ Ζητήματα προς αξιολόγηση σελ Επικοινωνία Πελάτες...σελ Προσφερόμενες Υπηρεσίες...σελ.106 ii

5 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΑΣΕΙΣ ΚΑΙ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ.σελ.112 ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ σελ. 126 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 1: Ερωτηματολόγιο Έρευνας..σελ. 130 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 2: Αναλυτική παρουσίαση επιχειρήσεων ανά τουριστική περιφέρεια...σελ. 136 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΕΙΚΟΝΩΝ Εικόνα 1: Χώρες μέλη της ECATRA σελ.6 Εικόνα 2: Παράγοντες αλληλεπίδραση των εταιρειών εκμίσθωσης οχημάτων.σελ.114 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΓΡΑΦΗΜΑΤΩΝ Γράφημα 1:Κριτήρια επιλογής εταιρικού οχήματος..σελ.24 Γράφημα 2: Κίνητρα ενοικίασης οχημάτων σελ.28 Γράφημα 3: Τουριστική κίνηση σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη...σελ.32 Γράφημα 4: Η εξέλιξη της αγοράς ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων...σελ.49 Γράφημα 5: Η ποσοστιαία κατανομή του μεγέθους της αγοράς ενοικίασης αυτοκινήτων....σελ.50 Γράφημα 6: Διαχρονικές μεταβολές του αριθμού οχημάτων στην αγορά.σελ.51 Γράφημα 7: Αριθμητικοί μέσοι ετήσιων δεικτών σελ.59 Γράφημα 8: Δείκτες αποδοτικότητας εταιρειών σελ.61 Γράφημα 9: Επίπεδα ρευστότητας επιχειρήσεων σελ.63 Γράφημα 10: Μεσομακροπρόθεσμες υποχρεώσεις εταιρειών...σελ.65 Γράφημα 11:Χρόνια λειτουργίας της επιχείρησης- Αριθμός οχημάτων σελ.79 Γράφημα 12: Χρόνια λειτουργίας μιας επιχείρησης - Βοηθητικές εγκαταστάσεις.σελ.80 Γράφημα 13: Χρόνια λειτουργίας μιας επιχείρησης - Αριθμός υποκαταστημάτων.σελ.81 iii

6 Γράφημα 14: Χρόνια λειτουργίας μιας επιχείρησης - θέση ισχύος στην αγορά...σελ.81 Γράφημα 15: Περίοδος λειτουργίας - Αριθμός υπαλλήλων.σελ.83 Γράφημα 16: Αριθμός οχημάτων - Περίοδο λειτουργίας σελ.83 Γράφημα 17 : Περίοδο λειτουργίας - Xρόνια ανανέωσης στόλου.σελ.85 Γράφημα 18: Περίοδο λειτουργίας - Βοηθητικές εγκαταστάσεις σελ.85 Γράφημα 19: Εθνικότητες εργαζομένων σελ.88 Γράφημα 20: Αριθμός - Ηλικίες εργαζομένων..σελ.89 Γράφημα 21: Αριθμός οχημάτων - Χρόνια ανανέωσης στόλου.σελ.90 Γράφημα 22: Αριθμός οχημάτων - Βοηθητικές εγκαταστάσεις..σελ.91 Γράφημα 23: Αριθμός οχημάτων - Θέση ισχύος στην αγορά.σελ.92 Γράφημα 24: Εταιρείες ασφάλισης οχημάτων.. σελ.93 Γράφημα 25: Συνεργασία με Τ.Ο. - Λοιπές τουριστικές ενασχολήσεις...σελ.96 Γράφημα 26: Συνεργασία με Τ.Ο. - Τρόποι διαφήμισης των επιχειρήσεων..σελ.96 Γράφημα 27: Συνεργασία με Τ.Ο. - Θέση ισχύος στην αγορά σελ.97 Γράφημα 28: Αξιολόγηση προβλημάτων του κλάδου σελ.100 Γράφημα 29: Αξιολόγηση προτεινόμενων λύσεων για τα προβλήματα του κλάδου...σελ.101 Γράφημα 30: Ευθύνες Εμπλεκομένων.σελ.102 Γράφημα 31: Χώρες Προέλευσης Τουριστών.σελ.103 Γράφημα 32: Τρόποι Επικοινωνίας..σελ.104 Γράφημα 33: Προϋποθέσεις για την υλοποίηση κράτησης μέσω Διαδικτύου σελ.105 Γράφημα 34: Αξιολόγηση προσφερόμενων υπηρεσιών από τις εταιρείες σελ.106 Γράφημα 35: Τρόποι Χρέωσης Υπηρεσιών σελ.107 Γράφημα 36: Τρόποι Αποπληρωμής Υπηρεσιών.σελ.108 Γράφημα 37: Λοιπές τουριστικές υπηρεσίες..σελ.110 Γράφημα 38: Μελλοντική ενασχόληση εταιρειών με λοιπές τουριστικές υπηρεσίες σελ.111 iv

7 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΙΝΑΚΩΝ Πίνακας 1: Παρουσίαση στοιχείων έρευνας της Watson Wyatt.σελ.23 Πίνακας 2: Περίοδος αντικατάστασης εταιρικού οχήματος.σελ.26 Πίνακας 3: Αφίξεις αλλοδαπών τουριστών κατά μήνα.σελ.29 Πίνακας 4: Αφίξεις αλλοδαπών τουριστών ανά μέσω μεταφοράς.σελ.30 Πίνακας 5: Αφίξεις Αλλοδαπών Τουριστών σε Κύρια Αεροδρόμια σελ.31 Πίνακας 6: Αφίξεις αλλοδαπών τουριστών ανά χώρα και γεωγραφική περιοχή προέλευσης σελ.33 Πίνακας 7: Κατανομή συνολικών διανυκτερεύσεων ανά μήνα...σελ.34 Πίνακας 8: Κατανομή συνολικών διανυκτερεύσεων ανά γεωγραφική περιφέρεια..σελ.35 Πίνακας 9: Γεωγραφική κατανομή επιχειρήσεων ενοικίασης αυτοκινήτων σελ.46 Πίνακας 10: Κατανομή επιχειρήσεων ενοικίασης αυτοκινήτων κατά νομική μορφή..σελ.48 Πίνακας 11: Xώρες μέλη του ECATRA.σελ.52 Πίνακας 12: Στοιχεία εταιρειών...σελ.56 Πίνακας 13: Αριθμοδείκτες κερδοφορίας εταιρειών του κλάδου...σελ.58 Πίνακας 14: Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας εταιρειών του κλάδου...σελ.60 Πίνακας 15: Αριθμοδείκτες ρευστότητας εταιρειών του κλάδου σελ.62 Πίνακας 16: Αριθμοδείκτες χρηματοοικονομικής διάρθρωσης εταιρειών του κλάδου.σελ.64 Πίνακας 17: Απαιτούμενα χαρακτηριστικά εργαζομένων...σελ. 87 Πίνακας 18: Κύρια συμπεράσματα έρευνας..σελ. 117 v

8 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Ο τουρισμός σήμερα είναι μια επιχειρηματική δραστηριότητα μεταφοράς, διαμονής, εξυπηρέτησης, και διασκέδασης τουριστών. Αποτελεί έναν τεράστιο κλάδο ο οποίος συγκροτείται από σειρά επιχειρήσεων διαφορετικής μορφής, καταλυματικές μονάδες, επισιτιστικές μονάδες, επιχειρήσεις μεταφοράς και διακίνησης τουριστών, τουριστικά ή ταξιδιωτικά πρακτορεία, μονάδες εγκατάστασης και αναψυχής και διάφορες άλλες επιχειρήσεις.(τουριστικά γραφεία, Λ. Χυτήρης) Στην παρούσα εργασία θα γίνει προσπάθεια να παρουσιαστεί και να αναλυθεί ο κλάδος των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων καθώς και η συμβολή του στην τουριστική ανάπτυξη της Ελλάδος. Οι υπηρεσίες του κλάδου εκμίσθωσης αυτοκινήτων κρίνονται απαραίτητες για όλους σχεδόν τους τύπους τουριστικής ανάπτυξης που εμφανίζει μια χώρα. Ταυτόχρονα είναι στενά συνδεδεμένες με τη γεωγραφική κατανομή της. Η γεωγραφική συγκρότηση της Ελλάδας με ποικίλα τοπία στη παραλιακή λωρίδα σε συνδυασμό με την νησιώτική της κατανομή δημιούργησαν νωρίς ζήτηση για αυτοκίνητα, ώστε να γίνει δυνατή η ταυτόχρονη επαφή με το πολυποίκιλο τοπίο της. Ο συγκεκριμένος κλάδος ξεκίνησε να δραστηριοποιείται στην Ελλάδα σαν κομμάτι της γενικότερης τουριστικής ανάπτυξης τα τελευταία σαράντα χρόνια. Σύμφωνα με στοιχεία του Συνδέσμου Τουριστικών Επιχειρήσεων Ενοικίασης Αυτοκινήτων ( σήμερα εκτιμάται ότι στην χώρα λειτουργούν επιχειρήσεις που απασχολούν εργαζομένους. Οι παραπάνω επιχειρήσεις ασχολούνται είτε με τουριστικές είτε με μακροχρόνιες μισθώσεις, ενώ δεν είναι λίγες και αυτές οι οποίες δραστηριοποιούνται και στους δύο τομείς. Ο συνολικός στόλος ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων κατά το 2004 υπολογίζεται ότι έφτασε τις οχημάτων, εκ των οποίων τα διατέθηκαν για τουριστικές ενοικιάσεις ενώ τα σε μακροχρόνιες μισθώσεις (ICAP, 2005) Η σημασία του κλάδου για την οικονομική και την τουριστική ανάπτυξη, της χώρας είναι πολύ μεγάλη, για τον λόγο αυτό θα γίνει προσπάθεια ακριβής προσδιορισμού και παρουσίασης του τόσο μεμονωμένα, σε επίπεδο επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων όσο και συνολικά. 1

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 Ο ΚΛΑΔΟΣ ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝΩΝ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΩΝ 1.1 Η περιγραφή του κλάδου και οι ιδιαιτερότητες του Όπως αναφέρθηκε ήδη παραπάνω σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν επιχειρήσεις εκμίσθωσης αυτοκινήτων, οι οποίες με βάση τις δραστηριότητες τους διακρίνονται σε τρεις βασικές κατηγορίες. ( Στην πρώτη κατηγορία κατατάσσονται επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στις βραχυχρόνιες εταιρικές μισθώσεις αυτοκινήτων. Οι επιχειρήσεις αυτές απευθύνονται κυρίως σε τουρίστες και ιδιώτες ενώ καλύπτουν και εταιρικές ανάγκες για περιστασιακές ενοικιάσεις διάρκειας έως 28 ημέρες (ICAP, 2005). Συνήθως ταξινομούνται σε επιχειρήσεις μεγάλου μεγέθους, που διατηρούν ένα ευρύ δίκτυο υποκαταστημάτων (μεγάλες πολυεθνικές επωνυμίες), σε μεσαίου μεγέθους τοπικής εμβέλειας επιχειρήσεις και τέλος μικρές εποχιακές επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε καθαρά τοπικό επίπεδο. Ο συνολικός στόλος των επιχειρήσεων αυτών στην Ελλάδα εκτιμάται ότι έφτασε περίπου στις οχήματα κατά το Στην δεύτερη κατηγορία ταξινομούνται οι εταιρείες που καλύπτουν μακροχρόνιες τουριστικές ενοικιάσεις. Μέσω του συγκεκριμένου τομέα καλύπτονται επιχειρησιακές ανάγκες για μίσθωση και διαχείριση οχημάτων, ενώ οι επιχειρήσεις που τον απαρτίζουν διακρίνονται σε επιχειρήσεις που ασχολούνται αποκλειστικά και μόνον στις εκμισθώσεις αυτοκινήτων και σε αυτές που ασχολούνται και με άλλες δραστηριότητες. Στην συγκεκριμένη κατηγορία εντάσσονται πολλές φορές μεγάλοι τραπεζικοί όμιλοι καθώς και αντιπρόσωποι - εισαγωγείς αυτοκινήτων, οι οποίοι συστήνουν αυτόνομες εταιρείες εκμίσθωσης οχημάτων. Στην Ελλάδα υπολογίζεται ότι κατά το 2004 τις ανάγκες των συγκεκριμένων εταιρειών εξυπηρετούσαν οχήματα. Τέλος στην Τρίτη κατηγορία κατατάσσονται επιχειρήσεις που 2

10 δραστηριοποιούνται παράλληλα και στις δύο κατηγορίες υπηρεσιών. (ICAP, 2005) Στην Ελλάδα μέχρι και πριν από μερικά χρόνια η τουριστική εκμίσθωση αυτοκινήτων αποτελούσε το σημαντικότερο μέρος της εξεταζόμενης αγοράς. Σήμερα αντιθέτως οι μακροχρόνιες μισθώσεις καλύπτουν το μεγαλύτερο δραστηριοποίησης των εταιρειών του κλάδου, με ετήσιο ρυθμό ανάπτυξης υψηλότερο σε σύγκριση με την αντίστοιχη μεταβολή των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το γεγονός αυτό οφείλεται στην έντονη εποχικότητα που παρουσιάζει η τουριστική μίσθωση οχημάτων. Ποιο συγκεκριμένα στην τουριστική βιομηχανία διακρίνονται οι τρεις παρακάτω τύπους τουριστικής απασχόλησης. (Βαρβαρέσος, 1997) 1. την συνεχή απασχόληση, η οποία διαρκεί όλο το έτος 2. την εποχική μακράς διαρκείας, η οποία συνήθως περιορίζεται στην τουριστική περίοδο (έξι ως οκτώ μήνες) 3. την εποχική απασχόληση μικρής διαρκείας η οποία δημιουργείται μόνο κατά την περίοδο αιχμής (δύο ως τρεις μήνες) Στο τομέα των ενοικιαζομένων αυτοκινήτων συναντώνται και οι τρεις τύποι απασχόλησης. Στα αστικά κυρίως κέντρα συναντάμε τη συνεχή απασχόληση εξαιτίας της διαρκούς κίνησης που υπάρχει στο κλάδο, εφόσον ως ενδυνάμη πελάτες των προς εξέταση επιχειρήσεων λειτουργούν εκτός από τους τουρίστες οι ταξιδιώτες και οι τοπικές επιχειρηματίες. Στον νησιωτικό χώρο και στις ευρύτερες τουριστικές περιοχές που δουλεύουν κυρίως την μεγάλη τουριστική περίοδο συναντάμε διαφοροποιημένα επίπεδα εποχικότητας. Τέλος κρίνεται σημαντικό να επισημανθεί ο μεγάλος βαθμός συγκέντρωσης που εμφανίζει ο κλάδος. Είναι χαρακτηριστικό ότι παρά τον μεγάλο αριθμό επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται σε αυτόν, κυρίαρχο ρόλο στην αγορά διαδραματίζουν λίγες, καλά οργανωμένες επιχειρήσεις που εκπροσωπούν διεθνή εμπορικά σήματα. (icap, 2000) 1.2 Το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας των επιχειρήσεων ενοικίασης αυτοκινήτων Το βασικό θεσμικό πλαίσιο που διέπει τους όρους και τις προϋποθέσεις σύστασης και λειτουργία επιχειρήσεων ολικής εκμίσθωσης επιβατικών 3

11 αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης, χωρίς οδηγό, καλύπτεται από την Κοινή Διυπουργική Απόφαση /64/ Η συγκεκριμένη απόφαση αποτελεί τροποποίηση παλαιότερης απόφασης /140/94, ενώ μετά από αυτήν έχουν ακολουθήσει άλλες δύο τροποιητικές αποφάσεις (EOT,1995). Τα υπουργεία τουρισμού και μεταφορών και επικοινωνιών, έθεσαν τις βασικές αρχές οργάνωσης και λειτουργίας των εταιρειών ενοικίασης αυτοκινήτων. Ως δεδομένο για την λειτουργία μιας επιχείρησης στον συγκεκριμένο κλάδο είναι η προμήθεια του ειδικού σήματος που χορηγείτε από τον Εθνικό Οργανισμό Τουρισμού, σε εκείνα τα φυσικά και νομικά πρόσωπα που πληρούν μια σειρά από αυστηρά καθορισμένες υποχρεώσεις. Για την απόκτηση του συγκεκριμένου σήματος ο εκάστοτε ενδιαφερόμενος πρέπει να καταβάλλει την σχετική αίτηση, ενώ θα πρέπει να είναι ικανός για δικαιοπραξία, να μην έχει διαπράξει συγκεκριμένες παραβάσεις του ποινικού κώδικα, να καλύπτει συγκεκριμένα μορφωτικά χαρακτηριστικά και άλλα.(icap,2005) Ταυτόχρονα ο παραπάνω νόμος καθορίζει συγκεκριμένα χωροταξικά δεδομένα για τις κτηριακές εγκαταστάσεις και τον χώρο στέγασης των επιχειρήσεων καθώς και των πιθανών υποκαταστημάτων τους. Θέτει τους όρους για την συστέγαση υποκαταστημάτων σε ξενοδοχειακές επιχειρήσεις, τουριστικά γραφεία και ναυλομεσιτικά γραφεία ενώ ταυτόχρονα επιτρέπει την στέγαση τους σε λιμενικούς σταθμούς, σταθμούς τρένων και αεροπλάνων σε ειδικά διαμορφωμένους χώρους. Η απόφαση, μεταξύ άλλων, καθορίζει και τα απαραίτητα χαρακτηριστικά των εκμισθούμενων αυτοκινήτων, τον μέγιστο επιτρεπτό χρόνο κυκλοφορίας τους, την ασφάλιση τους, τον μηχανικό και μηχανολογικό έλεγχο τους καθώς και τον αριθμό οχημάτων ανά επιχείρηση. Ο αριθμός αυτός διαμορφώνεται ανάλογα την περιοχή που εδρεύει η κάθε εταιρεία. Αναλυτικότερα, για επιχειρήσεις που εδρεύουν σε Δήμο ή Κοινότητα στην περιοχή της τέως Διοικήσεως Πρωτευούσης, ο ελάχιστος αριθμός ανέρχεται σε 35 οχήματα, για τις επιχειρήσεις που εδρεύουν στο Δήμο Θεσσαλονίκης, την Κρήτη, την Ρόδο και την Κέρκυρα ο αριθμός οχημάτων είναι τουλάχιστον 25 ενώ για τις λοιπές περιοχές να φτάνει τα 10 αυτοκίνητα. Τέλος σε περιοχές με ορισμένες ιδιαιτερότητες, όπως οι νησιωτικές περιοχές της άγονης γραμμής ο ελάχιστος αριθμός οχημάτων ανέρχεται στα 6. 4

12 Η παραπάνω Κοινή Διυπουργική Απόφαση προβλέπει και κυρώσεις για τους παραβάτες των διατάξεων της, που μπορούν να φτάσουν έως και την οριστική αφαίρεση του σήματος λειτουργίας. Το ειδικό σήμα λειτουργίας εκδίδεται στο όνομα του ατόμου πού έχει οριστεί υπεύθυνος του εκάστοτε υποκαταστήματος και η ισχύς του πάει μόνο σε περίπτωση αφαίρεσης του. Λόγω μιας σειράς δυσλειτουργιών που παρουσίασαν οι παραπάνω αποφάσεις κρίθηκε απαραίτητη η μετέπειτα τροποποίηση τους. Στις 28 Μαΐου του 1998 ο Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού αναδιαμορφώνει τον αριθμό αυτοκινήτων ανά περιοχή, θέτοντας εκ νέου τον ελάχιστο αριθμό οχημάτων για τις επιχειρήσεις που εδρεύουν, στη Κρήτη σε 20 και γι αυτές στην Ρόδο και την Κέρκυρα σε 15. Ενώ δύο χρόνια αργότερα, καθορίζεται εκ νέου ο αριθμός των οχημάτων για τις επιχειρήσεις στην Κρήτη σε 15. (EOT, 1995) Από την άλλη μεριά το leasing, όντας μια μορφή χρηματοδότησης που ουσιαστικά συμπληρώνει τις υπηρεσίες του παραδοσιακού τραπεζικού συστήματος παρέχεται από ανώνυμες εταιρείες μίσθωσης που είναι θυγατρικές Τραπεζών, βρίσκονται υπό την εποπτεία της Τράπεζας της Ελλάδας. 1.3 Οι φορείς του κλάδου Ο κλάδος των ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων λειτουργεί υπό τον έλεγχο και την καθοδήγηση μιας ομάδας φορέων που δρουν σε τοπικό, εθνικό και υπερεθνικό επίπεδο. Όσον αφορά τα σύνορα τις Ελλάδας υπεύθυνοι φορείς λειτουργίας του είναι ο Εθνικός Οργανισμός Τουρισμού και το Υπουργείου Τουριστικής Ανάπτυξης. Οι παραπάνω αρχές καθορίζουν τις αρχές λειτουργίας και οργάνωσης όλων των τουριστικών επιχειρήσεων της χώρας καθώς και των επιχειρήσεων ενοικίασης οχημάτων. Στην σωστή λειτουργία του κλάδου στοχεύουν επίσης τα διάφορα γραφεία των παραπάνω οργανισμών που λειτουργούν στις 13 τουριστικές περιφέρειες της χώρας καθώς και σε διάφορα τουριστικά κέντρα στην ελληνική επικράτεια. ( Βαρβαρέσος, Σ (1998), Κοκκώσης Χ.,- Τσάρτας Π., (2001), WTO). Εκτός από τους παραπάνω κρατικούς οργανισμούς στην Ελλάδα έχουν συσταθεί από επιχειρηματίες του κλάδου με σκοπό την σωστή λειτουργία του 5

13 και κυρίως την προάσπιση τόσο των εταιρικών όσο και των πελατειακών συμφερόντων διάφοροι οργανισμοί. Οι σημαντικότεροι εκ των οποίων είναι ο Σύνδεσμος Τουριστικών Επιχειρήσεων Ενοικιάσεως Αυτοκινήτων που εδρεύει στην Αθήνα και η Ένωση Γραφείων Ενοικίασης Οχημάτων που εδρεύει στο Ηράκλειο Κρήτης. Οι παραπάνω φορείς εκπροσωπούν πολλές εταιρείες του κλάδου και επικεντρώνονται στον προσδιορισμό των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν καθώς και στην παρουσίαση προτάσεων για την επίλυσή τους. Σε διεθνή επίπεδο αποφάσεις για την πορεία των επιχειρήσεων λαμβάνονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση Ενοικιαζόμενων Αυτοκινήτων και Φορτηγών (ECATRA). Η ευρωπαϊκή ένωση ενοικιαζόμενων αυτοκινήτων και φορτηγών ιδρύθηκε το 1964 και αντιπροσωπεύει τα συμφέροντα των εταιρειών βραχυπρόθεσμης και μακροπρόθεσμης μίσθωσης οχημάτων και φορτηγών για 13 ευρωπαϊκών χωρών, που απεικονίζονται στον χάρτη που ακολουθεί. Οι δέκα πρώτες ιδρυτικές χώρες αριθμούσαν οχήματα και εκπροσωπούσαν 520 εταιρείες. Εν συνεχεία ο οργανισμός επεκτάθηκε με την ένταξη σε αυτών άλλων 10 μελών, 5 εκ των οποίων ήταν από χώρες της ευρωπαϊκής ένωσης. Μετά από 40 χρόνια στον οργανισμό προστέθηκαν άλλα 18 μέλη από 15 ευρωπαϊκές χώρες. Το 1983 και μετά από 40 χρόνια λειτουργίας του ο οργανισμός αριθμούσε 1 εκατομμύριο μέλη που είχαν στην κατοχή τους οχήματα. ( Εικόνα 1: Χώρες μέλη της ECATRA (πηγή: 6

14 ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ Βαρβαρέσος, Σ (1998) Τουρισμός Έννοιες Μεγέθη Δομές. Αθήνα Βαρβαρέσος, Σ (1999) Τουριστική Ανάπτυξη και Διοικητική Αποκέντρωση. Αθήνα Βαρβαρέσος, Σ (1997) Τουρισμός Οικονομικές Προσεγγίσεις. Αθήνα EOT. (1995) Νομοθετικό πλαίσιο λειτουργίας των εταιρειών ενοικίασης οχημάτων (ν /64/ ). Αθήνα Icap, (2005) Κλαδική Μελέτη «Ενοικιάσεις Αυτοκινήτων». Αθήνα Icap (2000) Τουριστικά Ταξιδιωτικά Γραφεία Κοκκώσης Χ.,- Τσάρτας Π., (2001) Βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη και περιβάλλον,, 2001 Τσάρτας, Π (1996) Τουρίστες Τόποι Ταξίδια. Αθήνα Διαδίκτυο: W.T.O. 7

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 Η ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΜΙΣΘΩΣΗ ΟΧΗΜΑΤΩΝ 2.1.Η ζήτηση για μακροχρόνια μίσθωση. Η μακροχρόνια μίσθωση έχει εισβάλει δυναμικά στην αγορά αυτοκινήτου εισπράττοντας ολοένα και μεγαλύτερη ανταπόκριση από επιχειρήσεις πελάτες, που αναζητούν τρόπους να καλύψουν τις ανάγκες τους για επιβατικά αυτοκίνητα αλλά και από ελεύθερους επαγγελματίες, ακόμα και ιδιώτες. Τα τελευταία χρόνια παρέχει υπηρεσίες που καλύπτουν πλήρως τη χρήση ενός αυτοκινήτου και φαίνεται πως σύντομα θα αποτελέσει την κυρίαρχη μέθοδο απόκτησης εταιρικού στόλου αλλά και αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης. H λειτουργική μακροχρόνια μίσθωση ή Operating Leasing, όπως έχει επικρατήσει ως όρος στην ευρωπαϊκή αγορά, παρέχει ένα προϊόν-υπηρεσία που συνδυάζει ένα σύγχρονο τρόπο χρηματοδότησης, τη χρηματοδοτική μίσθωση (Leasing), με ένα σύνολο παροχών που καλύπτουν αποκλειστικά τις ανάγκες που πηγάζουν από τη χρήση ενός αυτοκινήτου. (Autohellas, 2004) Στο σημείο αυτό κρίνεται απαραίτητο να εξεταστεί η έννοια της χρηματοδοτικής μίσθωσης έτσι ώστε να γίνει ευκολότερα κατανοητή η διαφοροποίηση της από την μακροχρόνια μίσθωση αυτοκινήτων. Μέχρι τις αρχές της δεκαετίας του 1990, ο θεσμός του leasing ήταν ένας σχεδόν ανύπαρκτος τρόπος χρηματοδότησης για την ελληνική πραγματικότητα. Τα υψηλά επιτόκια των συμβάσεων, η έλλειψη εμπειρίας από τις εταιρείες του χώρου, καθώς και η έλλειψη γνώσεων στο τραπεζικό πελατειακό κοινό καθιστούσαν το leasing απόμακρο στους επιχειρηματίες, που προτιμούσαν την απλούστερη λύση του δανείου. Όμως σταδιακά, κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 90, η κατάσταση άλλαξε. Τα επιτόκια μειώθηκαν σημαντικά, οι εταιρείες του κλάδου δυνάμωσαν, οι τράπεζες αντιλήφθηκαν τη σημασία του θεσμού και οργάνωσαν τις θυγατρικές τους με έμπειρο προσωπικό και τεχνολογία. Αυτό που επέφερε την μελλοντική αυτή ανάπτυξης ήταν η κατανόηση των 8

16 πλεονεκτημάτων του θεσμού από τους ενδιαφερόμενους για χρηματοδότηση επιχειρηματίες. Όπως γίνεται αντιληπτό από όλα τα παραπάνω η σχέση που υπάρχει ανάμεσα στις τράπεζες και την έννοια των leasing υπηρεσιών είναι πολύ στενή. Καθώς, το leasing και ειδικότερα η χρηματοδοτική μίσθωση δεν μπορεί να λειτουργήσει χωρίς την υποστήριξη των μητρικών τραπεζών (σε ίδια κεφάλαια, δυνατότητα άντλησης ξένων κεφαλαίων, προώθηση πωλήσεων, τεχνογνωσία, λειτουργική υποστήριξη). Παρόλα αυτά το leasing δεν είναι μια καθαρά τραπεζική εργασία, είναι ένας συνδυασμός χρηματοδοτικής λειτουργίας, εμπορικής λειτουργίας και λειτουργίας παροχής υπηρεσιών. Το βασικό στοιχείο που το διαφοροποιεί είναι η μεγάλη σημασία που έχει η ικανότητα διαχείρισης του χαρτοφυλακίου παγίων περιουσιακών στοιχείων που η κάθε εταιρεία leasing εκμισθώνει (ακίνητα, εξοπλισμός, οχήματα κ.τ.λ.), καθώς και η ικανότητα διαχείρισης των πρόσθετων λειτουργικών υπηρεσιών που παρέχονται στις χρονομισθώσεις αυτοκινήτων και γενικότερα στις λειτουργικές μισθώσεις Το leasing με τη σημερινή μορφή και το αντίστοιχο θεσμικό πλαίσιο απευθύνεται αποκλειστικά στους επαγγελματίες. Η τάση που υπάρχει τα τελευταία χρόνια, δείχνει ότι σταδιακά μετατοπίζεται το μερίδιο αγοράς από τις συμβάσεις μηχανολογικού βιομηχανικού εξοπλισμού προς τις συμβάσεις των υπηρεσιών. Η μεγαλύτερη αύξηση αφορά κυρίως το leasing αυτοκινήτων,. στο οποίο ο ανταγωνισμός είναι εντονότατος Όσον αφορά τις μακροχρόνιες μισθώσεις, το προϊόν που προσφέρουν, με τη μορφή που αυτό υφίσταται σήμερα στην αγορά του αυτοκινήτου, έρχεται να καλύψει την ανάγκη των επιχειρήσεων-πελατών που πρέπει να διατηρούν ένα στόλο αυτοκινήτων (για τα στελέχη, τους πωλητές κ.ά.), με ότι αυτό συνεπάγεται για τα λειτουργικά τους έξοδα και την εικόνα του ισολογισμού τους. Μερικά χρόνια πριν μια επιχείρηση που ενδιαφερόταν να χρησιμοποιεί αυτοκίνητα για την εξυπηρέτηση του στελεχικού δυναμικού της έπρεπε ή να τα αγοράσει ή να τα αποκτήσει με (τραπεζικό) leasing. (Autohellas, 2004) Ποια όμως είναι η διαφοροποίηση των δύο μεθόδων απόκτησης οχημάτων από μια επιχείρηση. Σε περίπτωση που μια επιχείρηση επιλέξει το leasing ως τρόπο απόκτησης, είναι υποχρεωμένη να καταβάλει για κάθε ένα αυτοκίνητο που μίσθωνε ένα μηνιαίο μίσθωμα που αντιστοιχούσε αφενός 9

17 στην αποπληρωμή της αξίας του αυτοκινήτου μέσα σε ένα καθορισμένο χρονικό διάστημα, αφετέρου στο αναλογούν κέρδος της Τράπεζας. Τα οφέλη για ένα μισθωτή (επιχείρηση-πελάτης) στην περίπτωση αυτή επικεντρώνονται σε φορολογικό επίπεδο. Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με το άρθρο 14 του ν. 2459/97, στην περίπτωση εκμίσθωσης αυτοκινήτων μέχρι κ.εκ. αναγνωρίζεται προς έκπτωση ποσοστό 60% των δαπανών του μισθωτή, ενώ για αυτοκίνητα μεγαλύτερου κυβισμού το ποσοστό αυτό ανέρχεται σε 25%. Στο σημείο αυτό υφίσταται και η βασική διαφορά του (τραπεζικού) leasing με τη μακροχρόνια μίσθωση. Η δεύτερη αναγνωρίζει την έκπτωση των μισθωμάτων κατά 100% από τα έσοδα της εταιρείας. Αν προσθέσουμε και το ότι οι εταιρείες μακροχρόνιας μίσθωσης αναλαμβάνουν όλες τις δαπάνες και τις γραφειοκρατικές διατυπώσεις που απαιτούνται για την κυκλοφορία των αυτοκινήτων, είναι εύκολο να αντιληφθεί κανείς γιατί η μακροχρόνια μίσθωση (Operating Leasing) καθίσταται περισσότερο ελκυστική έναντι της χρηματοδοτικής (leasing). Μια εξίσου σημαντική διαφοροποίηση αφορά το ιδιοκτησιακό καθεστώς του οχήματος μετά το πέρας της συνεργασίας. Στην περίπτωση της χρηματοδοτικής μίσθωσης μετά την λήξη του συμβολαίου ανάμεσα στην εταιρεία leasing και τον πελάτη, το όχημα περνά στην κατοχή του τελευταίου. Αντιθέτως στην περίπτωση της μακροχρόνιας μίσθωσης από εταιρεία ενοικίασης αυτοκινήτων, ο πελάτης έχει την δυνατότητα να επιλέξει μεταξύ του δικαιώματος εξαγοράς του οχήματος κατά την λήξη του συμβολαίου και της επιστροφής του στην εταιρεία. Στην πρώτη περίπτωση πρέπει να καταβάλλει κάποιο προκαθορισμένο συνήθως ποσό στην εταιρεία (buyback option). Συνοψίζοντας όλα τα παραπάνω θα μπορούσαν να παρουσιαστούν συνοπτικά μερικά από τα συνήθη πλεονεκτήματα που παρουσιάζει η μακροχρόνια μίσθωση οχημάτων: (Autohellas 2004) 1. Φορολογική έκπτωση 25%-45%, ανάλογα με την μορφή της εταιρίας συγκεκριμένα Ο.Ε. και Ε.Ε. 25%, Ε.Π.Ε. 35% Α.Ε. 37,5% Ατομική Επιχείρηση από 0-45% 10

18 2. Η ανωτέρω φορολογική έκπτωση είναι τόσο για την αξία του αυτοκινήτου, αλλά και για την αξία των φορολογικών δαπανών κυκλοφορίας, συντήρησης και επισκευή; τα οποία συμπεριλαμβάνονται στα μισθώματα του αυτοκινήτου ενώ σε περίπτωση αγοράς του αυτοκινήτου εκπίπτουν πολύ μικρότερα ποσά 3. Αν η αγορά γίνει από άτομο (φυσικό πρόσωπο) που ασκεί εμπορική ή βιοτεχνική επιχείρηση ή ελεύθερο επάγγελμα δεν επιβαρύνεται με το τεκμήριο της αγοράς Ε.Ι.Χ. ή JΕΕΡ 4. Υπάρχουν μικρότερα έξοδα σύμβασης από ότι σε μια σύμβαση αγοράς 5. Δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει προκαταβολή 6. Υπάρχει το δικαίωμα της εξαγοράς αλλά και το δικαίωμα της επιστροφής του αυτοκινήτου σε προσυμφωνημένη τιμή και αποφεύγει έτσι κανείς την σκοτούρα της πώλησης ενός μεταχειρισμένου αυτοκινήτου. Ταυτόχρονα η πλειοψηφία των επιχειρήσεων δίνει τη δυνατότητα στον ενοικιαστή να συμψηφίσει το προαναφερόμενο ποσό σε πιθανό νέο συμβόλαιο συνεργασίας. 7. Αντικατάσταση αυτοκινήτου με άλλο όμοια σε περίπτωση ατυχήματος ή κλοπής 8. Δεν υπάρχουν απρόβλεπτες δαπάνες στην περίπτωση που γίνεται πλήρες συμβόλαιο με τις υποχρεωτικές και τις προαιρετικές παροχές 9. Μπορεί να βοηθήσει τις εταιρίες να μειώσουν τον δανεισμό για απόκτηση πάγιων στοιχείων να προχωρήσουν σε αναμόρφωση του ισολογισμού τους, να κάνουν απόλυτο προϋπολογισμό δαπανών ενός ευαίσθητου τομέα και φυσικά να δώσουν κίνητρα στα στελέχη τους 2.2. Οι Παράγοντες διαμόρφωσης του μισθώματος σε μια μακροχρόνια μίσθωση ( Semer-Purzycki, J (2000), Ενημερωτικά έντυπα εταιρειών) 11

19 Ο υποψήφιος πελάτης - μισθωτής, από τη στιγμή που αποφασίζει σε ποια ή ποιες εταιρείες πρέπει να απευθυνθεί, περιμένει τις αντίστοιχες προσφορές τους. Ένα από τα βασικά στοιχεία της προσφοράς που δίνει μια εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης είναι και το μίσθωμα. Για τον καθορισμό του μισθώματος λαμβάνεται υπ' όψη ένα σύνολο παραγόντων: Αριθμός στόλου: Ο αριθμός των εταιρικών αυτοκινήτων που καλείται να εκμισθώσει στον πελάτη της μια εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης επηρεάζει το ποσοστό έκπτωσης που θα εξασφαλίσει από την εταιρεία εισαγωγής του εκάστοτε μοντέλου. Έτσι, άλλη προσφορά θα κάνει στην επιχείρηση που θα ζητήσει 15 "κομμάτια" και άλλη -σαφώς μικρότερο μίσθωμα- σε αυτήν που θα ζητήσει 40. Τύπος αμαξώματος Κυβισμός: Το μίσθωμα επηρεάζεται από την κατηγορία όπου ανήκει το αυτοκίνητο που θα εκμισθωθεί. Πιο συγκεκριμένα, εκτός από τον τύπο του αμαξώματος, λαμβάνεται υπ' όψη η χωρητικότητα του κινητήρα, καθώς τα δύο αυτά στοιχεία καθορίζουν τη ζήτηση του μοντέλου ως μεταχειρισμένο, δηλαδή τη μεταπωλητική του αξία. Ο παράγοντας αυτός αποκτά ακόμα μεγαλύτερη βαρύτητα στην περίπτωση που η σύμβαση δεν προβλέπει το δικαίωμα εξαγοράς και τότε το μισθωμένο αυτοκίνητο επιστρέφεται στην εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης, ξεκινώντας την "καριέρα" του ως μεταχειρισμένο. Χρονική διάρκεια εκμίσθωσης: Η χρονική διάρκεια της εκμίσθωσης ενός οχήματος αποτελεί έναν από τους κύριους παράγοντες διαμόρφωσης του μισθώματος. Οι πλειοψηφία των επιχειρήσεων που ασχολούνται με την μακροχρόνια μίσθωση συνάπτει συμβόλαια, τριετής ή πενταετής διάρκειας. Χιλιόμετρα που θα διανυθούν: Τα χιλιόμετρα που πρόκειται να διανύσουν τα εταιρικά αυτοκίνητα του μισθωτή - επιχείρηση προκαθορίζονται και μάλιστα αναγράφονται στη σύμβαση που 12

20 συνάπτει με τον εκμισθωτή. Το μίσθωμα ενός αυτοκινήτου που πρόκειται να διανύει ετησίως χλμ. διαφέρει από το μίσθωμα για το ίδιο ακριβώς αυτοκίνητο αλλά με ετήσιο προβλεπόμενο όριο τα χλμ. Ο παράγοντας αυτός σχετίζεται άμεσα με τις φθορές του αυτοκινήτου και τον αριθμό των σέρβις. Σε περίπτωση που το προβλεπόμενο όριο ξεπεραστεί, ο εκμισθωτής κοστολογεί τα επιπλέον χιλιόμετρα, ανάλογα τον κυβισμό. Σύμβαση με ή χωρίς δικαίωμα εξαγοράς: Τo δικαίωμα ή όχι της εξαγοράς του μισθωμένου οχήματος μετά τη λήξη της προσυμφωνημένης περιόδου καθορίζει σε μεγάλο βαθμό το ύψος του μισθώματος. Το πόσο θα επιβαρυνθεί ένα μίσθωμα εξαρτάται από το αντίτιμο που θα κληθεί να πληρώσει ο μισθωτής με τη λήξη της σύμβασης. Πολλές συμβάσεις προβλέπουν την εξαγορά του αυτοκινήτου με συμβολικό αντίτιμο ενώ σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να ζητηθεί μέχρι και το 30% της σημερινής αξίας του αυτοκινήτου. Φυσικά, αντίστοιχα υψηλό ή χαμηλό θα είναι και το μίσθωμα, με τη διαφορά να κυμαίνεται από 10 έως και 15%. Έλεγχος ισολογισμού - Πιστοληπτική ικανότητα πελάτη: Μια εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης "ακτινογραφεί" τον υποψήφιο πελάτη της. Σκοπός της είναι να γνωρίσει το οικονομικό του υπόβαθρο, τις δραστηριότητές του, το πόσο μεγάλος είναι στην αγορά (αν πρόκειται για επιχείρηση). Όλα τα παραπάνω θα βοηθήσουν τον εκμισθωτή να διακρίνει το μέγεθος του ρίσκου που εμπεριέχει πιθανή συνεργασία με τον εκάστοτε υποψήφιο πελάτη. Γίνεται λοιπόν αντιληπτό πως τα κεφάλαια και η υγιής οικονομική εικόνα του μισθωτή - επιχείρηση επηρεάζουν το ύψος του μισθώματος. Προηγούμενη συνεργασία: Η αντιμετώπιση ενός πελάτη με τον οποίο υπάρχει ήδη συνεργασία είναι διαφορετική. Η εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης εξετάζει το πόσο καλή ή όχι ήταν η πρώτη συνεργασία και αναλόγως διαμορφώνει τη θέση της απέναντι σε μια νέα συνεργασία. 13

21 Η έννοια "διαμορφώνει τη θέση της" περιλαμβάνει το ύψος του μισθώματος για το νέο στόλο που πρόκειται να εκμισθωθεί και το είδος των εγγυήσεων που θα ζητηθούν. Κατάσταση της αγοράς: Η διαμόρφωση ενός μισθώματος εξαρτάται και από τις οικονομικές μεταβολές της αγοράς στο διάστημα για το οποίο θα ισχύει η μίσθωση. Μια εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης πρέπει να έχει την ικανότητα να προβλέπει πιθανές ανακατατάξεις των επιτοκίων και άλλων οικονομικών δεικτών. 2.3 Οι βασικές αρχές εκμίσθωσης (ενημερωτικά έντυπα εταιρειών, Autohellas, 2004) Ένας μισθωτής (εταιρεία ή ιδιώτης) θα πρέπει να γνωρίζει ορισμένα βασικά στοιχεία που εξασφαλίζουν την αρμονική του σχέση με τον εκμισθωτή καθ' όλη τη διάρκεια της μισθωτικής περιόδου. Μερικά από αυτά μπορεί να διαφοροποιούνται από εκμισθωτή σε εκμισθωτή, ωστόσο στο σύνολό τους τα συναντά κανείς στις περισσότερες περιπτώσεις. Επισημαίνοντας τα σημαντικότερα αναφέρονται: (Autohellas, 2004) α) Το μηνιαίο μίσθωμα που ανακοινώνει στον πελάτη της μία εταιρεία μακροχρόνιας μίσθωσης παραμένει σταθερό για όλη τη μισθωτική περίοδο, εκτός κι αν ένας παράγοντας, όπως τα ασφάλιστρα ή τα τέλη κυκλοφορίας, μεταβληθεί στα πλαίσια της νομοθεσίας. β) Καλό θα είναι να γίνεται εξ αρχής ξεκάθαρο, μετά από συνεννόηση των συμβαλλόμενων μερών, που θα γίνεται η συντήρηση του μισθωμένου αυτοκινήτου. Σε αυτό το σημείο ο μισθωτής πρέπει να προσέξει ιδιαίτερα και να εξασφαλίσει ότι η σύμβαση που υπογράφει ορίζει την πλήρη συντήρηση του οχήματος σε εξουσιοδοτημένα (και όχι σε εξειδικευμένα) συνεργεία. γ) O εκμισθωτής διατηρεί το δικαίωμα της περισυλλογής ή αφαίρεσης των μισθωμένων αυτοκινήτων κατά τη λήξη της μισθωτικής περιόδου ή κατόπιν κοινής συμφωνίας με το μισθωτή ή κατόπιν καταγγελίας του πρώτου και εφ' όσον ο μισθωτής αρνήται να τα αποδώσει οικειοθελώς. 14

22 2.4 Καλύψεις μακροχρόνιας μίσθωσης ( Autohellas, 2004) Ασφάλιστρα: Στο μηνιαίο μίσθωμα που καλείται να πληρώσει ο πελάτης περιλαμβάνεται (σε ποσοστό περίπου 10%) το κόστος ασφάλισης του μισθωμένου αυτοκινήτου. Η ασφάλιση του οχήματος γίνεται συνήθως σε θυγατρικό οργανισμό (αν υπάρχει) ή σε ασφαλιστική εταιρεία με την οποία έχει γίνει κάποια συμφωνία. Περιλαμβάνει, εκτός από τα προβλεπόμενα από το νόμο, πλήρη κάλυψη μερικής και ολικής κλοπής, πυρός και τρομοκρατικών ενεργειών. Σε περίπτωση που τα ασφάλιστρα αυξηθούν κατά τη διάρκεια της μισθωτικής περιόδου, τότε επιβαρύνεται ανάλογα και το μίσθωμα. Σημειώνεται ότι η υπηρεσία αυτή είναι υποχρεωτική για τον πελάτη. Αυτοκίνητο αντικατάστασης: Σε περίπτωση που ένα μισθωμένο όχημα ακινητοποιηθεί λόγω βλάβης ή ατυχήματος ο εκμισθωτής στις περισσότερες περιπτώσεις φροντίζει για την εξυπηρέτηση του πελάτη του, παρέχοντας ένα άλλο αυτοκίνητο για όσο διάστημα το μισθωμένο μείνει εκτός χρήσης. Οι περισσότερες εταιρείες μακροχρόνιας μίσθωσης παρέχουν άμεσα αυτήν την υπηρεσία ενώ άλλες μπορεί να χρειαστούν τρεις εργάσιμες ημέρες. Το αυτοκίνητο αντικατάστασης είναι συνήθως ίδιας κατηγορίας (αμάξωμα, κυβισμός) με το μισθωμένο. Τέλη κυκλοφορίας: Ένα ποσοστό περίπου 3% επί του μισθώματος οφείλεται στο κόστος των τελών κυκλοφορίας και δεν αποτελεί διαπραγματεύσιμο στοιχείο της εκμίσθωσης. Σε περίπτωση μεταβολής του, το μίσθωμα επηρεάζεται ανάλογα. Ο εκμισθωτής φροντίζει κάθε χρόνο για όλη τη διαδικασία παραλαβής του σχετικού ειδικού σήματος για λογαριασμό των πελατών του. Συντήρηση Ελαστικά: Οι συμβάσεις μακροχρόνιας μίσθωσης προβλέπουν την πλήρη τεχνική κάλυψη του αυτοκινήτου, μια υπηρεσία 15

23 που ορισμένοι εκμισθωτές παρέχουν προαιρετικά στους πελάτες τους και η οποία βαρύνει το μίσθωμα σε ποσοστό 12% περίπου. Στο σημείο αυτό πρέπει να προσέξει κανείς που θα γίνεται (εξουσιοδοτημένο συνεργείο ή όχι) η συντήρηση του οχήματος που μισθώνει. Επιπλέον, ο εκμισθωτής φροντίζει για την αλλαγή ελαστικών (ενίοτε και αμορτισέρ) όταν επέρχεται η (φυσιολογική) φθορά τους. Οδική Βοήθεια: Οποιοδήποτε τεχνικό πρόβλημα προκύψει σε μισθωμένο αυτοκίνητο αντιμετωπίζεται άμεσα και αποτελεσματικά από τις εταιρείες οδικής βοήθειας, οι οποίες συνεργάζονται με τον εκάστοτε εκμισθωτή. Η υπηρεσία αυτή (όπως και το αυτοκίνητο αντικατάστασης) είναι συνήθως προαιρετική και επιβαρύνει το μίσθωμα κατά 2% περίπου. 2.5 Οι εταιρείες μακροχρόνιας μίσθωσης (Autohellas,, 2004, ICAP,2005) Στην αγορά της μακροχρόνιας μίσθωσης δραστηριοποιήθηκαν αρχικά οι εταιρείες ενοικίασης αυτοκινήτων, κυρίως αυτές που είχαν πολυετή παρουσία στη χώρα μας. Για το λόγο αυτό άλλωστε τα μεγαλύτερα μερίδια αγοράς αυτήν την στιγμή κατέχουν οι εταιρείες Hertz, Avis και Europcar, με στόλο που σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνά τα αυτοκίνητα. (Autohellas, 2004) 1 Ταυτόχρονα ο κλάδος της ενοικίασης παρουσιάζει τα τελευταία 5 χρόνια μεγάλη ανάπτυξη καθώς περισσότερες από επιχειρήσεις σε όλη τη χώρα διαθέτουν την απαραίτητη από τον Ε.Ο.Τ. άδεια λειτουργίας και δραστηριοποιούνται τόσο στις βραχυχρόνιες, όσο και στις μακροχρόνιες μισθώσεις. Στην εν λόγω αγορά θέλησαν να εισέλθουν και πολλές εταιρείες εισαγωγής αυτοκινήτων. Για το λόγο αυτό ιδρύθηκαν αρκετές θυγατρικές εταιρείες που έχουν βασικό αντικείμενο δραστηριότητας τη μακροχρόνια μίσθωση, καθιστώντας για πρώτη φορά ίσως την αγορά ιδιαίτερα ανταγωνιστική. Έτσι, οι επιλογές για τους πελάτες αυξήθηκαν και διαμορφώθηκαν διαφορετικές ισορροπίες στην έλλογο αγορά κατά την τελευταία διετία. Παρακάτω κρίνεται πρέπον να παρουσιαστούν μερικές από 1 Στην συγκεκριμένη μελέτη δεν έλαβαν μέρος οι εταιρείες Avis, Budget και Best Leasing, αφού δεν ανταποκρίθηκαν εμπρόθεσμα στο ερωτηματολόγιό της εταιρείας. 16

24 τις ισχυρότερες εταιρείες που δραστηριοποιούνται στον χώρο των μακροχρόνιων μισθώσεων.(motorlease, 2004) 1. Η MotorLease AE δημιουργήθηκε στις αρχές του 1999 με αποκλειστικό αντικείμενο τις Μακροχρόνιες Μισθώσεις Αυτοκινήτων και την οργάνωση εταιρικών στόλων. Το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας των μετόχων της εταιρείας αλλά και του προσωπικού εξασφαλίζουν αντίστοιχα υψηλό επίπεδο υπηρεσιών πάνω στο αντικείμενο της μακροχρόνιας μίσθωσης. Τα προγράμματα μακροχρόνιων μισθώσεων ενός ή περισσοτέρων αυτοκινήτων της MotorLease ποικίλουν ανάλογα με τη χρονική περίοδο, τον αριθμό των χιλιομέτρων που πρόκειται να διανυθούν και το δικαίωμα ή όχι εξαγοράς στο τέλος της μίσθωσης. Τα εν λόγω προγράμματα απευθύνονται σε όλες τις εταιρείες - πελάτες ανεξαρτήτως τύπου και μεγέθους και ανεξαρτήτως αριθμού αυτοκινήτων που ζητούν να μισθώσουν. Εκτός από την εκμίσθωση καινούργιων αυτοκινήτων και με όλα όσα η χρήση τους απαιτεί να συμπεριλαμβάνονται στο μηνιαίο μίσθωμα, η MotorLease εκμισθώνει και μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μετά από εξέταση της ηλικίας τους, των χιλιομέτρων που έχουν διανύσει και της κατάστασής τους. Για την καλή τήρηση των όρων της εκάστοτε σύμβασης ο υποψήφιος πελάτης υποχρεούται να καταβάλει εγγύηση τριών μισθωμάτων και εφόσον η MotorLease έχει προχωρήσει σε έλεγχο των οικονομικών του στοιχείων. 2. Η Europcar είναι μια πολυεθνική εταιρεία, ανήκει στον Ομιλο VW και στη χώρα μας εκπροσωπείται εδώ και 20 περίπου χρόνια με βασικό αντικείμενο την ενοικίαση αυτοκινήτων. Από το 1997 επέκτεινε τις δραστηριότητες και στο χώρο της μακροχρόνιας μίσθωσης, εκμεταλλευόμενη την παρουσία της σε 62 σημεία σε όλη την ελληνική επικράτεια. Τα προγράμματα μίσθωσης που προσφέρει η Europcar είναι ευέλικτα ως προς τα χαρακτηριστικά τους, απευθύνονται και σε ιδιώτες, ενώ εφαρμόζονται και για μεταχειρισμένα οχήματα ηλικίας έως 6 ετών. 3. Η Dirent A.E είναι η πρώτη εταιρεία μακροχρόνιων μισθώσεων που ιδρύθηκε στη Θεσσαλονίκη, ξεκινώντας τις δραστηριότητές της τον Ιανουάριο του Τα προγράμματά της απευθύνονται τόσο σε επιχειρήσεις όσο και 17

25 σε ιδιώτες, καλύπτοντας όλες τις ανάγκες που δημιουργεί η χρήση ενός αυτοκινήτου. Η δράση της εταιρείας επεκτείνεται και στην αγορά μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, με προγράμματα μακροχρόνιας μίσθωσης που προσφέρουν ακριβώς τις ίδιες υπηρεσίες που προσφέρονται και στα καινούργια αυτοκίνητα. Η εταιρεία έχει υποκαταστήματα σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη, από τα οποία εξυπηρετεί και πελάτες των γειτονικών γεωγραφικών διαμερισμάτων. Κατά την πρώτη εταιρική χρήση ο κύκλος εργασιών ανήλθε στα 550 εκατ. δρχ., 4. O Ομιλος Λαϊνόπουλου επέκτεινε πρόσφατα τις δραστηριότητές του και στο χώρο της μακροχρόνιας μίσθωσης, ιδρύοντας την εταιρεία EuroLain.. H εν λόγω εταιρεία ειδικεύεται αφ' ενός στην ενοικίαση, αφ' ετέρου στη μακροχρόνια μίσθωση πολυτελών αυτοκινήτων Mercedes καθώς και όλων των διαθέσιμων μαρκών της αγοράς. Στο ξεκίνημα της πορείας της λοιπόν η EuroLain προσπαθεί να διαφοροποιηθεί ως προς το κοινό στο οποίο απευθύνεται, εξειδικεύοντας τις υπηρεσίες που παρέχει. Την άποψη αυτή ενισχύει η διάθεση ακόμα και θωρακισμένων αυτοκινήτων για V.I.P. πρόσωπα. Φυσικά έχει τη δυνατότητα να εκμισθώσει και ελαφρώς μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, αφού εξεταστούν παράγοντες όπως η κατάσταση και η ηλικία τους. Ο πελάτης της EuroLain καλείται να προκαταβάλει τρία έως πέντε μισθώματα που παρακρατούνται ως εγγύηση μέχρι το τέλος της μισθωτικής περιόδου, οπότε και επιστρέφονται ή συμψηφίζονται με την αξία αγοράς. 5. H EuroLease A.E. ιδρύθηκε το 1996 και αποτελεί μέλος του Ομίλου εταιρειών Inchcape Holdings Ελλάς, μέλος του οποίου είναι και η Toyota Ελλάς. Ξεκίνησε τη δραστηριότητά της με αποκλειστικό αντικείμενο τη μακροχρόνια μίσθωση, ωστόσο λίγο αργότερα ανέλαβε και την αποκλειστική εκπροσώπηση στη χώρα μας των εταιρειών ενοικίασης αυτοκινήτων National και Alamo. Ο στόλος της EuroLease στο χώρο της μακροχρόνιας μίσθωσης αποτελείται από περισσότερα από αυτοκίνητα, το 60% των οποίων είναι μάρκας Toyota. Τα αυτοκίνητα αυτά είναι μοιρασμένα σε εταιρικούς στόλους, επιχειρηματίες, ελεύθερους επαγγελματίες αλλά και ιδιώτες. Η εταιρεία μισθώνει αυτοκίνητα όλων των 18

26 τύπων και κατασκευαστών, φροντίζοντας για την άψογη υποστήριξή τους μέσω ενός "πακέτου" υπηρεσιών που δίνει έμφαση στη συντήρηση τους σε εξουσιοδοτημένα συνεργεία επιλογής του εκάστοτε πελάτη. Να σημειωθεί πως η εταιρεία, μετά από απαίτηση του πελάτη, μπορεί να μην συμπεριλάβει στο μίσθωμα τους παράγοντες "συντήρηση" και "αυτοκίνητο αντικατάστασης", κάτι που θα μειώσει το κόστος της μηνιαίας δόσης κατά 15% περίπου. Κατά την υπογραφή της σύμβασης ο μισθωτής προκαταβάλει δύο μισθώματα ως εγγύηση τα οποία και του επιστρέφονται στο τέλος της μισθωτικής περιόδου. Μεταξύ των δυνατοτήτων που παρέχει η EuroLease στους πελάτες της συναντάμε πρόγραμμα εκμίσθωσης μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (μικρής ηλικίας και άριστης κατάστασης) και πρόγραμμα εξαγοράς και εκμίσθωσης του υπάρχοντος στόλου του πελάτη. 6. Η Executive Lease δραστηριοποιείται στο χώρο των μακροχρόνιων μισθώσεων από τον Ιανουάριο του 1999, όντας θυγατρική εταιρεία του Ομίλου Σφακιανάκη. Οι πελάτες της Executive Lease απολαμβάνουν δωρεάν κατάρτιση χρηματοοικονομικής και λειτουργικής μελέτης, ούτως ώστε να εξασφαλιστεί η επιλογή του ιδανικότερου σε κάθε περίπτωση προγράμματος: Πρόγραμμα μίσθωσης έως 60 μήνες, με ή χωρίς δικαίωμα εξαγοράς, πρόγραμμα εξαγοράς υπάρχοντος στόλου και επαναμίσθωσής του, πρόγραμμα μίσθωσης μεταχειρισμένων αυτοκινήτων (η περίοδος μίσθωσης δεν μπορεί να ξεπεράσει το 6ο έτος της ηλικίας του αυτοκινήτου), πρόγραμμα διαχείρισης ιδιόκτητου στόλου, ακόμα και πρόγραμμα μίσθωσης επαγγελματικών αυτοκινήτων και φορτηγών σε συνεργασία με επιλεγμένες τραπεζικές leasing εταιρείες. Τα προγράμματα της Executive Lease απευθύνονται και σε ιδιώτες, με τους ιθύνοντες της εταιρείας να πιστεύουν πως στο άμεσο μέλλον και σε συνδυασμό με την πτώση των επιτοκίων και την εξομάλυνση της φορολογίας των αυτοκινήτων, τα προγράμματα αυτά θα διεκδικήσουν σημαντικό μερίδιο πωλήσεων. Οι προϋποθέσεις των υποψήφιων πελατών της εταιρείας ποικίλουν ανάλογα με την πιστοληπτική ικανότητά τους. Έτσι, και το εύρος των απαιτούμενων εγγυήσεων κυμαίνεται από 0 έως 7 μισθώματα. 19

27 7. Με τα σήματα Fiat Renting, Alfa Romeo Renting και Lancia Renting, η Fiat Credit Hellas δραστηριοποιείται στις μακροχρόνιες μισθώσεις αυτοκινήτων από το Σεπτέμβριο του Η Fiat Credit Hellas είναι η χρηματοδοτική εταιρεία του ομίλου Fiat Auto Hellas και έχει σταθερή παρουσία τα τελευταία 9 έτη στην αγορά, κατέχοντας κυρίαρχη θέση στις χρηματοδοτήσεις αυτοκινήτων. Όσον αφορά τις υπηρεσίες μακροχρόνιας μίσθωσης, η εταιρεία δεν απευθύνεται σε εταιρικούς πελάτες απ' ευθείας αλλά μέσω του δικτύου επίσημων διανομέων Fiat, Alfa Romeo και Lancia σε όλη την Ελλάδα. Αυτοί έχουν τη δυνατότητα, με σύνδεση on-line, να παρέχουν προσφορά εκμίσθωσης άμεσα για οποιοδήποτε μοντέλο του Ομίλου. Με αυτόν τον τρόπο η Fiat Credit Hellas καθίσταται μια από τις λίγες εταιρείες μακροχρόνιας μίσθωσης με πανελλαδικό δίκτυο πωλήσεων. Παράλληλα η εταιρεία μπορεί να εκμισθώσει οποιοδήποτε μοντέλο της ελληνικής αγοράς, με προγράμματα που μπορούν να απευθυνθούν και σε ιδιώτες χωρίς διαφοροποιήσεις στα χαρακτηριστικά τους. Ταυτόχρονα μπορεί κανείς να μισθώσει ακόμα και μεταχειρισμένα αυτοκίνητα (με τις ίδιες καλύψεις) με την προϋπόθεση να μην είναι ηλικίας άνω των δύο ετών, να μην έχουν κάνει πάνω από χλμ. και να είναι σε άριστη κατάσταση. Η Autohellas Hertz είναι η πρώτη εταιρεία που δραστηριοποιήθηκε στον τομέα της μακροχρόνιας μίσθωσης το 1989, με σκοπό να καλύψει πλήρως τις ανάγκες κυρίως των επιχειρήσεων για απόκτηση, χρήση και διαχείριση των εταιρικών τους αυτοκινήτων. Από τότε έως και σήμερα κατέχει την πρώτη θέση στον κλάδο κατακτώντας μέσα στο 1999 ένα μερίδιο αγοράς της τάξεως του 30%. Τα προγράμματα μακροχρόνιας μίσθωσης της Hertz δίνουν τη δυνατότητα απόκτησης του αυτοκινήτου αλλά ταυτόχρονα παρέχουν όλες τις υπηρεσίες που έχει ανάγκη η χρήση του, πλην των καυσίμων. Παράλληλα η εταιρεία διαθέτει πρόγραμμα αγοράς και επαναμίσθωσης των ιδιόκτητων εταιρικών αυτοκινήτων, αγοράς των ιδιόκτητων εταιρικών αυτοκινήτων και μίσθωσης άλλων καινούργιων, καθώς και πρόγραμμα εκμίσθωσης ελαφρώς μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, με όλες 20

28 τις καλύψεις που παρέχονται στη μακροχρόνια μίσθωση. Το πιθανό πελατολόγιο της Hertz καλύπτει όλο το φάσμα των εταιρειών ή ιδιωτών που είναι φερέγγυοι και έχουν τη δυνατότητα καταβολής των μισθωμάτων. Οι εγγυήσεις (σε μορφή μισθωμάτων ή προκαταβολής ως ποσοστό της αξίας του αυτοκινήτου) που απαιτούνται είναι ανάλογες του οικονομικού μεγέθους του πελάτη και του είδους του αυτοκινήτου που επιθυμεί να μισθώσει. 8. Ο χρηματοδοτικός οργανισμός ΧΡΟΦΙΝ προσφέρει στους πελάτες του το προϊόν της μακροχρόνιας μίσθωσης από το 1995 και μόνο για αυτοκίνητα Renault, ΒΜW και Rover. Τα προγράμματά του δίνουν τη δυνατότητα εξαγοράς ή μη των μισθωμένων οχημάτων και τη μίσθωση μεταχειρισμένων αυτοκινήτων αρκεί να μην είναι ηλικίας μεγαλύτερης των δύο ετών. Η εγγύηση που πρέπει να καταβάλει ο πελάτης κυμαίνεται από 0 έως 5 μισθώματα ανάλογα με την περίπτωση, ενώ στο μίσθωμα που καλείται να πληρώσει περιλαμβάνονται πλήρη ασφάλιση, συντήρηση σε εξουσιοδοτημένα συνεργεία, αντικατάσταση ελαστικών λόγω φθοράς, οδική βοήθεια και αντικατάσταση του αυτοκινήτου λόγω ατυχήματος κ.α. 9.Η Master Lease Ελλάδος ξεκίνησε τις δραστηριότητές της τον Ιούνιο του Αποτελεί μέλος της GMAC Lease BV που εδρεύει στην Ολλανδία και είναι θυγατρική εταιρεία της GMAC Financial Services και της General Motors. Ο στόλος του ελληνικού υποκαταστήματος ξεπερνά αυτήν τη στιγμή τα 600 αυτοκίνητα. Η Master Lease εκμισθώνει αυτοκίνητα όλων των τύπων και μαρκών, ακόμα και μεταχειρισμένα αφού πρώτα διαπιστωθεί η κατάστασή τους. Μέσω του προγράμματος "Formula Fleet" μπορεί και προσαρμόζει τα χαρακτηριστικά μιας σύμβασης εκμίσθωσης στις ανάγκες της επιχείρησης-πελάτη ή του ιδιώτη. Ο εκάστοτε πελάτης της εταιρείας καλείται να καταβάλει ως εγγύηση δύο μηνιαία μισθώματα τα οποία συμψηφίζονται στο τέλος της μίσθωσης. Τέλος η παρουσία της Master Lease στις κύριες ευρωπαϊκές αγορές δίνει τη δυνατότητα σε εταιρείες πολυεθνικού χαρακτήρα να επεκτείνουν την ήδη υπάρχουσα συνεργασία εκτός των συνόρων. 21

29 10. Η εταιρεία Praxis Lease είναι μέλος του Ομίλου Θεοχαράκη και ξεκίνησε τη δραστηριότητά της τον Οκτώβριο του 1997, με αρχικό προσανατολισμό την εκμίσθωση αυτοκινήτων Nissan. Αργότερα ωστόσο συμπεριέλαβε στον στόλο της και άλλες μάρκες αυτοκινήτων. Σήμερα, ο στόλος της εταιρείας αριθμεί περισσότερα από αυτοκίνητα, ενώ τα προγράμματα μίσθωσης που προσφέρει είναι ιδιαίτερα ευέλικτα, αφού ο πελάτης (επιχείρηση ή ιδιώτης) μπορεί να διαμορφώσει το επιθυμητό μίσθωμα (επιλέγοντας την κάλυψη ή μη των λειτουργικών εξόδων του αυτοκινήτου), την επιθυμητή αξία εξαγοράς καθώς και τον τρόπο πληρωμής των μισθωμάτων. Με τους ίδιους όρους η Praxis Lease προβαίνει και σε εκμισθώσεις μεταχειρισμένων αυτοκινήτων. Οι εγγυήσεις που ζητά η εταιρεία εξαρτώνται από τον αριθμό των εκμισθωνόμενων αυτοκινήτων, τη διάρκεια της μισθωτικής περιόδου και το πρόγραμμα εκμίσθωσης. Ενδεικτικά, μπορεί να απαιτηθεί από ένα μίσθωμα έως και την προσκόμιση εγγυητικής επιστολής. 11. Η Sixt, μια από τις πιο δυναμικές εταιρείες ενοικιάσεων και μακροχρόνιας μίσθωσης αυτοκινήτων στην Ευρώπη, εκπροσωπείται στη χώρα μας από τη Lion Rental A.E., το 80% του μετοχικού κεφαλαίου της οποίας ανήκει στη Lion Hellas A.E. και στην ΤΕΟΔΟΜΙΚΗ Α.Ε. (μέλος του ομίλου Θεοχαράκη). Η Lion Rental ξεκίνησε τη δραστηριότητά της τον Ιανουάριο του 1999 δραστηριοποιούμενη στους χώρους της βραχυχρόνιας και μακροχρόνιας μίσθωσης. Διαθέτει σήμερα 60 σταθμούς εξυπηρέτησης σε 25 σημεία στην Ελλάδα, προσφέροντας εκμίσθωση αυτοκινήτων όλων των τύπων και κατασκευαστών που υπάρχουν στην ελληνική αγορά. Τα προγράμματα της Sixt απευθύνονται και σε ιδιώτες περιλαμβάνοντας και εκμίσθωση μεταχειρισμένου αυτοκινήτου υπό την προϋπόθεση ότι θα 22

30 ελεγχθεί η κατάστασή του και η ηλικία του δεν θα ξεπερνά τα 3 έτη. Το ύψος της εγγύησης (σε μισθώματα) που θα ζητηθεί κατά την πραγματοποίηση μιας σύμβασης μακροχρόνιας μίσθωσης ορίζεται μετά από διενέργεια πιστοληπτικού ελέγχου του πελάτη. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις ζητείται και η προσωπική εγγύηση εταίρου για την παροχή μισθωμένων αυτοκινήτων σε μια εταιρεία - πελάτη. 2.6 Παρουσίαση έρευνας: WATSON WYATT (2005) Τα στοιχεία της συγκεκριμένης έρευνας προέρχονται από την πλέον πρόσφατη έρευνα αποδοχών που πραγματοποιήθηκε από την WW και αφορούν την ελληνική αγορά εταιρικού αυτοκινήτου.(icap, 2005) Πίνακας 1: Αναλυτική παρουσίαση στοιχείων έρευνας της Watson Wyatt Γενική Δ/νση (GM) Ανώτατα στελέχη πωλήσεων και μάρκετινγκ (TS) Άλλα ανώτατα στελέχη (OT) Μεσαία στελέχη πωλήσεων και μαρκετινγκ (MS) Άλλα μεσαία στελέχη (OM) Πωλητές (SE) Τεχνικοί (FSE) % ανταπόκριση δείγματος % επιχειρήσεις που παρέχουν εταιρικό αυτοκίνητο Εταιρικό αυτοκίνητο χωρίς παροχή μετρητών Παροχή μετρητών αντί εταιρικού οχήματος Εταιρικό όχημα και παροχή μετρητών Πηγή: WATSON WYATT / Greece 2005 Compensation Report Παρατηρώντας τον παραπάνω πίνακα κρίνεται σκόπιμο να επισημανθεί ότι το υψηλότερο ποσοστό των εταιρειών που συμμετείχαν στην έρευνα παρέχει εταιρικό όχημα στο προσωπικό του χωρίς την ταυτόχρονη παροχή μετρητών σε αυτό. Ενώ αντιθέτως, το μικρότερο ποσοστό των επιχειρήσεων που συμμετείχαν στην έρευνα εμφανίζεται να παρέχει στο προσωπικό του μετρητά χρήματα αντί οχήματος. Όσον αφορά τις εργασιακές θέσεις, η γενική διεύθυνση κατατάσσεται πρώτη στις παροχές οχημάτων με ποσοστό 98.6% 23

31 επί του συνόλου των επιχειρήσεων που παρέχουν εταιρικό αυτοκίνητο, ενώ σε μικρότερο ποσοστό απολαμβάνουν τέτοιου είδους παροχές τα τεχνικά στελέχη των εταιρειών. (ICAP, 2005) Όσον αφορά τις μεθόδους που χρησιμοποίησαν οι ερωτηθείσες εταιρείες σχετικά με την χρηματοδότηση των εταιρικών τους οχημάτων, στην πρώτη θέση κατατάσσεται η ενοικίαση οχήματος σε συνδυασμό με την συντήρηση του με ποσοστό 81%. Ακολουθούν με ποσοστά 15,7%, και 11.1% η αγορά οχήματος και η χρηματοδοτική μίσθωση. Τέλος μόνο το 1.3% των εταιρειών χρησιμοποιούν την απλή ενοικίαση χωρίς συντήρηση, ως μέθοδο χρηματοδότησης εταιρικού οχήματος. Στο σημείο αυτό πρέπει να επισημανθεί ότι μεγάλο ποσοστό των εταιρειών χρησιμοποιούν περισσότερους του ενός τρόπους χρηματοδότησης με αποτέλεσμα το συνολικό ποσοστό να ξεπερνά το 100%. Ως βασικότερα κριτήρια για την παροχή των εταιρικών τους οχημάτων οι επιχειρήσεις της έρευνας εμφανίζονται να δίνουν βαρύνουσα σημασία στην θέση εργασίας του ατόμου και εν συνεχεία στις εργασιακές ανάγκες και απαιτήσεις της. Από τα παραπάνω γίνεται αντιληπτή η χρήση του αυτοκινήτου ως μέσου προβολής της θέσης της εταιρείας και δει του εργαζόμενου σε αυτήν, αυτοκίνητα status, και εν συνεχεία στην κάλυψη της απαιτητικότητας μιας θέσης. Γράφημα 1:Κριτήρια επιλογής εταιρικού οχήματος GM TS OT MS OM SE Όχι επιλογή Περιορισμένη επιλογή Επιλογή με βάση το κόστος Ελεύθερη επιλογή Άλλο 24