ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΣΟ ΠΡΟΕΝΤΑΞΙΑΚΩΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ (ISPA) {SEC(2011) 1314 τελικό}

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2011) 695 τελικό ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΜΕΣΟ ΠΡΟΕΝΤΑΞΙΑΚΩΝ ΙΑΡΘΡΩΤΙΚΩΝ ΠΟΛΙΤΙΚΩΝ (ISPA) 2010 {SEC(2011) 1314 τελικό}

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ 1. Εισαγωγή Προϋπολογισµός του ISPA Νέα έργα του ISPA Νέες αναλήψεις υποχρεώσεων Έργα που χρηµατοδοτήθηκαν την περίοδο Πληρωµές Συνοπτικοί πίνακες Μορφές και µέθοδοι παροχής τεχνικής βοήθειας Τεχνική βοήθεια µε πρωτοβουλία της δικαιούχου χώρας Τεχνική βοήθεια µε πρωτοβουλία της Επιτροπής Εφαρµογή Παρακολούθηση έργου ηµοσιονοµική διαχείριση και έλεγχος, συµπεριλαµβανοµένου του EDIS Εκτίµηση κινδύνου Συµπεράσµατα του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου Συγχρηµατοδότες εταίροι ΕΤΕπ και ΕΤΑΑ ηµόσιες συµβάσεις Πολιτική ανταγωνισµού Περιβαλλοντική πολιτική Πολιτική µεταφορών Συντονισµός µε τον µηχανισµό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) Ενέργειες δηµοσιότητας EL 1 EL

3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μετά τη σύνοδο των Βρυξελλών του Ευρωπαϊκού Συµβουλίου, τον Ιούνιο του 2004, το οποίο απένειµε καθεστώς υποψήφιας χώρας στην Κροατία, η χώρα αυτή άρχισε να επωφελείται από το ISPA από την 1η Ιανουαρίου Ως εκ τούτου, η Κροατία ακολούθησε τις προηγούµενες δικαιούχες χώρες του ISPA που έλαβαν συνδροµή από το ISPA αφότου δηµιουργήθηκε το εν λόγω µέσο το Την 1η Ιανουαρίου 2007, η Βουλγαρία και η Ρουµανία έγιναν µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και έπαψαν να λαµβάνουν προενταξιακή συνδροµή, συµπεριλαµβανοµένου του ISPA. Η προσχώρηση αυτών των δύο χωρών είχε ως αποτέλεσµα να είναι η Κροατία η µόνη δικαιούχος χώρα της στήριξης του ISPA. Συνεπώς, η παρούσα έκθεση καλύπτει µόνο τις δραστηριότητες του ISPA που υλοποιούνται στην Κροατία. Το 2010 περατώθηκε επιτυχώς η φυσική υλοποίηση των πρώτων δύο έργων του ISPA. Λόγω συσσωρευµένων καθυστερήσεων σε τέσσερα µέτρα του ISPA, ήταν απαραίτητο να παραταθεί κατά ένα έτος η τελική ηµεροµηνία επιλεξιµότητας για τα εν λόγω µέτρα, µέχρι το τέλος του Επειδή οι τιµές των συµβάσεων ήταν χαµηλότερες από τις αναµενόµενες, τροποποιήθηκαν τέσσερα µέτρα, ώστε να είναι δυνατή η επέκταση του πεδίου των εργασιών που χρηµατοδοτούνται µε κεφάλαια του ISPA ή/και να αυξηθεί το ποσοστό συγχρηµατοδότησης. Το 2010, η προσπάθεια των εθνικών αρχών εστιάστηκε στην πραγµατική φυσική εφαρµογή, την υλοποίηση έργων, την παρακολούθηση και στις πληρωµές. Η εφαρµογή του ISPA το 2010 πραγµατοποιήθηκε παράλληλα µε την εφαρµογή των επιχειρησιακών προγραµµάτων που χρηµατοδοτούνται από τον µηχανισµό προενταξιακής βοήθειας (ΜΠΒ) και µε τις εκτενείς προετοιµασίες για τη µελλοντική πολιτική συνοχής (διαπραγµατεύσεις προσχώρησης βάσει του κεφαλαίου 22: Περιφερειακή πολιτική και συντονισµός των διαρθρωτικών µέσων). Αυτές οι τρεις παράλληλες διαδικασίες απαιτούσαν τη σηµαντική συµβολή της εθνικής διοίκησης. 2. ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ISPA Βάσει του λογιστικού συστήµατος της Επιτροπής που βασίζεται στη δραστηριότητα, οι πόροι του ISPA διατέθηκαν από δύο γραµµές του προϋπολογισµού: τη γραµµή προϋπολογισµού λειτουργίας B και τη γραµµή επιχειρησιακού προϋπολογισµού B Η πρώτη γραµµή περιέχει τα µέσα για την κάλυψη των διοικητικών δαπανών της τεχνικής βοήθειας (TΒ), κυρίως για την ενίσχυση της Αντιπροσωπείας της Ευρωπαϊκής Ένωσης στη ηµοκρατία της Κροατίας. Αυτή περατώθηκε το Η δεύτερη γραµµή προϋπολογισµού καλύπτει τις πιστώσεις πληρωµών που παρέχονται για την αποτελεσµατική εφαρµογή και τη λειτουργία του ISPA για την Κροατία. Η γραµµή του προϋπολογισµού B καλύπτει όλες τις δαπάνες για τη συγχρηµατοδότηση των έργων υποδοµής (µέτρα). Το 2010 καταβλήθηκε συνολικό ποσό ,82 ευρώ από αυτή τη γραµµή. EL 2 EL

4 Πίνακας 1: Προϋπολογισµός ISPA το σε ευρώ Γραµµή προϋπολογισµού Λειτουργικό κονδύλιο του προϋπολογισµού B (έκλεισε το 2006) Πραγµατοποιηθεί σες πληρωµές Επιχειρησιακό κονδύλιο του προϋπολογισµού B ,82 Σύνολο ,82 Χρηµατοδότηση έργων 0 3. ΝΕΑ ΕΡΓΑ ΤΟΥ ISPA Κανένα νέο έργο του ISPA δεν εγκρίθηκε το ΝΕΕΣ ΑΝΑΛΗΨΕΙΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΩΝ εν πραγµατοποιήθηκε το 2010 νέα ανάληψη υποχρέωσης για έργα στους τοµείς είτε του περιβάλλοντος είτε των µεταφορών, αφού το ISPA περατώθηκε το ΕΡΓΑ ΠΟΥ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΘΗΚΑΝ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟ Ο Μεταξύ 2005 και 2006, η Επιτροπή ενέκρινε συνολικά 6 έργα βάσει προτάσεων που υπέβαλε η Κροατία. Από αυτά τα έργα, τα 3 αφορούν τον τοµέα του περιβάλλοντος, τα 2 τον τοµέα των µεταφορών, και 1 αφορά οριζόντιο µέτρο TΒ (για την οργάνωση των κρατικών επιτροπών παρακολούθησης και τη στήριξη φορέων υλοποίησης ISPA). Το συνολικό επιλέξιµο επενδυτικό κόστος αυτών των έργων ανέρχεται σε ευρώ, εκ των οποίων συνολικό ποσό ευρώ, ή το 54,8% έχει διατεθεί υπό µορφή επιχορηγήσεων ISPA. Μέχρι το τέλος του 2006, οι αναλήψεις υποχρεώσεων από την Επιτροπή κάλυψαν το 100% των πόρων του ISPA που είχαν διατεθεί για την Κροατία για την περίοδο , µε ισόρροπη κατανοµή των αναλήψεων υποχρεώσεων στους τοµείς του περιβάλλοντος και των µεταφορών. Πίνακας 2: Έργα που εγκρίθηκαν στην Κροατία το σε ευρώ 1 Από το 2006 δεν έχει εγκριθεί κανένα έργο, διότι εκείνο το έτος έληξε το πρόγραµµα ISPA. EL 3 EL

5 Τοµέας Αποφάσεις έργου Αριθ. Επιλέξιµο κόστος Συµβολή ISPA Μέσος όρος ποσοστού επιχορήγησης % Αναλήψεις υποχρεώσεων Περιβάλλον Μεταφορές Οριζόντια TΒ Σύνολο ΠΛΗΡΩΜΕΣ Γενικά, οι πληρωµές για κάθε επενδυτικό σχέδιο συνίστανται σε δύο προκαταβολές, που ανέρχονται συνολικά στο 20% της συνεισφοράς του ISPA, και σε ενδιάµεσες πληρωµές (δηλ. επιστροφές δαπανών) ποσοστού έως 80% (και σε έκτακτες περιστάσεις έως 90%) της συνδροµής, καθώς και στην πληρωµή του τελικού υπολοίπου µετά το κλείσιµο. Το 2010 πραγµατοποιήθηκαν πληρωµές συνολικού ύψους 14,65 εκατ. ευρώ για έργα του ISPA που εγκρίθηκαν στην Κροατία, που αντιπροσωπεύουν το 24,8% των αντίστοιχων επιχορηγήσεων του ISPA. Το καταβληθέν ποσό αντιπροσωπεύει σηµαντική αύξηση (υπερδιπλασιασµό) σε σχέση µε τα ποσά που καταβλήθηκαν για το 2009 (6,76 εκατ. ευρώ). Το 96% των αιτήσεων πληρωµών για το έτος 2010 αφορούσαν ενδιάµεσες πληρωµές σε συνάρτηση µε την πρόοδο της εφαρµογής του ISPA. Μέχρι το τέλος της περιόδου , καταβλήθηκε στην Κροατία συνολικό ποσό 35,5 εκατ. ευρώ που αντιπροσωπεύει το 60% των δηµοσιονοµικών αναλήψεων υποχρεώσεων κατά την περίοδο αυτή (59 εκατ. ευρώ). Πίνακας 3: Πληρωµές - σε ευρώ Τοµέας Σύνολο Περιβάλλον , , ,05 Μεταφορές , , ,00 ΤΒ , ,00 Σύνολο , , ,05 7. ΣΥΝΟΠΤΙΚΟΙ ΠΙΝΑΚΕΣ Ο κατωτέρω πίνακας 4 παρέχει µια επισκόπηση των παρεµβάσεων του ISPA τόσο για το έτος 2010 όσο και για την περίοδο EL 4 EL

6 Πίνακας 4: Έργα που αποφασίστηκαν στην Κροατία την περίοδο σε ευρώ Υποτοµέας Αριθ. προγραµ- µάτων Επιλέξιµο κόστος Συµµετοχή ISPA Αναλήψεις υποχρεώσεων Πληρωµές Αναλήψεις υποχρεώσεων Πληρωµές Περιβάλλον Υδάτινοι πόροι Υδάτινοι πόροι και λύµατα , ,17 Επεξεργασία λυµάτων Στερεά απόβλητα , ,08 Ποιότητα του αέρα Οριζόντιος , ,80 Σύνολο τοµέα , ,05 Μεταφορές Οδικό δίκτυο Σιδηρόδροµοι , ,00 Οδικό δίκτυο και σιδηρόδροµοι Εσωτερικές πλωτοί οδοί Αερολιµένες Οριζόντιος , ,00 Σύνολο τοµέα , ΤΒ ΣΥΝΟΛΟ Οριζόντιος , ,05 Τεχνική βοήθεια 8. ΜΟΡΦΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟ ΟΙ ΠΑΡΟΧΗΣ ΤΕΧΝΙΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ Χρησιµοποιούνται δύο τύποι µέτρων τεχνικής βοήθειας - τεχνική βοήθεια που παρέχεται µε πρωτοβουλία της δικαούχου χώρας, η οποία σχετίζεται άµεσα µε τη χρηµατοδότηση έργου, π.χ. προπαρασκευή/ανάπτυξη έργου, EL 5 EL

7 τεχνική βοήθεια για την υλοποίηση και τεχνική βοήθεια για την ενίσχυση της διοικητικής ικανότητας - τεχνική βοήθεια που παρέχεται µε πρωτοβουλία της Επιτροπής και η οποία αφορά κατά κύριο λόγο δραστηριότητες που εκτελούνται από την αντιπροσωπεία της ΕΕ, συµπεριλαµβανοµένης της αξιολόγησης του έργου. 9. ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΙΚΑΙΟΥΧΟΥ ΧΩΡΑΣ Προετοιµασία έργων και θεσµική ενίσχυση Το 2005 και 2006 εφαρµόστηκαν συνολικά τρία µέτρα ΤΒ. ύο για την εκπόνηση έργου που αντιπροσωπεύει συνολικό επιλέξιµο κόστος ευρώ, εκ των οποίων ποσό ευρώ (το 65,6%) χρηµατοδοτείται από το ISPA. Το 2006 εγκρίθηκε ένα µέτρο τεχνικής βοήθειας για τη δηµιουργία θεσµικής ικανότητας που αντιπροσωπεύει συνολική επιλέξιµη δαπάνη ευρώ, χρηµατοδοτούµενη κατά 100% από το ISPA. Τα δύο από τα τρία µέτρα τεχνικής βοήθειας αποσκοπούν στην εκπόνηση έργων του ΜΠΒ στους τοµείς του περιβάλλοντος και των µεταφορών. Το µέτρο ΤΒ για την εκπόνηση έργων στον τοµέα των µεταφορών ολοκληρώθηκε το Το µέτρο ΤΒ για εκπόνηση έργων στον τοµέα το περιβάλλοντος εξακολουθεί να εφαρµόζεται. Το τρίτο µέτρο, που ολοκληρώθηκε το 2010, αποσκοπούσε στην ανάπτυξη της θεσµικής ικανότητας του κεντρικού οργανισµού χρηµατοδότησης και συµβάσεων (CFCA) για τη διαχείριση και υλοποίηση των έργων του ISPA. Οι πληρωµές για τα δύο µέτρα ΤΒ που ολοκληρώθηκαν το 2010 ανήλθαν στο 80% της συνεισφοράς του ISPA. Το υπόλοιπο ποσό θα καταβληθεί µε την περάτωση της διαδικασίας κλεισίµατος για τα εν λόγω µέτρα και µε την έγκριση της τελικής πληρωµής από την Επιτροπή. Πίνακας 5: Μέτρα τεχνικής βοήθειας µε πρωτοβουλία της Κροατίας σε ευρώ Υποτοµέας Αριθµός έργων Επιλέξιµο κόστος Συµµετοχή ISPA Αναλήψεις υποχρεώσεων 2010 Πληρωµές 2010 Αναλήψεις υποχρεώσεων Πληρωµές Σύνολο τοµέα Περιβάλλον , ,80 Μεταφορές Σύνολο τοµέα , ,00 Οριζόντια ΤΒ Σύνολο τοµέα ,00 ΣΥΝΟΛΟ , , ΤΕΧΝΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΜΕ ΠΡΩΤΟΒΟΥΛΙΑ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ EL 6 EL

8 Από τότε που τέθηκε σε εφαρµογή το ISPA, οι δραστηριότητες τεχνικής βοήθειας που εκτελούνται µε πρωτοβουλία ή εξ ονόµατος της Επιτροπής, επικεντρώνονται στη διευκόλυνση της αντιπροσωπείας της ΕΕ, ώστε να εκτελεί τις διαδικασίες του εκ των προτέρων ελέγχου (συµπεριλαµβανοµένης της αξιολόγησης έργων), σύµφωνα µε τα απαιτούµενα πρότυπα για τη διαχείριση των πόρων της ΕΕ. Από το 2006 και µετά δεν χρηµατοδοτήθηκαν παρόµοια µέτρα τεχνικής βοήθειας από το ISPA. Από το 2006 και µετά, όλα αυτά τα µέτρα χρηµατοδοτούνται από τον ΜΠΒ. ιαχείριση και εφαρµογή 11. ΕΦΑΡΜΟΓΗ Τα πρώτα δύο έργα στην Κροατία εγκρίθηκαν τον εκέµβριο του 2005 και τατέσσερα τελευταία εγκρίθηκαν τον Ιούλιο και τον Σεπτέµβριο του Μέχρι το τέλος του 2010 συνεχιζόταν η φυσική εκτέλεση και των 6 έργων του ISPA. ύο µέτρα του ISPA έχουν ολοκληρωθεί και η τελική ηµεροµηνία επιλεξιµότητας για τα τέσσερα υπολειπόµενα µέτρα παρατάθηκε µέχρι τις 31 εκεµβρίου Το ποσό των συµβάσεων στο τέλος του 2010 ανήλθε στο 95,8% των διατεθέντων ποσών. Μέχρι το τέλος του 2010, δύο συµβάσεις ήταν στο στάδιο της αξιολόγησης (συµβάσεις έργων και προµηθειών). Εκκρεµούσε ακόµη η ανάθεση τριών συµβάσεων: µίας σύµβασης προµηθειών, µίας σύµβασης-πλαισίου και µίας σύµβασης έργων. Όσον αφορά την τελευταία σύµβαση, υπάρχει κίνδυνος η διάρκεια εφαρµογής της να υπερβεί την καταληκτική ηµεροµηνία επιλεξιµότητας. Τα περισσότερα έργα του ISPA εισέρχονται στα τελικά στάδια υλοποίησης. Ως εκ τούτου, η προσοχή εστιάζεται ολοένα και περισσότερο στην περάτωση των µέτρων εντός των καθορισµένων προθεσµιών και στο να εξασφαλιστεί ότι το µέτρο του ISPA είναι πλήρως λειτουργικό και απολύτως συµβατό µε τους στόχους του. 12. ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗ ΕΡΓΟΥ Η γενική εποπτεία και αξιολόγηση της προόδου και της αποτελεσµατικότητας της υλοποίησης εξασφαλίζονται µε τακτικές συνεδριάσεις στα γραφεία της αντιπροσωπείας της ΕΕ, την υποβολή εκθέσεων παρακολούθησης από τους φορείς υλοποίησης, µε επιτόπιες επισκέψεις από το προσωπικό της Επιτροπής και την επίσηµη παρακολούθηση µέσω των δύο ετήσιων συνεδριάσεων της επιτροπής παρακολούθησης ISPA στην Κροατία, καθώς επίσης και την παραλαβή των ετήσιων εκθέσεων για κάθε έργο ISPA από την αρχή υλοποίησης. Το 2010 πραγµατοποιήθηκαν στην Κροατία δύο συνεδριάσεις επιτροπών παρακολούθησης του ISPA, τον Ιούνιο και τον Νοέµβριο αντίστοιχα. όθηκε 2 Μετά την τροποποίηση των κατευθυντήριων γραµµών για το κλείσιµο των έργων του Ταµείου Συνοχής και του πρώην ISPA της περιόδου , που εκδόθηκαν για να παραταθεί η τελική προθεσµία επιλεξιµότητας των δαπανών µέχρι τις 31 εκεµβρίου 2011, εγκρίθηκαν παρόµοιες διατάξεις για τα έργα του ISPA που υλοποιούνται σήµερα στην Κροατία. Χορηγήθηκε στην Κροατία παράταση ενός έτους για τέσσερα µέτρα του ISPA. EL 7 EL

9 ιδιαίτερη προσοχή στις καθυστερήσεις των περιβαλλοντικών έργων. Η επιτροπή παρακολούθησης εξέτασε επίσης διεξοδικά την παράταση των προθεσµιών επιλεξιµότητας για τέσσερα µέτρα του ISPA. 13. ΗΜΟΣΙΟΝΟΜΙΚΗ ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ ΕΛΕΓΧΟΣ, ΣΥΜΠΕΡΙΛΑΜΒΑΝΟΜΕΝΟΥ ΤΟΥ EDIS Οι κυριότερες απαιτήσεις τόσο για την οικονοµική διαχείριση όσο και για τον έλεγχο και τη διευθέτηση των παρατυπιών διέπονται από τις διατάξεις του κανονισµού του ISPA 3 και του παραρτήµατος ΙΙΙ του µνηµονίου χρηµατοδότησης που εφαρµόζονται στο πλαίσιο του καθεστώτος του εκ των προτέρων ελέγχου από την Επιτροπή. Αυτές οι απαιτήσεις είναι παραπλήσιες µε εκείνες που εφαρµόζονται στο Ταµείο Συνοχής και τα διαρθρωτικά ταµεία. Τα βασικά στοιχεία αφορούν την καθιέρωση εσωτερικών συστηµάτων δηµοσιονοµικού ελέγχου και διαδικασιών που µπορούν να εξασφαλίσουν διαφανείς και αµερόληπτες διαδικασίες προµηθειών, την ακρίβεια των δηλούµενων δαπανών, την επαρκή ικανότητα εσωτερικού λογιστικού ελέγχου, επαρκή ιχνηλάτηση ελέγχου και την ενδεδειγµένη διευθέτηση των παρατυπιών. Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Ζάγκρεµπ συνέχισε να λειτουργεί ως ο κύριος µηχανισµός διασφάλισης της χρηστής δηµοσιονοµικής διαχείρισης και ελέγχου. Το ποσοστό απόρριψης εγγράφων ISPA εξακολουθεί να είναι υψηλό, στοιχείο που συνιστά σαφή ένδειξη ότι οι κροατικές αρχές πρέπει να καταβάλουν περισσότερες προσπάθειες, ώστε να υπάρξει εµπιστοσύνη στην ικανότητά τους να διαχειρίζονται ορθά και µε ανεξαρτησία τους πόρους του ISPA. DIS Η απαίτηση διαπίστευσης του συστήµατος αποκεντρωµένης εφαρµογής (DIS) του φορέα υλοποίησης στην Κροατία, του CFCA, απορρέει από τις διατάξεις του άρθρου 164 του δηµοσιονοµικού κανονισµού 4. Η διαπίστευση του DIS χορηγήθηκε από την Επιτροπή στις 13 Φεβρουαρίου EDIS Εφόσον µε τη θέσπιση του µηχανισµού προενταξιακής βοήθειας (IPA) έληξε η ισχύς του ISPA το 2006, ήταν πλέον άσκοπη και η µετάβαση από το ISPA στο EDIS (µε τη χρήση του συστήµατος εκτεταµένης εφαρµογής αποκεντρωµένης διαχείρισης EDIS µε εκ των υστέρων έλεγχο µόνο, από την Επιτροπή). Συνεπώς, οι προσπάθειες των κροατικών αρχών εστιάζονται τελευταία στην προετοιµασία των δοµών του ΜΠΒ για µετάβαση στο σύστηµα της αποκεντρωµένης διαχείρισης χωρίς εκ των προτέρων ελέγχους, εφόσον οι δοµές αυτές θα εξακολουθήσουν να λειτουργούν και µετά την προσχώρηση. Στο µεταξύ, η αντιπροσωπεία της ΕΕ στην Κροατία εξακολουθεί να ασκεί τη σηµαντική αποστολή της να εποπτεύει την καθηµερινή διαχείριση, την υλοποίηση και την παρακολούθηση των µέτρων του ISPA. 3 4 Κανονισµός (ΕΚ) αριθ. 1267/1999 του Συµβουλίου, της 21ης Ιουνίου 1999, για τη θέσπιση µέσου προενταξιακών διαρθρωτικών πολιτικών [ΕΕ L 161 της , σ. 73]. Η διάταξη, ωστόσο, διαγράφηκε από την 1η Μαΐου 2007 µε τον κανονισµό (ΕΚ) αριθ. 1995/2006 (ΕΕ L 390 της , σ. 1). EL 8 EL

10 14. ΕΚΤΙΜΗΣΗ ΚΙΝ ΥΝΟΥ Η στρατηγική δηµοσιονοµικού ελέγχου που σχεδιάστηκε για το 2010 βασιζόταν στα αποτελέσµατα µιας ανάλυσης της κατάστασης προόδου για την υλοποίηση του ISPA και των συναφών στόχων της ιεύθυνσης δηµοσιονοµικού ελέγχου της Γενικής ιεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής. Η στρατηγική δηµοσιονοµικού ελέγχου ορίζει τους στόχους που προσδιορίζονται από τα ανώτερα διευθυντικά στελέχη της Γενικής ιεύθυνσης Περιφερειακής Πολιτικής. Αυτοί οι στόχοι καθορίζονται βάσει αναλυτικών συζητήσεων µε τις επιχειρησιακές διευθύνσεις κατά τη διάρκεια των οποίων ανταλλάσσονται πληροφορίες σχετικά µε τους δυνητικούς κινδύνους. Η στρατηγική δηµοσιονοµικού ελέγχου καθορίζει στη συνέχεια τις ενέργειες που θα πρέπει να αναληφθούν για την επίτευξη των στόχων, λαµβάνοντας υπόψη τους εντοπισθέντες κινδύνους. Γενικά, οι κίνδυνοι ελαχιστοποιούνται µε την εφαρµογή αυτής της στρατηγικής. ηµοσιονοµικός έλεγχος του ISPA διενεργήθηκε στην Κροατία το Η µονάδα δηµοσιονοµικού ελέγχου της Γ REGIO διενήργησε το Μάρτιο του 2010 έλεγχο του µέτρου αποκατάστασης του σιδηροδροµικού δικτύου Vinkovci- Tovarnik µέχρι τα σύνορα. Ο δηµοσιονοµικός έλεγχος κάλυψε τον οργανσµό εφαρµογής (CFCA), τον τελικό δικαιούχο (Κροατικοί Σιδηρόδροµοι) και τον εθνικό διατάκτη για το επιλεγέν µέτρο. Τα συµπεράσµατα αυτού του ελέγχου αναφέρονται 1) στις καθυστερήσεις της εφαρµογής της σύµβασης σηµατοδότησης, 2) στις καθυστερήσεις από τις συνεδριάσεις για τις αξιολογήσεις των προσφορών µέχρι την υπογραφή τριών συµβάσεων, 3) στα ποσοστά απόρριψης από την αντιπροσωπεία της ΕΕ τα οποία εξακολουθούν να είναι υψηλά κατά τους εκ των προτέρων ελέγχους. Στο πλαίσιο του συστήµατος της εκ των προτέρων έγκρισης, προτεραιότητα δίνεται στην εξασφάλιση επαρκών διαδικασιών ελέγχου οι οποίες εφαρµόζονται όσον αφορά την υλοποίηση του έργου και τις πληρωµές. Εντούτοις, η διαχείριση των προενταξιακών κονδυλίων εγκυµονεί έναν εγγενή κίνδυνο, διότι τα κεφάλαια διατίθενται από ένα ευρύ φάσµα οργανώσεων και συστηµάτων. Η επιλεξιµότητα των δαπανών καθορίζεται από τη συµµόρφωση προς τους κανόνες και τις προϋποθέσεις που ορίζονται σε επίπεδο ΕΕ και σε εθνικό επίπεδο, γεγονός που µπορεί να οδηγήσει σε περιπλοκές και σε κίνδυνο παρερµηνείας. 15. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕ ΡΙΟΥ Το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο άρχισε την άνοιξη του 2010 «έλεγχο επιδόσεων της προενταξιακής βοήθειας στην Κροατία». Ο έλεγχος κάλυψε όλους τους τύπους των µηχανισµών προενταξιακής βοήθειας, συµπεριλαµβανοµένου του ISPA. Η αποστολή ελέγχου διάρκειας δύο εβδοµάδων στην Κροατία πραγµατοποιήθηκε τον Οκτώβριο του εν έχει ολοκληρωθεί ακόµη η έκθεση ελέγχου ΣΥΓΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΕΣ ΕΤΑΙΡΟΙ ΕΤΕΠ ΚΑΙ ΕΤΑΑ 5 Κατά τον χρόνο σύνταξης της παρούσας έκθεσης κοινοποιήθηκε στις υπηρεσίες της Επιτροπής δήλωση προκαταρκτικών συµπερασµάτων. EL 9 EL

11 εδοµένης της εµπειρίας τους στην εκπόνηση και υλοποίηση έργων, η Επιτροπή διατήρησε τακτική επαφή µε τα εν λόγω δανειοδοτικά ιδρύµατα, τόσο σε οριζόντιο επίπεδο για να συντονίζει την πολιτική και µεθοδολογικά ζητήµατα σχετικά µε τον προγραµµατισµό και την υλοποίηση, όσο και σε επίπεδο χωρών. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων δεν συµµετέχει σε κανένα έργο του ISPA στην Κροατία. Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης είναι ο µόνος διεθνής χρηµατοπιστωτικός οργανισµός που συµµετέχει ενεργά σε έργο του ISPA στην Κροατία χορηγώντας δάνειο 10 εκατ. ευρώ για ένα περιβαλλοντικό έργο που εγκρίθηκε το 2005: το πρόγραµµα ύδρευσης και επεξεργασίας λυµάτων του Karlovac. Εποµένως, εκπρόσωποι της ΕΤΑΑ συµµετείχαν και στις δύο επιτροπές παρακολούθησης που συνήλθαν στην Κροατία το Συµβολή στις πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης 17. ΗΜΟΣΙΕΣ ΣΥΜΒΑΣΕΙΣ Η τήρηση των νοµικών όρων για ορθές, θεµιτές και διαφανείς διαδικασίες σύναψης δηµοσίων συµβάσεων, όπως αυτοί ορίζονται στους κανόνες PRAG, αναδείχθηκε σε σοβαρή πρόκληση για την υλοποίηση έργων του ISPA. Οι δυσκολίες όσον αφορά τη συµµόρφωση µε τους κανόνες PRAG είχαν ως αποτέλεσµα να καθυστερήσει η υλοποίηση των έργων του ISPA. Η αντιπροσωπεία της ΕΕ στο Ζάγκρεµπ συνέχισε να παρεµβαίνει για να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρµογή των διαδικασιών και η διόρθωση των σφαλµάτων. Η εκ των προτέρων έγκριση από την Επιτροπή, που διέπει τους διαγωνισµούς και την ανάθεση συµβάσεων των έργων ISPA, εξακολουθεί να δικαιολογείται πλήρως, εφόσον απορρίφθηκαν τα σχέδια µετάβασης στο EDIS (βλ σηµείο 15). Στο πλαίσιο του ισχύοντος συστήµατος της εκ των προτέρων έγκρισης και σύµφωνα µε την απόφαση DIS για ανάθεση της διαχείρισης, µόνο ο CFCA ασκεί καθήκοντα αναθέτουσας αρχής που είναι αρµόδια για την υλοποίηση του έργου, ενώ η Επιτροπή επικυρώνει κάθε βήµα της διαδικασίας της σύµβασης. Κατόπιν τούτου, µολονότι η Επιτροπή δεν είναι συµβαλλόµενος εταίρος, φέρει επιµερισµένη ευθύνη για τη διαδικαστική ορθότητα της διαδικασίας ανάθεσης συµβάσεων (χωρίς την έγκριση της Επιτροπής, οι συµβάσεις που συνάπτονται µεταξύ των δικαιούχων και των αναδόχων δεν είναι έγκυρες). 18. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΑΝΤΑΓΩΝΙΣΜΟΥ Εφόσον η συνδροµή ISPA απευθύνεται κατά κύριο λόγο στην κάλυψη δηµόσιων ή ισοδύναµων δαπανών για έργα κοινής ωφέλειας, γενικά δεν ανακύπτουν προβλήµατα ασυµβίβαστου µε τους κανόνες ανταγωνισµού της ΕΕ. Αν δεν υπάρχει παράβαση των κανόνων περί δηµοσίων συµβάσεων και εφόσον η παροχή ελεύθερης πρόσβασης σε αυτή την υποδοµή είναι εγγυηµένη για όλους τους επιχειρηµατίες που πληρούν τις απαραίτητες τεχνικές και νοµικές προϋποθέσεις, η εν λόγω συνδροµή δεν παρέχει κανένα ειδικό πλεονέκτηµα σε συγκεκριµένες εταιρίες. 19. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ EL 10 EL

12 Χορηγώντας άµεση συνδροµή σε έργα προτεραιότητας για το περιβάλλον, το ISPA συµβάλλει επίσης στην εφαρµογή της περιβαλλοντικής πολιτικής και στη συµµόρφωση της Κροατίας µε τα πρότυπα της ΕΕ. Η εµπειρία που αποκτάται µέσω της εκπόνησης και της υλοποίησης έργων αναπτύσσει τη διοικητική ικανότητα στον τοµέα του περιβάλλοντος. Τα περιβαλλοντικά έργα του ISPA και οι εµπειρίες δηµιούργησαν τις συνθήκες για τη χρηµατοδότηση περισσότερων περιβαλλοντικών έργων από το ISPA. 20. ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΜΕΤΑΦΟΡΩΝ Τα δίκτυα µεταφορών στην Κροατία, που αποφασίστηκαν σύµφωνα µε την TINA (εκτίµηση αναγκών υποδοµών µεταφορών) και την REBIS (περιφερειακή µελέτη υποδοµών Βαλκανίων) κατασκευάστηκαν µε άξονα το πλαίσιο των πανευρωπαϊκών διαδρόµων. Αρκετοί από αυτούς διασχίζουν το έδαφος της Κροατίας, συµπεριλαµβανοµένων των διαδρόµων VII (του ούναβη), Χ (Σάλτζµπουργκ - Λιουµπλιάνα Ζάγκρεµπ Βελιγράδι Νις Σκόπια Βέλες - Θεσσαλονίκη, συµπεριλαµβανοµένου του κλάδου Xa), καθώς επίσης και του διαδρόµου V, ο οποίος έχει δύο κλάδους στην Κροατία (Vb - Βουδαπέστη, Ζάγκρεµπ, Ριέκα και Vc - Βουδαπέστη, Σεράγεβο, Πλότσε). Αυτά τα δίκτυα χρησιµοποιήθηκαν ως βάση σχεδιασµού της εθνικής στρατηγικής µεταφορών για τους σκοπούς του ISPA. Εποµένως, το ενιαίο έργο µεταφορών (σιδηροδροµικών) του ISPA αποτελεί µέρος των δικτύων TINA και REBIS, δηλαδή αφορά την κατασκευή ή την αποκατάσταση τµηµάτων, κόµβων ή προσβάσεων στα δίκτυα. Τα Ε -Μ για την Κροατία βασίζονται στις συστάσεις SEETO (παρατηρητήριο µεταφορών νοτιοανατολικής Ευρώπης). Συντονισµός µεταξύ των µέσων προενταξιακής βοήθειας 21. ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ ΜΕ ΤΟΝ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟ ΠΡΟΕΝΤΑΞΙΑΚΗΣ ΒΟΗΘΕΙΑΣ (ΜΠΒ) Η διαχείριση των µέτρων του ISPA και των προγραµµάτων του ΜΠΒ στο πλαίσιο της συνιστώσας της περιφερειακής ανάπτυξης από τις ίδιες υπηρεσίες της Επιτροπής διασφαλίζει τον στενό συντονισµό των δραστηριοτήτων, τη συµπληρωµατικότητα των χρηµατοδοτούµενων δράσεων και τη συνέχεια των πολιτικών. ηµοσιότητα 22. ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΗΜΟΣΙΟΤΗΤΑΣ Τον Ιούνιο του 2010 πραγµατοποιήθηκε συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης του ISPA στο Karlovac, όπου το ISPA χρηµατοδοτεί επενδύσεις στους τοµείς της ύδρευσης και της αποχέτευσης. Στο περιθώριο της συνεδρίασης της επιτροπής, οργανώθηκε συνέντευξη τύπου και ακολούθησε επιτόπου επίσκεψη στο εργοτάξιο. Επιπλέον, η συνδροµή της ΕΕ προβάλλεται σε όλα τα επενδυτικά σχέδια µέσω διαφηµιστικών πινακίδων και ενεργειών δηµοσιότητας στα µέσα µαζικής ενηµέρωσης. EL 11 EL