Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση, Δια βίου Μάθηση: Θεωρία και Πράξη

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση, Δια βίου Μάθηση: Θεωρία και Πράξη"

Νικάτωρ Παυλόπουλος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση, Δια βίου Μάθηση: Θεωρία και Πράξη Ενότητα 2: Ιστορική Εξέλιξη του Πεδίου Γιώργος Κ. Ζαρίφης

2 Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άλλου τύπου άδειας χρήσης, η άδεια χρήσης αναφέρεται ρητώς. 2

3 Χρηματοδότηση Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα. Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα στο» έχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του εκπαιδευτικού υλικού. Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση» και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους. 3

4 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΕΜΙΝΑΡΙΟ 2 ο ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΤΟΥ ΠΕΔΙΟΥ Δράσεις, διαδικασίες και φορείς, διεθνείς εξελίξεις στο χώρο της συνεχιζόμενης εκπαίδευσης και της δια βίου μάθησης, επαγγελματική κατάρτιση, ανάπτυξη ζωτικών δεξιοτήτων και επένδυση στους ανθρώπινους πόρους.

5 ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ ΙΣΤΟΡΙΑ ΘΕΣΜΩΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΙΔΕΩΝ Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (1/14) Χριστιανικός Διαφωτισμός Κοινωνικός Διαφωτισμός Λαϊκός-Εθνικός Διαφωτισμός Διαφωτισμός των Εργατών Προσωπικός Διαφωτισμός Εκκλησία Νυχτερινά Σχολεία Το Λαϊκό Σχολείο Σχολεία Εργατών/Εξωπανεπιστημιακές Σπουδές Εκπαιδευτικές Ενώσεις και Οργανισμοί Ανάγνωση Γραφή και Αρίθμηση Ιστορία-Λογοτεχνία Επιστήμες-Οικονομία Ψυχολογία-Ομάδες Ενίσχυσης 5

6 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (2/14) Είναι η ευρωπαϊκή τεχνολογική επανάσταση που συντελέστηκε στη διάρκεια των εκατό χρόνων μετά το 1780 και πραγματοποίησε το πρώτο άλμα από μια αγροτική, χειροτεχνική οικονομία, σε μια άλλη κυριαρχούμενη από τη βιομηχανία των εργοστασίων των πόλεων. Αλλάζει θεαματικά το δυναμικό της παραγωγικής ικανότητας σε πολλά πεδία και τομείς της ανθρώπινης δραστηριότητας, τινάζοντας στον αέρα τις παραδοσιακές κοινωνίες και οικονομίες του ευρωπαϊκού κόσμου. Η Αγγλία είναι η χώρα που εγκαινίασε τη βιομηχανική επανάσταση καθώς η οικονομία της είχε προοδεύσει περισσότερο από κάθε άλλης χώρας στην κατεύθυνση της αφθονίας και η παγκόσμια βρετανική διείσδυση ήταν ήδη γεγονός από την αφετηρία αυτής της κοινωνικής αλλαγής. 6

7 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (3/14) Στις αρχές του 19ου αιώνα η οικονομία της Ευρώπης ήταν προβιομηχανική. Οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ήταν αγρότες, κινητήρια δύναμη ήταν το νερό, ο άνεμος και τα ζώα, και τα εργαλεία ήταν απλά και μικρά. 7

8 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (4/14) Τρία ήταν τα βασικά χαρακτηριστικά του νέου συστήματος: α) η υποκατάσταση του ανθρώπου σε πολλούς τομείς της παραγωγικής διαδικασίας από τη μηχανή, β) η αντικατάσταση των παραδοσιακών πηγών ενέργειας από νέες ιδιαίτερα από το γαιάνθρακα, γ) η χρήση νέων και άφθονων πρώτων υλών, ιδιαίτερα ανόργανων. 8

9 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (5/14) Οι εφευρέσεις, τα τεχνολογικά επιτεύγματα και οι επιστήμες σε συνδυασμό με την οικονομική ανάπτυξη: α) αύξησαν την παραγωγικότητα, β) το κατά κεφαλήν εισόδημα, γ) το μέσο όρο ζωής, δ) τον πληθυσμό και ε) άλλαξαν δραματικά το συσχετισμό των δυνάμεων μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών και των διάφορων κοινωνικών τάξεων. 9

10 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (6/14) Ο Διαφωτισμός τοποθετεί στο κέντρο του τον άνθρωπο, του δείχνει εμπιστοσύνη, βασίζεται στον ορθό λόγο. Γι αυτό το άτομο θέλει να μαθαίνει συνεχώς, να γίνεται ανταγωνιστικό και να ανεβάζει το γνωστικό και μορφωτικό του επίπεδο. Η Βιομηχανική επανάσταση του δίνει τη δυνατότητα να βελτιώσει τη ζωή του και αυτό είναι μια πολύ μεγάλη πρόκληση για το άτομο. Δηλαδή ο άνθρωπος και ο ενήλικας με την εκπαίδευση περνά από την άγνοια στη γνώση, στη χειραφέτηση και τον ορθολογισμό. Όλες αυτές οι ιδεολογίες συνεχίζουν μέχρι και σήμερα. Γιατί; Η αρχή της αυτοδιάθεσης ισχύει ακόμα, το άτομο παράγει γνώση, γίνεται συνειδητοποιημένο, πολιτικά ενεργό και απόκτα δικαιώματα. 10

11 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (7/14) ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΠΑΝΩ Λούθηρος Εικόνα 1: Jean Jacques Rousseau( ) ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΕΞΩ John Locke ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΜΕΣΑ Immanuel Kant Εικόνα 2: N. F. S. Grundtvig ΔΙΑΦΩΤΙΣΜΟΣ ΑΠΌ ΚΑΤΩ N.F.S Grundtvig 11

12 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (8/14) Ωστόσο, η ανάπτυξη των επιστημών προκάλεσε την άνθιση της τεχνολογίας και σε συνδυασμό οδήγησαν στην αλλαγή των δεδομένων και στον χώρο της εκπαίδευσης. Ζούμε στην λεγόμενη «κοινωνία της γνώσης» η οποία επιβάλλει συνεχή ανανέωση των γνώσεων και την επανάληψη της εκπαίδευσης σε συνεχή βάση καθ όλη την διάρκεια της ζωής. Οι ανάγκες της μοντέρνας καταναλωτικής κοινωνίας και η συνεχώς παλαίωση της γνώσης καλούνε τους ενήλικες να συμμετέχουν ενεργά στην λεγόμενη «εκπαίδευση ενηλίκων»,»δια βίου εκπαίδευση» ή «adult education». Επομένως, η εκπαίδευση στην σύγχρονη κοινωνία δεν απευθύνεται μόνο α) στους οικονομικά ευνοημένους πληθυσμούς και ούτε β) στα άτομα νεαρής ηλικίας. 12

13 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (9/14) Η πολιτισμική διάσταση της παγκοσμιοποίησης είχε ως αποτέλεσμα να εξασθενίσουν εντυπωσιακά οι δεσμοί βασικών παραδοσιακών δεσμών. Έπειτα η μετάβαση των νέων στην ενήλικη ζωή έχει παραταθεί. Είναι πλέον συνηθισμένος ο συνδυασμός δουλειά και σπουδές, σπουδές και ανατροφή παιδιών. Επομένως η εκπαίδευση περιορίζεται στην τυπική θεσμοθετημένη εκπαίδευση από το κράτος, ούτε στην αρχή της επαγγελματικής σταδιοδρομίας, αντιθέτως είναι υποχρέωση όλων η συνεχής εκπαίδευση σε όλη την διάρκεια της ζωής. 13

14 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (10/14) ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Κοινωνικό Κεφάλαιο ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ ΚΑΙ ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΗ ΘΕΩΡΙΑ Ανθρώπινο Κεφάλαιο Αλλαγή ΣΥΝΕΧΙΖΟΜΕΝΗ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ Παραγωγικότητα Ανάπτυξη 14

15 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (11/14) ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ Συνεχιζόμενη Εκπαίδευση Επαγγελματική Εκπαίδευση & Κατάρτιση ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ Ανθρώπινο Κεφάλαιο ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΝΘΡΩΠΙΝΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗ ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΗ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ Παραγωγικότητα ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΜΑΘΗΣΗΣ ΓΝΩΣΗΣ Αλλαγή ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ ΤΡΟΠΩΝ ΣΥΝΔΕΣΗΣ ΤΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΤΟΥ ΑΤΟΜΟΥΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΤΕΡΑΙΌΤΗΤΕΣ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ, ΤΟΥ ΙΔΡΥΜΑΤΟΣ Ή ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΙΣΗΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΟΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ 15

16 = = Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (12/14) ΧΩΡΟΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ (Επιχείρηση Επιχείρηση) ΕΠΑΓΓΕΛΜΑ ΕΡΓΑΖΟΜΕΝΟΣ (Κοινωνική δομή) Αντικείμενο ΓΝΩΣΗ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ Εργαλεία υλικά Αυτονομία ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ + Αποστολή + ΠΡΟΣΔΟΚΙΕΣ ΣΕ ΣΧΕΣΗ ΜΕ ΤΗ ΣΥΜΠΕΡΙΦΟΡΑ Περιβάλλον εργασίας Θέση ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΠΑΡΚΕΙΑ (Ταυτότητα Ταυτότητα) Λειτουργική περιοχή ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΡΟΣΟΝ 16

17 Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (13/14) ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΠΡΟΣΒΑΣΗ ΣΤΗΝ ΕΡΓΑΣΙΑ Πηγή: Longworth & Davies, 1996: 62 ΜΑΘΗΣΗ ΤΗΣ ΜΑΘΗΣΗΣ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΝΕΑΣ ΓΝΩΣΗΣ ΑΝΑΖΗΤΗΣΗ ΚΑΙ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΟΛΟΓΙΑ ΔΙΑΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΑΥΤΟΥ, ΤΩΝ ΑΛΛΩΝ ΚΑΙ ΤΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΩΝ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΚΕΣ ΔΕΞΙΟΤΗΤΕΣ ΟΜΑΔΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΕΠΙΛΥΣΗ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΩΝ ΠΡΟΣΑΡΜΟΣΤΙΚΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΕΥΕΛΙΞΙΑ ΚΑΤΑΝΟΗΣΗ ΤΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ ΚΑΙ ΑΝΑΒΑΘΜΙΣΗ ΤΩΝ ΔΕΞΙΟΤΗΤΩΝ Να μπορεί κάποιος να βλέπει με ποιο τρόπο μπορεί η θεωρία να συνδεθεί με την πράξη, να μπορεί να μεταφέρει τη γνώση από το κεφάλι στα χέρια. Να μπορεί κάποιος να θέτει ρεαλιστικούς στόχους και να τους μοιράζεται με άλλους, να μπορεί να δει το κενό μεταξύ του παρόντος και του στόχου και να μπορεί να δει με ποιο τρόπο μπορεί να το γεμίσει, να μπορεί να ανακαλεί, να αναλύει και να συνδυάζει πληροφορίες και να μπορεί να χρησιμοποιεί τις νέες τεχνολογίες. Να μπορεί κάποιος να είναι δημιουργικός και νεωτεριστής. Να μπορεί κάποιος να αντιλαμβάνεται τη σημασία της ανάπτυξης τω ικανοτήτων του αλλά και την αξία τους και να είναι σε θέση να τις αναπτύσσει. Να γνωρίζει κάποιος με πιο τρόπο μπορεί να μαθαίνει, να είναι σε θέση να αποθηκεύει πληροφορίες και να τις συνδυάζει με ήδη υπάρχουσες. Να μπορεί κάποιος να συνειδητοποιεί τις αλλαγές, η περιέργεια, η αξιολόγηση των πληροφοριών. Η ικανότητα να μπορεί κάποιος να εκφράζεται λεκτικά στον γραπτό και προφορικό λόγο. Να μπορεί κάποιος να μοιράζεται πληροφορίες να τις προσλαμβάνει, να συνεργάζεται και να επιτυγχάνει κοινούς στόχους. Να μπορεί κάποιος να είναι αντιλαμβάνεται και να αντιμετωπίζει τις αλλαγές και να μπορεί να προσαρμόζεται σε νέες καταστάσεις και αποστολές. 17

18 ΛΑΕΚ Ιστορική εξέλιξη του πεδίου (14/14) ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΕΘΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ & ΘΡΗΣΚΕΥΜΑΤΩΝ ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΠΡΟΣΤΑΣΙΑΣ Εκπαίδευση Ενηλίκων Αρχική Επαγγελματική Κατάρτιση Αρχική & Συνεχιζόμενη Επαγγελματική Κατάρτιση ΓΕΝΙΚΗ ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ & ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΣ ΑΠΑΣΧΟΛΗΣΗΣ ΕΡΓΑΤΙΚΟΥ ΔΥΝΑΜΙΚΟΥ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΠΙΣΤΟΠΟΙΗΣΗΣ ΔΟΜΩΝ ΣΕΚ ΙΔΕΚΕ ΝΕΛΕ ΣΧΟΛΕΙΑ ΔΕΥΤΕΡΗΣ ΕΥΚΑΙΡΙΑΣ ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΗΣ ΚΑΤΑΡΤΙΣΗΣ ΤΕΕ ΜΑΘΗΤΕΙΑΣ ΚΕΚ ΚΕΝΤΡΑ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΕΝΗΛΙΚΩΝ ΣΧΟΛΕΣ ΓΟΝΕΩΝ ΚΕΝΤΡΟ ΔΙΑ ΒΙΟΥ ΜΑΘΗΣΗΣ & ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΑΠΟ ΑΠΟΣΤΑΣΗ 18

19 Αναφορές Εικόνων 1. Jean Jacques Rousseau ( ) at NYPLDigitalGallery 2. N. F. S. Grundtvig afs.ahrchk.net/ 19

20 Σημείωμα Αναφοράς Copyright, Γιώργος Κ. Ζαρίφης. «. Ενότητα 2. Ιστορική Εξέλιξη του Πεδίου». Έκδοση: 1.0. Θεσσαλονίκη Διαθέσιμο από τη δικτυακή διεύθυνση:

Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.

21 Σημείωμα Αδειοδότησης Το παρόν υλικό διατίθεται με τους όρους της άδειας χρήσης Creative Commons Αναφορά - Παρόμοια Διανομή [1] ή μεταγενέστερη, Διεθνής Έκδοση. Εξαιρούνται τα αυτοτελή έργα τρίτων π.χ. φωτογραφίες, διαγράμματα κ.λ.π., τα οποία εμπεριέχονται σε αυτό και τα οποία αναφέρονται μαζί με τους όρους χρήσης τους στο «Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων». Ο δικαιούχος μπορεί να παρέχει στον αδειοδόχο ξεχωριστή άδεια να χρησιμοποιεί το έργο για εμπορική χρήση, εφόσον αυτό του ζητηθεί. [1]

22 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Τέλος ενότητας Επεξεργασία: Γεωργία Μπουρουτζή Θεσσαλονίκη, Εαρινό Εξάμηνο

23 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Σημειώματα

24 Διατήρηση Σημειωμάτων Οποιαδήποτε αναπαραγωγή ή διασκευή του υλικού θα πρέπει να συμπεριλαμβάνει: το Σημείωμα Αναφοράς το Σημείωμα Αδειοδότησης τη δήλωση Διατήρησης Σημειωμάτων το Σημείωμα Χρήσης Έργων Τρίτων (εφόσον υπάρχει) μαζί με τους συνοδευόμενους υπερσυνδέσμους.

Σχετικά έγγραφα

Πρακτικό 1/2012 της συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης του Δήμου Λήμνου,

Πρακτικό 1/2012 της συνεδρίασης της Δημοτικής Επιτροπής Διαβούλευσης του Δήμου Λήμνου,. Αριθμός Απόφασης 1/2012 της 1 ης Δεκεμβρίου 2012. τεχνικού προγράμματος του Δήμου Λήμνου, οικονομικού έτους 2013.