Υλοποίηση Ηλεκτρονικού καταστήματος και συγκριτική μελέτη πλατφόρμων ανοικτού λογισμικού e-commerce

Transcript

1 ΤΕΙ ΙΟΝΙΩΝ ΝΗΣΩΝ ΤΜΗΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΚΗΣ ΣΤΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗ ΚΑΙ ΤΗΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑ Υλοποίηση Ηλεκτρονικού καταστήματος και συγκριτική μελέτη πλατφόρμων ανοικτού λογισμικού e-commerce Κοντογιάννη Βασιλική (Α.Μ. 417) Μήτση Δήμητρα-Ελένη (Α.Μ. 418) Επιβλέπων Καθηγητής Γαστεράτος Ιωάννης

2 Λευκάδα

3 ΕΥΧΑΡΙΣΤΙΕΣ Η εκπόνηση της παρούσας πτυχιακής εργασίας δεν θα μπορούσε να έχει ολοκληρωθεί, χωρίς την συμπαράσταση και την βοήθεια πολλών ατόμων. Σε αυτό το σημείο θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε ιδιαίτερα τον κύριο Γαστεράτο Ιωάννη για την πολύτιμη βοήθεια και καθοδήγηση που μας παρείχε σε όλα τα προβλήματα που εμφανίστηκαν κατά τη διάρκεια συγγραφής της παρούσας εργασίας. Μας βοήθησε επίσης, να ανταπεξέλθουμε πλήρως στις αυξημένες απαιτήσεις της. Ακόμη, με τις πολύτιμες συμβουλές του και παρατηρήσεις του συνέβαλλε στην διαμόρφωση της τελικής μορφής της εργασίας αυτής. Τέλος, θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε τους γονείς μας για την πολύτιμη υποστήριξη που μας πρόσφεραν κατά τη διάρκεια των σπουδών μας. Λευκάδα, 2010 Κοντογιάννη Βασιλική Μήτση Δήμητρα-Ελένη 2

4 Περιεχόμενα Περιεχόμενα... 3 Εισαγωγή Ηλεκτρονικό εμπόριο Τι ονομάζουμε ηλεκτρονικό εμπόριο Ηλεκτρονικό εμπόριο Θεσμικό πλαίσιο Κατηγορίες ηλεκτρονικού εμπορίου ως προς την μορφή Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Τεχνολογίες ηλεκτρονικού εμπορίου Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI Electronic Data Interchange) Επίπεδο ασφαλών συνδέσεων (SSL Secure Sockets Layer) Ασφαλής ηλεκτρονικές συναλλαγές (SET Secure Electronic Transactions) Έξυπνες κάρτες (Smart Cards) Πιστοποίηση και ασφάλεια Ασφάλεια συναλλαγών Ηλεκτρονικό κατάστημα Σχεδίαση της βάσης του καταστήματος Βασικές λειτουργίες του καταστήματος Μορφή καταστήματος Αρχική σελίδα Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Το καλάθι μου Επικοινωνία Δυνατότητες πελάτη πριν συνδεθεί Δυνατότητες πελάτη αφού συνδεθεί Αναζήτηση

5 2.3. Βασικές λειτουργίες του Διαχειριστή Στατιστικά Πελάτες Παραγγελίες Προϊόντα Κατηγορίες Υποκατηγορίες Ρυθμίσεις open cart Εγκατάσταση του open cart Κατάλογος Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Καλάθι αγορών Σύνδεση/ Λογαριασμός Αγορά ενός προϊόντος Αξιολόγηση του προϊόντος Νόμισμα Επικοινωνία με το κατάστημα Διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος Επιλογή διαχείριση (system) Επιλογή κατάλογος (catalog) Επιλογή Πωλήσεις (sales) Επιλογή Αναφορές (reports) os commerce εγκατάσταση του os commerce Κατάλογος Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Καλάθι αγορών (shopping cart) Σύνδεση/ Λογαριασμός (my account) Αγορά ενός προϊόντος Αξιολόγηση προϊόντος (reviews) Νόμισμα (currencies) Επικοινωνία με το κατάστημα (contact us)

6 4.3. Διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος Επιλογή Διαμόρφωση (configuration) Επιλογή κατάλογος (catalog) Επιλογή πελάτες (customer) Επιλογή τοπικοποίηση (localization- location/ taxes) Επιλογή Αναφορές (reports) Επιλογή εργαλεία (tools) Πληροφορίες (support site) σύγκριση των καταστημάτων ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ Βιβλιογραφία Έντυπη Ηλεκτρονική

7 Εισαγωγή Η ανάπτυξη του internet τα τελευταία χρόνια καθώς και η ενοποίηση των περισσοτέρων αγορών, ανάγκασε τις επιχειρήσεις να αρχίσουν να εξετάζουν τους τρόπους προβολής τους μέσω του κυβερνοχώρου. Σε αυτό το γεγονός συνέβαλλε και το ότι οι χρήστες του internet ξεπερνούν ήδη τα εξακόσια εκατομμύρια ανά τον κόσμο. Ο όρος ηλεκτρονικό επιχειρείν (e-business) υιοθετήθηκε προκειμένου να διακρίνει τις νεωτεριστικές επιχειρήσεις που επενδύουν στη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων τους μέσω των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, των κατανεμημένων υπολογιστών και του internet, από εκείνες που επιμένουν να χρησιμοποιούν παραδοσιακά μέσα και μεθόδους. Αντίστοιχα ο όρος ηλεκτρονικό εμπόριο (ecommerce) αφορά στη μεγάλη πλειονότητα των οίκων που διεξάγουν εμπόριο μέσω αυτής της νέας υποδομής και «τεχνοτροπίας» marketing και πωλήσεων. Σύμφωνα μάλιστα με την E.C.A. (electronic comers association), ο ορισμός του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει ως εξής: «Το ηλεκτρονικό εμπόριο καλύπτει οποιαδήποτε μορφή επιχειρηματικής ή διοικητικής συναλλαγής ή ανταλλαγής πληροφοριών, η οποία εκτελείται με την χρησιμοποίηση οποιασδήποτε τεχνολογίας πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών». Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι μια νέα τεχνολογία, αλλά χρησιμοποιεί τεχνολογίες δικτύων και λογισμικού. Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι απλώς η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την επίτευξη επικοινωνίας και εμπορικών συναλλαγών. Ορίζοντάς το απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι: «ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η επικοινωνία και η σύναψη εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και των πελατών τους, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων». Η εξέλιξη των δικτυακών τεχνολογιών και ειδικότερα του internet ανοίγει νέους δρόμους για την επιχειρηματικότητα η οποία εξελίσσεται αξιοποιώντας τα νέα μέσα και τις τεχνολογίες. Το ηλεκτρονικό εμπόριο σήμερα δίνει νέες διεξόδους και δυνατότητες ανάπτυξης σε μια ηλεκτρονική αγορά η οποία διαμορφώνει δικούς της νόμους και κανόνες. Τα άπειρα οφέλη τα οποία μας προσφέρει η τεχνολογία και 6

8 συγκεκριμένα το διαδίκτυο, ήταν οι λόγοι που ώθησαν να πραγματοποιήσουμε τη συγκεκριμένη εργασία. Επίσης, τα ηλεκτρονικά καταστήματα έχουν μπει δυναμικά πλέον στο χώρο του εμπορίου και ολοένα και περισσότεροι είναι αυτοί που τα εμπιστεύονται για την διεκπεραίωση των αγορών τους. Η δημιουργία ενός τέτοιου καταστήματος απασχολεί τις παρακάτω ενότητες. Τα εργαλεία που χρησιμοποιούνται για την δημιουργία του καταστήματος είναι το xampp, μέσα από το οποίο έγινε η εγκατάσταση και οι ρυθμίσεις των apache, PHP, MySql. Μέσα από τα εργαλεία αυτά θα δημιουργήσουμε ένα ηλεκτρονικό κατάστημα, το οποίο θα προσφέρει μια μεγάλη πληθώρα δυνατοτήτων. Δυνατότητες που επιτρέπουν στους ιδιοκτήτες των ηλεκτρονικών καταστημάτων να τα διαχειρίζονται εύκολα, γρήγορα και χωρίς κόστος. Το τελικό αποτέλεσμα προσφέρει στον χρήστη τις παρακάτω δυνατότητες: Υποστήριξη απεριόριστων προϊόντων - κατηγοριών Δομή προϊόντα κατηγορίες Προσθήκη / επεξεργασία / διαγραφή προϊόντων, πελατών Υποστήριξη προϊόντων με παραγγελία Ασφαλές control panel διαχειριστή με username και password τα οποία δηλώνονται κατά την εγκατάσταση Άμεση επικοινωνία με τους πελάτες μέσω Εύκολο backup και restore της βάσης δεδομένων Μπορεί κάποιος να διαλέξει τον τρόπο εμφάνισης των προϊόντων Οι παραγγελίες αποθηκεύονται σε βάση δεδομένων για εύκολη πρόσβαση Οι πελάτες μπορούν να δουν το ιστορικό των παραγγελιών τους Βιβλίο διευθύνσεων πελατών Προσωρινή κάρτα αγορών για τους επισκέπτες και μόνιμη κάρτα αγορών για τους πελάτες Γρήγορη και φιλική προς τον χρήστη αναζήτηση Περιγραφές και σχόλια για τα προϊόντα Εύκολη πλοήγηση στο site Αποστολή σχετικών με την ανάλογη κατηγορία προϊόντων Πολλαπλοί τρόποι πληρωμής 7

9 Τόσο για τον ιδιοκτήτη του καταστήματος όσο και για τον πελάτη, ο οποίος εμπιστεύεται τις «ευαίσθητες» πληροφορίες του, υποβόσκουν κάποιοι κίνδυνοι. Αυτοί οι κίνδυνοι αναλύονται στο παρακάτω κεφάλαιο. Τέλος προτείνονται τρόποι για την διασφάλιση του ηλεκτρονικού καταστήματος. 8

10 1. Ηλεκτρονικό εμπόριο 1.1. Τι ονομάζουμε ηλεκτρονικό εμπόριο Η ανάπτυξη του internet τα τελευταία χρόνια καθώς και η ενοποίηση των περισσοτέρων αγορών, ανάγκασε τις επιχειρήσεις να αρχίσουν να εξετάζουν τους τρόπους προβολής τους μέσω του κυβερνοχώρου. Σε αυτό το γεγονός συνέβαλλε και το ότι οι χρήστες του internet ξεπερνούν ήδη τα εξακόσια εκατομμύρια ανά τον κόσμο. Ο όρος ηλεκτρονικό επιχειρείν (e-business) υιοθετήθηκε προκειμένου να διακρίνει τις νεωτεριστικές επιχειρήσεις που επενδύουν στη διεξαγωγή των δραστηριοτήτων τους μέσω των τηλεπικοινωνιακών δικτύων, των κατανεμημένων υπολογιστών και του internet, από εκείνες που επιμένουν να χρησιμοποιούν παραδοσιακά μέσα και μεθόδους. Αντίστοιχα ο όρος ηλεκτρονικό εμπόριο (ecommerce) αφορά στη μεγάλη πλειονότητα των οίκων που διεξάγουν εμπόριο μέσω αυτής της νέας υποδομής και «τεχνοτροπίας» marketing και πωλήσεων. Σύμφωνα μάλιστα με την E.C.A. (electronic comers association), ο ορισμός του ηλεκτρονικού εμπορίου έχει ως εξής: «Το ηλεκτρονικό εμπόριο καλύπτει οποιαδήποτε μορφή επιχειρηματικής ή διοικητικής συναλλαγής ή ανταλλαγής πληροφοριών, η οποία εκτελείται με την χρησιμοποίηση οποιασδήποτε τεχνολογίας πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών». Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι μια νέα τεχνολογία, αλλά χρησιμοποιεί τεχνολογίες δικτύων και λογισμικού. Το ηλεκτρονικό εμπόριο δεν είναι απλώς η χρήση ηλεκτρονικών μέσων για την επίτευξη επικοινωνίας και εμπορικών συναλλαγών. Ορίζοντάς το απλά θα μπορούσαμε να πούμε ότι: «ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η επικοινωνία και η σύναψη εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων ή μεταξύ επιχειρήσεων και των πελατών τους, με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων». Επίσης, θα μπορούσαμε να πούμε πως ηλεκτρονικό εμπόριο είναι η αγοραπωλησία προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet, η διεκπεραίωση εμπορικών λειτουργιών και συναλλαγών χωρίς τη χρήση χαρτιού αλλά και κάθε είδος εμπορικής συναλλαγής μεταξύ προσώπων (φυσικών και μη). Περιλαμβάνει επίσης 9

11 την εξυπηρέτηση πελατών, τη συνεργασία μεταξύ εμπορικών εταίρων καθώς και τη διεξαγωγή ηλεκτρονικών διαδικασιών στα πλαίσια του ίδιου οργανισμού. Βέβαια, εάν θέλουμε να είμαστε πιο σωστοί με τον όρο ηλεκτρονικό εμπόριο (electronic commerce) εννοείται κάθε εμπορική συναλλαγή, η οποία εκτελείται αποκλειστικά σε ηλεκτρονικό επίπεδο, δηλαδή με τη χρήση ηλεκτρονικών υπολογιστών που συνδέονται μέσω τηλεφωνικών γραμμών. Για την πραγματοποίηση μιας τέτοιας συναλλαγής χρησιμοποιούνται και συνδυάζονται σύγχρονες τεχνολογίες και μέθοδοι προκειμένου οι επιχειρήσεις να αυξήσουν την αξία τους, να ελαχιστοποιήσουν τα κόστη τους και να μεγιστοποιηθεί η δυνατότητα προσέγγισης όσο το δυνατό περισσότερων πελατών. Με άλλα λόγια, η συγκεκριμένη μορφή συναλλαγής πραγματοποιείται μόνο μέσω υπολογιστών, παρακάμπτοντας τον ανθρώπινο παράγοντα και επιτρέποντας τη διεκπεραίωση εμπορικών διαδικασιών με ηλεκτρονικά μέσα καθώς ελαχιστοποιεί την πιθανότητα λάθους και την κακόβουλη χρήση στοιχείων. [7] 1.2. Ηλεκτρονικό εμπόριο Θεσμικό πλαίσιο Θεσμικό πλαίσιο για το ηλεκτρονικό εμπόριο Το ηλεκτρονικό εμπόριο είναι μια μορφή εμπορίου και, συνεπώς, βρίσκουν εφαρμογή σε αυτό όλες οι κοινοτικές οδηγίες (το κοινοτικό δίκαιο) και οι εθνικές διατάξεις, για την προστασία του Καταναλωτή, που αφορούν το εμπόριο γενικότερα. Ο Ν. 2251/94, για την "Προστασία Καταναλωτών", στο άρθρο 4, ρυθμίζει τις συμβάσεις από απόσταση. Εδώ εμπίπτει και το ηλεκτρονικό εμπόριο. Ο Ν. 2472/97 αναφέρεται στην προστασία ατόμου από την επεξεργασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και ο Ν. 2174/99 στην προστασία δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα, στον τηλεπικοινωνιακό τομέα. Το πρόσφατο Προεδρικό Διάταγμα 150/2001, Φ.Ε.Κ. Α' 125, για τις ηλεκτρονικές υπογραφές, κάνει εμφανή την προσπάθεια της πολιτείας να προσφέρει μια σωστή βάση νομοθετικών πλαισίων. Το Προεδρικό Διάταγμα 131/2003, για το ηλεκτρονικό εμπόριο δίνει έμφαση στην εξώδικη επίλυση διαφορών, στη συνεργασία των κρατών - μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, για την επίλυση των προβλημάτων των Καταναλωτών, στη θέσπιση κανόνων δεοντολογίας, με υποχρεωτική ισχύ, για τους αποδέκτες 10

12 τους, στην ευθύνη των ενδιάμεσων, στη σύναψη των ηλεκτρονικών συμβάσεων, στις πληροφορίες, που πρέπει να παρέχονται στις εμπορικές επικοινωνίες (διαφημιστικά, χορηγίες, προσφορές κ.λπ.), στον τόπο εγκατάστασης των φορέων παροχής υπηρεσιών. Οι Καταναλωτές, όταν αγοράζουμε από χώρες, εκτός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πριν προβούμε σε οποιαδήποτε αγορά, πρέπει να αναζητήσουμε τις πληροφορίες, που διαθέτει ο έμπορος στο ηλεκτρονικό του κατάστημα και αφορούν το νομοθετικό κανονιστικό πλαίσιο, που θα διέπει τις αγορές μας. Η Σύμβαση των Βρυξελλών προβλέπει ότι, σε περίπτωση διαφοράς, που θα προκύψει με αλλοδαπό έμπορο ή εταιρία, ο Καταναλωτής, για τις χώρες μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης, μπορεί να απευθυνθεί στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας του. Το δε Δίκαιο, που θα εφαρμοστεί από το δικαστήριο, καθορίζεται από τη Σύμβαση της Ρώμης και, στις περισσότερες περιπτώσεις, είναι το Δίκαιο της χώρας του Καταναλωτή, καθώς, επίσης και οι Οδηγίες, για την προστασία του Καταναλωτή. Σύμφωνα με την οδηγία για το ηλεκτρονικό εμπόριο, εφαρμοστέο δίκαιο, όσον αφορά την παροχή προϊόντων και υπηρεσιών στο internet (εξαιρούνται οι συμβάσεις με Καταναλωτές), είναι η νομοθεσία του τόπου, όπου είναι εγκατεστημένος ο φορέας παροχής υπηρεσιών της κοινωνίας της πληροφορίας. Το ηλεκτρονικό εμπόριο μπορεί να οριστεί από τέσσερις διαφορετικές οπτικές γωνίες: Επιχειρήσεις: ως εφαρμογή νέων τεχνολογιών προς την κατεύθυνση του αυτοματισμού των συναλλαγών και της ροής εργασιών. Υπηρεσίες: Ως μηχανισμός που έχει στόχο να ικανοποιήσει την κοινή επιθυμία προμηθευτών και πελατών για καλύτερη ποιότητα υπηρεσιών, μεγαλύτερη ταχύτητα εκτέλεσης συναλλαγών και μικρότερο κόστος. Απόσταση: Ως δυνατότητα αγοραπωλησίας προϊόντων και υπηρεσιών μέσω του Internet ανεξάρτητα από τη γεωγραφική απόσταση. Επικοινωνία: Ως δυνατότητα παροχής πληροφοριών, προϊόντων ή υπηρεσιών, και πληρωμών μέσα από δίκτυα ηλεκτρονικών υπολογιστών. [3] 11

13 1.3. Κατηγορίες ηλεκτρονικού εμπορίου ως προς την μορφή Στο ηλεκτρονικό εμπόριο μπορούμε να διακρίνουμε 4 εμφανείς κατηγορίες οι οποίες διαμορφώνονται ανάλογα με το ποια είναι τα συναλλασσόμενα μέρη. Οι κατηγορίες αυτές είναι: Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρησης προς Καταναλωτή(Business to Costumer-B2C): αυτή η κατηγορία αντιστοιχεί στο ηλεκτρονικό λιανικό εμπόριο. Σε αυτήν ανήκουν όλες οι εφαρμογές ηλεκτρονικού εμπορίου οι οποίες αναπτύσσονται με στόχο την πώληση προϊόντων απευθείας στους τελικούς καταναλωτές. Οι καταναλωτές μαθαίνουν για τα προϊόντα μέσα από ηλεκτρονικές εκδόσεις, αγοράζουν προϊόντα με ψηφιακό χρήμα και άλλα ασφαλή συστήματα πληρωμής. Υπάρχουν καταστήματα σε όλο το Internet που προσφέρουν κάθε είδους προϊόντων. Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρησης προς Επιχείρηση(Business to Business- B2B): αφορά τη διενέργεια ηλεκτρονικών εμπορικών συναλλαγών μεταξύ επιχειρήσεων και απευθύνεται κυρίως στην αγορά προμηθειών. Είναι μια επιχείρηση που χρησιμοποιεί ένα δίκτυο για τις παραγγελίες της από προμηθευτές, που λαμβάνει τιμολόγια και κάνει πληρωμές. Ηλεκτρονικό εμπόριο Επιχείρησης προς Δημόσια Διοίκηση(Business to Government-B2G): καλύπτει όλες τις συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων και δημοσίων οργανισμών. Ηλεκτρονικό εμπόριο Καταναλωτή προς Δημόσια Διοίκηση(Costumer to Government-C2G): δεν έχει ακόμα ενεργοποιηθεί. Στον βωμό της ανάπτυξης των 2 προηγούμενων κατηγοριών, οι επιχειρήσεις πρέπει να αναπτύξουν τις ηλεκτρονικές συναλλαγές σε περιοχές όπως πληρωμές κοινωνικής πρόνοιας και ιδιωτικών φόρων. 12

14 Εικόνα 1: Κατηγορίες ηλεκτρονικού εμπορίου Το ηλεκτρονικό εμπόριο σε πρακτικό επίπεδο, μπορεί να πάρει πολλές μορφές: Εσωτερικό εμπόριο: Στόχος είναι η αποτελεσματικότερη λειτουργία των δραστηριοτήτων μιας επιχείρησης, ώστε να μπορεί να προσφέρει καλύτερα προϊόντα και υπηρεσίες στους πελάτες της. Οι εφαρμογές του συνήθως εντάσσονται στη λειτουργία ενός τοπικού δικτύου (Intranet) και μπορούν να είναι: επικοινωνία μεταξύ ομάδων εργασίας, ηλεκτρονική δημοσίευση (άμεση διανομή πληροφοριών) κτλ. Συναλλαγές μεταξύ επιχειρήσεων (Business-to-Business - B2B): Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε επιχειρήσεις να βελτιώσουν τη μεταξύ τους συνεργασία, απλοποιώντας τις διαδικασίες και το κόστος των προμηθειών, την ταχύτερη αποστολή των προμηθειών και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο του επιπέδου αποθεμάτων. Επιπλέον καθιστά ευκολότερη την αρχειοθέτηση των σχετικών εγγράφων και ποιοτικότερη την εξυπηρέτηση πελατών. Η δυνατότητα ηλεκτρονικής σύνδεσης με προμηθευτές και διανομείς καθώς και η πραγματοποίηση ηλεκτρονικών πληρωμών βελτιώνουν ακόμη περισσότερο την αποτελεσματικότητα: οι ηλεκτρονικές πληρωμές περιορίζουν το ανθρώπινο σφάλμα, αυξάνουν την ταχύτητα και μειώνουν το κόστος των συναλλαγών. Το ηλεκτρονικό εμπόριο προσφέρει τη δυνατότητα αυξημένης πληροφόρησης σχετικά με τα προσφερόμενα προϊόντα - είτε από τους 13

15 προμηθευτές είτε από ενδιάμεσους οργανισμούς που προσφέρουν υπηρεσίες ηλεκτρονικού εμπορίου. Λιανικές πωλήσεις - Ηλεκτρονικό εμπόριο μεταξύ επιχείρησης και καταναλωτών (Business-to-Consumer - B2C): Πρόκειται για την πιο διαδεδομένη μορφή ηλεκτρονικού εμπορίου. Ο καταναλωτής έχει πρόσβαση σε μια τεράστια ποικιλία προϊόντων σε δικτυακούς κόμβους-καταστήματα, βλέπει, επιλέγει, αν επιθυμεί να αγοράσει είδη ένδυσης μπορεί ενίοτε και να τα δοκιμάζει (μέσω ειδικών προγραμμάτων), ανακαλύπτει προϊόντα τα οποία δεν θα μπορούσε να βρει εύκολα στη χώρα του, συγκρίνει τιμές και τέλος αγοράζει. Κι όλα αυτά χωρίς να βγει από το σπίτι του, κερδίζοντας πολύτιμο χρόνο και κόπο. [4] 1.4. Πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα Πλεονεκτήματα Πλεονεκτήματα σε Οργανισμούς Επιχειρήσεις Εξάπλωση της αγοράς σε εθνικό και παγκόσμιο επίπεδο. Μείωση του κόστους δημιουργίας, επεξεργασίας, αποθήκευσης, διανομής και ανάκτησης έντυπων πληροφοριών. Διατήρηση χαμηλών αποθεμάτων και γενικών βιομηχανικών εξόδων με την εισαγωγή της διοίκησης εφοδιαστικής αλυσίδας τύπου pull (Just In Time). Η εφαρμογή του pull system επιτρέπει την παραγωγή εξατομικευμένων προϊόντων και υπηρεσιών. Μείωση του χρόνου τοποθέτησης ενός προϊόντος στην αγορά και του χρόνου δέσμευσης κεφαλαίων. [5] Πλεονεκτήματα για τον Καταναλωτή Το Ηλεκτρονικό Εμπόριο δίνει τη δυνατότητα στον καταναλωτή να διενεργεί αγορές και άλλες συναλλαγές σε εικοσιτετράωρη βάση, όπου κι αν βρίσκεται. Προσφέρει τη δυνατότητα επιλογής από περισσότερους προμηθευτές και για περισσότερα προϊόντα. 14

16 Προσφέρει τη δυνατότητα εύρεσης χαμηλών τιμών στα προϊόντα και στις υπηρεσίες καθώς επιτρέπει τη γρήγορη σύγκριση τιμών. Σε κάποιες περιπτώσεις, ιδιαίτερα στα ψηφιακά προϊόντα, επιτρέπει την άμεση παράδοσή τους. Επιτρέπει την γρήγορη και άμεση λήψη πληροφοριών μέσα σε δευτερόλεπτα. Επιτρέπει τη συμμετοχή σε ηλεκτρονικές δημοπρασίες (virtual auctions). [5] Πλεονεκτήματα για την Κοινωνία Το ηλεκτρονικό εμπόριο επιτρέπει σε όλο και περισσότερα άτομα να εργάζονται στο σπίτι και να κυκλοφορούν λιγότερο για ψώνια, περιορίζοντας έτσι την κίνηση στους δρόμους και τη μείωση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης. Επιτρέπει την πώληση αγαθών σε μειωμένες τιμές και έτσι συντελεί στη βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης λιγότερο ευνοημένων κοινωνικών ομάδων. Δίνει τη δυνατότητα σε κατοίκους του Τρίτου Κόσμου και αγροτικών περιοχών να απολαμβάνουν προϊόντα και υπηρεσίες που αλλιώς δεν θα τους ήταν προσιτά. Παράδειγμα, η δυνατότητα επαγγελματικής κατάρτισης και η απόκτηση διπλωμάτων Πανεπιστημίων. Διευκολύνει την παροχή δημοσίων υπηρεσιών στους πολίτες, όπως ιατρική περίθαλψη, εκπαίδευση κλπ. [5] Πλεονεκτήματα για τους μηχανικούς εισαγωγή σε νέες αγορές απόκτηση νέων πελατών αύξηση παραγωγικότητας ασφαλείς συναλλαγές τοις μετρητοίς ανταγωνιστικά πλεονεκτήματα [5] Μειονεκτήματα Η έλλειψη ασφάλειας των συστημάτων, αξιοπιστίας, προτύπων και διάφορα προβλήματα με τα πρωτόκολλα επικοινωνίας. Δεν υπάρχει πάντα επαρκές εύρος ζώνης τηλεπικοινωνίας (bandwidth). 15

17 Τα εργαλεία ανάπτυξης λογισμικού βρίσκονται ακόμα σε στάδιο εξέλιξης και μεταβάλλονται με ταχείς ρυθμούς. Δεν είναι πάντα εφικτή και εύκολη η ολοκλήρωση του λογισμικού του διαδικτύου με τις ήδη υπάρχουσες εφαρμογές και βάσεις δεδομένων. Οι πωλητές ενδέχεται να χρειάζονται εξειδικευμένους εξυπηρετητές διαδικτύου και άλλες υποδομές εκτός από τους εξυπηρετητές των δικτύων. Δεν υπάρχει ακεραιότητα, ώστε να προφυλάσσεται το υποκείμενο των πληροφοριών που διακινούνται. [5] 1.5. Τεχνολογίες ηλεκτρονικού εμπορίου Οι τεχνολογίες του ηλεκτρονικού εμπορίου δεν είναι όλες νέες. Οι περισσότερες από αυτές χρησιμοποιούνται εδώ και αρκετά χρόνια από συγκεκριμένες επιχειρήσεις ή κλάδους. Αυτό που τους έδωσε την απαιτούμενη ώθηση και έκανε την αντιμετώπισή τους ενιαία κάτω από τη μορφή του ηλεκτρονικού εμπορίου ήταν η αποδοχή διεθνών προτύπων και η ανάγκη για νέες μορφές οργάνωσης και λειτουργικής διαχείρισης. Έτσι, οι επιχειρήσεις θα μπορούσαν στο εξής να ανταπεξέλθουν στις συνθήκες που επιβάλλονται από τη διεθνοποίηση των αγορών, τις νέες καταναλωτικές αντιλήψεις και κοινωνικές συνθήκες. [6] Ηλεκτρονική ανταλλαγή δεδομένων (EDI Electronic Data Interchange) Δημιουργήθηκε στις αρχές της δεκαετίας του 70. Η EDI είναι μια κοινή δομή αρχείων που σχεδιάστηκε ώστε να επιτρέψει σε μεγάλους οργανισμούς να μεταδίδουν πληροφορίες μέσα από μεγάλα ιδιωτικά δίκτυα. Πρόκειται για την ηλεκτρονική ανταλλαγή εμπορικών και διοικητικών δεδομένων από υπολογιστή σε υπολογιστή, με την ελάχιστη παρέμβαση χειρόγραφων διαδικασιών. Τα δεδομένα αυτά είναι οργανωμένα σε αυτοτελή μηνύματα (τιμολόγια, παραγγελίες, τιμοκατάλογοι, φορτωτικές κλπ.), το περιεχόμενο και η δομή των οποίων καθορίζονται από κάποιο κοινώς αποδεκτό πρότυπο. Τα πρότυπα που χρησιμοποιούνται σε παγκόσμιο επίπεδο προέρχονται από τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών και καλύπτουν ένα ευρύ φάσμα 16

18 επικοινωνιακών αναγκών των εμπορικών εταιρειών. Το πρότυπο αυτό είναι το EDIFACT (EDI For Administration, Commerce and Transportation). [6] Επίπεδο ασφαλών συνδέσεων (SSL Secure Sockets Layer) Όταν πραγματοποιούνται συναλλαγές με ηλεκτρονικά καταστήματα μπορεί να χρησιμοποιηθεί το SSL για να προστατευτεί η μυστικότητα των συναλλαγών. Παρέχεται μυστικότητα κρυπτογράφησης του «καναλιού» της συναλλαγής μεταξύ πελάτη και εμπόρου. Όταν η συναλλαγή είναι πράγματι εμπιστευτική θα πρέπει να εμφανιστεί το ανάλογο λογότυπο προστασίας. Το HTTPS πρόκειται για μια ασφαλή μορφή του γνωστού πρωτοκόλλου μεταφοράς υπερκειμένου HTTP(Hyper Text Transfer Protocol), ώστε να είναι εξασφαλισμένη η ανταλλαγή πληροφοριών ανάμεσα στον φυλλομετρητή και τον Web server. Το πρωτόκολλο αυτό σχεδιάστηκε προκειμένου να πραγματοποιεί ασφαλή σύνδεση με τον εξυπηρετητή (server). Το SSL χρησιμοποιεί «κλειδί» δημόσιας κρυπτογράφησης, με σκοπό να προστατεύει τα δεδομένα, καθώς «ταξιδεύουν» μέσα στο Internet. [6] Ασφαλής ηλεκτρονικές συναλλαγές (SET Secure Electronic Transactions) Η τεχνολογία SET αναπτύχθηκε για την εξακρίβωση και γνησιότητα της ταυτότητας μεταξύ εμπόρων και καταναλωτών πριν από μία ηλεκτρονική συναλλαγή. Συγκεκριμένα παρέχει εμπιστευτικότητα και ακεραιότητα των κρίσιμων μεταδιδόμενων πληροφοριών αλλά και πιστοποίηση ότι ο έμπορος μπορεί να δέχεται συναλλαγές με πιστωτική κάρτα μέσω συνεργασίας από κάποιο οικονομικό οργανισμό αλλά και πιστοποίηση ότι ο κάτοχος της κάρτας είναι πραγματικά ο νόμιμος και γνήσιος χρήστης του λογαριασμού. Το SET κωδικοποιεί τους αριθμούς της πιστωτικής κάρτας που αποθηκεύονται στον εξυπηρετητή του εμπόρου. Το πρότυπο αυτό, που δημιουργήθηκε από τη Visa και τη MasterCard, τυγχάνει μεγάλης αποδοχής από την τραπεζική κοινότητα [6] 17

19 Έξυπνες κάρτες (Smart Cards) Οι "έξυπνες κάρτες" αποτελούν εξέλιξη των καρτών μαγνητικής λωρίδας (παθητικό μέσο αποθήκευσης, τα περιεχόμενα του οποίου μπορούν να διαβαστούν και να αλλαχθούν). Οι έξυπνες κάρτες μπορούν να αποθηκεύσουν μεγάλη ποσότητα δεδομένων και παρέχουν δυνατότητες κρυπτογράφησης και χειρισμού ηλεκτρονικών υπογραφών για την ασφάλεια των περιεχομένων τους. Η ιδέα της έξυπνης κάρτας ξεκίνησε στη Γαλλία το Το 1975 τα δικαιώματα ανάπτυξης πέρασαν σε μεγάλες εταιρίες ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Η νέα αυτή τεχνολογία παρουσιάστηκε στο κοινό το Μια σειρά από πιλοτικά σχέδια ξεκίνησε αμέσως, και το 1984 με μια συλλογική αξιολόγησή τους εκδόθηκαν νέες ολοκληρωμένες προδιαγραφές. Σήμερα επικρατεί η λανθασμένη εντύπωση ότι οι Smart Cards είναι τραπεζικές ή πιστωτικές κάρτες, με αποτέλεσμα να μην αναγνωρίζεται το μεγάλο εύρος των δυνατοτήτων τους. Η τεχνολογία των έξυπνων καρτών προσφέρει απεριόριστες δυνατότητες χρήσης στη βιομηχανία, το εμπόριο και τη δημόσια διοίκηση. [6] Πιστοποίηση και ασφάλεια Για την ασφάλεια των ηλεκτρονικών συναλλαγών χρησιμοποιούνται ευρέως τα firewalls. Το firewall αποτελεί λογισμικό ή υλικό το οποίο επιτρέπει μόνο στους εξωτερικούς χρήστες που έχουν τα κατάλληλα δικαιώματα να προσπελάσουν το προστατευόμενο δίκτυο. Ένα firewall επιτρέπει στους εσωτερικούς χρήστες να έχουν πλήρη πρόσβαση στις παρεχόμενες υπηρεσίες, ενώ οι εξωτερικοί χρήστες πρέπει να πιστοποιηθούν. Υπάρχουν πολλοί τύποι firewalls, καθένας από τους οποίους παρέχει διαφορετικά επίπεδα προστασίας. Ο συνηθέστερος τρόπος χρησιμοποίησης ενός firewall είναι η τοποθέτηση ενός υπολογιστή ή δρομολογητή μεταξύ συγκεκριμένου δικτύου και του Internet και η παρακολούθηση όλης της κυκλοφορίας μεταξύ του εξωτερικού και του τοπικού δικτύου. Η εμπιστευτική πληροφορία που διακινείται στο δίκτυο μπορεί να προστατευτεί με κρυπτογράφηση και χρήση μυστικών κωδικών. Η ασφάλεια του ηλεκτρονικού εμπορίου βασίζεται κατεξοχήν στην κρυπτογράφηση, δηλαδή στην κωδικοποίηση του μεταδιδόμενου κειμένου κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να μπορεί να αποκρυπτογραφηθεί μόνο με τη χρήση του ειδικού κλειδιού αποκρυπτογράφησης. Η κρυπτογράφηση συνοδεύεται πολλές φορές και από την ψηφιακή υπογραφή του 18

20 αποστολέα, έτσι ώστε ο παραλήπτης να μπορεί να βεβαιωθεί για την ταυτότητα του πρώτου. [6] 1.6. Ασφάλεια συναλλαγών Όσον αφορά την ασφάλεια, ένα ηλεκτρονικό κατάστημα θα πρέπει να χρησιμοποιεί μια σειρά, από "συστήματα ασφαλείας", προκειμένου να διασφαλίσει την ασφάλεια των συναλλαγών του, μαζί μας, όπως: -Μια ψηφιακή ταυτότητα (digital ID), από κάποιο αναγνωρισμένο φορέα πιστοποίησης (οι ψηφιακές ταυτότητες επιβεβαιώνουν την ταυτότητα του συναλλασσόμενου εμπόρου). -Ένα πρωτόκολλο ασφαλείας -Μια ασφαλή σύνδεση. -Προτού δώσουμε τα στοιχεία της πιστωτικής μας κάρτας, επιβεβαιώνουμε πως χρησιμοποιούμε ασφαλή σύνδεση, βλέποντας στην οθόνη μας, στην περιοχή της διαδικτυακής διεύθυνσης το σύμβολο Η ύπαρξη αυτού του συμβόλου παρέχει πρόσθετη εξασφάλιση. Τα προβλήματα που αρχικά ανέκυψαν από την παρεμβολή κακόβουλων χρηστών και τις υποκλοπές στοιχείων πιστωτικών καρτών έχουν, στο μεγαλύτερο βαθμό, επιλυθεί και έτσι η συναλλαγή μέσω Διαδικτύου έχει γίνει κατά πολύ ασφαλέστερη σε σχέση με το παρελθόν. Με το SSL (το ασφαλές πρωτόκολλο που περιγράφεται πιο πάνω) μπορείτε να είστε βέβαιοι ότι κανείς δεν μπορεί να παρακολουθήσει και να αποκωδικοποιήσει τις ιδιωτικές πληροφορίες που αποστέλλονται στο ηλεκτρονικό κατάστημα ή σε οποιαδήποτε ιστοσελίδα έχετε πρόσβαση μέσω ασφαλούς σύνδεσης. Ωστόσο, υπάρχει ένας άλλος κίνδυνος - πώς μπορείτε να είστε σίγουροι ότι το online κατάστημα αυτό καθαυτό δεν είναι φθηνό ή απατεώνας; Για την αντιμετώπιση του προβλήματος αυτού, όταν επισκέπτεστε την ηλεκτρονική σελίδα και υποβάλλετε τα προσωπικά σας δεδομένα, το κατάστημα στέλνει αυτόματα το ψηφιακό πιστοποιητικό. Αυτό είναι ουσιαστικά μια ηλεκτρονική κάρτα ταυτότητας που αποδεικνύει την ταυτότητά του καταστήματος για τον browser σας, και επιβεβαιώνει ότι είχε εκδοθεί από μια αρχή έκδοσης πιστοποιητικών που εμπιστεύεται τον browser σας. Αυτό το πιστοποιητικό εκδίδεται για το ηλεκτρονικό κατάστημα από ένα έμπιστο τρίτο μέρος που ονομάζεται αρχή 19

21 έκδοσης πιστοποιητικών. Εκτός από την απόδειξη της ταυτότητας του καταστήματος το πιστοποιητικό παρέχει έναν κρυπτογραφικό «κλειδί» (cipher) που χρησιμοποιείται για να κωδικοποιήσει και να αποκωδικοποιήσει την επικοινωνία σας με το ηλεκτρονικό κατάστημα. Μόλις το πρόγραμμα περιήγησης εγκρίνει το πιστοποιητικό, ο διακομιστής κρυπτογραφεί τις πληροφορίες πριν από τη μεταφορά τους στο Internet. Οι πληροφορίες που στέλνετε μέσω ασφαλούς σύνδεσης προστατεύονται με τη χρήση κρυπτογράφησης, μια μέθοδο κρυπτογράφησης δεδομένων που συμβάλλει στην πρόληψη από την ανάγνωση ή τη παρέμβαση χρηστών χωρίς άδεια. Όταν πρόκειται για την ανταλλαγή κρυπτογραφημένων δεδομένων, μεταξύ του υπολογιστή και του χρήστη μια σύνδεση που ονομάζεται χειραψία βρίσκεται μεταξύ των δύο. Κρυπτογραφεί ένα μοναδικό κλειδί για την ανταλλαγή αυτή, και για το υπόλοιπο της συναλλαγής, τα προσωπικά σας στοιχεία κρυπτογραφούνται και επικυρώνονται χρησιμοποιώντας τα πλήκτρα που προέρχονται από αυτή την ανταλλαγή. Έτσι, αν κάποιος καταγράφει πληροφορίες σας, θα εμφανιστεί ως κατεστραμμένο κείμενο χωρίς το μυστικό κλειδί. Μόλις τα δεδομένα διαβιβαστούν, αποκωδικοποιούνται πίσω στην αρχική τους μορφή, χρησιμοποιώντας παρόμοιο κλειδί. Αυτό μπορεί να φαίνεται περίπλοκο, αλλά σημαντικό ρόλο παίζει ο χειρισμός από τον browser σας σε ένα θέμα δευτερολέπτων, ώστε να μην χρειάζεται να ανησυχείτε για τις λεπτομέρειες της διαδικασίας. Κάθε ψηφιακό πιστοποιητικό έχει διάρκεια ισχύος. Κατά την περίοδο αυτή αν το πιστοποιητικό δεν είναι έγκυρο για κάποιο άλλο λόγο, τότε ο browser θα σας ειδοποιήσει. Στον Internet Explorer το μικρό λουκέτο στο κάτω μέρος του παραθύρου του προγράμματος περιήγησης κλειδώνεται. Κάνοντας διπλό κλικ στο εικονίδιο του λουκέτου μπορούμε να δούμε τι είναι λάθος. Ορισμένες ασφαλείς ιστοσελίδες διαθέτουν ένα εικονίδιο στο κάτω μέρος της σελίδας που οδηγεί στο ψηφιακό πιστοποιητικό. Μπορείτε να κάνετε κλικ σε αυτό το εικονίδιο για να δείτε τα στοιχεία του πιστοποιητικού ασφαλείας απευθείας από την αρχή έκδοσης πιστοποιητικών στο Web. Η δυνατότητα κρυπτογράφησης μετριέται σε αριθμό bits που υποστηρίζονται από το πρόγραμμα περιήγησής σας. Μεταφράζει και συνθέτει (και ως εκ τούτου είναι δύσκολο να σπάσει) το βασικό κώδικα που χρησιμοποιείται για την κρυπτογράφηση των δεδομένων σας. Το τρέχον πρότυπο για ασφαλείς συνδέσεις 20

22 είναι 128-bit. (Ένα bit είναι η μικρότερη μονάδα δεδομένων σε έναν υπολογιστή.) Η προσπάθεια αυτή υποστηρίζεται από τις πιο δημοφιλείς μηχανές αναζήτησης συμπεριλαμβανομένου του Internet Explorer 8, 7 και 6. [6] 21

23 2. Ηλεκτρονικό κατάστημα 2.1. Σχεδίαση της βάσης του καταστήματος Τα πιο απαραίτητα στοιχεία που πρέπει να έχει ένα ηλεκτρονικό κατάστημα για την σωστή λειτουργία και σχεδιασμό του είναι οι πίνακες που δημιουργούνται με την βοήθεια της MySql. Στο παράδειγμά μας έχουμε χρησιμοποιήσει 6 πίνακες που είναι οι εξής : Customer: είναι ο πίνακας όπου αποθηκεύονται οι πελάτες κατά την εγγραφή τους στο κατάστημα. Τα πεδία που έχει ο πίνακας αυτός είναι: customerid: είναι ο κωδικός του πελάτη και παίρνει αυτόματη αρίθμηση κάθε φορά που γράφεται ένας πελάτης. name: το όνομα του πελάτη όπως αυτός το δηλώνει κατά την εγγραφή του. lastname: το επώνυμο του πελάτη. address: η διεύθυνση city: η πόλη telephone: το τηλέφωνό του το του που είναι υποχρεωτικό κατά την δήλωση του πελάτη και γίνεται έλεγχος για την σωστή του δήλωση. username: το όνομα που δηλώνει ο πελάτης σαν χρήστης για να συνδέεται με το κατάστημα και είναι υποχρεωτικό πεδίο κατά την εγγραφή του. password: ο κωδικός πρόσβασης για να συνδέεται με το κατάστημα. checkmail: το πεδίο αυτό παίρνει 2 τιμές «ΝΑΙ» και «ΟΧΙ» και αφορά το πεδίο αποδοχή ενημερωτικών που δηλώνει ο πελάτης κατά την εγγραφή του. Store_categories: σε αυτόν το πίνακα είναι αποθηκευμένες οι κατηγορίες των προϊόντων του καταστήματος. Τα πεδία που υπάρχουν στο πίνακα αυτόν είναι: 22

24 id: είναι ο κωδικός της κατηγορίας και παίρνει αυτόματη αρίθμηση κάθε φορά που αποθηκεύει ο διαχειριστής του καταστήματος μια κατηγορία cat_title: είναι το όνομα της κατηγορίας όπως αυτή χαρακτηριστεί από τον διαχειριστή. cat_desc: είναι η περιγραφή της κατηγορίας και το πεδίο δεν είναι υποχρεωτικό. Store_items: είναι ο πίνακας που αποθηκεύονται όλα τα προϊόντα του καταστήματος. Τα πεδία που υπάρχουν στον πίνακα αυτό είναι: id: είναι ο κωδικός του προϊόντος και παίρνει αυτόματη αρίθμηση κάθε φορά που καταχωρεί ο διαχειριστής του καταστήματος ένα προϊόν. subcat_id: είναι ο κωδικός της υποκατηγορίας όπου ανήκει το προϊόν και δηλώνεται από τον διαχειριστή. item_title: είναι το όνομα του προϊόντος όπως αυτό δηλωθεί από τον διαχειριστή. item_price: η τιμή του. item_desc: η περιγραφή του αν επιθυμεί ο διαχειριστής να δώσει περιγραφή. item_image: το όνομα της εικόνας που κατεβάζει ο διαχειριστής. item_quantity: η ποσότητα του προϊόντος που διαθέτει το κατάστημα προς πώληση. Store_orders: στον πίνακα αυτό αποθηκεύονται οι παραγγελίες των πελατών. Τα πεδία που υπάρχουν στον πίνακα αυτό είναι: id: είναι ο κωδικός της παραγγελίας που παίρνει αυτόματη αρίθμηση κάθε φορά που ένας πελάτης ολοκληρώνει την διαδικασία της παραγγελίας. customerid: είναι ο κωδικός του πελάτη που έχει κάνει την συγκεκριμένη παραγγελία. date: είναι η ημερομηνία που έγινε η παραγγελία. 23

25 destination: είναι η διεύθυνση προορισμού της παραγγελίας και πρέπει να δηλωθεί υποχρεωτικά από τον πελάτη. payment: είναι ο τρόπος που επιλέγει ο πελάτης να πληρώσει για την παραγγελία του. katastasi: είναι η κατάσταση που βρίσκεται η παραγγελία. Όταν ο πελάτης αποθηκεύει την παραγγελία του, το πεδίο αυτό παίρνει μηδενική τιμή και μπορεί να αλλαχθεί από τον διαχειριστή του καταστήματος. Store_orders_itemmap: είναι ο πίνακας όπου αναγράφονται αναλυτικά ένα _ένα τα προϊόντα κάθε παραγγελίας. Τα πεδία που βρίσκονται σε αυτό το πίνακα είναι: id: είναι η αυτόματη αρίθμηση για κάθε εγγραφή που γίνεται σε αυτόν το πίνακα. order_id: είναι ο κωδικός της παραγγελίας που βρίσκεται το συγκεκριμένο προϊόν. sel_item_id: είναι ο κωδικός του προϊόντος που επιλέχθηκε από τον πελάτη για αγορά. sel_item_qty: είναι η ποσότητα που επιθυμεί να αγοράσει ο πελάτης από το συγκεκριμένο προϊόν. sel_item_price: είναι η τιμή του προϊόντος. Subcategories: είναι ο πίνακας όπου αποθηκεύονται οι υποκατηγορίες των προϊόντων. Τα πεδία που υπάρχουν εδώ είναι: id: είναι ο κωδικός της υποκατηγορίας και παίρνει αυτόματη αρίθμηση κάθε φορά που αποθηκεύει ο διαχειριστής μια υπακατηγορία. cat_id: είναι ο κωδικός της κατηγορίας που ανήκει η συγκεκριμένη υποκατηγορία. sub_cat_name: είναι το όνομα της υποκατηγορίας που δηλώνει ο διαχειριστής. sub_cat_desc: είναι η περιγραφή της υποκατηγορίας αν επιθυμεί ο διαχειριστής να δηλώσει. 24

26 Για την σωστή λειτουργία όλων αυτόν τον πινάκων είναι υποχρεωτικό να υπάρχουν κάποιες σχέσεις και συνδέσεις μεταξύ τους. Αυτό γίνεται με τα ερωτήματα που χρησιμοποιούμε κατά την σχεδίαση του καταστήματος. Μια πιο εμφανής περιγραφή των συνδέσεων που υπάρχουν μεταξύ των πινάκων που χρησιμοποιούμε για την κατασκευή του ηλεκτρονικού καταστήματος φαίνεται στην παρακάτω εικόνα. Εικόνα 2: σχέσης μεταξύ πινάκων της βάσης δεδομένων Ένα κατάστημα θα πρέπει να σχεδιάζεται έτσι ώστε να είναι εύχρηστο και ευχάριστο προς των καταναλωτή. Οι πιο βασικές ενέργειες που απαιτούνται από ένα ηλεκτρονικό κατάστημα είναι εύκολη και γρήγορη αναζήτηση των προϊόντων, εύκολη τοποθέτηση των προϊόντων στο καλάθι, εύκολη σύνδεση του πελάτη με την εφαρμογή κ.α. Όλες αυτές τις δυνατότητες που θα έχει ο πελάτης παρουσιάζονται μία προς μία παρακάτω καθώς και η διαδικασία που ακολουθήσαμε ώστε να φτάσουμε στο επιθυμητό αποτέλεσμα. [1] 2.2. Βασικές λειτουργίες του καταστήματος Μορφή καταστήματος Για να είναι ευχάριστο το κατάστημα για έναν πελάτη παίζει σημαντικό ρόλο η μορφή του καταστήματος. Με την είσοδο του πελάτη στο site του καταστήματος 25

27 μπορεί να δει την διαμόρφωση του. Στην δική μας περίπτωση το κατάστημα αποτελείται από 3 πίνακες. Στον πάνω πίνακα εμφανίζεται το όνομα του καταστήματος, το πεδίο της αναζήτησης και οι κάποιες επιλογές που μπορεί να έχει ο πελάτης ανάλογα με το τι αυτός επιθυμεί να κάνει. Η επιλογές που έχει ο πελάτης αλλάζουν αναλόγως αν ο πελάτης είναι συνδεδεμένος με τον κωδικό του η όχι. Στο αριστερό μέρος του καταστήματος εμφανίζονται οι κατηγορίες των προϊόντων που διαθέτει το κατάστημα και οι οποίες περιέχονται στον πίνακα της βάσης store_categories όπως αναφέραμε παραπάνω. Σε κάθε κατηγορία που επιλέγει ο πελάτης έχοντας δώσει σε κάθε μια σαν παράμετρο τον κωδικό της, εμφανίζονται οι υποκατηγορίες που ανήκουν σε αυτήν και υπάρχουν καταχωρημένες στον πίνακα subcategories, σε περίπτωση που δεν υπάρχουν υποκατηγορίες εμφανίζεται αντίστοιχο μήνυμα. Τέλος στο δεξιό μέρος της σελίδας εμφανίζεται κάθε φορά η σελίδα που επιλέγει ο πελάτης να μεταβεί. Ως μορφή του καταστήματος νοείται και η διαμόρφωση και ο χρωματισμός του καταστήματος, που είναι πολύ σημαντικά για την ευχάριστη περιήγηση του πελάτη στο κατάστημα για τον σχεδιασμό αυτό έγινε χρήση κοινού αρχείου css σε όλες τις σελίδες και όλες οι μορφοποιήσεις έγιναν σε αυτό. [1] Αρχική σελίδα Για την είσοδο στο κατάστημα χρησιμοποιείται το αρχείο index.php που αρχικοποιεί των πίνακα παραμέτρων και καλεί το αρχείο test.php. Το αρχείο αυτό είναι το κεντρικό αρχείο της εφαρμογής που διαβάζει το πίνακα παραμέτρων που είναι το αρχείο php που θα καλέσει, τις συναρτήσεις που θα διαβάσει και τις παραμέτρους που θα περάσουν στην συνάρτηση για κάθε πεδίο του βασικού πίνακα top, left και right. Η διαδικασία ανάγνωσης αυτών των παραμέτρων φαίνεται στην παρακάτω παράθεση. 26

28 function getparams(){ list($r, $L, $T)=split("\ ",$_GET[callfunc]); if ($R){ $_SESSION['Rparams']= array(); list($incl, $funs, $parax)=split(":",$r); if (strpos($incl,"-")){ if ($incl) { list($inc1, $ekt)=split("-",$incl); if ($inc1) $inc1.=".$ekt"; } $_SESSION['Rparams']['incl']=$inc1; $_SESSION['Rparams']['funs']=$funs."(".$parax.")"; } else { if ($incl) if (!strpos($incl,".")) $incl.=".inc"; $_SESSION['Rparams']['incl']=$incl; $_SESSION['Rparams']['funs']=$funs; } if ($L){ $_SESSION['Lparams']= array(); list($incl, $funs, $parax)=split(":",$l); if ($incl) if (!strpos($incl,".")) $incl.=".inc"; $_SESSION['Lparams']['incl']=$incl; $_SESSION['Lparams']['funs']=$funs; } if ($T){ $_SESSION['Tparams']= array(); if ($incl) if (!strpos($incl,".")) $incl.=".inc"; $_SESSION['Tparams']['incl']=$incl; $_SESSION['Tparams']['funs']=$funs; } } παράθεση 1: αρχείο test.php Αμέσως μόλις εισέλθει ο πελάτης στο κατάστημα ανοίγει η αρχική σελίδα του καταστήματος. Στην σελίδα αυτή το κατάστημα καλωσορίζει τον πελάτη και του παρουσιάζει τα νέα προϊόντα του καταστήματος ή προσφορές ή ότι άλλο ο κατασκευαστής επιθυμεί. Στο παράδειγμά μας εμφανίζονται τα πιο νέα προϊόντα που διαθέτει το κατάστημα για να γίνει αυτό έχουμε επιλέξει από την βάση τα 6 τελευταία προϊόντα που έχουν καταχωρηθεί από τον διαχειριστή του καταστήματος και παρουσιάζονται στην σελίδα αυτή εμφανίζοντας το όνομα τους και την εικόνα τους. 27

29 Εικόνα 3: αρχική σελίδα Πατώντας πάνω στο όνομα ενός προϊόντος έχοντας δώσει σαν παράμετρο τον κωδικό του προϊόντος από την βάση ανοίγει η σελίδα με την αναλυτική περιγραφή για το συγκεκριμένο προϊόν. [2] Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Επιλέγοντας κάποια υποκατηγορία από το αριστερό πίνακα του καταστήματος όπου βρίσκονται, ο πελάτης έχει την δυνατότητα να δει όλα τα προϊόντα που ανήκουν σε αυτή την υποκατηγορία. Εικόνα 4: κατηγορίες/ υποκατηγορίες Τα προϊόντα αυτά εμφανίζονται στον δεξιό πίνακα του καταστήματος όπου εμφανίζεται το όνομα του και η εικόνα του. Επιλέγοντας πάνω στο όνομα του προϊόντος που επιθυμεί ο πελάτης αμέσως θα μεταβεί σε μια σελίδα όπου περιέχει αναλυτικά στοιχεία για το συγκεκριμένο προϊόν. Τα στοιχεία αυτά διαβάζονται από την βάση στον πίνακα store_items και είναι τα εξής: 28

30 - εικόνα του προϊόντος - τιμή του προϊόντος - περιγραφή - διαθέσιμη ποσότητα του προϊόντος Εικόνα 5: σελίδα προϊόντων Υπάρχουν επίσης οι δυνατότητες του πελάτη να επιλέξει την ποσότητα που επιθυμεί για αγορά και να τοποθετήσει το προϊόν στο καλάθι, αν η ποσότητα που επιλέξει για αγορά ξεπερνά την διαθέσιμη ποσότητα του καταστήματος εμφανίζεται στον πελάτη μήνυμα ενημέρωσης και δεν γίνεται επιτυχώς η διαδικασία τοποθέτησης του προϊόντος στο καλάθι. Στην περίπτωση αυτή ο πελάτης θα πρέπει να μειώσει την ποσότητα που επιθυμεί και να επιχειρήσει ξανά την τοποθέτηση του στο καλάθι. Τέλος, μπορεί να πατήσει πάνω στο όνομα της υποκατηγορίας που φαίνεται στο πάνω μέρος της σελίδας και να γυρίσει πίσω όπου φαίνονται όλα τα προϊόντα της συγκεκριμένης υποκατηγορίας. [2] Το καλάθι μου Όταν ένας πελάτης θέλει να δει τα προϊόντα που έχει επιλέξει για αποστολή επιλέγει το πεδίο ΤΟ ΚΑΛΑΘΙ ΜΟΥ. Τα προϊόντα αυτά δεν αποθηκεύονται στη βάση αλλά σε μια προσωρινή μεταβλητή και παραμένουν αποθηκευμένα μέχρι ο πελάτης να βγει από το κατάστημα ή μέχρι να κάνει οριστική αποστολή της παραγγελίας του. Για όσο ο πελάτης κάνει αγορές και τα εισάγει στο καλάθι τα προϊόντα προστίθενται σε αυτό. Στο καλάθι του ο πελάτης μπορεί να δει την εικόνα 29

31 του προϊόντος που έχει επιλέξει, το όνομα του, την τιμή του, την ποσότητα που έχει επιλέξει προς αγορά καθώς και το συνολικό κόστος της αγοράς του. Εικόνα 6: Καλάθι αγορών Ακόμη, ο πελάτης θα μπορεί να αλλάξει την ποσότητα του προϊόντος που επέλεξε, να διαγράψει ένα η περισσότερα προϊόντα από το καλάθι του, να γυρίσει πίσω ώστε να συνεχίσει τις αγορές του ή να αποστείλει την παραγγελία του. Πατώντας στο πεδίο αποστολή αν ο πελάτης δεν είναι συνδεδεμένος με τον κωδικό του, το σύστημα του ζητάει να συνδεθεί ή να γίνει αντίστοιχα νέο μέλος. Αφού συνδεθεί ή αν είναι ήδη συνδεδεμένος μεταφέρεται στη σελίδα του ταμείου και του ζητούνται στοιχεία για την παραγγελία. Ο πελάτης μπορεί να κάνει αλλαγές στα στοιχεία του και απαραίτητη προϋπόθεση για την παραγγελία είναι να δηλώσει διεύθυνση προορισμού καθώς και τρόπο πληρωμής της. Πατώντας ΟΚ ενημερώνονται στη βάση του καταστήματος οι εξής πίνακες: 1. store_orders πίνακας παραγγελιών, σε αυτό τον πίνακα καταχωρούνται: ο κωδικός της παραγγελίας ο κωδικός του πελάτη η ημερομηνία παραγγελίας η διεύθυνση προορισμού ο τρόπος πληρωμής 2. store_orders_itemmap προϊόντα παραγγελιών, σε αυτό τον πίνακα καταχωρούνται: ο κωδικός της παραγγελίας των οποίο παίρνουμε από τον πίνακα store_orders ο κωδικός του κάθε προϊόντος 30

32 η ποσότητα του κάθε προϊόντος η τιμή του κάθε προϊόντος 3. store_items προϊόντα, σε αυτό τον πίνακα από τη ποσότητα που διαθέτει το κατάστημα αφαιρείται η ποσότητα που παρήγγειλε ο πελάτης για κάθε προϊόν που έχει παραγγείλει. [2] Επικοινωνία Στο πεδίο της επικοινωνίας ο πελάτης θα μπορεί να δει τηλέφωνα επικοινωνίας με το κατάστημα, που διαθέτει το κατάστημα, αριθμούς fax που υπάρχουν, καθώς και την διεύθυνση όπου υδρεύει το κατάστημα. Ο πελάτης πατώντας πάνω στο mail των υπαλλήλων μεταφέρεται σε μια σελίδα όπου μπορεί να κάνει αποστολή ερωτήσεων σχετικά με το κατάστημα, υποβολή παραπόνων και ότι άλλο τον ενδιαφέρει. [2] Εικόνα 7: σελίδα επικοινωνίας Δυνατότητες πελάτη πριν συνδεθεί Όταν ο πελάτης δεν έχει συνδεθεί με την βάση του συστήματος, στο πάνω πίνακα του καταστήματος έχει τις επιλογές ΣΥΝΔΕΣΗ και ΝΕΑ ΕΓΓΡΑΦΗ. ΣΥΝΔΕΣΗ Πατώντας το πλήκτρο της σύνδεσης του ζητείται username και password για να συνδεθεί. Πληκτρολογώντας ο πελάτης το κωδικό του και γίνεται έλεγχος στην βάση για την ορθή τους εγγραφή με την διαδικασία που φαίνεται στο κώδικα. 31

33 $sql="select * FROM customer WHERE username='$cust_name' and password='$cust_pass'"; $sql_res= mysql_query($sql) or die(mysql_error()); if (mysql_num_rows($sql_res)>0){ $row=mysql_fetch_array($sql_res); $_SESSION['customer']=$row['customerid']; } παράθεση 2: αρχείο reg0.php Σε περίπτωση που θέλει να συνδεθεί και ξέχασε τον κωδικό του πατάει πάνω στο μήνυμα και του ζητείται να δώσει username και και το σύστημα ψάχνει στη βάση να βρει και να επιβεβαιώσει τον αντίστοιχο πελάτη. Αν δεν τον βρει δίνει ανάλογο μήνυμα αλλιώς πατώντας ΟΚ πηγαίνει στη βάση και αλλάζει το password με κάποιους τυχαίους αριθμούς και νούμερα τα οποία είναι μοναδικά και στέλνει το καινούργιο password στο του πελάτη. Αν η διαδικασία γίνει επιτυχώς ενημερώνεται ο πελάτης με αντίστοιχο μήνυμα. [2] Εικόνα 8: σελίδα σύνδεσης ΝΕΑ ΕΓΓΡΑΦΗ Στην δεύτερη επιλογή που είναι η νέα εγγραφή ο πελάτης μπορεί να γραφεί σαν νέο μέλος του καταστήματος. Στην σελίδα αυτή εμφανίζεται μία φόρμα στην οποία ο πελάτης καλείται να συμπληρώσει τα προσωπικά του στοιχεία και τον προσωπικό του κωδικό. Όταν ο πελάτης συμπληρώσει όλα του τα στοιχεία και πατήσει οκ ενημερώνεται στην βάση μας ο πίνακας customer δημιουργώντας μια καινούρια γραμμή που περιέχει τα στοιχεία του νέου πελάτη. Ο κάθε πελάτης μπορεί να κάνει εγγραφή μόνο μία φορά όλες της επόμενες φορές που θα επισκεφτεί το κατάστημα θα χρησιμοποιεί το κωδικό του για να συνδεθεί. 32

34 Εικόνα 9: σελίδα νέας εγγραφής Υπάρχουν σε αυτό το σημείο κάποια πεδία όπου γίνεται έλεγχος για την ορθή τους συμπλήρωση. Τα πεδία αυτά είναι: Αν είναι κενό κάποια από τα πεδία Αν έχει γραφεί σωστά η διεύθυνση Αν το password έχει επαληθευτεί σωστά Αν το password έχει λιγότερους από 6 χαρακτήρες και Αν το username έχει περισσότερους από 16 χαρακτήρες Ένα παράδειγμα είναι η επαλήθευση του password. Σε περίπτωση που ο πελάτης δεν πληκτρολογήσει στο πεδίο αυτό τον ίδιο κωδικό που πληκτρολόγησε και στο πεδίο password εμφανίζεται αντίστοιχο μήνυμα ενημέρωσης όπως φαίνεται στην εικόνα. [2] Εικόνα 10: μήνυμα λάθους κατά την εγγραφή Δυνατότητες πελάτη αφού συνδεθεί Στην δεύτερη περίπτωση όπου ο πελάτης είναι συνδεδεμένος οι επιλογές που έχει ο πελάτης στον πάνω πίνακα του καταστήματος αλλάζουν. Οι νέες επιλογές είναι ΟΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΜΟΥ και Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥ. ΟΙ ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ ΜΟΥ Όταν ο πελάτης επιλέξει να δει της παραγγελίες του εμφανίζονται όλες οι παραγγελίες που έχει κάνει από όλες τις φορές που έχει επισκεφτεί το κατάστημα. 33

35 Εκεί μπορεί να δει την ημερομηνία παραγγελίας, πόσα τεμάχια έχει παραγγείλει, την αξία της παραγγελίας και την κατάσταση στην οποία βρίσκεται η παραγγελία. Ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να διαγράψει οποιαδήποτε από τις παραγγελίες. Με τη διαγραφή ενημερώνονται στη βάση οι πίνακες store_orders δηλαδή διαγράφεται η παραγγελία με το συγκεκριμένο κωδικό και ο store_orders_itemmap δηλαδή διαγράφονται τα προϊόντα της παραγγελίας όπου ο κωδικός της παραγγελίας τους είναι ίσος με τον κωδικό της παραγγελίας που επιλέχθηκε να διαγραφεί. Εικόνα 11: σελίδα παραγγελιών Αν θέλει να δει πιο αναλυτικά μια παραγγελία πατώντας την ημερομηνία βλέπει την αναλυτική περιγραφή της δηλαδή προϊόντα που επέλεξε για αγορά, ποσότητα, τιμή και συνολική αξία αγορών. [2] Εικόνα 12: ανάλυση παραγγελιών Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥ Με την επιλογή Ο ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΣ ΜΟΥ ο πελάτης έχει την δυνατότητα να δει τα στοιχειά του τα οποία διαβάζονται από τον πίνακα customer όπου αποθηκεύτηκαν εκεί κατά την εγγραφή του πελάτη σαν νέο μέλος επίσης μπορεί να 34

36 τροποποιήσει αν θέλει κάποιο από αυτά και πατώντας πάνω στο κουμπί αλλαγή ενημερώνεται ξανά ο πίνακας και τροποποιούνται τα πεδία που άλλαξε ο πελάτης. Τέλος, μια επιλογή που έχει ο πελάτης είναι η αποσύνδεση, πατώντας στο πεδίο αυτό ο πελάτης αποσυνδέεται από την βάση χωρίς όμως να χρειάζεται να βγει από το κατάστημα, ακόμη και αποσυνδεδεμένος ο πελάτης θα μπορεί να κάνει περιήγηση στο κατάστημα, να προσθέτει προϊόντα στο καλάθι κ.λ.π δεν θα μπορεί όμως να τις αποστείλει όπως ακριβώς όταν μπήκε στο κατάστημα. [2] Εικόνα 13: σελίδα λογαριασμού Αναζήτηση Στο πλαίσιο της αναζήτησης ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να ψάξει το προϊόν για το οποίο ενδιαφέρεται και να δει αναλυτικότερα τις πληροφορίες που το αφορούν. Έχει την δυνατότητα να αναζητά συγκεκριμένα προϊόντα ανεξάρτητα από την κατηγορία που ανήκουν εφόσον γνωρίζει το όνομά τους ή μέρος του ονόματος τους. Ο πελάτης θα πρέπει να γράψει το όνομα του προϊόντος ή μέρος από αυτό στο πλαίσιο που υπάρχει και να πατήσει αναζήτηση. Τότε, γίνεται έλεγχος με την εντολή όπως φαίνεται στην επόμενη παράθεση. db_connect(); $sql= "select id, subcat_id, item_title, item_price, item_desc, item_image from store_items where item_title like \"%$nameitem%\";"; $sql_res= mysql_query($sql) or die(mysql_error()); παράθεση 3: αρχείο search.php 35

37 Τα προϊόντα που προέρχονται από το αποτέλεσμα της αναζήτησης εμφανίζονται σε μία λίστα όπου ο πελάτης θα βλέπει την εικόνα του προϊόντος, το όνομα του πάνω στο οποίο αν πατήσει ο πελάτης θα μεταφερθεί στην σελίδα όπου φαίνονται τα αναλυτικά στοιχεία του συγκεκριμένου προϊόντος. [2] Εικόνα 14: αποτελέσματα αναζήτησης 2.3. Βασικές λειτουργίες του Διαχειριστή Ένα ηλεκτρονικό κατάστημα εκτός από την εύκολη πλοήγηση των πελατών απαιτεί και εύκολη διαχείριση του ιδιοκτήτη. Θα πρέπει να υπάρχει εύκολη και γρήγορη προσθήκη νέων προϊόντων, νέων κατηγοριών και εύκολη πρόσβαση στους πελάτες της επιχείρησης και στις παραγγελίες των πελατών. Για τους λόγους αυτούς δημιουργείται μια νέα εφαρμογή στην οποία μπορεί να εισέλθει μόνο ο διαχειριστής χρησιμοποιώντας τον δικό του κωδικό και μπορεί να κάνει τις ενέργειες όπως περιγράφονται παρακάτω. Την εφαρμογή αυτή μπορεί να την επισκεφτεί ο διαχειριστής αν ανοίξει έναν browser και πάει στην αντίστοιχη σελίδα. Στην δική μας περίπτωση είναι Σε αυτό το σημείο ο διαχειριστής καλείται να δηλώσει τον προσωπικό του κωδικό για να συνδεθεί στην αρχική σελίδα διαχείρισης. Για την είσοδο στην αρχική σελίδα διαχείρισης χρησιμοποιείται το αρχείο getadmin.php που αν είναι σωστός ο κωδικός του διαχειριστή αρχικοποιεί των πίνακα παραμέτρων και καλεί το αρχείο index1.php. Το αρχείο αυτό είναι το κεντρικό αρχείο της εφαρμογής που διαβάζει το πίνακα παραμέτρων που είναι το αρχείο php που θα καλέσει, τις συναρτήσεις που θα διαβάσει και τις παραμέτρους που θα περάσουν στην συνάρτηση για κάθε πεδίο του βασικού πίνακα top και down. Η διαδικασία ανάγνωσης αυτών των παραμέτρων φαίνεται στην παρακάτω παράθεση. [2] 36

38 function getparams(){ list($incl, $funs, $parax)=split(":",$_get[callfunc]); if ($incl) { list($inc1, $ekt)=split("-",$incl); } $_SESSION['incl']=$inc1; $_SESSION['ekt']= $ekt ; $_SESSION['funs']=$funs; $_SESSION['parax']=$parax; if ($incl.$funs) {return 'down1' ;} else {return 'first_page' ;}} παράθεση 4: αρχείο index1.php Στατιστικά Όταν ο διαχειριστής του καταστήματος μπει με τον κωδικό του στο site διαχείρισης του καταστήματος μεταφέρεται αμέσως στα στατιστικά στοιχεία του καταστήματος. Εδώ υπάρχουν δυο διαγράμματα από τα οποία ο διαχειριστής θα μπορεί να δει την απόδοση που έχει το κατάστημα του. Σαν δυο πιο βασικά στοιχεία που χρειάζονται για την σωστή ενημέρωση του διαχειριστή έχουμε χρησιμοποιήσει της πωλήσεις που έχουν γίνει στο κατάστημα ανά μήνα για τον τρέχον χρόνο σχετικά με την αξία των προϊόντων που πουλήθηκαν, δηλαδή το τελικό κέρδος της επιχείρησης για κάθε μήνα και όχι η ποσότητα των προϊόντων που έχουν πουληθεί, καθώς και της πωλήσεις που έχουν γίνει ανά κατηγορία προϊόντων, δηλαδή σε ποια κατηγορία είχαμε τις μεγαλύτερες πωλήσεις σε σχέση ξανά με την χρηματική αξία που πουλήθηκε. Εικόνα 15: στατιστικά Το αποτέλεσμα αυτόν τον ελέγχων επιτυγχάνεται με την σωστή διατύπωση των ερωτημάτων κατά την εγγραφή του κώδικα. Ενημερωτικά παρουσιάζονται παραδείγματα στην παρακάτω παράθεση. [2] 37

39 Πωλήσεις ανά μήνα $sql="select month(b.date) as xmonth, sum(a.sel_item_qty*a.sel_item_price) as axia from store_orders_itemmap as a left join (store_orders as b) on (a.order_id=b.id) group by month(b.date) "; Πωλήσεις ανά προϊόν $sql="select d.id as cid, d.cat_title as ctitle, sum(a.sel_item_qty*a.sel_item_price) as axia from store_orders_itemmap as a left join (store_items as b) on (a.sel_item_id=b.id) left join (subcategories as c) on (b.subcat_id=c.id) left join (store_categories as d) on (c.cat_id=d.id) group by d.id, d.cat_title "; παράθεση 5: αρχείο statistic.php Πελάτες Στο πεδίο ΠΕΛΑΤΕΣ ο διαχειριστής του καταστήματος θα μπορεί να δει τους πελάτες που υπάρχουν και είναι αποθηκευμένοι στη βάση στον πίνακα customers. Τα στοιχεία των πελατών που εμφανίζονται σε αυτό το πεδίο είναι: κωδικός, όνομα, επώνυμο, διεύθυνση, πόλη, τηλέφωνο και . Πατώντας το πλήκτρο ΑΠΟΣΤΟΛΗ ο διαχειριστής έχει την δυνατότητα να στέλνει e- mail στους πελάτες που κατά την εγγραφή τους επέλεξαν αποστολή ενημερωτικού e- mail ΝΑΙ. Εικόνα 16: σελίδα διαχείρισης πελατών Οι δυνατότητες του διαχειριστή σε αυτό το πεδίο περιορίζονται στην ταξινόμηση των πελατών με βάση το κριτήριο που αυτός επιθυμεί αρκεί να πατήσει πάνω στο πεδίο που θέλει να ταξινομήσει και αυτά ταξινομούνται με αύξουσα 38

40 αλφαβητική σειρά, με ένα δεύτερο κλικ στο ίδιο πεδίο ταξινομούνται με φθίνουσα αλφαβητική σειρά, καθώς και το φίλτρο αναζήτησης στο οποίο ο διαχειριστής επιλέγει το πεδίο που θέλει να κάνει αναζήτηση και του δίνει στοιχεία για το τι θέλει να περιέχει το πεδίο του πατώντας enter εμφανίζονται οι γραμμές που περιέχουν τα δεδομένα που έβαλε ο διαχειριστής στο φίλτρο. Οποιαδήποτε στιγμή με το πλήκτρο κατάργηση φίλτρου η ταξινόμησης ανάλογα η σελίδα επιστρέφει στην αρχική της μορφή πριν ο διαχειριστής κάνει κανενός είδους αναζήτηση. [2] Παραγγελίες Για να δούμε τις παραγγελίες των πελατών του καταστήματος πηγαίνουμε στο πεδίο ΠΑΡΑΓΓΕΛΙΕΣ. Εδώ εμφανίζονται οι παραγγελίες όλων των πελατών του καταστήματος οι οποίες είναι αποθηκευμένες στη βάση στον πίνακα store_orders καθώς και η κατάσταση στην οποία βρίσκεται η κάθε μια. Τα στοιχεία των παραγγελιών που εμφανίζονται σε αυτό το πεδίο είναι: αριθμός παραγγελίας, ημερομηνία, πελάτης, ποσότητα, τιμή, και κατάσταση. Πατώντας πάνω στον αριθμό της παραγγελίας ο διαχειριστής θα μεταβεί σε μια σελίδα όπου υπάρχουν αναλυτικά τα προϊόντα για την συγκεκριμένη παραγγελία δηλαδή όνομα προϊόντος, ποσότητα, τιμή και αξία τα οποία στοιχεία διαβάζονται από τον πίνακα store_orders_itemmap όπου έχουν αποθηκευτεί κατά την αποστολή της παραγγελίας από τον πελάτη. Ο διαχειριστής στο πεδίο κατάσταση μπορεί να αλλάξει την τρέχουσα κατάσταση της παραγγελίας, οι αλλαγές που κάνει στην κατάσταση της παραγγελίας αποθηκεύονται στη βάση στον πίνακα store_orders στο πεδίο κατάσταση. Οι δυνατές καταστάσεις που μπορεί να επιλέξει ο διαχειριστής είναι: ΟΛΟΚΛΗΡΩΘΗΚΕ ΑΠΟΣΤΑΛΘΗΚΕ ΠΡΟΣ ΑΠΟΣΤΟΛΗ ΑΚΥΡΩΘΗΚΕ Ο διαχειριστής θα έχει την δυνατότητα ταξινόμησης των παραγγελιών με όποιο κριτήριο αυτός επιθυμεί καθώς και να κάνει αναζήτηση παραγγελιών με την βοήθεια του φίλτρου αναζήτησης. Οποιαδήποτε στιγμή με το πλήκτρο κατάργηση ταξινόμησης η φίλτρου αντίστοιχα η σελίδα των παραγγελιών επιστρέφει στην αρχική της μορφή. 39

41 Εικόνα 17: σελίδα διαχείρισης παραγγελιών Προϊόντα Πηγαίνοντας στην σελίδα με τα προϊόντα ο διαχειριστής μπορεί να δει όλα τα προϊόντα που υπάρχουν αποθηκευμένα στη βάση στον πίνακα store_items ανεξάρτητα από την υποκατηγορία που ανήκουν. Τα στοιχεία των προϊόντων που έχει την δυνατότητα να δει ο διαχειριστής είναι ο κωδικός του, η υποκατηγορία στην οποία ανήκει, το όνομα του, η τιμή του, η περιγραφή του, η εικόνα του και η ποσότητα που υπάρχει στο κατάστημα. Στο αριστερό μέρος κάθε προϊόντος υπάρχουν δύο επιλογές, διαγραφή προϊόντος και επεξεργασία, παρουσιάζονται με αντίστοιχες εικόνες. Εικόνα 18: σελίδα διαχείρισης προϊόντων Όταν ο διαχειριστής επιλέξει να διαγράψει ένα προϊόν επιλέξει διαγραφεί από την αντίστοιχη γραμμή στο οποίο έχοντας δώσει παράμετρο το κωδικό του προϊόντος μπορεί να το διαγράψει όπου γίνεται ερώτηση για επιβεβαίωση της διαγραφής. Με τον ίδιο τρόπο ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί το προϊόν, επιλέγοντας 40

42 επεξεργασία εμφανίζονται τα στοιχεία του προϊόντος και μπορεί να κάνει διάφορες αλλαγές, όταν ολοκληρώσει της αλλαγές που επιθυμεί πατώντας στο πλήκτρο αλλαγή ενημερώνεται στην βάση ο πίνακας store_items και στο προϊόν που έχει επιλέξει ο διαχειριστής για επεξεργασία αλλάζουν τα πεδία που τροποποίησε. Για να δημιουργήσουμε ένα νέο προϊόν επιλέγουμε ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΕΟΥ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ όπου εμφανίζεται η παρακάτω εικόνα. Εικόνα 19: φόρμα εισαγωγής προϊόντων Συμπληρώνουμε το κωδικό της υποκατηγορίας που ανήκει το προϊόν, το όνομα, την τιμή, την περιγραφή, επιλέγουμε την εικόνα που θέλουμε να αντιστοιχεί στο συγκεκριμένο προϊόν και τέλος την ποσότητα που υπάρχει στην αποθήκη και πατάμε ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ. Κατά την εισαγωγή νέου προϊόντος τα στοιχεία του αποθηκεύονται στη βάση του καταστήματος στον πίνακα store_items ενώ παράλληλα αποθηκεύεται στο φάκελο images η εικόνα σε κανονικό μέγεθος και στον φάκελο images/small η εικόνα σε μικρότερο μέγεθος. Η διαδικασία της αποθήκευσης των εικόνων φαίνεται στην παρακάτω παράθεση. 41

43 list($width,$height, $type)=getimagesize($imagetmp); $newwidth=60; $newheight=($height/$width)*$newwidth; $tmp=imagecreatetruecolor($newwidth,$newheight); $newwidth1=25; $newheight1=($height/$width)*$newwidth1; $tmp1=imagecreatetruecolor($newwidth1,$newheight1); imagecopyresampled($tmp,$src,0,0,0,0,$newwidth,$newheight,$width,$height); imagecopyresampled($tmp1,$src,0,0,0,0,$newwidth1,$newheight1,$width,$height); $filename = "../images/img_$id.jpg"; $filename1 = "../images/small/img_$id.jpg"; imagejpeg($tmp,$filename,100); imagejpeg($tmp1,$filename1,100); imagedestroy($src); imagedestroy($tmp); imagedestroy($tmp1); παράθεση 6: αρχείο item.php Όταν ο διαχειριστής διαγράφει ένα προϊόν τότε διαγράφονται και οι αντίστοιχες εικόνες με την εντολή unset(). Τέλος υπάρχει η δυνατότητα ταξινόμησης και αναζήτησης με την βοήθεια του φίλτρου αναζήτησης. [2] Κατηγορίες Με τον ίδιο τρόπο όπως τα προϊόντα έτσι εμφανίζονται και οι κατηγορίες όταν επιλέξει ο διαχειριστής επιλέξει να μεταβεί στην σελίδα με της κατηγορίες αυτή την φορά το σύστημα διαβάζει από τον πίνακα store_categories αυτή τη φορά. Εδώ εμφανίζεται ο κωδικός της κατηγορίας, το όνομα της κατηγορίας και η περιγραφή της. Όπως στα προϊόντα με τον ίδιο ακριβώς τρόπο μπορούμε να διαγράψουμε ή να επεξεργαστούμε μια κατηγορία. Για να εισάγουμε μια νέα κατηγορία επιλέγουμε ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΕΑΣ ΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Εικόνα 20: φόρμα εισαγωγής κατηγοριών 42

44 Συμπληρώνουμε το όνομα τις κατηγορίας και κάποια περιγραφή αν επιθυμούμε και πατάμε ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ με την επιλογή αυτή δημιουργείται στον πίνακα store_categories μια νέα γραμμή που περιέχει τα στοιχεία την νέας κατηγορίας που αποθηκεύσαμε. Εικόνα 21: σελίδα διαχείρισης κατηγοριών Τέλος, υπάρχει και εδώ η δυνατότητα ταξινόμησης και αναζήτησης κατηγοριών. [2] Υποκατηγορίες Για να δούμε υποκατηγορίες επιλέγουμε το πεδίο ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ. Εδώ εμφανίζεται ο κωδικός της υποκατηγορίας, ο κωδικός της κατηγορίας στην οποία ανήκει, το όνομα της υποκατηγορίας και η περιγραφή της τα οποία διαβάζονται από τον πίνακα subcategories στον οποίο βρίσκονται αποθηκευμένα. Η συσχέτιση των 2 πινάκων είναι η παρακάτω: Εικόνα 22: σχέση κατηγορίες/ υποκατηγορίες Στον πίνακα subcategories υπάρχει το πεδίο cat_id που αντιστοιχεί στο πεδίο id του πίνακα store_categories που είναι το κλειδί μοναδικότητας για την κατηγορία. 43

45 Εικόνα 23: σελίδα διαχείρισης υποκατηγοριών Όπως στα προϊόντα και στις κατηγορίες έτσι και στις υποκατηγορίες υπάρχει η δυνατότητα ταξινόμησης των κατηγοριών καθώς και δυνατότητα αναζήτησης με βάση το κριτήριο που επιθυμεί ο διαχειριστής με την βοήθεια του φίλτρου αναζήτησης. Οποιαδήποτε στιγμή με το πλήκτρο κατάργηση η σελίδα επιστρέφει στην αρχική της μορφή. Επίσης, μπορούμε να διαγράψουμε ή να επεξεργαστούμε μια υποκατηγορία. Για να εισάγουμε μια νέα υποκατηγορία επιλέγουμε ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΝΕΑΣ ΥΠΟΚΑΤΗΓΟΡΙΑΣ. Εικόνα 24: φόρμα εισαγωγής υποκατηγοριών Συμπληρώνουμε το κωδικό της κατηγορίας στην οποία ανήκει, όνομα της υποκατηγορίας και κάποια περιγραφή αν επιθυμούμε και πατάμε ΚΑΤΑΧΩΡΗΣΗ με την ενέργεια αυτή στον πίνακα subcategories δημιουργείται μια νέα γραμμή η οποία περιέχει τα στοιχεία της νέας υποκατηγορίας που καταχωρήσαμε. [2] Ρυθμίσεις Πατώντας στο πεδίο ρυθμίσεις ο διαχειριστής του καταστήματος έχει την δυνατότητα να δει όλα τα στοιχεία αυτά που αφορούν το συγκεκριμένο κατάστημα 44

46 όπως για παράδειγμα το όνομα του καταστήματος. Με αυτό το πεδίο ο διαχειριστής έχει την δυνατότητα να αλλάξει αυτά τα στοιχεία ώστε να δημιουργήσει ένα νέο κατάστημα χωρίς να κάνει ουσιαστικές αλλαγές αρκεί να τροποποιήσει τα στοιχεία που αφορούν το συγκεκριμένο κατάστημα και να δώσει τα στοιχεία του νέου καταστήματος που επιθυμεί. Τα στοιχεία του καταστήματος που έχει δυνατότητα να αλλάξει ο διαχειριστής είναι: $top_title: ο τίτλος του καταστήματος που φαίνεται στο πάνω μέρος του καταστήματος. $title: το όνομα του καταστήματος σε οποιοδήποτε σημείο και αν αναγράφεται. $tel1, fax1, 1, address: τα στοιχεία επικοινωνίας του καταστήματος. [2] 45

47 3. open cart 3.1. Εγκατάσταση του open cart Αρχικά από τον φάκελο opencart_v1.4.7 αντιγράφουμε τον φάκελο upload στο C:\xampp\htdocs, στη συνέχεια ανοίγουμε έναν browser και πληκτρολογούμε Στην σελίδα που εμφανίζεται τσεκάρουμε το πεδίο I agree to the license και πατάμε continue. Εικόνα 25: εγκατάσταση open cart βήμα 1 Στην επόμενη σελίδα που εμφανίζεται παρακάτω πατάμε πάλι continue. Εικόνα 26: εκγατάσταση open cart βήμα 2 46

48 Στην συνέχεια πληκτρολογούμε το username και το password του χρήστη που έχει δικαιώματα στην βάση, το όνομα της βάσης στην οποία θα αποθηκευτούν τα δεδομένα καθώς και το username το password και το του διαχειριστή του καταστήματος και πατάμε continue. Εικόνα 27: εγκατάσταση open cart βήμα 3 Η επόμενη σελίδα ενημερώνει για την επιτυχής εγκατάσταση του καταστήματος ενώ παράλληλα μας ενημερώνει για την ανάγκη διαγραφής του φακέλου install από το φάκελο upload. Εικόνα 28: εγκατάσταση open cart βήμα 4 47

49 Η επιλογή Go to your Online Shop οδηγεί στην αρχική σελίδα του καταστήματος και η επιλογή Login to your Administration οδηγεί στη σελίδα διαχείρισης του καταστήματος. [8] 3.2. Κατάλογος Η περιοχή που είναι ορατή στους πελάτες / επισκέπτες του καταστήματος ονομάζεται Κατάλογος. Στην περιοχή αυτή οι πελάτες αλληλεπιδρούν με το κατάστημα με διάφορους τρόπους, κάθε ένας από τις οποίους αναπτύσσεται στις επόμενες παραγράφους. [8] Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Η πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα μπορεί να γίνει σύμφωνα με την κατηγοριοποίηση που θα επιλέξουμε. Έτσι στο εξ ορισμού θέμα του OpenCart διακρίνουμε τις ακόλουθες περιοχές, κάθε μία από τις οποίες μας προσφέρει: Πλοήγηση στα προϊόντα με βάση τον κατασκευαστή Πλοήγηση στα πιο πρόσφατα προϊόντα Πλοήγηση βάσει της κατηγορίας / υποκατηγορίας στην οποία ανήκει ένα προϊόν Πλοήγηση στα προϊόντα με συγκεκριμένο όνομα ή περιγραφή (αναζήτηση) Πλοήγηση με βάση τον κατασκευαστή Ο πελάτης μπορεί να επιλέξει έναν από τους διαθέσιμους κατασκευαστές προϊόντων με τους οποίους συνεργάζεται το κατάστημα και να πλοηγηθεί στα προϊόντα του. Πλοήγηση στα πρόσφατα προϊόντα Πρόσφατα θεωρούνται τα προϊόντα που έχουν καταχωρηθεί πρόσφατα στο κατάστημα. Αυτά τα προϊόντα εμφανίζονται στην αρχική σελίδα του καταστήματος ώστε ο πελάτης να ενημερώνεται για νέες αφίξεις προϊόντων. Πλοήγηση στις κατηγορίες / υποκατηγορίες προϊόντων 48

50 Κάθε προϊόν ανήκει σε μία ή περισσότερες κατηγορίες ή υποκατηγορίες. Έτσι, ο πελάτης έχει την δυνατότητα να επιλέξει την κατηγορία που τον ενδιαφέρει και να εμφανίσει τα προϊόντα που ανήκουν στην κατηγόρια αυτή. Πλοήγηση με βάση την αναζήτηση Στο πεδίο αυτό ο πελάτης πληκτρολογεί το όνομα ή μέρος της περιγραφής ενός προϊόντος και του επιστρέφονται ως αποτελέσματα όλα τα προϊόντα που ταιριάζουν στον τίτλο με τις λέξεις κλειδιά που όρισε. [8] Καλάθι αγορών Για να γίνει αγορά ενός προϊόντος θα πρέπει να προηγηθεί η προσθήκη του στο καλάθι αγορών. Το καλάθι αγορών είναι η περιοχή στην οποία συγκεντρώνονται τα προϊόντα που θέλουμε να αγοράσουμε. Στο καλάθι αγορών δίνεται η δυνατότητα στον πελάτη να αυξήσει ή να μειώσει τον αριθμό των τεμαχίων που θα αγοράσει για ένα προϊόν ή ακόμη και να το διαγράψει τελείως από τις αγορές του. Για να τροποποιήσει την ποσότητα, είναι αρκετό να αλλάξει τον αριθμό των τεμαχίων στο αντίστοιχο πεδίο του προϊόντος και στην συνέχεια να πατήσει το κουμπί ενημέρωση. Ο πελάτης μπορεί να διαγράψει ένα συγκεκριμένο προϊόν από την παραγγελία του κάνοντας κλικ στο κουτί επιλογής Αφαίρεση του προϊόντος και στην συνέχεια πατώντας Ενημέρωση. Το κουμπί Συνέχεια Αγορών οδηγεί τον πελάτη στην αρχική σελίδα του καταστήματος. Τέλος, το κουμπί Παραγγελία οδηγεί στην διαδικασία παραγγελίας. [8] Εικόνα 29: open cart καλάθι αγορών 49

51 Σύνδεση/ Λογαριασμός Το ηλεκτρονικό κατάστημα απαιτεί από τον πελάτη την δημιουργία ενός λογαριασμού ώστε να είναι δυνατή η αγορά ενός προϊόντος. Για να αποκτήσει κάποιος πελάτης λογαριασμό ακολουθείται μια μικρή διαδικασία. Αρχικά, θα πρέπει να πατήσει πάνω στον Σύνδεσμο Σύνδεση. Στην συνέχεια το κατάστημα δίνει δύο επιλογές: 1.Αν ο πελάτης είναι καινούριος, θα πρέπει να δημιουργήσει έναν καινούριο λογαριασμό. Αυτό θα γίνει πατώντας το κουμπί Συνέχεια στην περιοχή Είμαι καινούριος πελάτης. 2.Αν ο πελάτης έχει ήδη λογαριασμό προτρέπετε να δώσει το του και τον κωδικό του ώστε να συνδεθεί. Δημιουργία λογαριασμού Για τη δημιουργία λογαριασμού είναι απαραίτητα τα εξής στοιχεία: 1. Όνομα 2. Επώνυμο 3. Διεύθυνση 4. Τηλέφωνο Κωδικό εισόδου [8] Εικόνα 30: open cart δημιουργία νέου λογαριασμού 50

52 Αγορά ενός προϊόντος Για να γίνει η αγορά ενός προϊόντος θα πρέπει προηγουμένως να έχει προστεθεί στο καλάθι αγορών. Αφού ο πελάτης πατήσει το κουμπί Παραγγελία στο καλάθι αγορών ή το κουμπί Ολοκλήρωση Παραγγελίας από το κεντρικό μενού θα μεταβεί στην σελίδα εισαγωγής πληροφοριών αποστολής. Στη σελίδα αυτή ο πελάτης επιλέξει τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί να λάβει την παραγγελία του. Επιπρόσθετα, πατώντας στο κουμπί Αλλαγή Διεύθυνσης μπορεί να αλλάξει τη Διεύθυνση Αποστολής, σε περίπτωση που αυτή είναι διαφορετική από εκείνη που δήλωσε όταν δημιούργησε τον λογαριασμό του. Αφού επιλέξει τον τρόπο αποστολής, στην συνέχεια μεταβαίνει στην σελίδα καταχώρησης πληροφοριών πληρωμής. Στη συνέχεια μεταβαίνει σε μια σελίδα σύνοψης όλων των στοιχείων της παραγγελίας, όπου φαίνονται όλες οι πληροφορίες παραγγελίας (προϊόντα, ποσότητα, τιμή μονάδας, συνολική τιμή προ φόρων, συνολική τιμή με φόρους κ.α.), πληρωμής και παράδοσης. Εικόνα 31: σελίδα σύνοψης στοιχείων της παραγγελίας Μετά το βήμα αυτό, η παραγγελία είτε ολοκληρώνεται (αν πρόκειται για αγορές με αντικαταβολή), είτε ανακατευθύνεται εκτός του ηλεκτρονικού καταστήματος για περαιτέρω επεξεργασία (πχ. πληρωμή). [8] 51

53 Αξιολόγηση του προϊόντος Κάθε προϊόν στο κατάστημα έχει την δυνατότητα να αξιολογηθεί από τους πελάτες. Αυτό είναι εφικτό πατώντας στην καρτέλα Αξιολογήσεις στην περιγραφή ενός προϊόντος. Στην καρτέλα αυτή φαίνονται όλες οι αξιολογήσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα για το προϊόν. Ο πελάτης μπορεί να προσθέσει την δική του αξιολόγηση, συμπληρώνοντας στην φόρμα αξιολόγησης το όνομά του, μία περιγραφή και δίνοντας έναν βαθμό από 1 ως 5 ανάλογα με την γνώμη του για το προϊόν. Στην συνέχεια προτρέπετε να συμπληρώσει έναν κωδικό ασφάλειας (ο οποίος είναι απαραίτητος για την συνέχιση της διαδικασίας) και αφού πατήσει στο κουμπί Συνέχεια η αξιολόγηση δρομολογείται προς έγκριση από τον διαχειριστή. Όταν αυτή εγκριθεί θα είναι ορατή στην καρτέλα Αξιολογήσεις μαζί με τις υπόλοιπες αξιολογήσεις του προϊόντος. [8] Εικόνα 32: αξιολόγηση προϊόντων Νόμισμα Το κατάστημα, έχει την δυνατότητα να προβάλει τις τιμές των προϊόντων του σε περισσότερους από έναν τύπους νομισμάτων. Η εξ ορισμού εγκατάσταση δίνει 52

54 την δυνατότητα εμφάνισης της τιμής σε ευρώ, στερλίνες Αγγλίας και δολάρια ΗΠΑ με ισοτιμία που ορίζεται από την διαχείριση. [8] Επικοινωνία με το κατάστημα Στη σελίδα της επικοινωνίας δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας με την διεύθυνση του καταστήματος μέσω μιας φόρμας επικοινωνίας. Τα στοιχεία επικοινωνίας καθώς και η ηλεκτρονική διεύθυνση στην οποία θα υποβάλλεται η φόρμα μπορούν να τροποποιηθούν στο περιβάλλον διαχείρισης από τον διαχειριστή του καταστήματος. [8] 3.3. Διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος Η διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος είναι προσβάσιμη μόνο για τους διαχειριστές του (χρήστες με τα απαραίτητα δικαιώματα πρόσβασης). Για να συνδεθείτε με την διαχείριση θα πρέπει να διαθέτετε ένα όνομα χρήστη κι έναν κωδικό πρόσβασης όπως αυτός που καταχωρήσατε κατά την εγκατάσταση του συστήματος. Η διεύθυνση από την οποία μπορείτε συνδεθείτε στην διαχείριση του καταστήματος είναι ίδια με αυτή του ηλεκτρονικού καταστήματος, προσθέτοντας το επίθεμα /admin/. Δηλαδή, αν το ηλεκτρονικό κατάστημα βρίσκεται στην διεύθυνση τότε η διαχείριση θα βρίσκεται στο /admin/. Στις επόμενες παραγράφους αναφέρονται οι σπουδαιότερες λειτουργίες που μας δίνονται στην διαχείριση του καταστήματος. [8] Επιλογή διαχείριση (system) Πρόκειται για την επιλογή που φαίνεται στη διαχείριση του καταστήματος και σχετίζεται με βασικές επιλογές στις οποίες μπορεί να προβεί ο διαχειριστής. Αρχική: Μετάβαση στην αρχική σελίδα της διαχείρισης. Δικτυακό Κατάστημα: Μετάβαση στην αρχική σελίδα του καταλόγου, στη σελίδα δηλαδή που είναι ορατή στους πελάτες. 53

55 Ρυθμίσεις: Αφορά όλες τις ρυθμίσεις που είναι διαθέσιμες για την παραμετροποίηση του ηλεκτρονικού καταστήματος. Αποσύνδεση: Έξοδος από το περιβάλλον διαχείρισης του ηλεκτρονικού καταστήματος. Υπό-επιλογή Ρύθμιση (settings) Η περιοχή αυτή σχετίζεται με γενικές ρυθμίσεις που αφορούν την παραμετροποίηση του ηλεκτρονικού καταστήματος καθώς και στις ενέργειες που σχετίζονται με την διαδικασία της παραγγελίας προϊόντων. Καρτέλα Γεν. Ρυθμίσεις περιλαμβάνει: κατάστημα ιδιοκτήτης καταστήματος Διεύθυνση τηλέφωνο fax Καρτέλα Τοπ. Ρυθμίσεις περιλαμβάνει: Χώρα Γεωγραφική Περιοχή / Πολιτεία Γλώσσα Νόμισμα Εμφάνιση Τιμών με Φόρο Μονάδα Βάρους Υπό-επιλογή Αντίγραφο ασφαλείας / Επαναφορά (backup/ restore) Το OpenCart δίνει την δυνατότητα εξαγωγής της βάσης δεδομένων του σε αρχείο ώστε να τηρούνται αντίγραφα ασφαλείας. Η λειτουργία αυτή επιτυγχάνεται πατώντας το κουμπί Εξαγωγή και αποθηκεύοντας το sql αρχείο στον υπολογιστή μας. Επιπρόσθετα, παρέχεται και η αντίστροφη λειτουργία, πατώντας το κουμπί Προσθήκη, ώστε να εισαχθεί ένα sql αρχείο στην βάση δεδομένων. 54

56 Υπό-μενού Χρήστες (users) Χρήστης (users) Στην επιλογή αυτή μπορείτε να διαχειριστείτε τους χρήστες του ηλεκτρονικού καταστήματος (προσοχή! τους χρήστες, όχι τους πελάτες). Οι χρήστες έχουν ειδικά δικαιώματα στην διαχείριση του καταστήματος. Το OpenCart προβάλλει αρχικά όλους τους υπάρχοντες χρήστες του ηλεκτρονικού καταστήματος. Πατώντας στο κουμπί Εισαγωγή το σύστημα μας μεταφέρει σε μία φόρμα ώστε να εισάγουμε τα στοιχεία ενός νέου χρήστη. Για την δημιουργία ενός χρήστη είναι απαραίτητο ένα όνομα χρήστη (username), ένας κωδικός πρόσβασης (password) και το ονοματεπώνυμό του. Επιπρόσθετα, πατώντας στον σύνδεσμο Επεξεργασία του εκάστοτε χρήστη μπορούμε να επεξεργαστούμε τα στοιχεία χρήστη που έχουμε εισάγει παλαιότερα, ενώ τέλος επιλέγοντας κάποιον χρήστη (πατώντας στο αντίστοιχο κουτί επιλογής) και πατώντας το κουμπί Διαγραφή διαγράφουμε τον χρήστη από το σύστημα. Εικόνα 33: χρήστες Ομάδα Χρηστών (user groups) Στην επιλογή αυτή διαμορφώνονται οι ομάδες χρηστών τους συστήματος. Ομάδα χρήστη είναι η ιδιότητα που ανατίθεται σε κάθε χρήστη και ορίζει συγκεκριμένα δικαιώματα πρόσβασης σε ένα σύνολο λειτουργιών διαχείρισης του καταστήματος. Ομοίως, μπορείτε να εισάγετε μία ομάδα χρήστη πατώντας στο κουμπί Εισαγωγή. Υπό-μενού Τοπικοποίηση (localization) Περιλαμβάνει: 1) Γλώσσα 2) Νόμισμα 3) Κατάσταση Αποθεμάτων 4) Κατάσταση Παραγγελίας 55

57 5) Ζώνη 6) Γεωγραφική Ζώνη 7) Φορολογική Τάξη 8) Τάξη Βάρους [8] Επιλογή κατάλογος (catalog) Κατηγορία (categories) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τις κατηγορίες των προϊόντων του ηλεκτρονικού καταστήματος. Για την εισαγωγή μίας νέας κατηγορίας πατάμε το κουμπί «Εισαγωγή». Στην νέα καρτέλα που εμφανίζεται συμπληρώνουμε αρχικά το όνομα της κατηγορίας σε όλες τις διαθέσιμες γλώσσες. Έπειτα, αν η νέα κατηγορία που εισάγουμε θα είναι υποκατηγορία κάποιας υπάρχουσας κατηγορίας, επιλέγουμε την γονική της κατηγορία. Στη συνέχεια επιλέγουμε την εικόνα που θα εμφανίζεται για την κατηγορία αυτή στην σελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος (είτε επιλέγουμε κάποια από τις διαθέσιμες εικόνες είτε ανεβάζουμε μία νέα εικόνα), και τέλος, ορίζουμε αν θέλουμε στο πεδίο Ρύθμιση Σειράς τη σειρά στην οποία θα εμφανίζεται η συγκεκριμένη κατηγορία στο ηλεκτρονικό κατάστημα σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες. Όταν ολοκληρώσουμε τα παραπάνω πατάμε στο κουμπί Αποθήκευση. Για τη διαγραφή μίας ή περισσότερων κατηγοριών, επιλέγουμε το κουτί επιλογής των κατηγοριών που επιθυμούμε να διαγράψουμε και πατάμε στο κουμπί Διαγραφή. Για την επεξεργασία μιας κατηγορίας πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία της κατηγορίας που θέλουμε. Εικόνα 34: κατηγορίες Προϊόν (products) 56

58 Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τα προϊόντα του ηλεκτρονικού καταστήματος. Επειδή μπορεί να υπάρχουν αρκετές δεκάδες ή εκατοντάδες προϊόντα στο ηλεκτρονικό κατάστημα, μπορούμε πολύ γρήγορα να βρούμε κάποια συγκεκριμένα προϊόντα φιλτράροντας τα προϊόντα με τη βοήθεια της μπάρας φιλτραρίσματος. Για την εισαγωγή ενός νέου προϊόντος πατάμε το κουμπί Εισαγωγή. Εικόνα 35: προϊόντα Κατασκευαστής (madufacturers) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τους κατασκευαστές των προϊόντων του ηλεκτρονικού καταστήματος. Για την εισαγωγή ενός κατασκευαστή πατάμε στο κουμπί Εισαγωγή. Στην καρτέλα που εμφανίζεται συμπληρώνουμε το όνομα του κατασκευαστή. Προαιρετικά, επιλέγουμε μία εικόνα η οποία θα εμφανίζεται για τον συγκεκριμένο κατασκευαστή, καθώς και τη σειρά εμφάνισης του συγκεκριμένου κατασκευαστή στην σελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος. Εφόσον η εισαγωγή του κατασκευαστή ολοκληρωθεί με επιτυχία, ο νέος κατασκευαστής θα είναι διαθέσιμος κατά την εισαγωγή ή επεξεργασία προϊόντων. Για τη διαγραφή ενός ή περισσότερων κατασκευαστών επιλέγουμε το κουτί των κατασκευαστών που επιθυμούμε να διαγράψουμε και πατάμε στο κουμπί Διαγραφή. Για την επεξεργασία ενός κατασκευαστή πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία του κατασκευαστή που θέλουμε. 57

59 Εικόνα 36: κατασκευαστές διαθέσιμων προϊόντων Αξιολόγηση (reviews) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τις αξιολογήσεις των προϊόντων που έχουν υποβάλει οι πελάτες. Για την εισαγωγή μίας νέας αξιολόγησης προϊόντος πατάμε στο κουμπί Εισαγωγή. Στην καρτέλα που εμφανίζεται αρχικά συμπληρώνουμε το όνομα του συγγραφέα της αξιολόγησης και επιλέγουμε το προϊόν στο οποίο αφορά η αξιολόγηση. Έπειτα συμπληρώνουμε το κείμενο της αξιολόγησης, την βαθμολογία του προϊόντος, και τέλος επιλέγουμε αν η συγκεκριμένη αξιολόγηση θα είναι Ενεργοποιημένη (ορατή στη σελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος) ή όχι. Για την επεξεργασία κάποιας αξιολόγησης πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία της συγκεκριμένης αξιολόγησης, ενώ για να διαγράψουμε κάποιες αξιολογήσεις επιλέγουμε τα κουτιά επιλογής τους και πατάμε το κουμπί Διαγραφή. Εικόνα 37: αξιολογήσεις προϊόντων Πληροφορίες (informations) Το μενού αυτό επιτρέπει στον διαχειριστή να επεξεργαστεί τις διάφορες σελίδες πληροφοριών οι οποίες εμφανίζονται σαν στοιχεία περιεχομένου του ηλεκτρονικού καταστήματος. Οι σελίδες αυτές γενικά περιέχουν πληροφορίες σχετικά με το κατάστημα και την λειτουργία του, τους τρόπους πληρωμής, τους 58

60 όρους χρήστης, την πολιτική επιστροφών, τα συνεργαζόμενα καταστήματα κτλ. Ο διαχειριστής μπορεί να εισάγει μία νέα σελίδα πληροφοριών πατώντας στο κουμπί Εισαγωγή. Στην καρτέλα Γενικά που εμφανίζεται συμπληρώνει τον τίτλο της σελίδας καθώς και το περιεχόμενο της σελίδας σε όλες τις διαθέσιμες γλώσσες, ενώ από την καρτέλα Δεδομένα μπορεί να επιλέξει τη σειρά εμφάνισης της συγκεκριμένης σελίδας στην περιοχή Πληροφορίες του ηλεκτρονικού καταστήματος. Επίσης, ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τις υπάρχουσες σελίδες πληροφοριών ή να διαγράψει κάποιες από αυτές. [8] Επιλογή Πωλήσεις (sales) Η καρτέλα αυτή περιλαμβάνει δυνατότητες όπως διαχείριση των στοιχείων των πελατών και την οργάνωση των παραγγελιών ανά πελάτη. Επιπλέον, επιτρέπει την διαχείριση κουπονιών και αποστολή μαζικού μηνύματος (newsletter). Η καρτέλα Πελάτες περιλαμβάνει τέσσερις δυνατές επιλογές: Πελάτης Παραγγελία Κουπόνι Απ. Μηνύματος Πελάτης (customers) Επιλέγοντας το μενού Πελάτης εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται οι πελάτες που διαθέτουν λογαριασμό στο κατάστημα (είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα). Μέσα από αυτήν την οθόνη μπορούμε να εισάγουμε, να διαγράψουμε, να επεξεργαστούμε και να αναζητήσουμε καταχωρημένους πελάτες. Εικόνα 38: πελάτες 59

61 Παραγγελία (orders) Επιλέγοντας Παραγγελία, εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται οι παραγγελίες που έχουν γίνει. Μέσα από αυτήν την οθόνη μπορούμε να διαγράψουμε, να επεξεργαστούμε και να αναζητήσουμε καταχωρημένες παραγγελίες. Εικόνα 39: παραγγελίες Κουπόνι (coupons) Κουπόνι είναι ένας κωδικός που εκδίδεται από τον διαχειριστή και δίδεται σε πελάτες με σκοπό να δώσει έκπτωση επί της τελικής τιμής ενός προϊόντος. Στην επιλογή Κουπόνι παρουσιάζονται τα επιμέρους κουπόνια που είναι διαθέσιμα. Μέσα από αυτήν την οθόνη μπορούμε να εισάγουμε, να διαγράψουμε και να επεξεργαστούμε καταχωρημένα κουπόνια. Απ. Μηνύματος (mail) Επιλέγοντας «Απ. Μηνύματος», εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή μπορούμε να γράψουμε και να αποστείλουμε ένα ενημερωτικό σε επιλεγμένους ή όλους τους εγγεγραμμένους χρήστες (πελάτες). Στο πτυσσόμενο μενού Προς μπορούμε να επιλέξουμε τους παραλήπτες του μηνύματος. Οι επιλογές των παραληπτών είναι: οι συνδρομητές του Newsletter, όλοι οι πελάτες, ή ένας συγκεκριμένος πελάτης. Το εάν κάποιος πελάτης είναι συνδρομητής του Newsletter ή όχι, προσδιορίζεται κατά την επεξεργασία των στοιχείων του. Αφού εισάγουμε το θέμα του μηνύματος, καθώς και το κυρίως τμήμα του, πατάμε Αποστολή. [8] Επιλογή Αναφορές (reports) Η καρτέλα αυτή περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την κίνηση και τις ενέργειες των πελατών, όσον αφορά τα προϊόντα που προβάλουν και αγοράζουν. Η καρτέλα περιλαμβάνει τρεις δυνατές επιλογές: 60

62 Πωλήσεις Προβολές Προϊόντων και Αγορές Προϊόντων Πωλήσεις (sales) Επιλέγοντας Πωλήσεις εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή, παρουσιάζονται οι πρόσφατες παραγγελίες των πελατών. Πιο συγκεκριμένα, στον πίνακα των προϊόντων υπάρχουν τέσσερις στήλες: Ημερομηνία Έναρξης, Ημερομηνία Λήξης, Αριθμός Παραγγελιών και Σύνολο. Τα πεδία Ημερομηνίας Έναρξης και Ημερομηνία Λήξης προσδιορίζουν ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Η στήλη Αριθμός Παραγγελιών μας ενημερώνει για το πλήθος των παραγγελιών μέσα στο χρονικό διάστημα που ορίστηκε πριν. Τέλος, η στήλη Σύνολο μας πληροφορεί για το συνολικό ποσό των χρημάτων που κατατέθηκε, με βάση τον αριθμό των παραγγελιών. Όταν το πλήθος των παραγγελιών είναι μεγάλο, μπορούμε να επιλέξουμε να εμφανίσουμε μόνο συγκεκριμένες παραγγελίες χρησιμοποιώντας την διεπαφή Φιλτραρίσματος. Εδώ, μπορούμε να ορίσουμε ένα συγκεκριμένο χρονικό διάστημα προσδιορίζοντας τα πεδία Ημερομηνίας Έναρξης και Ημερομηνία Λήξης, να ομαδοποιήσουμε τις παραγγελίες (κατά χρόνια, μήνες, εβδομάδες ή μέρες) και να ορίσουμε την κατάσταση των παραγγελιών που θέλουμε να εμφανίζονται. Προβολές Προϊόντων (products viewed) Επιλέγοντας Προβολές Προϊόντων εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή, παρουσιάζονται τα περισσότερο δημοφιλή προϊόντα με βάση το πλήθος των προβολών τους από τους πελάτες. Πιο συγκεκριμένα, στον πίνακα των προϊόντων υπάρχουν τέσσερις στήλες: Όνομα Προϊόντος, Μοντέλο, Προβολή και Ποσοστό. Τα πεδία Όνομα Προϊόντος και Μοντέλο αφορούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του προϊόντος. Ο αριθμός στην στήλη Προβολή αναφέρεται στο πλήθος των προβολών του προϊόντος από τους πελάτες. Ομοίως το πεδίο Ποσοστό εκφράζει την ποσοστιαία αναλογία των εμφανίσεων του προϊόντος ως προς το σύνολο όλων των εμφανίσεων. 61

63 Εικόνα 40: προβολές προϊόντων Αγορές Προϊόντων (products purchased) Επιλέγοντας Αγορές Προϊόντων, εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται τα προϊόντα που έχουν αγοραστεί πρόσφατα από τους πελάτες. Πιο συγκεκριμένα, στον πίνακα των προϊόντων υπάρχουν τέσσερις στήλες: Όνομα Προϊόντος, Μοντέλο, Ποσότητα και Σύνολο. Τα πεδία Όνομα Προϊόντος και Μοντέλο αφορούν συγκεκριμένα χαρακτηριστικά του προϊόντος. Ο αριθμός στην στήλη Ποσότητα αναφέρεται στο πλήθος των προϊόντων, από το συγκεκριμένο είδος, που έχουν πουληθεί, και τέλος το πεδίο Σύνολο παρουσιάζει το συνολικό ποσό που κατατέθηκε από τους πελάτες για την αγορά. Η τιμή στο πεδίο Σύνολο, εξαρτάται από την τιμή του προϊόντος και από την ποσότητα τεμαχίων της παραγγελίας. [8] Εικόνα 41: αγορές προϊόντων 62

64 4. os commerce 4.1. εγκατάσταση του os commerce Αρχικά από τον φάκελο oscommerce-2.2rc2a αντιγράφουμε τον φάκελο catalog στο c:\xampp\htdocs. Στη συνέχεια ανοίγουμε έναν browser και γράφουμε Στη συνέχεια εμφανίζεται η παρακάτω εικόνα και πατάμε continue. Στη συνέχεια εμφανίζεται η παρακάτω εικόνα. Εδώ πληκτρολογούμε την διεύθυνση του server για τοπική χρήση localhost, το username και το password του χρήστη που έχει δικαιώματα στη βάση και το όνομα της βάσης όπου αποθηκεύονται τα δεδομένα και πατάμε continue. Εικόνα 42: εγκατάσταση os commerce βήμα 1 Στη συνέχεια εμφανίζεται η παρακάτω εικόνα. Εδώ πληκτρολογούμε την διεύθυνση του server για τοπική χρήση localhost, το username και το password του 63

65 χρήστη που έχει δικαιώματα στη βάση και το όνομα της βάσης όπου αποθηκεύονται τα δεδομένα και πατάμε continue. Εικόνα 43: εγκατάσταση os commerce βήμα 2 Στη συνέχεια επιλέγω το site και τον κατάλογο που θα μπει η σελίδα μας και πατάω continue. Εικόνα 44: εγκατάσταση os commerce βήμα 3 Στην εικόνα όπως φαίνεται παρακάτω πληκτρολογούμε το όνομα του καταστήματος, το όνομα του ιδιοκτήτη, το του ιδιοκτήτη και το username και το password του διαχειριστή και πατάμε continue. 64

66 Εικόνα 45: εγκατάσταση os commerce βήμα 4 Με την παρακάτω σελίδα ολοκληρώνεται η διαδικασία της εγκατάστασης. Εικόνα 46: εγκατάσταση os commerce βήμα 5 Η επιλογή catalog οδηγεί στην αρχική σελίδα του καταστήματος και η επιλογή administrator tool οδηγεί στη σελίδα διαχείρισης του oscommerce. [9] 4.2. Κατάλογος Η σελίδα που είναι ορατή στους χρήστες του καταστήματος ονομάζεται Κατάλογος. Στην σελίδα αυτή οι πελάτες αλληλεπιδρούν με το κατάστημα με πολλές διαφορετικές ενέργειες, κάθε μία από τις οποίες αναπτύσσεται στις επόμενες παραγράφους. [9] 65

67 Πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα Η πλοήγηση ανάμεσα στα προϊόντα γίνεται σύμφωνα με την κατηγορία που θα επιλέξουμε. Έτσι στο κατάστημα OsCommerce διακρίνουμε τις ακόλουθες κατηγορίες: Πλοήγηση στα προϊόντα με βάση τον κατασκευαστή Πλοήγηση στα περισσότερο δημοφιλή προϊόντα Πλοήγηση στα πιο πρόσφατα προϊόντα Πλοήγηση βάση της κατηγορίας / υποκατηγορίας στην οποία ανήκει ένα προϊόν Πλοήγηση στα προϊόντα με συγκεκριμένο όνομα ή περιγραφή (αναζήτηση) Πλοήγηση με βάση τον κατασκευαστή Ο πελάτης μπορεί να επιλέξει έναν από τους διαθέσιμους κατασκευαστές προϊόντων με τους οποίους το κατάστημα συνεργάζεται και να πλοηγηθεί στα προϊόντα του. Πλοήγηση στα περισσότερο δημοφιλή προϊόντα Δημοφιλές θεωρείται το προϊόν που έχεις τις περισσότερες εμφανίσεις δηλαδή τα προϊόντα που οι πελάτες έχουν εμφανίσει τις περισσότερες φορές στην οθόνη τους κατά την είσοδό τους στο κατάστημα. Έτσι, στην σελίδα αυτή εμφανίζονται τα πρώτα σε εμφανίσεις προϊόντα. Πλοήγηση στα πρόσφατα προϊόντα Θεωρούνται τα προϊόντα που έχουν καταχωρηθεί πρόσφατα στο κατάστημα. Αυτά τα προϊόντα εμφανίζονται στην αρχική σελίδα του καταστήματος ώστε ο πελάτης να ενημερώνεται για νέες αφίξεις προϊόντων. Πλοήγηση στις κατηγορίες / υποκατηγορίες προϊόντων Κάθε προϊόν ανήκει σε μία ή περισσότερες κατηγορίες ή υποκατηγορίες. Έτσι, ο πελάτης έχει την δυνατότητα να επιλέξει την κατηγορία που τον ενδιαφέρει και να εμφανίσει τα προϊόντα που ανήκουν στην κατηγόρια αυτή. Σε κάθε υποκατηγορία εμφανίζεται δίπλα η ποσότητα την οποία διαθέτει το κατάστημα για το συγκεκριμένο προϊόν. Πλοήγηση με βάση την αναζήτηση Στο πεδίο αυτό ο πελάτης πληκτρολογεί το όνομα ή μέρος της περιγραφής ενός προϊόντος και του εμφανίζονται όλα τα προϊόντα που ταιριάζουν στον τίτλο (ή και στην περιγραφή) με τις λέξεις κλειδιά που όρισε. [9] 66

68 Καλάθι αγορών (shopping cart) Για να γίνει αγορά ενός προϊόντος θα πρέπει ο πελάτης να το προσθέσει στο καλάθι αγορών. Το καλάθι αγορών είναι η περιοχή όπου συγκεντρώνονται τα προϊόντα που θέλουμε να αγοράσουμε. Στο καλάθι αγορών ο πελάτης έχει τη δυνατότητα να αυξήσει ή να μειώσει τον αριθμό των τεμαχίων που θα αγοράσει για ένα προϊόν ή ακόμη και να το διαγράψει τελείως από τις αγορές του. Για να τροποποιήσει την ποσότητα, απλά αλλάζει τον αριθμό των τεμαχίων στο αντίστοιχο πεδίο του προϊόντος και στην συνέχεια θα πρέπει να πατήσει το κουμπί ενημέρωση. Ο πελάτης μπορεί να διαγράψει ένα συγκεκριμένο προϊόν από την παραγγελία του κάνοντας κλικ στο κουτί επιλογής Αφαίρεση του προϊόντος και στην συνέχεια πατώντας Ενημέρωση. Ο πελάτης πατώντας πάνω στο προϊόν μπορεί να δει μια πιο αναλυτική περιγραφή του προϊόντος. Το κουμπί Συνέχεια Αγορών οδηγεί τον πελάτη στην αρχική σελίδα του καταστήματος έτσι ώστε να συνεχίσει τις αγορές του. [9] Εικόνα 47: os commerce καλάθι αγορών Σύνδεση/ Λογαριασμός (my account) Το ηλεκτρονικό κατάστημα ζητάει από τον πελάτη την δημιουργία ενός λογαριασμού ώστε να είναι δυνατή η αγορά ενός προϊόντος. Για να αποκτήσει κάποιος πελάτης λογαριασμό ακολουθείται μια μικρή διαδικασία. Αρχικά, θα πρέπει να πατήσει πάνω στον Σύνδεσμο Σύνδεση. Στην συνέχεια το κατάστημα δίνει δύο επιλογές: 1.Αν ο πελάτης είναι καινούριος, θα πρέπει να δημιουργήσει έναν καινούριο λογαριασμό. Αυτό θα γίνει πατώντας το κουμπί Συνέχεια στην περιοχή Είμαι καινούριος πελάτης. 67

69 2.Αν ο πελάτης έχει ήδη λογαριασμό προτρέπετε να δώσει το του και τον κωδικό του ώστε να συνδεθεί. Δημιουργία λογαριασμού Για την δημιουργία νέου λογαριασμού ο πελάτης πρέπει να συμπληρώσει τα παρακάτω στοιχεία: 1. Το φύλο του 2. Το όνομά του 3. Το επώνυμό του 4. Την ημερομηνία γέννησης 5. Το του 6. Το τηλέφωνό του 7. Τη διεύθυνσή του 8. Και τέλος τον κωδικό με τον οποίο θα μπαίνει στο κατάστημα [9] Εικόνα 48: εισαγωγή νέου χρήστη Αγορά ενός προϊόντος Για να γίνει η αγορά ενός προϊόντος θα πρέπει προηγουμένως να έχει προστεθεί στο καλάθι αγορών. Αφού ο πελάτης πατήσει το κουμπί Παραγγελία στο καλάθι αγορών ή το κουμπί Ολοκλήρωση Παραγγελίας από το κεντρικό μενού θα μεταβεί στην σελίδα εισαγωγής πληροφοριών αποστολής. Στη σελίδα αυτή ο πελάτης επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο επιθυμεί να λάβει την παραγγελία του. Ακόμη, πατώντας στο κουμπί Αλλαγή Διεύθυνσης μπορεί να αλλάξει τη Διεύθυνση Αποστολής, σε περίπτωση που αυτή είναι διαφορετική από εκείνη που δήλωσε όταν 68

70 δημιούργησε τον λογαριασμό του. Αφού επιλέξει τον τρόπο αποστολής, στην συνέχεια μεταβαίνει στην σελίδα καταχώρησης πληροφοριών πληρωμής. Εδώ επιλέγει τον τρόπο με τον οποίο θα πληρώσει, και σε περίπτωση που ο τρόπος δεν είναι ηλεκτρονικός αλλά εκτελείται από την διεύθυνση του (πχ. αντικαταβολή), τότε μπορεί να αλλάξει την διεύθυνση πληρωμής πατώντας στο κουμπί Αλλαγή Διεύθυνσης. Στη συνέχεια μεταβαίνει σε μια σελίδα όπου είναι συγκεντρωμένα όλα τα στοιχεία της παραγγελίας, (προϊόντα, ποσότητα, τιμή μονάδας, συνολική τιμή προ φόρων, συνολική τιμή με φόρους κ.α.), της πληρωμής και της παράδοσης. Στο σημείο αυτό, δίνεται η δυνατότητα εισαγωγής εκπτωτικού κουπονιού, ενός κωδικού αριθμού δηλαδή, το οποίο μπορεί να εκδώσει ο διαχειριστής και ο πελάτης να επωφεληθεί από τη χρήση του απολαμβάνοντας ένα ποσοστό έκπτωσης. Μετά το βήμα αυτό, η παραγγελία είτε ολοκληρώνεται (αν πρόκειται για αγορές με αντικαταβολή), είτε ανακατευθύνεται εκτός του ηλεκτρονικού καταστήματος για περαιτέρω επεξεργασία (πχ. πληρωμή) [9] Αξιολόγηση προϊόντος (reviews) Κάθε προϊόν στο κατάστημα έχει την δυνατότητα να αξιολογηθεί από τους πελάτες. Αυτό είναι εφικτό πατώντας στην καρτέλα Αξιολογήσεις στην περιγραφή ενός προϊόντος. Στην καρτέλα αυτή φαίνονται όλες οι αξιολογήσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα για το προϊόν. Ο πελάτης μπορεί να προσθέσει την δική του αξιολόγηση, συμπληρώνοντας στην φόρμα αξιολόγησης το όνομά του, μία περιγραφή και δίνοντας έναν βαθμό από 1 ως 5 ανάλογα με την γνώμη του για το προϊόν. Στην συνέχεια προτρέπετε να συμπληρώσει έναν κωδικό ασφάλειας (ο οποίος είναι απαραίτητος για την συνέχιση της διαδικασίας) και αφού πατήσει στο κουμπί Συνέχεια η αξιολόγηση δρομολογείται προς έγκριση από τον διαχειριστή. Όταν αυτή εγκριθεί θα είναι ορατή στην καρτέλα Αξιολογήσεις μαζί με τις υπόλοιπες αξιολογήσεις του προϊόντος. [9] 69

71 Εικόνα 49: αξιολόγηση προϊόντων Νόμισμα (currencies) Το κατάστημα, έχει την δυνατότητα να προβάλει τις τιμές των προϊόντων του σε περισσότερους από έναν τύπους νομισμάτων. Η εγκατάσταση δίνει την δυνατότητα εμφάνισης της τιμής σε ευρώ και δολάρια ΗΠΑ με ισοτιμία που ορίζεται από την διαχείριση. [9] Επικοινωνία με το κατάστημα (contact us) Στη σελίδα της επικοινωνίας δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής επικοινωνίας με την διεύθυνση του καταστήματος μέσω μιας φόρμας επικοινωνίας. Τα στοιχεία επικοινωνίας καθώς και η ηλεκτρονική διεύθυνση στην οποία θα υποβάλλεται η φόρμα μπορούν να τροποποιηθούν στο περιβάλλον διαχείρισης από τον διαχειριστή του καταστήματος. [9] 4.3. Διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος Η διαχείριση του ηλεκτρονικού καταστήματος είναι προσβάσιμη μόνο για τους διαχειριστές του (χρήστες με τα απαραίτητα δικαιώματα πρόσβασης). Για να συνδεθείτε με την διαχείριση θα πρέπει να διαθέτετε ένα όνομα χρήστη κι έναν κωδικό πρόσβασης όπως αυτός που καταχωρήσατε κατά την εγκατάσταση του συστήματος. Η διεύθυνση από την οποία μπορείτε να συνδεθείτε στην διαχείριση του καταστήματος είναι ίδια με αυτή του ηλεκτρονικού καταστήματος, προσθέτοντας το επίθεμα /admin/. Δηλαδή, αν το ηλεκτρονικό κατάστημα βρίσκεται στην διεύθυνση τότε η διαχείριση θα βρίσκεται στο 70

72 /admin/. Στις επόμενες παραγράφους αναφέρονται οι σπουδαιότερες λειτουργίες που μας δίνονται στην διαχείριση του καταστήματος. [9] Επιλογή Διαμόρφωση (configuration) Υπό-επιλογή το κατάστημα μου (my store) Η περιοχή αυτή σχετίζεται με γενικές ρυθμίσεις που αφορούν την τροποποίηση του ηλεκτρονικού καταστήματος καθώς και στις ενέργειες που σχετίζονται με την διαδικασία της παραγγελίας προϊόντων. Μια τέτοια ρύθμιση είναι η παρακάτω: Η καρτέλα αυτή περιλαμβάνει: Όνομα Καταστήματος Ιδιοκτήτης Καταστήματος Ηλεκτρονική Διεύθυνση ( ) Χώρα Γεωγραφική Ζώνη [9] Εικόνα 50: παραμετροποίηση Επιλογή κατάλογος (catalog) Κατηγορία (Category) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τις κατηγορίες των προϊόντων του ηλεκτρονικού καταστήματος καθώς και τις υποκατηγορίες. Για την εισαγωγή μίας νέας κατηγορίας πατάμε το κουμπί «Νέα Κατηγορία». Στην νέα καρτέλα που εμφανίζεται συμπληρώνουμε αρχικά το όνομα της κατηγορίας σε όλες τις διαθέσιμες γλώσσες. Έπειτα, αν η νέα κατηγορία που εισάγουμε θα είναι 71

73 υποκατηγορία κάποιας υπάρχουσας κατηγορίας, επιλέγουμε την γονική της κατηγορία. Στη συνέχεια επιλέγουμε την εικόνα που θα εμφανίζεται για την κατηγορία αυτή στην σελίδα του ηλεκτρονικού καταστήματος και τέλος, ορίζουμε αν θέλουμε στο πεδίο Ρύθμιση Σειράς τη σειρά στην οποία θα εμφανίζεται η συγκεκριμένη κατηγορία στο ηλεκτρονικό κατάστημα σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες. Στις υποκατηγορίες μπορούμε να προσθέσουμε νέα προϊόντα πατώντας «Εισαγωγή». Πριν όμως θα πρέπει να επιλέξουμε σε ποια κατηγορία ή υποκατηγορία θα ανήκει συμπληρώνοντας το πλαίσιο «Go To». Όταν ολοκληρώσουμε τα παραπάνω πατάμε στο κουμπί Αποθήκευση. Για τη διαγραφή μίας ή περισσότερων κατηγοριών και υποκατηγοριών, επιλέγουμε το κουτί επιλογής που επιθυμούμε να διαγράψουμε και πατάμε στο κουμπί Διαγραφή. Για την επεξεργασία μιας κατηγορίας-υποκατηγορίας πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία. Εικόνα 51: κατηγορίες Προϊόν (Product) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τα προϊόντα του ηλεκτρονικού καταστήματος. Για την εισαγωγή ενός νέου προϊόντος πατάμε το κουμπί Νέο Προϊόν. Όπως αναφέραμε και παραπάνω πρέπει αρχικά να δηλώσουμε σε ποια κατηγορία ή υποκατηγορία θέλουμε να ανήκει έτσι ώστε να μπορεί ο πελάτης να το δει όταν επισκεφτεί το κατάστημα. Ένα ή περισσότερα προϊόντα μπορούμε να τα διαγράψουμε και να επεξεργαστούμε πατώντας τα ανάλογα πλήκτρα. Εικόνα 52: προϊόντα 72

74 Κατασκευαστής (Manufactor) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τους κατασκευαστές των προϊόντων του ηλεκτρονικού καταστήματος. Για την εισαγωγή ενός κατασκευαστή πατάμε στο κουμπί Εισαγωγή. Στην καρτέλα που εμφανίζεται συμπληρώνουμε το όνομα του κατασκευαστή, εικόνα αν επιθυμούμε και την ηλεκτρονική διεύθυνση του για να μπορεί ο πελάτης αν θέλει να επισκεφτεί τη σελίδα του συγκεκριμένου κατασκευαστή. Εφόσον η εισαγωγή του κατασκευαστή ολοκληρωθεί με επιτυχία, ο νέος κατασκευαστής θα είναι διαθέσιμος κατά την εισαγωγή ή επεξεργασία προϊόντων. Για τη διαγραφή ενός ή περισσότερων κατασκευαστών επιλέγουμε το κουτί των κατασκευαστών που επιθυμούμε να διαγράψουμε και πατάμε στο κουμπί Διαγραφή. Για την επεξεργασία ενός κατασκευαστή πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία του κατασκευαστή που θέλουμε. Εικόνα 53: κατασκευαστές προϊόντων Αξιολόγηση (Reviews) Από το μενού αυτό ο διαχειριστής μπορεί να επεξεργαστεί τις αξιολογήσεις των προϊόντων που έχουν υποβάλει οι πελάτες. Για την επεξεργασία κάποιας αξιολόγησης πατάμε στο κουμπί Επεξεργασία της συγκεκριμένης αξιολόγησης, ενώ για να διαγράψουμε κάποιες αξιολογήσεις επιλέγουμε τα κουτιά επιλογής τους και πατάμε το κουμπί Διαγραφή. [9] Εικόνα 54: αξιολόγηση προϊόντων 73

75 Επιλογή πελάτες (customer) Η καρτέλα αυτή περιλαμβάνει δυνατότητες όπως διαχείριση των στοιχείων των πελατών και την οργάνωση των παραγγελιών ανά πελάτη. Η καρτέλα Πελάτες περιλαμβάνει: Πελάτης Παραγγελία Πελάτης (customers) Επιλέγοντας το μενού Πελάτης εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται οι πελάτες που διαθέτουν λογαριασμό στο κατάστημα (είναι εγγεγραμμένοι στο σύστημα). Μέσα από αυτήν την οθόνη μπορούμε να διαγράψουμε, να επεξεργαστούμε και να αναζητήσουμε καταχωρημένους πελάτες. Επίσης μπορούμε να δούμε τι παραγγελίες έχει κάνει ο κάθε πελάτης. για να βρούμε κάποια συγκεκριμένη παραγγελία που θέλουμε πληκτρολογούμε το κωδικό της παραγγελίας και την κατάστασή της. Τέλος, υπάρχει κα το του κάθε πελάτη όπου το κατάστημα έχει τη δυνατότητα να τους στέλνει οτιδήποτε χρειαστούν. Εικόνα 55: πελάτες Παραγγελία (orders) Επιλέγοντας Παραγγελία, εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται οι παραγγελίες που έχουν γίνει από τους πελάτες. Μέσα από αυτήν την οθόνη μπορούμε επίσης να διαγράψουμε, να επεξεργαστούμε και να αναζητήσουμε καταχωρημένες παραγγελίες δίνοντας τον κωδικό και την κατάσταση της παραγγελίας. [9] 74

76 Επιλογή τοπικοποίηση (localization- location/ taxes) Το μενού αυτό περιλαμβάνει: 1. Γλώσσα 2. Νόμισμα 3. Κατάσταση Παραγγελίας 4. Χώρα 5. Ζώνη 6. Γεωγραφική Ζώνη 7. Φορολογική Τάξη 8. Τάξη Βάρους [9] Επιλογή Αναφορές (reports) Η καρτέλα αυτή περιλαμβάνει πληροφορίες σχετικά με την κίνηση και τις ενέργειες των πελατών, όσον αφορά τα προϊόντα που προβάλουν και αγοράζουν. Η καρτέλα περιλαμβάνει τρεις δυνατές επιλογές: Προβολές Προϊόντων Αγορές Προϊόντων Συνολικές Παραγγελίες Πελατών Προβολές Προϊόντων Επιλέγοντας Προβολές Προϊόντων εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή, παρουσιάζονται τα περισσότερο δημοφιλή προϊόντα με βάση το πλήθος των προβολών τους από τους πελάτες. Εικόνα 56: προβολές προϊόντων Αγορές Προϊόντων Επιλέγοντας Αγορές Προϊόντων, εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή παρουσιάζονται τα προϊόντα που έχουν αγοραστεί πρόσφατα από τους πελάτες. Συνολικές Παραγγελίες Πελατών 75

77 Επιλέγοντας Συνολικές Παραγγελίες Πελατών εμφανίζεται μια οθόνη. Στην οθόνη αυτή, παρουσιάζονται όλες οι παραγγελίες που έχουν κάνει οι πελάτες κατά την είσοδό τους στο κατάστημα. [9] Επιλογή εργαλεία (tools) Καρτέλα Ταχυδρομείο(Send ) Η επιλογή Ταχυδρομείο σχετίζεται με τα μηνύματα που αποστέλλει το OsCommerce αυτόματα, μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, στους πελάτες του καταστήματος. Εικόνα 57: αποστολή στους πελάτες Καρτέλα Αντίγραφο ασφαλείας / Επαναφορά (Database Backup) Το OsCommerce δίνει την δυνατότητα εξαγωγής της βάσης δεδομένων του σε αρχείο ώστε να τηρούνται αντίγραφα ασφαλείας. Η λειτουργία αυτή επιτυγχάνεται πατώντας το κουμπί Εξαγωγή και αποθηκεύοντας το sql αρχείο στον υπολογιστή μας. Επιπρόσθετα, παρέχεται και η αντίστροφη λειτουργία, πατώντας το κουμπί Προσθήκη, ώστε να εισαχθεί ένα sql αρχείο στην βάση δεδομένων. [9] Πληροφορίες (support site) Το μενού αυτό επιτρέπει στον διαχειριστή να επεξεργαστεί τις διάφορες σελίδες πληροφοριών οι οποίες εμφανίζονται σαν στοιχεία περιεχομένου του ηλεκτρονικού καταστήματος. Οι σελίδες αυτές γενικά περιέχουν πληροφορίες σχετικά με το κατάστημα και την λειτουργία του, τους τρόπους πληρωμής, τους όρους χρήσης, την πολιτική επιστροφών, τα συνεργαζόμενα καταστήματα κτλ. [9] 76

78 Εικόνα 58: πληροφορίες σχετικά με το κατάστημα 4.4. σύγκριση των καταστημάτων Όπως είδαμε και στα προηγούμενα κεφάλαια κάθε ηλεκτρονικό κατάστημα διαφέρει ανάλογα με τις επιθυμίες του διαχειριστή καθώς και τις απαιτήσεις του κάθε καταστήματος. Οι διαφορές που θα σημειώνονται αφορούν τα χαρακτηριστικά και τις λειτουργίες του κάθε καταστήματος. Όσο αφορά τα χαρακτηριστικά του κάθε καταστήματος εννοούμε την άδεια χρήσης του κάθε καταστήματος, το μέγεθος του κώδικα, το πλήθος των πινάκων κάθε καταστήματος κ.α. Πιο αναλυτικά τα χαρακτηριστικά του κάθε πίνακα φαίνονται στο παρακάτω πίνακα. Πίνακας 1: χαρακτηριστικά καταστημάτων Χαρακτηριστικά Open cart Os commerce e- ora Έκδοση εφαρμογής rc.2a 1 δοκιμής Άδεια χρήσης Ανοιχτού Ανοιχτού Δ.Υ. λογισμικού λογισμικού Μέγεθος κώδικα 1350, ,0 148,2 (ΚΒ) Πλήθος πινάκων Β/Δ 77