ΘΕΜΑ Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΩΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΝΟΜΙΚΕΣ Κ4Ι ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ)

Transcript

1 - τ V.,, Γ: IΛIΗ Μ A.\ Ο ΓIΣ ΤIX ΚI 7 - η m ' i ΘΕΜΑ Η ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΕΩΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (ΝΟΜΙΚΕΣ Κ4Ι ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΕΣ ΡΥΘΜΙΣΕΙΣ) ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΣΚΑΡΤΟΥΛΗΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ ΤΑΣΙΟΥΔΗ ΠΑΝΑΓΙΩΤΑ ΙΟΥΝΙΟΣ 1999 ' ' Τ

2 9 A 8 Α ΠΙΝΑΚΑΣΤη.Ρί ΧΟΜίΜ>Ν ~ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1 _... _ ΤΡ.αγλα ΦΟΡΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 1. ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 2. ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ 8 10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 1. ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ 2. ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΣ 3. ΔΗΛΩΣΗ: - Αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. - Μικτό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων ΚΕΦΑΛΑΙΟ 4 1. ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ 2. ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΦΟΡΟΥ 3. ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ

3 A A A A 1ΤΧΛ----A^-OUC^^ ^ -r% A l i 2ΓΖ Λ 1 \ J T ^ f \ Z t ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ -_^Δικ:αιούχοι_α7^λλαγής του Φ.Μ.Α. για αγορά πρώτης κατοικίας - Προϋποθέσεις απαλλαγής - Αφορολόγητα ποσά ΑΠΑΑΑΑΓΗ ΑΟΓΩ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΑΑΑΑΓΜΑΤΟΣ - Δικαιολογητκά που απαιτούνται για ομογενείς εργάτες και ναυτικούς ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΡΟΦΗΣ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 5 1. ΕΝΝΟΙΑ, ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΚΥΡΙΟΤΗΤΑΣ 2. ΦΟΡΟΣ ΧΡΗΣΙΚΤΗΣΙΑΣ - Έννοια, είδη χρησικτησίας Προϋποθέσεις ΚΕΦΑΛΑΙΟ 6 1. ΣΥΣΤΑΣΗ ΟΡΙΖΟΝΤΙΑΣ Ή ΚΑΘΕΤΗΣ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑΣ 50 ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΜΕΝΑ 1. ΦΥΑΑΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΚΑΤΟΙΚΙΑ Ή ΔΙΑΜΕΡΙΣΜΑ 2. ΦΥΛΛΟ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΑΞΙΑΣ ΑΚΙΝΗΤΟΥ ΟΙΚΟΠΕΔΟ

4 ->-.πΐί<ί::^- Jk'EiiSi ' ;., /it.. iiti.' i^ri ' ^*'-,4' :; ΦΟΡΟΣ ANTIKEEMENO TOY ΦΟΡΟΫ^^^^ί'^ΐ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ v. r. ': ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ TOY Φ ΟΡΟ ΥΛ^

5 ΦΟΡΟΣ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΓΕΝΙΚΑ Κατά την έννοια του νόμου μεταβίβαση είναι η δια συμβάσεως μετάθεση κυριότητας ακινήτου ή πλοίου καθώς και η παραχώρηση σε άλλον εμπραγμάτου δικαιώματος επί ακινήτου. Η μεταβίβαση είναι δυνατόν να λάβει χώρα: α. Χωρίς αντάλλαγμα, οπότε έχουμε την μεταβίβαση λόγω χαριστικής αιτίας (κληρονομιά, δωρεά, γονική παροχή), η οποία δεν υπάγεται σε φόρο μεταβίβασης. β. Με αντάλλαγμα, οπότε έχουμε την εξ επαχθούς αιτίας μεταβίβαση επί της οποίας επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης. Περίπτωση μεταβίβασης εξ επαχθούς αιτίας υπάρχει όταν γι αυτήν καταβάλλεται αντάλλαγμα μετρητοίς ή επί πιστώσει, σε χρήμα ή γίνεται σε αντάλλαγμα του ακινήτου παραίτηση από απαίτηση ή γίνεται παραχώρηση άλλων περιουσιακών στοιχείων ή ακινήτων κ.λπ.

6 ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ TOY ΦΟΡΟΥ Σε κάθε εξ επαχθούς αιτίας μεταβίβαση ακινήτου ή πραγματικού δικαιώματος επί ακινήτου, καθώς και σε μεταβίβαση πλοίου με Ελληνική σημαία, επιβάλλεται φόρος επί της αξίας αυτών. 2. Για την επιβολή του φόρου του παρόντος νόμου ως ακίνητα λογίζονται τα κατά τα άρθρα 948 και 953 Α.Κ. χαρακτηριζόμενα ως τοιαύτα. του Πραγματικό δικαίωμα επί αλλοτρίου ακινήτου κατά τον Αστικό Κώδικα είναι η άμεση και απόλυτη εξουσία επί του πράγματος, η οποία περιλαμβάνει τούτο ως προς ορισμένες μόνο αυτού ωφέλειες και απολαύσεις. ' Άρθρο 948: Ακίνητα πράγματα είναι το έδαφος και τα συστατικά αυτού μέρη. Κινητά είναι όσα δεν είναι ακίνητα. Άρθρο 949: Όπου στο νόμο ή σε δικαιοπραξία γίνεται διάκριση ανάμεσα στην ακίνητη περιουσία ενός προσώπου, ως σύνολο, και στην κινητή περιουσία του, στα ακίνητα περιλαμβάνεται και η επικαρπία ακινήτου, καθώς και οι πραγματικές δουλείες πάνω σε ακίνητα, ενώ στα κινητά περιλαβάνονται και όλες οι απαιτήσεις. Άρθρο 953: Συστατικό μέρος πράγματος, που δεν μπορεί να αποχωριστεί από το κύριο πράγμα χωρίς βλάβη αυτού του ίδιου ή του κύριου πράγματος, ή χωρίς αλλοίωση της ουσίας ή του προορισμού τους, δεν μπορεί να είναι χωριστά αντικείμενο κυριότητας ή άλλου εμπράγματου δικαιώματος. # Άρθρο 954: Συστατικά του ακινήτου με την έννοια του προηγούμενου άρθρου είναι και; Τα πράγματα που έχουν συνδεθεί σταθερά με το έδαφος, ιδίως οικοδομήματα. Τα προϊόντα του ακινήτου εφόσον συνέχονται με το έδαφος. Το νερό κάτω από το έδαφος και η πηγή. Οι σπόροι μόλις σπαρθούν και τα φυπά μόλις φυτευθούν. Συστατικά του οικοδομήματος είναι όλα τα κινητά που χρησιμοποιήθηκαν για την ανέγερσή τους ή συναρμόστηκαν σ'αυτό.

7 Τέτοια δικαιώματα επί αλλοτρίου ακινήτου είναι για την εφαρμογή του παρόντος νόμου οι προσωπικές δου^λείες, δηλαδή: α) Η επικαρπία β) Η οίκηση γ) Οι περιορισμένες προσωπικές δουλείες που προβλέπονται από τα άρθρα 1188 έως 1191^ του Αστικού Κώδικα. 3. Στην έννοια του όρου μεταβίβαση για την επιβολή του Φ.Μ.Α. θεωρείται: Η απαλλλοτρίωση της πλήρους ή ψιλής κυριότητας, αδιάφορα αν γίνεται αυτή υπό αναβλητική ή διαλυτική αίρεση ή με τον όρο της εξώνησης. Η σύσταση επικαρπίας οίκησης ή άλλης δουλείας από αυτές που προβλέπονται από τα άρθρα 1188 έως 1191 του Α.Κ. Η κατά διάλυση ομορρύθμου ή ετερορρύθμου εταιρείας μεταβίβαση της ακινήτου περιουσίας στα μέλη της. Η παραίτηση από την κυριότητα επί ακινήτου ή από την κυριότητα πλοίου. Άοθοο 1188: Πάνω σε ακίνητο μπορεί να συσταθεί εμπράγματο δικαίωμα προσωπικής δουλείας που να παρέχει κάποια εξουσία ή χρησιμότητα υπέρ ορισμένου προσώπου (περιορισμένες προσωπικές δουλείες). Οι δουλείες αυτές μπορούν να συνίστανται και σε οτιδήποτε αποτελεί περιεχόμενο πραγματικής δουλείας. Άρθρο 1189: Η έκταση της περιορισμένης προσωπικής δουλείας προσδιορίζεται, σε περίπτωση αμφιβολίας, από τις προσωπικές ανάγκες του δικαιούχου. Άρθρο 1190: Η περιορισμένη προσωπική δουλεία, εφόσον δεν ορίστηκε διαφορετικά,ε ίναι αμεταβίβαστη και αποσβένυται με το θάνατο του δικαιούχου ή όταν εκλείψει το νομικό πρόσωπο υπέρ του οποίου είχε συσταθεί. Άρθρο 1191: Στις περιορισμένες προσωπικές δουλείες εφαρμόζονται κατά τα λοιπά οι διατάξεις για τις πραγματικές δουλείες, εφόσον συμβιβάζονται και με τη φύση των προσωπικών δουλειών.

8 Ψ m φ Φ Η ϊϊίγΰλλοτρνίυοττ] α χ ίτ ή τ ο υ γιο. 5 i]fio O iu ωφέλτεια. Η εναλλαγή προίκας η οποία έχει ως αντικείμενο ακίνητο ή πλοίο, Η διανομή κ.λπ. ακινήτων μεταξύ τοον συγκυριών τους. Σύσταση, απόσβεση ή μεταβίβαση, μαζί με το δεσπόζον ακίνητο, πραγματικής δουλείας από τις προβλεπόμενες από τα άρθρα 1118^ επί του A.IC. * 4. Ως αξία του ακινήτου ή του εμπραγμάτου επ'αυτού δικαιώματος ή του πλοίου, λογίζεται η αγοραία αξία (βάσει συγκριτικών στοιχείων) ή αυτή που προκύπτει από το. αντικειμενικό ή μικτό σύστημα (άρθρα 41 και 41 του Ν. 1249/82) και την οποία έχουν αυτά (τα ακίνητα κ.λπ) κατά την ημέρα μεταβίβασής τους. 5. Έννοια του πλοίου: Πλοίο κατά την έννοια του νόμου (άρθρο 1 εδάφιο α' Ν. 3816/1958) είναι κάθε σκάφος χωρητικότητας καθαρής τουλάχιστον δέκα κόρων, προορισμένο να κινείται αυτοδύναμα στη θάλασσα. 6. Η επανάληψη συμβολαίου μεταξύ των αυτών προσώπων ή των ειδικών ή καθολικών διαδόχων τους για το ίδιο ακίνητο, για οποιαδήποτε αιτία, καθώς και η διόρθωση συμβολαίου, εφόσον δεν αναφέρεται στο όνομα του πωλητή, του αγοραστή, στο τίμημα, στην έκταση ή στην θέση του ακινήτου, δεν δημιουργεί υποχρέωση καταβολής φόρου. Στην περίπτωση όμως που με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι το τίμημα, η έκταση του ακινήτου που αγοράστηκε είναι μεγαλύτερα από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο, φόρος οφείλεται μόνο για το επιπλέον τίμημα ή την αξία της επιπλέον έκτασης του ακινήτου αυτού. Αντίθετα, αν με μεταγενέστερο συμβόλαιο διευκρινίζεται ότι το τίμημα, η έκταση που αγοράστηκε είναι μικρότερα από αυτά που περιγράφονται στο αρχικό συμβόλαιο, δεν ^Αρθρο 1118: Πάνω σε ακίνητο μπορεί να αποκτηθεί εμπράγματο δικαίωμα υπέρ του εκάστοτε κυρίου άλλου ακινήτου, που να παρέχει κάποια ωφέλεια (πραγματική δουλεία).

9 οφείλεται φόρος (άρθρο 1, παρ.6 όπως ισχύει με την παρ. 4 του άρθρου 19 του Ν.2459/ , Αν σε συμβόλαιο μεταβίβασης ακινήτου ή εμπράγματου σε αυτό δικαιώματος, που συντάσσεται με οποιαδήποτε αιτία (δωρεά, γονική παροχή, κληρονομιά, αγοραπωλησία, διανομή, ανταλλαγή κ.λπ), η έκταση του μεταβιβαζόμενου ακινήτου είναι μεγαλύτερη από αυτή που αναγράφεται στον με επαχθή αιτία τίτλο κτήσης αυτού (αγορά, διανομή, ανταλλαγή κ.λπ), εκτός του οικείου φόρου για τη σύμβαση μεταβίβασης, καταβάλλεται και φόρος μεταβίβασης για την αξία της επιπλέον έκτασης, με χρόνο φορολογίας το χρόνο κατάρτισης του μεταβιβαστικού συμβολαίου που βαρύνει τον μεταβιβάζοντα το ακίνητο. Δεν οφείλεται φόρος αν η επιπλέον έκταση δεν υπερβαίνει το ποσοστό δύο τοις εκατό (2%) της έκτασης που αναγράφεται στον αρχικό τίτλο κτήσης και η αξία του ποσοστού αυτού δεν υπερβαίνει τις τριακόσιες χιλιάδες ( ) δραχμές.

10 ΥΠΟΚΕΙΜΕΝΟ TOY ΦΟΡΟΥ ο φόρος μεταβίβασης, που αναλογεί στο τίμημα μεταβίβασης που αναγράφεται στο συμβόλαιο, βαρύνει τον αγοραστή (Ν. 1882/90 άρθρο 14, παρ. 6). Ο Φ.Μ.Α. που αναλογεί στη διαφορά μεταξύ της αξίας (αγοραίας ή αντικειμενικής) και του τιμήματος μεταβίβασης και οι προσαυξήσεις που προβλέπονται από το Ν. 2523/97, βαρύνουν τον αγοραστή. Σε περίπτωση μεταβίβασης με πλειστηριασμό, ως αγοραστής νοείται και ο υπερθεματιστής. Κατ'εξαίρεση, σε περίπτωση που με την μεταβίβαση του πλοίου ή μεριδίου πλοίου επέρχεται και ταυτόχρονα αλλαγή της σημαίας, ο ανωτέρω φόρος και οι προσαυξήσεις βαρύνουν τον πωλητή. Σε περίπτωση διανομής ακινήτων μεταξύ συγκυρίων, ο φόρος βαρύνει καθένα των συγκυρίων κατά σχέση ανάλογη προς την αξία της μερίδας του. Σε περίπτωση αναγκαστικής απαλλοτριώσεως ακινήτου για δημόσια ωφέλεια, ο φόρος μεταβίβασης βαρύνει σε κάθε περίπτωση τον υπόχρεο προς πληρωμή της αποζημίωσης. 2. Σε περίπτωση διπλής μεταβίβασης: α) Ο εκ προσυμφώνου αγοραστής βαρύνεται με το φόρο που αναλογεί στο τίμημα μεταβιβάσεως που αναγράφεται στο προσύμφωνο. β) Ο οριστικός αγοραστής βαρύνεται με το φόρο που αναλογεί σε ολόκληρη την αξία του μεταβιβαζόμενου περιουσιακού στοιχείου, την οποία είχε αυτό κατά την ημέρα καταρτίσεως της οριστικής συμβάσεως μεταβίβασής του. 3. Επί πέντε έτη, από της ημέρας της υπογραφής του οριστικού συμβολαίου, ευθύνεται αλληλέγγυα με τον αγοραστή, δηλαδή εις ολοκλήρου, και κάθε τρίτος κάτοχος

11 του μεταρΐρασ&έντος περιουσιακού στοιχείου, τόσο για τον αναλογούντα κύριο φόρο, όσο και για τις προσαυξήσεις.

12 ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ 2^ ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΑΞΙΑ ΤΩ Ν ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ άμ

13 ΦΟΡΟΛΟΓΗΤΕΑ ΑΞΙΑ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ 1. Για τον καθορισμό της αξίας του ακινήτου ή του πραγματικού δικαιώματος επί του ακινήτου ή του πλοίου λαμβάνεται υπόψη: α) Η ημέρα σύνταξης του συμβολαιογραφικού προσυμφώνου, αν το οριστικό συμβόλαιο συντάσσεται μέσα σε δύο (2) χρόνια από την σύνταξη του προσυμφώνου. β) Η ημέρα της μεταγραφής δικαστικών αποφάσεων. γ) Η ημέρα έκθεσης του πλειστηριασμού επί μεταβίβασης ακινήτου κ.λπ. που διενεργείται κατόπιν αναγκαστικού ή εκούσιου πλειστηριασμού. δ) Η ημέρα της υπογραφής του οριστικού συμβολαίου σε όλες τις άλλες περιπτώσεις. 2. Για τον προσδιορισμό της αξίας των ακινήτων κ.λπ. που βρίσκονται σε περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα (άρθρο 41 Ν. 1249/82) ή το μικτό σύστημα (άρθρο 41A Ν. 1249/82), λαμβάνονται υπόψη και συνεκτιμώνται τα στοιχεία μεταβιβάσεων παρόμοιων περιουσιακών στοιχείων, που προκύπτουν από άλλα συμβόλαια ή από εκτίμηση που έγινε για την επιβολή του φόρου κληρονομιάς, δωρεών γονικών παροχών ή από άλλες εκτιμήσεις. Σε περίπτωση που ελλείπουν τα στοιχεία αυτά, ή τα υπάρχοντα είναι ανεπαρκή ή απρόσφορα κατά την κρίση του Προϊσταμένου της Δ.Ο.Υ., ενεργείται από αυτόν προσδιορισμός της αξίας με χρησιμοποίηση κάθε άλλου μέσου. Για τις περιοχές που ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας ακινήτων, η φορολογητέα αξία τους προσδιορίζεται με βάσή τις τιμές ζώνης και τους αυξομειωτικούς συντελεστές που ισχύουν στην περιοχή. Για τις περιοχές όμως που ισχύει το μικτό σύστημα προσδιορισμού της αξίας, η φορολογητέα αξία

14 προσόιοριι,εται για μεν τα κΐισματα με ανιικ;ειμενικα κριτήρια (έντυπα Κ1-Κ9), για δε το οικόπεδο με (y 11Vk' ο ι τ I κ ό ri τ π 1 y ε ί α. 3. Επί μεταβιβάσεως της ψιλής κυριότητας, συστά-σεως επικαρπίας ή οίκησης, για τον καθορισμό της αξίας τους εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του Ν.Δ. 118/73 «περί Κωδ. φορολογίας κληρονομιών-δωρεών γονικών παροχών και κερδών εκ λαχείων». Κατ'εξαίρεση, επι μεταβιβάσεως της ψιλής κυριότητας και παρακρατήσεως της επικαρπίας για ορισμένα χρόνια, η αξία της ψιλής κυριότητας, επί της οποίας θα υπολογισθεί ο φόρος, δεν μπορεί να είναι κατώτερη της αξίας που προκύπτει σε περίπτωση ισοβίου παρακράτησης της επικαρπίας. 4. Επί μεταβιβάσεως ιδανικού μεριδίου ακινήτων, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η αναλογούσα αξία του μεταβιβαζομένου μεριδίου του ακινήτου κ.λπ. Αν όμως μεταβιβάζονται ιδανικά μερίδια από τον ίδιο πωλητή προς τον ίδιο αγοραστή με περισσότερες της μιας πράξεις, που απέχουν μεταξύ τους λιγότερο από 24 μήνες, για τον υπολογισμό του φόρου λαμβάνεται υπόψη η συνολική αγοραία αξία των μερίδων που μετα-βιβάστηκαν με τις πράξεις αυτές, αφού εκπεσθεί ο καταβληθείς φόρος για τις προηγούμενες μεταβιβάσεις. 5. Από , επί μεταβιβάσεως βάσει ειδικών διατάξεων ακινήτων του Δημοσίου ή Ν.Π.Δ.Δ. σε ιδιώτη, ως αξία θεωρείται το τίμημα που αναγράφεται στο παραχωρήτηριο ή σε κάθε άλλη σχετική πράξη που εκδίδεται (Ν. 1882/90, άρθρο 14, παρ. 8). 6. Σε περίπτωση που, σε μεταβιβαστικό συμβόλαιο το τίμημα ή επί αναγκαστικού ή εκούσιου πλειστη-ριασμού, το εκπλειστηρίασμα είναι μεγαλύτερο της αντικειμενικής αξίας του μεταβιβαζόμενου ακινήτου, ο Φ.Μ.Α. υπολογίζεται επί του τιμήματος του εκπλειστηριασμού.

15 10 ΦΟΡΟΛΟΓΙΚΟΙ ΣΥΝΤΕΛΕΣΤΕΣ 1. Σύμφωνα με τις διατάξεις του άρθρου 4 παρ. 3 του Ν. 107/80, από ο συντελεστής του φόρου μεταβίβασης ορίζεται σε ποσοστό 9% για το μέχρι δρχ. τμήμα της αγοραίας αξίας και σε 11% για το πέρα του ποσού αυτού τμήμα αυτής. 2. Οι ανωτέρω συντελεστές Φ.Μ.Α. προσαυξάνονται από 9% σε 11% και από 11% σε 13% αντίστοιχα, όταν το ακίνητο που μεταβιβάζεται βρίσκεται σε περιοχή που λειτουργεί ή έχει συσταθεί Πυροσβεστική Υπηρεσία (άρθρο 1 Ν.Δ. 3563/56, όπως τροποποιήθηκε με το άρθρο 4 παρ. 6 του Ν /198Θ). 3. Ο φόρος μεταβίβασης, που υπολογίζεται σύμφωνα με τα παραπάνω, μειώνεται στο τέταρτο (1/4) στις ακόλουθες περιπτώσεις: α) Σε αυτούσια διανομή ακινήτων (εκούσια ή δικαστική) μεταξύ των συγκυριών, ανάλογα με τη μερίδα που έχει ο καθένας και μόνο για την αξία των μερίδων που εξέρχονται από την κοινωνία. Σε ανισομερή διανομή, αν για την διαφορά καταβάλλεται αντάλλαγμα, οφείλεται φόρος μεταβίβασης, με συντελεστή 9% ή 11% ή 13% κατά περίπτο)ση, διαφορετικά οφείλεται φόρος δωρεάς. β) Σε περίπτωση διάλυσης ομόρρυθμης ή ετερ-ρόρυθμης εταιρείας ή Ε.Π.Ε. και μεταβίβασης της ακίνητης περιουσίας της στα μέλη της, ανάλργα με την εταιρική τους μερίδα, εφόσον δεν έγινε εκχώρηση της εταιρικής μερίδας κατά το τελευταίο πριν από τη διάλυση έτος. Το ίδιο ισχύει και σε περίπτωση απόληψης μερίδων από την ακίνητη περιουσία εταίρων που αποσύρονται από την εταιρεία.

16 II '4...O' ΰΝίίμαιυς ψύμυ^ μ^ταρφαστίςγ "που υπολογιςεται σύμφίονα με τα παραπάνω, μειώνεται στο μισό (1/2) στις ακόλουθες πεοιπτοόσειτ: α) Επί υποχρεωτικής ανταλλαγής σύμφωνα με το νόμο τμημάτων οικοπέδων που γειτονεύουν για να γίνουν αυτά οικοδομήσιμα. β) Επί συγχώνευσης Ανων. Εταιρειών, δια συστάσεως νέας ή δια συγχωνεύσεως ή εξαγοράς μίας ή περισσοτέρων από άλλη, συνεπεία της οποίας συντελείται μεταβίβαση ακινήτων κ.λπ, καθώς και επι συγχωνεύσεως συνεταιρισμών ή ανωνύμου εταιρείας με συνεταιρισμό. γ) Επί αγοράς ακινήτου κατά το ποσοστό που καλύπτεται η αγοραία αξία του με κεφάλαια που αποδεδειγμένα εισάγονται από την αλλοδαπή: ί) Από Έλληνες που εργάζονται ή εργάστηκαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στο εξωτερικό για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια. ϋ) Από Έλληνες ναυτικούς που εργάζονται ή εργάστηκαν σε πλοία με ελληνική ή ξένη σημαία για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια που εκτελούσαν πλόες εξωτερικού έστω και αν προσεγγίζουν και σε ελληνικά λιμάνια και ο βασικός μισθός τους προβλέπεται από το μισθολόγιο που ισχύει κάθε φορά ότι καταβάλλεται σε ξένο νόμισμα. ίϋ)από ομογενείς εγκατεστημένους στο εξωτερικό τουλάχιστον έξι (6) χρόνια (παρ. 6 άρθρο 19, Ν. 2459/97). δ) Επί απαλλοτριώσεως οικοπέδων για δημόσια ωφέλεια. Αναγκαστική απαλλοτρίωση αποτελεί τόσο η αναγκαστική προσκύρωση οικοπέδου όσο και η ρυμοτομία ακινήτων.

17 12 ~Έήί E it i U v (τΰλλόίγτ}».^ ΚΌ Ό β μ ισ ι^ ο ν τ α ί και τα δύο στην Ελλάδα. Όταν τα ανταλλασσόμενα ακίνητα είναι άνισηε αξίας, τ_ότε για την επιπλέον αξία οφείλεται φόρος μεταβίβασης με ακέραιο συντελεστή αν καταβλήθηκε αντάλλαγμα, διαφορετικά οφείλεται φόρος δωρεάς. Επί ανταλλαγής ακινήτων που βρίσκονται το ένα στην ημεδαπαπή και το άλλο στην αλλοδαπή δεν έχει εφαρμογή η παρούσα διάταξη, δεδομένου ότι οι διατάξεις του Α.Ν. 1521/50 εφαρμόζονται μόνο σε μεταβιβάσεις ακινήτων που βρίσκονται στην Ελλάδα. Συνεπώς, στην περίπτωση αυτή οφείλεται φόρος μεταβίβασης με ακέραιο συντελεστή μόνο επί της αξίας του ακινήτου που βρίσκεται στην Ελλάδα. Οι ανωτέρω φορολογικοί συντελεστές μειώνονται κατά ποσοστό σαράντα τα εκατό (40%), για αγορά ακινήτων, από φυσικά πρόσωπα που κατοικούν μόνιμα σε νησιά με πληθυσμό, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, κάτοο από τρεις χιλιάδες εκατό (3.100) κατοίκους. Η μείωση αυτή των φορολογικών συντελεστών παρέχεται για μία δεκαετία, που αρχίζει από (άρθρο 8, Ν. 2458/97).

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3 ΔΗΛΩΣΗ TOY ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΣ ΔΗΛΩΣΗ ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ ΜΙΚΤΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΥ ΤΗΣ ΑΞΙΑΣ ΤΩΝ ΑΚΙΝΗΤΩΝ

19 \ n / A i ^ Z - n I W I l V l L l r \ D l D. H L i l ^ n ^ 1. Για κ'άθε αεταβίβαση ακινήτου οι συιιβαλλόαενοι υποχρεούνται, πριν από την σύνταξη του συμβολαίου, να επιδώσουν κοινή δήλωση Φ.ιΜ.Α. προς τον αρμόδιο Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. της περιφέρειας, στην οποία βρίσκεται το ακίνητο ή όταν πρόκειται για πλοία της περιφέρειας στην οποία είναι νηολογημένο αυτό. 2. Όταν υπόχρεοι είναι φυσικά πρόσωπα, η δήλωση υποβάλλεται από αυτούς ή από τους πληρεξουσίους τους ή από νομίμους αντιπροσώπους. Όταν υπόχρεοι είναι νομικά πρόσωπα, η δήλωση υποβάλλεται από τους αντιπροσωπεύοντες αυτά ή από τους πληρεξούσιούς τους. 3. Η δήλωση είναι απαράδεκτη αν δεν περιέχει: α) Την φορολογική αρχή προς την οποία απευθύνεται. β) Το όνομα, το όνομα πατρός και το επώνυμο των δηλούντων. γ) Το επάγγελμα των δηλούντων. δ) Την κατοικία και αν λείπει αυτή την διαμονή καθώς και την επαγγελματική εγκατάσταση ή την έδρα των δηλούντων. ε) Την νομική σχέση αυτών προς το μεταβιβαζόμενο περιουσιακό στοιχείο. στ) Το είδος του μεταβιβαζόμενου περιουσιακού στοιχείου και σύντομη περιγραφή αυτού. ζ) Τον τρόπο κτήσεώς του από τον μεταβιβάζοντα. η) Το ποσό του αναλογούντος φόρου μεταβίβασης.

20 14 ^ ΤτίΤ αξ^ίώ ΐϋυ ακινήτου if την καθαρά του πλοίου. χωρητικότητα ι) Τον διορισμό αντικλήτων, των δηλούντων. ια) Το ονοματεπώνυμο, επάγγελμα και την διεύθυνση κατοικίας των πληρεξουσίων ή αντικλήτων των δηλούντων. ιβ) Το ονοματεπώνυμο και τη διεύθυνση του συμβολαιογράφου ο οποίος συντάσσει το συμβόλαιο. ιγ) Τον τόπο και τη χρονολογία της δήλωσης. 4. Η ακρίβεια του περιεχομένου της δήλωσης βεβαιώνεται υποχρεο^τικά με την υπογραφή των συμβαλλομένων ή των πληρεξουσίων τους. 5. Σε περιπτώσεις εκουσίων ή δικαστικών πλει-στηριασμών ή σε αναγκαστικές, λόγω χρέους, μεταβιβάσεις ακινήτου κ.λπ, η δήλωση επιδίδεται από τον υπερθερματιστή μέσα σε πέντε εργάσιμες μέρες από τη διενέργεια του πλειστηριασμού και πάντως πριν από τη σύνταξη της περίληψης της κατακυρωτικής έκθεσης. Επί αναγκαστικής απαλλοτρίωσης ακινήτων για δημόσια ωφέλεια, η δήλωση φόρου μεταβίβασης επιδίδεται από τον υπόχρεο προς πληρωμή της αποζημίωσης ή από τον κατά νόμο ενεργούντα για λογαριασμό του, πριν την καταβολή της προσο^ρινά ή οριστικά καθορισθείσας αποζημίωσης και καταβάλλεται από αυτούς εξ ολοκλήρου ο αναλογών φόρος μεταβίβασης. Η παρακατάθεση της προσδιορισθείσας αποζημίωσης απαγορεύεται χωρίς την προσκόμιση κυρωμένου αντιγράφου της υποβληθείσας δήλωσης. 6. Επιτρέπεται η επίδοση της δήλωσης σε αναρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., όταν είναι δύσκολη η επίδοσή της στον αρμόδιο Προϊστάμενο, ο οποίος αφού καταχωρήσει τη δήλωση αυτή στο βιβλίο δηλώσεων.

21 15 υποχρεουται να στείλει αυτή Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. προς έλεγχο. ~στον αρμόδιο Η δήλο)ση αυτή είναι απαράδεκτη αν δεν περιέχει διορισμό ειδικού αντικλήτου του αγοραστού, ο οποίος κατοικεί στην έδρα της Δ.Ο.Υ. προς την οποία θα διαβιβασθεί η δήλωση αυτή. Κατ'εξαίρεση, αν στην περιφέρεια που βρίσκεται το μεταβιβαζόμενο ακίνητο εφαρμόζεται το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων, ο αναρμόδιος Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ., στον οποίο επιδίδεται η δήλωση, χορηγεί αντίγραφο της δήλωσης για την σύνταξη συμβολαίου και στη συνέχεια διαβιβάζει την δήλωση στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. για έλεγχο των προσδιοριστικών στοιχείων του ακινήτου που δηλώθηκε. 7. Η δήλωση είναι απαράδεκτη αν δεν βεβαιώνεται από το τμήμα εσόδων ότι εισπράχθηκε ο αναλογών φόρος επί της δηλωθείσης αξίας. 8. Η δήλωση υποβάλλεται σε τρία αντίγραφα, εκ των οποίων τα δύο κρατούνται από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. και το τρίτο, αφού βεβαιωθεί από τον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ. για την ακρίβεια της αντιγραφής, παραδίδεται στον συμβαλλόμενο. 9. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. δύναται, με απόφασή του, να αναθέσει στον Ειρηνοδίκη ή στον Συμβολαιογράφο της περιφέρειάς του την παραλαβή δήλωσης Φ.Μ.Α. και την χορήγηση αντιγράφου αυτής, υποχρεούνται δε, σε δέκα μέρες το βραδύτερο, να αποστείλουν επί αποδείξει τη δήλωση στον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. 10. Για μεταβιβάσεις ακινήτων που βρίσκονται στην Ελλάδα και συντελούνται στην αλλοδαπή ενώπιον ελληνικής προξενικής αρχής, η δήλωση επιδίδεται στον Πρόξενο, ο οποίος και διαβιβάζει επί αποδείξει την δήλωση στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., ο οποίος με τη σειρά του εκδίδει και το αντίγραφο της δήλωσης για τη μεταγραφή του συμβολαίου.

22 16 ΕΛΕΓΧΟΣ ΔΗΛΩΣΕΩΣ Έλεγχος της δηλώσεως του Φ.Μ.Α. διενεργεί ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ., αναθέτοντας την εκτίμηση της αξίας του μεταβιβασθέντος ακινήτου η πλοίου σε κατάλληλους φοροτεχνικούς υπαλλήλους ή άλλους δημοσίους υπαλλήλους ή σε υπαλλήλους Εθνικής Κτηματικής Τράπεζας ή σε μηχανικούς, οι οποίοι υποχρεούνται να υποβάλλουν το πόρισμά τους σε 10 ημέρες το αργότερο. Επίσης από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. μπορεί να διαταχθεί πραγματογνωμοσύνη. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. μπορεί να προσδιορίζει αξία μεγαλύτερη ή μικρότερη της καθορισθείσης από τον εκτιμητή, αναγράφοντας στο τέλος της έκθεσης τα στοχεία στα οποία στηρίζεται. Με βάση το πόρισμα, καταρτίζεται φύλλο ελέγχου, το οποίο κοινοποείται στον υπόχρεο ή στον πληρεξούσιό του και σε περίπτωση θανάτου του υπόχρεου, στους κληρονόμους του. Ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. δεν δύναται με νεώτερο φύλλο ελέγχου να αυξήσει την καθορισθείσα με το πρώτο φύλλο ελέγχου αξία του ακινήτου κ.λπ. Εξαιρετικά δύναται να κοινοποιήσει νέο φύλλο ελέγχου με μεγαλύτερη αξία, όταν ο εκτιμητής επί τη βάσει της έκθεσης του οποίου καταρτίσθηκε το πρώτο φύλλο, τιμωρήθηκε πειθαρχικά για βαρειά αμέλεια ή δόλο κατά την εκτίμηση αυτή.

23 ΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ί^ρχια ΙΣΙΑ 01Κ0Ν0ΜΙ!<Ή ΜΠΗΡΡΤ.ΙΑ ΑΡΙΘ. ΔΗΛΩ ΣΗΣ:.. ΧΡΟΝΟΛ.Φ ΟΡΟΛ. ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗ ΣΑΚΙΝΗΤΟΥ ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές στις οποίες ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της ; των ακινήτων). (Υποβάλλεται σε 3 αντίτυπα) ΠΡΟΣ: Τον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ... Ονοματεπώνυμο Οδός Διεύθυνση Αριθ. Συνοικία Πόλη Τηλεφ. μβολαιογράφου ιισθου Υποθηκοφύλακα Γίκλήτου αγοραστή; ηκλήτου πωλητή: 10ΘΗΚ0Φ ΥΛΑΚΕΙ0: ΥΜΠΛΗΡΩΣΕΤΕ ΪΩΣΗ ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΠΡΟ- Α ΤΙΣ ΟΔΗΓΙΕΣ.

24 1 8 θυνση Δ.Ο.Υ. Ποσοστό E to c Εισοδήματος γέν/σης θ. Συνοικία Πόλη Τηλέφ, πκ ΨΚ" ΕΠ" Αριθμός Φορ. Μητρώου!ί 1 ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ ΙΣΗΣ ίσ ΔΗΛΩΣΗΣ ΦΟΣ 1: Στη παράγραφο αυτή συμπληρώνονται με ΚΕΦΑΛΑΙΑ γράμματα τα στοιχεία των αγοραΰς και το μεταβιβαζόμενο ποσοστό της 'πλήρους κυριότητας, της" ψιλής κυριότητας ή τη ς"* ς. Επίσης συμπληρώνεται η Δ.Ο.Υ. στην οποία οι αγοραστές υποβάλλουν δήλωση φόρου εισοδή- 0 αριθμός Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.). Ο αριθμός αυτός βρίσκεται καταχωρημένος στη ορολογίας εισοδήματος ή στο εκκαθαριστικό σημείωμα. Αν κάποιος αγοραστής δεν υποβάλλει ορολογίας εισοδήματος και κατά συνέχεια δεν έχει αριθμό φορολογικού μητρώου να γράφεται η,εν ΥΠΑΡΧΕΙ». ΦΟΣ 2: Στη παράγραφο αυτή συμπληρώνονται τα στοιχεία των πωλητών με τον ίδιο ακριβώς συμπληρώθηκαν στη παράγραφο 1 τα στοιχεία των αγοραστών. ΦΟΣ 3: Σε περίπτωση σύστασης δικαιώματος δουλείας αναγράφεται η διάρκεια αυτής. Αν υπάρτία αναγράφεται η ηλικία του επικαρπωτή. ΦΟΣ 4: Συμπληρώνεται κατά τις ενδείξεις.

25 ;ΛΛΗΝ!ΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ ίεριφερειακη ΔίΟίΚΗΣΗ ΝΟΜ... ΗΜΟΣίΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΥΠΗΡΕΣΙΑ Τ ί' > 13 e-jpi5g r-41s Έτος... Αριθ. Δηλ..... I ΔΗΛΩΣΗ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΚΙΝΗΤΩΝ (Για ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές που ισχύει το μικτό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων βάσει του άρθρου 41α του ν. 1249/82) ΑΓΟΡΑΙΤΕΣ ϊ Α.ΦΜ. ή Ταυτότητας (ΥποβαλνΚεται σε 3 αντίτυπα) Προς τον Προϊστάμενο Δ.Ο.Υ Ονοματεπώνυμο Επάγγελμα ΔιεύθυνσηΟ) (Πόλη-οδός-αριθμός) Δ.Ο.Υ. Φορολογίας Ποσ. συνιδ.(5) Εισοδημ. (4) Π.Κ. Φ.Κ. ΕΠ. ΠΩ ΛΗΤΕΙ I! W * ΗΗ ζχ 1Ρ*- %σ 5< }ijw Ονοματεπώνυμο. Επάγγελμα Δ/νση Α.Φ.Μ. ή ΤΑΥΤ Τηλ. νξία ολοκλήρου οικοπέδου δρχ. ^ξία ποσοστού οικοπέδου που μεταβιβάζεται δρχ. ιξία ολοκλήρου ή ποσοστού κτίσματος (που δηλώνεται) δρχ. ιντιχειμενική αξία ολοκλήρου ή ποσοστού κτίσματος δρχ. ^ξία για την οποία καταβλήθηκε συνάλλαγμα δρχ ρόπος και Τίτλος κτήσης ( 8 ) Έτος κτήσης Χρονολ. φορολ. (7 ) οματεπώνυμο Συμβ/φου /ση ερομηνία παραλαβής. Ο Προϊστάμενος Δ.Ο.Υ. -Τηλ.. Έδρα Αμισθος Υποθ/κας Βεβαιώνεται υπεύθυνα η ακρίβεια του περιεχομένου της δήλωσης αυτής σύμφωνα με την παράγρ. 5 του άρθρου 7 του α.ν. 1521/1950, όπως ισχύει και γνωρίζοντας τις κυρώσεις που επικαλούνται τα άρθρα 9 παρ. 1,4,5 και 15 του ιδίου νόμου, ως και το άρθρο 31 του ν. 820/1978. Οι Πωλητές Οι Αγοραστές 19

26 ΣΚΑΡΙΦΗΜΑ ( 12) ΟΔΗΓΙΕΣ 1. Υποβάλλεται κοινή δήλωση από τους αγοραστές και πωλητές σε τρία αντίτυπα. Το πρωτότυπο στέλνεται στο ΚΕ.Π.Υ.Ο., το πρώτο αντίγραφο παραμένει στην Δ.Ο.Υ. και το δεύτερο επιστρέφεται στο φορολογούμενο για τη σύνταξη του συμβολαίου. Για κάθε ακίνητο που μεταβιβάζεται υποβάλλεται χωριστή δήλωση, έστω κγ αν οι συμβαλλόμενοι είναι τα Ιδια πρόσωπα και συντάσσεται ένα συμβόλαιο. 2. Συμπληρώνεται πάντοτε η αρμόδια Δ.Ο.Υ. της τοποθεσίας του ακινήτου. Η δήλωση μπορεί να κατατεθεί σε άλλη Δ.Ο.Υ. που την διαβιβάζει στην αρμόδια. 3. Αναγράφεται η διεύθυνση της κύριας επαγγελματικής απασχόλησης αν ο αγοραστής ή ο πωλητής είναι επαγγελματίας. 4. Σημειώνεται η Δ.Ο.Υ. Φορολογίας εισοδήματος των αγοραστών και πωλητών. 5. Ποσοστό Συνιδιοκτησίας: Στις στήλες Π.Κ., Ψ.Κ. και ΕΠ. γράφονται αντίστοιχα τα ποσοστά πλήρους κυριότητας, ψιλής κυριότητας και επικαρπίας που περιέχονται σε κάθε αγοραστή. Με τον ίδιο τρόπο συμπληρώνονται οι αντίστοιχες στήλες που αφορούν τους πωλητές. 6. Ο αντίκλητος που ορίζεται από τον αγοραστή πρέπει να κατοικεί στην περιφέρεια της τοποθεσίας του ακινήτου. 7. Αναγράφεται η ημέρα, ο μήνας και το έτος. 8. Αναφέρεται από τους πωλητές ο τρόπος κτήσης (μεταβίβαση, δωρεά κ.λ.π.) και ο αριθμός του σχετικού συμβολαίου. 9. Αναγράφεται από την Υπηρεσία η προσωρινή αξία του οικοπέδου ή του ποσοστού οικοπέδου που μεταβιβάζεται ολογράφως και αριθμητικά. 10. Αναγράφεται από την Υπηρεσία ή αντικειμενική αξία, του κτίσματος που μεταβιβάζεται ολογράφως και αριθμητικά ή η δηλωθείσα αξία εφόσον αυτή είναι μεγαλύτερη της αντικειμενικής. 11. Αναγράφεται το άθροισμα των δύο αξιών 9 & 10 (οικοπέδου και κτίσματος) ολογράφως και αριθμητικά. Τότε και με την προϋπόθεση ότι όλα όσα δηλώνονται στοιχεία είναι αληθινά, η υπόθεση περαιώνεται οριστικά. 12. Σχεδιάζεται σκαρίφημα του μεταβιβαζομένου οικοπέδου, ή\αγροτεμαχίου κ.λ.π. ΠΡΟΣΟΧΗ: 1. Σε περίπτωση ανακρίβειας των στοιχείων της δήλωσης, επιβάλλονται οι κυρώσεις που προβλέπονται από την παράγρ. 4 του άρθρου 9 του αν. 1521/1950 (πρόσθετος φόρος 300% ) για το οικόπεδο, από την παρ. 3 του άρθρου 14 του ν. 1473/84 όπως ισχύει (πρόσθετος φόρος 100%) για το κτίσμα και του άρθρου 31 του Ν /7 8 (πρόστιμο). 2. Η δήλωση συνοδεύεται από τα αντίστοιχα φύλλα υπολογισμού της αξίας του μεταβιβαζομένου ακινήτου σε δύο αντίτυπα.

27 . ^ ' / - " C.3T >^ J. / ', ^ S y'^ ; '/... ::Γ'' '.-5^ λ : ; < ;.»?> ;<. <''-.*{. '....-.^ΐ.' :-. ;» - /. -,,λ<>,-:ϊ.-'.-ρ*...λ>/ί^-.;-.-->., ΚΕΦΑΛΑΙ04 r ί - y»r ΛΟ- ΛΑ r.-^w.. - -> 'ρ. '= η- ': - ΚΑΤΑΒΟΛΗ ΤΟΥ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ί r ΕΙΔΙΚΕΣ ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΒΟΛΗΣ ΦΟΡΟΥ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΠΑΛΛΑΓΕΣ ΑΠΟ ΤΟ ΦΟΡΟ ΜΕΤΑΒΙΒΑΣΗΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΛΟΓΩ Α Γ Ο Ρώ ΠΡΩΤΠΙΣ ΚΑΤΟ ΙΚΙ^ " '' ΔΙΚΑΙΟΥΧΟΙ ΑΠΑΛΛ^ρ: ΤΟΥ ΦΜΑ ΠΑ ΑΓΟΡΑ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΛΟΓΩ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ,,. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΚΟΥΣ..... ΠΕΡΙΠΤΩΣΕΙΣ ΕΠΙΣΤΤΟΦΗΣ ΦΟΡΟΥ Ν ^Τ^ΙΒΑ ΣΗ Σ 3 ' ' %τ^ ~ ' >' -' ~β^ *' -* ' * ''Ρ ''.,. -, / >. - i, ; ; ^ί;ς - ^. ' ^ '= * "λ'»', ~ C^ίΛv-"> - Λ- -,Α ' ' W.: Ρ> W, Ρ ^, - /, '. ^ λ:-is M isaeep -liiifliiw. ^

28 ΈΓ^Τα ΒΟ ΛΗ t o y ΦΟΡΟΥ 1. ο Φ.Μ.Α. καταβάλλεται εξ ολοκλήρου με την υποβολή της δήλωσης. 2. Κατά την υποβολή της δήλωσης Φ.Μ.Α. και εντός δύο εργασίμων ημερών, ο Προϊστάμενος της Δ.Ο.Υ. είτε αποδέχεται το δηλούμενο τίμημα, οπότε η μεταβίβαση περαιώνεται ως ειλικρινής, είτε προσδιορίζει προσωρινά την αγοραία αξία του ακινήτου, την οποία αναγράφει στο αντίτυπο της δήλωσης που δίνει στους συμβαλλόμενους. Όταν συντρέχουν σοβαροί λόγοι, ο προσδιορισμός της προσωρινής αξίας μπορεί να πραγματοποιηθεί, μετά από έγκριση του εποπτεύοντος επιθεωρητή, το αργότερο εντός δέκα ημερών από την υποβολή της δήλωσης. 3. Ο βαρυνόμενος με το φόρο, επί της τυχόν διαφοράς μεταξύ της αγοραίας αξίας και του τιμήματος του μεταβιβαζομένου ακινήτου, δύναται εντός ανατρεπτικής προθεσμίας δύο μηνών από την ημερομηνία παραλαβής της δήλωσης, να επιδώσει συμπληρωματική δήλωση Φ.Μ.Α., εάν συμφωνεί με την προσδιορισθείσα από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ. αξία και να καταβάλλει ταυτόχρονα το μισό του αναλογούντος επί της αξίας αυτής φόρο, χωρίς πρόσθετο φόρο και πρόστιμο. Το υπόλοιπο ποσό του φόρου αυτού βεβαιώνεται αμέσως και εισπράττεται εντός του επομένου από τη βεβαίωση μήνα. Στην περίπτωση αυτή η μεταβίβαση περαιώνεται ως ειλικρινής, με την προϋπόθεση ότι όλα τα στοιχεία της δήλωσης είναι ειλικρινή. 4. Σε περίπτωση που δεν υποβληθεί από τον υπόχρεο συμπληρωματική δήλωση εντός της προαναφερόμενης προθεσμίας, διενεργείται έλεγχος από τον Προϊστάμενο της Δ.Ο.Υ., χωρίς να τον δεσμεύει η προσωρινή αξία κατά τον έλεγχο για τον προσδιορισμό της αγοραίας αξίας του ακινήτου.

29 7~> εχει εφαρμογή μονο σε περίπτωση υποβολής δήλωσης απ'ευθείας στον αρμόδιο Προϊστάμενο της Δ.Ο.Ϋ. 6. Τα βεβαιωθέντα ποσά φόρου, οι φορολογικές προσαυξήσεις και τα πρόστιμα σε κάθε περίπτωση καταβάλλονται, επί τη βάσει: α) Δήλωσης που υποβάλλεται κατόπιν εξώδικου λύσεως της διαφοράς. β) Φύλλου ελέγχου που έχει καταστεί οριστικό λόγω μη άσκησης ενδίκου μέσου ή, γ) Συμβιβασμού ενώπιον φορολογικού Δικαστη-ρίου σε οκτώ (8) μηνιαίες δόσεις, της πρώτης καταβαλλομένης εντός του επόμενου από της βεβαίωσης μήνα. Τα βάσει αποφάσεως φορολογικού Δικαστηρίου βεβαιούμενα ποσά φόρου κ.λπ. καταβάλλονται σε τέσσερις (4) ίσες μηνιαίες δόσεις της πρώτης καταβαλλόμενης εντός του επόμενου από τη βεβαίωση μήνα. Ο ανωτέρω τρόπος καταβολής του φόρου και η διαδικασία προεκτίμησης εφαρμόζεται στις μεταβιβάσεις που γίνονται σε περιοχές που δεν ισχύει το αντικειμενικό σύστημα προσδιορισμού της αξίας των ακινήτων. Στις περιοχές που ισχύει το αντικειμενικό σύστημα, η καταβολή του φόρου γίνεται εφάπαξ με την υποβολή της δήλωσης φόρου μεταβίβασης.

30 Για την επιβολή του Φ.Μ,Α. απαραίτητη προόπόοαση είναι η κατά τους νομίμους τύπους καταρτιζόμενη οριστική σύμβαση μεταβίβασης ακινήτου ή πραγματικού επί ακινήτου δικαιώματος, ανεξάρτητα από την γνήσια ή όχι βούληση των συμβαλλομένων, την εικονικότητα αυτών και γενικά την ύπαρξη πλάνης ή άλλων ελαττωμάτων της βούλησης στη διμερή δικαιοπραξία. Δεν φορολογείται η μεταβίβαση της κυριότητας ακινήτου αλλά η καταρτιζόμενη οριστική σύμβαση (σύνταξη του συμβολαιογραφικού εγγράφου), γγαυτό και δεν ερευνάται αν το ακίνητο που μεταβιβάστηκε ανήκε πράγματι στον πωλητή. Συνεπώς, στις περιπτώσεις μεταβίβασης ακινήτου ή εμπράγματου επ'αυτού δικαιώματος με σύμβαση (συμβαιολογραφική πράξη) και μη μεταγραφή αυτής, ο φόρος επιβάλλεται επί της συμβάσεως για τη μεταβίβαση της κυριότητας του ακινήτου, ανεξάρτητα αν επέρχεται ή όχι και η μεταβίβαση της κυριότητας αυτού ή αν αυτή είναι έγκυρη, άκυρη ή ακυρώσιμη. Ενόψει των ανωτέρω οφείλεται φόρος: Έ ϊϊ f ΒΌ Λ Η Σ Φ Ο Ρ Ο \ α) Επί αναστροφής αγοροπωλησίας είτε αυτή χωρήσει δικαστικώς, είτε με τη βούληση των μερών, διότι πρόκειται περί νέας μεταβίβασης. β) Επί εισφοράς ακινήτου σε συνιστώμενη ή υφιστάμενη εταιρεία οποιασδήποτε μορφής. γ) Κατά τη μεταβίβαση εξ'επαχθούς αιτίας της πλήρους ή ψιλής κυριότητας ακινήτου, αδιαφόρως αν γίνεται αυτή με αναβλητική ή διαλυτική αίρεση ή με τον όρο της εξώνησης (άρθρο 1, παρ. 3 ). δ) Κατά τη σύσταση επικαρπίας, οικήσεως, περιορισμένης προσωπικής δουλείας και πραγματικής δουλείας. Ο Φ.Μ.Α. στην συγκεκριμένη περίπτωση υπολογίζεται με ακέραιο συντελεστή, σύμφωνα με την περ. Γ της παρ. 1 του άρθρου 4.

31 24 ε) Κατά την μεταβίβαση της ακινήτου περιουσίας διαλυόμενης εταιρείας οιασδήποτε νομικής μορφής στα μ Λί trjc. στ) Κατά την απαλλοτρίωση για δημόσια ωφέλεια, η οποία συνιστά μεταβίβαση σύμφωνα με την περ. ε' της παρ. 3 του άρθρου 1 του Α.Ν. 1521/50 και υπόκειται σε Φ.Μ.Α. Η φορολογική υποχρέωση γεννάται κατά το χρόνο καταβολής της παρακατάθεσης της αποζημίωσης. Χρόνος υποβολής της δήλωσης και καταβολής του φόρου είναι ο χρόνος εξόφλησης της αποζημίωσης. ζ) Κατά τη διανομή ακινήτων όπου κάθε κοινοονός λαμβάνει στην κυριότητά του διακεκριμένο μέρος του κοινού αντικειμένου ή πράγματος, το οποίο αντιστοιχεί στην μερίδα της κοινής περιουσίας του. η) Κατά την ανταλλαγή ακινήτων. Επί ανταλλαγής και ακινήτων κ.λπ. εφαρμόζονται οι διατάξεις της πώλησης. Κάθε ένας των συμβαλλομένων κρίνεται για την παροχή του, ως πωλητής και για την απαίτησή του, ως αγοραστής. Σαν ανταλλαγή φορολογείται και η συνένωση ακινήτων. θ) Η παραίτηση από κυριότητα μεταβίβασης ακινήτου κ.λπ. ή από κυριότητα πλοίου, υπόκειται σε Φ.Μ.Α. Η παραίτηση πρέπει να γίνεται με αντάλλαγμα και να περιβάλλεται με συμβολαιογραφικό τύπο. Αντίθετα δεν οφείλεται φόρος: α) Κατά την σύνταξη οποιουδήποτε προσυμ-φώνου μεταβίβασης, διότι λαμβάνει χώρα απαλλοτρίωση ενοχικού δικαιώματος και όχι εμπράγματου και ο

32 25 νόμος συναρτά τη φοροχογϊκή υποχρεώση με την σύνταξη του οριστικού συμβολαίου. β) Κατά την εκχώρηση εταιρικής μερίδας ομορρύθμου ή ετερορρύθμου εταιρείας, η οποία έχει και ακίνητα διότι δια της εκχωρήσεως αυτής δεν λαμβάνει χώρα απαλλοτρίωση εμπράγματου δικαιώματος αλλά ενοχικού. γ) Κατά τη μη μεταβίβαση του δικαιώματος ενασκήσεως της επικαρπίας, της οίκησης και της περιορισμένης προσωπικής δουλείας. δ) Η έγκριση από τον κύριο ακινήτου για τη μεταβίβαση αυτού (του ακινήτου) που έγινε από μη κύριο.

33 26 - ^ ΑΤΤΑΛΑΛΤΈΙΓΑΏσ Τυ^ΦΟΡυ Απαλλάσσονται του φόρου πωλητή και τον αγοραστή: μεταβίβασης που βαρύνει τον α) Η μεταβίβαση στους πρόσφυγες κατά τις διατάξεις του από 15/28 Ιουλίου 1938Β. Δ/τος «περί κωδικοποιήσεως της περί αποκαταστάσεως αστών προσφύγων κειμένης νομοθεσίας» καθώς και η μεταβίβαση κλήρων, κατά τις διατάξεις του αγροτικού κώδικα, ακινήτων που ανήκουν στο Δημόσιο. β) Η αναγκαστική απαλλοτρίωση διατάξεις του Αγροτικού Κώδικα. κτημάτων, κατα τις γ) Η μεταβίβαση στην οποία αγοραστής είναι το Δημόσιο ή Ν.Π.Δ.Δ., οι δήμοι, οι κοινότητες, οι ιεροί ναοί και οι ιερές μονές. δ) Η ανάκληση απαλλοτριώσεως. ε) Η μεταβίβαση μεταλλείου, δια το οποίο κατεβλήθη ο φόρος του Νόμου ΓΦΚΔ του έτους 1910 όπως ισχύει. στ)η αξία του ακινήτου που μεταβιβάζεται από συνεταιρισμό μη κεοδοσκοπικό στα μέλη του, κατά το ποσοστό που η αξία αυτή υπεβλήθη σε φόρο μεταβίβασης κατά την αγορά του ακινήτου από τον συνεταιρισμό. ζ) Η αναγκαστική απαλλοτρίωση του ακινήτου για δημόσια ωφέλεια υπέρ του Δημοσίου και των Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου. η) Η σύμβαση ανταλλαγής ακινήτου μεταξύ δημοσίου και Νομικών Προσώπων Δημοσίου Δικαίου.

34 27 ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ TO Φ.Μ.Α ΓΙΑ ΑΓΟΡΑ ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ Με τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 1078/1980 θεσπίστηκε απαλλαγή από το φόρο μεταβίβασης ακινήτων για την αγορά πρώτης κατοικίας από όλους τους Έλληνες, και όχι μόνο για ορισμένες κατηγορίες εργαζομένων (π.χ. δημόσιοι υπάλληλοι, υπάλληλοι οργανισμών κ.λπ) όπως προέβλεπαν οι προγενέστερες του νόμου αυτού διατάξεις. Από της ισχύος του νόμου αυτού καταργήθηκαν όλες οι προγενέστερες ειδικές διατάξεις περί απαλλαγής πρώτης κατοικίας, εκτός από τις διατάξεις του Α.Ν. 1563/1950 «περί ιδρύσεως του Αυτόνομου Οικοδομικού Οργανισμού Αξιωματικών Στρατού, Ξηράς, Θάλασσας και Αέρος», όπως τροποποιήθηκαν και συμπληρώθηκαν με το Ν.Δ. 2906/54 και Ν.Δ. 89/73 και ισχύουν. Για κάθε θέμα που δεν ρυθμίζεται από τις διατάξεις του άρθρου 1 του Ν. 1078/80 εφαρμόζονται ανάλογα οι διατάξεις του α.ν. 1521/50 περί φορολογίας μεταβίβασης ακινήτων.

35 28 arik A lu Y A U l A lla A A A l t l L luy Φ.Λ1.Α i la A1 UK A ΠΡΩΤΗΣ ΚΑΤΟΙΚΙΑΣ 1. Η απαλλαγή παρέχεται μόνο σε φυσικά πρόσωπα (έγγαμα ή άγαμα) και συγκεκριμένα μόνο σε Έλληνες υπηκόους που κατοικούν στην Ελλάδα. Συνεπώς δε δικαιούνται της απαλλαγής οι Έλληνες φοιτητές για όσο διάστημα παραμένουν σπουδάζοντας στο εξωτερικό, οι Έλληνες που εργάζονται στο εξωτερικό είτε σε δική τους επιχείρηση είτε με εξαρτημένη εργασία. Κατ'εξαίρεση, οι έμμισθοι Έλληνες δημόσιοι υπάλληλοι, που υπηρετούν στο εξωτερικό, θεωρείται ότι η κατοικία τους βρίσκεται στην Ελλάδα και συνεπώς δικαιούνται της απαλλαγής. 2. Οι αλλοδαποί δεν μπορούν να τύχουν της απαλλαγής αυτής κατά την αγορά πρώτης κατοικίας. Κατ'εξαίρεση της άνω απαλλαγής, μπορεί να τύχουν και οι αλλοδαποί υπήκοοι κράτους μέλους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, οι οποίοι διαμένουν και εργάζονται για αρκετό διάστημα στην Ελλάδα, με τις ίδιες βέβαια προϋποθέσεις που τυχαίνουν οι Έλληνες πολίτες. 3. Η απαλλαγή κατά την αγορά πρώτης κατοικίας παρέχεται και στους Έλληνες εκ Τουρκίας, Βορ. Ηπείρου, Ρωσίας (Πόντιοι) και εκ Κύπρου, εφόσον έχουν εγκατασταθεί μόνιμα στην Ελλάδα. Η μόνιμη διαμονή της κατηγορίας αυτής των δικαιούχων αποδεικνύεται με κάθε νόμιμο μέσο, όπως π.χ. η έναρξη άσκησης επαγγέλματος, η πρόσληψη για παροχή υπηρεσιών εξαρτημένης εργασίας (μισθωτός), η ενοικίαση κατοικίας, η φοίτηση σε σχολές κ.λπ. Επισημαίνεται ότι ειδικά για τα πρόσωπα αυτά η πρόθεσή τους για μόνιμη εγκατάσταση στην Ελλάδα δεν αναιρείται από το γεγονός ότι για ειδικούς λόγους, οι αρμόδιες υπηρεσίες, τους χορηγούν προσωρινές άδειες παραμονής που ανανεώνονται.

36 29 Οι καταγομ^δί από την" Βόρειο Ηπειρο, την Κύπρο και την Τουρκία, εφόσον απέκτησαν ιθαγένεια τρίτου κράτους πλην της Αλβανικής, Κυπριακής και Τουρκικής, δεν μπορούν να τύχουν απαλλαγής από το φόρο. 4. Η απαλλαγή παρέχεται και όταν η αγορά γίνεται εξ αδιαιρέτου, επ'ονόματι της χήρας και των ανηλίκων ή των σπουδαζόντων μέχρι το 25 έτος της ηλικίας τους τέκνων, ως κληρονόμων του αποβιώσαντος συζύγου, εφόσον στο όνομά του είχε εγκριθεί δάνειο από τον Οργανισμό Εργατικής Κατοικίας (Ο.Ε.Κ.) για αγορά οικίας ή διαμερίσματος. Στην προκειμένη περίπτωση η απαλλαγή είναι του εγγάμου, ανεξάρτητα του ότι η αγορά γίνεται από όλους εξ αδιαιρέτου. 5. Οι ενήλικες άγαμοι μπορούν να τύχουν απαλλαγής. Οι ενήλικες όμως άγαμοι που σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές της ημεδαπής ή αλλοδαπής και δε συμπλήρωσαν το 25 έτος της ηλικίας τους, δεν απαλλάσσονται από το φόρο για αγορά πρώτης κατοικίας, αν οι γονείς τους έχουν τις προϋποθέσεις της απαλλαγής ή έχουν ήδη απαλλαγεί στο παρελθόν και έχουν προσαυξήσει το αφορολόγητο ποσό τους με το αφορολόγητο του παιδιού τους (φοιτητή). Αν όμως οι γονείς των παιδιών αυτών δεν έχουν τις προϋποθέσεις της απαλλαγής ή δεν έχουν ήδη απαλλαγεί στο παρελθόν, τότε τα παιδιά δικαιούνται της απαλλαγής. 6. Η απαλλαγή του άγαμου παρέχεται και στα ανήλικα τέκνα που στερούνται και τους δύο γονείς τους και τελούν υπό επιτροπεία ή υπό επιμέλεια τρίτου προσώπου, που ορίστηκε με δικαστική απόφαση, είτε αγοράζουν ένα ακίνητο εξ αδιαιρέτου είτε αυτοτελώς χωριστό ακίνητο κάθε παιδί. 7. Η απαλλαγή παρέχεται και στον κύριο ποσοστού εξ αδιαιρέτου οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου που αγοράζει το υπόλοιπο ποσοστό για να γίνει εξ ολοκλήρου κύριος του ακινήτου, εφόσον το ποσοστό που έχει δεν του πληρεί τις στεγαστικές ανάγκες.

37 30 Κατ'εξαίρεση, όταν ο ένας σύζυγος είναι κύριος ποσοστού ρ.ρ- πόΐ(7ΐ πρτηΐ) ακμνήτοιι κπι π ή}} nr Γ?ι')Γΐ)νοτ ανοοάίίει τπ υπόλοιπο ποσοστό, ώστε να καταστούν συγκύριοι στο ακίνητο αυτό, παρέχεται και στην περίπτωση αυτή απαλλαγή - εφόσον συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του νόμου - δεδομένου ότι σκοπός του νόμου είναι η στέγαση της οικογένειας. 8. Η απαλλαγή του έγγαμου παρέχεται και στην άγαμη μητέρα ή στον εξ αναγνωρίσεως πατέρα, εφόσον έχουν την επιμέλεια των ανήλικων παιδιοδν τους (κάτω των 18 ετών) ή των παιδιών τους που σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές και δεν έχουν υπερβεί το 25 έτος της ηλικίας τους. 9. Η απαλλαγή του έγγαμου παρέχεται και στον άγαμο ενήλικα με αναπηρία τουλάχιστον 67% από διανοητική καθυστέρηση ή φυσική αναπηρία. Ο έγγαμος μπορεί να προσαυξήσει το αφορολόγητό του με αυτό των αγάμων ενηλίκων παιδιών του με αναπηρία τουλάχιστον 67% ανεξαρτήτου ηλικίας. 10.Οι ιδιοκτήτες ξενοδοχείων, αποθηκών, γραφείων, βιομηχανοστασίων και γενικά αμιγών επαγγελμα-τικών στεγών έχουν δικαίωμα απαλλαγής. Δεν θεωρείται επαγγελματική στέγη το διαμέρισμα πολυκατοικίας που από τον κανονισμό της πολυκατοικίας προορίζεται για κατοικία αλλά χρησιμοποιείται για επαγγελματική στέγη διαζευγμένος ή η διαζευγμένη μπορούν να τύχουν απαλλαγής έστω και αν ο έτερος των συζύγων είχε τύχει απαλλαγής κατά το παρελθόν.

38 3i ^TTFIJYITt?^ΣEΙΣ AΠΑΛΛΑΓHΣ 1. Για τη χορήγηση της απαλλαγής απαραίτητη προϋπόθεση είναι να καταρτίζεται σύμβαση αγοράς οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου εξ ολοκλήρου κατά πλήρη κυριότητα. Η απαλλαγή παρέχεται και στις περιπτώσεις απόκτησης ακινήτου με πλειστηριασμό. Δε χορηγείται απαλλαγή σε περίπτωση διανομής ή ανταλλαγής ακινήτων, επικύρωσης ανωμάλων δικαιοπραξιών και παραχώρησης ακινήτου από το Δημόσιο στους αυθαίρετους κατόχους του. 2. Το αγοραζόμενο ακίνητο πρέπει απαραίτητα να είναι οικοδομήσιμο και να κείται εντός εγκεκριμένου ρυμοτομικού σχεδίου του Δήμου ή της Κοινότητας και να βεβαιώνεται αυτό από τις αρμόδιες δημόσιες Υπηρεσίες ή από τον Δήμαρχο ή Πρόεδρο της Κοινότητας, με δική τους ευθύνη. Σε πόλεις ή χωριά στα οποία δεν υπάρχει εγκεκριμένο ρυμοτομικό σχέδιο απαιτείται βεβαίωση των ίδιων ως άνω δημοσίων υπηρεσιών ότι το αγοραζόμενο ακίνητο είναι οικοδομήσιμο. Η απαλλαγή παρέχεται και όταν το αγοραζόμενο ακίντηο βρίσκεται εντός οικισμού προϋφισταμένου του 1923 και οικοδομείται νόμιμα, κατά βεβαίωση των αρμοδίων Δημοσίων Υπηρεσιών. Λ J. Να αγοράζεται το ακίνητο από φυσικό πρόσωπο, άγαμο ή έγγαμο. Ο αγοραστής ή η σύζυγός του ή τα παιδιά του, που δεν έχουν συμπληρώσει το 18 έτος της ηλικίας τους ή το 25 προκειμένου για παιδιά που σπουδάζουν σε αναγνωρισμένες σχολές της ημεδαπής ή αλλοδαπής, δεν έχουν δικαίωμα πλήρους κυριότητας ή επικαρπίας ή οικήσεως σε άλλη οικία ή διαμέρισμα που πληρεί τις στεγαστικές ανάγκες της οικογένειάς του ή δικαίωμα πλήρους κυριότητας επί οικοπέδου οικοδομησίμου ή επί ιδανικού μεριδίου οικοπέδου, στο οποίο αντιστοιχεί εμβαδόν κτίσματος που πληρεί τις στεγαστικές τους

39 32 για άγαμο 33 μ, για έγγαμο 70 μ συν 15 μ για κάθε προστατευόμενο τέκνο ανήλικο ή σπουδάζον), που βρίσκονται σε πόλη με πληθυσμό άνω των κατοίκων ή περιοχές. σε τουριστικές Κατ'εςαίρεση η απαλλαγή παρέχεται με τις ίδιες ως άνω προϋποθέσεις και επί αγοράς ακινήτου εξ ολοκλήρου και κατά πλήρη κυριότητα από τους δύο συζύγους. Σε περίπτωση που έχει λυθεί ο γάμος με θάνατο ή διαζύγιο, η απαλλαγή του εγγάμου παρέχεται σε εκείνον, που έχει την επιμέλεια των τέκνων, επιζώντα ή διαζευγμένο σύζυγο. 4. Ο αγοραστής πρώτης κατοικίας, σε περίπτωση που έχει μεταβιβαστεί με οποιαδήποτε αιτία την επικαρπία ακινήτου του (οικίας, διαμερίσματος ή οικοπέδου) ή ποσοστού αυτού, για να τύχει της απαλλαγής από το Φ.Μ.Α. - κατά την αγορά πρώτης κατοικίας που πραγματοποιεί μετά τις θα πρέπει να έχει παρέλθει πενταετία από τη μεταβίβαση της επικαρπίας μέχρι την αγορά και να συντρέχουν και οι λοιπές προϋποθέσεις του Ν. 1078/80 (παρ.4 άρθρο 14 Ν. 2579/98 ΦΕΚ 3 1Α/ ). ΑΦΟΡΟΛΟΓΗΤΑ ΠΟΣΑ Σύμφωνα με την αριθμ /782/ΒΟΟ13/ ΠΟΑ απόφαση του Υπουργού των Οικονομικών η απαλλαγή που προβλέπεται από την παρ. 2 του άρθρου 1 του Ν. 1078/80, όπως ισχύει, παρέχεται: α) Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από το άγαμο μέχρι του ποσού αξίας δραχμών. β) Για αγορά οικίας ή διαμερίσματος από έγγαμο μέχρι του ποσού αξίας δραχμών. Η απαλλαγή που δικαιούται ο έγγαμος προσαυξάνεται κατά δρχαμές και καθένα από τα παιδιά του.

40 y) Για αγορα οικοπέδου από άγαμο μέχει ποσού αξίας δραχμών, ενώ από έγγαμο μέχρι ποσού αξίας 14 QS ΟΠΠΠ8 π Γ?^ ^ V* Η αξία αυτή για τον έγγαμο προσαυξάνεται κατά δραχμές για καθένα από τα παιδιά του.

41 34 ΑΠΑΛΛΑΓΗ ΑΠΟ ΤΟ Φ.Μ.Α. ΛΟΓΩ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΣΥΝΑΛΛΑΓΜΑΤΟΣ Η απαλλαγή κατά το 50% από το φόρο μεταβίβασης για την αγορά ακινήτου με εισαγωγή συναλλάγματος, μπορεί να εφαρμοστεί παράλληλα και αθροιστικά με την απαλλαγή που προβλέπεται από τις διατάξεις του Ν. 1078/80 για την αγορά πρώτης κατοικίας. Δηλαδή ο δικαιούχος της απαλλαγής με τις διατάξεις του Ν. 1078/80, εφόσον αγοράζει ακίνητο μεγαλύτερης αξίας από το αφορολόγητο ποσό που δικαιούται, μπορεί την επιπλέον αξία (μετά την εξάντληση του αφορολόγητου πρώτης κατοικίας) να την καλύψει με εισαγωγή συναλλάγματος. Την απαλλαγή λόγω εισαγωγής συναλλάγματος δικαιούνται: α) Έλληνες που εργάζονται ή εργάστηκαν με οποιαδήποτε ιδιότητα στο εξωτερικό για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια. β) Έλληνες ναυτικοί που εργάζονται ή εργάστηκαν σε πλοία με ελληνική ή ξένη σημαία για έξι (6) τουλάχιστον χρόνια, που εκτελούσαν πλόες εξωτερικού έστω και αν προσέγγιζαν και σε ελληνικά λιμάνια και ο βασικός μισθός τους προβλέπεται από το μισθολόγιο που ισχύει κάθε φορά ότι καταβάλλεται σε ξένο νόμισμα. γ) Ομογενείς εγκατεστημένους στο εξωτερικό τουλά-χιστον έξι (6) χρόνια. ΔΙΚΑΙΟΛΟΓΗΤΙΚΑ ΠΟΥ ΑΠΑΙΤΟΥΝΤΑΙ ΓΙΑ ΟΜΟΓΕΝΕΙΣ ΕΡΓΑΤΕΣ ΚΑΙ ΝΑΥΤΙΚΟΥΣ Η ελληνική υπηκοότητα του εργαζόμενου στο εξωτερικό αποδεικνύεται από το δελτίο της ταυτότητάς του ή από ελληνικό διαβατήριο ή από βεβαίωση του οικείου δήμου ή κοινότητας στα δημοτολόγια του οποίου είναι γραμμένος. Η επί εξαετία απασχόλησή του με εξαρτημένη εργασία στο εξωτερικό αποδεικνύεται με την προσκόμιση βεβαίωσης του εργοδότη του, θεωρημέη για το γνήσιο της υπογραφής

42 35 (ικ& ΐην πλησιέστερη προς τον τόπο της εργασίας του Ελληνικής Προξενικής Αρχής. Οι Έλληνες που εργάστηκαν η εργάζονται στο εξωτερικό είναι ασφαλισμένοι σε ασφαλιστικό οργανισμό του εξωτερικού. Για την απόδειξη του χρόνου εργασίας τους στο εξωτερικό, αντί της βεβαίωσης του εργοδότη τους μπορούν να προσκομίσουν βεβαίωση του ασφαλιστικού τους οργανισμού, θεωρημένη από την πλησιέστερη προς τον τόπο εργασίας τους Ελληνική Προξενική Αρχή ή από τα τυχόν υπάρχοντα εκεί κλιμάκια του Υπουργείου Εργασίας. Προκειμένου για δημόσιους υπαλλήλους που εργάζονται σε ελληνικές υπηρεσίες του εξωτερικού, αρκεί βεβαίωση της υπηρεσίας τους για την επί εξαετία τοποθέτηση και παραμονή τους στις υπηρεσίες του εξωτερικού. 2. Η ιδιότητα του Έλληνα ναυτικού αποδεικνύεται είτε με το ναυτικό του φυλλάδιο, είτε με πιστοποιητικό της υπηρεσίας ναυτικών μητρώων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Η επί εξαετία υπηρεσία του με την ιδιότητα του ναυτικού σε πλοία με ελληνική ή ξένη σημαία, συμβεβλημένων όμως με το ΝΑΤ, που εκτελούν πλόες εξωτερικού, αποδεικνύεται με πιστοποιητικό της υπηρεσίας ναυτικών μητρώων του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας. Η εξαετής πραγματική υπηρεσία των Ελλήνων ναυτικών σε πλαία με ξένη σημαία, που δεν είναι συμβεβλημένα με το ΝΑΤ, αποδεικνύεται με την προσκόμιση βεβαίωσης θαλάσσιας υπηρεσίας, που εκδίδεται από τον πλοίαρχο θεωρημένη για την ακρίβεια αυτής από Ελληνική Προξενική ή Αιμενική αρχή. 3. Η ιδιότητα του ομογενούς αποδεικνύεται με κάθε μέσο: α) Από τα στοιχεία του διαβατηρίου. β) Με πιστοποιητικό της Ελληνικής Προξενικής Αρχής. γ) Με βεβαίωση Ελληνικής ^Κοινότητας του εξωτερικού, θεωρημένης από Ελληνική Προξενική Αρχή.

43 36 πιστοποιητικό της υπηρεσίας αλλοδαπών του Υπουργείου Δημ. Τάξης ή του Υπουργείου Εξωτερικών ή οποιασδήποτε: άλλης Ελληνικής Αρχής. Η επί εξαετία εγκατάσταση του ομογενούς στην αλλοδαπή πιστοποιείται με κάθε μέσο. Ενδεικτικά δε: α) Από τα στοιχεία του διαβατηρίου του. β) Με πιστοποιητικό της Ελληνικής Προξενικής Αρχής. γ) Με βεβαίωση Ελληνικής Κοινότητας του εξωτερικού, θεωρημένης από την Ελληνική Προξενική Αρχή. δ) Με πιστοποιητικό οποιασδήποτε αρμόδιας ελληνικής ή αλλοδαπής δημόσιας αρχής. 4. Η εισαγωγή κεφαλαίων από την αλλαδαπή αποδεικνύεται: α) Σε περίπτωση εισαγωγής κεφαλαίων σε συνάλλαγμα μέσω τραπέζης με την προσκόμιση υπηρεσιακού σημειώματος της τράπεζας, διαμέσου της οποίας πραγματοποιήθηκε η αγορά του συναλλάγματος, στο οποίο θα αναγράφεται ένδειξη «Μοναδική βεβαίωση». Αν αυτός που δραχμοποιεί το συνάλλαγμα δεν είναι και ο δικαιούχος του συναλλάγματος και δεν δηλώσει το όνομα εκείνου, για λογαριασμό του οποίου το δραχμοποιεί, ώστε να αναγραφεί το όνομα του δικαιούχου στη μοναδική βεβαίωση, η έλλειψη αυτή αναπληρώνεται με βεβαίωση της τράπεζας, που δραχμοποιεί το συνάλλαγμα πάνω στο σώμα της μοναδικής βεβαίωσης, εφόσον η τράπεζα αυτή διαθέτει στοιχεία για το όνομα του δικαιούχου του συναλλάγματος. Σε περίπτωση εισαγωγής συναλλάγματος από ναυτιλιακές επιχειρήσεις^ ή από πράκτορές τους, το ποσό που αναλογεί σε εξόφληση αμοιβών Ελλήνων ναυτικών, που υπηρετούν σε πλοία των επιχειρήσεων αυτών, δραχμοποιείται στο όνομα των δικαιούχων και

44 37 εκδιόεται απο την τραπεςα σχετική μοναδική βεβαίωση στο όνομα καθενός από αυτούς. Η αγορά ακινήτου, το τίμημα της οποίας καλύπτεται με δραχμοποίηση τόκων από καταθέσεις σε συνάλλαγμα, εισαχθέντος από την αλλοδαπή σε τράπεζες της ημεδαπής, δεν εμπίπτει στις απαλλακτικές διατάξεις. Σε περίπτωση εισαγωγής συναλλάγματος από ελληνικές τεχνικές εταιρείες που αναλαμβάνουν την εκτέλεση τεχνικών έργων στην αλλοδαπή ή από ελληνικές επιχειρήσεις που εδρεύουν ή διατηρούν υποκατάστημα στο εξωτερικό, το ποσό που αντιστοιχεί στην εξόφληση αμοιβών Ελλήνων εργατοϋπαλλήλων που απασχολούνται από τις εταιρείες αυτές στην αλλοδαπή, ο μισθός των οποίων προβλέπεται να καταβάλλεται σε ξένο νόμισμα, δραχμοποιείται στο όνομα των δικαιούχων και εκδίδεται από την τράπεζα της Ελλάδας η σχετική μοναδική βεβαίωση στο όνομα του καθένα από αυτούς. β) Σε περίπτωση εισαγωγής κεφαλαίων σε συνάλλαγμα μέσω ταχυδρομείου, μοναδική βεβαίωση εισαγωγής συναλλάγματος αποτελεί το απόκομμα της οικείας επιταγής, το οποίο για διασφάλιση των συμφερόντων του δημοσίου πρέπει να περιέχει τις ακόλουθες ευκρινείς και ευανάγνωστες ενδείξεις: Στην μπροστινή πλευρά: - Ποσό σε ξένο νόμισμα. - Ονοματεπώνυμο αποστολέα. - Γραφείο ή ημερομηνία αποστολέα. - Κωδικό αριθμό γραφείου αποστολής. Στην πίσω πλευρά (είτε εντύπως, είτε με σφραγίδα και ιδιόχειρη συμπλήρωση): - Τη φράση «ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΒΕΒΑΙΩΣΗ». - Το ονοματεπώνυμο του δικαιούχου,δηλαδή αυτού στον οποίο καταβλήθηκε το συνάλλαγμα που δραχμοποιήθηκε.