ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜOΚΡΑΤΙA ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ

Transcript

1 ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜOΚΡΑΤΙA ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ ΤΡΙΚΑΛΩΝ ΔΗΜΟΣ ΠΥΛΗΣ Δ/ΝΣΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ & ΠΟΛΕΟΔΟΜΙΑΣ ΜΕΛΕΤΗ: «ΕΙΔΙΚΟ ΑΝΑΠΤΥΞΙΑΚΟ ΣΧΕΔΙΟ ΕΥΡΥΤΕΡΗΣ ΠΕΡΙΟΧΗΣ ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ ΜΕ ΑΞΙΟΠΟΙΗΣΗ ΤΑΜΙΕΥΤΗΡΑ ΤΟΥ ΥΔΡΟΗΛΕΚΤΡΙΚΟΥ ΕΡΓΟΥ (ΥΔΕ) ΜΕΣΟΧΩΡΑΣ» ΧΡΗΜ/ΤΗΣΗ: ΔΕΗ Α.Ε. Τ Ε Υ Χ Ο Σ Τ Ε Χ Ν Ι Κ Ω Ν Δ Ε Δ Ο Μ Ε Ν Ω Ν Πύλη ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2018

2 Α. ΣΚΟΠΙΜΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Με την απόφαση Α.Π. οικ /8/2017 του Αναπληρωτή Υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας εγκρίνονται οι περιβαλλοντικοί όροι για το υδροηλεκτρικό έργο Μεσοχώρας στον ποταμό Αχελώο από την ΔΕΗ Α.Ε. Με την ολοκλήρωση και λειτουργία του φράγματος θα δημιουργηθεί μεγάλος ταμιευτήρας με δυνατότητες πολλαπλής οικονομικής αξιοποίησης. Οι όποιες οικονομικές ωφέλειες πρέπει να μεγιστοποιηθούν προς όφελος των κατοίκων της περιοχής και κυρίως της Μεσοχώρας και του Αρματολικού. Παράλληλα με την αξιοποίηση του ταμιευτήρα, είναι πιθανό ότι θα προκύψουν ευκαιρίες αξιοποίησης από: ανασκαφικές έρευνες που θα γίνουν με πιθανότητα να ανακαλυφθούν προστατευταίες αρχαιότητες στην ευρύτερη περιοχή, τοξωτά γεφύρια και νερόμυλους της περιοχής που πρέπει να αξιολογηθούν ως διαφυλάξιμα νεότερα πολιτιστικά μνημεία με δυνατότητες ανάδειξης και αξιοποίησης, δημιουργία αισθητικού δάσους για παροχή αναψυχής. Παράλληλα, αναγνωρίζεται ότι η υλοποίηση του έργου μπορεί να συνεπάγεται και αρνητικούς περιορισμούς σε δραστηριότητες, όπως απαγόρευση της βόσκησης σε ορισμένες περιοχές ή καθορισμός νέων όρων θήρας. Όλα αυτά υποδεικνύουν ότι το έργο συνεπάγεται μία αλλαγή μείζονος σημασίας στην περιοχή. Οι αναπτυξιακές συνέπειες αυτής της αλλαγής χρειάζεται να διερευνηθούν διεξοδικά. Το έργο θα δημιουργήσει σημαντικότατα νέα δεδομένα που θα επηρεάσουν το μέγεθος και τη θέση των οικισμών και τις χρήσεις γης στην παραλίμνια περιοχή του ταμιευτήρα, ενώ προσφέρεται η δυνατότητα αξιοποίησης του χαρακτήρα της παραλίμνιας θέσης στην οποία θα βρεθούν χρήσεις των οικισμών της περιοχής. Η επίπτωσή του στην τοπική οικονομία δεν έχει διερευνηθεί. Μόνο γενικότητες για οφέλη και προβλήματα έχουν διατυπωθεί. Κυρίως δεν έχουν επισημανθεί οι ευκαιρίες για την οικονομία της περιοχής. Ενδεικτικά, τέτοιες ευκαιρίες μπορεί να είναι: Απασχόληση των κατοίκων. Ανταποδοτικά οφέλη από τον παραγωγό ηλεκτρικής ενέργειας Αξιοποίηση των απαλλοτριώσεων δημόσιας και δημοτικής περιουσίας για την ανάπτυξη της περιοχής της Μεσοχώρας. 1

3 Αξιοποίηση της τεχνητής λίμνης, ως βάσης δραστηριοτήτων αναψυχής, με παράλληλη αξιοποίηση των λοιπών φυσικών και πολιτιστικών της πόρων Αξιοποίηση της τεχνητής λίμνης και ως περιβαλλοντικού και αλιευτικού πόρου. Η παρούσα αναπτυξιακή μελέτη στοχεύει να εξοπλίσει τον ΟΤΑ και κάθε άλλο εμπλεκόμενο φορέα με γνώση για συστηματικές ρεαλιστικές επιδιώξεις και παρεμβάσεις προς αυτό το στόχο. Προβλέπεται η μελέτη να καλύψει τα θέματα που αναφέρονται στο κεφάλαιο Β (ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ- ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ) αμέσως παρακάτω. 2

4 Β. ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ-ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΠΡΟΔΙΑΓΡΑΦΕΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Ο Πίνακας των Τεχνικών Προδιαγραφών, παρουσιάζεται πιο κάτω και αποτελεί τον οδηγό, βάσει του οποίου θα εκπονηθεί η μελέτη «Ειδικό Αναπτυξιακό Σχέδιο Ευρύτερης Περιοχής Μεσοχώρας με Αξιοποίηση Ταμιευτήρα του Υδροηλεκτρικού Έργου (ΥΔΕ) Μεσοχώρας» 1. Συγκέντρωση Υφισταμένων Μελετών, Σχεδίων και Πληροφοριών (Στοιχείων Μετρήσεων και Αναλύσεων). Αξιολόγηση Υφισταμένων Στοιχείων και Έργων. Στα διαθέσιμα στοιχεία περιλαμβάνονται στοιχεία και μελέτες σχετικά με τον ταμιευτήρα και την ευρύτερη περιοχή, όπως προκύπτουν από τοπογραφικά ή άλλα διαγράμματα για το φράγμα και μελέτες ή άρθρα για την περιοχή και την ιστορία και τις προοπτικές της. Στα στοιχεία που θα συγκεντρώσει ο Ανάδοχος περιλαμβάνονται: Ισχύον θεσμικό πλαίσιο, χρήσεις γης, περιορισμοί Υφιστάμενες και Προβλεπόμενες Οικονομικές και Κοινωνικές Δραστηριότητες της Περιοχής Καταγραφή και Συγκέντρωση Στοιχείων από λοιπές Υφιστάμενες Μελέτες και Μετρήσεις (Μελέτες Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Έργων, Σχέδια και Μελέτες Οικονομικής Ανάπτυξης) Καταγραφή Έργων και Δράσεων που έχουν Υλοποιηθεί για την Προστασία, Ανάδειξη και Τουριστική ή Άλλη Ανάπτυξη της Περιοχής Καταγραφή και Αξιολόγηση Σχεδίων Οικονομικής Ανάπτυξης Αξιολόγηση εν Λειτουργία Έργων και εν Εξελίξει Δράσεων / Αποτελέσματα. 2. Δυνατότητες ανάπτυξης στο μεσοπρόθεσμο (έως 5 χρόνια) και μακροπρόθεσμο (5-15 χρόνια) ορίζοντα Θα επισημανθούν και ποσοτικοποιηθούν οι δυνατότητες που προσφέρει το έργο, είτε άμεσα, ως θέσεις απασχόλησης σε αυτό, είτε έμμεσα, ως αξιοποίηση των νέων στοιχείων του χώρου που δημιουργούνται εξ αιτίας του έργου. Ειδικότερα, αρχικά θα γίνει: 3

5 1.1 Ακριβής Οριοθέτηση της Περιοχής Μελέτης 1:50000, 1: Αποτύπωση Χρήσεων Γης και Ζωνών Ανθρωπογενούς Δραστηριότητας Συμπεριλαμβανομένων των Άμεσα Επηρεαζόμενων Περιοχών 1.2 Συγκέντρωση Στοιχείων και Εμπειρία από την Ανάπτυξη Ανάλογων Περιοχών - Δράσεις, είδη επιχειρήσεων, μέθοδος χρηματοδότησης, κύρια προβλήματα, ανέλιξη. Στη συνέχεια δε θα διερευνηθούν: 1.3 Αξιολόγηση των νέων στοιχείων που συνεπάγεται το έργο για την ανάπτυξη της περιοχής Δυνατότητες απασχόλησης και επιχειρηματικής δράσης κατά την κατασκευή και λειτουργία του έργου. Επισήμανση περιοχών και στοιχείων που προσφέρονται για ανάπτυξη δραστηριοτήτων αναψυχής (π.χ., τοπία, παραλίμνιες περιοχές, πολιτιστικά στοιχεία, περιπατητικές διαδρομές). Ποσοτικοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρει κάθε νέο στοιχείο 1.4 Καθορισμός μέγιστων δυνατοτήτων ανάπτυξης δραστηριοτήτων σχετιζόμενων με το έργο, καθώς και δραστηριοτήτων αναψυχής 3. Προοπτικές Σενάρια συνολικής ανάπτυξης στην περιοχή Οι νέες δυνατότητες που προσφέρει το έργο θα ενταχθούν αρμονικά ώστε να είναι συμβατές με τα χαρακτηριστικά της περιοχής. Τα σημερινά κοινωνικά και οικονομικά χαρακτηριστικά της περιοχής θα αξιολογηθούν με κριτήριο τις δυνατότητές της να ανταποκριθεί και να αξιοποιήσει τις προκλήσεις που συνεπάγονται οι νέες ευκαιρίες που διαμορφώνονται με το έργο. Στόχος είναι οι νέες ευκαιρίες να μεγιστοποιήσουν τα οφέλη για την τοπική κοινωνία. Ειδικότερα θα διερευνηθούν: 3.1. Συνθήκες και υφιστάμενες τάσεις στον πληθυσμό και στις υφιστάμενες οικονομικές δραστηριότητες 3.2. Ανάλυση ΙΑΕΑ (SWOT): Ισχυρά σημεία και Αδυναμίες Ευκαιρίες και Απειλές 3.3. Ενσωμάτωση νέων ευκαιριών ανάπτυξης δραστηριοτήτων αναψυχής στην ισορροπημένη συνολική ανάπτυξη των οικισμών Φέρουσα ικανότητα του χώρου με κριτήρια φυσικά, περιβαλλοντικά, κοινωνικά και τεχνικά Καθορισμός εναλλακτικών εκδοχών (σεναρίων) βαθμού αξιοποίησης των ευκαιριών και συνολικής ανάπτυξης των οικισμών Διαμόρφωση κοινωνικών, οικονομικών, χρηματοδοτικών και περιβαλλοντικών κριτηρίων για την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων Εφαρμογή πολυκριτηριακής μεθοδολογίας για την αξιολόγηση των εναλλακτικών σεναρίων με μεγιστοποίηση της συμμετοχής τοπικών και άλλων θεσμικών παραγόντων στη 4

6 διαδικασία αξιολόγησης 3.8. Επιλογή και αδρά χαρακτηριστικά του προτιμότερου σεναρίου. Παράμετροι ανάπτυξης της περιοχής Βασικές δραστηριότητες Εξυπηρετικές και δορυφορικές δραστηριότητες Οι προοπτικές μεταβολής του συνόλου των θέσεων εργασίας Ο πληθυσμός 4. Στοχοθέτηση με βάση το επικρατέστερο σενάριο 4.1. Πληθυσμός 4.2. Τομείς παραγωγής 4.3. Οικισμοί 4.4. Κυκλοφοριακή και λοιπή τεχνική υποδομή 4.5. Κοινωνία Θέσεις απασχόλησης και εργασία τοπικού πληθυσμού Τουρισμός - Πολιτισμός Πρωτογενείς δραστηριότητες Δραστηριότητες λοιπών τομέων Εισόδημα και δείκτες ευημερίας 5. Η υλοποίηση του επιλεγέντος σεναρίου Θα επισημανθούν κίνδυνοι και πιθανότητες ακύρωσης των στοχεύσεων που έχουν επιλεγεί και ανάπτυξης αρνητικών και ανεπιθύμητων εξελίξεων (π.χ., περιθωριοποίηση/ελαχιστοποίηση συμμετοχής της τοπικής κοινωνίας στις ωφέλειες από το έργο, ανεπαρκής προστασία του περιβάλλοντος, ασυντόνιστη ανάπτυξη έργων και υπο- ή υπερ-εκμετάλλευσή τους). Θα διαμορφωθεί ένα συνεκτικό πρόγραμμα δράσεων, με ρεαλιστική πρόβλεψη αρμοδιοτήτων και χρηματοδοτικών μέσων και εργαλείων, που θα ενσωματώνει την εμπειρία διοικητικής επάρκειας και διαθέσιμων πόρων για τους εμπλεκόμενους θεσμούς, ώστε να αποτρέπονται οι κίνδυνοι και να υπηρετείται η επίτευξη των στοχεύσεων. Το πρόγραμμα θα προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες ελέγχων της υλοποίησης και των αποτελεσμάτων του, καθώς και διορθωτικών δράσεων σε όσες περιπτώσεις κριθεί αναγκαίο. Ειδικότερα θα διαμορφωθούν: 5

7 5.1. Γενική στρατηγική υλοποίησης επιλεγέντος σεναρίου 5.2. Προτάσεις υλοποίησης επιλεγέντος σεναρίου με επισήμανση της γενικής επιδίωξης, επιμέρους στόχων και προτεινόμενων ενεργειών και αρμοδιοτήτων σε κάθε μία από τις ακόλουθες τουλάχιστον ενότητες: Διασφάλιση και ενίσχυση πρωτογενή τομέα Οργάνωση δευτερογενή τομέα Ενεργοποίηση τριτογενή τομέα και ειδικότερα δραστηριοτήτων αναψυχής Προγράμματα εκπαίδευσης, κατάρτισης και ανάπτυξης δεξιοτήτων Προγράμματα ειδικών χρηματοδοτήσεων για τα έργα δημόσιου και ιδιωτικού χαρακτήρα Συμπληρωματικότητα χρήσεων γης Αξιοποίηση μεταφορικού δικτύου Αντιμετώπιση περιβαλλοντικών προκλήσεων και άξονες δράσης περιβαλλοντικής συμβατότητας στα πλαίσια των ισχυουσών θεσμικών ρυθμίσεων Ανάδειξη τοπίου και φυσικής κληρονομιάς Ανάδειξη πολιτιστικής κληρονομιάς 5.3. Πρόγραμμα Δράσης - Ανακεφαλαίωση ενεργειών, αρμοδιοτήτων, κόστους και χρηματοδότησης ανά αρμόδιο φορέα. Ειδικότερα θα καθοριστούν: Ενέργειες - Δράσεις - Έργα Μελέτες και αρμοδιότητες φορέων για την υλοποίησή τους Απαιτούμενοι πόροι και Δυνατότητες χρηματοδότησης με ανάλυση και επισήμανση Κόστους ενεργειών Δυνατοτήτων χρηματοδότησης Αξιοποίηση απαλλοτριώσεων για τα έργα ανάπτυξης Μόχλευση πόρων των ευρωπαϊκών ταμείων Κινητοποίηση λοιπών ίδιων πόρων Προσέλκυση εξωγενών επενδύσεων Ιεράρχηση παρεμβάσεων και χρονικός προγραμματισμός Θεσμοθέτηση του προτεινόμενου σχεδίου Σημεία ελέγχου και διορθωτικών παρεμβάσεων για την αποτελεσματική υλοποίηση του προγράμματος δράσεων. 6. ΧΑΡΤΕΣ Όλες οι παραπάνω πληροφορίες θα εμφανιστούν και σε χάρτες στους οποίους κατ' ελάχιστον θα αποτυπώνονται οι προτεινόμενες χρήσεις γης, οι υφιστάμενες υποδομές και τα προτεινόμενα έργα και υποδομές. Θα αναπτυχθεί Υποδομή Γεωχωρικών Δεδομένων η οποία θα καθιστά δυνατή την αξιοποίηση των αποτελεσμάτων της μελέτης, την ορθολογικότερη διαχείρισή τους, την διαθεσιμότητα των πληροφοριών με αμεσότητα και διαφάνεια τόσο στις υπηρεσίες του Δήμου, 6

8 όσο και στους συναλλασσόμενους δημότες και επαγγελματίες με τη μεγαλύτερη δυνατή οικονομία πόρων ανθρώπινων και οικονομικών. Η ανάπτυξη της Υποδομής πρέπει να βασιστεί στη χρήση και παραμετροποίηση ελεύθερου λογισμικού / λογισμικού ανοικτού κώδικα, καθώς και στην ανάπτυξη εφαρμογών, αξιοποιώντας ταυτόχρονα την υφιστάμενη υποδομή σε υλικό και λογισμικό εξοπλισμό, όπου είναι εφικτό. Η υποδομή αυτή θα καταστήσει εφικτή τη διαρκή αναβάθμιση των λογισμικών χωρίς κόστος, αποκλείοντας την απαξίωση του συστήματος λόγω κόστους των αδειών χρήσης. Το αποτέλεσμα της μελέτης θα διατίθεται από σχετική γεωπύλη γεωχωρικών δεδοµένων που προβλέπονται από το Ν.3882/ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ Η μελέτη θα ολοκληρωθεί με σειρά φωτογραφιών στις οποίες θα απεικονίζονται χαρακτηριστικά στοιχεία της περιοχής μελέτης. 8. ΠΑΡΑΔΟΤΕΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Η Μελέτη θα εκπονηθεί σε δύο φάσεις όπως φαίνεται στο ενδεικτικό χρονοδιάγραμμα στο κεφάλαιο Γ παρακάτω. Θα είναι σύμφωνη με τις ως άνω Τεχνικές Προδιαγραφές και θα παραδοθεί τόσο σε γραπτή μορφή, όσο και σε ηλεκτρονική μορφή. Η ηλεκτρονική μορφή της πληροφορίας (εκτός των σχεδιων και των διαγραμμάτων) θα είναι πλήρως συμβατή και ανταλλάξιμη και άμεσα επεξεργάσιμη σε προγράμματα MS Office. Τα σχέδια και τα διαγράμματα θα παραδιδονται με βάση τα παρακάτω: Τα σχεδιαστικά αρxεiα θα περιέχουν όλη την απαραίτητη γραφική πληροφορία όπως σχεδιαστικά επίπεδα, χρώματα, στυλ, πάχη γραμμών, ειδικά σύμβολα κ.α.. Mαζi με τα παραπάνω θα παραδοθούν οι γραμματοσειρές (font Iibraries), οι βιβλιοθήκες συμβόλων (cell Iibraries) και ο χρωματικός πίνακας (color table) που χρησιμοποιήθηκαν κατά τη φάση της δημιουργίας τους. Τα υπόλοιπα (αναφορές, πiνακες, κλπ.) θα υποβληθούν σε μορφή των προγραμμάτων Word, Excel της Microsoft Office. Η υποδομή γεωχωρικών δεδομένων θα παραδοθεί σε μορφή κατάλληλη για ανάρτηση στην ιστοσελίδα του Δήμου ή άλλου φορέα που θα υποδειχθεί. 7

9 Γ. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΟ ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΤΗΣ ΜΕΛΕΤΗΣ Πύλη, ΣΥΝΤΑΧΘΗΚΕ Ο Συντάξας ΕΛΕΓΧΘΗΚΕ & ΘΕΩΡΗΘΗΚΕ Ο Πρ/μενος Δ/νσης Στέφανος Παιδής Αρχιτέκτονας Μηχ/κος Στέφανος Παιδής Αρχ/νας Μηχ/κος με Α β. ΕΓΚΡΙΘΗΚΕ Με την υπ' αριθμ. πρωτ. 246/2018 απόφαση O.E. 8