ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΩΝ Basic Bank Account Number (BBAN) & International Bank Account Number (IBAN)

Transcript

1 ΙΑΤΡΑΠΕΖΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΕΩΝ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ (.Ε.Τ.Τ.) ΕΓΧΕΙΡΙ ΙΟ ΤΥΠΟΠΟΙΗΣΗΣ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α ΤΩΝ Basic Bank Account Number (BBAN) & International Bank Account Number (IBAN) Ε.Τ ΜΑΡΤΙΟΣ 2001

2 2 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΕΛ ΟΡΙΣΜΟΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΣΕΛ ΟΡΟΛΟΓΙΑ ΣΕΛ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ ΣΕΛ ΠΕ ΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ ΣΕΛ ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ ΣΕΛ ΣΥΝΘΕΣΗ TOY IBAN / ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ ΣΕΛ Ηλεκτρονική µορφή ΣΕΛ Έντυπη µορφή ΣΕΛ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ ΣΕΛ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΒΒΑΝ ΚΑΙ ΙΒΑΝ ΣΤΗΝ ΣΕΛ. 11 ΕΛΛΑ Α 9.1. Καθιέρωση / τυποποίηση ΒΒΑΝ σε εθνικό επίπεδο ΣΕΛ Καθιέρωση / τυποποίηση IΒΑΝ σε εθνικό επίπεδο ΣΕΛ ΜΕΘΟ ΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΨΗΦΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ ΣΕΛ. 13 (Check Digits) ΤΟΥ ΙΒΑΝ Πίνακας µετατροπής αλφαβητικών χαρακτήρων σε ΣΕΛ. 14 αριθµούς Πίνακας κωδικών Ευρωπαϊκών κρατών κατά ISO 3166 ΣΕΛ. 14

3 3 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Με την εισαγωγή του ΕΥΡΩ, έχει γίνει επιτακτική η ανάγκη να εναρµονιστούν / τυποποιηθούν οι συναλλαγές των Πιστωτικών Ιδρυµάτων των κρατών µελών της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, µε ιδιαίτερη βαρύτητα σε εκείνες που αφορούν τις διασυνοριακές συναλλαγές. Κάθε χώρα χωριστά αποτελεί ένα ελεγχόµενο περιβάλλον όπου τα µέλη που εµπλέκονται στη διαδικασία πληρωµών, γνωρίζουν και ακολουθούν εθνικά πρότυπα και λειτουργικούς κανόνες, σαν αποτέλεσµα παροχής καταλλήλων δεδοµένων. Σήµερα, στις περισσότερες Ευρωπαϊκές χώρες, σχεδόν όλες οι εσωτερικές εντολές µεταβίβασης πιστώσεων περιλαµβάνουν τους κωδικούς αναγνώρισης Τράπεζας, καταστήµατος και ψηφίων ελέγχου της ορθότητας του λογαριασµού. Ο ακριβής προσδιορισµός τράπεζας και λογαριασµού, κάνει τις εσωτερικές πληρωµές να προσεγγίζουν σε ορθότητα το 100%. Όλα τα στοιχεία που είναι απαραίτητα για να συµπληρωθούν και να διορθωθούν οι εντολές µεταβίβασης δίδονται από τον πιστωτή στον οφειλέτη µε τον κατάλληλο τρόπο, πράγµα που συνήθως δεν συµβαίνει στις διασυνοριακές εντολές µεταβίβασης. Σε ένα διασυνοριακό πλαίσιο, δεν είναι εύκολο να αντιγραφούν οι συνθήκες των εσωτερικών µεταβιβάσεων εξαιτίας των πολλών διαφορών ανάµεσα στις χώρες. Οι πελάτες, και ειδικά οι µικροµεσαίες Εταιρίες, µπερδεύονται όταν λαµβάνουν τιµολόγια από το εξωτερικό. εν είναι συνηθισµένοι στις διαφορετικές δοµές των µορφών των λογαριασµών των τραπεζών / Καταστηµάτων στις διάφορες χώρες. Σαν αποτέλεσµα, οι πληροφορίες που αυτοί δίνουν στις διαταγές πληρωµής, σε πολλές περιπτώσεις, είναι ατελείς και ακατάλληλες για τις λειτουργικές απαιτήσεις που θα µπορούσαν να συµβάλλουν στην αυτοµατοποίηση των διασυνοριακών πληρωµών STP (straight through processing)*, πράγµα το οποίο, αναπόφευκτα, οδηγεί σε αναποτελεσµατικότητα και µεγάλα κόστη, εξαιτίας της απαραίτητης χειρωνακτικής παρέµβασης. Καθώς η αναλογία των διασυνοριακών ευρωπαϊκών πληρωµών αυξάνεται συνεχώς σε σχέση µε τον όγκο των εθνικών πληρωµών, υπάρχει επιτακτική ανάγκη να βελτιώσουµε την αποτελεσµατικότητά τους από την άποψη του κόστους, της ταχύτητας και της ποιότητας. Τέτοιες βελτιώσεις απαιτούν µια συγκεκριµένη µέθοδο που θα εξασφαλίζει κατάλληλη ερµηνεία και ευκολότερη επιβεβαίωση / επικύρωση των ξένων αριθµών λογαριασµού. Για την αποδοτικότερη λοιπόν λειτουργία των διασυνοριακών Συστηµάτων Πληρωµών, είναι απαραίτητη η εφαρµογή µιας τυποποιηµένης µεθόδου, η οποία θα διευκολύνει την αναγνώριση και επαλήθευση της µορφής των λογαριασµών που διακινούνται στις διασυνοριακές πληρωµές. Στο πλαίσιο αυτό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Τραπεζικών Προτύπων (ECBS) κατάρτισε το 1996 το πρότυπο ΙΒΑΝ (International Bank Account Number, ιεθνής Αριθµός Τραπεζικού Λογαριασµού) το οποίο είναι παραλλαγή του προτύπου ISO

4 4 2. Η ΕΝΝΟΙΑ ΤΟΥ ΙΒΑΝ Ο ΙΒΑΝ (International Bank Account Number) είναι, µία τυποποιηµένη, αναγνωρίσιµη και µηχανογραφικά επεξεργάσιµη µορφή ενός Τραπεζικού Λογαριασµού (Ιδιωτικού, Τραπεζικού ή αξιών). Ο ΙΒΑΝ συντίθεται και επαληθεύεται µε συγκεκριµένη µέθοδο και κανόνες τόσο στην έντυπη όσο και στην ηλεκτρονική του µορφή. Η τυποποίηση ΙΒΑΝ δηµιουργήθηκε για να επιλύσει τα διασυνοριακά προβλήµατα. Υιοθετήθηκε από την Ευρώπη σαν βοήθηµα για τη Νοµισµατική Ενοποίηση και για την διευκόλυνση της λειτουργίας ενός «ΕΝ Ο-ΕΥΡΩ» συστήµατος πληρωµών βασιζόµενο στην αυτόµατη επεξεργασία (STP - Straight Through Processing) των διασυνοριακών εµβασµάτων. Σαν Straight Through Processing θα µπορούσαµε να ορίσουµε την διαδικασία αυτόµατης επεξεργασίας διασυνοριακών ή διατραπεζικών εντολών µεταφοράς Κεφαλαίων, η οποία αρχίζει µε την Χρέωση του Λογ/σµού του Εντολέα και ολοκληρώνεται µε την Πίστωση του Λογ/σµού του ικαιούχου, χωρίς ανθρώπινη παρέµβαση. Ο ΙΒΑΝ διαθέτει τα εξής χαρακτηριστικά : Οι αλφαβητικοί χαρακτήρες που τυχόν περιέχονται στον ΙΒΑΝ απεικονίζονται µόνο µε κεφαλαία γράµµατα. Το πλήθος των χαρακτήρων είναι συγκεκριµένο και σταθερό για κάθε χώρα. Ο κωδικός αναγνώρισης της Τράπεζας που περιέχεται στο IΒΑΝ έχει συγκεκριµένο και σταθερό πλήθος χαρακτήρων και βρίσκεται σε συγκεκριµένη θέση από την αρχή του ΙΒΑΝ, για κάθε χώρα. Απεικονίζεται µε τυποποιηµένη µορφή, έντυπη και ηλεκτρονική Με βάση την απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου η οποία τέθηκε υπόψη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, αλλά και την σχετική δέσµευση της Ευρωπαϊκής Τραπεζικής Οµοσπονδίας, η αναγραφή του ΙΒΑΝ τίθεται σε υποχρεωτική εφαρµογή από σε Πανευρωπαϊκό επίπεδο στις διασυνοριακές πληρωµές. Σε συνεννόηση µεταξύ του European Committee for Banking Standards (ECBS) και της διοίκησης του SWIFT, αποφασίστηκε η πλήρης προώθηση του ΙΒΑΝ από το SWIFT. Σχετικές αναφορές για το πρότυπο ΙΒΑΝ υπάρχουν στα εγχειρίδια του ECBS: ECBS 204/2000 : IBAN: International Bank Account Number ΕCBS 203/2000 : IBAN: Standard Implementation Guidelines ECBS TR201/2000 : Register of European Acount Numbers που βρίσκονται στο Web Site της ECBS: Το πρότυπο ΙΒΑΝ βασίζεται µεταξύ των άλλων και στα πρότυπα : ISO 3166 : Codes for the representation of countries

5 5 ISO 7064 ISO : Data processing Check character systems : Banking and related services IBAN 3. ΟΡΟΛΟΓΙΑ BBAN Είναι τα αρχικά γράµµατα των λέξεων Basic Bank Account Number. Ο ΒΒΑΝ είναι µια σειρά από αριθµητικούς χαρακτήρες αποτελούµενη από τον Κωδικό αριθµό αναγνώρισης σε κάθε χώρα των Πιστωτικών Ιδρυµάτων και των Καταστηµάτων τους και από τον Αριθµό Λογαριασµού Πελάτη. Ο ΒΒΑΝ αποτελεί µέρος του ιεθνούς Τραπεζικού προτύπου ΙΒΑΝ. HEBIC Είναι τα αρχικά των λέξεων HΕllenic Bank Indentification Code O HEBIC είναι ο Κωδικός Αριθµός αναγνώρισης των Ελληνικών Πιστωτικών Ιδρυµάτων και των Καταστηµάτων τους. Συντίθεται από επτά (7) αριθµητικούς χαρακτήρες εκ των οποίων τρεις (3) είναι ο Κωδικός του Π.Ι. και τέσσερις (4) ο Κωδικός του Καταστήµατος. IBAN Είναι τα αρχικά γράµµατα της φράσης International Bank Account Number. Ο ΙΒΑΝ είναι µια επέκταση της µορφής του ΒΒΑΝ, και χρησιµοποιείται διεθνώς για την µοναδιαία αναγνώριση του λογαριασµού ενός πελάτη από οποιοδήποτε Πιστωτικό Ίδρυµα. ECBS Είναι τα αρχικά των λέξεων European Committee for Banking Standards ECB Είναι τα αρχικά των λέξεων European Central Bank ΙSO Είναι τα αρχικά των λέξεων International Standards Organization 4. ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑΤΑ Βασικό πλεονέκτηµα του ΙΒΑΝ, είναι η δυνατότητα αυτόµατης επεξεργασίας των λογαριασµών κάθε Τράπεζας σε κάθε χώρα, κυρίως στις διασυνοριακές τραπεζικές συναλλαγές, στην κατεύθυνση της επαλήθευσης της ορθής αναγραφής του αριθµού λογαριασµού, µε τη βοήθεια των ψηφίων ελέγχου που παράγονται και επαληθεύονται µε τη βοήθεια διεθνώς αναγνωρισµένης και τυποποιηµένης µεθόδου. Με τον ΙΒΑΝ προωθείται η δηµιουργία ενός αποδοτικότερου Τραπεζικού συστήµατος βελτιωµένων υπηρεσιών καθόσον εξασφαλίζεται: η τυποποίηση των λογαριασµών η αναγνώριση της ορθότητας των Τραπεζικών λογαριασµών

6 6 η δυνατότητα επαλήθευσης των Τραπεζικών λογαριασµών η βελτίωση της ποιότητας εξυπηρέτησης της πελατείας η αυτοµατοποίηση της επεξεργασίας των συναλλαγών (STP) και παράλληλα επιτυγχάνεται: Μείωση των ανθρώπινων λαθών Ταχύτητα εκτέλεσης των συναλλαγών Μείωση κόστους επεξεργασίας των συναλλαγών 5. ΠΕ ΙΑ ΕΦΑΡΜΟΓΩΝ Ο ΙΒΑΝ εφαρµόζεται στην διακίνηση και απεικόνιση όλων των Τραπεζικών λογαριασµών και όχι µόνο στους καταθετικούς λογαριασµούς π.χ. κίνηση κεφαλαίων, χρεόγραφα κλπ. Η εφαρµογή του ΙΒΑΝ µπορεί να γίνεται σε επίπεδο χώρας, στα παρακάτω έγγραφα, µηνύµατα και διαδικασίες: Στα έγγραφα προς τον πελάτη Στα Βιβλιάρια και αποδεικτικά καταθέσεων Στα Αντίγραφα Κίνησης Λογαριασµών (σε έντυπη και µηχανογραφική µορφή) Στις Ιδιωτικές και Τραπεζικές Επιταγές Στα εµπορικά έγγραφα Στις αποδείξεις των ΑΤΜ Στο e-banking Στις ιασυνοριακές διαδικασίες µεταφοράς Κεφαλαίων Στις ιατραπεζικές (εγχώριες) διαδικασίες Μεταφοράς Κεφαλαίων Με δεδοµένο ότι ο ΙΒΑΝ περιέχει όλες τις απαιτούµενες πληροφορίες (π.χ κωδικό Τραπέζης και αριθµό λογαριασµού) για τη ροή µιας εντολής πληρωµής, θα µπορούσε να χρησιµοποιηθεί στις διατραπεζικές συναλλαγές µέσω ενός Εθνικού Συστήµατος Εκκαθάρισης µειώνοντας τις πιθανότητες λανθασµένων εκτελέσεων. Ωστόσο, επειδή επί του παρόντος υπάρχει πολύ µικρή ενηµέρωση για τη τυποποίηση ΙΒΑΝ σε παγκόσµια βάση, θα απαιτηθεί αξιόλογη προσπάθεια και µεσολάβηση αναγκαίου χρόνου, µέχρι ο ΙΒΑΝ να χρησιµοποιηθεί από την πλειονότητα των Τραπεζών για διασυνοριακές πληρωµές παγκοσµίως. Για τους παραπάνω λόγους, προς το παρόν ο ΙΒΑΝ, θα χρησιµοποιείται στα µηνύµατα µέσω SWIFT, µαζί µε τον BIC (Bank Indenification Code).

7 7 6. ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΤΟΥ ΙΒΑΝ Η απεικόνιση ενός λογαριασµού µε τη µορφή του προτύπου ΙΒΑΝ έχει εφαρµογή σε κάθε τραπεζική εργασία που περιέχει καταθετικό λογαριασµό. Για την εφαρµογή του ΙΒΑΝ στη µεταφορά Κεφαλαίων οι Τράπεζες και οι πελάτες τους εµπλέκονται µε δύο τρόπους: Κατά πρώτο µε την εφάπαξ δηµιουργία και κοινοποίηση του ΙΒΑΝ από τις Τράπεζες στους πελάτες τους. Κατά δεύτερο, µε την επεξεργασία του ΙΒΑΝ (εντοπισµός, αναγνώριση, επεξεργασία, επαλήθευση, µεταφορά) ικαιούχος 2 Εντολέας 1 3 Τράπεζα ικαιούχου 4 Τράπεζα Εντολέα 1. Ο ΙΒΑΝ χορηγείται στο ικαιούχο από την Τράπεζά του. 2. Ο ΙΒΑΝ του ικαιούχου προωθείται στον Εντολέα µε διάφορους τρόπους όπως µε τιµολόγια, οδηγίες διεθνών πληρωµών, επιστολές κ.λ.π. 3. Ο Εντολέας αποστέλλει µία διασυνοριακή εντολή πληρωµής ( για πίστωση Λογαριασµού) η οποία περιέχει τον ΙΒΑΝ του ικαιούχου. 7. ΣΥΝΘΕΣΗ TOY IBAN / ΠΑΡΑ ΕΙΓΜΑ Οι λογαριασµοί που ακολουθούν το πρότυπο ΙΒΑΝ πρέπει να έχουν σταθερό µήκος και δοµή για κάθε χώρα. Οι περισσότερες χώρες της Ευρώπης έχουν εναρµονιστεί στο συγκεκριµένο πρότυπο, όπως απεικονίζεται στους πίνακες ΙΒΑΝ TR 201 του ECBS. Οι µορφές του ΙΒΑΝ είναι : 7.1. Ηλεκτρονική µορφή Είναι η µορφή του IBAN που χρησιµοποιείται στις Ηλεκτρονικές συναλλαγές. Το πρότυπο ΙΒΑΝ στην ηλεκτρονική του µορφή στην Ελλάδα αποτελείται από 27

8 8 αλφαριθµητικούς συνεχόµενους χαρακτήρες και η δοµή του περιέχει τα ακόλουθα διαδοχικά µέρη : Κωδικός χώρας (Country code): 2 κεφαλαία γράµµατα µε τα οποία προσδιορίζεται ο κωδικός της χώρας, όπως καθορίζεται από το ISO 3166 (ΠΙΝΑΚΑΣ 2), της χώρας στην οποία βρίσκεται η Τράπεζα και το Κατάστηµα τήρησης του ΙΒΑΝ. Για την Ελλάδα, ο κωδικός αυτός είναι GR Αριθµός επαλήθευσης (Check digits): 2 ψηφία που υπολογίζονται όπως περιγράφεται στο σχετικό πρότυπο ΙSO 7064 (Κεφαλαίο 9 του παρόντος Εγχειριδίου). Βασικός Αριθµός Τραπεζικού Λογαριασµού (Βasic Βank Account Number, BBAN) : Ο Βασικός Αριθµός Τραπεζικού Λογαριασµού έχει σταθερό αριθµό χαρακτήρων για κάθε χώρα και περιέχει τα εξής : Τον κωδικό αναγνώρισης Τράπεζας / Καταστήµατος σε συγκεκριµένη θέση ως προς την αρχή του ΒΒΑΝ. Ο κωδικός αυτός καλείται HEBIC (Hellenic Bank Intentifier Code) και απεικονίζεται στο αντίστοιχο ευρετήριο που εκδίδεται από την Ε.Ε.Τ. Τον αριθµό λογαριασµού του Πελάτη µε ένα ή περισσότερα ψηφία ελέγχου που υπολογίζει και χρησιµοποιεί η Τράπεζα. Σε περίπτωση χρησιµοποίησης γραµµάτων στη δοµή του ΒΒΑΝ, αυτά απεικονίζονται πάντα µε κεφαλαία Έντυπη µορφή Η έντυπη µορφή του ΙΒΑΝ, δηλαδή η απεικόνισή του σε κάθε µορφή εντύπου, θα είναι ίδια µε την ηλεκτρονική µορφή εκτός από το εξής: Ο ΙΒΑΝ πρέπει να είναι χωρισµένος σε οµάδες των 4 χαρακτήρων διαχωρισµένες µε κενό διάστηµα ενός χαρακτήρα. Η τελευταία οµάδα µπορεί να είναι µεταβλητού µήκους µε µέγιστο 4 χαρακτήρες. Παράδειγµα Στο παράδειγµα απεικονίζεται η ηλεκτρονική και η έντυπη µορφή ενός Τραπεζικού Λογαριασµού Ελληνικής και Βελγικής Τράπεζας, όπως αυτός θα εµφανίζεται µε τη µορφή ΙΒΑΝ. Χώρα GR BE Αριθµός Λογ/σµού Ηλεκτρονική µορφή IBAN Έντυπη µορφή IBAN GR BE GR BE

9 9 8. Ο ΡΟΛΟΣ ΤΩΝ ΤΡΑΠΕΖΩΝ Τα συστήµατα των Τραπεζών θα πρέπει, σύµφωνα µε το χρονοπρόγραµµα του Παραρτήµατος Ι, την να είναι σε θέση να δηµιουργούν, να λαµβάνουν, να αναγνωρίζουν, να επεξεργάζονται, να επαληθεύουν και να µεταφέρουν τον ΙΒΑΝ, τουλάχιστον κατά την διαδικασία εκτέλεσης της διασυνοριακής µεταφοράς Κεφαλαίων. Στο παραπάνω πλαίσιο, κάθε Τράπεζα έχει την ευθύνη για τα εξής : την αρχική δηµιουργία του ΙΒΑΝ (σχήµα 1) και την κοινοποίησή του στη πελατεία της. την ενηµέρωση κάθε Πελάτη της για τον αριθµό ΙΒΑΝ και την χρήση του την εκπαίδευση του προσωπικού της την απεικόνιση του ΙΒΑΝ στα έντυπα Τραπεζικών συναλλαγών την χρήση του στα ηλεκτρονικά µηνύµατα την επαλήθευση του ΙΒΑΝ κατά την λήψη του την παροχή των κατάλληλων πληροφοριών για την µεταφορά του ΙΒΑΝ στις ιασυνοριακές και ιατραπεζικές (εγχώριες) συναλλαγές (σχήµατα 2,3). Ειδικά για τις ιασυνοριακές πληρωµές, επισηµαίνεται ότι, η Τράπεζα που διαχειρίζεται τον Λογαριασµό του Πελάτη είναι υπεύθυνη να δηµιουργεί τον ΙΒΑΝ και να τον γνωστοποιεί στον Πελάτη της ώστε αυτός να τον δώσει στους εµπορικούς συνεργάτες του. Οι τρóποι γνωστοποίησης του ΙΒΑΝ στη πελατεία µπορούν να περιλαµβάνουν και την χρήση του ΙΝΤΕΡΝΕΤ, όπου µέσω του Site ή του e-banking της κάθε Τράπεζας, µπορεί να παράγεται και να γνωστοποιείται ο ΙΒΑΝ. Σε περίπτωση που µια Τράπεζα λαµβάνει εντολή από πελάτη της για συναλλαγή µε χρήση του ΙΒΑΝ, θα πρέπει να τον επαληθεύει πριν ολοκληρωθεί η συναλλαγή χρησιµοποιώντας τον κοινό αλγόριθµο επαλήθευσης. Σχήµα 1 : Αρχική δηµιουργία IBAN και ενηµέρωση του Πελάτη ΤΡΑΠΕΖΑ ηµιουργία / ενηµέρωση ΙΒAN Πελάτης

10 10 Σχήµα 2: Χρήση του ΙΒΑΝ σε ιατραπεζική (εγχώρια) πληρωµή Τράπεζα της Ελλάδος, DIAS, κλπ Τράπεζα Τράπεζα Εντολέα 4. Επιβεβαίωση πληρωµής 3. Εντολή πληρωµής όπως απεικονίζεται στο περιεχόµενο της δοµής του ΙΒΑΝ 2. Μεταφορά του IBAN στην εντολή πληρωµής ικαιούχος Πελάτης 1 Επικοινωνία γνωστοποίηση του IBAN Εντολέας Πελάτης Σχήµα 3: Χρήση του ΙΒΑΝ σε ιασυνοριακή πληρωµή Τράπεζα της Ελλάδος, Τράπεζα ικαιούχου Τράpeζα Εντολέα 4. Επιβεβαίωση 2. Μεταφορά του IBAN στην εντολή πληρωµής ικαιούχος 1. Επικοινωνία γνωστοποίηση του ΙΒΑΝ Εντολέας

11 11 9. ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΠΡΟΤΥΠΩΝ ΒΒΑΝ ΚΑΙ ΙΒΑΝ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α Με το παρόν εγχειρίδιο προσαρµόζονται και καθιερώνονται για την Ελλάδα τα ιεθνή πρότυπα απεικόνισης τραπεζικών λογαριασµών ΒΒΑΝ και ΙΒΑΝ Καθιέρωση / τυποποίηση ΒΒΑΝ σε εθνικό επίπεδο Βασικός Αριθµός Τραπεζικού Λογαριασµού ΒΒΑΝ (Basic Bank Account Number) Βασικός Αριθµός Τραπεζικού Λογαριασµού θεωρείται η τυποποιηµένη απεικόνιση κάθε λογαριασµού πελάτη που τηρείται σε Τράπεζα εντός της Ελλάδος. Ο ΒΒΑΝ για το Ελληνικό Τραπεζικό Σύστηµα αποτελείται από τα εξής συνεχόµενα τµήµατα : Τον κωδικό αναγνώρισης Τράπεζας / Καταστήµατος σε συγκεκριµένη θέση ως προς την αρχή του ΒΒΑΝ.Ο κωδικός αυτός ονοµάζεται HEBIC (HEllenic Bank Indentifier Code) και απεικονίζεται στο αντίστοιχο ευρετήριο που εκδίδεται από την Ε.Ε.Τ. Για την Ελλάδα, ο κωδικός αναγνώρισης Τράπεζας/Καταστήµατος αποτελείται από επτά (7) αριθµούς εκ των οποίων οι τρεις (3) πρώτοι υποδηλώνουν την Τράπεζα βάσει της κωδικοποίησης που έχει δοθεί από 18/5/2000 από την Τράπεζα της Ελλάδος και οι υπόλοιποι τέσσερις (4) υποδηλώνουν τον κωδικό αριθµό του Καταστήµατος της Τράπεζας στο οποίο τηρείται ο Λογαριασµός του πελάτη. Τον αριθµό λογαριασµού του Πελάτη µε ένα ή περισσότερα ψηφία ελέγχου που υπολογίζει και χρησιµοποιεί η Τράπεζα. Για την Ελλάδα, το µέγεθος του αριθµού Λογαριασµού του πελάτη έχει καθορισθεί σε δεκαέξι (16) χαρακτήρες. Σε περίπτωση που Τράπεζα χρησιµοποιεί λιγότερους από 16 αριθµούς για την απεικόνιση του αριθµού Λογαριασµού, τότε θα τοποθετούνται µηδενικά µπροστά από τον αριθµό Λογαριασµού µέχρι την συµπλήρωση των δεκαέξι (16) χαρακτήρων. Στον Πίνακα που ακολουθεί απεικονίζεται ο ΒΒΑΝ µε 23 χαρακτήρες, στους οποίους περιλαµβάνονται ο Κωδικός Τράπεζας, ο Κωδικός Καταστήµατος και ο Αριθµός Λογαριασµού του Πελάτη. Σχηµατικά, η δοµή του BΒΑΝ θα είναι για την Ελλάδα: ΒΒΑΝ 23 T T T Y Y Y Y X X X X X X X X X X X X X X X X Κωδ.Τράπ. Κατ/µα Αριθµός Λογ/σµού πελάτη ΗΕΒΙC

12 12 Παράδειγµα δοµής ΒΒΑΝ για την Εθνική Τράπεζα (011) - Κεντρικό Κατ/µα (040): HEBIC Αριθµός λογ/σµού πελάτη Καθιέρωση / τυποποίηση IΒΑΝ σε εθνικό επίπεδο Λαµβάνοντας υπόψη ότι η δοµή του ΒΒΑΝ της Ελλάδος έχει σταθερό µήκος 23 χαρακτήρες, τότε η δοµή του προτύπου ΙΒΑΝ για την Ελλάδα θα είναι 27 χαρακτήρες και θα έχει την πιο κάτω µορφή. Μορφή ΙΒΑΝ: GRDDBBAN µε σταθερό µήκος 27 χαρακτήρες, όπου: GR : οι χαρακτήρες GR σύµφωνα µε ISO 3166 για τον κωδικό της Ελλάδος DD : ύο Check Digits σύµφωνα µε το πρότυπο υπολογισµού ISO BΒΑΝ: 23 χαρακτήρες σύµφωνα µε τη δοµή που περιγράφεται στο Κεφ Σχηµατικά, η δοµή του ΙΒΑΝ θα είναι: GRDDTTTYYYYXXXXXXXXXXXXXXXX Κωδ. C/D Βασικός Αριθµός Λογαριασµού (ΒΒΑΝ) Χώρας Παραδείγµατα 1. Λογ/σµός στην Εθνική Τράπεζα (011)- Κεντρικό κατάστηµα (040) IΒΑΝ 27 χαρακτήρες Χώρα GR Ψηφία ελέγχου DD Αρ. Λογαρ. πελάτη Electronic IBAN GRDD Paper IBAN GRDD Λογ/σµός στην Τράπεζα EFG Eurobank ΑΕ (026)- Κεντρικό κατάστηµα (025) IΒΑΝ 27 χαρακτήρες Χώρα GR Ψηφία ελέγχου DD Αρ.Λογ. πελάτη Electronic IBAN GRDD Paper IBAN GRDD

13 ΜΕΘΟ ΟΣ ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΥ ΤΩΝ ΨΗΦΙΩΝ ΕΛΕΓΧΟΥ (Check Digits) ΤΟΥ ΙΒΑΝ H µέθοδος υπολογισµού των ψηφίων ελέγχου του ΙΒΑΝ είναι σύµφωνη µε το πρότυπο ISO 7064

14 14 Πίνακας Νο 1 Μετατροπή Αλφαβητικών χαρακτήρων σε αριθµούς A = 10 G = 16 M = 22 S = 28 Y = 34 B = 11 H = 17 N = 23 T = 29 Z = 35 C = 12 I = 18 O = 24 U = 30 D = 13 J = 19 P = 25 V = 31 E = 14 K = 20 Q = 26 W = 32 F = 15 L = 21 R = 27 X = 33 Πίνακας Νο 2 Kωδικών Ευρωπαϊκών κρατών κατά ISO 3166 ΑΓΓΛΙΑ GB ΙΣΛΑΝ ΙΑ IS ΑΥΣΤΡΙΑ ΑΤ ΙΣΠΑΝΙΑ ES ΒΕΛΓΙΟ ΒΕ ΙΤΑΛΙΑ IT ΑΝΙΑ DK ΛΟΥΞΕΜΒΟΥΡΓΟ LU ΓΑΛΛΙΑ FR ΝΟΡΒΗΓΙΑ NO ΓΕΡΜΑΝΙΑ DE ΟΛΛΑΝ ΙΑ NL ΕΛΒΕΤΙΑ CH ΠΟΡΤΟΓΑΛΙΑ PT ΕΛΛΑ Α GR ΣΟΥΗ ΙΑ SE ΙΡΛΑΝ ΙΑ IE ΦΙΛΑΝ ΙΑ FI