«Αγροτικό Ζήτημα» ή «Αγροτικό Πρόβλημα» Ο κλασικός ορισμός:

Transcript

1 «Αγροτικό Ζήτημα» ή «Αγροτικό Πρόβλημα» Ο κλασικός ορισμός: 1. Χρόνια υστέρηση του μέσου κατά κεφαλήν ετήσιου εισοδήματος των γεωργών, συγκριτικά με τα εισοδήματα των εργαζομένων στους άλλους τομείς τη οικονομίας 2. Μεγάλη αστάθεια των γεωργικών εισοδημάτων

2 Η χρόνια υστέρηση του γεωργικού εισοδήματος οφείλεται: Στο μεγάλο πλήθος των μικρών παραγωγών και την ασυμμετρία ισχύος στο αγροτοδιατροφικό σύστημα Στη γρήγορη τεχνολογική εξέλιξη Στη μικρή κινητικότητα των παραγωγικών συντελεστών

3 Η μεγάλη αστάθεια των γεωργικών εισοδημάτων οφείλεται: Στην εξάρτηση της γεωργίας από το περιβάλλον και το κλίμα Στη μεγάλη διάρκεια της παραγωγικής διαδικασίας Στην ανεπαρκή πληροφόρηση, που δημιουργεί αστάθεια στην αγορά Στη, βραχυπρόθεσμα, πολύ ανελαστική προσφορά

4

5 Ελλάδα:

6 1. Όχι πιά έμφαση στην υστέρηση του γεωργικού εισοδήματος 2. Μεταβαλλόμενες και διαφοροποιημένες γεωργικές δομές 3. Διατροφική ασφάλεια 4. Σπανιότητα των πόρων και εξωτερικότητες της γεωργίας

7

8 . Table 1: Principal farm operator household finances, by ERS farm typology, 2015 Item Residence Farms Intermediate Farms Commercial Farms All Farms Number of farms 1,215, , ,346 2,032,300 Income, median dollars per household Farm income -2, , Off-farm income 82,987 55,750 40,250 67,500 Earned Income 62,500 31,789 22,500 38,270 Unearned Income 24,000 25,013 9,000 25,013 Total household income 82,925 59, ,980 76,735 Source: USDA Economic Research Service. Accessed at Μέσο Εισόδημα όλων των νοικοκυριών: $57,000

9 ΠΗΓΗ: Επεξεργασία στοιχείων των ΕΟΠ Σύνολο Νοικοκυριών=

10 ΠΗΓΗ: Επεξεργασία στοιχείων των ΕΟΠ 100% 90% Λοιπές Πηγές 80% 70% Ιδιοπαραγωγ 60% 50% 40% 30% 20% 10% ή Γεωργ. Προϊόντων Γεωργ. Αποζημιώσει ς Γεωργ. Επιδοτήσεις Γεωργία 0% 1987/ / / /

11

12 Επίπεδο γεωργικού εισοδήματος στα κράτη μέλη (2009) Διαφορά εισοδήματος σε σχέση με τους υπόλοιπους οικονομικούς τομείς (Μέσος όρος ) (γεωργικό εισόδημα/γμε σε πραγματικές τιμές - EE-27 = 100) 100% (γεωργικό εισόδημα σε % του μέσου εισοδήματος στο σύνολο της οικονομίας) % % 75 40% % 0 EE-15 EE-27 EE-12 0% EE-15 EE-27 EE-12 Πηγή: Ευρωπαϊκή Επιτροπή ΓΔ Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης, με βάση τα στοιχεία της Eurostat 12

13 13

14 US corn price Cent per bushel constant US $

15 Energy Agriculture Food Precious Metals ΠΗΓΗ: World Bank Τιμές Τροφίμων : +76,4%

16

17 Ι. Η Κοινή Αγροτική Πολιτική της Ε.Ε. 1α. Στήριξη Γεωργικού Εισοδήματος 1β. Στήριξη Αγοράς 2. Αγροτική Ανάπτυξη ΙΙ. Εθνική Πολιτική για: τη γη τη χρηματοδότηση της γεωργίας τη γεωργική εκπαίδευση τις γεωργικές ασφαλίσεις τη φορολογία του γεωργικού εισοδήματος 17

18 Π. Καρανικόλας

19 Στήριξη Εισοδήματος Στήριξη Αγοράς Ανάπτυξη της Υπαίθρου Χρηματοδότηση Προϋπολογισμός της ΕΕ ΕΕ και Κράτη-Μέλη, στο πλαίσιο πολυετούς προγραμματισμού 19

20 6% 24% Στήριξη Εισοδήματος 70% Στήριξη Αγοράς 20

21 Στήριξη Εισοδήματος Άμεσες ενισχύσεις, υπό την προϋπόθεση ότι πληρούνται αυστηρά πρότυπα ασφάλειας των τροφίμων, προστασίας του περιβάλλοντος & καλής μεταχείρισης των ζώων Αγροτική Ανάπτυξη Ανταγωνιστικότητα της γεωργίας Βιώσιμη διαχείριση φυσικών πόρων Ισόρροπη ανάπτυξη αγροτικών περιοχών Στήριξη Αγοράς Μέτρα που ενεργοποιούνται, π.χ., όταν κακές καιρικές συνθήκες αποσταθεροποιούν τις αγορές 21

22 Πώς φθάσαμε στη σημερινή δομή της ΚΑΠ; Ας ξεκινήσουμε με τον 1ο Πυλώνα 22

23 Οι αρχικοί Στόχοι 1. Αύξηση της παραγωγικότητας της γεωργίας, με την ανάπτυξη της τεχνικής προόδου 2. Δίκαιο βιοτικό επίπεδο στους γεωργούς, ιδίως με την αύξηση του ατομικού γεωργ. εισοδήματος 3. Σταθεροποίηση των αγορών 4. Εξασφάλιση του εφοδιασμού 5. Λογικές τιμές στους καταναλωτές 23

24 Κοινής Οργάνωσης των γεωργικών αγορών (ρυθμίσεις τιμών, ενισχύσεις για παραγωγή και εμπορία, μέτρα αποθήκευσης, κοινοί μηχανισμοί σταθεροποίησης εξαγωγών και εισαγωγών), δηλαδή: Κοινή πολιτική τιμών, με: α) κανόνες στήριξής τους, β) προστασία απ τον διεθνή ανταγωνισμό γ) υποστήριξη των εξαγωγών Ίδρυσης Ταμείου για τη γεωργία (ΕΓΤΠ-Ε) Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Προσανατολισμού & Εγγυήσεων 24

25 α) Για την προστασία των γεωργ. εκμεταλλεύσεων που μειονεκτούν λόγω διαρθρωτικών ή φυσικών συνθηκών β) στο πλαίσιο προγραμμάτων οικονομικής αναπτύξεως 25

26 1. Ενιαία Αγορά 2. Κοινοτική Προτίμηση 3. Χρηματοδοτική Αλληλεγγύη (ΕΓΤΠ-Ε) 26

27 1. Μέτρα Πολιτικής Εγγυήσεων (Κοινές Οργανώσεις Αγοράς των προϊόντων) 2. Μέτρα Κοινής Διαρθρωτικής Πολιτικής (Θεσμικές ρυθμίσεις που επηρεάζουν τη χρήση των συντελεστών παραγωγής & προσανατολίζουν τη γεωργ. δραστηριότητα σε διαφορετικές κατευθύνσεις) 3. Λοιπά Μέτρα (Φυτοπροστασία, σποροπαραγωγή, κ.ά.) 27

28 Τιμή Στόχου (ενδεικτική τιμή) Τιμή Κατωφλίου Κόστος Μεταφοράς & Περιθώρια Εμπορίας Κόστος Μεταφοράς Δασμός + Μεταβλητή Εισφορά Εισαγωγής Τιμή Παρέμβασης Εξαγωγική Επιδότηση Διεθνής Τιμή 28