ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ

Μέγεθος: px

Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ 2013-2014"

Δυσμάς Γιάγκος
8 χρόνια πριν
Προβολές:

1 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2014 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΡΑΔΙΠΠΟΥ ΣΧΟΛΙΚΟ ΕΤΟΣ ΜΑΘΗΜΑ: ΝΕΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΤΑΞΗ: Α ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 10/6/2014 ΧΡΟΝΟΣ: 2 ΩΡΕΣ Το εξεταστικό δοκίμιο αποτελείται από πέντε (5) σελίδες και από δύο (2) μέρη. Να απαντήσετε σε όλα τα μέρη και σε όλα τα ερωτήματα στα φύλλα εξέτασης. ΜΕΡΟΣ Α : ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) KEIMENO 1: «Τι προσφέρει το σχολείο εκτός από τις γνώσεις;», Ευστράτιος Τσουρέας Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2001 (διασκευή) Πολλοί μαθητές νομίζουν ότι το σχολείο προσφέρει μόνο γνώσεις. Όμως το σχολείο εκτός απ τις γνώσεις, προσφέρει πάρα πολλά στους μαθητές του. Πρώτα - πρώτα προετοιμάζει τους μαθητές για την κοινωνική ζωή. Με τον σχολικό επαγγελματικό προσανατολισμό τα παιδιά προετοιμάζονται για τα μελλοντικά τους επαγγέλματα και μαθαίνουν έγκαιρα και υπεύθυνα για τις ανάγκες της κοινωνίας. Έτσι οι μαθητές, όταν αποφοιτήσουν έχοντας υπόψη τους τις απαιτήσεις της αγοράς εργασίας, τις επιδόσεις τους στο σχολείο και τις κλίσεις τους προσανατολίζονται σωστά προς το μελλοντικό τους επάγγελμα. Επίσης, το σχολείο προετοιμάζει τους μαθητές για την πολιτική ζωή μέσα από τις μαθητικές κοινότητες. Τους ενημερώνει για τις υποχρεώσεις και τα δικαιώματά τους και φροντίζει επιπλέον για τη σωματική υγεία τους μέσα από τις αθλοπαιδιές και τις αθλητικές συναντήσεις. Συγχρόνως, πλαταίνει τη μόρφωσή τους με διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις μέσα από τις σχολικές γιορτές, τις επισκέψεις σε μουσεία ή σε αρχαιολογικούς χώρους και τις θεατρικές παραστάσεις. Έτσι, καλλιεργεί στους εφήβους την ευγενική άμιλλα, την κρίση, τη μνήμη, τη φαντασία, τη θέληση, την υπομονή και την επιμονή. Η μεγαλύτερη προσφορά του σχολείου στους εφήβους είναι η εκμάθηση των μεγάλων αξιών της εργατικότητας, της συνεργασίας, της αλληλεγγύης, της ευσυνείδητης πειθαρχίας και της χαράς της δημιουργίας. Επομένως, το σχολείο δε σκοπεύει μόνο στη μετάδοση ξερών γνώσεων, αλλά και στην καλλιέργεια του χαρακτήρα και της ψυχής των νέων.

ΜΕΡΟΣ Α : ΓΛΩΣΣΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 14) KEIMENO 1: «Τι προσφέρει το σχολείο εκτός από τις γνώσεις;», Ευστράτιος Τσουρέας Εκδόσεις Ελληνοεκδοτική, Αθήνα 2001 (διασκευή) Πολλοί μαθητές νομίζουν ότι το σχολείο

2 KEIMENO 2: «Πώς θέλουμε ένα σύγχρονο σχολείο...», Αικατερίνη Συγγρού (μαθήτρια) Περιοδικό «Βουλή των Εφήβων», τεύχος Β (διασκευή) Το ελληνικό σχολείο στο μέλλον θα παρουσιάζει ποικίλα προβλήματα που θα χρειάζονται επίλυση. Έτσι, λοιπόν, θα κρίνεται επιτακτική η ανάγκη αναβάθμισής του. Οι αλλαγές στα εκπαιδευτικά προγράμματα θα πρέπει να γίνουν στόχος της εκπαίδευσης, ώστε να παρέχουν στον μαθητή γνώσεις χρήσιμες και όχι ο μαθητής να ασχολείται με αντικείμενα που δεν του παρέχουν ουσιαστική γνώση. Το πρόγραμμα, λοιπόν, θα υποστηρίζει την εθνική μας παιδεία και θα στηρίζει συγχρόνως και τις πανανθρώπινες αξίες. Γι αυτό θα παρακολουθεί τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις και τους ρυθμούς της προόδου και θα καλλιεργεί αφενός την αγάπη για την πατρίδα και αφετέρου τον σεβασμό για τις άλλες πατρίδες. Επίσης, θα είναι σωστό να περιοριστούν οι εξετάσεις που ευνοούν την αποστήθιση, τον ανταγωνισμό, τη βαθμοθηρία, ενώ παράλληλα φορτώνουν τα παιδιά με άγχος. Το ελληνικό σχολείο, επίσης, δεν πρέπει να περιφρονεί την τεχνολογία. Ο τεχνοκρατικός προσανατολισμός είναι κατακριτέος, πρέπει, όμως, να αφήσουμε έξω από το σχολείο τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές και τα οπτικοακουστικά μέσα; Ο άνθρωπος θα τα γνωρίζει, θα τα χειρίζεται, ώστε να γίνει ανεξάρτητος στο μέλλον και να μην κινδυνεύει να υποταχθεί στη χρήση τους. Το σύγχρονο σχολείο θα βοηθάει τον νέο άνθρωπο. Θα του δημιουργεί σωστή προσωπικότητα και θα του μεταδίδει τις αξίες του ανθρωπισμού και του πατριωτισμού, ώστε να μην παράγει νεόπλουτους της μάθησης που θα έχουν την ίδια συμπεριφορά με τους νεόπλουτους του χρήματος, όπως γράφει και ο ποιητής Σεφέρης. ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: Αφού μελετήσετε και αντιπαραβάλετε τα πιο πάνω γλωσσικά κείμενα, να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. Κατανόηση Κειμένων α) Να συγκρίνετε το επικοινωνιακό πλαίσιο του κάθε κειμένου συνεξέτασης και να καταγράψετε το κειμενικό είδος και τον σκοπό επικοινωνίας του καθενός. (μονάδα 1) β) Στα κείμενα συνεξέτασης επικρατεί ο κειμενικός τύπος της επιχειρηματολογίας. Να καταγράψετε δύο επιχειρήματα που χρησιμοποιεί ο κάθε πομπός για να στηρίξει τις απόψεις του. (μονάδα 1) 2. Οργάνωση Κειμένων α) Να καταγράψετε τη θεματική πρόταση και την κατακλείδα πρόταση της τρίτης παραγράφου του Κειμένου 1 «Τι προσφέρει το σχολείο εκτός από τις γνώσεις;». (μονάδα 0,5) β) Να γράψετε έναν πλαγιότιτλο που να αποδίδει το νόημα της τρίτης παραγράφου του Κειμένου 2 «Πώς θέλουμε ένα σύγχρονο σχολείο...». (μονάδα 0,5) 3. Μορφοσυντακτικά φαινόμενα α) Στο Κείμενο 1 χρησιμοποιείται κυρίως ο Ενεστώτας, ενώ στο Κείμενο 2 ο Εξακολουθητικός Μέλλοντας. Να καταγράψετε ένα ρήμα Ενεστώτα από το Κείμενο 1 και ένα ρήμα Εξακολουθητικού Μέλλοντα από το Κείμενο 2 και να αιτιολογήσετε τη χρήση αυτών των χρόνων από τον πομπό του κάθε κειμένου. (μονάδα 1) 2

Έτσι, λοιπόν, θα κρίνεται επιτακτική η ανάγκη αναβάθμισής του.

3 β) Να εντοπίσετε στην παρακάτω φράση του Κειμένου 2 ένα ουσιαστικό και ένα επίθετο και ακολούθως να τα τρέψετε στον αντίθετο αριθμό. «Το σύγχρονο σχολείο θα βοηθάει τον νέο άνθρωπο.» (μονάδα 1) 4. Λεξιλογικές ασκήσεις α) Να δώσετε από ένα συνώνυμο για τις παρακάτω λέξεις των κειμένων. προσφέρει, χρήσιμες β) Να δώσετε από ένα αντίθετο για τις παρακάτω λέξεις των κειμένων. υπεύθυνα, σύγχρονες (μονάδα 0,5) (μονάδα 0,5) 5. Παραγωγή Γραπτού Επικοινωνιακού Λόγου (μονάδες 8) Να γράψετε ένα άρθρο για το περιοδικό του σχολείου σας στο οποίο να αναπτύξετε τον σπουδαίο ρόλο του σχολείου στην καλλιέργεια των γνώσεων και του χαρακτήρα των νέων και τις εισηγήσεις σας για το πώς ονειρεύεστε το ιδανικό σχολείο του μέλλοντος. ΜΕΡΟΣ Β : ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑ (ΜΟΝΑΔΕΣ 6) ΚΕΙΜΕΝΟ 1: «Του μικρού Βλαχόπουλου», Ακριτικό Δημοτικό Τραγούδι (απόσπασμα) Ο Κωνσταντίνος ο μικρός κι ο Αλέξης ο αντρειωμένος και το μικρό Βλαχόπουλο, ο καστροπολεμίτης* αντάμα τρων και πίνουνε και γλυκοκουβεντιάζουν, κι αντάμα έχουν τους μαύρους των στον πλάτανο δεμένους. Του Κώστα τρώει τα σίδερα, τ Αλέξη τα λιθάρια, και του μικρού Βλαχόπουλου τα δέντρα ξεριζώνει. Κι εκεί που τρώγαν κι έπιναν και που χαροκοπούσαν, πουλάκι πήγε κι έκατσε δεξιά μεριά στην τάβλα*. Δεν κελαηδούσε σαν πουλί, δεν έλεε σαν αηδόνι, μον ελαλούσε κι έλεγεν αθρωπινή κουβέντα: «Εσείς τρώτε και πίνετε και λιανοτραγουδάτε, και πίσω σας κουρσεύουνε Σαρακηνοί κουρσάροι. Πήραν τ Αλέξη τα παιδιά, του Κώστα τη γυναίκα και του μικρού Βλαχόπουλου την αρραβωνιασμένη». Ώστε* να στρώσει ο Κωνσταντής και να σελώσει ο Αλέξης, εβρέθη το Βλαχόπουλο, στο μαύρον καβαλάρης. «Για σύρε, συ Βλαχόπουλο, στη βίγλα* να βιγλίσεις* αν είν πενήντα κι εκατό, χύσου μακέλεψέ τους, κι αν είναι περισσότεροι, γύρισε μίλησέ μας». Επήγε το Βλαχόπουλο στη βίγλα να βιγλίσει. Βλέπει Τουρκιά Σαρακηνούς κι Αράπηδες κουρσάρους, οι κάμποι επρασινίζανε, τα πλάγια κοκκινίζαν άρχισε να τους διαμετράει, διαμετρημούς δεν είχαν... Στα έμπα του μπήκε σαν αϊτός, στα ξέβγα σαν πετρίτης* στα έμπα του χίλιους έκοψε, στα ξέβγα δυό χιλιάδες, και στο καλό το γύρισμα κανένα δεν αφήνει. Πήρε τ Αλέξη τα παιδιά, του Κώστα τη γυναίκα, και το μικρό Βλαχόπουλο την αρραβωνιασμένη... Λεξιλόγιο *καστροπολεμίτης: αυτός που διακρίνεται στην πολιορκία κάστρων *τάβλα: τραπέζι *ώστε: ώσπου *βίγλα: σκοπιά *βιγλίζω: κοιτάζω από τη σκοπιά *έμπα: είσοδος *ξέβγα: έξοδος *πετρίτης: είδος γερακιού 3

υπεύθυνα, σύγχρονες (μονάδα 0,5) (μονάδα 0,5) 5.

4 ΚΕΙΜΕΝΟ 2: «Η πάλη του Διγενή με τον Χάροντα», Ακριτικό Δημοτικό Τραγούδι (απόσπασμα) Ο Χάρος μαύρα φόρησεν, μαύρον καβαλλιτζεύκει, χρυσόν σπαθίν εζώστηκεν τζαι πά στο παναΰριν. Δικλά* πό τζει, δικλά πό δα, θωρεί έναν περβόλιν, τζαι ήσαν άρκοντες πολλοί τραπεζοκαθισμένοι. Σαν είδασιν τον Χάρονταν, στέκουνται τζαι λαλούν του: - «Καλώς ήρτεν ο Χάροντας να φά, να πκιεί μιτά μας, να φάει άγριν* του λαού, να φά οφτόν περτίτζιν*, να φά αρκοτζεράμιον*, που τρων αντρειωμένοι, να πκιει γλυκόποτον κρασίν, που πίννουν φημισμένοι, τζαι που το πίννουν άρρωστοι τζαι βρέθουνται γιαμμένοι*». Τζαι πολοάται ο Χάροντας τζαι λέει τζαι λαλεί τους: - «Εν ήρτα γιω ο Χάροντας να φά, να πκιω μιτά σας, παρά ρτα γιω ο Χάροντας να πάρω τον καλόν σας». - «Παρακαλούμεν, Χάροντα, ποιος είναι ο καλός μας ;» - «Έναν κοντόν κοντούτσικον τζαι χαμηλοβρακάτον*, ένι τζαι αναρκοδόντικον* τζαι λλίον μουστακάτον». Τζει που τ ακούει ο Διγενής, αρκώθην* τζι εθυμώθην, τζι επολοήθην Διγενής του Χάροντα τζαι λέει: - «Αν με νιτζήσεις, Χάροντα, έπαρε την ψυχήν μου, αν σε νιτζήσω, Χάροντα, χάρισ μου την ζωήν μου». Σερκές σερκές* επκιάστηκαν τζι επήαν στην παλιώστραν* τζαι τζει χαμαί παλιώννασιν* τρία ημερονύχτια. Τζει πόπκιαννεν ο Χάροντας τα γαίματα πιτούσαν, τζει πόπκιαννεν ο Διγενής τα κόκκαλα ελειούσαν. Στα τρία ημερονύχτια ο Διγενής νικά τον. Τζι επολοήθην Χάροντας τζαι λέει τζαι λαλεί του: - «Αλαβροπκιάσ με, Διγενή, να σε αλαβροπκιάσω*». Αλαβροπκιάνν ο Διγενής τζαι σφιχτοπκιάνν ο Χάρος, θυμώννεται τζι ο Διγενής τζαι σφιχτοπκιάννει Χάρον. Τζι ήρτεν φωνή πού τον Θεόν τζι ένας ατός εγίνην, ατός χρυσός ολόχρυσος βκαίννει στην τζεφαλήν του τζι έσκαφτεν με τα νύσια του να βκάλει την ψυσήν του. Τζι ο Διγενής ψυχομασεί σε σίερα παλάδκια... Λεξιλόγιο *δικλά: κοιτάζει, παρατηρεί *άγριν: τρυφερό κρέας λαγού *οφτόν περτίτζιν: περδίκι ψητό *αρκοτζεράμιον: αγριοκρέμμυδο *γιαμμένοι: υγιείς *χαμηλοβρακάτος: αυτός που φορά μακριά βράκα, η οποία φτάνει χαμηλά στα πόδια *αναρκοδόντικον: με αραιά δόντια *αρκώθην: αγρίεψε *σερκές: χεριές *παλιώστρα: παλαίστρα *παλλιώνω: παλεύω *αλαβροπκιάννω: πιάνω ελαφριά ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ: Αφού μελετήσετε και αντιπαραβάλετε τα πιο πάνω λογοτεχνικά κείμενα, να απαντήσετε στις παρακάτω ερωτήσεις. 1. α) Να εντοπίσετε από την άποψη του ρυθμού και της μορφής των στίχων δύο μορφολογικά χαρακτηριστικά της ελληνικής δημοτικής ποίησης και να καταγράψετε δύο παραδείγματα στίχων που τα επιβεβαιώνουν. (μονάδα 1) β) Τα δύο κείμενα συνεξέτασης ανήκουν στα Ακριτικά δημοτικά τραγούδια. Ποιες ιστορικές πληροφορίες γνωρίζετε για τον ρόλο των ακριτών και την εποχή δράσης τους; (μονάδα 0,5) 4

Σαν είδασιν τον Χάρονταν, στέκουνται τζαι λαλούν του: - «Καλώς ήρτεν ο Χάροντας να φά, να πκιεί μιτά μας, να φάει άγριν* του λαού, να φά οφτόν περτίτζιν*, να φά αρκοτζεράμιον*, που τρων αντρειωμένοι,

5 2. α) Να ονομάσετε τους δύο κεντρικούς ήρωες ακρίτες των κειμένων συνεξέτασης και να καταγράψετε τις πληροφορίες που αφορούν στην εξωτερική εμφάνιση του καθενός. (μονάδες 1,5) β) Ποιο κοινό χαρακτηριστικό εντοπίζετε στους δύο κεντρικούς ήρωες ακρίτες των κειμένων συνεξέτασης ως προς τις ενέργειες και τη συμπεριφορά τους; Να αιτιολογήσετε τον χαρακτηρισμό μέσα από τα κείμενα. (μονάδες 1,5) 3. Ποιοι είναι οι αντίπαλοι των δύο κεντρικών ηρώων ακριτών στο κάθε κείμενο συνεξέτασης και σε ποιες ενέργειες προβαίνουν; (μονάδες 1,5) Ο Διευθυντής Ιάκωβος Παπαντωνίου 5

(μονάδες 1,5) β) Ποιο κοινό χαρακτηριστικό εντοπίζετε στους δύο κεντρικούς ήρωες ακρίτες των κειμένων συνεξέτασης ως προς τις ενέργειες και

Σχετικά έγγραφα

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366

www.kapalearn.gr e-mail: info@kapalearn.gr ΚΟΡΙΝΘΟΥ 255, ΚΑΝΑΚΑΡΗ 101 ΤΗΛ. 2610 625.360, 2610 624.009, FAX 2610 625.366 Α. Ο άνθρωπος, όπως υπογραμμίζει ο συγγραφέας, δεν είναι ρυθμιστής του κόσμου, παρά διαχειριστής του. Αυτή την παρεξήγηση, που ίσχυε για αιώνες, θέλησε να διαλύσει ο πανεπιστήμων άνθρωπος της Αναγέννησης,