Υδρολογική ιερεύνηση και Ανάλυση της λεκάνης του ποταµού Αράχθου

Transcript

1 Υδρολογική ιερεύνηση και Ανάλυση λεκάνης του ποταµού Αράχθου Εκπόνηση: Ευθυµία Α. Γεωργίου Επίβλεψη: Μ.Α. Μιµίκου, Καθηγήτρια Ε.Μ.Π. ΑΘΗΝΑ, Φεβρουάριος 2005

2 Σκοπός Η υδρολογική διερεύνηση µιας από τις σηµαντικότερες λεκάνες του υδατικού διαµερίσµατος Ηπείρου Η περιοχή που επιλέχτηκε αφορά στην λεκάνη απορροής του ποταµού Αράχθου Επιπλέον στόχος, ο υπολογισµός των υφιστάµενων µηνιαίων υδατικών ισοζυγίων περιοχής µελέ

3 Φάσεις Μεταπτυχιακής Εργασίας Καθορισµός αντικειµένου Συλλογή στοιχείων ΕΗ ΕΜΥ Υ.ΠΕ.ΧΩ. Ε. Υπουργείο Ανάπτυξης Υπουργείο Γεωργίας ΕΘ.Ι.ΑΓ ΑΓ.Ε. Ε.Σ.Υ.Ε. Ι.Γ.Μ.Ε. Επεξεργασία στοιχείων Υπολογισµός των χαρακτηριστικών λεκάνης υδρογραφικού δικτύου µε τη βοήθεια των Επιφανειακή θερµοκρασιών ολοκλήρωση σηµειακών και βροχοπτώσεων του και Υπολογισµός καµπυλών στάθµης - παροχής Ρύθµιση του µοντέλου υδατικού ισοζυγίου Μελέτη µεταφοράς φερτών υλών του ποταµού Υπολογισµός καµπυλών παροχής - στερεοπαροχής ιατύπωση συµπερασµάτων - προτάσεων

4 Άραχθος Ποταµός Είναι ο µεγαλύτερος Ηπείρου ποταµός Η λεκάνη απορροής είναι km 2 Το µήκος κύριας µισγάγγειας είναι περίπου 110 km Έχει κύριο άξονα Βορρά προς Νότο ροής από Πηγάζει από τη Βόρεια Πίνδο από το όρος Λάκµωνα ωνα, στη θέση Οξυά εσπότη, σε υψόµετρο m Οι σηµαντικότεροι παραπόταµοι του είναι: ο Ζαγορίτικος, ο Βάρδας, ο Μετσοβίτικος, ο Καλαρίτικος, ο Σαραντάπορος και ο Καλεντίνης Ο ποταµός Λούρος βρίσκεται δυτικά του Αράχθου και ο ποταµός Βωβός ανατολικά του κατώτερου τµήµατος του Αράχθου

5 Μετεωρολογικά Στοιχεία Το κλίµα µεσογειακού τύπου περιοχής, χαρακτηρίζεται σαν ήπιο Παρουσιάζει θερµό και ξηρό καλοκαίρι και υγρό και όχι πολύ ψυχρό χειµώνα, µε µέσο θερµοµετρικό εύρος 16 C έως 18 C Στο βόρειο τµήµα λεκάνης απορροής του ποταµού Αράχθου το ύψος των βροχοπτώσεων είναι συγκριτικά χαµηλότερο απ' ότι στο µέσον τη λεκάνης Ολικοί παγετοί δεν παρατηρούνται στην περιοχή παρά µόνο µερικοί που διαρκούν λίγες ώρες Ο µέσος αριθµός ηµερών βροχής υπολογίζεται σε 120,4 ηµέρες το χρόνο Η µέση ετήσια σχετική υγρασία αέρος ανέρχεται σε 69,3% µε µέγιστο 76,0% κατά τους µήνες Νοέµβριο- εκέµβριο και ελάχιστο 61,0% κατά τους µήνες Ιούλιο-Αύγουστο Στην περιοχή επικρατούν άνεµοι κυρίως Β και Α Η ηλιοφάνεια φθάνει τις 2700 ώρες περίπου το χρόνο

6 Γεωλογική ιάρθρωση Συνοπτικά τα πετρώµατα περιοχής µελέ συνοψίζονται σε: αλλούβια πλευρικά κορήµατα σκληρούς ασβεστόλιθους µάργες ψαµµιτικό φλύσχη

7 Πηγές στη λεκάνη του Αράχθου Στην ανατολική πλευρά λεκάνης αναβλύζουν δύο πηγές Στην πεδιάδα εµφανίζεται ο λόφος Βαλαώρας από τον αναβλύζουν δυο πηγές Άρτας οποίο Στο καρστικό σύστηµα Λάκµου - Τζουµέρκων υπάρχει µία σειρά καρστικών πηγών Καρστικά Συστήµατα Καρστικό σύστηµα πηγών Κλίφκη Καρστικό Πλατανούσας σύστηµα πηγής Καρστικό σύστηµα Τζουµέρκων Καρστικό σύστηµα όρους Λάκµου ΠΗΓΗ ΠΑΡΟΧΗ m 3 /s Κλίφτη 0,48 Πλατανούσα 0,10 ΠΗΓΗ ΠΑΡΟΧΗ m 3 /s Αγ. Γεώργιος Γλυκόριζου 0,30 Περάνθης 0,20 ΠΗΓΗ ΠΑΡΟΧΗ m 3 /s Ανθοχώρι 0,240 Κίπηνα 0,063 Μέγα Πλαί 0,169 Σκάλα Αράπη 0,084 Ματσούκι 0,033 Στεφάνια 0,133 Μύλοι 0,125 Βλαχιώτη 0,302

8 Υδρογεωλογικές Συνθήκες Το µεγαλύτερο τµήµα λεκάνης καλύπτεται από αδιαπέρατους σχηµατισµούς φλύσχη Η παροχή του ποταµού παρουσιάζει διάρκεια του υδρολογικού έτους ιακρίνονται δύο είδη υπόγειων υδροφορέων: α) Το όχι πολύ διαπερατό µαργώδη ιλύ και επιφανειακό µεγάλη στρώµα διακύµανση από στη αργιλική β) Το διαπερατό βαθύ στρώµα από κροκάλες, χάλικες και άµµο Η µέση διακύµανση του φρεατίου ορίζοντα είναι τάξεως του ενός µέτρου Η ανώτατη στάθµη του υπόγειου φρεατίου ορίζοντα βασίζεται στο ανάγλυφο του εδάφους λόγω µικρής σχετικά διαπερατότητας ιλύος, από την οποία συνιστάται το υδροφόρο στρώµα Ο εµπλουτισµός του φρεατίου στρώµατος οφείλεται κατά βάση στις βροχοπτώσεις και στις αρδεύσεις

9 Ποιότητα υδάτων του ποταµού Η ποιότητα των υδάτων του ποταµού Αράχθου είναι ικανοποιητική Τα υπόγεια νερά µικρής αλκαλικότητας Πηγές ρύπανσης κατατάσσονται ως νερά µέσης αλατότητας Η ρύπανση από την γεωργία συνοψίζεται σε δύο οµάδες ρύπων: α) φυτοφάρµακα β) λιπάσµατα Η ρύπανση από την κτηνοτροφία εστιάζεται κυρίως στο οργανικό φορτίο, που αυξάνει το BOD του ποταµού Η ρύπανση από τα εργοστάσια µπορεί να διακριθεί σε: α) ρύπανση από αδρανή υλικά β) ρύπανση από τοξικές ουσίες γ) ρύπανση από οργανικό φορτίο Η αστική ρύπανση φθάνει στον ποταµό είτε µέσω του υπόγειου υδροφόρου ορίζοντα είτε επιφανειακά µε οχετούς και

10 Χρήσεις του νερού 1. Γεωργία Στην ευρύτερη περιοχή καλλιεργούνται κυρίως τα εσπεριδοειδή (πορτοκάλια), οι ελιές, το καλαµπόκι, η µηδική, οι διάφοροι σανοί και τα κηπευτικά 2. Παραγωγή Ηλεκτρικής ενέργειας Η λεκάνη του ποταµού Αράχθου, λόγω γεωµορφολογίας αλλά και του υδατικού δυναµικού, προσφέρεται ιδιαίτερα για ανάπτυξη στον τοµέα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας 3. Ιχθυοτροφεία Υπάρχουν µονάδες ιχθυοτροφείων, κυρίως πέστροφας και χελιών 4. Αναψυχή Ο ποταµός Άραχθος προσφέρεται για ράφτινγκ ή καγιάκ 5. Οικιακή, βιοµηχανική χρήση και κτηνοτροφία Οι απαιτήσεις νερού για οικιακή, βιοµηχανική χρήση και κτηνοτροφία είναι περιορισµένες σε σχέση µε τις λοιπές χρήσεις νερού

11 Υδραυλικά Έργα Υφιστάµενα Έργα Φράγµα εκτροπής-υδροληψίας σε απόσταση 2 km περίπου ανάντη γέφυρας Άρτας για αρδευτικούς σκοπούς Υδροηλεκτρικό έργο στη θέση Πουρνάρι Ι, µε χωµάτινο φράγµα αποθηκεύσεως Φράγµα Πουρνάρι II Έργα προστασίας γέφυρας Άρτας παλαιάς Υφιστάµενα έργα αποχετεύσεως και αντιπληµµυρικής προστασίας Μελλοντικά Έργα Μετσοβίτικος, Άγιος Νικόλαος, Στενό-Καλαρίτικος

12 Συστήµατα Γεωγραφικών Πληροφοριών Είναι µια οργανωµένη συλλογή µηχανικών υπολογιστικών συστηµάτων (hardware) και λογισµικών συστηµάτων (software), χωρικών δεδοµένων και ανθρώπινου δυναµικού, µε σκοπό τη συλλογή, καταχώρηση, ενηµέρωση, διαχείριση, ανάλυση και απόδοση, κάθε µορφής πληροφορίας που αφορά το γεωγραφικό περιβάλλον Σκοπός Η οριοθέτηση λεκάνης απορροής µε παράλληλο υπολογισµό των χαρακτηριστικών και του υδρογραφικού δικτύου

13 Χάραξη Λεκανών Απορροής υνατότητα χάραξης λεκανών απορροής δυναµικά, βάσει του Ψηφιακού Μοντέλου Εδάφους

14 Χαρακτηριστικά Λεκάνης Απορροής Υπολογισµός: υψογραφικής καµπύλης φυσιογραφικών χαρακτηριστικών υψοµετρικών χαρακτηριστικών γεωµετρικών χαρακτηριστικών ΓΕΩΜΕΤΡΙΑ ΥΨΟΜΕΤΡΟ [m] ΚΛΙΣΗ [%] ΛΕΚΑΝΗ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ Εµβαδόν [m 2 ] Περίµετρος [m] είκ Συµπαγούς 13179,253 είκ Κυκλικότητας 0,096 είκ Επιµήκυνσης 1,146 Μήκος κύριου υδατορέµατος [m] ,18 Ελάχιστο 0 Μέγιστο 2417,9883 Μέσο 781,1285 Ελάχιστη 0 Μέγιστη 73,1083 Μέση 16,0681

15 Χάραξη Υδρογραφικού ικτύου υνατότητα υπολογισµού του υδρογραφικού δικτύου, το οποίο στη συνέχεια µπορεί να συγκριθεί µε το ήδη υπάρχον ψηφιοποιηµένο δίκτυο

16 Χαρακτηριστικά Υδρογραφικού ικτύου Υπολογισµός ορισµένων στατιστικών µεγεθών, όπως: το µήκος του κύριου υδατορέµατος η πυκνότητα του υδρογραφικού δικτύου ο αριθµός και το µήκος των κλάδων κατά τάξη Υ ΡΟΓΡΑΦΙΚΟ ΙΚΤΥΟ ΛΕΚΑΝΗΣ ΠΟΤΑΜΟΥ ΑΡΑΧΘΟΥ Χαρακτηριστικά 1 ης Τάξης 2 ης Τάξης 3 ης Τάξης 4 ης Τάξης 5 ης Τάξης 6 ης Τάξης 7 ης Τάξης Πυκνότητα 0,00185 Μήκος κύριου υδατορέµατος [m] ,9683 Συνολικός µήκος υδατορέµατος [m] ,71 Πλήθος Κλάδων 3959 Συνολικός µήκος [m] ,409 Πλήθος Κλάδων 1848 Συνολικός µήκος [m] ,290 Πλήθος Κλάδων 892 Συνολικός µήκος [m] ,966 Πλήθος Κλάδων 383 Συνολικός µήκος [m] ,247 Πλήθος Κλάδων 334 Συνολικός µήκος [m] ,671 Πλήθος Κλάδων 259 Συνολικός µήκος [m] 88638,530 Πλήθος Κλάδων 85 Συνολικός µήκος [m] 37399,597

17 Βροχόπτωση Χρησιµοποιούνται οι µετρήσεις 6 βροχοµετρικών σταθµών Α/Α Σταθµός Υπηρεσία Χ Υ Υψόµετρο [m] Υδατικό ιαµέρισµα 1 Σκουληκαριά.Ε.Η Ήπειρος 2 Ελατοχώρι.Ε.Η Ήπειρος 3 Χρυσοβίτσα.Ε.Η Ήπειρος 4 Πράµαντα.Ε.Η Ήπειρος 5 Πουρνάρι.Ε.Η Ήπειρος 6 Άνω Καλεντίνη.Ε.Η Ήπειρος

18 Βροχόπτωση Επεξεργασία Έλεγχος οµοιογένειας βροχοµετρικών δεδοµένων Συµπλήρωση στοιχείων βροχόπτωσης Εκτίµηση του συντελεστή συσχέτισης Επιφανειακή ολοκλήρωση σηµειακών βροχοπτώσεων (Thiessen) Αναγωγή στο µέσο υψόµετρο λεκάνης Σκουληκαριά Άνω Καλεντίνη Σταθµός Βάσης Σταθµός προς Συµπλήρωση Συντελεστής Συσχέτισης r Άνω Καλεντίνη Πουρνάρι Άνω Καλεντίνη Σκουληκαριά Άνω Καλεντίνη Πράµαντα Πράµαντα Ελατοχώρι Ελατοχώρι Χρυσοβίτσα Άνω Καλεντίνη - Πουρνάρι y = x R 2 =

19 Βροχόπτωση Μέθοδος Thiessen 1η χρονική περίοδος: Σταθµοί: Σκουληκαριά, Ελατοχώρι, Πράµαντα, Άνω Καλεντίνη 2η χρονική περίοδος: Σταθµοί: Σκουληκαριά, Ελατοχώρι, Πράµαντα, Πουρνάρι, Άνω Καλεντίνη 3η χρονική περίοδος: Σταθµοί: Σκουληκαριά, Ελατοχώρι, Χρυσοβίτσα, Πράµαντα, Πουρνάρι, Άνω Καλεντίνη

20 Θερµοκρασία Χρησιµοποιούνται οι µετρήσεις 4 µετεωρολογικών σταθµών Α/Α Σταθµός Υπηρεσία Χ Υ Υψόµετρο [m] Υδατικό ιαµέρισµα 1 Άρτα/ Χαλκιάδες ΕΜΥ Ήπειρος 2 Ιωάννινα ΕΜΥ Ήπειρος 3 Χρυσοβίτσα ΕΗ Ήπειρος 4 Χαροκόπι ΕΗ Ήπειρος

21 Θερµοκρασία Επεξεργασία Συµπλήρωση στοιχείων θερµοκρασίας Επιφανειακή θερµοκρασιών Μέθοδος Thiessen ολοκλήρωση σηµειακών Ιωάννινα- Χρυσοβίτσα y = x R 2 = Ιωάννινα Χρυσοβίτσα Linear (Ιωάννινα Χρυσοβίτσα) 1η χρονική περίοδος: Σταθµοί: Χρυσοβίτσα Άρτα, Ιωάννινα, 2η χρονική περίοδος: Σταθµοί: Χαροκόπι Άρτα, Ιωάννινα, Αναγωγή στο µέσο υψόµετρο λεκάνης

22 Υγρασία, Ηλιοφάνεια & Ταχύτητα Ανέµου ιαθέσιµα από την ΕΜΥ τα στοιχεία δύο µετεωρολογικών σταθµών: 1. Άρτα/ Χαλκιάδες (εντός λεκάνης) 2. Ιωάννινα (εκτός λεκάνης, µε ανάλογο µετεωρολογικό καθεστώς) Υπολογισµός δώδεκα υπερετήσιων τιµών µέσης σχετικής υγρασίας, µέσης σχετικής ηλιοφάνειας και µέσης ταχύτητας του ανέµου για κάθε σταθµό Οι µηνιαίες υπερετήσιες τιµές χωρίζονται σε κατηγορίες σύµφωνα µε τις απαιτήσεις του µοντέλου υδατικού ισοζυγίου

23 Παροχή 1. ιαθέσιµα δεδοµένα από τη ΕΗ για το σταθµό Τσίµοβο: Μέσες µηνιαίες παροχές, για το χρονικό διάστηµα Η χρονοσειρά στάθµης µε βήµα 30 λεπτά, για την χρονική περίοδο Εβδοµαδιαίες ταινίες σταθµηγράφου, για την χρονική περίοδο Υδροµετρήσεις για το χρονικό διάστηµα Άραχθος Τσίµοβο

24 Παροχή 2. Ψηφιοποίηση ταινιών σταθµηγράφου Οι ταινίες ψηφιοποιούνται µε το πρόγραµµα Digit.exe και µε τη χρήση κατάλληλου εξοπλισµού ψηφιοποίησης 3. Επεξεργασία χρονοσειρών στάθµης Έλεγχος οµοιογένειας των δεδοµένων των χρονοσειρών, για να ελεγχθεί η ποιότητα των δεδοµένων δύο Ως κριτήριο οµοιογένειας τετραγωνικό σφάλµα RMS χρησιµοποιείται το µέσο

25 Παροχή 4. Κατάρτιση καµπύλης στάθµης-παροχής Οι υδροµετρήσεις, χωρίζονται σε τρεις οµάδες: y = 0,6876x 5,263 R 2 = 0,9243 Series1 Power (Series1) η χρονική περίοδος: η χρονική περίοδος: y = 1,3797x 4,8551 R 2 = 0,8939 3η χρονική περίοδος: Series1 Power (Series1) Εκτίµηση παροχών Μετατροπή αντίστοιχες µέσων ηµερήσιας παροχές και µηνιαίων στάθµης σε κατόπιν µετατροπή αυτών των τιµών σε µηνιαίες παροχές y = 3,0971x 4,0688 R 2 = 0,8411 Series1 Power (Series1)

26 Μοντέλου Υδατικού Ισοζυγίου Αναπτύχθηκε στο εργαστήριο Υδρολογίας και Αξιοποίησης Υδατικών Πόρων του τµήµατος Πολιτικών Μηχανικών του ΕΜΠ (Mimikou et al,1991) Το µοντέλο υδατικού ισοζυγίου, λειτουργεί σε µηνιαία βάση

27 Μοντέλου Υδατικού Ισοζυγίου Μεταβλητές εισόδου του µοντέλου 1. Κατακρήµνιση, Ρt (mm) 2. Θερµοκρασία, ΤΑ ( C) 3. Σχετική υγρασία, RH (%) 4. Ταχύτητα ανέµου, V 2 (m/sec) 5. Σχετική ηλιοφάνεια, SHA 6. Αστρονοµική διάρκεια ηµέρας 7. Παρατηρηµένες απορροές

28 Μοντέλου Υδατικού Ισοζυγίου Ενδιάµεσες µεταβλητές του µοντέλου 1. υνητική εξατµισοδιαπνοή, ΕΡΤ (mm) 2. Πραγµατοποιούµενη εξάτµιση, E (mm) 3. Κατακρήµνιση σε µορφή βροχής, RΑ κατακρήµνιση σε µορφή χιονιού SΝ (mm) 4. Άµεση απορροή, QS (mm) 5. Συσσωρευµένο χιόνι, SNT (mm) 6. Χιόνι που λιώνει, SNM (mm) (mm) και 7. Αθροιστική βροχή, RΝ (mm) (RΝ = RΑ + SNM) 8. Αποµένουσα βροχή στο έδαφος, ABE (mm) 9. Εδαφική υγρασία, S (mm) 10. Περίσσευµα νερού, WS (mm) 11. Υπόγειο νερό, G (mm) 12. Εκτιµηµένη απορροή, QE (mm)

29 Μοντέλου Υδατικού Ισοζυγίου Παράµετροι του µοντέλου 1. Μέγιστη εδαφική υγρασία, Smax (mm) 2. Ποσοστό περισσεύµατος νερού που απορρέει άµεσα, Κ 1 3. Ποσοστά εκφόρτισης υπογείου νερού Κ 2, Κ 3 4. Θερµοκρασία µε ελάχιστο ποσοστό βροχής, Τ 0 ( C) 5. Θερµοκρασία που η κατακρήµνιση έχει µορφή βροχής, Τ 1 ( C) 6. Ελάχιστο ποσοστό βροχής προς τη συνολική κατακρήµνιση, α 7. Ηµερήσιος συντελεστής λιωσίµατος χιονιού, DF (mm deg/day day) 8. Συντελεστές άµεσης απορροής, SRC

30 Εφαρµογή του µοντέλου στη λεκάνη Προσοµοίωση του υδρολογικού Αράχθου σε µηνιαία βάση κύκλου Η ρύθµιση του µοντέλου γίνεται υδρολογικών ετών για τη λεκάνης σειρά του των Τα ιστορικά στοιχεία από τα υδρολογικά έτη χρησιµοποιούνται για την επαλήθευση ρύθµισης Για την αξιολόγηση των αποτελεσµάτων χρησιµοποιείται ο συντελεστής Νash

31 Επιλογή µεθόδου εξατµισοδιαπνοής Μέθοδοι υπολογισµού εξατµισοδιαπνοής Μέθοδος Blaney- Criddle Μέθοδος Thornthwaite Μέθοδος Penman Montieth Μέθοδος NTD Μέση EPT (mm) Blaney Criddle 0, ,777 Penman Montieth 0, ,465 Thornthwaite 0, ,192 Η µέθοδος Penman Montieth δίνει τα καλύτερα αποτελέσµατα Η µέθοδος αυτή θα χρησιµοποιηθεί για την προσοµοίωση του υδρολογικού κύκλου λεκάνης του ποταµού Αράχθου

32 Ρύθµιση του µοντέλου Το αποτέλεσµα ρύθµισης του µοντέλου Η µπλε γραµµή αναφέρεται στις παρατηρηµένες απορροές ενώ η πράσινη γραµµή στις υπολογισµένες από το µοντέλο απορροές

33 Αποτελέσµατα Το πρόγραµµα εξάγει τα παρακάτω αποτελέσµατα: Συγκεντρωτικά στατιστικά Μηνιαία υπερετήσια εξατµισοδιαπνοή Μέση απορροή µηνιαία δυνητική υπερετήσια Υπολογισµένη µηνιαία απορροή Λεπτοµερή αποτελέσµατα για κάθε έτος που προσοµοιώθηκε Εκτιµηµένη απορροή (mm) υνητική εξατµισοδιαπνοή (mm) 120,00 100,00 80,00 60,00 40,00 20,00 0,00 ΟΚΤ ΝΟΕ ΕΚ ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΝ ΙΟΛ ΑΥΓ ΣΕΠ Μήνας 40,00 35,00 30,00 25,00 20,00 15,00 10,00 5,00 0,00 ΟΚΤ ΝΟΕ ΕΚ ΙΑΝ ΦΕΒ ΜΑΡ ΑΠΡ ΜΑΙ ΙΟΥΝ ΙΟΥΛ ΑΥΓ ΣΕΠ Μήνας

34 Εκτίµηση Στερεοαπορροής Εκτίµηση Στερεοπαροχής ιαθέσιµα δεδοµένα: Στερεοαπορροής από Μετρήσεις Μέσες µηνιαίες παροχές και στερεοπαροχές 3 σταθµηµετρικών σταθµών ΕΗ στον ποταµό Άραχθο στις θέσεις: Τσίµοβο Άρτα Πλάκα

35 Καµπύλη µεταφοράς φερτών Καλύτερα καµπυλών περιόδους: αποτελέσµατα µεταφοράς Για την υγρή περίοδο ( εκέµβριος-μάιος) δίνει η κατάρτιση φερτών, για δύο ΤΣΙΜΟΒΟ: Υγρή Περίοδος: εκέµβριος- Μάιος εποχιακών διαφορετικές y = 0,0002x 3,1624 R 2 = 0,841 Παροχή Στερεοπαροχή Power (Παροχή Στερεοπαροχή) Για την ξηρή περίοδο ΤΣΙΜΟΒΟ: Ξηρή Περίοδος: Ιούνιος- Νοέµβριος (Ιούνιος-Νοέµβριος) y = 0,0805x 1,9203 R 2 = 0,7636 Με τις εποχιακές καµπύλες λαµβάνονται υπόψη επιπλέον παράµετροι, µε έµµεσο τρόπο Παροχή Στερεοπαροχή Power (Παροχή Στερεοπαροχή)

36 Καµπύλη µεταφοράς φερτών Παρατηρήσεις στις καµπύλες παροχής στερεοπαροχής Επιτυχία του διαχωρισµού του υδρολογικού έτους σε υγρή και ξηρή εποχή Σε κάθε περίπτωση ο συντελεστής συσχέτισης r είναι µεγαλύτερος από 0,7 άρα είναι και αποδεκτός Η προσπάθεια διαχωρισµού χρονικής περιόδου σε χρονικά διαστήµατα δεν επηρεάζει τη µορφή των καµπυλών Η στερεοπαροχή περίοδο είναι µικρότερη Υπολογισµός στερεοαπορροής στην υγρή από ότι µικρότερα στην ξηρή Με το συνδυασµό καµπύλης µεταφοράς φερτών και των ηµερησίων τιµών παροχής, προκύπτουν άµεσα οι ηµερήσιες τιµές στερεοπαροχής και στη συνέχεια η στερεοαπορροή µιας χρονικής περιόδου Τ

37 Εκτίµηση Στερεοαπορροής Εκτίµηση Στερεοαπορροής από Εµπειρικές Σχέσεις Μία τέτοια σχέση καταρτίστηκε για τη Β Ελλάδα (Κουτσογιάννης & Τάρλα,, 1987) Οι σταθµοί που χρησιµοποιήθηκαν, βρίσκονται στον Άραχθο ποταµό (θέσεις Γκόγκο, Τσίµοβο, Πλάκα, Άρτα), στον Καλαµά ποταµό (θέσεις Κιοτέκι και Σουλόπουλο) και στον Αλιάκµονα ποταµό (θέση Σιάτιστα) Η τελική σχέση εκτίµησης στερεοαπορροής σε αιώρηση προσδιορίστηκε είναι: όπου G = 15 γ e 3P που G (t/km2) µέση ετήσια στερεοαπορροή σε αιώρηση P (m) µέσο ετήσιο ύψος βροχής γ γεωλογικός συντελεστής

38 Συµπεράσµατα Για το Μοντέλο Οι διάφορες µέθοδοι υπολογισµού δυνητικής εξατµισοδιαπνοής που εξετάστηκαν έδωσαν παραπλήσια αποτελέσµατα Η καλύτερη µέθοδος υπολογισµού δυνητικής εξατµισοδιαπνοής είναι η Penman Montieth Από τον υπολογισµό των απορροών λεκάνης του ποταµού Αράχθου διαπιστώνεται ότι υπάρχει ικανοποιητική συνολική απορροή νερού σε όλη τη λεκάνη Κατά τους θερινούς µήνες µειώνεται αισθητά η απορροή, καθώς οι υδατικές ανάγκες παρουσιάζουν αλµατώδη αύξηση (αυξηµένες ανάγκες για άρδευση) µε ταυτόχρονη µείωση των διαθεσίµων υδατικών πόρων

39 Συµπεράσµατα Για τα υδατικά διαθέσιµα λεκάνης του ποταµού Αράχθου Η λεκάνη του ποταµού Αράχθου εµφανίζεται πλεονασµατική σε νερό και η ζήτηση καλύπτεται χωρίς σηµαντικά προβλήµατα Το γεγονός ότι ο ποταµός Άραχθος απορρέει στον αδιαπέρατο σχηµατισµό του φλύσχη, οδηγεί σε σηµαντική εποχιακή διαφοροποίηση παροχής του Υδρογεωλογικά, οι καρστικές υδροφορίες, τα προσχωµατικά υδροφόρα συστήµατα και οι επιφανειακοί υδατικοί πόροι (λίµνες και ποταµοί) βρίσκονται σε στενή σχέση µεταξύ τους Η κατασκευή και λειτουργία του φράγµατος Πουρναρίου οδήγησε σε τεχνητή αναρρύθµιση του καθεστώτος απορροής στα κατάντη του φράγµατος τµήµατα του ποταµού Υπάρχουν πολυάριθµες πηγές και γεωτρήσεις συνεισφέρουν στην περαιτέρω ύδρευση λεκάνης που µπορούν Η περιοχή είναι ιδιαίτερα σηµαντική τόσο για την οικολογική αξία όσο και για την µεγάλη οικονοµική σηµασία αφού εκεί φιλοξενούνται σηµαντικές µονάδες ιχθυοκαλλιέργειας Απαιτείται ιδιαίτερη προσοχή από την εισβολή θαλασσινού νερού προς το εσωτερικό λεκάνης, µε κίνδυνο υφαλµύρινσης των νερών να

40 Συµπεράσµατα Για τις χρήσεις του νερού λεκάνης του ποταµού Αράχθου Ο γεωργικός τοµέας, που περιορίζεται κυρίως στις πεδινές περιοχές λεκάνης του ποταµού Αράχθου αποτελεί τον µεγαλύτερο καταναλωτή νερού Ο ενεργειακός καταναλώνει τοµέας απλώς Ο ενεργειακός τοµέας αποτελεί δραστηριότητα για την περιοχή χρησιµοποιεί τη το νερό σηµαντικότερη και δεν το οικονοµική Η λεκάνη του ποταµού Αράχθου προσφέρει µεγάλες δυνατότητες για ανάπτυξη του τοµέα παραγωγής υδροηλεκτρικής ενέργειας, γι αυτό και µελλοντικά η ΕΗ πρόκειται να εντάξει πολλά νέα έργα για πρόσθετη παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας

41 Προτάσεις Κατασκευή των προβλεπόµενων φραγµάτων από τη ΕΗ για την εξοικονόµηση υδατικών πόρων Κατασκευή λιµνοδεξαµενών για τη συγκράτηση των επιφανειακών απορροών Εγκιβωτισµός κοί του ποταµού Αράχθου γιατί το νερό όπως εξέρχεται από τα φράγµατα Πουρνάρι Ι και II είναι καθαρό και έχει µεγαλύτερη διαβρωτική ικανότητα Καθαρισµός πηγών µε κακής ποιότητας νερό Ορθολογική άντληση από γεωτρήσεις ώστε να µην υφαλµυρινθούν περισσότερο οι υδροφορείς Ισόρροπη αειφορία ανάπτυξη των οικιστικών µονάδων µε στόχο την ηµιουργία κατασπατάληση συνθηκών οικονοµικής άνθησης των υπαρχόντων φυσικών πόρων χωρίς

42 Προτάσεις ιατήρηση ποιότητας των υδατικών και εν γένει των φυσικών πόρων Αποκατάσταση του υδροδυναµικού καθεστώτος λειτουργίας και κυρίως των ποιοτικών χαρακτηριστικών του νερού στο προσχωµατικό υδροφόρο σύστηµα λεκάνης του ποταµού (Τεχνητός εµπλουτισµός, Σύνταξη µαθηµατικού οµοιώµατος υπόγειας ροής, κ.α.).) Προστασία των υπόγειων υδατικών πόρων από περαιτέρω υποβάθµιση (Περιορισµός χρήσης λιπασµάτων, ηµιουργία χώρων υγειονοµικής ταφής απορριµµάτων (ΧΥΤΑ), Σχέδιο ολοκληρωµένης διαχείρισης υδατικών πόρων, κ.α.).) Παρακολούθηση υδροδυναµικής εξέλιξης και µεταβολής των δεικτών ρύπανσης υπόγειας υδροφορίας (Εγκατάσταση δικτύου παρακολούθησης, Συστηµατικός έλεγχος, Συνεχής ενηµέρωση και αναρρύθµιση του µαθηµατικού οµοιώµατος, κ.α.).)

43 -ΤΕΛΟΣ-