Ζ. Παπαδοπούλου-Νταϊφώτη, Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Νικόλαος Κόκρας, Ψυχίατρος.

Transcript

1 ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ ΦΑΡΜΑΚΩΝ Χριστίνα Δάλλα, Λέκτορας Φαρμακολογίας Ζ. Παπαδοπούλου-Νταϊφώτη, Καθηγήτρια Φαρμακολογίας Νικόλαος Κόκρας, Ψυχίατρος

2 Συνταγή 19ου αιώνα ρόγη

3 Συνταγή: Η γραπτή εντολή του ιατρού, οδοντιάτρου, κτηνιάτρου προς το φαρμακοποιό για τη διάθεση ενός φαρμάκου ή ιατρικού βοηθήματος με σκοπό τη θεραπεία του ασθενούς Επίσημο έγγραφο με νομικές ευθύνες όλων όσων ενέχονται Π.. 121/2008 Προφορικές και τηλεφωνικές οδηγίες, όπως επίσης και ιατρικές οδηγίες εντός νοσοκομείων/κλινικών έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις και την ίδια νομική ευθύνη.

4 Υποχρέωση αναγραφής: Ημερομηνία Ονοματεπώνυμο ασθενούς ιάγνωση Ιατρική οδηγία ιάρκεια θεραπείας Στοιχεία ιατρού (Ονοματεπώνυμο, τηλέφωνο επικοινωνίας) Υπογραφή και σφραγίδα

5 ΚΑΝΟΝΕΣ ΟΡΘΗΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΗΣΗΣ 1. Σωστό Φάρμακο 2. Σωστή δόση (δοσολογία / μονάδα) 3. Σωστό δοσολογικό σχήμα/ χρονικά διαστήματα 4. Σωστοί οδοί χορήγησης 5. Σωστή μορφή 6. Σωστή ημερομηνία έκδοσης 7. Σωστή διάρκεια θεραπείας 8. Σωστή ενημέρωση του ασθενούς 9. ικαίωμα του ασθενούς να αρνηθεί τη θεραπεία

6 Βασικές πηγές: Εθνικό Συνταγολόγιο Φύλλο οδηγιών ΕΟΦ, SPC (Summary Product Characteristics-EMEA) Βιβλία Φαρμακολογίας Θεραπευτικής Διευθύνσεις Διαδικτύου - ΟΡΘΗ ΕΠΙΛΟΓΗ

7 Προτεραιότητα ό σε φάρμακα με αποδεδειγμένη δδ αποτελεσματικότητα και ασφάλεια (κλινική εμπειρία). Τα νέα φάρμακα προτιμούνται μόνο εάν σαφώς υπερέχουν ρχ έναντι των ήδη υπαρχόντων. Το ο φάρμακο πρέπει να είναι κατάλληλο για τον ασθενή. Η καταλληλότητα αφορά στις αντενδείξεις (π.χ. κύηση, γαλουχία, νεφρική ανεπάρκεια, παιδιά, αλλεργία, κλπ), τις αλληλεπιδράσεις και τη διαθέσιμη μορφή (παιδιά, τρίτη ηλικία). Το κόστος θεραπείας και κυρίως η αναλογία κόστους/οφέλους (risk/benefit ratio) ενός φαρμάκου και η δοσολογική μορφή πρέπει να αποτελούν λύ επιπλέον κριτήριο επιλογής.

8 Η συνιστώμενη θεραπευτική δόση είναι συνήθως επαρκής. Οι δόσεις εξατομικεύονται π.χ. όταν συνυπάρχουν νοσήματα ή συγχορηγούνται άλλα φάρμακα Ενημέρωση του ασθενούς και εξήγηση με απλά λόγια των κύριων σημείων που αφορούν το φάρμακο (π.χ. αποτελέσματα του φαρμάκου, ανεπιθύμητες ενέργειες, οδηγίες λήψης, προειδοποιήσεις, κλπ). Παρακολούθηση της θεραπείας και σε περίπτωση αποτυχίας επανεκτίμηση των φαρμάκων, των δόσεων, της σωστής λήψης αλλά ακόμα και της διάγνωσης. Διακοπή του φαρμάκου σε αποτυχία ή αποθεραπεία. Προσοχή στα φάρμακα που απαιτούν σταδιακή μείωση της δόσης.

9 Απλή συνταγή Η συμμετοχή του ασθενούς είναι 25%. Σε φάρμακα που ενδείκνυται για συγκεκριμένες παθήσεις (π.χ. χρόνια νοσήματα) η συμμετοχή μπορεί να είναι 0% ή 10%. Στην πάθηση μπορεί να γραφτεί μόνο ο κωδικός ICD. Πόσα φάρμακα μπορούν να γραφτούν σε μία συνταγή; Τρία διαφορετικά φάρμακα και μέχρι δύο κουτιά το καθένα, εκτός, εάν δηλώσετε ότι η συνταγή αφορά σε θεραπεία μηνός ή χορήγηση μονοδοσικών.

10 Κατηγορία πάθησης ICD-10 (International Classification of Diseases - 10) Το ICD 10 είναι ιεθνής Στατιστική Ταξινόμηση των Ασθενειών και Συναφών Προβλημάτων Υγείας, 10η Αναθεώρηση (ICD-10) είναι μια κωδικοποίηση των ασθενειών, συμπτωμάτων, παθολογικών ευρημάτων και τα εξωτερικών αιτιών τραυματισμών ή ασθενειών, όπως έχουν ταξινομηθεί από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας. (WHO).

11 Anatomical Therapeutic Classification system Είναι η θεραπευτική κατηγορία στην οποία έχει ενταχθεί ένα Φαρμακευτικό προϊόν. To σύστημα αυτό έχει προταθεί από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (Π.Ο.Υ) και έχει υιοθετηθεί από τον ΕΟΦ, όπως επίσης και από τους περισσότερους κεντρικούς και εθνικούς οργανισμούς φαρμάκων. Με βάση το ATC οι δραστικές ουσίες δαχωρζο διαχωρίζονται α σε ομάδες σύμφωνα με το ανατομικό σύστημα που δρουν, καθώς και με τις χημικές, φαρμακολογικές και θεραπευτικές τους ιδιότητες. Το ATC έχει δενδροειδή δομή πέντε επιπέδων, διαχωρίζοντας αρχικά τις δραστικές ουσίες σε 14 κύριες κατηγορίες οι οποίες αποτελούν και το πρώτο επίπεδο, το οποίο αφορά στο ανατομικό σύστημα που ασκεί δράση το φάρμακο. Το δεύτερο επίπεδο αφορά στη φαρμακολογική/θεραπευτική υποκατηγορία, το τρίτο και το τέταρτο στη χημική/φαρμακολογική/θεραπευτική υποομάδα και το πέμπτο στη δραστική ουσία. Παράδειγμα: C03CA01 Cardiovascular system/, Diouretics/ High-Ceiling Diouretics/, Soulfonamides/, Furosemide

12 Ονομασίες Φαρμάκων Χημική Ονομασία: σύμφωνα με τη χημική ταυτότητα της δραστικής. Η χημική ονομασία δίνεται από τη Διεθνή ήε Εταιρεία Χημείας (IUPAC, International Union of Pure and Applied Chemistry) ΙΝΝ (International Nonproprietary Name), Kοινόχρηστη ονομασία: δίνεται από την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας (ΠΟΥ) μετά από αίτηση της φαρμακευτικής εταιρείας και μετά από συζήτηση και έγκριση από ειδική επιτροπή εμπειρογνωμόνων της ΠΟΥ

13 Εμπορική Ονομασία: Το εμπορικό σήμα του προϊόντος. Διέπεται από συγκεκριμένους κανόνες που διασφαλίζουν τη μη παραπλάνηση του ασθενούς, αλλά και τη μη σύγχυση μεταξύ των διαφορετικών ιδιοσκευασμάτων. Γενόσημα φάρμακα (generics): Τα φάρμακα των οποίων έληξε το δίπλωμα ευρεσιτεχνίας. Με άλλη εμπορική ονομασία (branded generics) ή με κοινόχρηστη ονομασία (generics). Τα Ελληνικά αντίγραφα αποτελούν το 10% της φαρμακευτικής αγοράς και είναι branded generics δηλαδή, αντίγραφα με εμπορικό σήμα. Παραδείγματα: Σιταλοπράμη - SSRI / Lasix: Φουροσεμίδη Διουρητικό / Losec, Elcotheran, Elkostop, Lanex: Ομεπραζόλη / Chlorpromazine-Largactil Largactil: Νευροληπτικό

14 Ενώ στην πράξη συνταγογραφείτε με την εμπορική ονομασία του φαρμάκου πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζετε την κοινόχρηστη INN ονομασία γιατί μόνο έτσι θα έχετε πρόσβαση στην επιστημονική πληροφορία (βιβλία, δημοσιεύσεις, βάσεις δεδομένων).

15 Δόσεις: πρακτικοί τρόποι μέτρησης Σε πολλές περιπτώσεις ο προσδιορισμός της δόσης γίνεται με τη βοήθεια πρακτικών μέσων, όπως οι σταγόνες, τα κουταλάκια κλπ. Έτσι, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη ότι: 1ml ύδατος = 20 σταγόνες (1στγ = 0,005 ml) 1ml βάμματος = 40 σταγόνες 1ml αιθερικού διαλύματος = 90 σταγόνες 1 κουτάλι γλυκού = 5ml 1 κουτάλι σούπας = 10ml

16 Επιτρεπόμενες συντμήσεις Συντμήσεις Λατινικά Αγγλικά Ελληνικά a.c ante cibum before meals πριν από τα γεύματα b.i.d bis in die twice a day 2 φορές ημερησίως c cum with με caps. capsula capsule καψάκιο (κάψουλα) d. dies day ημέρα gt(t). gutta(e) drop(s) σταγόνες h. hora hour ώρα h.s. hora somni at bedtime πριν την κατάκλυση o.d. oculus dexter right eye δεξιός οφθαλμός o.h. omni hora every hour ανά ώρα o.s. oculus sinister left eye αριστερός

17 Επιτρεπόμενες συντμήσεις Εθνικό συνταγολόγιο p.c. post cibum after meals μετά τα γεύματα p.o. per os by mouth από το στόμα p.r.n. pro re nata as needed όσο χρειάζεται q. quaque each, every κάθε q.h. quaque hora every hour κάθε ώρα q.i.d. quater in die four times a day 4 φορές ημερησίως s sine without χωρίς sig. signa label ετικέτα sol. solutio solution διάλυμα tab. tabella tablet δισκίο t.i.d. ter in die three times a day τρεις φορές ημερησίως ung. unguentum ointment αλοιφή ut dict. ut dictum as directed όπως καθορίζεται

18 Μορφές Φαρμάκων

19 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΦΑΡΜΑΚΟΤΕΧΝΙΚΩΝ ΜΟΡΦΩΝ Μορφές για συστηματική χορήγηση Από το στόμα [διαλύματα, εναιωρήματα, σιρόπια, δισκία (εντεροδιαλυτά, βραδείας αποδέσμευσης), κόνεις, κάψουλες] Υπογλώσσια (δισκία, αερολύματα), Από τον ορθό (υπόθετα) Εισπνεόμενα (αέρια, ατμοί) Ενέσεις (υποδόριες, ενδομυικές, ενδοφλέβιες, έγχυση) Μορφές για τοπική χρήση Δέρμα (αλοιφές, κρέμες, πλύματα, φυράματα) Αισθητήρια όργανα (κολλύρια / αλοιφές, ωτικές σταγόνες, ρινικές σταγόνες) Από το στόμα για τοπική χρήση (δισκία, ί μίγματα) ) Από το ορθό για τοπική χρήση (υπόθετα, ενέματα) Κολπική χρήση (δισκία, κολπικά δισκία, κρέμα) Εισπνοή για τοπική δράση (αεροζόλες, κόνεις)

20 Οδοί χορήγησης των φαρμάκων Συστηματική Χορήγηση Per os, από το στόμα Απλή, οικονομική, γενικά ασφαλής (δισκία, καψάκια, υγρά διαλύματα). Φάρμακα που απορροφούνται καλά από το ΓΕΣ, μπορούν να χορηγηθούν με φαγητό (όταν ερεθίζουν το ΓΕΣ), αλλά μπορούν να χορηγηθούν και σε άδειο στομάχι (όταν απενεργοποιούνται από τα ένζυμα π.χ. πενικιλίνες). Τα μειονεκτήματα είναι αργή δράση, μερικά απενεργοποιούνται στο ΓΕΣ π.χ. ινσουλίνη, ή δεν απορροφούνται καλά π.χ. τουβοκουραρίνη, ή έχουν άσχημη οσμή και γεύση η( (πρόκληση ρ η η ναυτίας και εμέτου), ή ερεθίζουν το στομάχι π.χ. ασπιρίνη, ή χρωματίζουν τα δόντια.

21 Ενδοφλέβια χορήγηση (ΕΦ,IV) Άμεση δράση, η δόση μπορεί εύκολα να προσαρμοστεί σε σχέση με το αποτέλεσμα, διατηρούνται σταθερά επίπεδα του φαρμάκου στο αίμα, αποφεύγεται ο μεταβολισμός πρώτης διόδου, μπορούν να χορηγηθούν σε ασθενή που δεν έχει τις αισθήσεις του. Μειονεκτήματα της Ε.Φ. χορήγησης είναι ότι τα δυσάρεστα αποτελέσματα είναι δύσκολο να αντιστραφούν, για παράδειγμα τοξικότητα εάν η ένεση γίνει πολύ γρήγορα. Ενδομυϊκή (ΕΜ, ΙΜ) Η απορρόφηση είναι γρήγορη λόγω εκτεταμένης αγγείωσης. Φάρμακα σε μρφς μορφές depot (π.χ. χ ορμόνες σε ελαιώδη διαλύματα). ) Σε όλες τις ενέσιμες μορφές των φαρμάκων απαιτείται υψηλή αποστείρωση τόσο των ίδιων των μορφών όσο και των χώρων εντός των οποίων παρασκευάζονται. Έλεγχος ανάπτυξης πυρετογόνων ουσιών σε κάθε παρτίδα παραγωγής.

22 Ενδοαρτηριακή (ΕΑ, ΙΑ) Μη συνήθης, αλλά έχει το πλεονέκτημα της έγχυσης σε συγκεκριμένο στόχο μεγάλης συγκέντρωσης φαρμάκου (σε όγκους, αγγειοδιασταλτικά στο σύνδρομο Raynaud s στη βραχιόνιο ή κερκιδική αρτηρία). Σπάνια χρησιμοποιούμενη. Υποδόρια (ΥΔ, SC) Ένεση στον ιστό κάτω από το δέρμα. Η απορρόφηση ποικίλλει ανάλογα με τα έκδοχα, ενώ η δράση μπορεί να ενισχυθεί με τοπική αύξηση της θερμοκρασίας και με αγγειοδιασταλτικά (εξασθένηση εάν το φάρμακο είναι σε μορφή εναιωρήματος). Υποδορίως μπορούν να τοποθετηθούν pellets (μικρά δισκία βραδείας απελευθέρωσης) ) π.χ. ινσουλίνη

23 Εισπνοές Το πλεονέκτημα αυτής της οδού είναι η γρήγορη απορρόφηση. Χρησιμοποιείται στη γενική αναισθησία, στη θεραπεία του άσθματος, στην στηθαγχική κρίση (νιτρώδες αμύλιο) και σε άλλες πνευμονικές παθήσεις (κορτικοστεροειδή, βρογχοδιασταλτικά, αντιβιοτικά). Ειδικές οδοί χορήγησης Ενδονευρωνικά Η οδός αυτή αφορά χορήγηση στο νεύρο με στόχο τον αποκλεισμό της αγωγιμότητας (π.χ. χ χορήγηση αλκοόλης στο τρίδυμο νεύρο για την αντιμετώπιση της νευραλγίας του τριδύμου). Ενδοπεριτοναϊκά Η οδός αυτή είναι γρήγορη λόγω της θερμοκρασίας, του υγρού περιβάλλοντος και της εκτεταμένης αγγείωσης του περιτόναιου. Ιδιαίτερα χρήσιμη για χορήγηση φαρμάκων σε βρέφη και μικρά ζώα.

24 Επισκληρίδιος-Epidural, Ενδοραχιαία ή Υπαραχνοειδής- Intrathecal, Ενδοκοιλιακή χορήγηση στον εγκέφαλο- Intracerebroventricular Οι οδοί αυτοί επιτρέπουν την απευθείας χορήγηση των φαρμάκων στο ΚΝΣ. Η επισκληρίδιος χρησιμοποιείται κυρίως για τη χορήγηση αναλγητικών ή αναισθητικών στον τοκετό προεγχειρητικά και μετεγχειρητικά. Τοπική ήχ Χορήγηση Δέρμα Η οδός αυτή χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της ακμής, για την ψωρίαση, για τοπικές φλεγμονές και οι συνήθεις μορφές σκευασμάτων είναι αλοιφές, κρέμες και γέλες.. Το δέρμα με λύση λόγω εγκαυμάτων ή πληγών χάνει τις προστατευτικές του ιδιότητες ως φραγμού και είναι δυνατή η συστηματική απορρόφηση των δραστικών ουσιών, οι οποίες μπορούν να οδηγήσουν και σε τοξικότητα.

25 Διαδερμική Χορήγηση Τα διαδερμικά δ συστήματα χορήγησης (patches) th αποτελούν επιθέματα που διαθέτουν μία «δεξαμενή» φαρμάκου που επιτρέπει τη σταθερή και βραδεία αποδέσμευσή του. Πιθανές αντιδράσεις ευαισθησίας στη θέση επικόλλησης δυσκολία ανατροπής ανεπιθύμητης ενέργειας από την συγκέντρωση που ήδη έχει μπει στην κυκλοφορία. Αναλγητικά. Φάρμακα του καρδιαγγειακού κ.λ.π Βλεννογόνοι Οι μεμβράνες των βλεννογόνων διαθέτουν μία λεπτή επιφάνεια με εκτεταμένη αγγείωση, η οποία επιτρέπει την απορρόφηση των φαρμάκων. Αντισηπτικά σε μορφές τροχίσκων (oral lozenges), εκνεφώματα (χωρίς προωθητικό-sprays) ή αεροζόλες (με προωθητικό) στοματοπλύματα (mouthwashes), αντιβακτηριακά ή αντιμηκυτιασικά σε κολπικές κρέμες και υπόθετα, ρινικά αποσυμφορητικά σε ρινικά διαλύματα και σταγόνες (nasal spray), αντιαιμορροϊδικά σε υπόθετα, φάρμακα με συστηματική δράση όπως τα αντισυλληπτικά σε κολπικά δισκία, αφρούς (vaginal foams) και σε πλύματα (lotions), αντιστηθαγχικά σε υπογλώσσια δισκία με αγγειοδιασταλτικά α αλ φάρμακα και πολλά άλλα

26 Οφθαλμική Χορήγηση Η απευθείας χορήγηση φαρμάκων στον οφθαλμό γίνεται δυνατή με διάφορες φαρμακοτεχνικές μορφές όπως κολλύρια, αλοιφές, πλύματα και μικροδισκία.. Σε όλες αυτές τις μορφές απαιτείται αποστείρωση. Ατροπίνη για την πρόκληση μυδρίασης, φάρμακα για την θεραπεία του γλαυκώματος, για φλεγμονή, λοίμωξη και άλλες καταστάσεις. Ωτική Χορήγηση Η χορήγηση φαρμάκων στο ους γίνεται με σταγόνες, ωτικά διαλύματα για τοπική δράση. Οι χρήσεις περιλαμβάνουν συνήθως θεραπεία φλεγμονής π.χ. με κορτικοστεροειδή,, λοιμώξεις (αντιβιοτικά), πόνο (τοπικά αναισθητικά), απομάκρυνση κηρού (υπεροξείδιο του υδρογόνου) και άλλα.

27 Επιλογή Φαρμάκου για Συνταγογράφηση Η διαδικασία επιλογής περιλαμβάνει 5 βήματα: 1. Διάγνωση Δά της νόσου 2. Καθορισμός του θεραπευτικού σκοπού 3. Επιλογή Αποτελεσματικών Ομάδων Φαρμάκων 4. Επιλογή μιας ομάδας 5. Επιλογή ουσίας σύμφωνα με τα κριτήρια: ασφάλεια, αποτελεσματικότητα, καταλληλότητα, κόστος

28 ραστικότητα, Ασφάλεια και Κόστος Δραστικότητα: οι περισσότεροι γιατροί επιλέγουν φάρμακα με βάση τη δραστικότητα, ενώ οι παρενέργειες λαμβάνονται υπ όψιν μόνο αφού έχουν εμφανισθεί. Αυτό σημαίνει ότι πολλοί ασθενείς θεραπεύονται με φάρμακα πολύ ισχυρότερα ή πιο εξεζητημένα από ότι χρειάζεται (π.χ. χ η χρήση ευρέως φάσματος αντιβιοτικών για απλές λοιμώξεις, που οδηγεί στην εμφάνιση αντοχής).

29 Συμμόρφωση ή Συμφωνία (compliance to concordance) Υπεύθυνοι παράγοντες: Προσωπικότητα ιατρού, προσωπικότητα ασθενούς, πολυπλοκότητα θεραπευτικού σχήματος, ανεπιθύμητες ενέργειες, ελαττωμένη μνήμη, μήμη, φτώχεια,, ασταθείς κοινωνικές συνθήκες, άγχος, συνυπάρχοντα ψυχιατρικά νοσήματα, εργασιακή και οικογενειακή πίεση, φτωχή κατανόηση της λογικής της θεραπείας Παράγοντες που διευκολύνουν τη συμμόρφωση-συμφωνία Καλή σχέση ιατρού/ασθενούς, συνεργασία, απλό θεραπευτικό σχήμα απλές οδηγίες, οικογενειακή στήριξη, ανακούφιση από τα συμπτώματα, επιτυχία της θεραπείας Παραδείγματα: 1-2 φορές ημερησίως η συμμόρφωση φθάνει το 70% 3 φορές ημερησίως 50% 4 φορές ημερησίως 42%

30 ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΔΕΔΟΜΕΝΑ Σε μία μεγάλη μελέτη που έγινε στο Η.Β φάνηκε ότι: 1. To 3-18 % ασθενών δεν πήγε στο φαρμακείο σε 10 ημέρες από την ημέρα συνταγογράφησης 2. Το 49% έκανε λίγα λάθη στον χρόνο λήψης της δοσολογίας 3. Το 40% έκανε σοβαρά λάθη στον χρόνο λήψης της δοσολογίας 4. Το 10% των ασθενών έλαβε μεγαλύτερες δόσεις 5. Και μόνο το 1% δεν έκανε λάθη

31 Φύλλο συνταγής ασφαλιστικού ταμείου Στοιχεία ασθενούς πάθηση Στοιχεία ιατρού Φάρμακο/ Δοσολογία μορφής Οδηγία στον ασθενή Ημερομηνία Υπογραφή και σφραγίδα

32 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΙΑΤΡΙΚΩΝ ΟΔΗΓΙΩΝ ΔΙΣΚΙΑ (Tabl Tabl.: tablettae, tablets),υπογλώσσια γ δισκία (Tabl Tabl. Subl.: tablettae sublinguales, sublingual tablets), Κολπικά δισκία (Tabl. vag. : tablettae vaginales, vaginal tablets), Rp. Tabl. Digoxin 0,25mg Bt. No. I (ένα) S. Να λαμβάνεται ένα δισκίο κάθε πρωί. ΚΑΨΑΚΙΑ (Κάψουλες Κάψουλες) ) (Caps Caps.: capsulae, capsules) Rp Caps Fluoxetine 20 mg Bt. Νο ΙΙ (δύο) S. Να λαμβάνεται μια κάψουλα κάθε βράδυ προ κατακλίσεως.

33 ΥΠΟΘΕΤΑ (Supp Supp.: suppositoria, suppositories) Κολπικά υπόθετα (Supp. vag.: suppositoria vaginales, vaginal supp.) Rp Supp. Theophylline 0,3 mg Bt. No. II (δύο) S. Να εισάγεται στο ορθό ένα υπόθετο το πρωί και ένα το βράδυ ΟΦΘΑΛΜΙΚΟ ΔΙΑΛΥΜΑ κολλύριο (Coll Coll.: collyrium, collyre) Rp. Col. Pilocarpine hydrochloride 1% Fl. No I (ένα) S. Να ενσταλάσσονται 2 σταγόνες κάθε 6 ώρες στον Α. Ο.

34 ΕΝΑΙΩΡΗΜΑ (Susp.: suspensio, suspension) Rp. Susp. Erythromycine 2,5% Fl 50.0ml No. I (ένα) S. 5 ml (1 κουταλιά του γλυκού) κάθε 6ώρες αφού αναταραχθεί καλά το μπουκάλι ΣΙΡΟΠΙ (Sir.: sirupus, Syr.: syrup) Rp. Syr. Promethazine 0,1% Fl100.0 ml No.III (τρία) S. 10 ml (1 κουταλιά της σούπας) κάθε 8 ώρες.

35 ΕΝΕΣΙΜΑ ΔΙΑΛΥΜΑΤΑ (Inj.: injectiones, injections) Φύσιγγες (Amp.: ampullae, ampules), Φιαλίδια (Fl.: flacons) Rp. Inj. Voltaren 75mg Bt. No. V(πέντε) (25 ενέσεις) Inj. Voltaren 75mg Fl. No. V (πέντε) (5 ενέσεις) S. Μια ενδομυϊκή ένεση κάθε 12 ώρες.

36 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΣΥΝΤΑΓΩΝ

37 400 mg Αμοξυκιλλίνης 25mg/kg/12ωρο 25% 57 mg Κλαβουλανικού οξέος 25% 25% Συνδυασμός δεξαμεθαζόνης και τομπραμυκίνης

38 Εναλλακτικοί τρόποι περιγραφής της ιατρικής οδηγίας S: 1x3 Μία λήψη τρεις φορές ημερησίως S: 3x1 Τρεις λήψεις άπαξ ημερησίως S: 2x3x15Hμ. S: Ένα πρωί, ένα βράδυ S: Ένα το απόγευμα και ένα το βράδυ S: 1 q 15 Ημ. Μία ένεση ή ένα χαπάκι κάθε 15 μέρες S: 15cc x 2 15 ml το πρωί και 15 ml το βράδυ S: (15cc: 0-1-1)x10Ημ. 10Ημ.

39 Άλλες οδηγίες Αν δεν ορίζεται διάρκεια θεραπείας σημαίνει μέχρι εξαντλήσεως της αναγραφόμενης ποσότητας. Αν δεν ορίζεται δυναμικότητα, ο φαρμακοποιός χορηγεί τη μικρότερη δυναμικότητα Σε ελεύθερη συνταγή προς ασφαλιστικό ταμείο δεν γράφουμε κουτιά, αλλά μόνο δοσολογικό σχήμα.

40 Ειδικές συνταγές Ναρκωτικών Κατηγορίες: Β (Μορφίνη, Πεθιδίνη, Κοκαΐνη, Όπιο κ.ά.) ) Γ (d-προποξυφαίνη, Πενταζοκίνη, Φαιντανύλη) Πάντα με θεώρηση Ν. 1729/87 Ν. 2161/93 Ν. 3459/06

41

42 Ειδικές συνταγές Ναρκωτικών Κατηγορίες: ΓΣ (Συνδυασμοί Κωδεΐνης) Με θεώρηση Δ (Βενζοδιαζεπίνες, Βαρβιτουρικά, εξτρομεθορφάνη) Χωρίς θεώρηση Ν. 1729/87 Ν. 2161/93 Ν. 3459/06

43 ΠΙΝΑΚΑΣ ΓΣ ΠΙΝΑΚΑΣ Δ και άλλα

44 Ειδική αιτιολογημένη συνταγή Οι από του στόματος χορηγούμενες κεφαλοσπορίνες γ γενιάς γ και νεότερες κινολόνες για ωτική και οφθαλμική χρήση

45 αλόγιστη χρήση φαρμάκων ΑΛΟΓΙΣΤΗ ΧΡΗΣΗ ΦΑΡΜΑΚΩΝ (ΠΟΥ) 1. Η χρήση φαρμάκου όταν αυτό δεν είναι απαραίτητο 2. Η χρήση λανθασμένου φαρμάκου σε συγκεκριμένη πάθηση 3. Η χρήση πιθανώς αποτελεσματικών φαρμάκων 4. Η χρήση φαρμάκων με αβέβαιη ασφάλεια χορήγησης 5. Λανθασμένη οδός χορήγησης, δοσολογία, διάρκεια θεραπείας

46 Συμμόρφωση Ιατρού Να γνωρίζετε καλά τα φάρμακα που χορηγείτε Να γνωρίζετε καλά τις νέες θεραπευτικές προσεγγίσεις, αλλά να τις χρησιμοποιείτε μόνο όταν υπάρχουν σαφείς ενδείξεις Να αποφεύγετε την κατευθυνόμενη από τις Φαρμακευτικές Βιομηχανίες συνταγογράφηση Συνταγογραφείτε εξατομικευμένα ανάλογα με την κατάσταση του ασθενούς Συνταγογραφείτε ε ευανάγνωστα α Παρακολουθείτε τον ασθενή

47 Αποφύγετε Λάθη Στις Συνταγές Ευανάγνωστη γραφή Σωστή Επιλογή Φαρμάκου Επαλήθευση και... Επαγρύπνηση η