ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟ ΙΑΤΡΟΦΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ. «Ηµερίδα για τον Αγροδιατροφικό Τοµέα στην περιοχή της Παιονίας»

Transcript

1 ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΓΡΟ ΙΑΤΡΟΦΙΚΟΥ ΤΟΜΕΑ «Ηµερίδα για τον Αγροδιατροφικό Τοµέα στην περιοχή της Παιονίας» ιοργάνωση: ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΙΛΚΙΣ Γουµένισσα, 10 Ιουλίου 2013 Τεχνικός Σύµβουλος: Θάνος Παπότης (ΕΥΡΩΣΥΜΒΟΥΛΟΙ Α.Ε.)

2 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα Σχετικά µε τον αγροδιατροφικό τοµέα στην Ελλάδα Ο αγροδιατροφικός τοµέας στην Ελλάδα αποτελεί έναν από τους πιο δυναµικούς κλάδους της Ελληνικής οικονοµίας Απασχολεί εργαζόµενους, δηλ. 2,9% των απασχολούµενων της χώρας Το µερίδιο συµµετοχής του αγροδιατροφικού τοµέα στη συνολική αξία των εξαγωγών των αγροτικών προϊόντων ανέρχεται σε 71,7% και 16,4% στην αξία των εξαγωγών για το σύνολο των προϊόντων Τα σηµαντικότερα προϊόντα του αγροδιατροφικού τοµέα στην Ελλάδα αφορούν στα: Ζώντα Ζώα και Κρέατα Γάλα & αυγά Ψάρια ηµητριακά Φρούτα & Λαχανικά Ζάχαρη & µέλι Καφές, κακάο, τσάι Μπαχαρικά Τρόφιµα και Ποτά Έλαια και λίπη

3 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα Σχετικά µε τον αγροδιατροφικό τοµέα στην Ελλάδα Συνολικά, η αλυσίδα εφοδιασµού αγροτικών προϊόντων διατροφής συνδέει τρεις πολύ σηµαντικούς και ποικίλους κλάδους της εθνικής οικονοµίας: - τον κλάδο αγροτικής παραγωγής (γεωργία) - τον κλάδο µεταποίησης - τον διανεµητικό κλάδο, που από κοινού καταλαµβάνουν ένα πολύ σηµαντικό ποσοστό της εθνικής προστιθέµενης αξίας και της απασχόλησης και είναι ζωτικής σηµασίας για την οικονοµική, κοινωνική και περιβαλλοντική ευηµερία, καθώς και για την υγεία των πολιτών

4 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην Ελλάδα Οι βασικοί πυλώνες του αγροδιατροφικού τοµέα Εταιρίες της αγροδιατροφικής αλυσίδας Ερευνητικοί Φορείς και Πανεπιστήµια Εταιρίες Παροχής Υπηρεσιών Χρηµατοοικονοµικοί οργανισµοί ηµόσιοι Φορείς Ενώσεις / Επιµελητήρια Άλλοι Φορείς

5 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην περιοχή του Ν. Κιλκίς Γενικά για το Νοµό Κιλκίς Ο Νοµός Κιλκίς, βρίσκεται στο βόρειο τµήµα της Ελλάδας Έχει έκταση τ.χλµ. και πληθυσµό κατοίκους Συνορεύει προς βορρά µε την πγ Μ, ανατολικά µε το Νοµό Σερρών, προς νότο µε το Νοµό Θεσσαλονίκης και δυτικά µε το Νοµό Πέλλας Η πρωτεύουσα του Νοµού, το Κιλκίς, απέχει 48 χιλιόµετρα από την Θεσσαλονίκη, 66 χλµ. από το ιεθνές Αεροδρόµιο «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης και 25 χιλιόµετρα από την παραµεθόριο µε την πγ Μ Οι συγκεκριµένες αποστάσεις συνδέονται από εθνικές οδούς και αυτοκινητοδρόµους ταχείας κυκλοφορίας Ο Νοµός Κιλκίς περιλαµβάνει σήµερα 2 ήµους, τους ήµους Κιλκίς και Παιονίας

6 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην περιοχή του Ν. Κιλκίς Οικονοµική δραστηριότητα πρωτογενής τοµέας Γεωργική γη του Ν. Κιλκίς: στρέµµατα Χωρισµένη σε αγροτεµάχια µε µέση έκταση 9 στρέµµατα το καθένα Αριθµός εκµεταλλεύσεων: Το σχετικά υψηλό ποσοστό (46,5%) της γεωργικής γης στο σύνολο του νοµού χαρακτηρίζεται από το πολύ µικρό ποσοστό αρδευόµενων εκτάσεων (17%) που είναι και το χαµηλότερο στη χώρα Η άρδευση γίνεται µε συλλογικά ή ιδιωτικά δίκτυα γεωτρήσεων σε ποσοστό 71%, από ποταµούς και πηγές 28,7%

7 Ο αγροδιατροφικός τομέας στην περιοχή του Ν. Κιλκίς Οικονοµική δραστηριότητα πρωτογενής τοµέας Οι κυρίαρχες καλλιέργειες στο νοµό Κιλκίς είναι αυτές της αροτροκαλλιέργειας 84% από αυτές καλύπτεται από σιτηρά, το 10% από κτηνοτροφικά φυτά (κριθάρι, καλαµπόκι) και το 6% από βιοµηχανικά φυτά (βαµβάκι, καπνός, ζαχαρότευτλα) Τα κηπευτικά, οι δένδρο-καλλιέργειες και τα αµπέλια, κατέχουν µόνο το 3,2% της γεωργικής γης Τα κηπευτικά υπό κάλυψη (θερµοκήπια) είναι ελάχιστα ενώ η βιοµηχανική ντοµάτα καλλιεργείται σε µικρή έκταση (0,8%) Από οπωροφόρα δένδρα υπάρχουν λίγες ροδακινιές και κερασιές (0,5%) Μικρή έκταση (0,8%) καλύπτουν δένδρα για ξηρούς καρπούς, κυρίως αµυγδαλιές και φουντουκιές Αµπέλια υπάρχουν στην περιοχή της Γουµένισσας, όπου παράγεται το περίφηµο κρασί

8 Ανάλυση SWOT για τον αγροδιατροφικό τομέα στην περιοχή του Ν. Κιλκίς ΙΣΧΥΡΑ ΣΗΜΕΙΑ Ποιοτική παραγωγή αγροτικών προϊόντων (ΠΟΠ, βιολογικά προϊόντα, τοπικά, παραδοσιακά, π.χ. φέτα, κρασί) Οι εδαφοκλιματικές συνθήκες της περιοχής Εγγύτητα σε μεγάλες υπερτοπικές μεταφορικές υποδομές Σχετικά εύκολη πρόσβαση σε ανθρώπινο επιστημονικό προσωπικό Εγγύτητα με την Θεσσαλονίκη Μεταποιητική κουλτούρα και δυνατότητες Ολοκληρωμένη Βιομηχανική Ζώνη Επιχειρηματικότητα εμποτισμένησε πολλές οικογενειακές ΜΜΕ ΕΥΚΑΙΡΙΕΣ Αξιοποίηση πόρων του ΕΣΠΑ και των ευρωπαϊκών χρηματοδοτικών εργαλείων Αύξηση ζήτησης για ποιοτικά τοπικά αγροτικά προϊόντα διατροφής Σταθεροποίησηπολιτικής οικονομικής κατάστασης στις γειτονικές χώρες Προβολή και προώθηση του ελληνικού brand name στις διεθνείς αγορές ΑΔΥΝΑΜΙΕΣ Μικροί κλήροι και αγροτική παραγωγή που έχει συνηθίσει να καλλιεργεί για την επιδότηση Περιορισμένη διείσδυση τηςτεχνολογίας ιδιαίτερα στην παραγωγική διαδικασία Απουσία σύγχρονης σιδηροδρομικής σύνδεσης με την Θεσσαλονίκη Περιορισμένη σύνδεση και συνεργασία επιχειρήσεων με ερευνητικούς φορείς Κυριαρχία της γραφειοκρατίας Δυσκαμψία του γενικότερου επιχειρηματικού περιβάλλοντος Ελλιπής λειτουργία φορέων ελέγχου της αγοράς ΑΠΕΙΛΕΣ Αλλαγή της Ευρωπαϊκής Κ.Α.Π. Κατάργηση επιδοτήσεων στα αγροτικά προϊόντα Συνεχιζόμενηοικονομική κρίση (σε τοπικό, εθνικό, ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο) Αυξημένες ανθρωπογενείς δραστηριότητες σε όλους τους τομείς οικονομικής δραστηριότητας προκαλούν πιέσεις στο φυσικό περιβάλλον

9 Επιλογή κλάδων του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή του Κιλκίς Τα 3 Κριτήρια του PACMAn Για την επιλογή των σηµαντικότερων κλάδων του αγροδιατροφικού τοµέα στην περιοχή του Νοµού Κιλκίς, εφαρµόστηκε συγκεκριµένη Μεθοδολογία του PACMAn, σύµφωνα µε την οποία οι επιλεγµένοι κλάδοι πρέπει να πληρούν τα ακόλουθα τρία βασικά Κριτήρια: 1. να εφαρµόζουν καινοτόµες δράσεις (Κριτήριο ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ) 2. τα προϊόντα τους να έχουν προωθηθεί διεθνώς (Κριτήριο ΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ) 3. να υπάρχει δυνατότητα δικτύωσης (Κριτήριο ΙΚΤΥΩΣΗΣ) Τα ανωτέρω Κριτήρια αποτελούν τον «πυρήνα» του έργου PACMAn

10 Επιλογή κλάδων του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή του Κιλκίς 1. Το Κριτήριο ΚΑΙΝΟΤΟΜΙΑΣ Η παραγωγή, µεταφορά και διάχυση τεχνογνωσίας και καινοτοµιών στον ελληνικό αγροδιατροφικό τοµέα παρουσιάζουν ανεπάρκειες κυρίως ποιοτικού χαρακτήρα και δυσκολίες προσαρµογής στις ιδιαιτερότητες των ελληνικών αγροτικών εκµεταλλεύσεων Η παραγωγή τεχνογνωσίας και καινοτοµιών που προκύπτει από την αγροτική έρευνα που διεξάγεται στη χώρα µας καλύπτει ένα µικρό µέρος της ζήτησης από την πλευρά των αγροτών και όσων άλλων ασχολούνται στον αγροδιατροφικό τοµέα Αυτό δεν οφείλεται µόνο στην ποσότητα και στην ποιότητα των αποτελεσµάτων της ελληνικής εφαρµοσµένης έρευνας, αλλά και στην ανεπάρκεια των µηχανισµών σύνδεσής της µε την παραγωγή, ώστε να αξιοποιούνται από τις επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τοµέα

11 Επιλογή κλάδων του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή του Κιλκίς 2. Το Κριτήριο ΙΕΘΝΟΠΟΙΗΣΗΣ Σε µια τελευταία Έκθεση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την Ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας, εµφανίζεται το σηµαντικότερο και χαρακτηριστικότερο πρόβληµά της, αυτό δηλαδή της ανταγωνιστικότητάς µας, το οποίο αντανακλάται στο µεγάλο έλλειµµα του εµπορικού ισοζυγίου: τα προϊόντα µας δεν παρουσιάζουν πλεονεκτήµατα, οπότε οι πελάτες µας (και εµείς οι ίδιοι) αγοράζουν αυτά του ανταγωνισµού Το πρόβληµα αυτό γίνεται ιδιαίτερα εµφανές στο εµπορικό ισοζύγιο αγροτικών προϊόντων διατροφής της χώρας, το οποίο είναι σταθερά ελλειµµατικό, καθώς οι εισαγωγές υπερτερούν σταθερά των εξαγωγών Η ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας µπορεί να βασιστεί στην επιχειρηµατική ανάπτυξη του αγροδιατροφικού τοµέα: στην συγκέντρωση δηλαδή της προσφοράς σε ποιοτικά, τυποποιηµένα και πιστοποιηµένα αγροτικά προϊόντα διατροφής, που βρίσκουν διέξοδο στην ευρωπαϊκή και τη διεθνή αγορά

12 Επιλογή κλάδων του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή του Κιλκίς 3. Το Κριτήριο ΙΚΤΥΩΣΗΣ Η επιχειρηµατική δραστηριότητα του αγροδιατροφικού τοµέα, που στα περισσότερα κράτη-µέλη της Ε.Ε. ανήκει, ουσιαστικά, στις αγροτικές συνεταιριστικές επιχειρήσεις, στην Ελλάδα βρίσκεται σε φθίνουσα πορεία Οι αγροτικοί συνεταιρισµοί, παρά την υστέρηση και τα προβλήµατά τους, αποτελούν σήµερα στην Ελλάδα, σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, την κυρίαρχη µορφή στήριξης και δικτύωσης των αγροτών Στις περισσότερες όµως περιπτώσεις, η δοµή, η οργάνωση και η λειτουργία τους δεν ανταποκρίνονται στις προκλήσεις και τις απαιτήσεις που έχουν διαµορφωθεί και γενικά δεν διασφαλίζεται η προοπτική στήριξης του αγροτικού εισοδήµατος µε την παρουσία και την δράση τους στην αγορά

13 Χαρτογράφηση των επιλεγµένων κλάδων αγροδιατροφικών προϊόντων Seafood Ζωική Παραγωγή Dairy Products Meat Pasta and biscuits Oil Φυτική Παραγωγή Fruits and Vegetables Wine, Alcohol Water, Coffee, Tea and Spices Growing of fruits 1.25 Growing of other trees and nuts and bush fruits AD Farming Breeding 1.11 Growing of cereals K Growing of vegetables 1.13 Growing of vegetables and melons, roots and tubers HF Growing of grapes V Food Processors Operation of dairy cheese making Operation of dairy cheese making K MO CY Processing and preserving of meat Production of meat and poultry meat products CY Bread and pastry products Manufacture of bread; manufacture of fresh pastry goods and cakes Manufacture of rusks and biscuits; manufacture of preserved pastry goods and cakes FR Manufacture of rusks and biscuits; manufacture of preserved pastry goods and cakes V 1.13 Growing of vegetables and melons, roots and tubers Fruits and vegetables processing & preservation Other processing and preserving of fruit and vegetables M PR Other processing and preserving of fruit and vegetables FR CY Manufacture of fruit and vegetable juice M Manufacture of wine and alcoholics drinks Distilling, rectifying and blending of spirits HF K AD Manufacture of oils and fats Manufacture of oils and fats HF AD V FR Food Machines Manufacturer Food industry machinery M Services Dosing, wrapping, packaging ER Spain (Murcia=M - Impiva = V) Greece (Help Forward= HF, Kilkis = K) Cyprus (CUT= CY) Italy (ERVET = ER, Prov.di Modena = MO, Prov di Parma = PR) Portugal (Adral= AD) France (Critt= FR)

14 Επιλογή κλάδων του αγροδιατροφικού τομέα στην περιοχή του Κιλκίς Οι έξι επιλεγµένοι κλάδοι του αγροδιατροφικού τοµέα στην ευρύτερη περιοχή του Ν. Κιλκίς (σύνολο Έρευνας: από ήµο Παιονίας και 65 από ήµο Κιλκίς) Λειτουργία γαλακτοκοµικών και τυροκοµία: 10 Ποτοποιία: 6 Καλλιέργεια δηµητριακών (εκτός ρυζιού), οσπρίων & ελαιούχων σπόρων: 18 Αρτοποιία - παραγωγή νωπών ειδών ζαχαροπλαστικής: 50 Άλλη επεξεργασία και συντήρηση φρούτων και λαχανικών: 3 Παραγωγή άλλων ειδών διατροφής (π.χ. παραγωγή αυγών): 3

15 Σας ευχαριστούµε για την προσοχή σας!