ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ

Transcript

1 ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΕΙΣΗΓΗΣΕΩΝ 8 ου Πανελλήνιου Συνεδρίου Management Υπηρεσιών Υγείας και Κοινωνικής Φροντίδας Σεπτεμβρίου 2006 ΕΡΕΤΡΙΑ

2 Strezovski Goran, Author, Senior Application Specialist Συνεισηγητής: Κονδύλης Ν. Καινοτόμες Πρακτικές Διαχείρισης Εγκαυμάτων To ολοένα αυξανόμενο κόστος και οι επιπλοκές που μπορεί να προκληθούν κατά τη διάρκεια της θεραπείας από ένα απλό τραύμα, μέχρι κι ένα σοβαρό έγκαυμα, καθιστά επιτακτική την ανάγκη καθιέρωσης βέλτιστων πρακτικών θεραπείας τους. Η εργασία εξετάζει τις καινοτόμες μεθόδους που έχουν να κάνουν με την ίαση εγκαυμάτων σε πολύ γρήγορο χρόνο, με εξορθολογισμό του κόστους και την ελαχιστοποίηση των συνήθων επιπλοκών. Η Εργασία επίσης αναφέρεται, στην ιστορία εξέλιξης και εφαρμογής των μεθόδων αυτών, καθώς και στην διεθνή εμπειρία και τα κέντρα αριστείας. Τα πλεονεκτήματα που προκύπτουν από την εφαρμογή της θεραπείας με τις καινοτόμες αυτές μεθόδους, είναι: 1. Η εισαγωγή νέας μοναδικής θεραπείας για την γρήγορη και ασφαλή ίαση εγκαυμάτων, 2. Δραστική μείωση του πόνου μέσα σε 10 έως 20 λεπτά από την εφαρμογή, 3. Η πλήρης και χωρίς σημάδια ίαση βαριάς μορφής εγκαυμάτων (1ου έως 3ου βαθμού) σε 10 μέρες το αργότερο, 4. Μοναδική ενίσχυση για την άμεση ανάπλαση και αναγέννηση του δέρματος (τραύματα κάθε μορφής), 5. Η εντυπωσιακή μείωση του κόστους και του χρόνου θεραπείας, 6. Η υψηλότερη δυνατή λειτουργική αποδοτικότητα των ήδη υπαρχόντων κέντρων εγκαυμάτων, τραυμάτων κλπ. Τα πεδία εφαρμογής τους αφορούν: α) Εγκαύματα, β) ανοιχτά τραύματα, γ) ερεθισμένη επιδερμίδα, δ) δέρμα μετά από χειρουργική επέμβαση και ε) ανάπλαση-αναγέννηση. Στην εργασία δίνεται ιδιαίτερη έμφαση στα οφέλη από την εφαρμογή της θεραπείας και με συγκεκριμένο αριθμητικό παράδειγμα παρουσιάζεται η καταλυτική επίδραση που θα έχει η εφαρμογή της στη λεπτή ισορροπία μεταξύ Κόστους Χρόνου και Αποδοτικότητας. Αγγελόπουλος Αθανάσιος, Τελειόφοιτος Τμήματος Διοίκησης Μονάδων Υγείας και Πρόνοιας, ΤΕΙ Αθήνας Δικαιώματα Χρηστών Υπηρεσιών Υγείας και Μηχανισμοί Προστασίας Τα δικαιώματα των ασθενών αποτελούν μία από τις καθοριστικές και ευαίσθητες συνιστώσες της διαλεκτικής σχέσης του αρρώστου με το σύστημα υγείας με το οποίο καθημερινά έρχεται σε επαφή. Στον νόμο 2071/1992 περιγράφονται τα δικαιώματα των ασθενών, καθώς επίσης καθορίζεται ειδικό πλαίσιο προστασίας του ασθενή. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το δικαίωμα συγκατάθεσης, η οποία δίδεται προκειμένου να πραγματοποιηθούν στον ασθενή οι ιατρικές πράξεις που κρίνονται αναγκαίες από το γιατρό. Συχνά, όμως, στα ελληνικά νοσοκομεία δεν κρίνεται αναγκαίος ο σεβασμός των δικαιωμάτων των ασθενών, με αποτέλεσμα οι ασθενείς να μην ενημερώνονται για το ποια θεραπεία θα τους γίνει. Η προστασία των δικαιωμάτων των ασθενών είναι ανθρώπινο δικαίωμα και εκπορεύεται πρώτιστα από το Σύνταγμα της Ελλάδας. Το κράτος έχει την υποχρέωση να προστατεύει και να προάγει τα δικαιώματά τους, μέσω ανεξάρτητων διοικητικών αρχών, όπως είναι ο Συνήγορος του Πολίτη, το Σώμα Επιθεωρητών - Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης, το Σώμα Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας και Πρόνοιας το οποίο ως κεντρικός και περιφερειακός μηχανισμός διενεργεί συστηματικές επιθεωρήσεις, ελέγχους και έρευνες σε όλες τις υπηρεσίες και τους φορείς που υπάγονται στην αρμοδιότητα ή την εποπτεία του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης.

3 Αδάλογλου Μαρία, ΤΕ Πληροφορικής, Τμήμα Πληροφορικής, Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης Συνεισηγητές: Σοπρανίδης Ι., Τορτοπίδης Γ., Ιωακειμίδης Γ. Ηλεκτρονική Διαχείριση Προγραμματισμού Εισαγωγών Ασθενών σε Χειρουργικό Τμήμα με Σκοπό την Επεμβατική Θεραπεία Εισαγωγή: Για την σωστή λειτουργία ενός νοσοκομείου, απαιτείται ηλεκτρονικός προγραμματισμός των τακτικών εισαγωγών ασθενών. Οι στόχοι είναι: μείωση του χρόνου αναμονής για εισαγωγή στην κλινική, εξακρίβωση των αιτίων της αναμονής εισαγωγής στο νοσοκομείο, όπου υπάρχει, καλύτερη λειτουργία και διαχείριση των κλινικών, μέγιστη δυνατή κάλυψη κλινών και βελτίωση της ποιότητας υπηρεσιών προς τους ασθενείς. Αναπτύχθηκε και χρησιμοποιείται εφαρμογή διαχείρισης της λίστας αναμονής εισαγωγής σε χειρουργικές κλινικές. Με γνώμονα την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας απέναντι στον ασθενή χρησιμοποιείται η ηλεκτρονική διαχείριση παραπομπής ασθενών σε χειρουργική επέμβαση. Μέθοδος: Η εφαρμογή που δημιουργήθηκε τροφοδοτείται με ασθενείς που προσέρχονται στα τακτικά ΕΙ, τους οποίους ο διαγνώστης ιατρός χαρακτηρίζει «προς εισαγωγή» και προγραμματίζει πιθανή ημερομηνία εισαγωγής και χειρουργικής διαδικασίας, καταγράφοντας όλες τις κρίσιμες πληροφορίες χρόνων. Οι κανόνες λειτουργίας της κάθε κλινικής τηρούνται και ηλεκτρονικά. Στην συνέχεια έγινε μέτρηση των ποσοστών κάλυψης της κλινικής πριν και μετά την χρήση της εφαρμογής, καθώς και έρευνα ικανοποίησης εσωτερικών ασθενών. Τέλος έγινε έρευνα ικανοποίησης των χρηστών της εφαρμογής. Αποτελέσματα: Με τη χρήση του συστήματος, είναι δυνατή η ακριβής μέτρηση του χρόνου αναμονής των ασθενών. Η λίστα παρακολουθείται σε πραγματικό χρόνο και από όλους τους εξουσιοδοτημένους χρήστες ταυτόχρονα. Παρατηρήθηκε βελτίωση στη λειτουργία και την κάλυψη των κλινικών. Με την εποπτική παρακολούθηση της λίστας ηλεκτρονικά η διαχείριση είναι πολύ πιο εύκολη, σε σχέση με χειρόγραφες λίστες. Συμπεράσματα: Παρατηρήθηκε βελτίωση-μείωση του χρόνου αποπεράτωσης των εισαγωγών και του χρόνου αναμονής. Με το σύστημα εξακριβώθηκαν τα σημεία όπου δημιουργούνται καθυστερήσεις. Τέλος, υπήρξε αισθητή βελτίωση ικανοποίησης των ασθενών. Αδάλογλου Μαρία, ΤΕ Πληροφορικής, Τμήμα Πληροφορικής, Γενικό Νοσοκομείο «Παπαγεωργίου» Θεσσαλονίκης Συνεισηγητές: Ιωακειμίδης Γ., Σταλίδης Γ. Βελτιστοποιημένο Σύστημα Ηλεκτρονικών Προμηθειών για την Αγορά των Ιατρικών Αναλωσίμων Το μέγεθος των Ευρωπαϊκής αγοράς στον τομέα της υγείας, καθώς και η ανάγκη των νοσοκομείων και των προμηθευτών για ένα αποδοτικό και ευέλικτο μηχανισμό διεξαγωγής διαγωνισμών προμηθειών, αποτελούν σημαντικό κίνητρο για την καθιέρωση ενός συστήματος ηλεκτρονικών προμηθειών. Οι ηλεκτρονικές δημοπρασίες υπόσχονται οφέλη, όπως η μείωση του κόστους των προμηθειών για τα νοσοκομεία, το άνοιγμα της αγοράς σε νέους προμηθευτές και η επιτάχυνση των διαδικασιών διενέργειας των δημοπρασιών. Επιπλέον, είναι αισθητή τελευταία μια έντονη πολιτική βούληση σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο υπέρ της καθιέρωσης ηλεκτρονικών προμηθειών, ενώ ταυτόχρονα οι σχετικές τεχνολογίες είναι αρκετά ώριμες, ώστε να παρέχουν την απαιτούμενη αξιοπιστία. Το e-pos βρίσκεται σε εξέλιξη από τον Ιούνιο 2005, έχει διάρκεια 18 μήνες και χρηματοδοτείται από το ευρωπαϊκό πρόγραμμα e-ten (Πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την προώθηση ηλεκτρονικών υπηρεσιών με πανευρωπαϊκές διαστάσεις). Το e-pos στοχεύει στην ίδρυση μιας πανευρωπαϊκής υπηρεσίας για ηλεκτρονική διαχείριση διαγωνισμών προμήθειας υλικών στον τομέα της υγείας. Οι χρήστες αυτής της υπηρεσίας θα είναι τα ιδρύματα παροχής υπηρεσιών υγείας και οι προμηθευτές ιατρικού εξοπλισμού και υλικών σε όλη την Ευρώπη. Το έργο θέτει σε δοκιμαστική λειτουργία ένα πρωτότυπο σύστημα ηλεκτρονικών δημοπρασιών μέσω διαδικτύου και διερευνά την αποδοχή και εμπορική βιωσιμότητα των υπηρεσιών αυτών.

4 Η ιδιαιτερότητα του έργου αυτού είναι ότι στοχεύει στην ενιαία πανευρωπαϊκή αγορά, αντιμετωπίζοντας θέματα πολυγλωσσίας, διαφορετικών προδιαγραφών και νομοθεσίας. Ταυτόχρονα είναι εστιασμένο στην κάθετη αγορά των προμηθειών υγείας και απευθύνεται τόσο στις κρατικές προμήθειες όσο και στις προμήθειες των ιδιωτικών νοσοκομείων. Η μεγάλη πρόκληση θα είναι να υποστηριχθεί η υπηρεσία με οργανωτικές διαδικασίες, προκειμένου να επιβεβαιωθεί η αποδοχή των υπηρεσιών του συστήματος e-pos από τους χρήστες. Αλεξάκης Νικόλαος, Λέκτορας Χειρουργικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Η Σύγχρονη Τεχνολογία ως Αρωγός στην Έγκαιρη Διάγνωση και Θεραπεία του Καρκίνου (στρογγυλό τραπέζι) Αναστασόπουλος Σωτήρης, Οικονομολόγος, Υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών Εφαρμογή Συστήματος Κοστολόγησης Υπηρεσιών Υγείας με Βάση τις Δραστηριότητες Το σύγχρονο περιβάλλον λειτουργίας των μονάδων υγείας χαρακτηρίζεται από την χρησιμοποίηση εξοπλισμού υψηλής τεχνολογίας και παροχής σημαντικού αριθμού συμπληρωματικών υπηρεσιών στους ασθενείς. Το γεγονός αυτό έχει αυξήσει σε σημαντικό βαθμό το ύψος των γενικών εξόδων (έμμεσα κόστη). Οι χρησιμοποιούμενες παραδοσιακές μέθοδοι κοστολόγησης, οι οποίες στηρίζονται στα παραδοσιακά κέντρα κόστους (κλινικές, εργαστήρια, διευθύνσεις κλπ), στα οποία συγκεντρώνονται (αρχικά) τα κόστη ταξινομημένα ανά είδος εξόδου και κατόπιν επιμερίζονται στους τελικούς φορείς του κόστους (π.χ ημέρα νοσηλείας, κόστος ανά ασθενή, κόστος ανά εξέταση κλπ), βασιζόμενες στην απλοϊκή υπόθεση ότι όλοι οι τελικοί φορείς του κόστους απορροφούν την ίδια ποσότητα εμμέσων εξόδων, οδηγούν σε σημαντική παραμόρφωση του κόστους. Το εν θέματι σύστημα κοστολόγησης είναι μια τεχνική καταγραφής, μέτρησης, συγκέντρωσης και ελέγχου του κόστους, στηριζόμενη στις δραστηριότητες που εκτελούνται στα διάφορα τμήματα (π.χ κλινικές, εργαστήρια κλπ). Με τη βοήθεια κατάλληλων οδηγών κόστους που επιλέγονται για κάθε δραστηριότητα, τα έμμεσα κόστη κατανέμονται στους τελικούς φορείς του κόστους, ανάλογα με τις ποσότητες των οδηγών κόστους που απορροφούνται από τους τελικούς φορείς του κόστους. Η εφαρμογή της εν θέματι τεχνικής στην κοστολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας θα έχει εξαιρετικά οφέλη καθόσον: α) Επιτυγχάνει ακριβέστερη καταγραφή, καταμέτρηση και συγκέντρωση του κόστους σε κέντρα κόστους, σημαντικότερης πληροφοριακής αξίας σε σχέση με τα χρησιμοποιούμενα παραδοσιακά, δηλαδή τις δραστηριότητες. β) Οδηγεί σε αποτελεσματικότερη διοίκηση του κόστους, καθόσον η συγκέντρωση του κόστους σε κέντρα κόστους δραστηριοτήτων κάνει περισσότερο κατανοητή τη ανάλωσή του και συνεπώς πιο ελέγξιμη. γ) Προσφέρει τις προϋποθέσεις αποτελεσματικότερης κοστολόγησης, τόσο των τελικών όσο και των ενδιάμεσων φορέων(διαδικασίες, προγράμματα, ομάδες ασθενών ταξινομημένες με βάση τη διάγνωση κλπ) του κόστους, διότι η κατανομή των γενικών εξόδων στους τελικούς φορείς του κόστους βασίζεται σε μια αιτιώδη σχέση μεταξύ του τελικού φορέα και της ποσότητας (οδηγοί κόστους) των δραστηριοτήτων που απορροφά. Αντύπα-Θεοδωροπούλου Αναστασία, Παθολόγος-Ιατρός Εργασίας, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών Συνεισηγητές: Καποσιώρας Κ., Βγόντζα Ν. Διαταραχές Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Ασυμπτωματικό Σύνδρομο Παράγοντα V. Leiden Στη μελέτη αυτή εξετάσθηκαν 14 νοσηλεύτριες ηλικίας ετών που υπηρετούσαν σε διάφορα τμήματα του νοσοκομείου και οι οποίες παρουσίαζαν διαταραχές σύλληψης, κυρίως στη μέθοδο της εξωσωματικής γονιμοποίησης. Ο εργαστηριακός έλεγχος περιελάμβανε: Γενική αίματος, βιοχημικό έλεγχο, ορμονικό έλεγχο του άξονα (υπόφυση- θυρεοειδή- επινεφρίδια- γονάδες), καλλιέργεια κολπικού υγρού (για μύκητες, χλαμύδια, ναϊσσέρια, κόκκους) και ανοσολογικό έλεγχο για τον αποκλεισμό Συστηματικού

5 Ερυθηματώδους Λύκου. Στον ανοσολογικό έλεγχο έγινε και έλεγχος θρομβοφιλίας των εξής παραγόντων:παράγων v. Leiden RSO6 Q, Προθρομβίνη G 20210A, Αντιθρομβίνη ΙΙΙ, Πρωτεΐνη C, Πρωτεΐνη S, Ομοκυστίνη και αντισώματα αντιφωσφολιπιδαιμικού συνδρόμου. Από τις 14 νοσηλεύτριες οι 8 παρουσίασαν διαταραχές του παράγοντα v. Leiden και της πρωτεΐνης C, εκ των οποίων οι 6 σε συνδυασμό. Σημειώνεται ότι η διαταραχή των παραγόντων αυτών οδηγεί σε έμβολα των vasa vasorum. Θεραπευτικά έγινε έναρξη χορήγησης ηπαρίνης χαμηλού μοριακού βάρους και ήδη δύο νοσηλεύτριες διανύουν το 2ο τρίμηνο της κύησης χωρίς διαταραχές. Επειδή η ως άνω εικόνα έχει κατά 80% ετεροζυγωτική κληρονομική έκφραση και κατά 20% ομοζυγωτική ή και ετεροζυγωτική μόνον από το οικογενειακό ιστορικό (18% εμβολικά επεισόδια και 6% ΣΕΛ) θα πρέπει όταν υπάρχουν διαταραχές σύλληψης και αυτόματες αποβολές του 1ου τριμήνου να γίνεται έλεγχος θρομβοφιλίας, προς αποφυγή ποικίλλων επιβαρύνσεων (ψυχολογικών, κοινωνικών, εργασιακών, οικονομικών). Αντύπα-Θεοδωροπούλου Αναστασία, Παθολόγος-Ιατρός Εργασίας, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών Συνεισηγητές: Χαλαζωνίτης Α., Κοντογιάννης Α., Μπέη Μ., Μαλακτάρη Σ., Κούκουρα Μ. Θυρεοειδοπάθεια στους Εργαζόμενους των Νοσοκομείων: Ενοχοποιείται η Ιοντίζουσα Ακτινοβολία; Εισαγωγή: Το τμήμα Υγιεινής και Ασφάλειας στην Εργασία λειτουργεί στο Νοσοκομείο από και συστήθηκε με βάση το νόμο 1568/1985 με σκοπό την προώθηση της υγείας των εργαζομένων, στην πρόληψη και την προστασία από του επαγγελματικούς κινδύνους. Ένας από αυτούς του κινδύνους είναι και η ιοντίζουσα ακτινοβολία, η οποία ανήκει στους βιολογικούς βλαπτικούς παράγοντες και είναι γνωστή η επιδρασή της στο θυρεοειδή αδένα από αρκετού χρόνου. Σκοπός-Μέθοδος: Στην παρούσα μελέτη προσπαθήσαμε να συσχετίσουμε την επίδραση της ιοντίζουσας ακτινοβολίας στους επαγγελματικά εργαζόμενους σε αυτήν, με τις παθήσεις του θυρεοειδούς. Εξετάσθηκαν 76 εργαζόμενοι (34 > και 42 +) με ορμονολογικό, αιματολογικό έλεγχο (Τ3, Τ4, TSH, ft3, ft4, Anti-TPO, Anti-TG) και με υπερηχογραφική απεικόνιση του θυρεοειδούς αδένα. Αποτελέσματα: Κατά τη διάρκεια του έλεγχου διαπιστώθηκαν σε 41 εργαζόμενους αυξημένες τιμές θυρεοειδικών αντισωμάτων, εκ των οποίων οι 24 είχαν αναπτύξει όζους στο θυρεοειδή αδένα και σε 17 υπήρχε συνοδός θυρεοειδίτιδα. Ο μέσος όρος των τιμών των θυρεοειδικών αντισωμάτων που παρατηρήθηκαν ήταν anti-tpo ~70 και για anti-tg ~180. Οι ηλικίες των εργαζομένων κυμαίνονταν μεταξύ Ο χρόνος εργασίας για τους νοσηλευτές στην παρούσα θέση ήταν μέχρι 8 έτη, για τους τραυματιοφορείς 5 έτη, τεχνολόγους ακτινολόγους 11 έτη και εργαζόμενους στο τηλεφωνικό κέντρο 10 έτη. Συμπέρασμα: Όπως είχε ειπωθεί και πέρυσι, το 1/3 των εργαζομένων σε χώρους με πηγές ιοντίζουσας ακτινοβολίας παρουσιάζει θυρεοειδοπάθεια και αυτό οδηγεί σε περισσότερο επισταμένους ελέγχους και αυξημένα μέτρα προστασίας προς περιορισμό των εκδηλώσεων. Αντύπα-Θεοδωροπούλου Αναστασία, Παθολόγος-Ιατρός Εργασίας, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών Συνεισηγήτρια: Μπουτζιώνα-Σερδάρη Ουρ. Υγιεινή και Ασφάλεια στα ΤΕΠ Μονάδων Υγείας. Επαγγελματικά Λοιμώδη Νοσήματα Σύμφωνα με το Διεθνές Γραφείο Εργασίας (I. L.O.) Υγιεινή της Εργασίας ή Επαγγελματική Υγεία (Occupational Health) είναι η προάσπιση ή προαγωγή στον υψηλότερο δυνατό βαθμό της φυσικής, πνευματικής και κοινωνικής ευεξίας των εργαζομένων σε όλα τα επαγγέλματα. Το 1985 ο Π.Ο.Υ. όρισε τους σκοπούς της Υγιεινής της Εργασίας ως: 1. Την αναγνώριση και τον έλεγχο όλων των χημικών, φυσικών, μηχανικών, βιολογικών και ψυχολογικών παραγόντων 2. Την εξασφάλιση κατάλληλων συνθηκών εργασίας και

6 3. Την παροχή αποτελεσματικών μέτρων προστασίας. Η υγεία ενός εργαζόμενου μπορεί να επηρεάσει την απόδοση στην εργασία θετικά ή αρνητικά. Οι θετικές επιπτώσεις της υγείας αναφέρονται στην αύξηση της παραγωγικότητας, στη βελτίωση των εργασιακών σχέσεων και του εργασιακού περιβάλλοντος με απώτερο στόχο την ανάπτυξη. Οι αρνητικές επιπτώσεις έχουν ως αποτέλεσμα τον αυξημένο απουσιασμό, τη μείωση της παραγωγικότητας, τη δυσκολία έναρξης και επανένταξης στην εργασία και φυσικά τον αυξημένο κίνδυνο ατυχημάτων. Στα επαγγελματικά λοιμώδη νοσήματα στα ΤΕΠ των μονάδων υγείας συνηγορούν στην παρουσίασή τους οι εξής παράγοντες: Α. Ανεπάρκεια υποδομής- εξοπλισμού Β. Ανεπάρκεια προσωπικού Τα επαγγελματικά λοιμώδη νοσήματα στα ΤΕΠ διακρίνονται σε τρεις κύριες κατηγορίες: α. αμιγώς επαγγελματικά και είναι εκείνα τα οποία οφείλονται στην ανεπάρκεια λήψης μέτρων προφύλαξης (ηπατίτιδες B και C, φυματίωση, AIDS) β, ενδημικά λοιμώδη νοσήματα (κοινό κρυολόγημα, μηνιγγίτιδες, ανεμοβλογιά, ιλαρά, ερυθρά, παρωτίτιδα κ.λ.π.) γ. επιδημικά λοιμώδη νοσήματα (εποχική γρίππη, SARS, γρίππη πτηνών) Απαιτούνται συνεχής εκπαίδευση και ενημέρωση των εργαζομένων στις Μονάδες υγείας, εμβολιαστική κάλυψη, βελτίωση συνθηκών εργασίας προς αποφυγή ασκόπων χειρισμών, συγχρωτισμού και stress. Αντύπα-Θεοδωροπούλου Αναστασία, Παθολόγος-Ιατρός Εργασίας, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών Συνεισηγητές: Μπέη Μ., Σπανός Ε., Κοντογιάννης Α., Τσακίρη Α., Μπινιάρη Θ., Καραμπάση Β., Τούτουζα Μ. Επιπολασμός της Φυματίωσης σε 1460 Οικονομικούς Μετανάστες που εξετάσθηκαν στα Ε.Ι. του Γ.Ν. «Ιπποκράτειο» Αθηνών Εισαγωγή: Σύμφωνα με το ν. 3386/2005 «Είσοδος, διαμονή και κοινωνική ένταξη υπηκόων τρίτων χωρών στην Ελληνική Επικράτεια» οι αλλοδαποί που διαμένουν στη χώρα μας μπορούν να αποκτήσουν μόνιμη άδεια παραμονής με την έκδοση της πράσινης κάρτας. Ειδικότερα για την έκδοση του πιστοποιητικού υγείας διενεργείται κλινική εξέταση, ακτινογραφία θώρακα και Mantoux (φυματινοαντίδραση). Υλικό-Μέθοδος: Στα εξωτερικά ιατρεία του ΙΓΝΑ από έως εξετάσθηκαν 1460 αλλοδαποί κυρίως από Βουλγαρία, Αλβανία, Ρουμανία, χώρες της πρώην Σοβιετικής Ένωσης, Νοτιοανατολική Ασία και χώρες της Αφρικής. Οι 1460 (638 >και 822 +) αλλοδαποί οικονομικοί μετανάστες ηλικίας ετών, εξετάσθηκαν κλινικά και για τη φυματινοαντίδραση Mantoux χρησιμοποιήθηκε κεκαθαρμένη φυματίνη IP-48 (Institute Pasteur-48) που περιέχει 10 μον. (= 5 iu PPD-S) ανά 0.1 ml. Η ανάγνωση του αποτελέσματος έγινε μετά ώρες. Θετική αντίδραση θεωρήθηκε η διήθηση του δέρματος πάνω από 10 χιλιοστά. Αποτελέσματα: 327 άτομα ανέφεραν τη διενέργεια εμβολίου BCG στο ατομικό τους ιστορικό και από αυτά μόνο 82 έδωσαν θετική Mantoux. Θετική Mantoux με αρνητικό ιστορικό BCG εμφάνισαν 96 άτομα και εξ αυτών θετικά ακτινολογικά ευρήματα ενεργής πνευμονικής νόσου είχαν τα 69, ποσοστό 4.96% επί του συνόλου των εξετασθέντων. Συμπεράσματα: Σύμφωνα με τον Π.Ο.Υ. ο επιπολασμός της φυματίωσης στον ελληνικό πληθυσμό κυμαίνεται περίπου στο 22/ Παρατηρείται μεγαλύτερη επίπτωση της νόσου στους εξετασθέντες αλλοδαπούς, δεδομένης δε της ευκολίας της μετάδοσης της νόσου δια της αναπνευστικής οδού συνιστάται επαγρύπνηση των υγειονομικών αρχών προς εντοπισμό των νοσούντων και εφαρμογή της κατάλληλης θεραπευτικής αγωγής ώστε να προληφθεί η εξάπλωσή της.

7 Αποστολάκης Ιωάννης, Δρ Πληροφορικής Υγείας, Πάντειο Πανεπιστήμιο Συνεισηγητές: Βάλσαμος Π., Βαρλάμης Ηρ. Λειτουργικές και Τεχνικές Προσεγγίσεις για την Ανάπτυξη Περιφερειακών Κέντρων Τηλεϊατρικής Η παρούσα εργασία αφορά την ανάπτυξη Περιφερειακών Κέντρων Τηλεϊατρικής και επιχειρεί να καταγράψει τις απαραίτητες ενέργειες σε τεχνικό, λειτουργικό και οργανωτικό επίπεδο. Αρχικά παρατίθεται μια σύντομη περιγραφή του υπάρχοντος συστήματος τηλεϊατρικής με αναφορά στις ελλείψεις και δυσλειτουργίες που έχουν καταγραφεί από την έως τώρα χρήση του. Ακολούθως, αναλύονται οι παράγοντες οι οποίοι υποδεικνύουν την ανάπτυξη των περιφερειακών κέντρων τηλεϊατρικής. Τέλος περιγράφονται τα σημεία αλληλεπίδρασης των Περιφερειακών Κέντρων με το υπάρχον σύστημα τηλεϊατρικής και προτείνονται τρόποι για την αποδοτική ενσωμάτωσή τους και την ομαλή μετάβαση στη νέα δομή του εθνικού συστήματος τηλεϊατρικής. Με βάση τις καταγραφείσες εμπειρίες, τις ιδιαίτερες ανάγκες του ελληνικού συστήματος υγείας αλλά και τις σύγχρονες επιστημονικές εξελίξεις παρουσιάζονται οι τεχνικές και οργανωτικές πτυχές ενός προτεινόμενου σχεδίου δράσης για την ανάπτυξη και επιτυχημένη εισαγωγή και διαχείριση των περιφερειακών κέντρων τηλεϊατρικής στο ελληνικό σύστημα υγείας. Αποστολίδης Χαρίλαος, Ηλεκτρονικός Μηχανικός, MSc, Στέλεχος Τεχνικής Υπηρεσίας, Γενικό Νοσοκομείο Λάρισας Συνεισηγητής: Παπακωνσταντίνου Αθ. Μέθοδοι και Οφέλη στην Συντήρηση Ιατρο-Τεχνολογικού Εξοπλισμού Σκοπός: Η παρούσα εργασία αποτελεί μια προσπάθεια σύγκρισης και αξιολόγησης μεθόδων συντήρησης ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού. Εξετάζονται α) η μέθοδος κλειστού συμβολαίου (ΜΚΣ) και β) η κατά αποκοπή αποζημίωση (ΚΑΑ). Υλικό και μέθοδος: Χρησιμοποιήθηκαν οικονομικά στοιχεία, συχνότητα και έκταση βλαβών, χρόνος αποκατάστασης, λειτουργίας, αναβολές θεραπειών, όπως αυτά προέκυψαν για μια ομάδα ιατροτεχνολογικού εξοπλισμού σε μια συγκεκριμένη νοσηλευτική μονάδα. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε σε δύο διαδοχικά έτη. Αποτελέσματα: Τα στοιχεία που προέκυψαν εκτιμήθηκαν βάσει της θεωρίας σύγχρονης συντήρησης και των όρων της διαθεσιμότητας και αξιοπιστίας. Στην σύγκριση των μεθόδων, για την διετία που μελετήθηκε, διαφαίνεται αύξηση των άμεσων δαπανών της τάξης του 14% με την εφαρμογή της ΚΑΑ, επίσης για το έτος λειτουργίας με συντήρηση ΚΑΑ παρατηρήθηκε αύξηση των δύο βασικών συντελεστών ελέγχου ποιότητας συντήρησης, δηλαδή α) του μέσου χρόνου μεταξύ δύο βλαβών κατά 12% και β) του μέσου χρόνου αποκατάστασης βλάβης κατά 21%. Συμπεράσματα: Μια συστηματική μέθοδος καταγραφής, αποθήκευσης και επεξεργασίας λειτουργικών χαρακτηριστικών του εξοπλισμού μπορεί να προσδιορίσει κάποιους μη προεκτιμώμενους τομείς κόστους. Η μελέτη αποκαλύπτει ότι μπορεί να καταναλώνονται δυσανάλογοι πόροι για την διατήρηση της αξιοπιστίας λειτουργίας εξοπλισμού. Τέλος στον κρίσιμο τομέα της παροχής υπηρεσιών υγείας είναι αναγκαίο η μέθοδος συντήρησης που επιλέγεται, να καθορίζεται με τις συνεπακόλουθες απώλειες, που στην περίπτωσή μας δεν είναι μόνο οικονομικές. Αποστολίδου Ευτέρπη, Ιατρός, Διευθύντρια ΜΕΘ, Γενικό Νοσοκομείο Πτολεμαΐδας Κόστος και Αποτελεσματικότητα στην ΜΕΘ Σκοπός: Είναι γνωστό ότι η ΜΕΘ απορροφά ένα σημαντικό ποσοστό του Νοσοκομειακού προϋπολογισμού. Σκοπός της εργασίας μας είναι η διερεύνηση του απόλυτου κόστους και της σχέσης κόστους - αποτελεσματικότητας σε γενική ΜΕΘ 6 κλινών Γενικού Νοσοκομείου στην Βόρειο Ελλάδα. Υλικό-Μέθοδοι: Το σύνολο των ασθενών της ΜΕΘ από την έναρξη της λειτουργίας της τον Απρίλιο 2002 έως και τον Δεκέμβριο 2003 χωρίστηκε σε 9 κύριες διαγνωστικές κατηγορίες και, με την χρήση του συστήματος μηχανογράφησης του νοσοκομείου, υπολογίστηκε το άμεσο και το έμμεσο κόστος για την κάθε μία από αυτές. Οι ασθενείς που επιβίωσαν πέραν των 18 μηνών μετά την ΜΕΘ, θεωρήθηκε ότι έχουν το ίδιο προσδόκιμο επιβίωσης με τον γενικό πληθυσμό και

8 υπολογίστηκαν τα αναμενόμενα έτη επιβίωσης με την χρήση των Ελληνικών Στατιστικών Πινάκων Επιβίωσης ανά φύλο. Το συνολικό κόστος κάθε κατηγορίας διαιρέθηκε με τα αντίστοιχα κερδισμένα έτη ζωής. Αποτελέσματα: Νοσηλεύτηκαν 283 ασθενείς, με συνολικό κόστος και 131 από αυτούς επιβίωσαν της ΜΕΘ πέραν των 18 μηνών με υπολογιζόμενα κερδισμένα έτη ζωής. Το μέσο κόστος ήταν ανά ασθενή και 313 ανά έτος επιβίωσης. ΑΙΤΙΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗΣ ΑΡ. ΑΣΘΕΝΏ Ν ΚΌΣΤΟΣ ΗΜ.ΝΟΣΗ Λ. ΜΕΘ /ΗΜ. ΝΟΣ ΗΛ /ΑΣΘΕΝ Ή /ΕΤ. ΕΠΙΒΊΩΣΗ Σ ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΟ ΜΕΤΕΓΧΕΙΡΗΤΙΚ Ο ΚΝΣ ΠΟΛΥΤΡΑΥΜΑΤΙ ΑΣ 9 ΑΛΛΟ ΑΝΑΚΟΠΗ ΚΑΡΔΙΑΓΓΕΙΑΚΟ ΓΑΣΤΡ/ΡΟΛΟΓΙΚ Ο ΝΕΦΡΟΛΟΓΙΚΟ Συμπεράσματα: Τόσο το απόλυτο κόστος όσο και το κόστος ανά αναμενόμενο έτος επιβίωσης της ΜΕΘ στο Νοσοκομείο μας είναι μεγάλο, αλλά συγκρίσιμο με εκείνο άλλων κοινών θεραπευτικών παρεμβάσεων. Η επίδραση της κατηγορίας νόσου στην αποτελεσματικότητα του κόστους είναι σημαντική. Βαγγελάτος Αριστείδης, Δρ Μηχανικός Η/Υ και Πληροφορικής, Ερευνητικό Ακαδημαϊκό Ινστιτούτο Τεχνολογίας Υπολογιστών Συνεισηγητές: Ορφανός Γ., Τσαλίδης Χ., Καλαμαρά Χρ. Ανάπτυξη Οντολογίας Βιοϊατρικών Όρων Το μέγεθος της ιατρικής-βιοϊατρικής πληροφορίας που παράγεται καθημερινά στο σύγχρονο κόσμο είναι τεράστιο και ίσως δύσκολο ακόμα και να εκφραστεί με τρόπο απλό. Οι πηγές είναι πολλές (φορείς υγείας, εκπαίδευση, ερευνητικοί φορείς, θεσμικοί φορείς, κλπ.). Τα μέσα διακίνησης, άλλαξαν με την πάροδο του χρόνου και η ψηφιακή μορφή τείνει να επικρατήσει ολοσχερώς. Ο κυβερνοχώρος (www) και σε αυτή την περίπτωση είναι το μέσο που υπερισχύει με βάση τα μεγέθη. Το αναπόφευκτο ερώτημα είναι αν και με ποιο τρόπο είναι δυνατό να αξιοποιηθεί πλέον αυτή η υπερπληθώρα πληροφορίας και να μετατραπεί σε γνώση. Σήμερα, ο απλός χρήστης (είτε ερευνητής, είτε ασθενής, είτε άλλης κατηγορίας) έχει ιδιαίτερα απλοϊκά εργαλεία ως υποβοήθηση στην προσπάθειά του να πλοηγηθεί ή να αναζητήσει ιατρική πληροφορία. Απλές μηχανές αναζήτησης γενικού σκοπού με μόνη δυνατότητα κάποιες λογικές εκφράσεις. Ειδικά δε για την Ελληνική γλώσσα με τις ιδιαιτερότητές της (πλούσια μορφολογία, μακρόχρονη εξέλιξη, κλπ.) τα προβλήματα είναι ακόμα πιο μεγάλα. Με βάση τα παραπάνω, κρίνεται ως απαραίτητη η ανάπτυξη κατάλληλης υποδομής γλωσσικής τεχνολογίας για το βιοϊατρικό τομέα και την Ελληνική γλώσσα, που θα υποβοηθήσει το μέσο χρήστη, τον ερευνητή αλλά και κάθε ενδιαφερόμενο να βελτιώσει τις δυνατότητες αναζήτησης, πλοήγησης, αλλά και κάθε μορφή επεξεργασίας βιοϊατρικών δεδομένων. Η παρούσα αναφορά περιγράφει/προδιαγράφει το σχεδιασμό της ανάπτυξης μιας οντολογίας βιοϊατρικών όρων, αλλά και των απαραίτητων εργαλείων πληροφορικής τα οποία θα αποτελέσουν πολύτιμα όπλα για την ερευνητική και όχι μόνο κοινότητα, στα πλαίσια ενός εγκεκριμένου ερευνητικού έργου της Γενικής Γραμματείας Έρευνας και Τεχνολογίας. Βασικό παραδοτέο και εργαλείο επίδειξης του έργου θα είναι μια εξειδικευμένη μηχανή αναζήτησης, που θα αξιοποιεί την οντολογία για να δίνει στο χρήστη καλύτερα και ποιοτικότερα αποτελέσματα. Πέραν τούτου, η οντολογία και τα εργαλεία που θα κατασκευαστούν, θα είναι διαθέσιμα ώστε να μπορούν να

9 προσαρμοστούν, να επεκταθούν και να εμπλουτιστούν, αποτελώντας έτσι τη βάση και για άλλες χρήσεις (δεικτοδότηση ιατρικών κειμένων, χαρακτηρισμός κειμένων, επεξεργασία δεδομένων που παράγονται από φορείς υγείας, μέτρηση ποιότητας υπηρεσιών υγείας, κλπ.). Βαρβιτσιώτης Δημήτριος, Αναπλ. Διοικητής, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών, Μέλος Δ.Σ. της ΕΕΜΥΥ Εγκατάσταση Πιλοτικού Συστήματος Κεντρικής Διανομής Φαγητού, Χαμηλού Κόστους, σε Νοσοκομείο Βαρβιτσιώτης Δημήτριος, Αναπλ. Διοικητής, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών, Μέλος Δ.Σ. της ΕΕΜΥΥ Οργάνωση Πειραματικού Μοντέλου Τηλεϊατρικής και Τηλεκπαίδευσης Βασιλείου Παναγιώτης, Ακτινολόγος, Επιμελητής Α ΕΣΥ, Β Εργαστήριο Ακτινολογίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Αττικόν» Συνεισηγητές: Βεργαδής Χ., Μαδεμλή Μ., Σπυριδόπουλος Θ., Μουχτούρη Η., Παπαδοπούλου Κ., Λογγίτση Δ., Μαρτζούκος Ε., Πεκτασίδη Μ., Δανασσή-Αφεντάκη Δ., Μαυραγάνης Δ., Νάση Η., Γουλιάμος Α. Εφαρμογή Εργαλείων Αυτόματου Κειμένου κατά την Σύνταξη των Γνωματεύσεων Θώρακος στο Ακτινολογικό Εργαστήριο Σκοπός της εργασίας είναι η ποσοτικοποίηση της ωφέλειας που προέκυψε από την εφαρμογή εργαλείων αυτόματου κειμένου κατά την σύνταξη των γνωματεύσεων στο ακτινολογικό μας εργαστήριο, στη διάρκεια του Υλικό - Μέθοδος: Οι 58 συχνότερα χρησιμοποιούμενες φράσεις, κατά την σύνταξη γνωματεύσεων, ανάλογα με το ανατομικό τμήμα του θώρακα στο οποίο αναφέρονται, αποτέλεσαν εργαλείο αυτόματου κειμένου και έλαβαν κωδικό. Οι διαγνώστες σημείωναν κωδικό αντί φράσης και οι δακτυλογράφοι τον επέλεγαν από λίστα. Την προαναφερθείσα περίοδο γνωματεύθηκαν ακτινογραφίες θώρακα. Στις καλύφθηκε πλήρως το κείμενο της διάγνωσης, σε συμπληρώθηκε με άλλες εκφράσεις, ενώ στις υπόλοιπες 779 η μέθοδος δεν στάθηκε δυνατόν να εφαρμοστεί. Μετρήθηκαν οι χρόνοι για τη σύνταξη, τη συγγραφή και τη δακτυλογράφηση της γνωμάτευσης και τα ποσοστά άστοχων εκτυπώσεων, με και χωρίς χρήση κωδικών αυτόματου κειμένου. Αποτελέσματα: Από τη χρήση των κωδικών αυτομάτου κειμένου στην γνωμάτευση των ακτινογραφιών θώρακα το τμήμα ωφελήθηκε: στη σύνταξη-συγγραφή του χειρόγραφου εσωτερικού σημειώματος: 465 ανθρωπο-ώρες. στη δακτυλογράφηση: 453 3/4 ανθρωπο-ώρες (σύνολο 918 3/4 ανθρωπο-ώρες) στην εκτύπωση των γνωματεύσεων: 1494 φύλλα χαρτί με το ανάλογο μελάνι Συμπέρασμα: Περιγράφεται σύστημα σύνταξης γνωματεύσεων ακτινογραφιών θώρακος απλό, εύχρηστο, ευέλικτο, επεκτάσιμο, προσαρμόσιμο στον χρήστη, το οποίο επιτυγχάνει σημαντική εξοικονόμηση χρόνου, προσπάθειας και αναλωσίμων υλικών, χωρίς επιπλέον κόστος. Βιρβίλης Χρήστος, Διοικητής, Γενικό Νοσοκομείο Σπάρτης, MSc, Υποψ. Διδάκτωρ Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Συνεισηγητές: Τσαμασίρου Αικ., Ζυγά Σ. Διαδικασία Διεξαγωγής Ομαδοποιημένου Διαγωνισμού Επιδεσμικού Υλικού Διοίκησης Υγειονομικής Περιφέρειας Στο χώρο του δημόσιου τομέα υγείας, η διενέργεια διαγωνισμών επιδεσμικού υλικού γινόταν αυτοτελώς, από κάθε νοσοκομείο ξεχωριστά. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η παρουσίαση ενός διαφορετικού διαχειριστικού μοντέλου διενέργειας διαγωνισμού προμήθειας επιδεσμικού υλικού, με ενιαίο διαγωνισμό των νοσοκομείων που ανήκουν στην οικεία Δ.Υ.ΠΕ. Οι φάσεις της διαδικασίας του διαγωνισμού ήταν οι ακόλουθες:

10 Εξουσιοδότηση της Δ.Υ.ΠΕ στο νοσοκομείο μας για διενέργεια διαγωνισμού Υποβολή καταστάσεων από όλα τα νοσοκομεία για τα είδη που συμπεριλαμβάνονταν στους κωδικούς που είχαν εξουσιοδότηση Προκήρυξη διαγωνισμού και δημοσίευση Αξιολόγηση προσφορών (έλεγχος δικαιολογητικών, αξιολόγηση τεχνικών προσφορών, αξιολόγηση οικονομικών προσφορών) Εγκριση πρακτικών αξιολόγησης από το Διοικητικό Συμβούλιο του οικείου Νοσοκομείου Υποβολή στη Δ.Υ.ΠΕ για τελική έγκριση προκειμένου να γίνει κατάρτιση συμβάσεων για όλα τα νοσοκομεία ως προς τα είδη που κατακυρώθηκαν. Κατά την πορεία της διαδικασίας διαπιστώθηκαν προβλήματα που σχετίζονται με απουσία κοινής κωδικοποίησης των ειδών αναλυτικά, απουσία κοινών τεχνικών προδιαγραφών ανά είδος και ομαδοποίησης των ειδών. Η συγκεκριμένη προσπάθεια αποβλέπει, μέσω της προμήθειας μεγαλύτερων ποσοτήτων υλικών ανά είδος, στην επίτευξη μειωμένου κόστους για τα νοσοκομεία μας, στην αύξηση της προσβασιμότητας και της ανταγωνιστικότητας των προμηθευτών στο χώρο της υγείας και στη μείωση της γραφειοκρατίας. Βλασιάδης Κωνσταντίνος, Επιμελητής Β, Οδοντιατρικό Τμήμα, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο Ηρακλείου Συνεισηγητές: Κουτσαμάνη Μ., Φιλντισένιου Π., Σκουτέρης Χ. Μάνατζμεντ Ολικής Ποιότητας σε Μονάδες Οδοντιατρικής Περίθαλψης Το οδοντιατρικό Μάνατζμεντ πέρασε από διάφορα στάδια και συνεχίζει να εξελίσσεται. Οι οδοντιατρικές μονάδες ξεκίνησαν με απλές λειτουργίες, όρισαν υπεύθυνο διοίκησης, παρείχαν υπηρεσίες στοματικής υγείας και κρατούσαν βιβλία. Στη συνέχεια γίνονται επενδύσεις στην έρευνα, την ανάπτυξη, διαφήμιση και προώθηση νέων υπηρεσιών οδοντιατρικής φροντίδας. Όλα τα μέλη της ομάδας εργάζονται για τον ασθενή, αισθάνονται ότι συμμετέχουν ενεργά και ότι οι προσπάθειές τους αξίζουν και αμείβονται πραγματικά. Στα τελευταία στάδια, καθιερώνονται εσωτερικά προγράμματα ανάπτυξης από ανθρώπους με εμπειρία στην αναγνώριση προβλημάτων που μπορεί να προκύψουν μέσα στην επιχείρηση, εμπειρία στην εφαρμογή σχεδίων, προγράμματα και πολιτικές, αλλά και εμπειρία προϋπολογισμού των πόρων. Όλα τα μέλη διαθέτουν επαρκείς πληροφορίες, στρατηγικό προσανατολισμό και επιχειρησιακή ικανότητα. Εκτιμούν τις δραστηριότητες της επιχείρησης, παρατηρούν αν έλκει τους σωστούς ασθενείς και εάν αυτοί είναι ικανοποιημένοι. Η στροφή αυτή, προς την ικανοποίηση των ασθενών με ποιοτικές υπηρεσίες, οδήγησε στο Μάνατζμεντ Ολικής Ποιότητας. Πρόκειται για μια φιλοσοφία που προωθεί τη συνεχή βελτίωση στη ποιότητα εκτέλεσης όλων των διεργασιών και επιτυγχάνει την ικανοποίηση εργαζομένων και πελατών-ασθενών. Σκοπός της εργασίας μας είναι να παρουσιάσουμε την εξέλιξη του Οδοντιατρικού Μάνατζμεντ, μέχρι να φτάσει στο επίπεδο του Μάνατζμεντ Ολικής Ποιότητας και να εστιάσουμε στις δυνατότητες εφαρμογής, του τελευταίου, στις μονάδες Οδοντιατρικής περίθαλψης. Βογιατζής Γεώργιος, PhD, Ιατρικός Διευθυντής, GlaxoSmithKline Οργάνωση Ενός Σύγχρονου Συστήματος Πρωτοβάθμιας Ιατρικής Φροντίδας Έχουν επέλθει ριζικές και ταχύτατες αλλαγές στο τομέα των υπηρεσιών υγείας. Οι αλλαγές σημειώνονται στη δημογραφία, στο νοσολογικό φάσμα στις ανάγκες υγείας και τις προσδοκίες των πολιτών. Ταυτόχρονα παρατηρείται τρομακτική συσσώρευση γνώσης από τα επιτεύγματα της επιστήμης και της ιατρικής. Το μόνο που δεν φαίνεται να έχει επηρεαστεί σημαντικά από τις καταιγιστικές αλλαγές είναι το μοντέλο παροχής των υπηρεσιών υγείας, ιδιαίτερα της πρωτοβάθμιας φροντίδας. Ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν, υπό το φως των σύγχρονων εξελίξεων, είναι αν το σημερινό μοντέλο παροχής υπηρεσιών πρωτοβάθμιας ιατρικής φροντίδας μπορεί να ικανοποιήσει τις νέες ανάγκες

11 των πολιτών, ποιο είναι το καλύτερο οργανωτικό μοντέλο και ποιός πρέπει να είναι ο ρόλος του γενικού ιατρού. Βοζικάκη Μαρία, Κοινωνιολόγος, MSc Δημόσιας Υγείας και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Συνεισηγητές: Μπορμπουδάκη Λ., Αλεγκάκης Α., Φιλαλήθης Α. Ο Ρόλος του Ατομικού Κοινωνικού Κεφαλαίου στη Διαμόρφωση της Υποκειμενικής Αντίληψης της Υγείας: Ανάλυση Δεδομένων από το Ελληνικό Δείγμα του «SHARE» Σκοπός: Η αναγκαιότητα διερεύνησης, ερμηνείας και κατανόησης των κοινωνικών παραγόντων που συμβάλουν, τόσο στη βελτίωση της δημόσιας υγείας, όσο και στην προστασία και προαγωγή των ατομικών συνθηκών ψυχο-σωματικής υγείας, έχει οδηγήσει στη «Νέο-Ντυκερμιανή» προσέγγιση της δυναμικής που ασκούν το κοινωνικό περιβάλλον και οι σχέσεις που αναπτύσσονται εντός αυτού. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι ακριβώς η διερεύνηση της επενέργειας των κοινωνικών σχέσεων και των δομικών και λειτουργικών τους χαρακτηριστικών στον καθορισμό του επιπέδου υγείας των ατόμων τρίτης και τέταρτης ηλικίας, βάσει της ερμηνείας και μέτρησής τους στα πλαίσια των τριών διαφορετικών εκφάνσεών τους: της κοινωνικής ενσωμάτωσης, των κοινωνικών δικτύων ή δεσμών και της κοινωνικής στήριξης. Υλικό και μέθοδος: Η άντληση των δεδομένων της εν λόγω εργασίας βασίζεται στην προκαταρκτική έκδοση («Release 0») των ελληνικών αποτελεσμάτων της Μελέτης για την Υγεία, τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη («SHARE»). Η συλλογή των δεδομένων έγινε βάσει εφαρμογής του τελικού ερωτηματολογίου της εν λόγω μελέτης σε τυχαιοποιημένο δείγμα ατόμων άνω των πενήντα ετών, το οποίο για την Ελλάδα ανέρχεται σε άτομα, με το ποσοστό ανταπόκρισης στη μελέτη να φτάνει στο 60,2% σε επίπεδο ατόμων και στο 91,8% σε επίπεδο νοικοκυριού. Αποτελέσματα: Ενδεικτικά αναφέρεται ότι τα άτομα της μελέτης που έρχονται συχνά σε επαφή με τα παιδιά τους αξιολογούν σε μεγαλύτερο ποσοστό (25,4%) την υγεία τους ως «άριστη» και «πολύ καλή», τόσο σε σχέση μ' εκείνα που έρχονται λιγότερο συχνά σε επαφή (18,2%), όσο και μ' εκείνα που τον τελευταίο χρόνο δεν έχουν πραγματοποιήσει κανενός είδους επικοινωνία με τα παιδιά τους (0,0%). Επίσης, τα άτομα της μελέτης που διαβιούν σε συνθήκες μοναξιάς εκτιμούν σε μεγαλύτερο ποσοστό (39,5%) την υγεία τους ως μέτρια ή κακή σε σχέση μ' εκείνα που διατηρούν σχέσεις έγγαμης ή μη συμβίωσης (27,3%). Συμπεράσματα: Η παρούσα εργασία αναδεικνύει τη σημαντικότητα των σχέσεων αλληλεπίδρασης που αναπτύσσουν τα ηλικιωμένα άτομα με το κοινωνικό τους περιβάλλον, της ύπαρξης ισχυρών κοινωνικών δεσμών και της δυνατότητας άντλησης κοινωνικής στήριξης στη διαμόρφωση της υποκειμενικής αντίληψης της υγείας. Βοζικάκη Μαρία, Κοινωνιολόγος, MSc Δημόσιας Υγείας και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Συνεισηγήτριες: Βότση Ε., Οικονομοπούλου Χρ. Ο Ρόλος της Ενδυνάμωσης και Ικανοποίησης του Προσωπικού Υγείας στην Ποιότητα των Παρεχομένων Υπηρεσιών Η αναγκαιότητα προσφυγής των σύγχρονων επιχειρήσεων και οργανισμών παροχής υπηρεσιών σ'ένα περισσότερο ενεργητικό παρά παθητικό προσανατολισμό στους εργασιακούς ρόλους συνυφαίνεται, σε σημαντικό βαθμό, με την αποτελεσματικότητά τους ως προς τη διασφάλιση της ενδυνάμωσης των ανθρώπινων πόρων τους, ως το σύνολο τεσσάρων λειτουργιών: της απόδοσης νοήματος, της ανταγωνιστικότητας, του αυτοπροσδιορισμού και της άσκησης επιρροής, ενώ τα τρία αναμενόμενα ψυχολογικά και συμπεριφορικά αποτελέσματα-κλειδιά της ενδυνάμωσης στο χώρο της εργασίας συνίστανται στην αποτελεσματικότητα, την ικανοποίηση από την εργασία και τη διαχείριση του εργασιακού άγχους (Spreitzer, 1995 & 1996). Οι προτεινόμενες μεταρρυθμιστικές στρατηγικές στο χώρο της υγείας, οι οποίες και συμπλέκονται κυρίως γύρω από την επιβολή ανταγωνιστικών κινήτρων και συμβασιακών σχέσεων, υπό τις αρχές της κατευθυνόμενης φροντίδας, του ελεγχόμενου ανταγωνισμού και των ολοκληρωμένων

12 υγειονομικών σχημάτων, επαναπροσδιορίζουν το ρόλο του ανθρώπινου δυναμικού υγείας, καθιστώντας την εργασιακή ικανοποίηση και παρακίνησή του σε προαπαιτούμενο της αποτελεσματικής εφαρμογής τους (Enthoven, 2000; Hunter, 1996). Σκοπός της παρούσας εργασίας ανασκόπησης είναι ακριβώς η ανάδειξη εκείνων των πτυχών των σύγχρονων μεταρρυθμιστικών πολιτικών που απαιτούν, τόσο την ενεργοποίηση και υπερεμπλοκή των ανθρώπινων πόρων υγείας, όσο και τη συστηματική παρακολούθηση και προαγωγή της προσαρμογής τους στις αρχές της σύγχρονης οργανωτικής και διαχειριστικής κουλτούρας του τομέα υγείας. Ταυτόχρονα, η εργασία αυτή, εστιάζοντας στη διερεύνηση των παραγόντων εκείνων που συμβάλουν στην ενδυνάμωση και ικανοποίηση του προσωπικού υγείας, αλλά και των σύγχρονων τεχνικών και εργαλείων εκτίμησης και μέτρησής τους, πρόκειται να αναδείξει σημαντικές, προσδιοριστικές της ποιότητας των φροντίδων υγείας, διαστάσεις της συμπεριφοράς του ανθρώπινου κεφαλαίου υγείας. Βοζικάκη Μαρία, Κοινωνιολόγος, MSc Δημόσιας Υγείας και Διοίκησης Υπηρεσιών Υγείας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης Συνεισηγητές: Μπορμπουδάκη Λ., Αλεγκάκης Α., Φιλαλήθης Α. Κοινωνικές Ανισότητες στην Κατανομή των Αποτελεσμάτων Σωματικής και Ψυχικής Υγείας Μεταξύ των Δύο Φύλων: Ανάλυση Δεδομένων από το Ελληνικό Δείγμα του «SHARE» Σκοπός: Η έρευνα των κοινωνικών ανισοτήτων μεταξύ των δύο φύλων, τόσο καθ' όλο τον κύκλο ζωής, όσο και κατά τη μετάβαση στην τρίτη και τέταρτη ηλικία, έχει αναδείξει τη δυσχερή θέση στην οποία βρίσκονται οι γυναίκες σε σχέση με τους άντρες, τόσο σε όρους κοινωνικής, οικονομικής και πολιτικής ανάπτυξης, όσο και υποκειμενικής και αντικειμενικής αξιολόγησης της σωματικής και ψυχο-συναισθηματικής υγείας και ευεξίας (Arber, 2004; Echermann, 2000; Kessler, 2003). Παρόλο που η διερεύνηση των επιπτώσεων των κοινωνικο-οικονομικών διαφοροποιήσεων που απαντώνται μεταξύ των δύο φύλων στη διαμόρφωση των ανισοτήτων, ως προς τους δείκτες υγείας, αποτελεί αντικείμενο που έχει συναντήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη διεθνή βιβλιογραφία, το αντίστοιχο στην ελληνική καταγράφεται σχετικά περιορισμένο. Η παρούσα εργασία, αποσκοπώντας ακριβώς στη διερεύνηση των κοινωνικών ανισοτήτων στην κατά φύλο κατανομή των αποτελεσμάτων υγείας του ελληνικού πληθυσμού, πρόκειται να συμβάλει στην κάλυψη του αντίστοιχου θεωρητικού και ερευνητικού κενού. Υλικό και μέθοδος: Η άντληση των δεδομένων της εν λόγω εργασίας βασίζεται στην προκαταρκτική έκδοση («Release 0») των ελληνικών αποτελεσμάτων της Μελέτης για την Υγεία, τη Γήρανση και τη Συνταξιοδότηση στην Ευρώπη («SHARE»). Η συλλογή των δεδομένων έγινε βάσει εφαρμογής του τελικού ερωτηματολογίου της εν λόγω μελέτης σε τυχαιοποιημένο δείγμα ατόμων άνω των πενήντα ετών, το οποίο για την Ελλάδα ανέρχεται σε άτομα, με το ποσοστό ανταπόκρισης στη μελέτη να φτάνει στο 60,2% σε επίπεδο ατόμων και στο 91,8% σε επίπεδο νοικοκυριού. Αποτελέσματα: Οι γυναίκες εμφανίζονται, τόσο στους αντιπροσωπευτικούς δείκτες του κοινωνικοοικονομικού επιπέδου, όσο και στ' αποτελέσματα ψυχο-σωματικής υγείας να βρίσκονται σε δυσχερέστερη θέση σε σχέση με τους άντρες. Ενδεικτικά αναφέρεται ότι το 6,2% αυτών αξιολογεί την υγεία του ως «άριστη», έναντι του 13% των ανδρών. Ταυτόχρονα, το 40,4% εμφανίζεται να βιώνει αισθήματα θλίψης και μελαγχολίας και το 20,6% να έχει υποφέρει σε κάποια περίοδο της ζωής του από συμπτώματα κατάθλιψης, έναντι του 20,9% και του 8,5% αντίστοιχα. Συμπεράσματα: Το γεγονός ότι το φύλο συνιστά μια από τις κοινωνικές μεταβλητές που ασκούν σημαντική δυναμική στον καθορισμό των αντικειμενικών και υποκειμενικών συνθηκών νοσηρότητας, επιβεβαιώνεται και από την εν λόγω μελέτη, τονίζοντας την κοινωνικο-οικονομική κατανομή των διαφοροποιήσεων στα αποτελέσματα υγείας μεταξύ των δύο φύλων.

13 Βολτέας Σπυρίδων, Επιμελητής Χειρουργός, Γενικό Νοσοκομείο «Ιπποκράτειο» Αθηνών Επτά(7) Απλά Αντι-γραφειοκρατικά Ενδο-νοσοκομειακά Μέτρα για την Αντιμετώπιση της Ταλαιπωρίας των Ασθενών Οι ασθενείς που νοσηλεύονται ή εξετάζονται στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων, υφίστανται τις επιπτώσεις της γραφειοκρατίας και της δυσπιστίας των ταμείων, όσον αφορά τις συνταγογραφήσεις και την εκτέλεση σειράς απεικονιστικών κυρίως εξετάσεων. Οι τομείς μείζονος ταλαιπωρίας αφορούν την έκδοση εισιτηρίων και εξιτηρίων, την διενέργεια απεικονιστικών και άλλων εξετάσεων υψηλού κόστους (αξονική και μαγνητική τομογραφία κλπ.) και την συνταγογράφηση μέσω των εξωτερικών ιατρείων. Μέχρι σήμερα, οι ασθενείς και οι συνοδοί ταλαιπωρούνται υποβάλλοντας στους εντεταλμένους των ταμείων τους τις συνταγές και τα λοιπά έγγραφα των νοσοκομείων, ώστε να εγκριθούν οι παραπάνω εντολές. Τα μέτρα που προτείνονται είναι τα εξής: 1. Εισιτήριο: προτείνεται να μην απαιτείται χορήγηση εισιτηρίου από το ταμείο, αλλά να αρκεί μια απλή αναγγελία, με φαξ ή εκ μέρους του νοσοκομείου. 2. Εξιτήριο: προτείνεται η ύπαρξη «συνταγής εξόδου ασθενούς» η οποία, μαζί με το έντυπο του εξιτηρίου, να υπέχει θέση συνταγής για όλα τα ταμεία. Προφανές είναι ότι, σε υπέρβαση ποσού, θα ακολουθείται η διαδικασία εγκρίσεως. 3. Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία ΙΚΑ νοσηλευομένων ασθενών: προτείνεται κατάργηση του «πλαφόν», που αφορά την κατάχρηση εκ μέρους των ιδιωτών, αλλά δεν μπορεί να αφορά ένα δημόσιο ίδρυμα. 4. Αξονική και Μαγνητική Τομογραφία ΟΓΑ και Απορίας: προτείνεται η επέκταση εκτελέσεώς τους και σε ιδιωτικά κέντρα, υπό προϋποθέσεις και κυρίως σε επείγουσες περιπτώσεις. 5. Ειδικές ή επείγουσες εξετάσεις: προτείνεται, με αιτιολόγηση του εντέλλοντος ιατρού και υπογραφή του διευθυντού του εργαστηρίου, η διενέργεια της συγκεκριμένης εξετάσεως και σε συμβεβλημένα ιδιωτικά κέντρα, με τιμολόγιο δημοσίου, καταβολή κόστους από τον ασφαλισμένο και απόδοση του 80% του τιμολογίου από το ταμείο. 6. Συνταγή εξωτερικών ιατρείων: προτείνεται η ύπαρξη «συνταγής εξωτερικών ιατρείων» η οποία, μαζί με την απόδειξη πληρωμής, να υπέχει θέση συνταγής για όλα τα ταμεία. Προφανές είναι ότι, σε υπέρβαση ποσού, θα ακολουθείται η διαδικασία εγκρίσεως. 7. Αναγγελία εισαγωγών και μειζόνων εξετάσεων: προτείνεται, από την στιγμή που θα περάσει στον έλεγχο των νοσοκομείων η διενέργειά τους, η αναγγελία των εισαγωγών και σειράς μειζόνων και ακριβών εξετάσεων στο αντίστοιχο ταμείο, να πραγματοποιείται μέσω , ώστε να περιορισθεί η κατάχρηση, οι σπατάλες και, ενδεχομένως, η απάτη. Ο τρόπος είναι απλός και αφορά μικρές προσθήκες στο λογισμικό, που ήδη χρησιμοποιούν τα περισσότερα νοσοκομεία. Τα μέτρα έχουν ελάχιστο κόστος, ενώ συντείνουν στην καλύτερη εξυπηρέτηση των ασθενών, χωρίς να υπολείπεται ο ρυθμιστικός και ελεγκτικός ρόλος των ταμείων. Βότση Ελένη, Διευθύντρια ΤΕΕ, Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος «Η Σωτηρία» Αθηνών Συνεισηγήτρια: Μπαλτζή Ελ. Διαχείριση Παραπόνων Ασθενών στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών Εισαγωγή: Τα τελευταία χρόνια παρατηρείται έντονο ενδιαφέρον για τη μελέτη των παραπόνων των ασθενών, που αποτελούν δείκτη δυσαρέσκειας από την παρεχόμενη φροντίδα. Μελέτες δείχνουν ότι η συχνότητα των παραπόνων των ασθενών στα ΤΕΠ είναι από 1 έως 2,6 παράπονα ανά 1000 προσερχόμενους ασθενείς, με αυξητικές τάσεις. Σκοπός: Σκοπός της βιβλιογραφικής ανασκόπησης είναι η περιγραφή και ανάλυση των παραπόνων των ασθενών που προσέρχονται στα ΤΕΠ και η διαχείρισή τους. Υλικό και Μέθοδος: Η παρούσα ανασκόπηση στηρίχθηκε στη συλλογή και μελέτη ικανού αριθμού άρθρων αναφορικά με τη διαχείριση των παραπόνων των ασθενών στα ΤΕΠ. Χρησιμοποιήθηκε η βάση δεδομένων Medline, με κύριες λέξεις-κλειδιά τις εξής: Patients Complaints, Emergency Department, Management. Η περίοδος που καλύπτει η ανασκόπηση αφορά άρθρα που δημοσιεύτηκαν από το 1994 έως σήμερα.

14 Αποτελέσματα: Μελέτες αναφέρουν ότι τα παράπονα των ασθενών σχετίζονται με την Ιατρική και Νοσηλευτική φροντίδα, τη ροή των ασθενών στα ΤΕΠ συσχετιζόμενη με το χρόνο αναμονής, την επικοινωνία του ασθενούς με το προσωπικό του ΤΕΠ. Ένα αποτελεσματικό πρόγραμμα διαχείρισης των παραπόνων των ασθενών περιλαμβάνει την ενθάρρυνση της έκφρασης των παραπόνων σαν εργαλείο βελτίωσης της ποιότητας, σύσταση επιτροπής διαχείρισης των παραπόνων και προσδιορισμού των ανεπαρκειών του συστήματος παροχής φροντίδας, επίλυση των προβλημάτων των ασθενών γρήγορα και αποτελεσματικά, ανάπτυξη βάσης δεδομένων παραπόνων και προτάσεις για βελτίωση της παρεχόμενης φροντίδας. Συμπεράσματα: Η αποτελεσματική διαχείριση των παραπόνων μπορεί να γίνει με την καταγραφή των παραπόνων, την εφαρμογή διορθωτικών παρεμβάσεων στο σύστημα παροχής φροντίδας και την ανάπτυξη εκπαιδευτικών προγραμμάτων. Βότση Ελένη, Πτυχιούχος Κοινωνικής Διοίκησης (Κατεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Συνεισηγήτριες: Βοζικάκη Μ., Οικονομοπούλου Χρ. Η Διεύρυνση της Ευρωπαϊκής Ένωσης και οι Επιπτώσεις της στα Συστήματα και τις Πολιτικές Υγείας των Κρατών-Μελών Η μέχρι σήμερα πολύπλευρη προσέγγιση του ζητήματος της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης από τη σκοπιά των σχεδιαστών κοινωνικής πολιτικής, αλλά και των επαγγελματιών υγείας, συμπλέκεται κυρίως γύρω από την αναγκαιότητα δημιουργίας ενός ενιαίου συστήματος υγείας σε ευρωπαϊκό επίπεδο και την περαιτέρω χάραξη κοινής υγειονομικής πολιτικής στην Ε.Ε., έτσι ώστε να αποφευχθεί η διαιώνιση της Ευρώπης των «πολλών ταχυτήτων» στον τομέα της δημόσιας υγείας και των πολιτικών υγείας γενικότερα. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι ακριβώς η ανάδειξη των σχετιζόμενων με την προοπτική της διεύρυνσης και προτεινόμενων στρατηγικών και πολιτικών υγείας από την πλευρά των ειδικών επιστημόνων διαφόρων κρατών-μελών, για την αντιμετώπιση των επερχόμενων υγειονομικών προκλήσεων. Επίσης, ιδιαίτερη έμφαση πρόκειται να δοθεί στην αξιολόγηση των επιπτώσεων που επεφύλαξε η διεύρυνση και οι συνακόλουθες διαδικασίες της για τα συστήματα και τις πολιτικές υγείας, τόσο στα δεκαπέντε μέχρι πρότινος κράτη-μέλη της Ε.Ε., όσο και στα νέα μέλη αυτής από την 1η Μαΐου του Το ενδιαφέρον της παρούσας εργασίας ανασκόπησης έγκειται στο γεγονός ότι, αφενός παρουσιάζει μια σειρά από ζητήματα που αφορούν στις προβλέψεις σχετικά με τις επερχόμενες μεταβολές, από τη μεγαλύτερη στην ιστορία της Ένωσης διεύρυνση, στις συνθήκες υγείας των ευρωπαίων πολιτών και τις προτεινόμενες αναγκαίες στρατηγικές επαναπροσδιορισμού των ευρωπαϊκών πολιτικών υγείας και, αφετέρου, εστιάζει στην παρουσίαση των εφαρμοζόμενων ευρωπαϊκών προγραμμάτων για την υγεία και των βασικών μεταρρυθμιστικών πολιτικών στον τομέα υγείας στα νέα κράτημέλη και κυρίως στην αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των μέχρι σήμερα μεταρρυθμιστικών διαδικασιών στις εν λόγω χώρες. Βότση Ελένη, Πτυχιούχος Κοινωνικής Διοίκησης (Κατεύθυνση Κοινωνικής Πολιτικής), Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Συνεισηγήτριες: Βοζικάκη Μ., Οικονομοπούλου Χρ. Η Σημασία της Μέτρησης Αποτελεσμάτων στον Υγειονομικό Τομέα Η ευρύτερη έννοια της κοινωνικής πολιτικής δεν περιορίζεται μόνο στην καταπολέμηση κοινωνικών δυσλειτουργιών, αλλά επεκτείνεται και στην ανάπτυξη του ανθρώπινου κεφαλαίου με επενδύσεις στο ανθρώπινο δυναμικό, με αποτέλεσμα μερικές από τις πιο σημαντικές πολιτικές που εφαρμόζονται στο δημόσιο τομέα (των οποίων η αξιολόγηση καθίσταται αναγκαία) να αφορούν στην προστασία και προαγωγή του επιπέδου υγείας. Στο δημόσιο τομέα, οι κοινωνικές υπηρεσίες και οι υπηρεσίες υγείας δεν έχουν ως κίνητρο το κέρδος, για την ανταπόκριση των παρεχόμενων υπηρεσιών στις απαιτήσεις των καταναλωτών, αλλά είναι έντονη η ανάγκη διαχωρισμού των αποτελεσμάτων (outcomes), που έγκεινται στις απώτερες επιπτώσεις που συνεπάγονται για την κοινωνία οι λειτουργίες του και αφορούν

15 συνολικούς στρατηγικούς στόχους, από τις εκροές (outputs), που συνίστανται στην ποσότητα των παραγόμενων αγαθών και υπηρεσιών, στις ροές των εξυπηρετούμενων και τους χρόνους αναμονής για την πρόσβαση στις αντίστοιχες υπηρεσίες. Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι ακριβώς η ανάδειξη της σπουδαιότητας που ενέχει η μέτρηση των κλινικών και υγειονομικών αποτελεσμάτων στην καθοδήγηση των αντίστοιχων αποφάσεων, σε όρους αποδοτικότητας, αποτελεσματικότητας και ικανοποίησης των αναγκών και προσδοκιών των ίδιων των χρηστών, αλλά και η διερεύνηση βασικών εννοιών και ζητημάτων που σχετίζονται με την αξιολόγηση των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας και αφορούν: Στα επιδιωκόμενα αποτελέσματα υγείας και τις τεχνικές και μεθόδους εκτίμησης του βαθμού πραγμάτωσής τους Στους εμπλεκόμενους φορείς (stakeholders) στις διαδικασίες λήψης των υγειονομικών αποφάσεων και σχεδιασμού, οργάνωσης και παροχής των αντίστοιχων υπηρεσιών. Γαλάνης Ευάγγελος, Ψυχολόγος, Ινστιτούτο «Ασκληπιός» Τρικάλων «Ψυχική Ασθένεια» και «Στιγματισμός»: Η «Ιατρογένεση» του Στίγματος Στην παρούσα εργασία θα αναφερθούμε στην «Ιατρογένεση του στίγματος», την «ευγενή συνεισφορά» της ψυχιατρικής επιστήμης στη συντήρηση του στίγματος στο χώρο της ψυχικής υγείας/ασθένειας, επιχειρώντας παράλληλα μια προσπάθεια «ερμηνευτικής» προσέγγισης της διαδικασίας του στιγματισμού. Η ψυχική ασθένεια προϋπήρχε κάθε οργανωμένης προσπάθειας συγκρότησης της «ψυχιατρικής/ψυχολογικής γνώσης» σε επιστημονικό σώμα. Το ίδιο ισχύει φυσικά και για το στίγμα απέναντι στους ψυχικά πάσχοντες. Το παράδοξο αφορά, κατά τη γνώμη μας πάντοτε, στη διατήρηση, αν όχι αύξηση του φαινομένου του στιγματισμού παρά την «πρόοδο της ψυχιατρικής/ψυχολογικής γνώσης». Από τον Μεσαίωνα και το «κυνήγι μαγισσών», στη Γαλλική Επανάσταση και τις ιδέες του Διαφωτισμού, στους Pinel, Esquirol, Krepelin και Bleuler και τη σύγχρονη «ψυχιατρική πρακτική», ο ψυχικά ασθενής χάνει σταδιακά το μεταφυσικό του περίβλημα και, από το δαιμονισμένο του παρελθόντος, μετασχηματίζεται σε ένα «βιολογικά άρρωστο άτομο» ή σε ένα άτομο που πάσχει από έντονες ψυχικές/κοινωνικές συγκρούσεις. Συνεχίζει ωστόσο να αποτελεί «δέκτη στιγματιστικών επιθέσεων». Παρά την τόση επιστημονική γνώση κυριαρχεί ο φόβος και η προκατάληψη σε ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων και των «ειδικών». Το παράδοξο της διαιώνισης του στίγματος εξαιτίας της ψυχικής νόσου, παρά την τεράστια πρόοδο στο χώρο της ψυχικής υγείας (ψυχιατρική, ψυχολογία, νευροεπιστήμες, ψυχανάλυση, κοινωνιολογία), έρχεται να εξηγήσει η φυσική/αυθόρμητη ροπή του ανθρώπου στη διατύπωση προκατειλημμένων και στερεότυπων εκτιμήσεων. Ο ανθρώπινος νους απέχει πολύ από το να είναι ένα όργανο παραγωγής προτάσεων σύμφωνα με τους κανόνες του «ορθού λόγου». Αντίθετα, συχνά οδηγείται σε αυθαίρετες εκτιμήσεις της πραγματικότητας, ιδιαίτερα υπό το καθεστώς έντονου άγχους και φόβου. Προϊόντα της παραπάνω διαδικασίας είναι η προκατάληψη (γνώμη διαμορφωμένη εκ των προτέρων από επηρεασμό και χωρίς μελέτη του θέματος, κρίση η οποία έχει συναχθεί αυθαίρετα χωρίς επαρκείς αποδείξεις, ενίοτε μάλιστα παρά την ύπαρξη αποδείξεων περί του αντιθέτου) και τα στερεότυπα (κρίσεις σύμφωνα με τις οποίες διάφορα χαρακτηριστικά αποδίδονται αυθαίρετα σε ομάδες ατόμων) απέναντι στην ψυχική νόσο (θεμελιώδη συστατικά και τα δύο της διαδικασίας του στιγματισμού). Γεννηματά Δήμητρα, Δρ, Διευθύντρια Φαρμακοποιός ΕΣΥ, Γενικό Νοσοκομείο Ν.Θ. «Η Σωτηρία» Αθηνών Συνεισηγητής: Βοντετσιάνος Θ. Καινοτόμες Υπηρεσίες Ηλεκτρονικής Υγείας και Θεραπευτική Ασφάλεια Αν και ιατρική επιστήμη και τεχνολογία προχωρούν με ραγδαίους ρυθμούς, τα συστήματα παροχής υπηρεσιών υγείας πασχίζουν για να διατηρήσουν ένα υψηλό, διαρκές και αξιόπιστο επίπεδο φροντίδας υγείας στους πολίτες. Συχνά, δυσκολεύονται να μετατρέψουν την γνώση σε πράξη και

16 να εφαρμόσουν κατάλληλα και με ασφάλεια τα επιτεύγματα, τόσο της επιστήμης όσο και της τεχνολογίας. Η ηλεκτρονική υγεία (e-health) καλείται να υποστηρίξει και να βελτιώσει την «ολοκληρωμένη φροντίδα υγείας για όλους». Τα πληροφοριακά δίκτυα υγείας επιτυγχάνουν την διασύνδεση νοσοκομείων, εργαστηρίων, φαρμακείων, φορέων πρωτοβάθμιας φροντίδας και κοινωνικών κέντρων, ενισχύοντας την ανταποδοτικότητα των παρεμβάσεων υγείας, εξασφαλίζοντας την διατομεακή συνεργασία των λειτουργών υγείας και ελαττώνοντας τους θεραπευτικούς κινδύνους. Παραδείγματα, όπως προτυποποιημένα συστήματα συλλογής και διάχυσης της πληροφορίας (ηλεκτρονικός φάκελος υγείας, ηλεκτρονική συνταγογράφηση, κ.α.) και άσκηση της θεραπευτικής από απόσταση (τηλεδιάσκεψη, φροντίδα στο σπίτι για χρόνιους ασθενείς, κ.α.) προλαμβάνουν λανθασμένες ενέργειες, βελτιώνουν την ποιότητα και αυξάνουν την αποδοτικότητα των συστημάτων υγείας. Γεωργόπουλος Δημήτρης-Σόλων, Δρ Αγγειοχειρουργικής, Διευθυντής Αγγειοχειρουργικού Τμήματος, Γενικό Νοσοκομείο «Αγία Όλγα» Νέας Ιωνίας Η Επικοινωνία του Γιατρού με τον Άρρωστο Η αποτελεσματική επικοινωνία του γιατρού με τον άρρωστο είναι μια απλή, αλλά και δύσκολη διαδικασία που ωφελεί όμως τον άρρωστο και έχει μεγάλη επίδραση στην αποτελεσματική του φροντίδα. Δύο είναι οι βασικές τακτικές επικοινωνίας: η Στάση Αποδοχής του αρρώστου και η Κριτική Στάση προς τον άρρωστο. Το ύφος της συνέντευξης επηρεάζεται όμως από τις θέσεις και τις προκαταλήψεις του γιατρού για τις σχέσεις του με τον άρρωστο. Η ιατροκεντρική επικοινωνία πρέπει να μεταβληθεί σε ανθρωποκεντρική. Στόχος της τελευταίας είναι η παροχή πληροφοριών, η προαγωγή της ικανοποίησης και η προαγωγή της συμμόρφωσης του αρρώστου. Η παροχή πληροφοριών, οδηγιών και συμβουλών, προϋποθέτει την κατανόηση του συνομιλητή και δεν είναι το ίδιο πράγμα με την συμβουλευτική. Η συμβουλευτική είναι η διαδικασία όπου ένα άτομο βοηθά ένα άλλο να ξεδιαλύνει την κατάσταση της ζωής του και να αποφασίσει για τους τρόπους της παραπέρα δράσης του και προϋποθέτει ενσυναίσθηση. Η στεναχώρια, το άγχος και η ένταση του αρρώστου προκαλούν μείωση της επάρκειας του ανοσοποιητικού συστήματος, ενώ οι παράγοντες που σχετίζονται με τα αίτιά τους επιβαρύνονται από την ανεπαρκή διάγνωση, την λανθασμένη θεραπεία και την ελλιπή πληροφόρηση του αρρώστου. Η ικανότητα για επικοινωνία μπορεί να αποκτηθεί. Έτσι, η καθιέρωση μιας κοινής αντίληψης είναι η βάση για μια επιτυχημένη επικοινωνία. Γιαννόπουλος Δημήτρης, Γενικός Ιατρός, Αναπληρωτής Διευθυντής, Κέντρο Υγείας Βάρδας, Μεταπτυχιακός Φοιτητής ΔΜΥ, ΕΑΠ Συνεισηγητές: Αρβανίτης Α., Βουλιώτη Στ., Σκαρπέλος Α., Χρονοπούλου Μ., Ραζής Ν., Μαζαράκη Α., Μητρόπουλος Ι. Ευεργετικές Επιπτώσεις στην Κίνηση Ασθενών στα Κέντρα Υγείας μετά από τη Στελέχωσή τους από Ιατρούς Γενικής Ιατρικής Σκοπός: Είναι γνωστό ότι πριν μερικά χρόνια τα Κέντρα Υγείας (ΚΥ) και τα Περιφερειακά Ιατρεία (ΠΙ) στελεχώνονταν ως επί το πλείστον από Ιατρούς Υπηρεσίας Υπαίθρου, τους λεγόμενους «αγροτικούς ιατρούς», η θητεία των οποίων διαρκούσε ένα χρόνο. Όμως με το νόμο 2519/97 άρχισε η σταδιακή κάλυψη των θέσεων αυτών από Επιμελητές ειδικευμένους Γενικούς Ιατρούς. Σκοπός της μελέτης μας ήταν η καταμέτρηση των επιπτώσεων της αλλαγής αυτής στην κίνηση ασθενών στα ΚΥ και ΠΙ. Υλικό και Μέθοδος: Μέσω αναδρομικής μελέτης των βιβλίων και των ατομικών φακέλων ασθενών τριών(3) ΚΥ (Βάρδας, Ερυμάνθειας, Κλειτορίας) και των ΠΙ αυτών, για τις πενταετίες και , έγινε καταμέτρηση περιστατικών όσον αφορά στις επείγουσες διακομιδές και στην τακτική παρακολούθηση ασθενών από τους ιατρούς των ανωτέρω Ιδρυμάτων. Στατιστική ανάλυση: x2 test (ci =95%).

17 Αποτελέσματα: Καταμετρήθηκαν διακομιδές ασθενών (σε σύνολο εκτάκτων περιστατικών ) κατά την πρώτη πενταετία σε διάφορα Νοσοκομεία της περιοχής ευθύνης των ΚΥ, ενώ μόλις (σε σύνολο εκτάκτων περιστατικών: ) κατά την δεύτερη πενταετία (p<0.0001). Ως προς την τακτική (τουλάχιστον ανά εξάμηνο) παρακολούθηση χρονίως πασχόντων, 522 ασθενείς αναφέρονται κατά την πρώτη πενταετία (σε σύνολο καταγεγραμμένων ασθενών: 5205), ενώ 1796 κατά την δεύτερη πενταετία (σε σύνολο καταγεγραμμένων ασθενών: p<0.0001). Εντυπωσιακό είναι ότι ανατάξεις καταγμάτων δεν αναφέρονται κατά την πρώτη πενταετία, ενώ 132 περιστατικά αναφέρονται κατά την δεύτερη πενταετία. Συμπεράσματα: Με βάση την καταγραφή των βιβλίων κίνησης, διαφαίνεται μία σαφώς βελτιωμένη εικόνα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας στην περιφέρεια κατά την τελευταία περίοδο, γεγονός που οφείλεται και στην καλύτερη καταγραφή των περιστατικών από τους ειδικευμένους Γενικούς Ιατρούς (τήρηση χειρόγραφου ή ηλεκτρονικού φακέλου ασθενών). Πέρα όμως από τα καταγραφέντα στοιχεία, η «καθημέρα» σχέση του ιατρού με τους ασθενείς - ανθρώπους και η προοδευτική συνειδητοποίηση εκ μέρους των τελευταίων της ριζικής αλλαγής της στελέχωσης ΚΥ και ΠΙ δείχνει ότι η εμπιστοσύνη τους απέναντι σε έναν Επιμελητή είναι σαφώς μεγαλύτερη. Επίσης μεγάλη διαφορά στην αντίληψη αυτών των ανθρώπων είναι το γεγονός ότι αναφέρουν πως «αυτοί οι γιατροί δεν θα μας φύγουν, τώρα που μας ξέρουν» (εννοώντας μετά από ένα χρόνο θητείας, όπως παλαιότερα με τους «αγροτικούς γιατρούς»), γεγονός που χτίζει άρρηκτους δεσμούς εμπιστοσύνης ανάμεσα στον θεράποντα ιατρό και τον ασθενή. Γιαννόπουλος Δημήτρης, Γενικός Ιατρός, Αναπληρωτής Διευθυντής, Κέντρο Υγείας Βάρδας, Μεταπτυχιακός Φοιτητής ΔΜΥ, ΕΑΠ Συνεισηγητές: Αρβανίτης Α., Βουλιώτη Στ., Σκαρπέλος Α., Χρονοπούλου Μ., Ραζής Ν., Μαζαράκη Α., Μητρόπουλος Ι. Σχετικά με την Υποκίνηση του Ιατρικού Προσωπικού των Κέντρων Υγείας Σκοπός: Σε κάθε χώρο η ποιότητα της εργασίας πρέπει να είναι μία από τις σταθερές συνιστώσες για την επιλογή της άσκησης κάθε επαγγέλματος. Αυτό ισχύει σε μεγαλύτερο βαθμό στην υγειονομική φροντίδα και ιδιαίτερα στην βάση της εργασιακής πυραμίδας της, δηλαδή στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και ιδίως στα Κέντρα Υγείας (ΚΥ). Σκοπός της μελέτης μας ήταν η καταμέτρηση της ικανοποίησης και παράλληλα πώς βοηθούν τα κίνητρα που παρέχει η Πολιτεία για την πλήρωση με ιατρικό προσωπικό των ΚΥ της χώρας. Υλικό και Μέθοδος: Οι ιατροί τριών(3) ΚΥ (Βάρδας, Ερυμάνθειας, Κλειτορίας) κλήθηκαν να απαντήσουν σε ανώνυμο ερωτηματολόγιο. Το σύνολο των ιατρών που απάντησαν ήταν 68 (43 άνδρες και 25 γυναίκες). Στατιστική ανάλυση: x2 test (ci =95%). Αποτελέσματα: 42 ιατροί (61,76%) είναι άγαμοι. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι άγαμες γυναίκες ήταν 17, 68% επί του συνολικού γυναικείου πληθυσμού. Η ηλικιακή κατανομή ήταν: μέχρι 25 ετών 13 άτομα (19,1%), ετών 27 άτομα (39,7%), ετών 22 άτομα (32,35%), ετών 2 άτομα (2,95%) ενώ άνω των 56 ετών 4 άτομα (5,88%). Βάσει του βαθμού τους στο ΕΣΥ ήταν: αγροτικοί 13, ειδικευόμενοι 8, Επιμελητές Β 26, Επιμελητές Α 16, Αναπληρωτές Διευθυντές 2, Διευθυντές άτομα (41,1%) δηλώνουν 6-10 έτη υπηρεσίας. Θετικά για μονιμότητα δηλώνουν 47 άτομα (69,11%). Στην ερώτηση «θεωρείτε ότι πρέπει οι αποδοχές να είναι υψηλότερες σε σχέση με την εργασία που προσφέρετε» 89,7% απάντησε «κατά πολύ», ενώ μόλις 10,3% «μέτρια». Στην ερώτηση «αν οι αμοιβές τους είναι ικανοποιητικές σε σχέση με τους άλλους εργαζόμενους στο δημόσιο τομέα» 95,6% απάντησε «λίγο - καθόλου». Στην ερώτηση «αν πιστεύετε ότι οι προϊστάμενοι πρέπει να αντιμετωπίζουν όλους ισότιμα στο Νοσοκομείο» 94,1% απάντησε θετικά, ενώ στην ερώτηση «αν κρίνετε αναγκαίο οι προϊστάμενοι να σας ζητούν να κάνετε συγκεκριμένα πράγματα, σύμφωνα με τις δυνάμεις σας» 94,1% απάντησε πάλι θετικά. Στις ερωτήσεις κινήτρων διαπροσωπικών σχέσεων (σεβασμός προς το άτομό μου από τους συναδέλφους και τους ασθενείς) θετικά απάντησε το 100% του δείγματος. Τέλος στις ερωτήσεις κινήτρων περιβάλλοντος εργασίας (χώροι - εξοπλισμοί - καθαριότητα - φωτισμός - εξαερισμός -

18 διαμόρφωση ωραρίου) μόλις το 35,3% βρέθηκε ικανοποιημένο, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό των ερωτηθέντων απάντησε απογοητευτικά. Συμπεράσματα: Με βάση τις απαντήσεις του δείγματος διαφαίνεται μία σαφώς μέτρια εικόνα της παρούσας κατάστασης στην Πρωτοβάθμια Υγεία και κυρίως στα ΚΥ. Η Πρωτοβάθμια Φροντίδα τα τελευταία χρόνια συνεχώς εξελίσσεται, αν και όχι πάντα με τους ρυθμούς που θα έπρεπε, ώστε να εξασφαλίζεται η σωστή υποκίνηση του ιατρικού προσωπικού προς αυτή την κατεύθυνση και η ποιοτική άνοδος των Υπηρεσιών Υγείας. Αν και τα θετικά αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής γίνονται πλέον φανερά ως προς τις παρεχόμενες υπηρεσίες στον πολίτη, στον τομέα της υποκίνησης και της ικανοποίησης των ιατρών δεν παρατηρείται καμία πρόοδος. Γιαννούλη Ταρσή, Φυσικός-Βιοϊατρικός Μηχανικός, MSc, Υπεύθυνη Έρευνας & Ανάπτυξης, ΕΚΕΒΥΛ Α.Ε. Κωδικολόγιο Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων Το Ερευνητικό Κέντρο Βιολογικών Υλικών-ΕΚΕΒΥΛ Α.Ε., υλοποίησε για το Υπουργείο Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης (ΥΥΚΑ) το έργο της «Ανάπτυξης Κωδικολογίου και Κατηγοριοποίησης Ιατροτεχνολογικών Προϊόντων ΕΣΥ», μέσω του οποίου έγινε συγκέντρωση και ταξινόμηση δεδομένων για τα εν λόγω προϊόντα, που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά. Το EKEBYΛ χρησιμοποιεί στο παρόν έργο τις αρχές της διεθνώς αναγνωρισμένης ονοματολογίας GMDN. Για το σκοπό αυτό ανέπτυξε και χρησιμοποιεί μετάφραση στην ελληνική γλώσσα όλων των σχετικών δεδομένων, σχεδίασε και υλοποίησε ειδική εφαρμογή συγκέντρωσης και ταξινόμησης των στοιχείων στην εν λόγω κωδικοποίηση μέσω διαδικτύου και θα αναπτύξει εξειδικευμένη εφαρμογή βάσης δεδομένων στο διαδίκτυο (web portal), μέσω της οποίας θα γίνεται η on line επικαιροποίηση (τροποποίηση/συμπλήρωση) των παραπάνω στοιχείων. Στόχο του έργου αποτελεί η χρήση του ως απολογιστικού εργαλείου για την κάλυψη των οικονομικών αναγκών του ΥΥΚΑ, η δημιουργία ενός τυποποιημένου μηχανισμού σταθερής αναφοράς για την ανταλλαγή δεδομένων σχετικών με τα ιατροτεχνολογικά προϊόντα μεταξύ φορέων θεσμικού, ιατρικού ή εμπορικού τύπου, καθώς και η εξοικείωση των χρηστών με την ονοματολογία και την λογική της στην διαχείριση των ιατροτεχνολογικών προϊόντων. Γιώτη Αγγελική, Νοσηλεύτρια, Γενικό Νοσοκομείο Κιλκίς Η Γραμματειακή Υποστήριξη των Ιατρικών Τμημάτων: Φανταστική Προσδοκία και Πραγματική Αναγκαιότητα Η γραμματειακή υποστήριξη των ιατρικών τμημάτων των Νοσοκομείων παραμένει προς το παρόν μια φανταστική προσδοκία προκειμένου το ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό να είναι αφοσιωμένο σε ένα φαντασιακά αποκλειστικό έργο. Τηλέφωνα, συνεννοήσεις, προγραμματισμοί, εισιτήρια, εξιτήρια, γνωματεύσεις, βεβαιώσεις, παραπεμπτικά και συλλογή εργαστηριακών εξετάσεων, ιατρικός φάκελος, αρχειοθέτηση, αναζήτηση ιστορικών, παραγγελίες υλικών, κλπ. είναι έργο των εκάστοτε ιατρών και νοσηλευτών του τμήματος και αντικείμενο λεπτών ισορροπιών, ανατροπών και τριβής των ανθρωπίνων σχέσεων στην καθημέρα νοσοκομειακή πράξη. Στην εργασία αυτή, με αφορμή μια πειραματική προσπάθεια, περιγράφεται η έννοια του γραφείου και της γραμματείας των ιατρικών τμημάτων, αναλύεται η προσφορά αυτής της υπηρεσίας και εκφράζονται σκέψεις για τον τρόπο διασύνδεσης του Ιατρονοσηλευτικού και Διοικητικού Προσωπικού. Γκατζιάς Αθανάσιος, Επιστημονικός Συνεργάτης, Πανεπιστήμιο Αιγαίου και ΤΕΙ Λαμίας Συνεισηγητές: Ρεμούνδος Α., Συμεώνογλου Ι. Η Διαχείριση της Έκτακτης Ανάγκης στους Οργανισμούς Υγείας: Προϋπόθεση ή Επιλογή; Η παγκοσμιοποίηση, η βιο-τρομοκρατία και η βιοτεχνολογία αποτελούν σημαντικές παραμέτρους που επηρεάζουν την διαμόρφωση και ανάπτυξη των σύγχρονων συστημάτων διαχείρισης μαζικών καταστροφών και έκτακτης ανάγκης στα νοσοκομεία και τις μονάδες υγειονομικής περίθαλψης, στην κοινωνία των πληροφοριών και της γνώσης. Τα νοσοκομεία και οι άλλες μονάδες

19 υγειονομικής περίθαλψης είναι σκόπιμο να διαθέτουν λειτουργικά και οικονομικά βιώσιμα σχέδια για την διαχείριση των μαζικών καταστροφών και της έκτακτης ανάγκης. Η ανάπτυξη λειτουργικών σχεδίων διαχείρισης των μαζικών καταστροφών και της έκτακτης ανάγκης αποτελεί προϋπόθεση και όχι επιλογή σε όλα τα συστήματα διαχείρισης των νοσοκομείων. Η παρούσα επιστημονική έρευνα εξετάζει και αναλύει α) την έννοια της έκτακτης ανάγκης, β) τα επίπεδα ανάλυσης του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης, γ) τα στάδια, τη στρατηγική και το λειτουργικό προγραμματισμό των σχεδίων έκτακτης ανάγκης και δ) την σημασία των συστημάτων διαχείρισης κρίσεων στα νοσοκομεία και τις άλλες μονάδες υγειονομικής περίθαλψης. Συμπερασματικά, εξετάζεται και αναλύεται ένα συγκεκριμένο μεθοδολογικό πλαίσιο στην αντιμετώπιση των μαζικών καταστροφών και των έκτακτων αναγκών. Γκέργκης Βασίλης, Προϊστάμενος Βιοϊατρικής Τεχνολογίας, Γενικό Νοσοκομείο «Ο Ευαγγελισμός» Αθηνών Six Sigma: Βελτιστοποίηση Παραμέτρων Λειτουργίας του Αιμοδυναμικού Τμήματος του Γ.Ν. «Ο Ευαγγελισμός» με Αξονα την Βιοϊατρική Τεχνολογία Η παρούσα εργασία που πραγματοποιήθηκε στο Αιμοδυναμικό τμήμα του Γ.Ν. «Ο Ευαγγελισμός», βασίστηκε στη μεθοδολογία στατιστικής ανάλυσης Six Sigma και είχε σαν σκοπό να αναλύσει την παραγωγικότητα και απόδοση του τελευταίας τεχνολογίας αναβαθμισμένου ψηφιακού συγκροτήματος Στεφανιογραφίας, και κατ' επέκταση του Αιμοδυναμικού Τμήματος. Στην εισήγηση αυτή παρουσιάζονται από την μία οι πραγματικές δυνατότητες του αναβαθμισμένου ψηφιακού συγκροτήματος Στεφανιογραφίας, το οποίο υιοθετεί τελευταίας τεχνολογίας χαρακτηριστικά με την χρήση ψηφιακής λήψης μέσω τεχνολογίας flat panel, και από την άλλη ο τρόπος με τον οποίο το Αιμοδυναμικό τμήμα μπορεί να προσαρμοστεί στις δυνατότητες του ανωτέρω συστήματος, έτσι ώστε να τις χρησιμοποιεί κατά το μέγιστο. Επιπλέον, αναλύονται τα οικονομικά οφέλη που μπορούν να προκύψουν τόσο για το τμήμα, όσο και για το σύνολο του Νοσοκομείου, μέσω της ανάλυσης ειδικών παραμέτρων οργάνωσης και λειτουργίας (π.χ. χρόνος προετοιμασίας ασθενή, χρόνος εξέτασης κλπ) και των παραγόντων που τις επηρεάζουν, και μέσω της συνεχούς βελτίωσης των διαδικασιών και των υπο-διαδικασιών. Γκρινιάτσος Ιωάννης, Λέκτορας Χειρουργικής, Πανεπιστήμιο Αθηνών Αποδεικτική Ιατρική και Σχέση Κόστους προς Όφελος Γούλας Βασίλειος, Pharm D, M. Ph, MSc ΔΜΥ, Διευθυντής Φαρμακοποιός ΕΣΥ, Γενικό Νοσοκομείο Αγρινίου Συνεισηγήτρια: Τζωρτζοπούλου Κ. Ψυχική Ασθένεια: Θεραπευτική Αντιμετώπιση και Μηχανισμοί Στήριξης στα Δημόσια Νοσοκομεία της Αιτωλοακαρνανίας Σύμφωνα με στοιχεία του ΠΟΥ, η ψυχική νόσος και οι εγκεφαλικές διαταραχές δεν γνωρίζουν ούτε σύνορα ούτε κοινωνικές τάξεις. Μάλιστα, σε ό,τι αφορά στη Γηραιά Ήπειρο, ένας στους τέσσερις Ευρωπαίους θα έχει την εμπειρία της ψυχικής ασθένειας κάποια στιγμή της ζωής του. Μολονότι οι επιστημονικές έρευνες επικεντρώνονται στη γονιδιακή φύση αυτών των νόσων, οι επικεφαλής του ΠΟΥ δηλώνουν ότι υπάρχουν αδιάσειστα επιστημονικά δεδομένα για τις κοινωνικές αιτίες των ψυχικών προβλημάτων. Η φτώχεια, η ανεργία, η μοναξιά, το στρες στην εργασία, επηρεάζουν την ψυχική υγεία με πολύ δυσάρεστες συνέπειες και για τη φυσική υγεία του ατόμου και για την οικογένειά του. Η ψυχική ασθένεια περιβάλλεται από ένα τείχος σιωπής και συχνά αιδούς, γεγονός που επιδεινώνει την οδύνη των ασθενών, κάνοντάς τους να υποφέρουν όχι μόνο λόγω της πάθησής τους, αλλά και εξαιτίας του κοινωνικού στίγματος και αποκλεισμού. Η Ελλάδα αντιμετωπίζει φυσικά τα ίδια προβλήματα και, επιπλέον, έχει να αντιμετωπίσει τα προβλήματα μιας ανολοκλήρωτης ψυχιατρικής μεταρρύθμισης. Πρόσφατη είναι η παρατήρηση ότι η ανάπτυξη των, εκτός των τειχών, δομών δεν κατόρθωσε να επηρεάσει σημαντικά τις εισαγωγές στα δημόσια ψυχιατρικά νοσοκομεία, παρά την αύξηση των εξιτηρίων στους «ψυχωσικούς».

20 Διαπιστώνονται πολλαπλές, μικρής διάρκειας νοσηλείες, ενώ είναι ανεπαρκής ο αριθμός των εναλλακτικών δυνατοτήτων φροντίδας στην κοινότητα ή το γενικό νοσοκομείο. Στην εργασία παρουσιάζονται στοιχεία της τελευταίας 5ετίας, σχετικά με τη φαρμακευτική αντιμετώπιση των ανασφάλιστων, των νοσηλευόμενων, αλλά και αυτών των ψυχιατρικών ασθενών που είναι ενταγμένοι στα κέντρα ψυχικής υγείας του νομού. Εξάγονται χρήσιμα συμπεράσματα που επιβεβαιώνουν την αυξητική τάση, τόσο των ατόμων που πάσχουν από ψυχικά νοσήματα, αλλά και του κόστους της φαρμακευτικής τους αγωγής. Παράλληλα όμως φαίνεται ότι η πρόοδος των επιστημών υγείας δίνει τη δυνατότητα για νέες ψυχοφαρμακολογικές προσεγγίσεις, ώστε ορισμένα σοβαρά ψυχικά νοσήματα, να θεωρούνται σήμερα αντιμετωπίσιμα. Γούλας Βασίλειος, Pharm D, M. Ph, MSc ΔΜΥ, Διευθυντής Φαρμακοποιός ΕΣΥ, Γενικό Νοσοκομείο Αγρινίου Συνεισηγητές: Τζωρτζοπούλου Κ., Σπηλιώτης Ιω. Οργάνωση και Λειτουργία Μονάδας Διάλυσης Κυτταροστατικών Φαρμάκων στα Δημόσια Νοσοκομεία της Περιφέρειας Είναι γνωστό ότι στα περισσότερα Νοσοκομεία της χώρας μας, η διάλυση των κυτταροστατικών φαρμάκων γίνεται ανεξέλεγκτα σε κλινικές και εργαστήρια, χωρίς να λαμβάνονται τα διεθνώς αναγνωρισμένα μέτρα προστασίας, με αποτέλεσμα να τίθεται σε κίνδυνο η υγεία τόσο του προσωπικού, όσο και των ασθενών. Είναι επίσης γνωστό, ότι τα αντινεοπλασματικά φάρμακα (ή αντικαρκινικά, ή κυτταροστατικά), είναι αυτά που χρησιμοποιούνται στη θεραπεία των κακοηθών νεοπλασμάτων και παρουσιάζουν σοβαρές παρενέργειες. Αυτές είναι πολλές και παρουσιάζονται σχεδόν σε όλα τα συστήματα και όργανα του ανθρώπινου σώματος (μυελοκαταστολή, λευκοπενία, θρομβοπενία, ανοσοκαταστολή κλπ.). Όλα αυτά τα φάρμακα θεωρούνται κυτταροτοξικά, και προκαλούν τερατογένεση και καρκινογένεση. Η τοξικότητα αυτή αφορά όχι μόνο στον ασθενή που υποβάλλεται σε αντινεοπλασματική θεραπεία, αλλά και στο προσωπικό του νοσοκομείου (γιατροί, φαρμακοποιοί, νοσηλευτές) που χρησιμοποιεί τα αντινεοπλασματικά φάρμακα. Για τον λόγο αυτό, για τη διάλυση και παρασκευή των εν λόγω φαρμάκων πρέπει να ακολουθείται συγκεκριμένη διαδικασία και να γίνεται από εξειδικευμένο προσωπικό, σε ειδικά εξοπλισμένο χώρο. Η εμπειρία των τελευταίων ετών στα νοσοκομεία της Ευρώπης απέδειξε ότι η Κεντρική Μονάδα Διάλυσης Κυτταροστατικών Φαρμάκων (Κ.Μ.Δ.Κ.Φ.) προσφέρει όχι μόνο μεγαλύτερη οικονομία, αλλά και μεγαλύτερη ασφάλεια για το προσωπικό και τους ασθενείς. Θα πρέπει να γίνει αντιληπτό ότι σκοπός της κεντρικής μονάδας δεν είναι απλά και μόνο η διάλυση των φαρμάκων, αλλά και η παρασκευή στείρων ενδοφλεβίων κυτταροστατικών φαρμάκων, σύμφωνα πάντα με τις ισχύουσες προδιαγραφές και διαδικασίες. Στην εν λόγω εργασία παρουσιάζονται στατιστικά στοιχεία της τελευταίας 5ετίας από τα δύο δημόσια Νοσοκομεία του Νομού Αιτωλοακαρνανίας, που αποδεικνύουν τη συνεχώς αυξανόμενη αναγκαιότητα της οργάνωσης και λειτουργίας μιας τέτοιας μονάδας. Κάτι τέτοιο θα βοηθούσε σημαντικά στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών, στοχεύοντας στην «ασφαλή» θεραπευτική αντιμετώπιση των ογκολογικών ασθενών, από «προστατευμένους» χρήστες, σε «καθαρό» περιβάλλον και με «όφελος» του Νοσοκομείου. Γούλας Βασίλειος, Pharm D, M. Ph, MSc ΔΜΥ, Διευθυντής Φαρμακοποιός ΕΣΥ, Γενικό Νοσοκομείο Αγρινίου Συνεισηγητές: Τζωρτζοπούλου Κ., Στακιάς Ν. Πενταετές Επιχειρησιακό Σχέδιο του Φαρμακευτικού Τμήματος του Νοσοκομείου Αγρινίου Η ύπαρξη και εφαρμογή ενός αποτελεσματικού επιχειρησιακού σχεδίου στις μονάδες υγείας, θεωρείται σημαντικό όπλο στην αντιμετώπιση των συνεχώς αυξανόμενων απαιτήσεων και προκλήσεων της σημερινής εποχής. Τα δημόσια νοσοκομεία στην Ευρώπη αλλά και στην Ελλάδα, αδυνατούν να ακολουθήσουν τις εξελίξεις και να ικανοποιήσουν τις απαιτήσεις των πολιτών και