ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΥΧΟΣ 173 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013

Transcript

1 * Ταχυδρομικό τέλος πληρωμένο * Ανοικτό αντικείμενο για Κύπρο /Αρ. Άδειας 98 * Κλειστό αντικείμενο για Κύπρο /Αρ. Άδειας 34 * Ανοικτό αντικείμενο για Εξωτερικό /Αρ. Άδειας 52 ΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΟ ΤΕΧΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΤΕΥΧΟΣ 173 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2013 ISSN

2

3 ΕΤΕΚ ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ Περιεχόμενα Άρθρο Συντακτικής Επιτροπής 4 Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία - Ο φτωχός συγγενής; Της Δρος Τασούλας Κυπριανίδου-Λεοντίδου Άρθρο Προέδρου ΕΤΕΚ 6 Η Κυπριακή Πλατφόρμα Έρευνας και Τεχνολογίας μπορεί να βοηθήσει τον κατασκευαστικό τομέα Του Στέλιου Αχνιώτη Κύριο θέμα 8 Mελετητικές εταιρείες μπορούν πλέον να διεκδικούν με αξιώσεις μεγάλα έργα Θέματα 8 εξορθολογίστηκε ο τρόπος κατανομής εδρών στο Γενικό Συμβούλιο 9 Προκήρυξη νέου Διαγωνισμού για μαθητές Λυκείου και Γυμνασίου «Δράση για την Ενέργεια» 10 Συμπόσιο: «Αρχιτεκτονική της Κύπρου» Άρθρα και αναλύσεις 12 ευπρόσδεκτη η δημόσια διαβούλευση για το περιβάλλον αλλά να εφαρμοστεί σωστά Του Χριστόδουλου Χατζηοδυσσέως 14 Η σωστή διαχείριση των Συστημάτων Διαχείρισης Της Ιωάννας Ελευθερίου 16 Αναλυτικές μέθοδοι και περιορισμοί στη χρήση χημικών ουσιών Της Δρος Τασούλας Κυπριανίδου-Λεοντίδου 17 επιθέσεις κοινωνικής μηχανίκευσης (social engineering attacks) σε μηχανογραφικά συστήματα Του Ανδρέα Μ. Λαμπριανού 18 Συμπεράσματα από το αρχιτεκτονικό συνέδριο «Λεμεσός: Μια ανανεωμένη παράκτια μητρόπολη» Του Γιάννη Κακουλλή Παρεμβάσεις ΕΤΕΚ 22 Μειοδοτικός διαγωνισμός από Δήμο Λευκωσίας 23 μη μέλη του ΕΤΕΚ συμμετέχουν στην Εθνική Αρχή Ασφάλειας και άλλες Αρχές, Επιτροπές, Υποεπιτροπές Διεθνή 24 νέα τεχνολογία επιτρέπει μετακίνηση αρχείων μεταξύ υπολογιστών με τα μάτια 25 Οι πόλοι της Γης μετακινούνται λόγω της κλιματικής αλλαγής Νέα του ΕΤΕΚ 27 Σεμινάρια Κέντρου Εκπαίδευσης του ΕΤΕΚ για τον Ιανουάριο του αρχική κατάρτιση, δομημένη πρακτική άσκηση και διά βίου εκπαίδευση Ανακοινώσεις δις για έρευνα και καινοτομία θα διαθέσει η ΕΕ 29 Απονομή Κρατικών Βραβείων Αρχιτεκτονικής Time Out 34 ΜΙΚΡΕΣ ΑΓΓΕΛΙΕΣ 34 ΔΙΟΡΙΣΜΟΙ Το ΕΤΕΚ δεν φέρει οποιαδήποτε ευθύνη για την ορθότητα ή και το περιεχόμενο των ενυπόγραφων άρθρων ή/και αναλύσεων, που φιλοξενούνται στο Ενημερωτικό Δελτίο του τα οποία, σημειώνεται, δεν αντιπροσωπεύουν κατ ανάγκη την άποψη του Επιμελητηρίου αλλά των συγγραφέων τους. H δημοσίευση άρθρων που αποστέλλονται εναπόκειται στην κρίση της Συντακτικής Eπιτροπής του ενημερωτικού δελτίου. Το ΕΤΕΚ είναι ο θεσμοθετημένος Τεχνικός Σύμβουλος της Πολιτείας και οργανισμός όλων των Μηχανικών που δραστηριοποιούνται στην Κύπρο. Για να μπορεί να ασκεί κάποιος τη Μηχανική πρέπει να εγγραφεί στο Μητρώο Μελών του ΕΤΕΚ. Το Επιμελητήριο εγγράφει τα μέλη του (ξεπερνούν σήμερα τα ) με αυστηρούς όρους, διασφαλίζοντας έτσι την ποιότητα των υπηρεσιών που παρέχονται στον Κύπριο πολίτη. Μέλη του ΕΤΕΚ μπορούν να γίνουν και εταιρείες. Το Επιμελητήριο προσφέρει στους Κύπριους πολίτες υπηρεσίες διαιτησιών και πραγματογνωμοσυνών σε θέματα που αφορούν τους κλάδους του. Υπεύθυνος Έκδοσης Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου Τ.Θ , 1513, Λευκωσία, Κύπρος Διεύθυνση: Κερβέρου 8, 1016 Λευκωσία, Κύπρος Τηλ: / Φαξ: cyprus@etek.org.cy Γραφείο ΕΤΕΚ στην Πάφο Οδός Σόλωνος Πάφος Τηλ: / Φαξ: Κατά Νόμο Υπεύθυνος Στέλιος Αχνιώτης Εκδότης ΓΝΩΡΑ ΣΥΜΒΟΥΛΟΙ ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑΣ george@gnora.com Διαφημίσεις Πάνος Ανδρέου Τηλ: / Φαξ: pandreou@gnora.com Εκτύπωση Printco Ltd τεύχος 173 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

4 ΣΧΟΛΙΟ ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ Ασφάλεια και Υγεία στην Εργασία - Ο φτωχός συγγενής; Aγαπητοί συνάδελφοι, Το ότι διανύουμε μια εξαιρετικά κρίσιμη χρονική περίοδο, όσον αφορά την κατάσταση της οικονομίας μας, είναι γεγονός που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση. Είναι η εποχή των ισχνών αγελάδων με όλα τα σχετικά συνεπακόλουθά της, τις περικοπές κονδυλίων, τις μειώσεις μισθών, τις εξοικονομήσεις και πάει λέγοντας. Είμαστε στο χαμηλότερο σημείο μιας ύφεσης που λίγο ή πολύ επηρεάζει τον καθένα. Όλοι γνωρίζουμε ότι σε τέτοιες συνθήκες πάντα υπάρχουν συγκεκριμένα θέματα που γίνονται ιδιαίτερα επίκαιρα και αποκτούν αυξημένο ενδιαφέρον ή αντίθετα μπαίνουν στο περιθώριο εν αναμονή καλύτερων ημερών. Συνήθως το βασικό κριτήριο για κατάταξη κάποιων θεμάτων σε επίκαιρα ή μη είναι οικονομικό. Οτιδήποτε προκαλεί εισροή χρημάτων παίρνει προτεραιότητα ενώ αντίθετα σε δεύτερη μοίρα μπαίνουν όλες εκείνες οι δραστηριότητες που απαιτούν εκροή κεφαλαίων, ιδιαίτερα στα πρώτα στάδια της υλοποίησής τους. Αυτή είναι και η προσέγγιση που κακώς υιοθετείται από πολλούς σε θέματα που μεταξύ άλλων άπτονται της Ασφάλειας και της Υγείας, είτε αυτές αφορούν τους εργασιακούς χώρους, τα προϊόντα καθημερινής χρήσης, το οικιακό περιβάλλον κ.λπ. Και για να γίνω πιο σαφής μπορεί να αφορούν μειώσεις στο αρμόδιο προσωπικό, περικοπές στα μέσα προστασίας, φτηνότερα προϊόντα, φτωχότερη εκπαίδευση των εργαζομένων κ.ά. Θα τη χαρακτήριζα απλοϊκή προσέγγιση, που πολλοί αποδέχονται και με τις πράξεις τους στηρίζουν. Το κύριο επιχείρημά τους είναι ότι σε δύσκολους καιρούς θα πρέπει να περικοπούν όλα τα περιττά έξοδα αφού προέχει η επιβίωση και σε δεύτερη μοίρα μπαίνει ό,τι θεωρείται «πολυτέλεια». Δυστυχώς όμως τέτοιες κοντόφθαλμες προσεγγίσεις βλάπτουν ανεπανόρθωτα, γιατί μικρές οικονομικές περικοπές μπορεί να οδηγήσουν σε σημαντικές καταστροφές, όχι μόνο υλικές αλλά κυρίως ανθρώπινες. Άνθρωποι μπορεί να τραυματισθούν, να αρρωστήσουν, να χάσουν τη ζωή τους φέρνοντας παράλληλα πόνο αβάστακτο, τόσο στους ίδιους όσο και στην οικογένεια, στους φίλους, στους συνεργάτες. Παράλληλα για την επιχείρηση που «εξοικονόμησε» αρχίζουν, πέραν των ηθικών προβλημάτων, και τα προβλήματα με τον νόμο που μπορεί να οδηγήσουν σε μακροχρόνιες περιπέτειες. Αγαπητοί συνάδελφοι, περισσότερο από κάθε άλλο επαγγελματία, ο Μηχανικός είναι εκείνος που πρέπει να εντάσσει την προστασία των εργαζομένων και των τρίτων προσώπων στον σχεδιασμό έργων, διεργασιών και προϊόντων, καθώς και στην παραγωγή και χρήση διαφόρων αγαθών. Και ο Μηχανικός πρώτιστα πρέπει να αναγνωρίζει Τα θέματα που σχετίζονται με την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ο φτωχός συγγενής ότι σε τέτοιους χαλεπούς καιρούς χρειάζεται μεν περισυλλογή αλλά ορισμένα πράγματα δεν μπορούν να περικοπούν. Τα θέματα που σχετίζονται με την Ασφάλεια και την Υγεία στην Εργασία δεν πρέπει να αντιμετωπίζονται ως ο φτωχός συγγενής. Οι σχεδιασμοί και τα έργα που τα αφορούν δεν σηκώνουν πειράματα. Το κάθε τι που πρέπει να γίνει για καλύτερη προστασία οφείλουμε να το μελετήσουμε με σοβαρότητα και αίσθημα ευθύνης ασχέτως οικονομικών δεδομένων. Μόνο έτσι θα διατηρήσουμε την καλή μας εικόνα, το υγιές εργασιακό περιβάλλον της επιχείρησής μας αλλά και την αρτιμέλεια όλων όσων αποτελούν μέρος της καθημερινότητάς μας. Ας ξεκινήσουμε λοιπόν τη νέα χρονιά θέτοντας ψηλά τους στόχους μας σε ό,τι αφορά θέματα ασφάλειας και υγείας. Καλή και ασφαλή χρονιά σε όλους! Δρ Τασούλα Κυπριανίδου-Λεοντίδου Χημικός Μηχανικός Επιτροπή Ασφάλειας και Υγείας ΕΤΕΚ Συντακτική Επιτροπή Πρόεδρος: Τασούλα Κυπριανίδου-Λεοντίδου - Χημικός Μηχανικός Μέλη: Ελίζα Βασιλείου - Μηχανολόγος Μηχανικός, Μύρια Κωνσταντινίδου - Αρχιτέκτονας, Χρύσανθος Πισσαρίδης - Αρχιτέκτονας-Συντηρητής, Μαρίνα Σοφιοπούλου Πολιτικός Μηχανικός, Γιάννης Μιχαηλίδης Μηχανικός Τηλεπικοινωνιών Yπεύθυνοι ύλης: Γιάννης Παρμάτζιας - Αν. Γραμματειακός Λειτουργός ΕΤΕΚ, Αντριάνα Μιλτιάδου - Γραμματειακός Λειτουργός ΕΤΕΚ Συντονιστής: Χάρης Σταυρινού - Επιστημονικός Λειτουργός ΕΤΕΚ 4

5 PLANOCOLOR CEMENT ΣΥΣΤΗΜΑΤΑ ΔΙΑΚΟΣΜΗΤΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΡΩΣΕΩΝ Συστήματα από πατητή τσιμεντοκονία με απεριόριστες δυνατότητες για σπίτια, παραθαλάσσιες εξοχικές κατοικίες, ξενοδοχεία, εμπορικά καταστήματα, γραφεία. Υψηλές μηχανικές αντοχές Λείες επιφάνειες χωρίς αρμούς. Σε δάπεδα, τοίχους και οροφές. Κατάλληλα για εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους Άπειρες χρωματικές αποχρώσεις Εφαρμογή από εξειδικευμένα συνεργεία ΔΟΜΟΧΗΜΙΚΗ - Εξειδικευμένα Οικοδομικά Υλικά Βιομηχανική Περιοχή Στροβόλου Τηλ:

6 Άρθρο Προέδρου ΕΤΕΚ Η Κυπριακή Πλατφόρμα Έρευνας και Τεχνολογίας μπορεί να βοηθήσει τον κατασκευαστικό τομέα Το ΕΤΕΚ, στο πλαίσιο της ευρύτερης ευρωπαϊκής αντίληψης για καθορισμό κοινής στρατηγικής και θεματικών προτεραιοτήτων για την έρευνα και την καινοτομία στην κατασκευαστική βιομηχανία δημιουργώντας Εθνικές Πλατφόρμες, έχει δημιουργήσει (από το 2006) την Πλατφόρμα για την Έρευνα και την Τεχνολογία στις Κατασκευές στην Κύπρο (ΠΕΤΕΚΚ). Με την ολοκλήρωση και την παρουσίαση, τον Ιούνιο του 2011, της Στρατηγικής Ατζέντας για τον καθορισμό των ερευνητικών θεματικών προτεραιοτήτων για ολόκληρη την κατασκευαστική βιομηχανία, με χρονικό ορίζοντα το 2030, η οργανωτική επιτροπή της ΠΕΤΕΚΚ πραγματοποίησε ακολούθως διάφορες ενημερωτικές συναντήσεις με αρμόδιους για την έρευνα φορείς, όπως είναι το Ίδρυμα Προώθησης Έρευνας, το Επιστημονικό Συμβούλιο και η υπηρεσία Τεχνολογίας του υπουργείου Εμπορίου και Βιομηχανίας, με σκοπό: Να ενημερώσει για τις ερευνητικές προτεραιότητες του κατασκευαστικού -με την ευρύτερή του έννοια- τομέα Να εισηγηθεί τρόπους ώστε τα ερευνητικά προγράμματα που υλοποιούνται στην Κύπρο να είναι πιο στοχευμένα ως προς την επίλυση των υπαρκτών αναγκών της βιομηχανίας και την αύξηση της ανταγωνιστικότητας του τομέα. Αξίζει να σημειωθεί ότι η φύση της όλης προσπάθειας έχει δυναμικό χαρακτήρα μέσα και από τον τρόπο λειτουργίας της ίδιας της ΠΕΤΕΚΚ. Τόσο η στρατηγική όσο και οι προτεραιότητες θα επανεξετάζονται και θα αναπροσαρμόζονται εξελικτικά με την πάροδο του χρόνου. Στο χρονικό διάστημα που μεσολάβησε, η οργανωτική επιτροπή μελέτησε διάφορες μεθόδους και τρόπους σε σχέση με την ενίσχυση της ερευνητικής δραστηριότητας στον τόπο μας αλλά και τη διερεύνηση πιθανών τρόπων χρηματοδότησης στοχευμένων ερευνητικών προγραμμάτων ενώ παράλληλα αποφάσισε την επαναδιάρθρωση της οργανωτικής της δομής ώστε να καταβληθεί προσπάθεια για άμεση εμπλοκή εταιρειών και εκπροσώπων του κατασκευαστικού τομέα στη δομή της ΠΕΤΕΚΚ ως άμεσα ενδιαφερόμενων σε σχέση με τις πραγματικές ανάγκες και τα αποτελέσματα της έρευνας. Αποφάσισε, επίσης, τον επανακαθορισμό των στόχων της Πλατφόρμας λαμβάνοντας υπόψη την εμπειρία των προηγούμενων χρόνων αλλά και τα νέα δεδομένα που είχαν προκύψει στην κυπριακή οικονομία: 1. Την ανάδειξη και προώθηση των πραγματικών αναγκών της κατασκευαστικής βιομηχανίας για έρευνα Προώθηση ερευνητικών θεματικών προτεραιοτήτων από τις επιχειρήσεις προς τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς για την έρευνα 2. Τη συμμετοχή στον δημόσιο διάλογο προσπάθεια για εκπροσώπηση της ΠΕΤΕΚΚ στην επιτροπή δημόσιου διαλόγου του ΙΠΕ και σε άλλα σχετικά με την έρευνα κέντρα λήψεως αποφάσεων 3. Τη διασύνδεση της κατασκευαστικής βιομηχανίας με τους αρμόδιους κυβερνητικούς φορείς για την έρευνα αλλά και τα ακαδημαϊκά/ερευνητικά ιδρύματα του τόπου η Ευελπιστούμε ότι με τη δραστηριοποίηση της ΠΕΤΕΚΚ θα συμβάλουμε ως Επιμελητήριο στη διεύρυνση των ερευνητικών δραστηριοτήτων στη χώρα μας συμπλήρωση του κενού που παρατηρείται 4. Την ανάδειξη του πολλαπλάσιου οφέλους από την επένδυση στην εφαρμοσμένη έρευνα η οποία προκύπτει από τις ανάγκες των εταιρειών του κατασκευαστικού τομέα 5. Τη διάχυση των αποτελεσμάτων από ερευνητικά προγράμματα με τη διοργάνωση ενημερωτικών παρουσιάσεων και παροχή στήριξης σε ενδιαφερόμενες εταιρείες για την εφαρμογή τους στην πράξη Διασύνδεση με επιχειρήσεις του τομέα που θα ήθελαν να εφαρμόσουν τα αποτελέσματα 6. Την εκπροσώπηση της Κύπρου στην Ευρωπαϊκή Πλατφόρμα για τις Κατασκευές (European Construction Technology Platform ECTP). Καταλήγοντας, το κύριο ζητούμενο, σε αυτή τη φάση τουλάχιστον, είναι η αναγνώριση από τη βιομηχανία των δυνατοτήτων που υπάρχουν και του οφέλους που θα έχουν ώστε να χρηματοδοτηθούν ερευνητικά προγράμματα, αξιοποιώντας το επιστημονικό δυναμικό του τόπου. Ευελπιστούμε ότι με τη δραστηριοποίηση της ΠΕΤΕΚΚ θα συμβάλουμε ως Επιμελητήριο στη διεύρυνση των ερευνητικών δραστηριοτήτων στη χώρα μας αλλά, κυρίως, θα συνδράμουμε στην ανάπτυξη εφαρμοσμένης έρευνας η οποία θα έχει συγκεκριμένα και πρακτικά οφέλη για τον τομέα των κατασκευών και την οικονομία της Κύπρου. Στέλιος Αχνιώτης Πολιτικός Μηχανικός 6

7 Γεωγραφικό Σύστημα Πληροφοριών ArcGIS for Desktop for Server for Mobile & Online Για Μεταφορές και Συγκοινωνιακά ArcGIS Πληροφοριακό Σύστημα για: Εθνικούς Δρόμους, Θαλάσσιες Συγκοινωνίες, Αερομεταφορές Μεταφορά Επιβατών και Επιβατικών Αυτοκινήτων Σιδηρόδρομοι Συντήρηση Οδοστρωμάτων Κυκλοφοριακές Μελέτες για περισσότερες πληροφορίες: MDS Marathon Data Systems e mail: marathon@otenet.gr Λεωφ. Κηφισίας Παράδεισος Αμαρουσίου Αθήνα Τηλ: , Fax:

8 ΘΕΜΑΤΑ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΕΤΕΚ Εξορθολογίστηκε ο τρόπος κατανομής εδρών στο Γενικό Συμβούλιο Κατά τη συνεδρία της Ολομέλειας της Βουλής, στις 12 Δεκεμβρίου 2013, τροποποιήθηκε η πρόνοια του Νόμου του ΕΤΕΚ που αφορούσε την κατανομή των θέσεων εκπροσώπησης του κάθε κλάδου στο Γενικό Συμβούλιο του ΕΤΕΚ. Πλέον η κατανομή γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τον αριθμό των μελών του Επιμελητηρίου που έχουν δικαίωμα εκλογής στον οικείο κλάδο, παρόλο που κάποιο μέλος δύναται να είναι εγγεγραμμένο σε περισσότερους του ενός κλάδους. Επιπρόσθετα, στην κατανομή των θέσεων εκπροσώπησης δεν θα προσμετρούνται όσα μέλη οφείλουν συνδρομές πέραν των τελευταίων τριών ετών. Βασικός σκοπός της πιο πάνω τροποποίησης είναι να επιλύσει το παράδοξο φαινόμενο που παρατηρήθηκε: το ίδιο φυσικό πρόσωπο να προσμετρείται κατά την κατανομή των θέσεων εκπροσώπησης των κλάδων στο Γενικό Συμβούλιο δύο ή και περισσότερες φορές στο σύνολο του αριθμού των μελών. Επίσης, σκοπό έχει να προσμετρούνται στην κατανομή τα μέλη που δεν χρωστούν για περισσότερα από τρία έτη συνδρομές. Δικαίωμα ψήφου θα συνεχίσουν να έχουν όσα μέλη τακτοποιήσουν τις οφειλές τους το αργότερο μέχρι και 9 μέρες πριν την ημερομηνία διεξαγωγής εκλογών. Mελετητικές εταιρείες μπορούν πλέον να διεκδικούν με αξιώσεις μεγάλα έργα Οι εταιρείες μελετών δύνανται πλέον να είναι μέτοχοι σε άλλες εταιρείες μελετών. Η δυνατότητα αυτή δύναται βάσει της τροποποίησης της περί Επιστημονικού Τεχνικού Επιμελητηρίου (ΕΤΕΚ) Νομοθεσίας, που ψηφίστηκε από την Ολομέλεια της Βουλής, την Πέμπτη 12 Δεκεμβρίου Σύμφωνα με την τροποποίηση παρέχεται το δικαίωμα στις εγγεγραμμένες Εταιρείες Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ) να μετέχουν στο μετοχικό κεφάλαιο άλλων εγγεγραμμένων ΕΠΕ, έτσι ώστε οι εταιρείες να μπορούν μεταξύ τους να συστήνουν νέες μελετητικές εταιρείες και ως κοινοπραξία πλέον να διεκδικούν με αξιώσεις μεγάλα έργα, κυρίως του Δημοσίου. Σημειώνεται ότι κατά τις προκηρύξεις μεγάλων έργων το ίδιο το Δημόσιο, για ευνόητους λόγους, επιζητεί την πρακτική της συνεργασίας με έναν προσφοροδότη και όχι με πολλούς. Με την τροποποίηση, κατά την καταχώρηση της εταιρείας, πέραν του αρκτικόλεξου «ΕΠΕ», Τροποποιήθηκε η νομοθεσία ΕΤΕΚ σχετικά με την εγγραφή εταιρειών μελετών θα επιτρέπεται και η χρήση της συντομογραφίας LLC (Limited Liability Company). Σημειώνεται ότι αυτό ήταν και απαίτηση αρκετών μελών του ΕΤΕΚ τα οποία επιθυμούν να εγγράψουν εταιρείες με αγγλική ονομασία. Εξάλλου, στην τροποποίηση του Νόμου απαλείφθηκε η αναφορά η οποία γίνεται στο έντυπο «Αίτηση για Εγγραφή / Ανανέωση Εγγραφής στο Μητρώο Εταιρειών Μελετών» (7ο Παράρτημα, Άρθρα 6Ε και 6ΣΤ), η οποία απαιτούσε για σκοπούς εγγραφής εταιρείας μελετών την προσκόμιση πιστού αντίγραφου της αίτησης εγγραφής εταιρείας, αφού το έγγραφο αυτό δεν αφορά την εγγραφή εταιρειών αλλά αποκλειστικά και μόνο συνεταιρισμούς. Σημαντικό είναι επίσης το γεγονός ότι μειώθηκε η ετήσια συνδρομή που υποχρεούνται με βάση τον Νόμο να καταβάλλουν οι εταιρείες μελετών, από 200,00 σε 100,00 (βάσει και των νέων οικονομικών δεδομένων στην Κύπρο). 8

9 Προκήρυξη νέου Διαγωνισμού για μαθητές Λυκείου και Γυμνασίου «Δράση για την Ενέργεια» Το ΕΤΕΚ και ο Σύνδεσμος Καθηγητών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας (ΟΕΛΜΕΚ), σε συνεργασία με το υπουργείο Παιδείας και Πολιτισμού, προκήρυξαν, για δεύτερη συνεχή χρονιά, τον Παγκύπριο Διαγωνισμό για μαθητές Λυκείου και Γυμνασίου με θέμα «Δράση για την Ενέργεια». Ο διαγωνισμός αφορά όλα τα αναγνωρισμένα από το υπουργείο Παιδείας σχολεία μέσης εκπαίδευσης και θα διοργανωθεί ξεχωριστά για τον λυκειακό και τον γυμνασιακό κύκλο. Ο σκοπός του Διαγωνισμού είναι η ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα εξοικονόμησης ενέργειας και σε τρόπους προστασίας του περιβάλλοντος και η εξοικείωσή τους με επιστημονικές, τεχνολογικές και πρωτοποριακές διαδικασίες. Συγκεκριμένα, μέσα από τον Διαγωνισμό «Δράση για την Ενέργεια», τα μέλη των ομάδων επιδιώκεται να: Ευαισθητοποιηθούν για την προστασία του Περιβάλλοντος Αναζητούν τις πληροφορίες και να κατακτούν τη γνώση από μόνοι τους Αναπτύσσουν κριτική σκέψη, υπευθυνότητα και να καλλιεργήσουν τις κλίσεις και τα ταλέντα τους Επιλύουν προβλήματα Αναπτύσσουν ομαδικό πνεύμα εργασίας μέσα από την ανάπτυξη πρωτοβουλιών που θα προωθούν την αποτελεσματική εμπλοκή όλων των μελών της ομάδας Χρησιμοποιούν σωστά την τεχνολογία και να αποκτούν επιχειρηματικό πνεύμα Θέματα Τα θέματα κατασκευών και έρευνας στα οποία θα διαγωνιστούν οι μαθητές, μέσα από τις σχολικές τους μονάδες, θα πρέπει να είναι σχετικά με τη βέλτιστη αξιοποίηση ή/και εξοικονόμηση ενέργειας. Στην περίπτωση που μαθητές Α Λυκείου δεν θα κάνουν κατασκευή, μπορούν να κατασκευάσουν μοντέλο και Τεχνική Μελέτη ή να διεξαγάγουν Έρευνα-Μελέτη για οποιοδήποτε θέμα συναφές με την Ενέργεια και ειδικότερα με την εξοικονόμηση ενέργειας. Η Έρευνα-Μελέτη μπορεί να γίνει και με τη βοήθεια ερωτηματολογίου όπου αναμένεται να καταγραφούν με λεπτομέρεια όλα τα στάδια μιας έρευνας. Η έκταση της μελέτης για το Λύκειο θα πρέπει να είναι περίπου 3000 λέξεις. ΧΡΗΜΑΤΙΚΑ ΒΡΑΒΕΙΑ Α Λυκείου 1ο Βραβείο: 300,00 2ο Βραβείο: 200,00 3ο Βραβείο: 100,00 4ο Βραβείο: Έπαινος Γυμνασιακός Κύκλος 1ο Βραβείο: 300,00 2ο Βραβείο: 200,00 3ο Βραβείο: 100,00 4ο Βραβείο: Έπαινος Επίσης, ο Σύνδεσμος Καθηγητών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας θα βραβεύσει την πιο καινοτόμο και δημιουργική Κατασκευή/Έρευνα με το ποσό των 100,00, τόσο στο Γυμνάσιο όσο και στο Λύκειο. Στις σχολικές μονάδες που θα διακριθούν θα απονέμεται τιμητική πλακέτα. Στις υπόλοιπες σχολικές μονάδες θα απονέμεται τιμητικό δίπλωμα. Ολόκληρο το ποσό του χρηματικού βραβείου θα κατανέμεται ισόποσα στους διακριθέντες μαθητές του Διαγωνισμού. Χορηγοί του Διαγωνισμού είναι οι εταιρείες Epiphaniou Energy, GEOPET Aluminium και Ergo Energy. Χορηγός Επικοινωνίας: Ο Φιλελεύθερος Περισσότερες πληροφορίες για τον Διαγωνισμό και για την υποβολή των προτάσεων υπάρχουν στις ιστοσελίδες του ΕΤΕΚ ( και του Συνδέσμου Καθηγητών Σχεδιασμού και Τεχνολογίας ( τεύχος 173 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

10 ΘΕΜΑΤΑ Συμπόσιο: «Αρχιτεκτονική της Κύπρου» Ολοκληρώθηκαν με επιτυχία οι εργασίες του τριήμερου διεθνούς Συμποσίου για την Αρχιτεκτονική της Κύπρου, το οποίο διοργάνωσαν η Εταιρεία Κυπριακών Σπουδών, η Κυπριακή Επιτροπή Βυζαντινών Σπουδών, ο Σύνδεσμος Υποτρόφων Α.Γ. Λεβέντη και το Επιστημονικό και Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ). Κατά την έναρξη του Συμποσίου ο πρόεδρος της Εταιρείας Κυπριακών Σπουδών δρ Χαράλαμπος Γ. Χοτζάκογλου καλωσόρισε τους ομιλητές από την Ελλάδα, τη Μ. Βρετανία και την Κύπρο, συμπεριλαμβανομένων των Τουρκοκυπρίων, καθώς και τους πολυάριθμους συνέδρους, οι οποίοι κατέκλυσαν το Παλαιό Αρχιεπισκοπικό Μέγαρο της Λευκωσίας. Τόνισε τη σημασία του πρώτου ειδικού Συμποσίου της αρχιτεκτονικής της Κύπρου με τέτοια πληθώρα ομιλητών και θεματικών, τον συμβολικό ρόλο της αρχιτεκτονικής στην έκφανση ιδεολογικών σημαινομένων σε σχέση με τον ελληνικό χαρακτήρα του νησιού και τους ποικίλους ξένους κατακτητές του και υπογράμμισε το γεγονός της αφιέρωσης του Συμποσίου στον Αναστάσιο Λεβέντη με τη συμπλήρωση 35 χρόνων από τον θάνατό του. Στον χαιρετισμό του ο Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος Β (τον οποίο ανέγνωσε ο θεοφιλέστατος επίσκοπος Μεσαορίας κ. Γρηγόριος) συνεχάρη τους διοργανωτές και τόνισε τη σημασία του Συμποσίου αυτού για αρχαιολόγους, αναστηλωτές και αρχιτέκτονες με γνώμονα την ανάγκη συντήρησης και αναστήλωσης των χριστιανικών ναών στο κατεχόμενο τμήμα της Κύπρου. Ο υπουργός Εξωτερικών Ιωάννης Κασουλίδης ανέδειξε στον χαιρετισμό του τον ρόλο της προσωπικότητας του Αναστάσιου Λεβέντη ως διπλωμάτη και μαικήνα των τεχνών και την προφορά του στην Κύπρο. Η διευθύντρια του τμήματος Αρχαιοτήτων δρ Δέσπω Πηλείδου αναφέρθηκε στις αρχιτεκτονικές προκλήσεις της εποχής μας σχετικά με τη διαχείριση ιστορικών μνημείων και αποκαταστάσεων και τον σημαίνοντα ρόλο της επίβλεψης και καθοδήγησης, που έχει το τμήμα Αρχαιοτήτων, και συνεχάρη τους διοργανωτές για τη σχετική πρωτοβουλία. Παρουσιάσεις Κατά τη διάρκεια των εργασιών του συνεδρίου οι 35 ομιλητές (εκπροσωπώντας 26 επιστημονικούς και ερευνητικούς φορείς, καθώς και πανεπιστημιακά ιδρύματα εντός και εκτός Κύπρου) παρουσίασαν ποικίλες θεματικές, όπως η ιστορία της αρχιτεκτονικής για την παλαιοχριστιανική, βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο, η αρχιτεκτονική της λατινοκρατίας στην Κύπρο, το ζήτημα των ξυλόστεγων ναών, η αποικιακή αρχιτεκτονική και οι ιδεολογικοί συμβολισμοί της, η λαϊκή αρχιτεκτονική της μεγαλονήσου και η αστική αρχιτεκτονική των τελευταίων αιώνων, ενώ μία συνεδρία αφιερώθηκε σε θέματα συντήρησης, αποκατάστασης, αναστήλωσης και πολεοδομίας της μεγαλονήσου. Στο πλαίσιο του Συμποσίου διοργανώθηκε μουσική εκδήλωση, έκθεση αρχιτεκτονικού βιβλίου για την Κύπρο, φωτογραφική έκθεση για τον Αναστάσιο Λεβέντη και οι σύνεδροι ξεναγήθηκαν στη φωτογραφική έκθεση της Ένωσης Κατεχόμενων Κοινοτήτων Επαρχίας Λευκωσίας. Το ΕΤΕΚ Ο κ. Στέλιος Αχνιώτης, πρόεδρος του ΕΤΕΚ, στην ομιλία του στο Συμπόσιο σημείωσε, μεταξύ άλλων, ότι «η αρχιτεκτονική μας παράδοση αποτελεί την υλική έκφραση της πορείας μας μέσα στον χρόνο, συμπυκνώνοντας όλες τις εκφάνσεις της πολιτικής, κοινωνικής και οικονομικής μας ιστορίας. Οι ιστορικές κατασκευές αποτελούν ένα ιδιότυπο παλίμψηστο που συμπυκνώνει όλες τις χρήσεις τους, τις κατοικήσεις τους, όλες τις ιδέες που κάποτε φιλοξένησαν, όλες τις ιστορίες των κοινωνιών και των ανθρώπων που συνέδεσαν τις ζωές τους μαζί τους. Όταν καταφέρουμε να εντοπίσουμε πάνω τους τα ίχνη του χρόνου και της ιστορίας τους, να τα αναλύσουμε και να τα κατανοήσουμε ως μέρος ενός ευρύτερου πολιτιστικού πλαισίου, είμαστε πλέον σε θέση να κατανοήσουμε καλύτερα τον χαρακτήρα της κυπριακής κοινωνίας στο παρόν και να εκτιμήσουμε τις ιδιαιτερότητες της κυπριακής πολιτιστικής κληρονομιάς». Υπενθυμίζοντας τη σχετική ευρωπαϊκή οδηγία που αναφέρει ότι «η αρχιτεκτονική δημιουργία, η ποιότητα των κατασκευών, η αρμονική τους ένταξη στο περιβάλλον, ο σεβασμός των φυσικών και αστικών τοπίων, όπως και της κοινής και ιδιωτικής πολιτιστικής κληρονομιάς, αποτελούν δημόσιο συμφέρον», ο πρόεδρος του Επιμελητηρίου τόνισε ότι στο ΕΤΕΚ «νιώθουμε έντονα την ανάγκη για καλύτερο συντονισμό και περισσότερες ενέργειες ως προς την αρχιτεκτονική πολιτική μας και, κυρίως, ως προς τη διατήρηση, συντήρηση αλλά και χρήση της αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς. Οι ενέργειές μας έχουν ως ευρύτερο στόχο τη θέσπιση πολιτικής, αλλά και την αλλαγή νοοτροπίας, για αυτά τα θέματα. Στο πλαίσιο αυτού του σκεπτικού, το Επιμελητήριο θεωρεί απαραίτητη τη δημιουργία εμπεριστατωμένου αρχείου για τα μνημεία όλων των περιόδων, καθώς και την οργάνωση του πλαισίου για τις διαδικασίες και τη μέθοδο τεκμηρίωσης των μνημείων, με τη χρήση των νέων δυνατοτήτων που μας προσφέρει η σύγχρονη ψηφιακή εποχή. Η τεκμηρίωση είναι το πρώτο βήμα για την προστασία και ανάδειξη των μνημείων μας, και ταυτόχρονα είναι εργαλείο που θα λειτουργήσει αποτρεπτικά για τη σκόπιμη εγκατάλειψη ή παραποίησή τους. Η νομοθεσία πρέπει να εκσυγχρονιστεί, και να αποτελέσει αρωγό στην προσπάθεια για τη διάσωση της πολιτιστικής κληρονομιάς, δίνοντας κατευθυντήριες γραμμές και κίνητρα στους ιδιώτες για την αποκατάσταση και επανάχρηση σημαντικών κτισμάτων. Παράλληλα, μιλώντας πάντα για το νομικό πλαίσιο, θα πρέπει να διευρύνουμε τα όρια της έννοιας του διατηρητέου, ενσωματώνοντας σημαντικά αρχιτεκτονικά κτίσματα και κατασκευές του τελευταίου αιώνα, ενώ παράλληλα θα πρέπει να βελτιστοποιήσουμε τις διαδικασίες για την ανακήρυξη των διατηρητέων, ώστε να τα προστατεύσουμε από τη φθορά και τον αφανισμό». 10

11

12 APΘPA KAI ANAΛYΣEIΣ 12 Ευπρόσδεκτη η δημόσια διαβούλευση για το περιβάλλον αλλά να εφαρμοστεί σωστά δημόσια διαβούλευση που διοργάνω- Η σε, στις 9 Δεκεμβρίου, το υπουργείο Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος με θέμα την εφαρμογή της περιβαλλοντικής νομοθεσίας στην Κύπρο σε θέματα Φύσης, Αποβλήτων/Ρύπανσης και Περιβαλλοντικών Μελετών, έδωσε, ίσως για πρώτη φορά, την ευκαιρία σε κοινωνικούς εταίρους που εμπλέκονται στο θέμα να εκφράσουν τις απόψεις και τις εισηγήσεις τους. Η πρωτοβουλία αυτή του υπουργείου είναι αξιέπαινη, όπως και το προσωπικό ενδιαφέρον του ίδιου του υπουργού, που ήταν παρών στην εκδήλωση, επιβεβαιώνοντας τη σημασία που αποδίδει στη δημόσια διαβούλευση, η οποία αποτελεί ένα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο. Βέβαια, προκειμένου η Πολιτεία να καρπωθεί τα πλήρη οφέλη από τη διαδικασία της δημόσιας διαβούλευσης, θα πρέπει η προσπάθεια αυτή να μην μείνει μόνο μέχρι εδώ αλλά να συνεχιστεί και με άλλες παρόμοιες ενέργειες που θα επιτύχουν την ενεργό συμμετοχή όλων των εταίρων στη διαδικασία παραγωγής περιβαλλοντικής πολιτικής. Εξάλλου, οι σύγχρονες πρακτικές δημόσιας διαβούλευσης που υιοθετούνται σε χώρες με παράδοση στον θεσμό, βασίζονται στην εξ αρχής εμπλοκή όλων των εταίρων προκειμένου, μέσα από τη σύνθεση που θα προκύψει, να βοηθηθεί η διαδικασία παραγωγής πολιτικής. Μια αδυναμία που παρατηρείται κατά τη δημόσια συζήτηση για περιβαλλοντικά θέματα στην Κύπρο είναι η παραγνώριση του δομημένου περιβάλλοντος ως πτυχής που θα πρέπει να μελετάται στους προβληματισμούς που αναπτύσσονται σε σχέση με το περιβάλλον. Ίσως και ως αποτέλεσμα μιας ετεροβαρούς στόχευσης των διαφόρων μη κυβερνητικών εταίρων, εντοπίζεται μια ιδιαίτερη ευαισθησία σε θέματα του φυσικού περιβάλλοντος (δίκτυα Natura, βιοποικιλότητα, προστασία πανίδας και χλωρίδας κλπ), ενώ παραγνωρίζονται εξίσου σημαντικά περιβαλλοντικά θέματα που σχετίζονται με το δομημένο περιβάλλον (μικροκλιματικές αλλαγές, αστικά κέντρα, αστική ρύπανση κλπ). Επίσης, στο πλαίσιο της αναθεώρησης της κρατικής περιβαλλοντικής πολιτικής, θα πρέπει να προβληματίσει την Πολιτεία το θέμα της ποιότητας των μελετών εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Η ρύθμιση του θέματος που αφορά τα προσόντα των ατόμων που έχουν δικαίωμα εκπόνησης τέτοιων μελετών έχει ομολογουμένως καθυστερήσει πολύ. Δυστυχώς, τουλάχιστον εν μέρει, το πρόβλημα αυτό οφείλεται και στη μονομερή προσέγγιση Μια αδυναμία που παρατηρείται κατά τη δημόσια συζήτηση για περιβαλλοντικά θέματα στην Κύπρο είναι η παραγνώριση του δομημένου περιβάλλοντος που υιοθετήθηκε από το αρμόδιο υπουργείο στο πλαίσιο της τελευταίας σχετικής προσπάθειας. Βέβαια, η ποιότητα των μελετών περιβαλλοντικών επιπτώσεων που εκπονούνται υποφέρει ουσιωδώς και από την έλλειψη ανεξαρτησίας και την ανυπαρξία κανόνων δεοντολογίας, που θα πρέπει να διέπει τα άτομα που εκπονούν τις μελέτες αυτές, λαμβάνοντας υπόψη και την ετεροβαρή σχέση που συχνά αναπτύσσεται μεταξύ αυτών και των εργοδοτών τους. Αυτή η σχέση εξάρτησης, όπως εύστοχα χαρακτηρίστηκε από τον ίδιο τον υπουργό, αφού έχει αναγνωριστεί και από τα πλέον επίσημα χείλη, θα πρέπει επίσης να αντιμετωπιστεί. Καταλήγοντας τονίζεται ότι η δημόσια διαβούλευση θα πρέπει να εφαρμοστεί σωστά για να παραγάγει το προσδοκώμενο έργο. Δυστυχώς στη χώρα μας, συχνά, η συμμετοχή των εταίρων επιδιώκεται μόνο για σκοπούς επιβεβαίωσης πολιτικών, για τις οποίες ήδη έχει δαπανηθεί χρόνος και πόροι και αφού τα όποια χρονικά πλαίσια υπήρχαν στον καθορισμό τους έχουν καταστεί ασφυκτικά. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα αναφέρεται συχνά, και αρκετά εύστοχα, το θέμα των εγκαταστάσεων ολοκληρωμένης επεξεργασίας και διαχείρισης αποβλήτων (ΟΕΔΑ), όπου η μεγάλη καθυστέρηση στον καθορισμό της κρατικής πολιτικής για το θέμα και η παραγνώριση των κοινωνικών εταίρων οδήγησαν στα γνωστά αδιέξοδα. Παράλληλα με τα πιο πάνω, θα πρέπει να επισημανθεί ότι, πέρα από την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας, ο ρόλος των κρατικών υπηρεσιών παραμένει πολυσήμαντος και εξαιρετικά κρίσιμος στη διαδικασία παραγωγής πολιτικής. Προκειμένου, όμως, οι κρατικές υπηρεσίες να καταστούν πιο αποτελεσματικές σε αυτή τους την αποστολή θα πρέπει να αντιμετωπιστούν μια σειρά προβλήματα. Μεταξύ άλλων, θα πρέπει να εκλείψουν οι μονομερείς προσεγγίσεις ενώ θα πρέπει επιτέλους να επιλυθεί και το θέμα της διασποράς εξουσιών μεταξύ υπουργείων και υπηρεσιών, που δυσχεραίνει τη διαδικασία παραγωγής πολιτικής και καθιστά δυσκολότερη την επίτευξη του στόχου για βιώσιμη και αειφόρο ανάπτυξη. Τα προβλήματα που παρουσιάστηκαν στον συντονισμό των αρμόδιων υπουργείων, Εσωτερικών και Γεωργίας, Φυσικών Πόρων και Περιβάλλοντος, αλλά και η διγλωσσία των κρατικών υπηρεσιών για το θέμα των μονάδων ΟΕΔΑ είναι και πάλι χαρακτηριστικά. Χριστόδουλος Χατζηοδυσσέως Διευθυντής ΕΤΕΚ

13

14 APΘPA KAI ANAΛYΣEIΣ Η σωστή διαχείριση των Συστημάτων Διαχείρισης ανάπτυξη, εφαρμογή και πιστοποίηση Συστημάτων Διαχείρισης της Ποιότητας, αποτελεί Η -τα τελευταία τουλάχιστον 20 χρόνια- ένα δυναμικό εργαλείο της εύρυθμης λειτουργίας εταιρειών και οργανισμών. Η ραγδαία αναγνώριση ότι η εφαρμογή και η ανεξάρτητη πιστοποίηση ενός Συστήματος Διαχείρισης με βάση διεθνώς αναγνωρισμένα πρότυπα (π.χ. η σειρά ISO 9000 για την Ποιότητα, ISO για την Περιβαλλοντική Διαχείριση, ISO για την Ασφάλεια & Υγιεινή Τροφίμων, OHSAS για την Ασφάλεια & Υγεία στην Εργασία, κλπ), προσέφερε σημαντικά οφέλη στον γενικότερο εταιρικό στρατηγικό σχεδιασμό και οδήγησε πολλές εταιρείες στην υιοθέτησή τους. Η πιστοποίηση ενός Συστήματος Διαχείρισης από ανεξάρτητο φορέα πιστοποίησης αποτελούσε ανέκαθεν τον μοναδικό τρόπο επικύρωσης της συμμόρφωσης του εν λόγω Συστήματος με το αντίστοιχο πρότυπο ή πρότυπα που η εκάστοτε εταιρεία επέλεγε να υιοθετήσει. Η αρχική πιστοποίηση ενός Συστήματος Διαχείρισης, αλλά και η διατήρηση αυτής, γίνεται μέσω προγραμματισμένων επιθεωρήσεων στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης. Ο σκοπός της επιθεώρησης απλός και συγκεκριμένος: μέσα από τον έλεγχο ενός αντιπροσωπευτικού δείγματος των εργασιών της εταιρείας βασισμένο σε απτά στοιχεία και τεκμήρια, να καθοριστεί εάν υπάρχει συμμόρφωση του Συστήματος Διαχείρισης με τις απαιτήσεις των εφαρμοσμένων προτύπων. Μια εταιρεία, όμως, μπορεί να προσεγγίσει την έννοια της συμμόρφωσης σε δύο επίπεδα: το γράμμα του προτύπου ή το γράμμα μαζί με το πνεύμα του προτύπου. Προς αποφυγή οποιασδήποτε παρερμηνείας, η πιο πάνω επιλογή δεν αποτελεί επιλογή μεταξύ σωστού και λάθους. Είναι και οι δύο αποδεκτές επιλογές. Αποτελεί όμως επιλογή μεταξύ επιφάνειας και ουσίας, στασιμότητας και συνεχούς βελτίωσης, επανάπαυσης και ευκαιριών. Αποτελεί επιλογή για το πώς μια εταιρεία προσδοκά να διαχειριστεί το Σύστημα Διαχείρισής της. Τι σημαίνει όμως ένα Σύστημα Διαχείρισης που ικανοποιεί όχι μόνο το γράμμα αλλά και το πνεύμα του προτύπου; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά ενός τέτοιου ουσιαστικού Συστήματος; Η πλήρης απάντηση είναι πολυδιάστατη και μακροσκελής, αλλά στο ελάχιστο κάποιος θα μπορούσε να παραθέσει τα πιο κάτω σημαντικά σημεία κλειδιά: Ευελιξία: Τα ΣΔ πρέπει να είναι απλά και κατανοητά. Πρέπει να εμπεριέχουν μηχανισμούς γρήγορης ανταπόκρισης σε αλλαγές στις συνθήκες μιας επιχείρησης. Είναι καιρός να καταρριφθεί ο μύθος ότι Συστήματα Διαχείρισης = γραφειοκρατία. Προσαρμογή: Τα ΣΔ πρέπει να εξελίσσονται και να προσαρμόζονται στις ανάγκες μιας εταιρείας. Εάν μια εταιρεία είναι το σώμα, τότε το ΣΔ είναι το ρούχο Η αρχική πιστοποίηση ενός Συστήματος Διαχείρισης, αλλά και η διατήρηση αυτής, γίνεται μέσω προγραμματισμένων επιθεωρήσεων στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης ποιος θα ήθελε να φορεί ρούχα σε λάθος νούμερο; Αποκέντρωση: Μια εταιρεία αποτελεί το άθροισμα πολλών διεργασιών, τμημάτων και ανθρώπων. Η εφαρμογή ενός ΣΔ πρέπει να είναι υπόθεση όλων τα one man shows ανήκουν στον χώρο του θεάτρου. Ενεργή διοικητική εμπλοκή: Όσο καλή και εάν είναι μια ομάδα, πόσο αποτελεσματική θα μπορούσε να είναι εάν οι οδηγίες του προπονητή απουσιάζουν ή δεν είναι ξεκάθαρες; Συμμετοχή και Διαβούλευση προσωπικού: Οι καλύτερες ιδέες για βελτίωση ενός ΣΔ προέρχονται από αυτούς που το χρησιμοποιούν καθημερινά στην πρώτη γραμμή. Αξιοποίηση στοιχείων και πληροφοριών: Τα ιστορικά στοιχεία και οι πληροφορίες που απορρέουν από την εφαρμογή ενός ΣΔ, μπορεί να είναι θησαυρός για μια εταιρεία. Η σωστή αξιοποίησή τους δύναται να οδηγήσει την εταιρεία στη βελτίωση και την εξέλιξή της. Φυσικά αυτή η πορεία προς την εφαρμογή ενός Συστήματος Διαχείρισης δεν είναι εύκολη υπόθεση για τις εταιρείες. Προϋποθέτει χρόνο και πόρους. Το σημαντικότερο, όμως, προϋποθέτει διάθεση για αλλαγή. Και η αλλαγή φέρνει αντίσταση, γιατί εμπεριέχει την πιθανότητα του λάθους και της αποτυχίας σε μια επιθεώρηση. Εδώ είναι το σημείο στο οποίο και ο ρόλος των επιθεωρητών γίνεται σημαντικός, γιατί είναι καθήκον τους να αξιολογούν την όλη εικόνα η πρόθεση πίσω από μια μη συμμόρφωση μπορεί να είναι σημαντικότερη από την ίδια τη μη συμμόρφωση! Εάν οι επιθεωρητές αναμένουν από τις εταιρείες να ασχοληθούν με την ουσία των Συστημάτων, το ίδιο πρέπει να πράττουν και εκείνοι. Οι εποχές των αποκλίσεων για «χαμένα κόμματα και τελείες», θα πρέπει να παρέλθουν για πάντα! Η εμπειρία των τελευταίων χρόνων φανερώνει ποικίλες προσεγγίσεις από τις κυπριακές εταιρείες όσον αφορά τα Συστήματα Διαχείρισης. Είναι σημαντικό όμως να συνεχίσουν να εκτιμούν σωστά τα οφέλη που μπορούν να αποκομίζουν από αυτά. Οι πρωτόγνωρες συνθήκες που αντιμετωπίζουν όλες οι εταιρείες σήμερα, απαιτούν τη μέγιστη αξιοποίηση όλου του «οπλοστασίου» τους. Τα Συστήματα Διαχείρισης αποτελούν μέρος του οπλοστασίου αυτού μπορεί να μην είναι όπλα πρώτης γραμμής, αλλά είναι εκεί έτοιμα να δώσουν τη δική τους μάχη υπέρ της ποιότητας. Εναπόκειται σε αυτές να τα χρησιμοποιήσουν σωστά. Ιωάννα Ελευθερίου Επικεφαλής Επιθεωρητής Κυπριακή Εταιρεία Πιστοποίησης (ΚΕΠ) 14

15 VS Xρησιμοποιώντας τον πιο πάνω κωδικό, μπορείτε να εγγραφείτε εντελώς δωρεάν στο newsletter μας, μέσω του site μας QUICK TIPS & IDEAS SUBSCRIBE TO OUR FREE SALES TUTORIALS VISIT OUR WEBSITE / INFO@VERYSYMBOL.COM

16 APΘPA KAI ANAΛYΣEIΣ Εξελίξεις στις προσπάθειες για ανάλυση των επικίνδυνων χημικών προϊόντων εισαγωγή νέων περιορισμών στη χρήση επικίνδυνων χημικών ουσιών έχει εξελιχθεί σε έναν Η από τους βασικούς στόχους της ευρωπαϊκής πολιτικής που καλύπτει τα θέματα διαχείρισης των χημικών προϊόντων. Μέσα από τις διαδικασίες που έχουν τροχιοδρομηθεί στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Χημικών Προϊόντων (ECHA) ολοένα και αυξάνονται οι ρυθμοί με τους οποίους νέοι περιορισμοί εισάγονται στο Παράρτημα XVII του Ευρωπαϊκού Κανονισμού REACH, του Κανονισμού που καλύπτει θέματα Καταχώρισης, Αξιολόγησης, Αδειοδότησης και Περιορισμών στη χρήση χημικών ουσιών. Με τους νέους περιορισμούς επιδιώκεται η καλύτερη προστασία του καταναλωτή, του εργαζόμενου αλλά και του περιβάλλοντος από την επαφή ή έκθεση σε τοξικές χημικές ουσίες. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι οι πρόσφατες προτάσεις για εισαγωγή νέων περιορισμών όπως είναι η απαγόρευση της χρήσης της χημικής ουσίας 1,4 διχλωροβενζόλιο στα αρωματικά χώρου και στα αποσμητικά τουαλέτας σε συγκέντρωση ίση ή μεγαλύτερη του 1% κ.β. και η απαγόρευση της χρήσης αλάτων του Cr(VI) σε δερμάτινα είδη ή αντικείμενα που έχουν δερμάτινα μέρη, εάν η συγκέντρωση του Cr(VI) είναι ίση ή μεγαλύτερη των 3 ppm. Σημειώνεται ότι το διχλωροβενζόλιο έχει ταξινομηθεί ως καρκινογόνος ουσία ενώ το Cr(VI) προκαλεί ερεθισμό στο δέρμα κατά την επαφή. Παράλληλα όμως με τους νέους περιορισμούς ξεκίνησε και μια άλλη προσπάθεια, αυτή της καταγραφής των αναλυτικών μεθόδων με τις οποίες μπορούν να αναλυθούν διάφορα προϊόντα για εντοπισμό των ελεγχόμενων χημικών ουσιών. Αυτή η δραστηριότητα έχει ιδιαίτερη σημασία αφού θα είναι η αφετηρία για τη δημιουργία μιας Βάσης Δεδομένων στην οποία θα αποθηκεύονται όλες οι αποδεκτές αναλυτικές μέθοδοι ανάλυσης για κάθε περιορισμό. Η ύπαρξή της θα διευκολύνει σημαντικά την εργασία των αναλυτικών εργαστηρίων που ασχολούνται με αναλύσεις προϊόντων για ελεγχόμενες χημικές ουσίες ενώ θα επιταχύνει και τις διαδικασίες ελέγχου που εφαρμόζουν οι αρμόδιες αρχές των κρατών μελών. Η προσπάθεια αυτή είναι ήδη σε εξέλιξη στο πλαίσιο σχετικής Ομάδας Εργασίας της Επιτροπής FORUM (καλύπτει όλα τα θέματα επιτήρησης της εφαρμογής της χημικής νομοθεσίας) του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Χημικών Προϊόντων (ECHA). Μέχρι στιγμής έχουν προκαταρκτικά συλλεγεί ορισμένες πληροφορίες και δημιουργήθηκε μια Βάση Δεδομένων την οποία θα κληθούν να «εμπλουτίσουν» με νέα δεδομένα τα κράτη μέλη. Σε αυτή τη Βάση Δεδομένων θα συνεχίσουν να προστίθενται πληροφορίες, αφού έχει ήδη ζητηθεί από τα κράτη μέλη να αποστείλουν αιτήματα υποβολής δεδομένων στα εργαστήρια της επικράτειάς τους που διενεργούν αυτού του είδους τις αναλύσεις. Αναμένεται ότι τα πρώτα αποτελέσματα της προσπάθειας αυτής θα είναι διαθέσιμα εντός του Εν κατακλείδι θα μπορούσε κανείς να πει ότι η ολοκλήρωση της διαδικασίας αυτής θα οδηγήσει όχι μόνο στην καταγραφή των κατάλληλων και πιο αξιόπιστων αναλυτικών μεθόδων αξιολόγησης χημικών προϊόντων αλλά και στη διασφάλιση ότι όσοι έλεγχοι διεξάγονται από τα εμπλεκόμενα αναλυτικά εργαστήρια δίνουν αποτελέσματα που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες του επηρεαζόμενου επαγγελματία ή καταναλωτή. Δρ Τασούλα Κυπριανίδου-Λεοντίδου Ημερίδα για την Παραγωγή και την Ασφάλεια του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου Η όλη διοργάνωση ήταν πολύ επιτυχημένη και οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από επιστήμονες με ειδικές γνώσεις σε θέματα διεργασιών υγροποίησης φυσικού αερίου Στις 12 Νοεμβρίου διεξήχθη στις εγκαταστάσεις του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου Ημερίδα που συνδιοργανώθηκε από το Ευρωπαϊκό Πανεπιστήμιο, το ΕΤΕΚ, την Hyperion Systems Engineering Ltd και το τμήμα Επιθεώρησης Εργασίας. Την Ημερίδα παρακολούθησαν πέραν των 100 ατόμων τα οποία είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από επιστήμονες, κορυφαίους στον τομέα τους, για θέματα ειδικού ενδιαφέροντος σχετιζόμενα με τις εγκαταστάσεις εκμετάλλευσης και υγροποίησης του φυσικού αερίου. Ειδικότερα, εκπρόσωπος της υπηρεσίας Ενέργειας παρουσίασε τους ισχύοντες σχεδιασμούς και τις εξελίξεις στο θέμα της εξόρυξης του φυσικού αερίου της Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης της Κύπρου. Στη συνέχεια ο διευθύνων σύμβουλος της Υπερίων δρ Συμεών Κασσιανίδης παρουσίασε την εμπειρία της εταιρείας του στην προσομοίωση εγκαταστάσεων υγροποίησης φυσικού αερίου και παραδείγματα από εγκεκριμένες μελέτες που έχουν γίνει. Ο καθηγητής Χημικής Μηχανικής του Imperial College του Λονδίνου δρ Κώστας Παντελίδης παρουσίασε την προσέγγιση που έχει αναπτύξει η επιστημονική του ομάδα για βελτιστοποίηση, μέσω μοντέλων της λειτουργίας των εγκαταστάσεων φυσικού αερίου. Ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Carleton του Καναδά δρ Γιώργος Χατζησοφοκλέους παρουσίασε το θέμα της διατήρησης συνθηκών ασφάλειας και υγείας στις εγκαταστάσεις εξόρυξης και υγροποίησης φυσικού αερίου. Εκπρόσωποι της εταιρείας Technip παρουσίασαν τη δική τους εμπειρία και πρακτικά θέματα που σχετίζονται με τη λειτουργία των εγκαταστάσεων υγροποίησης φυσικού αερίου. Η όλη διοργάνωση ήταν πολύ επιτυχημένη και οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να ενημερωθούν από επιστήμονες με ειδικές γνώσεις σε θέματα διεργασιών υγροποίησης φυσικού αερίου. Όπως τόνισε και ο πρόεδρος του ΕΤΕΚ Στέλιος Αχνιώτης, στον χαιρετισμό του, το τερματικό υγροποίησης φυσικού αερίου εφόσον γίνει πράξη, θα είναι το μεγαλύτερο και πιο δαπανηρό έργο υποδομής από ίδρυσης της Δημοκρατίας. Ως τέτοιο απαιτεί τον μέγιστο επαγγελματισμό τόσο κατά το στάδιο του σχεδιασμού και της κατασκευής όσο και κατά το στάδιο της λειτουργίας του. Στην καλύτερη επίτευξη του στόχου αυτού σίγουρα θα συμβάλουν διοργανώσεις όπως αυτή του Εργαστηρίου για την Παραγωγή και Ασφάλεια του Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. 16

17 Επιθέσεις κοινωνικής μηχανίκευσης (social engineering attacks) σε μηχανογραφικά συστήματα μηχανογράφηση της πλειοψηφίας των λειτουργιών του Δημόσιου Τομέα Η τα τελευταία χρόνια αποτελεί το πλέον καταλυτικό μέσο για τη βελτίωση της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της οικονομικότητας του κρατικού μηχανισμού. Επιπρόσθετα, οι προοπτικές από τη χρήση του διαδικτύου ενισχύουν σε τεράστιο βαθμό τις δυνατότητες συλλογής, επεξεργασίας και παροχής πληροφοριών σε όλα τα ενδιαφερόμενα μέρη από το κράτος. Η διασύνδεση μεταξύ συστημάτων είτε σε τοπικό είτε σε παγκόσμιο επίπεδο (διαδίκτυο) αποτελεί και την αχίλλειο πτέρνα των σύγχρονων πληροφοριακών συστημάτων αφού υπάρχει πλέον η δυνατότητα κακόβουλοι εισβολείς να εξαπολύσουν επιθέσεις αψηφώντας οποιαδήποτε γεωγραφικά σύνορα. Πέρα από τις τεχνικές πηγές κινδύνου για τα μηχανογραφικά συστήματα (όπως για παράδειγμα η ανεπαρκής θωράκιση, αδυναμίες στις τεχνικές προδιαγραφές κλπ), εξαιρετικά σημαντικοί κίνδυνοι πηγάζουν από τους ίδιους τους χρήστες των μηχανογραφικών συστημάτων. Οι μοντέρνες επιθέσεις κοινωνικής μηχανίκευσης (social engineering attacks) στοχεύουν στην άγνοια ή την ευπιστία του ανθρώπινου παράγοντα παρακάμπτοντας οποιεσδήποτε αυτοματοποιημένες ασφαλιστικές δικλίδες. Κοινά και συχνά παραδείγματα αποτελούν τα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου από κακόβουλους εισβολείς προσποιούμενους «χρηματοπιστωτικούς οργανισμούς», τα οποία καλούν τους χρήστες να αλλάξουν τους κωδικούς ασφαλείας τους σε συγκεκριμένες ιστοσελίδες ή ακόμη και να εγκαταστήσουν συγκεκριμένα προγράμματα στον υπολογιστή τους για «αντιμετώπιση ιών ή κακόβουλων λογισμικών». Τα είδη Σε γενικές γραμμές, υπάρχουν δύο είδη επιθέσεων κοινωνικής μηχανίκευσης, αυτές που γίνονται με φυσικά μέσα (π.χ. διαπροσωπικές σχέσεις) και αυτές που γίνονται με τη βοήθεια μηχανογραφικών συστημάτων. Η πρώτη περίπτωση περιλαμβάνει επιθέσεις όπου κακόβουλοι εισβολείς προσποιούνται ότι είναι κάποιοι άλλοι (π.χ. τεχνικοί συστημάτων, αντιπρόσωποι τραπεζικών οργανισμών) ώστε να πείσουν τους χρήστες να τους αποκαλύψουν σημαντικά δεδομένα ή να τους παραχωρήσουν πρόσβαση σε ευαίσθητες περιοχές ενός οργανισμού (π.χ. δωμάτια εξυπηρετητών - servers). Περιλαμβάνει επίσης παρακολουθήσεις με οπτικά και μηχανικά μέσα ή ακόμη και αναζήτηση ευαίσθητων πληροφοριών στα απορρίμματα ενός οργανισμού (dumpster diving). Η δεύτερη περίπτωση περιλαμβάνει επιθέσεις μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ή κακόβουλων ιστοσελίδων για απόκτηση εμπιστευτικών πληροφοριών (phishing attacks) ή ακόμη και με σκοπό την απόκτηση πρόσβασης σε υπολογιστές χρηστών (client side attacks). Περιλαμβάνει επίσης απάτες μέσω pop-ups σε ιστοσελίδες (π.χ. ενημέρωση χρηστών ότι έχουν κερδίσει σημαντικά ποσά σε κληρώσεις τα οποία μπορούν να διεκδικήσουν παραθέτοντας προσωπικά στοιχεία ή και πιστωτικές κάρτες Spanish lottery attacks, ή καλώντας τους να εγκαταστήσουν λογισμικά προστασίας των υπολογιστών τους τα οποία στην πραγματικότητα είναι κακόβουλα fake antivirus attacks). Εκτός από τις εμφανείς οικονομικές ζημιές (π.χ. αδυναμίες διεκπεραίωσης εργασιών, αδράνεια ανθρώπινου δυναμικού και πιθανές χρηματικές ποινές) μέσω κακόβουλης πρόσβασης σε στοιχεία/δεδομένα οργανισμών, οι εν λόγω επιθέσεις ενδέχεται να επιφέρουν σημαντικά πλήγματα τόσο στην αξιοπιστία όσο και στην αποδοτικότητα ενός οργανισμού επηρεάζοντας και τη γενική εικόνα του στο κοινό/αγορά. Διαχείριση κρίσης Η αντιμετώπιση τέτοιων επιθέσεων προϋποθέτει την ύπαρξη και την καλλιέργεια μιας κουλτούρας ασφάλειας εντός κάθε οργανισμού σε όλα τα επίπεδα. Το προσωπικό του οργανισμού θα πρέπει να ενημερωθεί με πρακτικό τρόπο για τους κινδύνους που απορρέουν από τη χρήση μηχανογραφικών συστημάτων καθώς και για τις πιθανές μεθόδους επιθέσεων κοινωνικής μηχανίκευσης ώστε να μπορούν να τις εντοπίζουν και να τις αντιμετωπίζουν αποτελεσματικά. Θα πρέπει ουσιαστικά να εμπεδωθεί σε κάθε άτομο μια κουλτούρα «υγιούς» καχυποψίας. Υπό το φως του σοβαρού αντίκτυπου των εν λόγω επιθέσεων για το Δημόσιο, η Ανεξάρτητη Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου της Κυπριακής Δημοκρατίας ως ο αρμόδιος σύμβουλος του κράτους όσον αφορά τη βελτίωση της αποδοτικότητας, της αποτελεσματικότητας και της οικονομικότητας του Δημοσίου Τομέα, έχει εντάξει στους Ελέγχους Διεισδυτικότητας (Penetration Tests) που διενεργεί στους Δημόσιους Οργανισμούς και την εξομοίωση επιθέσεων κοινωνικής μηχανίκευσης από κακόβουλους εισβολείς (hackers). Κύριος στόχος της υπηρεσίας είναι να αναδείξει τη σημαντικότητα του ανθρώπινου παράγοντα ως κύριας πηγής κινδύνου για τα μηχανογραφικά συστήματα καθώς και η αφύπνιση και η ενημέρωση των διευθυντικών στελεχών για τη σημαντικότητα της παροχής κατάλληλης εκπαίδευσης στο προσωπικό των οργανισμών τους. Επισημαίνεται ότι η Υπηρεσία Εσωτερικού Ελέγχου είναι η μοναδική Δημόσια Υπηρεσία που έχει τη δυνατότητα διενέργειας ολοκληρωμένων ελέγχων διεισδυτικότητας σε Δημόσιους Οργανισμούς. Τα τελευταία χρόνια, το εξειδικευμένο κλιμάκιο της υπηρεσίας έχει διενεργήσει μεγάλο αριθμό ελέγχων σε νευραλγικά και κρίσιμα συστήματα και εφαρμογές του Δημοσίου, παρέχοντας πολύτιμες εισηγήσεις και συστάσεις για την αντιμετώπιση κενών ασφαλείας και για την ενδυνάμωσή τους. Επιπρόσθετα, με τη συμμετοχή της ως παρατηρητής σε επιτροπές καθορισμού τεχνικών προδιαγραφών μηχανογραφικών συστημάτων, επιτροπές ασφαλείας καθώς και σε ομάδες εφαρμογής και εγκατάστασης μηχανογραφικών συστημάτων παρέχει πολύτιμες αλλά εμπιστευτικής φύσεως συμβουλές ώστε να θωρακιστούν κατάλληλα τα υφιστάμενα καθώς και τα μελλοντικά μηχανογραφικά συστήματα του κράτους ώστε να διασφαλίζεται επαρκώς η ακεραιότητα, η εμπιστευτικότητα και η διαθεσιμότητα των πληροφοριών που διαχειρίζονται και είναι αποθηκευμένες σε αυτά. Ανδρέας Μ. Λαμπριανού Έφορος Εσωτερικού Ελέγχου της Δημοκρατίας τεύχος 173 ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ

18 APΘPA KAI ANAΛYΣEIΣ Συμπεράσματα από το αρχιτεκτονικό συνέδριο «Λεμεσός: Μια ανανεωμένη παράκτια μητρόπολη» Με επιτυχία διεξήχθη, στις 18 Νοεμβρίου 2013, στον Χαρουπόμυλο στη Λεμεσό, το αρχιτεκτονικό συνέδριο «Λεμεσός: Μια ανανεωμένη παράκτια μητρόπολη! Αρχιτεκτονική και ταυτότητα». Το συνέδριο ήταν μια πρωτοβουλία της Επιτροπής Ανάπτυξης και Τουρισμού και του προέδρου της αρχιτέκτονα Γιάννη Αρμεύτη. Το συνέδριο παρακολούθησαν με μεγάλο ενδιαφέρον πλήθος κόσμου αφού η αίθουσα του Χαρουπόμυλου ήταν υπερπλήρης. Οι ομιλητές έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στη σχέση της πόλης της Λεμεσού με τη θάλασσα και στις προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής μεταξύ των δύο λιμανιών. Σημειωτέον ότι στην παραθαλάσσια αυτή περιοχή ευρίσκονται οι εγκαταστάσεις παραδοσιακών οινοβιομηχανιών, όπως ΚΕΟ, ΣΟΔΑΠ και ΛΟΕΛ, οι οποίες σταδιακά αποσύρονται. Ο χαρακτήρας της περιοχής αναμένεται να αλλάξει ριζικά αφού το Σχέδιο Περιοχής ευρίσκεται αυτή τη στιγμή υπό αναθεώρηση ως εκ τούτου το ενδιαφέρον για την περιοχή αυτή είναι μεγάλο. Στη σχετική Έκθεση, που έγινε από τον υπουργό Εσωτερικών, για το πιο πάνω Σχέδιο, γίνεται αναφορά σε ολοκληρωμένο σχεδιασμό της περιοχής, ώστε να αποτελέσει έναν πολυσύνθετο πόλο γραφειακών, οικιστικών, επιχειρηματικών και τουριστικών δραστηριοτήτων, πολιτιστικών υποδομών και εγκαταστάσεων αναψυχής με στόχο, ανάμεσα σε άλλα, πέρα από την αποκατάσταση και αναζωογόνηση της συγκεκριμένης περιοχής, τη δημιουργία ενός σύνθετου και πολυλειτουργικού κέντρου, καθώς και παρεμβατικών δράσεων που θα αναβαθμίσουν αυτό το τμήμα της πόλης και θα προσδώσουν μια μοναδική δυναμική ταυτότητα στην περιοχή. Ομιλίες και παρουσιάσεις Το συνέδριο άνοιξε με εισαγωγική ομιλία του ο δήμαρχος Λεμεσού Ανδρέας Χρίστου. Ακολούθησε ομιλία από τον ακαδημαϊκό και διευθυντή του ιστορικού αρχείου Λεμεσού Μίμη Σοφοκλέους, ο οποίος έκαμε μια ενδιαφέρουσα ιστορική αναδρομή της Λεμεσού με έμφαση στην εμπορική ανάπτυξη και στην πολιτιστική δραστηριότητα που χαρακτήριζε ανέκαθεν την πόλη. Ο Γιάννης Αρμεύτης αναφέρθηκε στις δυνατότητες ανάπτυξης της Λεμεσού και της ανάδειξής της σε μητρόπολη της ανατολικής Μεσογείου. Ένα στοιχείο της σύγχρονης προσέγγισης, όπως ανέφερε, είναι η απελευθέρωση της πόλης από τα αυτοκίνητα και η προώθηση υπαλλακτικών μέσων διακίνησης όπως το ποδήλατο και το περπάτημα. Υπογράμμισε επίσης ότι στον σχεδιασμό του νέου παραλιακού μετώπου πρέπει να αποφευχθούν παλιά λάθη, όπως ο αποκλεισμός της υπόλοιπης πόλης από τη θάλασσα. Οι ομιλητές έδωσαν ιδιαίτερη σημασία στη σχέση της πόλης της Λεμεσού με τη θάλασσα και στις προοπτικές ανάπτυξης της περιοχής μεταξύ των δύο λιμανιών Πρόσθεσε ότι η πόλη της Λεμεσού υποφέρει από έλλειψη ανοικτών δημόσιων χώρων, κάτι που θα πρέπει να ληφθεί υπόψη στον σχεδιασμό της σημαντικής παραθαλάσσιας αυτής περιοχής. Μεγάλο ενδιαφέρον προσέλκυσαν οι παρουσιάσεις των διεθνούς φήμης αρχιτεκτόνων Daniel Libeskind και Marcus Jatsch. Αμφότεροι παρουσίασαν πληθώρα φωτογραφιών από έργα τους σε μεγάλες πόλεις οι οποίες γειτνιάζουν με το υγρό στοιχείο. Ο Daniel Libeskind παρουσίασε αρκετά από τα έργα του μεταξύ των οποίων και το Ground Zero στη Νέα Υόρκη, στο σημείο όπου κατέρρευσαν οι Δίδυμοι Πύργοι από την επίθεση τον Σεπτέμβριο του Στο έργο αυτό μέσα από καινοτόμες προσεγγίσεις δημιουργούνται ταυτόχρονα μεγάλοι δημόσιοι χώροι με στόχο την αναζωογόνηση της περιοχής. Παρουσίασε επίσης το Εβραϊκό Μουσείο και το Μουσείο Τέχνης του Ντένβερ. Αίσθηση προκάλεσαν οι αναφορές του ότι «η πόλη είναι ένα ζωντανό σώμα και η ψυχή της είναι οι πολίτες της» ως επίσης και η σημασία που έχει η συμμετοχή της φύσης σε μια ανάπτυξη (nature must be fully participant). Όσον αφορά την ανάπτυξη μιας πόλης, αυτή δεν πρέπει να περιορίζεται στην ανέγερση κτιρίων αλλά και στην εξέλιξή της σε πόλο έλξης (a city must develop magnetism). Αναφερόμενος στις προοπτικές της Λεμεσού είπε ότι σε τέτοιες στιγμές δεν πρέπει να υπάρχει δισταγμός να κατατίθενται μεγάλες καινοτόμες ιδέες και πρόσθεσε χαρακτηριστικά πως χρειάζονται «ιδέες που κάνουν τα φρύδια να σηκώνονται» (ideas that make people raise their eyebrows). Ο Marcus Jatsch παρουσίασε πρωτοποριακά έργα που σχεδιάστηκαν από τον οίκο Martha Scwartz Partners σε πόλεις όπως το Τορόντο, τη Βενετία, το Λονδίνο, τη Βαρκελώνη κλπ. Ο Marcus Jatsch τόνισε ότι στον σχεδιασμό τέτοιων μεγάλων έργων πρέπει να λαμβάνεται σοβαρά υπόψη η αειφορία. Παράλληλα με την επιχειρηματική δραστηριότητα πρέπει να επιδιώκεται εξαρχής και η ποιότητα ζωής των κατοίκων. Μιλώντας στο ίδιο μήκος κύματος με τον Daniel Libeskind υπογράμμισε τη μεγάλη σημασία συνύπαρξης του πράσινου και των δημόσιων χώρων με τις υποδομές για επιχειρηματική και τουριστική δραστηριότητα. Αναφερόμενος στο γεγονός ότι η περιοχή μεταξύ των δύο λιμανιών είναι τώρα υποβαθμισμένη είπε ότι ακριβώς σε τέτοιες περιοχές γίνονται συνήθως τα πιο πετυχημένα έργα, και ανέφερε σαν παράδειγμα την αναγέννηση της περιοχής του Λονδίνου London Docks. Απαντώντας σε ερώτηση τι θα πρότεινε επιγραμματικά για την επιτυχία μιας ανάπτυξης ο Marcus Jatsch δήλωσε με έμφαση «plant as many trees as you can!». Η δήλωσή του αυτή έγινε δεκτή με ενθουσιώδη χειροκροτήματα από τους παρευρισκόμενους στο συνέδριο. Ενδιαφέρουσα ήταν επίσης και η τοποθέτησή του ότι σε τέτοια παραθαλάσσια/παραποτάμια έργα, τα κτίρια πρέπει να μένουν μακριά από το νερό. Είπε επίσης ότι στη μελέτη ενός σχεδίου περιοχής δεν πρέπει να εμπλέκονται μόνο πολιτικοί, διοικητικοί λειτουργοί (administrators) και αρχιτέκτονες αλλά και άλλες ειδικότητες, και ανέφερε χαρακτηριστικά το πρόβλημα της βίας και της παραβατικότητας για την αντιμετώπιση των οποίων πρέπει να καλούνται και κοινωνιολόγοι. Συζήτηση Σε ερώτηση ποιο είναι το προβλεπόμενο μέγιστο ύψος των κτιρίων της περιοχής ο Γιάννης Αρμεύτης είπε ότι αυτό αναμένεται να είναι της τάξης των τεσσάρων ορόφων. Ο δήμαρχος Ανδρέας Χρίστου είπε ότι τα ψηλά κτίρια δεν πρέπει να μας φοβίζουν εφόσον δεν αλλοιώνουν τον επιδιωκόμενο χαρακτήρα της περιοχής. Ο Marcus Jatsch από την άλλη είπε ότι το σημαντικό δεν είναι το ύψος των κτιρίων 18