ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Προβιοτικές ιδιότητες στελεχών λακτοβακίλλων απομονωμένων από κόκκους κεφίρ. Μαναβάκη Μαλαματένια

Μέγεθος: px
Εμφάνιση ξεκινά από τη σελίδα:

Download "ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ. Προβιοτικές ιδιότητες στελεχών λακτοβακίλλων απομονωμένων από κόκκους κεφίρ. Μαναβάκη Μαλαματένια"

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ Προβιοτικές ιδιότητες στελεχών λακτοβακίλλων απομονωμένων από κόκκους κεφίρ Μαναβάκη Μαλαματένια ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 2014

2 Προβιοτικές ιδιότητες στελεχών λακτοβακίλλων απομονομένων από κόκκους κεφίρ Μαναβάκη Μαλαματένια Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονίκης (ΑΤΕΙ), Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, Θεσσαλονίκη ΤΘ 141 Υποβολή Πτυχιακής διατριβής που αποτελεί μέρος των απαιτήσεων για την απονομή του Πτυχίου του Τμήματος Τεχνολογίας Τροφίμων του ΤΕΙ Θεσσαλονίκης. Εισηγητής: Λυκοτραφίτη Ελένη Εξεταστική επιτροπή: Παπαντωνίου Δημήτριος Δημητρέλη Γεωργία 1

3 Προβιοτικές ιδιότητες στελεχών λακτοβακίλλων απομονομένων από κόκκους κεφίρ Μαναβάκη Μαλαματένια Αλεξάνδρειο Τεχνολογικό Εκπαιδευτικό Ίδρυμα Θεσσαλονικης (ΑΤΕΙ), Τμήμα Τεχνολογίας Τροφίμων, Θεσσαλονίκη ΤΘ 141 Περίληψη Σκοπός της πτυχιακής εργασίας ήταν η μελέτη στελεχών Lactobacillus kefiri απομονωμένων από κόκκους κεφίρ, ως προς τις προβιοτικές τους ιδιότητες. Ειδικότερα μελετήθηκε η αντοχή των στελεχών σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις χολικών αλάτων, η ανάπτυξη τους σε διαφορετικό ph καθώς και η αντιμικροβιακή δράση τους έναντι συγκεκριμένων παθογόνων μικροοργανισμών. Τα αποτελέσματα έδειξαν ότι στις δυο τιμές ph 2 και ph 3 παρατηρήθηκε στατιστικά σημαντική μείωση (p<0.05) του πληθυσμού του Lactobacillus kefiri C 1.. Στο ph 2 από 8,1 log cfu/ml σε 15 λεπτά μειώθηκε κατά 6 log cfu/ml πέφτοντας κάτω από το όριο ανιχνευσιμότητας της τεχνικής. Στο ph 3 από 8,3 log cfu/ml σε 45 λεπτά μειώθηκε κατά 1,8 log cfu/ml ενώ σε 2 ώρες κατά 3,6 log cfu/ml. Παράλληλα δεν παρατηρήθηκε καμία στατιστικά σημαντική (p<0,05) μεταβολή στον πληθυσμό του στελέχους σε υπόστρωμα Phosphate Buffered Saline (PBS) με προσθήκη 0,4% (w/v) χολικών αλάτων και στο υπόστρωμα χωρίς χολικά άλατα (έλεγχος), καθώς ο πληθυσμός παρέμεινε σταθερός στους ~ 6,5 log cfu/ml κατά τη διάρκεια του πειράματαος. Τέλος, αντιμικροβιακή δράση παρατηρήθηκε μόνο από τον Lactobacillus kefiri F4Aa έναντι των παθογόνων Salmonella enterica serotype Typhimurium DT193 και Listeria monocytogenes Scott A ενώ όλα τα υπόλοιπα στελέχη δεν παρουσίασαν αντιμικροβιακή δράση. 2

4 Abstract The aim of the present dissertation was to investigate potential probiotic properties of Lactobacillus kefiri strains, isolated from kefir grains. The capacity of Lactobacillus kefiri C1 strain to survive under acidic condition and certain bovine bile salt concentration,was examined. Antimicrobial activity of Lactobacillus kefiri strains against certain pathogenic bacteria was also investigated. The results showed that L. kefiri C1 survived well at ph 3 but performed poorly at ph 2. At ph 2, the population of L. kefiri C1 declined by 6 log cfu/ml in 15 minutes from a starting inoculum of 8,1 log cfu/ml. At ph 3, from a starting inoculum of 8,3 log cfu/ml, the population of L. kefiri C1 was reduced by 1,8 log cfu/ml in 45 minutes and by 3,6 log cfu/ml after two hours of experiment. There was, no statistically (p<0,05) significant difference in the population of L. kefiri C1 when inoculated in Phosphate Buffered Saline (PBS) containing 0,4% (w/v) bovine bile and PBS alone (control). The population remained stable at ~ 6,5 log cfu/ml for the duration of the experiment (6 h). Antimicrobial activity was observed when L. kefiri F4Aa was used against L monocytogenes and Salmonella typhimurium, whereas no inhibition was observed when the other L. kefiri strains were tested against the same pathogens. 3

5 Περιεχόμενα 1. Κεφίρ Γενικά Μικροβιοχλωρίδα κεφίρ Παραγωγή και συντήρηση του O γαστρεντερικός σωλήνας του ανθρώπου Αποίκηση του γαστρεντερικού σωλήνα Εντερική χλωρίδα Ο ρόλος της χλωρίδας Προβιοτικοί μικροοργανισμοί Περιγραφή προβιοτικών Κριτήρια επιλογής προβιοτικών Οξυγαλακτικά βακτήρια και λακτοβάκιλλοι Ευεργετικές ιδιότητες προβιοτικών Παθογόνοι μικροοργανισμοί Escherichia coli Γενικά χαρακτηριστικά Ταξινόμηση της E. coli Ανάπτυξη της E. coli Listeria monocytogenes Γενικά χαρακτηριστικά Ταξινόμηση της L. monocytogenes Ανάπτυξη της L. monocytogenes Salmonella typhimurium Γενικά χαρακτηριστικά Ταξινόμηση της S. Typhimurium Ανάπτυξη της S. typhimurium

6 5.Αντιμικροβιακή δράση προβιοτικών Αντιμικροβιακές ουσίες που παράγονται απο τα βακτήρια Βακτηριοσίνες και οξέα Σκοπός της παρούσας πτυχιακής Υλικά και μέθοδοι Στελέχη Υλικά Προετοιμασία βακτηριακών στελεχών Αντοχή στα χολικά άλατα Αντοχή στην οξύτητα Αντιμικροβιακή δράση Στατιστική ανάλυση Αποτελέσματα Αντοχή του στελέχους Lactobacillus kefiri C1 σε ph 2 και Αντοχή του στελέχους Lactobacillus kefiri C1 σε χολικά άλατα Αντιμικροβιακή δράση των στελεχών του L. kefiri Αντιμικροβιακή δράση του στελέχους L. kefiri Α Αντιμικροβιακή δράση του στελέχους L. kefiri D1b Αντιμικροβιακή δράση του στελέχους L. kefiri F4Aa Συζήτηση Προτάσεις για μελλοντική έρευνα Βιβλιογραφία

7 Συντμήσεις Cfu: colony-forming unit E. coli: Escherichia coli GRAS: generally recognized as safe L. kefiri: Lactobacillus kefiri L. grayi: Listeria grayi L. innocua: Listeria innocua L. ivanovii: Listeria ivanovii L. monocytogenes: Listeria monocytogenes L.seeligeri: Listeria seeligeri L. welshimeri: Listeria welshimeri S. enteritidis: Salmonella enteritidis S. paratyphi: Salmonella paratyphi S. typhi: Salmonella typhi S. typhimurium: Salmonella Typhimurium 6

8 1. Κεφίρ 1.1 Γενικά Το κεφίρ είναι ένα φυσικό προβιοτικό γαλακτοκομικό προϊόν με μακραίωνη ιστορία. Ιδιαίτερα γνωστό και διαδεδομένο στις περιοχές του Καυκάσου όπου και καταναλωνόταν σε μεγάλες ποσότητες από τους κατοίκους. Λόγω των ευεργετικών του ιδιοτήτων η διάδοση του ήταν γρήγορη, ενώ η μαζική παραγωγή του ξεκίνησε στη δεκαετία του 30. Πρόκειται για ένα υπόξινο λευκό ρόφημα το οποίο παράγεται απο φρέσκο γάλα όταν σε αυτό προστεθεί ποσότητα νωπών κόκκων κεφίρ που θα προκαλέσουν τη ζύμωση της λακτόζης. (Gronnevik et al., 2011) 1.2 Μικροβιοχλωρίδα κεφίρ Οι κόκκοι του κεφίρ οπτικά δίνουν την εντύπωση σφουγγαριού ή μικρών συστάδων κουνουπιδιού. Αξιοσημείωτο γεγονός αποτελεί ότι η μικροβιοχλωρίδα του κεφίρ μπορεί να έχει διαφορετική σύσταση ανάλογα με την περιοχή προέλευσης του. Κυρίως όμως αποτελείται από, μια μάζα οξυγαλακτικών βακτηρίων, φιλικών για τον ανθρώπινο οργανισμό όπως Lactobacillus, Lactococcus, Leuconostoc, Streptococcus, ζύμες όπως Kluyveromyces, Candida και Saccharomyces και ενός μοναδικού υδατοδιαλυτού πολυσακχαρίτη που ονομάζεται κεφιράνη. Το πλέγμα που δημιουργείται από την κεφιράνη περικλείει τα οξυγαλακτικά βακτηρια και τις ζύμες μαζί. (Puerari et al., 2012) Ορισμένοι από τους παραπάνω μικροοργανισμούς εντάσσονται στην κατηγορία των προβιοτικών. Αποτελούν μια ομάδα ζωντανών οργανισμών όπου μακροχρόνιες και εμπεριστατωμένες έρευνες καταδεικνύουν τα πολλαπλά και ευεργετικά οφέλη τους. 7

9 1.3 Παραγωγή και συντήρηση του Οι Gronnevik et al. (2011) αναφέρουν πως για την παραδοσιακή παραγωγή του κεφίρ αρχικά γίνεται η προσθήκη των κόκκων σε αγελαδινό γάλα. Η αναλογία γάλακτος και κόκκων είναι 1 προς 20. Στη συνέχεια το γάλα αφήνεται σε θερμοκρασία δωματίου στους C για 20 ώρες προκειμένου να πραγματοποιηθεί η ζύμωση του γάλακτος. Τέλος το προϊόν που παράγεται περιέχει πολύ μικρή ποσότητα σε λακτόζη, αφού αυτή έχει υποστεί ζύμωση και τα προϊόντα μεταβολισμού των μικροοργανισμών. Οι κόκκοι εξάγονται από το γάλα με τη βοήθεια κόσκινου και μπορούν να χρησιμοποιηθούν για τη ζύμωση καινούριας ποσότητας γάλακτος. Η υφή του είναι παχύρευστη ενώ η γεύση του όξινη. Η συντήρηση του είναι μια εύκολη διαδικασία αφού γίνεται σε θερμοκρασίες 4±2 0 C για 3 έως 4 εβδομάδες (Leite et al., 2013) όπου και παρατηρείται σημαντική μείωση των ζωντανών μικροοργανισμών. 8

10 2. O γαστρεντερικός σωλήνας του ανθρώπου Το γαστρεντερικό σύστημα αποτελεί ένα από τα πλέον βασικότερα και πολύπλοκα ανατομικά συστήματα του ανθρώπινου οργανισμού. Βασικός του ρόλος είναι η δίοδος, η πέψη, η χρήση και αποβολή της τροφής. Αποτελείται από τη στοματική κοιλότητα, το φάρυγγα, τον οισοφάγο και ακολουθούν το στομάχι, το δωδεκαδάκτυλο, το λεπτό και το παχύ έντερο. Τα τέσσερα τελευταία τμήματα συνθέτουν τον γαστρεντερικό σωλήνα. Με μία σειρά διαδικασιών που ξεκινούν από το στομάχι και τη διάσπαση των τροφών από το υδροχλωρικό οξύ, συνεχίζουν στο δωδεκαδάκτυλο με την έκκριση παγκρεατικών και χολικών υγρών και καταλήγουν στο λεπτό και παχύ έντερο όπου με την παρουσία της μικροβιοχλωρίδας ολοκληρώνεται η διαδικασία. 2.1 Αποίκηση του γαστρεντερικού σωλήνα Από τη στιγμή της γέννησης ενός ανθρώπου ξεκινά η διαμόρφωση της εντερικής μικροβιοχλωρίδας του. Το πρώτο στάδιο κατά το οποίο το νεογέννητο έρχεται σε επαφή με μικροοργανισμούς αποτελεί ο τρόπος γέννησης του και αν αυτός επέρχεται με φυσιολογικό τοκετό ή όχι. Αρχικά κυριαρχούν γένη βακτηρίων όπως η Escherichia και ο Streptococcus. Το δεύτερο στάδιο κατά το οποίο συνεχίζει η διαμόρφωση αποτελεί ο επισιτισμός του. Βρέθηκε ότι νεογνά που τρεφόταν αποκλειστικά με μητρικό γάλα παρουσίασαν μεγάλη αύξηση σε Bifidobacterium και ταυτόχρονη μείωση σε Escherichia coli καθώς και Streptococcus, ενώ απών ήταν το Clostridium (Holzapfel et al. 1998). Ταυτόχρονα, σε νεογνά που τρεφόταν με φόρμουλες του εμπορίου η μικροβιοχλωρίδα ήταν πιο περίπλοκη με μεγάλους αριθμούς Bacteroides, Clostridium και Streptococcus. To Bifidobacterium υπήρχε αλλά σε μικρότερα ποσοστά σε 9

11 σχέση με τα νεογνά που τρεφόταν αποκλειστικά με μητρικό γάλα. Είναι προφανές λοιπόν ότι η αποίκηση του γαστρεντερικού σωλήνα ξεκινά πολύ νωρίς και διαμορφώνεται ανάλογα με την τροφή που ο άνθρωπος καταναλώνει. Στη διαμόρφωση αυτή λαμβάνουν μέρος και άλλοι παράγοντες όπως αναφέρουν οι Holzapfel et al. (1998) που σχετίζονται από τη μια πλευρά με την κατάσταση της υγείας του ανθρώπου, την ηλικία του, το στρες, το περιβάλλον στο οποίο ζεί και από την άλλη με παράγοντες που αφορούν τα ίδια τα μικροβιακά κύτταρα. Οι τελευταίοι εξαρτώνται από το ph και τις εκκρίσεις στο περιβάλλον των μικροοργανισμών, τη φυσιολογία τους, τη θνησιμότητα καθώς και την ικανότητα επιβίωσης και αναπαραγωγής τους, την ικανότητα να επικολλούνται στα τμήματα του εντερικού σωλήνα, τη διατροφική τους ευλυγισία και την ανταγωνιστικότητα τους ως προς τα άλλα είδη. Γενικότερα όμως έχει αποδειχθεί ότι όσο η ηλικία αυξάνεται ή το άτομο νοσεί παρατηρείται αύξηση των βακτηρίων όπως η Escherichia coli και μείωση των Bifidobacterium (Holzapfel et al. 1998). 2.2 Εντερική χλωρίδα Η εντερική χλωρίδα αποτελεί ένα ιδιαίτερα περίπλοκο και εύθραυστα ισορροπημένο σύστημα το οποίο μόνο τα τελευταία χρόνια έχει μελετηθεί ενδελεχώς. Οι γνώσεις για τις αλληλεπιδράσεις και τον ακριβή τρόπο λειτουργίας του παραμένουν ακόμα περιορισμένες. Οι έρευνες όμως που έχουν διεξαχθεί συγκλίνουν στο συμπέρασμα ότι παίζει αδιαμφισβήτητα ένα πολύ σημαντικό ρόλο στην κατάσταση της υγείας των ανθρώπων όπως επίσης και των ζώων. Το οικοσύστημα λοιπόν του εντερικού σωλήνα αποτελεί μία πολύ μεγάλη περιοχή που έρχεται σε επαφή με το περιβάλλον συγκρίνοντάς την με το υπόλοιπο σώμα. Η επιφάνεια που καταλαμβάνει υπολογίζεται γύρω στα τετραγωνικά μέτρα, παρέχοντας έτσι τον 10

12 απαιτούμενο χώρο ώστε να πραγματοποιηθούν όλες οι διαδικασίες πέψης, ανάπτυξης και παραγωγής των μικροοργανισμών. (Holzapfel et al., 1998). Οι Aureli et al., (2011), σε μια πιο πρόσφατη μελέτη ανέφεραν ότι η επιθηλιακή επιφάνεια πάνω στην οποία αναπτύσσεται η εντερική χλωρίδα καταλαμβάνει τετραγωνικά μέτρα κατατάσσοντας την έτσι στη δεύτερη μεγαλύτερη επιφάνεια στο ανθρώπινο σώμα μετά την επιφάνεια του αναπνευστικού συστήματος. Στην έρευνα που διεξήγαγαν οι Holzapfel et al., (1998) αναφέρεται επίσης ότι η γαστρεντερική οδός ενός ενήλικου ανθρώπου φιλοξενεί ζωντανά βακτήρια, δέκα φορές τον αριθμό των ευκαρυωτικών κυττάρων σε όλους τους ιστούς του ανθρωπίνου σώματος. Η χλωρίδα αυτή μαζί με το βλεννογόνο του εντέρου αποτελούν ένα είδος εμποδίου, δηλαδή ένα πολύ σημαντικό αμυντικό σύστημα ενάντια στους παθογόνους μικροοργανισμούς ή και στις επιβλαβείς ενώσεις μέσα στο έντερο ( Aureli et al., 2011). Η μικροβιακή αποίκηση του γαστρεντερικού σωλήνα διαφέρει από τμήμα σε τμήμα όπως γίνεται φανερό και στο Σχήμα 2.1 και εκτιμάται ότι κατά προσέγγιση 500 διαφορετικά είδη αναπτύσσονται στο εσωτερικό του σωλήνα. Στην αρχή του εντερικού σωλήνα όπου και προηγείται η στοματική κοιλότητα το ph που επικρατεί είναι ουδέτερο. Στο στομάχι το ph κυμαίνεται από 2.5 ως 3.5 παράγοντας καταστροφικός για το πλήθος των μικροβίων. Οι πληθυσμοί τους φτάνουν μέχρι και τα 10 3 cfu/ml και αποτελούνται κυρίως από Gram-θετικά βακτήρια όπως Lactobacilli. Στο δωδεκαδάκτυλο όπου εκκρίνονται χολικά άλατα και παγκρεατικά υγρά καθώς και στο λεπτό έντερο παρατηρούμε μια μικρή αύξηση μικροοργανισμών μέχρι και 10 5 cfu/ml και περιλαμβάνει συνήθως Lactobacilli και Streptococci. Στον ειλεό ο πληθυσμός αυξάνεται περαιτέρω στα 10 7 cfu/ml ενώ στο παχύ έντερο φτάνει στο μέγιστο cfu/ml. Σε αυτά τα τμήματα η χλωρίδα αποτελείται από Lactobacilli, 11

13 Enterobacteriaceae, Bifidobacteria, Enterococcus, Peptococcus, Clostridia, Bacteroides και πολλά άλλα (Holzapfel et al., 1998). Σχήμα 2.1. Μικροβιακή αποίκηση του ανθρώπινου γαστρεντερικού σωλήνα (Holzapfel et al., 1998). 2.3 Ο ρόλος της χλωρίδας Η εντερική μικροβιοχλωρίδα εκτελώντας πολυάριθμες φυσιολογικές λειτουργίες προσφέρει θετικά στη συνολική υγεία του ατόμου. Ως εκ τούτου η διατάραξη της ή η δυσλειτουργία της μπορεί να επιφέρει 12

14 αρνητικές επιπτώσεις. Τυπικά βακτηριακά είδη που αναπτύσσονται σε αυτό το περιβάλλον φαίνεται να μπορούν να: Διασπούν την τροφή παράγοντας ένζυμα που συμβάλλουν στο μεταβολισμό της Παράγουν λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας, κύριας σημασίας για την λειτουργία του πεπτικού συστήματος (Del Piano et al., 2006) Παράγουν ορισμένες βιταμίνες του συμπλέγματος Β και Κ Ενεργοποιούν το ανοσοποιητικό σύστημα Αντιστέκονται στην αποίκηση του εντερικού σωλήνα από εξωτερικά παθογόνα βακτήρια (Aureli et al., 2011) Μεταβολίζουν καρκινογόνες ενώσεις (Amara και Shibl, 2013) Παράγουν προστατευτικά ένζυμα (Holzapfel et al., 1998) Ιδιαίτερης σημασίας είναι ο ρόλος της χλωρίδας ως ενεργοποιητής του ανοσοποιητικού συστήματος και ως εμποδίου προς τους παθογόνους μικροοργανισμούς όσο αφορά την αποίκιση του εντέρου από αυτούς. Αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας του οργανισμού, αρκεί κανείς να λάβει υπόψη την τεράστια ποικιλία παθογόνων και όχι μόνο βακτηρίων, που φτάνουν στην εντερική περιοχή και δεν καταφέρνουν καν να εγκατασταθούν (Holzapfel et al., 1998). 13

15 3. Προβιοτικοί μικροοργανισμοί Tα οφέλη της μικροβιακής χλωρίδας του εντέρου είναι πολλαπλά. Πληθώρα επιστημονικών ερευνών επαλήθευσαν τις ικανότητες ζύμωσης και παραγωγής λιπαρών οξέων μικρής αλυσίδας, την ικανότητα διέγερσης του ανοσοποιητικού συστήματος και την προώθηση της καλής υγείας του ξενιστή (Tuohy et al., 2005). Η γνώση της δράσης των μικροοργανισμών αυτών είναι γνωστή όπως και η πρακτική χρήση τους για ζύμωση τροφίμων και παραγωγή νέων προϊόντων, εδώ και αρκετούς αιώνες. Όσο περίεργο και αν φαίνεται η χρήση αυτών των μικροοργανισμών έχει τις ρίζες της βαθιά στο χρόνο όπου όπως αναφέρουν οι Amara και Shibl, (2013) είχαν χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή διαφόρων τύπων τυριών, γιαούρτης, ροφημάτων με ή χωρίς αλκοόλ και άλλων προϊόντων. Παρόλα αυτά ο βραβευμένος με νόμπελ στην ιατρική το 1908, Ilya Ilyich Metchnikoff υπήρξε ο πρώτος που ερεύνησε και εντόπισε το φαινόμενο αυτό που σήμερα ονομάζουμε προβιοτικούς μικροοργανισμούς. Συνδέοντας τη γνώση της ύπαρξης των 2 επικρατέστερων βακτηρίων στη γιαούρτη, Lactobacillus bulgaricus και Streptococcus thermophilus, και τις στατιστικές για την μακροβιότητα Βούλγαρων χωρικών που κατανάλωναν σε μεγάλες ποσότητες γιαούρτη κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι προβιοτικοί αυτοί μικροοργανισμοί προωθούσαν την καλή υγεία των ατόμων που τους κατανάλωναν (Amara και Shibl, 2013). 3.1 Περιγραφή προβιοτικών Ο σύγχρονος ορισμός όπως αυτός έχει καθιερωθεί από τον οργανισμό FAO/WHO ορίζει ως προβιοτικά τους ζωντανούς μικροοργανισμούς, που 14

16 όταν προσκολλούνται στον εντερικό σωλήνα σε επαρκείς ποσότητες, προσφέρουν οφέλη στον ξενιστή. Διάφοροι τύποι βακτηρίων και ζυμών χρησιμοποιούνται σαν προβιοτικά με τα επικρατέστερα να αναφέρονται στην παρακάτω λίστα: I. Lactobacillus: acidophilus, sporogenes, plantarum, rhamnosus, reuteri, fermentum, lactis, brevis, casei, paracasei II. III. IV. Bifidobacterium: bifidum, infantis, longum, thermophilum, breve, lactis, animalis Streptococcus: lactis, cremoris, alivarius, thermophilis Pediococcus V. Enterococcus VI. Saccharomyces cerevisiae, Saccharomyces boulardii, Aspergilus niger, Aspergilus oryzue (Amara και Shibl, 2013). 3.2 Κριτήρια επιλογής προβιοτικών Με in vitro αλλά και in vivo έρευνες συγκεκριμένα κριτήρια καθιερώθηκαν προκειμένου ο προς εξέταση μικροοργανισμός να πιστοποιηθεί ως προβιοτικός. Οι προσεγγίσεις μέσω των οποίων εξετάζεται, χωρίζονται σε 3 κατηγορίες. Αρχικά τα γενικά χαρακτηριστικά του όπως η προέλευση, η καθαρότητα και ο χαρακτηρισμός του έχουν πρωταρχική σημασία. Το κάθε στέλεχος πρέπει να αναγνωρίζεται και να ταυτοποιείται ξεχωριστά με μοριακές μεθόδους (Gueimonde και Salminen, 2006). Ιδιαίτερη και εκτενής μελέτη πραγματοποιήθηκε και στον τομέα της ασφάλειας του καταναλωτή κατά τη χρήση του μικροοργανισμού, καθώς θα πρέπει να 15

17 αποδειχθεί η μη τοξικότητα του, η μη παθογόνος ιδιότητα και γενικά η κατάταξη του στα τρόφιμα που θεωρούνται γενικά ασφαλή προς κατανάλωση (GRAS) (Klaenhammer και Kullen, 1999). Η δεύτερη κατηγορία αφορά τη βιωσιμότητα και τη σταθερότητα του εξεταζόμενου μικροοργανισμού. Με τον όρο βιωσιμότητα εκφράζεται η ικανότητα του να πολλαπλασιάζεται σε μεγάλους αριθμούς μέσα στον εντερικό σωλήνα και εξίσου να παραμένει ζωντανός και να αναπτύσσεται, εντός του τροφίμου, σε δυσμενείς συνθήκες, όπως αυτές της επεξεργασίας τροφίμων (αφυδάτωση, κατάψυξη, αποθήκευση). Μέσα στα θεμιτά τεχνολογικά του χαρακτηριστικά συγκαταλέγεται φυσικά και η οργανοληπτική του ποιότητα καθώς ένα μη γευστικά αποδεκτό τρόφιμο δε θα μπορούσε ποτέ να παραχθεί σε βιομηχανική κλίμακα. Επιπλέον η γενετική σταθερότητα και η σταθερότητα των χαρακτηριστικών του μικροοργανισμού κατά την επεξεργασία του κρίθηκαν σημαντικοί παράγοντες για την επιλογή του όπως ανέφεραν οι Klaenhammer και Kullen, (1999). Τέλος, στην κρισιμότερη κατηγορία συμπεριλαμβάνονται τα κριτήρια που αφορούν τα λειτουργικά και φυσιολογικά χαρακτηριστικά του. Σε αυτά συναντώνται η αντοχή σε χαμηλές τιμές ph, η αντοχή στα γαστρικά, παγκρεατικά υγρά και τα χολικά άλατα. Η προσήλωση στο εντερικό επιθήλιο, ο ανταγωνισμός προς τα παθογόνα βακτήρια και η διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος (Salminen et al., 1998). Σύμφωνα με τους Klaenhammer και Kullen, (1999) σημαντική είναι η μεταβολική δραστηριότητα των μικροοργανισμών, η παραγωγή αντιμικροβιακών και αντικαρκινικών ουσιών και γενικότερα η επίδειξη ενός ή πολλών ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία του καταναλωτή. 16

18 3.3 Οξυγαλακτικά βακτήρια και λακτοβάκιλλοι Αναγνωρισμένη κατηγορία προβιοτικών οργανισμών αποτελούν τα οξυγαλακτικά βακτήρια. Τα βακτήρια αυτά παρουσιάζουν ευεργετικά οφέλη στον ξενιστή λόγω της φυσικής παρουσίας τους στον εντερικό σωλήνα και της προώθησης της καλής υγείας του ξενιστή. Σαν ομάδα η κατηγορία αυτή μελετήθηκε στις αρχές του 19 ου αιώνα. Η επίδραση αυτών των μικροοργανισμών στα τρόφιμα κέρδισε άμεσα το ενδιαφέρον της επιστημονικής κοινότητας και με την πολύτιμη βοήθεια του Pasteur το 1857 μελετήθηκε η οξυγαλακτική ζύμωση, ενώ το 1873 απομονώθηκαν οι πρώτες καλλιέργειες των οξυγαλακτικών βακτηρίων από τον Lister. Το 1890 μελετήθηκε η επίδραση των μικροοργανισμών αυτών στη ζύμωση του γάλακτος και μελετήθηκαν πολλές κατηγορίες τροφίμων όπου τα οξυγαλακτικά βακτήρια είχαν ζυμωτική δράση (Stiles και Holzapfel, 1997). Τα οξυγαλακτικά βακτήρια είναι Gram θετικά, αερόβια, καταλάση αρνητικά ραβδία ή κόκκοι που παράγουν γαλακτικό οξύ σαν βασικό προϊόν μεταβολισμού. Σαν κομμάτι των προβιοτικών επιδεικνύουν παρόμοια χαρακτηριστικά όπως η αντοχή σε χαμηλές τιμές ph και σε συγκεντρώσεις χολικών αλάτων, η εύκολη προσκόλληση στα επιθηλιακά κύτταρα του εντέρου και η αναστολή των παθογόνων βακτηρίων (Xiaoming et al., 2012). Τα πιo σημαντικά γένη οξυγαλακτικών βακτηρίων αποτελούν οι Lactobacillus, Lactococcus, Enterococcus, Streptococcus, Pediococcus, Leuconostoc, Weissella, Carnobacterium, Tetragenococcus και Bifidobacterium (Klein et al., 1998). Οι Stiles και Holzapfel, (1997) ασχολήθηκαν με το πολύ μεγάλο και σημαντικό γένος των λακτοβακίλλων. Ανέφεραν ότι το γένος Lactobacillus 17

19 αποτελούν ζυμωτικοί, οξεοανθεκτικοί μικροοργανισμοί με πολύπλοκες θρεπτικές απαιτήσεις που χρησιμοποιούνται ως καλλιέργειες έναρξης για μια πληθώρα ζυμούμενων τροφίμων όπως τυριά, κρέατα, κρασιά, μπύρες και άλλα. Οι λακτοβάκιλλοι σύμφωνα με τους ίδιους συγγραφείς, χωρίζονται σε 3 κατηγορίες με βάση τα φαινοτυπικά χαρακτηριστικά τους. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει, τους υποχρεωτικά ομοζυμωτικούς, που ζυμώνουν τη γλυκόζη αποκλειστικά σε γαλακτικό οξύ ενώ δεν ζυμώνουν τις πεντόζες και το γλυκονικό οξύ. Εδώ συγκαταλέγονται οι Lactobacillus acidophilus, bulgaricus, delbrueckii, kefiranofaciens, kefirgranum και άλλοι. Η δεύτερη κατηγορία είναι οι προαιρετικά ετεροζυμωτικοί λατοβάκιλλοι που ζυμώνουν τις εξόζες σε γαλακτικό οξύ και παράγουν αέριο από το γλυκονικό οξύ αλλά όχι από τη γλυκόζη. Οι Lactobacillus alimentarius, casei, paracasei, plantarum, rhamnosus και άλλοι ανήκουν σε αυτή την κατηγορία. Ενώ η τρίτη κατηγορία είναι οι υποχρεωτικά ετεροζυμωτικοί λακτοβάκιλλοι που ζυμώνουν τις εξόζες σε γαλακτικό οξύ, οξικό οξύ, αιθανόλη και διοξείδιο του άνθρακα. Επίσης παράγουν αέριο από τη ζύμωση της γλυκόζης. Αυτού του είδους λακτοβάκιλλοι είναι οι brevis, fermentum, kefir, parakefir, reuteri, vaginalis και άλλοι. 3.4 Ευεργετικές ιδιότητες προβιοτικών Πολλαπλοί μηχανισμοί δράσης έχουν αποδοθεί για να εξηγήσουν τα ευεργετικά οφέλη των προβιοτικών. Παρόλα αυτά οι γνώσεις μας βρίσκονται σε εμβρυικό στάδιο κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας και της πολυπαραγοντικότητας που τους διέπουν. Παρακάτω αναφέρονται κάποια παραδείγματα των ιδιοτήτων αυτών. 18

20 Δυσανεξία στη λακτόζη: Οι Vaughan et al., (1999) διαπίστωσαν ότι τα προβιοτικά έχουν την ικανότητα να ανακουφίζουν από τα συμπτώματα της δυσανεξίας στη λακτόζη λόγω του μηχανισμού ζύμωσης τους. Αντιμικροβιακή δραστηριότητα έναντι σε παθογόνα βακτήρια: Ο Servin (2004), ασχολήθηκε με την αποίκηση του εντερικού σωλήνα από προβιοτικά τα οποία δρούσαν συνεργιστικά με την ενδογενή χλωρίδα και σχημάτιζαν εμπόδιο στην αποίκηση από τους παθογόνους μικροοργανισμούς. Ανέφερε συγκεκριμένα την ανταγωνιστική δράση των λακτοβακίλλων έναντι στη Salmonella, την E. coli και την Listeria monocytogenes. Σε έρευνα των Amara και Shibl, (2013) διαπιστώθηκε ότι τα προβιοτικά παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρόληψη της διάρροιας μετά από τη λήψη αντιβιοτικών. Επίσης διάφορα στελέχη λακτοβάκιλλου είχαν χρησιμοποιηθεί προκειμένου να θεραπεύσουν τη διάρροια από τροφικές δηλητηριάσεις, σε παιδιά και ενήλικες. Ο τρόπος με τον οποίο πιθανολογείται πως λειτουργούν είναι ο ανταγωνισμός με τα παθογόνα και η αποτροπή των δεύτερων να προσηλωθούν στα επιθηλιακά κύτταρα. Αναστολή του Helicobacter pylori: Υπήρχαν κάποιες ενδείξεις που σχετίζονται με την αναστολή και την αδρανοποίηση του Helicobacter pylori, βακτήριο που προκαλεί έλκος, γαστρίτιδα ακόμα και καρκίνο του εντέρου. Σε έρευνα των Aiba et al, (1998) ο Lactobacillus salivarius φαίνεται να έχει την ικανότητα να παράγει μεγάλες ποσότητες γαλακτικού οξέος που καθυστερούν την ανάπτυξη του. 19

21 Ευεργετικά οφέλη στην λειτουργία του εντέρου: Σε in vivo έρευνα των Aureli et al., (2011) σχετικά με τη δυσκοιλιότητα, διαπιστώθηκε πως οι ασθενείς που τους χορηγήθηκε αγωγή με προβιοτικά είχαν βελτίωση στη συνολική λειτουργία του εντέρου ανεξαρτήτως της ηλικιακής κλίμακας της οποίας ανήκαν. Τα προβιοτικά συνεπώς συνέβαλλαν στη ρύθμιση της κινητικότητας του εντέρου. 20

22 4. Παθογόνοι μικροοργανισμοί 4.1. Escherichia coli Γενικά χαρακτηριστικά Ο παθογόνος μικροοργανισμός E. coli περιγράφηκε για πρώτη φορά το 1885 από τον γερμανικής καταγωγής ιατρό Theodor Escherich. Μέχρι το 1940 υπήρχε η αίσθηση ότι ο μικροοργανισμός αυτός δεν είναι παθογόνος για τους ανθρώπους αλλά μετά από μελέτες, πολλά κρούσματα διάρροιας συσχετίστηκαν με αυτόν. Η E. coli, όπως ανέφεραν οι Chaudhuri και Henderson (2012), παρουσιάζει 2 προφίλ. Το ένα σχετίζεται με την E. coli που φυσιολογικά απαντάται στη μικροβιοχλωρίδα του κατώτερου τμήματος του εντέρου του ανθρώπου και των ζώων ενώ το άλλο της προφίλ σχετίζεται με την παθογόνο πλευρά της και το πώς προκαλεί νοσηρότητα. Τα συμπτώματα της νόσου από αυτό το παθογόνο βακτήριο αναφέρθηκαν από τους Liu et al., (2013). Παρατηρήθηκαν πυρετός, ναυτία, σπασμοί, μία ήπιας μορφής διάρροια ή δυσεντερία με την εμφάνιση αίματος στη βλέννα των κοπράνων του ασθενή (αιμορραγική κολίτιδα) και γενικοί πόνοι. Τα συμπτώματα εμφανίστηκαν μετά από 12 έως 72 ώρες μετά την κατανάλωση προσβεβλημένης τροφής και η ενδεδειγμένη θεραπεία ήταν συνήθως η ενυδάτωση του ασθενή και σε λίγες περιπτώσεις η χορήγηση αντιβιοτικών. Η διάρκεια της νόσου κυμαίνεται από 3 έως και 14 μέρες, στις βαριές περιπτώσεις (Μπαλατσούρας, 2006). Η διαρροϊκή E. coli μπορεί να κατηγοριοποιηθεί σε 6 κλάσεις σύμφωνα με τους Miyazaki et al., (2010). Την εντεροπαθογόνο E. coli (EPEC), την εντεροτοξιγενική E. coli (ETEC), την εντεροαιμοραγγική E. coli (EHEC), την εντεροδιεισδιτική E. coli (EIEC), την διάχυτα προσκολλημένη E. coli (DAEC) και την εντεροσυσωμματική E. coli (EAggEC). Τα 21

23 εντεροτοξιγόνα στελέχη της, έχουν την ικανότητα να εκκρίνουν τοξίνες ευαίσθητες (LH) και τοξίνες ανθεκτικές (SH) στη θέρμανση, εκ των οποίων οι δεύτερες δεν αδρανοποιούνται ούτε με βρασμό στους C για μία ώρα (Μπαλατσούρας, 2006) Ταξινόμηση της E. coli Το βακτήριο ανήκει στην ευρύτερη τάξη των κολοβακτηριδίων και είναι Gram αρνητικό. Μορφολογικά εμφανίζεται σε ραβδία. Έχει ικανότητα ανάπτυξης σε υπόστρωμα με 6,5% αλάτι και εύρος ph 4,5 9. Είναι συνήθως κινητό και κάποια από τα βιοχημικά χαρακτηριστικά του είναι λακτόζη θετικό και ινδόλη θετικό (Chaudhuri και Henderson, 2012) Ανάπτυξη της E. coli Η ανάπτυξη της E. coli έχει παρατηρηθεί σε διάφορες κατηγορίες τροφίμων καθώς και στο πόσιμο νερό. Οι Bellara et al., (2000) ανέφεραν ότι το μικρόβιο μπορεί να παραμείνει σε μεγάλες συγκεντρώσεις σε προϊόντα όπως ψάρι, μαλακά τυριά, γαλακτοκομικά προϊόντα, κοτόπουλο, είδη ζαχαροπλαστικής καθώς και επεξεργασμένα κομμάτια κρέατος όπως ο κιμάς. Ο ρυθμός ανάπτυξής του είναι μεγάλος και αποτελεί ένα από τα πλέον συχνά αίτια παθογένειας στο σύγχρονο ανεπτυγμένο κόσμο με τους αριθμούς των τροφικών δηλητηριάσεων να έχουν διπλασιαστεί από το 1977 ως το 1997 και οι καταχωρημένες περιπτώσεις να αγγίζουν τις στις Η.Π.Α. (Bellara et al., 2000). Η βέλτιστη θερμοκρασία ανάπτυξης του σύμφωνα με τους Rattanabumrung et al., (2012) είναι από τους C. Το βακτήριο μπορεί να αναπτυχθεί σε χαμηλότερες και υψηλότερες θερμοκρασίες αλλά με μικρότερους ρυθμούς ανάπτυξης. 22

24 4.2 Listeria monocytogenes Γενικά χαρακτηριστικά Το 1924 στο Cambridge το βακτήριο L. monocytogenes και η λιστερίωση αναγνωρίστηκαν εργαστηριακά σε πειραματόζωα. Έπειτα από λίγο καιρό έγινε κατανοητό ότι τα παραπάνω δεν αφορούσαν μόνο τα ζώα άλλα και τους ανθρώπους αφού τα πρώτα κρούσματα άρχισαν να εμφανίζονται το 1980 και να υπάρχουν αποδείξεις για μεταφορά του παθογόνου μέσω της τροφής. Από τις αρχές τις δεκαετίας του 80 λοιπόν το ενδιαφέρον για την Listeria δεν έχει κοπάσει αφού μέχρι και σήμερα αποτελεί πιθανό κίνδυνο για τη δημόσια υγεία (McLauchlin et al., 2004). Ο μικροοργανισμός προσβάλλει όλες τις ομάδες των ανθρώπων και μπορεί να προκαλέσει μηνιγγίτιδα, εγκεφαλίτιδα και σηψαιμία. Η ασθένεια ονομάζεται λιστερίωση. Οι παράγοντες που είναι υπεύθυνοι για την παθογένεια είναι η λυστεριολυσίνη Ο, η ειδική φωσφορολιπάση της φωσφατιδυλο-ινοσοτόλης και η λεκιθινάση (Μπαλατσούρας, 2006). Τα συμπτώματα αναπτύσσονται μετά από 2-70 μέρες επώασης κατά τη διάρκεια των οποίων ο ασθενής υποφέρει από πονοκεφάλους, ζαλάδες και μη συντονισμό κινήσεων αφού η τοξίνη του μικροβίου εισβάλλει στο κεντρικό νευρικό σύστημα. Χωρίς την κατάλληλη και άμεση θεραπεία το 20% των ασθενών θα πεθάνει, ενώ για όσους επιβιώσουν θα αντιμετωπίσουν μόνιμες νευρολογικές βλάβες. Στις εγκυμονούσες γυναίκες η L. monocytogenes οδηγεί σε αποβολή του εμβρύου, ενώ σε πιο ελαφριές περιπτώσεις σε γενετικές ανωμαλίες μετά τη γέννηση του μωρού ή και σε νοητική καθυστέρηση (Ryser, 2002). Οι 3 παράγοντες που καθορίζουν την προσβολή του ατόμου από την Listeria είναι η τροφή την οποία προσλαμβάνει, η δυνατότητα του στελέχους να προξενήσει ασθένεια και η κατάσταση του ανοσοποιητικού συστήματος του ατόμου (McLauchlin et al., 2004). 23

25 4.2.2 Ταξινόμηση της L. monocytogenes Το γένος Listeria περιλαμβάνει 6 είδη τα οποία είναι: L. monocytogenes, L. innocua, L. welshimeri, L. seeligeri, L. ivanovii και L. grayi. Είναι ένας Gram θετικός μικροοργανισμός, μη σπορογόνος, προαιρετικά αναερόβιος με ανάπτυξη σε 5 10% CO 2, με χαρακτηριστικά κοντά ραβδία που συναντώνται μεμονωμένα ή σε μικρές αλυσίδες (Ryser, 2002). Σε θερμοκρασίες δωματίου παρουσιάζει μια τυπική κινητικότητα ορατή μικροσκοπικά. Ενώ οι αποικίες που σχηματίζει είναι μικρές, λείες και μπλέ- γκρί. Βιοχημικά παράγει καταλάση και ζυμώνει τη γλυκόζη σε οξέα χωρίς να παράγει αέριο Ανάπτυξη της L. monocytogenes Οι θρεπτικές απαιτήσεις της Listeria είναι οι τυπικές των Gram θετικών βακτηρίων, και αναπτύσσεται καλά σε πολλά κοινά υποστρώματα, (brain heart infusion, trypticase soy, tryptose broths). Η ανάπτυξή της ελάχιστα επηρεάζεται από τις διακυμάνσεις του ph αφού η περιοχή ανάπτυξης είναι από 4, Το θερμοκρασιακό εύρος που μπορεί να επιβιώσει κυμαίνεται από 0,5-45 C. Ένα άλλο αξιοσημείωτο χαρακτηριστικό του γένους είναι η οσμοανθεκτικότητα του και η επιβίωση σε συγκεντρώσεις αλάτων έως και 20% σε συνδυασμό με μικρή ενεργότητα νερού (Warriner και Namvar, 2009). Το περιβάλλον στο οποίο απαντάται ποικίλει. Έχει απομονωθεί από ωμά λαχανικά, κρέατα συσκευασμένα υπό κενό, αλλαντικά και μισοβρασμένα λουκάνικα, γαλακτοκομικά προϊόντα όπως τυριά και παγωτά (Amado et al., 2012). 24

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΜΗΜΑ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ ΤΟΜΕΑΣ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΧΑΛΚΙΑ ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΔΙΑΤΡΙΒΗ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΖΩΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΕ ΒΙΟ- ΠΡΟΣΤΑΤΕΥΤΙΚΕΣ ΚΑΛΛΙΕΡΓΕΙΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση»

«Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» «Η επιτραπέζια ελιά ως λειτουργικό προϊόν- Μια νέα προσέγγιση» Ευστάθιος Ζ. Πανάγου - Σταµατούλα Μπονάτσου Τµήµα Επιστήµης Τροφίµων & Διατροφής του Ανθρώπου Τι είναι τα λειτουργικά τρόφιµα; «Λειτουργικό

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

Γράφει: Εύα Μακρή, MSc, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος

Γράφει: Εύα Μακρή, MSc, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Γράφει: Εύα Μακρή, MSc, Κλινική Διαιτολόγος-Διατροφολόγος Τα τελευταία χρόνια, τα προβιοτικά βακτήρια, έχουν γίνει αντικείμενο διεθνούς μελέτης, για την διερεύνηση πιθανών ευεργετικών επιδράσεων στην υγεία

Διαβάστε περισσότερα

Καινοφανή τρόφιµα (novel foods)

Καινοφανή τρόφιµα (novel foods) Καινοφανή τρόφιµα (novel foods) Μία νέα κατηγορία τροφίµων που µπορεί να επηρεάσει ευεργετικά την ανθρώπινη υγεία λόγω υψηλής περιεκτικότητας σε βιοενεργά συστατικά, είναι τα «καινοφανή τρόφιµα» (novel

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 3: Βακτήρια που Παρουσιάζουν Ενδιαφέρον στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου

Διαβάστε περισσότερα

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων

Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Οι Μικροοργανισμοί σαν Δείκτες Ασφάλειας των Τροφίμων Μικροοργανισμοί δείκτες (ΜΔ) είναι ομάδες ή είδη m/o που μπορούν εύκολα να προσδιοριστούν και των οποίων η παρουσία όταν ξεπερνά ορισμένα προκαθορισμένα

Διαβάστε περισσότερα

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες

Παθογόνοι μικροοργανισμοί και Τροφικές ασθένειες Παθογόνοι Μικροοργανισμοί και Παράγοντες Gram- Βακτήρια - Salmonella species - Campylobacter species - Escherichia coli - Yersinia enterocolitica - Shigella species - Vibrio species Gram+ Βακτήρια - Listeria

Διαβάστε περισσότερα

Δράση 28: Επιβίωση του Παθογόνου Listeria monocytogenes

Δράση 28: Επιβίωση του Παθογόνου Listeria monocytogenes Journal Odysseus Environmental & Cultural Sustainability of the Mediterranean Region: 5 (2013): 29-34. http://www.jodysseus.gr Δράση 28: Παθογόνου Listeria Αναστασιάδου Κυριακή, Απόφοιτος του Τμήματος

Διαβάστε περισσότερα

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu

Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Από τον Δρ. Φρ. Γαΐτη* για το foodbites.eu Η μικροβιακή αύξηση μπορεί να επηρεάζεται από διάφορους ενδογενείς (εσωτερικούς) και εξωγενείς (εξωτερικούς) παράγοντες. Η αξιολόγηση αυτών των παραγόντων είναι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 13: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Ανταγωνιστική Μικροχλωρίδα, 1 ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη

Σήµερα οι εξελίξεις στην Επιστήµη και στην Τεχνολογία δίνουν τη ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7ο: ΑΡΧΕΣ & ΜΕΘΟ ΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Συνδυασµός ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ Προσφέρει τη δυνατότητα χρησιµοποίησης των ζωντανών οργανισµών για την παραγωγή χρήσιµων προϊόντων 1 Οι ζωντανοί οργανισµοί

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2

ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 31-7-14 ΒΙΟΛΟΓΙΚΟΙ ΜΗΧΑΝΙΣΜΟΙ ΥΠΟΒΑΘΜΙΣΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ - 2 Στο σχήμα 1 του άρθρου που δημοσιεύσαμε την προηγούμενη φορά φαίνεται η καθοριστικός ρόλος των μικροοργανισμών για την ύπαρξη της ζωής, αφού χωρίς

Διαβάστε περισσότερα

Τα προβιοτικά στην καθημερινή κλινική πράξη

Τα προβιοτικά στην καθημερινή κλινική πράξη Τα προβιοτικά στην καθημερινή κλινική πράξη Ανδρέας Θ. Τσουρουκτσόγλου, Ιατρός Ξάνθη, 22.ΙΟΥΝ.2003 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Μέσα στον καθένα μας κατοικεί ένας τεράστιος αριθμός από βακτηρίδια, χωρίς τα οποία δεν θα μπορούσαμε

Διαβάστε περισσότερα

Παραδοσιακά τρόφιμα με προβιοτικές δράσεις

Παραδοσιακά τρόφιμα με προβιοτικές δράσεις Παραδοσιακά τρόφιμα με προβιοτικές δράσεις N.M. Tζανετάκη Καθηγητού Α.Π.Θ. Η λέξη probiotic είναι σύνθετη από τη λέξη pro που σημαίνει για και τη λέξη biotic που σημαίνει βιοτικός-βίοτος-ζωή. Δηλαδή προβιοτικά=για

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 14: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Βακτηριοσίνες, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ Μαρία Σ. Τσεβδού, Πέτρος Σ. Ταούκης ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΧΗΜΕΙΑΣ & ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΧΟΛΗ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ, Ε.Μ. ΠΟΛΥΤΕΧΝΕΙΟ «...γιαούρτι (πλήρες ή, κατά περίπτωση, ημιαποβουτυρωμένο)...(όνομα ζώου) χαρακτηρίζεται

Διαβάστε περισσότερα

Λειτουργικά τρόφιμα Τα λειτουργικά τρόφιμα αποτελούν μια νέα κατηγορία καινοτόμων προϊόντων με μεγάλο ερευνητικό και τεχνολογικό ενδιαφέρον.

Λειτουργικά τρόφιμα Τα λειτουργικά τρόφιμα αποτελούν μια νέα κατηγορία καινοτόμων προϊόντων με μεγάλο ερευνητικό και τεχνολογικό ενδιαφέρον. 1 2 Λειτουργικά τρόφιμα Τα λειτουργικά τρόφιμα αποτελούν μια νέα κατηγορία καινοτόμων προϊόντων με μεγάλο ερευνητικό και τεχνολογικό ενδιαφέρον. Ο όρος «λειτουργικά τρόφιμα» αναφέρεται σε εδώδιμα προϊόντα

Διαβάστε περισσότερα

Η υδρόλυση της ATP (σε ADP και μία φωσφορική ομάδα) απελευθερώνει ενέργεια που χρησιμοποιείται στις αναβολικές αντιδράσεις

Η υδρόλυση της ATP (σε ADP και μία φωσφορική ομάδα) απελευθερώνει ενέργεια που χρησιμοποιείται στις αναβολικές αντιδράσεις Κεφάλαιο 6 ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Αποικοδόμηση (διάσπαση) πολύπλοκων μορίων σε απλούστερες ενώσεις πχ στην κυτταρική αναπνοή η διάσπαση της γλυκόζης σε CO 2 και Η 2 Ο Η ενέργεια που απελευθερώνεται χρησιμοποιείται

Διαβάστε περισσότερα

ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΗΣ LISTERIA MONOCYTOGENES ΠΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΠΑΓΩΤΟ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΧΑΜΗΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (5 ο C)

ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΗΣ LISTERIA MONOCYTOGENES ΠΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΠΑΓΩΤΟ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΧΑΜΗΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (5 ο C) ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΤΗΣ LISTERIA MONOCYTOGENES ΠΟΥ ΕΜΒΟΛΙΑΣΤΗΚΕ ΣΕ ΠΑΓΩΤΟ, ΜΕΤΑ ΑΠΟ ΠΡΟΗΓΟΥΜΕΝΗ ΠΡΟΣΑΡΜΟΓΗ ΣΕ ΧΑΜΗΛΗ ΘΕΡΜΟΚΡΑΣΙΑ (5 ο C) Εργαστήριο Χηµείας Τροφίµων, Τµήµα Χηµείας, Πανεπιστήµιο Αθηνών. Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά

Είδη Γιαουρτιού. Ανάλογα με την παρασκευή του διακρίνεται σε: Κανονικό : Παράγεται με όλα του τα συστατικά ΓΕΝΙΚΑ Το γιαούρτι προέρχεται από το αγελαδινό, κατσικίσιο ή πρόβειο γάλα, το οποίο βράζεται και αργότερα, όταν η θερμοκρασία του κατέβει στους 40 50 ο C προστίθεται η μαγιά και αφήνεται να πήξει. Αποτελεί

Διαβάστε περισσότερα

(dietary fiber, nonnutritive fiber)

(dietary fiber, nonnutritive fiber) KΥΤΤΑΡΙΝΗ - ΦΥΤΙΚΕΣ ΙΝΕΣ Στα τρόφιμα, παράλληλα με τους υδατάνθρακες που πέπτονται στον ανθρώπινο οργανισμό (δηλαδή που υδρολύονται, απορροφώνται και μεταβολίζονται κατά τα γνωστά), υπάρχουν και υδατάνθρακες

Διαβάστε περισσότερα

Ανάπτυξη Mοριακών Tεχνικών Real-Time PCR για την Aνίχνευση Eντεροαιμορραγικών Στελεχών E. coli, Campylobacter jejuni και Salmonella spp.

Ανάπτυξη Mοριακών Tεχνικών Real-Time PCR για την Aνίχνευση Eντεροαιμορραγικών Στελεχών E. coli, Campylobacter jejuni και Salmonella spp. Ανάπτυξη Mοριακών Tεχνικών Real-Time PCR για την Aνίχνευση Eντεροαιμορραγικών Στελεχών E. coli, Campylobacter jejuni και Salmonella spp. 5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Ιατρικής Βιοπαθολογίας Η εφαρμογή μοριακών

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΠΕΠΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ Το πεπτικό σύστημα στον άνθρωπο αποτελείται από: Τον Πεπτικό ή γαστρεντερικό σωλήνα στον οποίο υπάρχουν : Η στοματική κοιλότητα Ο φάρυγγας Ο οισοφάγος Το στομάχι Το λεπτό έντερο

Διαβάστε περισσότερα

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου

Γαλακτοκομία. Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Γαλακτοκομία Ενότητα 2: Κύρια Συστατικά του Γάλακτος - Λακτόζη (4/4), 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Καμιναρίδης Στέλιος, Καθηγητής Μοάτσου Γκόλφω, Eπ. Καθηγήτρια

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 11: Εξωγενείς Παράγοντες Θερμοκρασία, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

ΣΑΛΜΟΝΕΛΛΩΣΗ Ασθένεια που προκαλείται από τα είδη του γένους Salmonella,, Salmonella Προσβάλλει όλα τα ζωικά είδη και Χαρακτηρίζεται από ένα ή συνδυασμό από τα ακόλουθα τρία συμπτώματα: σηψαιμία,, οξεία

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΑΛΑ (ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ) ΖΥΜΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΕΡΓΑΣΙΑ ΣΤΟ ΜΑΘΗΜΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ:Κ.Κεραμάρης ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κωνσταντίνος Ρίζος Γιάννης Ρουμπάνης Βιοτεχνολογία με την ευρεία έννοια είναι η χρήση ζωντανών

Διαβάστε περισσότερα

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΑΠ. ΠΑΥΛΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ MAIOY 2018 ΒΑΘ.:... / 25 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: B ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/18 ΜΑΘΗΜΑ: ΦΥΣΙΚΑ (ΦΥΣΙΚΗ - ΧΗΜΕΙΑ/ΒΙΟΛΟΓΙΑ)

Διαβάστε περισσότερα

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ:

ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: ΛΑΝΙΤΕΙΟ ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ: 2014-2015 ΒΑΘ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΑΠΟΛΥΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2015 ΟΛΟΓΡ.:... ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Γ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 05-06-2015 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ - ΧΗΜΕΙΑ ΣΥΝΟΛΟ ΜΟΝΑΔΩΝ: 40 ΣΥΝΟΛΙΚΟΣ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 15: Αντιμικροβιακή Δράση Οργανικών Οξέων, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Φυσιολογία των μικροοργανισμών. Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία»

Φυσιολογία των μικροοργανισμών. Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία» Φυσιολογία των μικροοργανισμών Κεφάλαιο 3 από το βιβλίο «Εισαγωγή στην Γενική Μικροβιολογία» BIOΛOΓIA TΩN MIKPOOPΓANIΣMΩN ΠANEΠIΣTHMIAKEΣ EKΔOΣEIΣ KPHTHΣ 1. Μικροβιακή αύξηση (ή ανάπτυξη): αυξάνεται ο

Διαβάστε περισσότερα

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ

ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΙΧΝΕΥΣΗΣ ΚΑΙ ΑΡΙΘΜΗΣΗΣ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΠΟΥ ΒΡΙΣΚΟΝΤΑΙ ΣΕ ΧΑΜΗΛΟ ΠΛΗΘΥΣΜΟ ΣΤΑ ΤΡΟΦΙΜΑ Α. ΜΕΘΟΔΟΣ ΕΜΠΛΟΥΤΙΣΜΟΥ Β. ΜΕΘΟΔΟΣ ΔΙΗΘΗΣΗΣ ΜΕΣΩ ΜΕΜΒΡΑΝΩΝ Χατζηκαμάρη Μαγδαληνή, MSc, PhD, Ε.ΔΙ.Π Εργαστήριο

Διαβάστε περισσότερα

να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων του; α. τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα β. την γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση

να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων του; α. τη θέση τους στο ανθρώπινο σώμα β. την γενικευμένη ή εξειδικευμένη δράση Ερωτήσεις κατανόησης της θεωρίας του 1 ο κεφαλαίου (συνέχεια) 1. Από τι εξαρτάται η επιβίωση του ανθρώπου και ποιοι εξωτερικοί παράγοντες θα μπορούσαν να ταράξουν την λειτουργία των ιστών και των οργάνων

Διαβάστε περισσότερα

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ

ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΚΑΙ ΑΡΧΕΣ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΓΙΑΟΥΡΤΗ ΚΑΙ ΛΟΙΠΑ ΟΞΙΝΑ ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΙΚΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΓΕΝΙΚΑ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΠΡΟΪΟΝΤΑ ΠΟΥ ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΖΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΓΑΛΑ (ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ) ΖΥΜΩΜΕΝΑ ΜΕ ΤΗΝ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΔΙΚΩΝ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Εργαστήριο Ενότητα 3: Η Απαρίθμηση του Μικροβιακού Πληθυσμού στα Τρόφιμα, 1.5ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Ευστάθιος Ζ. Πανάγου Πασχαλίτσα

Διαβάστε περισσότερα

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων

ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ. Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΑΣΚΗΣΗ 8 Η. ΕΝΖΥΜΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ ΠΡΟΪΟΝΤΟΣ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗΣ ΖΥΜΩΣΗΣ Εργαστήριο Χημείας & Τεχνολογίας Τροφίμων ΕΝΖΥΜΑ ΖΥΜΩΣΗ ΟΞΥΓΑΛΑΚΤΙΚΗ ΖΥΜΩΣΗ ΤΙ ΕΙΝΑΙ ΤΑ ΕΝΖΥΜΑ Το κλειδί της φύσης για τη ζωή - κινούν τα πάντα,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ

ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV 1 V ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ IV ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΤΩΝ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ I. Γενικότητες Αναλόγως των τροφικών τους απαιτήσεων τα µικρόβια διαιρούνται σε κατηγορίες: - αυτότροφα που χρησιµοποιούν

Διαβάστε περισσότερα

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ

Δ. Μείωση του αριθμού των μικροοργανισμών 4. Να αντιστοιχίσετε τα συστατικά της στήλης Ι με το ρόλο τους στη στήλη ΙΙ Κεφάλαιο 7: Εφαρμογές της Βιοτεχνολογίας 1. Η βιοτεχνολογία άρχισε να εφαρμόζεται α. μετά τη βιομηχανική επανάσταση (18ος αιώνας) β. μετά την ανακάλυψη της δομής του μορίου του DNA από τους Watson και

Διαβάστε περισσότερα

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία.

7. Βιοτεχνολογία. α) η διαθεσιμότητα θρεπτικών συστατικών στο θρεπτικό υλικό, β) το ph, γ) το Ο 2 και δ) η θερμοκρασία. 7. Βιοτεχνολογία Εισαγωγή Τι είναι η Βιοτεχνολογία; Η Βιοτεχνολογία αποτελεί συνδυασμό επιστήμης και τεχνολογίας. Ειδικότερα εφαρμόζει τις γνώσεις που έχουν αποκτηθεί για τις βιολογικές λειτουργίες των

Διαβάστε περισσότερα

Ερευνητικές Δραστηριότητες

Ερευνητικές Δραστηριότητες Ερευνητικές Δραστηριότητες & Θεματικές Περιοχές Διπλωματικών Εργασιών Ομάδας Χημείας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Τμήμα Χημείας, Τομέας Χημικών Εφαρμογών, Χημικής Ανάλυσης & Χημείας Περιβάλλοντος Μέλη: Κουτίνας

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΚΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ (Β. ΚΥΡΑΝΑ) ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΑΝΑΚΕΦΑΛΑΙΩΣΗΣ ΑΣΚΗΣΗ 1 η ΔΕΙΓΜΑΤΟΛΗΨΙΑ - ΑΡΑΙΩΣΕΙΣ 1. Για ποιό λόγο τα τρόφιμα είναι πάντα φορείς μικροβίων; Εξηγείστε.

Διαβάστε περισσότερα

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΟ Ν. Θ. ΚΟΥΡΟΥΣΙΗ ΛΤΔ ΤΗΛ:+357 24 322336 ΦΑΧ: +357 24 3227807735 ΚΟΦΙΝΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑ ΚΥΠΡΟΣ

ΓΑΛΑΚΤΟΚΟΜΕΙΟ Ν. Θ. ΚΟΥΡΟΥΣΙΗ ΛΤΔ ΤΗΛ:+357 24 322336 ΦΑΧ: +357 24 3227807735 ΚΟΦΙΝΟΥ ΛΑΡΝΑΚΑ ΚΥΠΡΟΣ Κεφίρ 28/4/10 Η προέλευση του κεφίρ επισημαίνεται στα καυκάσια βουνά, πολλούς αιώνες πριν, όπου είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο για τα οφέλη στην υγεία. Το κεφίρ έχει παραμείνει ένα αγαπημένο ποτό στον Πόντο,

Διαβάστε περισσότερα

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία

ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ. Πτυχιακή εργασία ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΚΥΠΡΟΥ ΣΧΟΛΗ ΓΕΩΤΕΧΝΙΚΩΝ ΕΠΙΣΤΗΜΩΝ ΚΑΙ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Πτυχιακή εργασία ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΥΠΕΡΗΧΩΝ ΣΤΗΝ LISTERIA GRAYI ΣΤΟ ΓΑΛΑ: ΕΠΙΒΙΩΣΗ ΚΑΙ ΦΥΣΙΚΟΧΗΜΙΚΕΣ ΕΠΙΔΡΑΣΕΙΣ. Άρτεμις

Διαβάστε περισσότερα

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο

Βλέννα, υδαρές υγρό. ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα. βλέννα. ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Στόμαχος Δομή βλεννογόνου στομάχου - Γαστρικοί αδένες Βλέννα, υδαρές υγρό ή τοιχωματικό ή οξυπαραγωγικό = HCl + ενδογενή παράγοντα βλέννα ή ζυμογόνο ή πεπτικό = πεψινογόνο Κύτταρα G = γαστρίνη Διάσπαρτα

Διαβάστε περισσότερα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα

Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών. Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Η απαρίθμηση του μικροβιακού πληθυσμού στα τρόφιμα Όλγα Παπαδοπούλου Πασχαλίτσα Τρυφινοπούλου - Αναστάσιος Σταματίου Τρόποι

Διαβάστε περισσότερα

επιδόρπια γιαουρτιού & γιαούρτι ροφήματα κεφίρ η καλή ζωή έχει ωραίες γεύσεις! Μπανάνα, Φοινίκι & Γαρίφαλο Μήλο, Σταφίδες & Κανέλα

επιδόρπια γιαουρτιού & γιαούρτι ροφήματα κεφίρ η καλή ζωή έχει ωραίες γεύσεις! Μπανάνα, Φοινίκι & Γαρίφαλο Μήλο, Σταφίδες & Κανέλα επιδόρπια γιαουρτιού & γιαούρτι Μπανάνα, Φοινίκι & Γαρίφαλο Μήλο, Σταφίδες & Κανέλα Στραγγιστό γιαούρτι functionalitie that naturallys ροφήματα κεφίρ Ανανάς, Παπάγια, & Μάνγκο Mπανάνα, Βανίλια & Μέλι N.Θ.

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 6: Ενδογενείς Παράγοντες Ενεργότητα Ύδατος (2/2), 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Ι. Ενότητα 7: Ενδογενείς Παράγοντες ph, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας

Μικροβιολογία Ι. Ενότητα 7: Ενδογενείς Παράγοντες ph, 2ΔΩ. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου. Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Μικροβιολογία Ι Ενότητα 7: Ενδογενείς Παράγοντες ph, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι Οι μαθησιακοί στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 15: Αντιμικροβιακή Δράση Οργανικών Οξέων, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί Στόχοι

Διαβάστε περισσότερα

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς

Μικροοργανισμοί. Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί διακρίνονται σε: Μύκητες Πρωτόζωα Βακτήρια Ιούς Παθογόνοι μικροοργανισμοί Παθογόνοι μικροοργανισμοί ονομάζονται οι μικροοργανισμοί που χρησιμοποιούν τον άνθρωπο ως ξενιστή

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9

ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΟ ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ ΖΑΡΦΤΖΙΑΝ Μ. ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΣΗΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 7,8,9 ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ - ΑΣΚΗΣΕΙΣ 1. Διαφορές κλειστής και συνεχούς καλλιέργειας (θρεπτικά, απομάκρυνση, φάσεις μικροοργανισμών)

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων

Μικροβιολογία Τροφίμων Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών Τμήμα Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου Εργαστήριο Μικροβιολογίας & Βιοτεχνολογίας Τροφίμων Μικροβιολογία Τροφίμων Παπαδοπούλου Όλγα olga_papadopoulou@aua.gr Πλεονεκτήματα/Μειονεκτήματα

Διαβάστε περισσότερα

Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων. Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων

Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων. Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων Τεχνολογία των πολλαπλών εμποδίων ως μέθοδος συντήρησης των τροφίμων Εφαρμογές της Τεχνολογίας Εμποδίων στην Ασφάλεια και στην Ποιότητα των Τροφίμων Η μικροβιακή ανάπτυξη εξαρτάται από πολλούς παράγοντες

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 17: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Βιοσυντήρηση, ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ

ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Πεπτικό σύστημα Β. Στεργίου - Μιχαηλίδου Επίκουρη Καθηγήτρια Φυσιολογίας Της Ιατρικής Σχολής του Α.Π.Θ. ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΠΕΙΡΑΜΑΤΙΚΗΣ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑΣ Φυσιολογία του στομάχου Η φυσιολογία του στομάχου εξετάζει τα

Διαβάστε περισσότερα

Δρ Ιωάννης Σαμέλης, Αναπληρωτής Ερευνητής. Κοινοτική Νομοθεσία Κριτήρια για τη Listeria monocytogenes στα τρόφιμα. Ινστιτούτο Γάλακτος Ιωαννίνων

Δρ Ιωάννης Σαμέλης, Αναπληρωτής Ερευνητής. Κοινοτική Νομοθεσία Κριτήρια για τη Listeria monocytogenes στα τρόφιμα. Ινστιτούτο Γάλακτος Ιωαννίνων Λιστερίωση και ελληνικά παραδοσιακά τυριά: Εκτίμηση του κινδύνου και μέτρα ελέγχου του παθογόνου σε σχέση με τον Κανονισμό (ΕΚ) 1441/2007 (τροπ. του ΕΚ 2073/2005) της Επιτροπής περί μικροβιολογικών κριτηρίων

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΟ 1 ο ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΘΕΜΑ 1 ο Α. Ερωτήσεις πολλαπλής επιλογής 1. γ 2. α 3. β 4. δ 5. δ Β. Ερωτήσεις σωστού - λάθους 1. Σωστό 2. Λάθος 3. Λάθος 4. Λάθος 5. Σωστό ΘΕΜΑ

Διαβάστε περισσότερα

Συχνές ερωτήσεις σχετικά µε το Bonvital Το προβιοτικό στην διατροφή των ζώων -Τι είναι το Bonvital; Το Bonvital είναι το νέο προβιοτικό ειδικά παρασκευασµένο για χοιρινά. Μπορεί να χρησιµοποιηθεί σε ισορροπιστές,

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. της. Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η. της. αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή. απλή. διαίρεση διχοτόμηση.

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ. της. Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η. της. αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή. απλή. διαίρεση διχοτόμηση. ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΒΑΚΤΗΡΙΩΝ Ευγενία Μπεζιρτζόγλου Καθηγήτρια Μικροβιολογίας Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης Συνέπεια βακτηρίων αύξησή τους Η Ι) ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ διαίρεση διχοτόμηση. της αναπαραγωγής είναι η πληθυσμιακή

Διαβάστε περισσότερα

ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ

ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ ΘΕΡΜΙΚΗ ΘΑΝΑΤΩΣΗ ΜΙΚΡΟΟΡΓΑΝΙΣΜΩΝ 1. Εισαγωγή Η θέρμανση είναι μια μορφή επεξεργασίας, ίσως η πιο ευρέως διαδεδομένη, που χρησιμοποιείται για να θανατώσει ή αδρανοποιήσει τους μικροοργανισμούς (βλαστικές

Διαβάστε περισσότερα

=... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

=... ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΥΠΟΓΡ.:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΓΕΡΙΟΥ «ΙΩΝΑ ΚΑΙ ΚΟΛΟΚΑΣΗ» ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017/2018 ΒΑΘΜΟΣ: 25 = 20 =... ΟΛΟΓΡΑΦΩΣ:... ΓΡΑΠΤΕΣ ΠΡΟΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΜΑΪΟΥ-ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΥΠΟΓΡ.:... ΤΑΞΗ: Β ΓΥΜΝΑΣΙΟΥ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: 29/05/2018 ΜΑΘΗΜΑ:

Διαβάστε περισσότερα

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία

ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ. Κεφάλαιο 3 Ένζυμα που Χρησιμοποιούνται στην Τυροκομία ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ Κεφάλαιο 1 Εισαγωγή Ιστορία της Τυροκομίας...17 Παγκόσμια, Ευρωπαϊκή και Ελληνική Γαλακτοκομία...29 Ταξινόμηση των Τυριών...51 Νομοθεσία για τα Τυριά...57 Βιβλιογραφία...70 Κεφάλαιο 2 Το Γάλα

Διαβάστε περισσότερα

ΤΡΟΦΟΓΕΝΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ

ΤΡΟΦΟΓΕΝΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΡΟΦΟΓΕΝΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΤΡΟΦΟΓΕΝΕΙΣ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΔΗΛΗΤΗΡΙΑΣΕΙΣ ΧΗΜΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΓΑΣΤΡΕΝΤΕΡΙΚΟΥ ΤΟΞΙΝΕΣ ΦΥΤΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΤΟΞΙΝΕΣ ΦΥΚΩΝ ΛΟΙΜΩΞΕΙΣ ΖΩΙΚΟΣ ΙΣΤΟΣ ΜΙΚΡΟΒΙΑΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΜΥΚΟΤΟΞΙΝΕΣ ΕΝΤΕΡΟΤΟΞΙΝΕΣ

Διαβάστε περισσότερα

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ

ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ Απαντήσεις του κριτηρίου αξιολόγησης στη βιολογία γενικής παιδείας 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε τον αριθμό καθεμίας από τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, και δίπλα σε αυτόν το γράμμα που αντιστοιχεί

Διαβάστε περισσότερα

KΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ

KΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ KΕΦΑΛΑΙΟ 11 ΠΡΟΒΙΟΤΙΚΑ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΥΓΕΙΑ Εισαγωγή Τα «προβιοτικά» είναι τρόφιμα που προέρχονται από μικροοργανισμούς ζύμωσης ορισμένων γαλακτοκομικών προϊόντων, και τα οποία συμβάλλουν στη λειτουργία του

Διαβάστε περισσότερα

ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 )

ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 ) ΑΥΞΗΣΗΣ (Κεφάλαιο 6 ) Απαραίτητος ο έλεγχος της αύξησης (αν και η αύξηση είναι αυτοπεριοριζόμενη) Ιδιαίτερα σημαντικός ο έλεγχος για τα τρόφιμα Ο περιορισμός της αύξησης μπορεί να γίνει είτε με αναστολή

Διαβάστε περισσότερα

Tα ιδιαίτερα οφέλη το καλοκαίρι. Μεσογειακή διατροφή: Ο γευστικός θησαυρός του καλοκαιριού

Tα ιδιαίτερα οφέλη το καλοκαίρι. Μεσογειακή διατροφή: Ο γευστικός θησαυρός του καλοκαιριού Οι καλοκαιρινοί μήνες αποτελούν ιδανική περίοδο για την υιοθέτηση της αποκαλούμενης «μεσογειακής διατροφής». Η μεσογειακή διατροφή, η οποία πήρε το όνομά της από τον τρόπο διατροφής των λαών της Μεσογείου,

Διαβάστε περισσότερα

ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI

ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ΕΝΤΕΡΙΚΗΣ ΠΡΟΕΛΕΥΣΗΣ ΚΟΛΟΒΑΚΤΗΡΙΟΕΙΔΗ ESCHERICHIA COLI 1. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τα κολοβακτηριοειδή (coliforms) συνιστούν μια ειδική ομάδα της οικογένειας των Eντεροβακτηριοειδών (Enterobacteriaceae).

Διαβάστε περισσότερα

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική

Εφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν

Διαβάστε περισσότερα

«Σύγχρονες τάσεις στην χρήση μικροβιακών καλλιεργειών στην παραγωγή τροφίμων και οι εξελίξεις στον χώρο των προβιοτικών μικροοργανισμών».

«Σύγχρονες τάσεις στην χρήση μικροβιακών καλλιεργειών στην παραγωγή τροφίμων και οι εξελίξεις στον χώρο των προβιοτικών μικροοργανισμών». ΕΛΛΗΝΟ-ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΡΙΟ 5o ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΑΓΡΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ «Σύγχρονες τάσεις στην χρήση μικροβιακών καλλιεργειών στην παραγωγή τροφίμων και οι εξελίξεις στον χώρο των προβιοτικών μικροοργανισμών». Παναγιώτης

Διαβάστε περισσότερα

Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ

Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ Κεφάλαιο 7: ΑΡΧΕΣ ΚΑΙ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ -ΘΕΩΡΙΑ- ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ: Ο συνδυασμός της Βιολογίας και της Τεχνολογίας με σκοπό τη χρησιμοποίηση ζωντανών οργανισμών για την παραγωγή χρήσιμων προϊόντων.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ

ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΝ. ΠΑΙΔΕΙΑΣ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΘΕΜΑ 1 Ο Α. Να επιλέξετε την φράση που συμπληρώνει ορθά κάθε μία από τις ακόλουθες προτάσεις: 1. Κάψα είναι δυνατό να διαθέτουν: Α. Οι ιοί Β. Τα βακτήρια Γ.

Διαβάστε περισσότερα

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ

ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΠΕΡΙΛΗΨΕΙΣ ΔΙΔΑΚΤΟΡΙΚΗΣ ΔΙΑΤΡΙΒΗΣ της Χαρίκλειας Βαϊκούση, Γεωπόνου με τίτλο: ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΚΙΝΗΤΙΚΩΝ ΜΕΘΟΔΩΝ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΤΗΣ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΤΩΝ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΣΥΝΤΟΜΗ ΠΕΡΙΛΗΨΗ Αντικείμενο της μελέτης αποτέλεσε

Διαβάστε περισσότερα

Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο

Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο Σηµειώσεις για τον καθηγητή Γάλα ιατηρήστε το στο ψυγείο Βασικές γνώσεις Ο όρος γάλα, ως βασικό τρόφιµο, χωρίς κανένα προστεθειµένο επίθετο, ισχύει συνήθως για το αγελαδινό γάλα που είναι φρέσκο, πλήρες,

Διαβάστε περισσότερα

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C.

Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Βιταμίνη C - Ενισχύει το ανοσοποιητικό με 20 διαφορετικούς τρόπους - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMP Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό

Διαβάστε περισσότερα

Προβιοτικά : Ασπίδα προστασίας στο ανοσοποιητικό

Προβιοτικά : Ασπίδα προστασίας στο ανοσοποιητικό Προβιοτικά : Ασπίδα προστασίας στο ανοσοποιητικό ΙΕΡΕΜΙΑΣ Ε. ΣΙΜΑΤΟΣ, M.Ed.,RD Κλινικός Διαιτολόγος Καθ.Φυσ. Αγωγής (Πτυχ/χος Πανεπιστ. Αθηνών & Χαροκοπείου) Μέλος : Ελλ. Ιατρ. Εταιρ. Παχυσαρκίας Πανελ.

Διαβάστε περισσότερα

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( )

ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ ( ) ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΓΕΝΙΚΗΣ ΠΑΙΔΕΙΑΣ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΟ ΔΙΑΓΩΝΙΣΜΑ (8-4-2012) ΘΕΜΑ 1: Να επιλέξετε τη φράση που συμπληρώνει σωστά την πρόταση: (Μονάδες 25) 1. Ο πυρετός: α. Δημιουργείται σε περίπτωση τοπικής

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 14: Εμπόδια Μικροβιακής Προέλευσης - Βακτηριοσίνες, 2ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος Πανάγου Μαθησιακοί

Διαβάστε περισσότερα

Άσκηση 1η. Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων

Άσκηση 1η. Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων. Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων Άσκηση 1η Παρασκευή και αποστείρωση θρεπτικών μέσων Πανεπιστήμιο Πατρών Τμήμα ΔΕΑΠΤ Εργαστήριο Ασφάλειας Τροφίμων ΘΕΩΡΗΤΙΚΟ ΜΕΡΟΣ Μικροοργανισμοί Οι μικροοργανισμοί που συναντώνται στα τρόφιμα μπορούν

Διαβάστε περισσότερα

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018

ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΓΥΜΝΑΣΙΟ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ ΣΧΟΛΙΚΗ ΧΡΟΝΙΑ 2017-2018 ΓΡΑΠΤΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΙΟΥΝΙΟΥ 2018 ΜΑΘΗΜΑ: ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΑΞΗ: Β ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ: Βαθμός:.. Ολογράφως: Υπογραφή:... ΧΡΟΝΟΣ: 45 λεπτά ΟΝΟΜΑΤΕΠΩΝΥΜΟ:. ΤΜΗΜΑ:. ΑΡ.. ΤΟ ΕΞΕΤΑΣΤΙΚΟ

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2015 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 7 Περιεχόμενα Περιεχόμενα 1 Κεφάλαιο 1 ο Το γενετικό υλικό Θέμα 1 ο 2 Θέμα 2 ο 8 Θέμα 3 ο 12 Θέμα

Διαβάστε περισσότερα

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα;

ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Τι είναι το θρεπτικό υλικό; Ποια είναι τα είδη του θρεπτικού υλικού και τι είναι το καθένα; ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 Τι είναι οι καλλιέργειες μικροοργανισμών; Καλλιέργεια είναι η διαδικασία ανάπτυξης μικροοργανισμών με διάφορους τεχνητούς τρόπους στο εργαστήριο ή σε βιομηχανικό επίπεδο. Με τη δημιουργία καλλιεργειών

Διαβάστε περισσότερα

Υγειονομικά προϊόντα Stalosan

Υγειονομικά προϊόντα Stalosan Υγειονομικά προϊόντα Stalosan Τρία προϊόντα με αυξανόμενη αποτελεσματικότητα STALOSAN DRY Η απορρόφηση υγρασίας/αφύγρανση είναι η κύρια δράση του Stalosan Dry. Με την απορρόφηση υγρασίας οι μικροοργανισμοί

Διαβάστε περισσότερα

SUPER PROBIO. ή... 1 κάψουλα! 40 δοχεία WORLDWIDE. Επαγγελματική ύναμη HEALTH CENTER

SUPER PROBIO. ή... 1 κάψουλα! 40 δοχεία WORLDWIDE. Επαγγελματική ύναμη HEALTH CENTER WORLDWIDE Important note: This product fact sheet is for professional use and contains guideline information only. A direct copy of the information contained within this factsheet MUST NOT be made or used

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι

Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Μικροβιολογία Τροφίμων Ι Ενότητα 10: Ενδογενείς Παράγοντες Δυναμικό Οξειδοαναγωγής Θρεπτικά Συστατικά, 1ΔΩ Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής Του Ανθρώπου Διδάσκοντες: Γεώργιος - Ιωάννης Νύχας Ευστάθιος

Διαβάστε περισσότερα

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ

ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΣΧ0ΛΗ ΤΕΧΝ0Λ0ΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ & ΔΙΑΤΡΟΦΗΣ ΤΜΗΜΑ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΡΟΦΙΜΩΝ ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ: ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ & ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ ΦΡΟΥΤΩΝ ΚΑΙ ΛΑΧΑΝΙΚΩΝ ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ ΤΑΛΕΛΛΗ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΦΡΟΥΤΑ-ΛΑΧΑΝΙΚΑ Τα φρούτα-λαχανικά δεν είναι τροφές

Διαβάστε περισσότερα

(Πίκρισμα. αγγουριού)

(Πίκρισμα. αγγουριού) (Πίκρισμα αγγουριού) 1 (Πίκρισμα αγγουριού) Χημική ουσία κουκουρμπιτασίνη 1. Ποικιλίες που παράγουν πικρά αγγούρια. 2. Έλλειψη νερού (τραυματισμός φυτού σημεία του βλαστού που δεν κυκλοφορεί το νερό) Εισαγωγή

Διαβάστε περισσότερα

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ

4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.1 Ομοιόσταση 4.2 Ασθένειες 4. ΟΙ ΑΣΘΕΝΕΙΕΣ ΚΑΙ ΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΕΜΦΑΝΙΣΗ ΤΟΥΣ 4.3 Αμυντικοί μηχανισμοί του ανθρώπινου οργανισμού 4.4 Τρόποι ζωής και ασθένειες Μάρθα Καρβουνίδου ΠΕ1404

Διαβάστε περισσότερα

Θέματα Πανελλαδικών

Θέματα Πανελλαδικών Θέματα Πανελλαδικών 2000-2012 ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΘΕΤΙΚΗΣ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ ΕΠΑΝΑΛΗΠΤΙΚΕΣ Κεφάλαιο 7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ 7 ΘΕΜΑ 1 ο Γράψτε τον αριθμό καθεμιάς από τις παρακάτω προτάσεις και δίπλα το γράμμα

Διαβάστε περισσότερα

Κίνδυνος: παράγοντας / ουσία που κάνει το τρόφιµο ακατάλληλο ή επικίνδυνο για κατανάλωση (Μη ασφαλές)

Κίνδυνος: παράγοντας / ουσία που κάνει το τρόφιµο ακατάλληλο ή επικίνδυνο για κατανάλωση (Μη ασφαλές) KINΔΥΝΟΙ ΤΡΟΦΙΜΩΝ Κίνδυνος: παράγοντας / ουσία που κάνει το τρόφιµο ακατάλληλο ή επικίνδυνο για κατανάλωση (Μη ασφαλές) Μικροβιολογικός Χηµικός Φυσικός Η φυσική καταστροφή των τροφίµων κάνει τα τρόφιµα

Διαβάστε περισσότερα

1.2 Μικροοργανισμοί. Ωφέλιμα μικρόβια. Αποτελέσματα της διδασκαλίας. Γενικές Πληροφορίες. Προετοιμασία εκ των προτέρων (10 λεπ.)

1.2 Μικροοργανισμοί. Ωφέλιμα μικρόβια. Αποτελέσματα της διδασκαλίας. Γενικές Πληροφορίες. Προετοιμασία εκ των προτέρων (10 λεπ.) 1.2 Μικροοργανισμοί Ωφέλιμα μικρόβια Σύνδεσμος στην εθνική ύλη Κύριο στάδιο 2 Sc1: 1a, 1b, 2a, 2b, 2c, 2d, 2g, 2j Sc2:1a, 2b, 2g, 5f Μονάδα σπουδών Μονάδα 6 Μικροοργανισμοί Εκτιμώμενος χρόνος διδασκαλίας

Διαβάστε περισσότερα

Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η

Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η Μικροβιολογικός έλεγχος νερού Άσκηση 3η Θεωρητικό μέρος Το νερό Το νερό είναι βασικό στοιχείο για τη διατήρηση ζωής στον πλανήτη µας. Τόσο το υπόγειο όσο και το επιφανειακό νερό χρησιµοποιείται για ανθρώπινη

Διαβάστε περισσότερα

Βιοχημεία Τροφίμων Ι. Ενότητα 6 η Γάλα ΙII (μέρος α) Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου

Βιοχημεία Τροφίμων Ι. Ενότητα 6 η Γάλα ΙII (μέρος α) Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου. Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου Βιοχημεία Τροφίμων Ι Ενότητα 6 η Γάλα ΙII (μέρος α) Όνομα καθηγητή: Έφη Τσακαλίδου Τμήμα: Επιστήμης Τροφίμων & Διατροφής του Ανθρώπου Στόχοι ενότητας Κατανόηση της βιοσύνθεσης και του καταβολισμού της

Διαβάστε περισσότερα

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά.

Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Πεπτικός σωλήνας Κύρια λειτουργία του είναι η εξασφάλιση του διαρκούς ανεφοδιασμού του οργανισμού με νερό, ηλεκτρολύτες και θρεπτικά συστατικά. Στον πεπτικό σωλήνα πραγματοποιείται ο τεμαχισμός της τροφής

Διαβάστε περισσότερα

Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι

Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοι Τροφογενείςή τροφιμογενείς νόσοιονομάζονται οι παθολογικές εκείνες καταστάσεις οι οποίες οφείλονται στην κατανάλωση τροφίμων που έχουν μολυνθεί με παθογόνους παράγοντες.

Διαβάστε περισσότερα

Protecure και Endosan. Protecure. Endosan

Protecure και Endosan. Protecure. Endosan Υγιεινό Φυσικό Προβιοτικό Protecure Endosan Protecure και Endosan Υγιεινό Φυσικό Προβιοτικό Τα νέα ϖροβιοτικά, Protecure και Endosan, ϖεριέχουν καλλιέργειες µικροοργανισµών γαλακτικού οξέος, είναι φυσικά

Διαβάστε περισσότερα

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ

ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί

Διαβάστε περισσότερα

BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου

BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου BITAMINEΣ Ένας σημαντικός σταθμός στη διαιτολογία ήταν η ανακάλυψη, στις πρώτες δεκαετίες του εικοστού αιώνα, των βιταμινών και του σημαντικού ρόλου αυτών στον οργανισμό. Οι βιταμίνες κατατάσσονται στην

Διαβάστε περισσότερα