Βιταμίνες και παιδική υγεία Η βιταμίνη D

Transcript

1 Βιταμίνες και παιδική υγεία Η βιταμίνη D Δρ. Χριστίνα Κανακά- Gantenbein Καθηγήτρια Παιδιατρικής Ενδοκρινολογίας A Παιδιατρική Κλινική Ιατρικής Σχολής Παν/μίου Αθηνών

2 Aσβέστιο (Ca) Δισθενές κατιόν με σημαντικές δράσεις σχεδόν σε κάθε κύτταρο Μυϊκή λειτουργία Νευροδιαβίβαση Μεταβολισμός ATP Πήξη αίματος Ομοιόσταση των οστών

3 Κατανομή Ασβεστίου στον οργανισμό Ca πλάσματος: 8,5-10,5mg/dl 1% του ολικού Ca του οργανισμού Το υπόλοιπο Ca βρίσκεται στα οστά Ολικό Ca πλάσματος:40% ιονισμένο Ca2+ 45% αλβουμίνη 15% κιτρικό, φωσφορικό, διττανθρακικό

4 Ομοιόσταση Ca Εξαρτάται από: 1) PTH 2) 1,25(OH)2 VitD 3) Calcium Sensing Receptor 3 κύρια όργανα στόχοι: 1) οστά 2) νεφροί 3) έντερο

5 Ομοιοστασία του ασβεστίου Επαναρρόφηση Ca από το άπω νεφρικό Σωληνάριο Φωσφατουρική δράση Κινητοποίηση Ca από τα οστά προς τον ενδαγγειακό χώρο Επαγωγή 1α(ΟΗ)άσης για παραγωγή Δραστικής Βιταμίνης D PTH Ca CaSR Διέγερσή του με βάση τα επίπεδα Ca διεγείρουν την έκκριση ΡΤΗ Βιταμίνη D Ευνοεί την εντερική απορρόφηση Ca και την νεφρική επαναρρόφηση Ca και P

6 Πηγές Βιταμίνης D

7 Αίτια Υπασβεστιαιμίας Ανεπάρκεια Βιταμίνης D Διαταραχή του μεταβολισμού της βιταμίνης D Ανεπάρκεια Ασβεστίου Ανεπάρκεια ΡΤΗ (Υποπαραθυρεοειδισμός) Ανεπαρκής δράση της ΡΤΗ (αντίσταση του υποδοχέα της) (Ψευδοϋποπαραθυρεοειδισμός) Διαταραγμένη νεφρική λειτουργία Διαταραχή του υποδοχέα-αισθητήρα επιπέδων ασβεστίου (Calcium sensing Receptor)

8 1 ο περιστατικό Νεογνό 17 ημερών εξωμήτριας ζωής μεταφέρθηκε επειγόντως στο Νοσοκομείο λόγω γενικευμένων σπασμών Είναι το 1 ο παιδί υγιών γονέων, Αιγυπτιακής καταγωγής, η μητέρα φορά μαντύλα και μακρυά ρούχα καλύπτοντας σχεδόν όλο το σώμα της και αφήνοντας ακάλυπτα μόνο τα μάτια Αναφέρεται φυσιολογικός τοκετός μετά τελειόμηνη κύηση, φυσ. Βάρος γέννησης Διατροφή με αποκλειστικό θηλασμό

9 1 ο περιστατικό Εργαστηριακός έλεγχος Ασβέστιο αίματος 6,33 mg/dl P αίματος 3,2 mg/dl Σάκχαρο αίματος 72 mg/dl Αλκαλική Φωσφατάση 898 IU/L SGOT,SGPT, Ουρία, Κρεατινίνη, Νa,Κ, Mg, Αλβουμίνη, Ολικά λευκώματα: κφ

10 1 ο περιστατικό Λοιπός εργαστηριακός έλεγχος Νεογνού ΡΤΗ 183 pg/ml 25 (OH)vitamin D 4,9 ng/ml Μητέρας Ασβέστιο αίματος 8,9 mg/dl ΡΤΗ 98 pg/ml 25 (OH)vitamin D 6,2 ng/ml

11 1 ο περιστατικό Διάγνωση Νεογνική υπασβεστιαιμία λόγω Μητρικής ανεπάρκειας Βιταμίνης D (μητέρα χορτοφάγος, χωρίς έκθεση σε υπεριώδη ακτινοβολία) με επίταση λόγω αποκλειστικού θηλασμού

12 1 ο περιστατικό Θεραπεία Αντιμετώπιση της οξείας κατάστασης (Σπασμών) με ενδοφλέβια χορήγηση γλυκονικού Ασβεστίου και επί σταθεροποίησης έναρξη από το στόμα χορήγησης ασβεστίου και βιταμίνης D στο νεογνό Έναρξη χορήγησης ασβεστίου και βιταμίνης D και στη θηλάζουσα μητέρα και παραπομπή σε Ενδοκρινολόγο ενηλίκων

13

14 2 ο περιστατικό Κορίτσι 2,5 ετών εισάγεται επειγόντως στο Νοσοκομείο λόγω επεισοδίου γενικευμένων τονικοκλονικών σπασμών, βολβοστροφής, περιστοματικής κυάνωσης διάρκειας 2 λεπτών Πρόκειται για το 1 ο παιδί φαινομενικά υγιών γονέων που γεννήθηκε με φυσιολογικό τοκετό στην 37η εβδομάδα κύησης, ΒΓ 2150 γρ, ΜΓ 48εκ.

15 2 ο περιστατικό Αντιμετωπίσθηκε επειγόντως με χορήγηση Stesolid δεδομένου ότι με την άφιξη στο νοσοκομείο έκανε 2 ο ανάλογο επεισόδιο σπασμών Ακολούθησε ΗΚΓ που έδειξε παράταση QT και διαταραχή επαναπόλωσης και εστάλη εργαστηριακός έλεγχος

16 2 ο περιστατικό Αρχικός Εργαστηριακός έλεγχος Ασβέστιο αίματος 4,9 mg/dl P αίματος 10,5 mg/dl Σάκχαρο αίματος 106 mg/dl Αλκαλική Φωσφατάση 2508 IU/L SGOT=116, SGPT=63, Ουρία=17, Κρεατινίνη=0,5, Mg=1,5, Να=137 meq/l, Κ=4,3 meq/l, Αλβουμίνη και Ολικά λευκώματα: κφ

17 2 ο περιστατικό Αιτιολογική θεραπεία Χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου 10% ενδοφλεβίως αρχικά και στη συνέχεια per os με συχνούς προσδιορισμούς ασβεστίου αίματος και προσθήκη χορήγησης βιταμίνης D.

18 2 ο περιστατικό Λοιπός εργαστηριακός έλεγχος ΡΤΗ 1 pg/ml 25(OH)vitamin D 24 ng/ml Διάγνωση Υποπαραθυρεοειδισμός

19 2 ο περιστατικό Πορεία ασθενούς Σε ηλικία 2,5 ετών διάγνωση Υποπαραθυρεοειδισμού Σε ηλικία 5 ετών διάγνωση Θυρεοειδίτιδας Hashimoto Σε ηλικία 6 ετών διάγνωση Νόσου Addison (Επινεφριδιακής Ανεπάρκειας) Αυτοάνοσο πολυενδοκρινικό Σύνδρομο

20 Όρια καθορισμού υπασβεστιαιμίας ανά ηλικία Ηλικία Επίπεδα ασβεστίου ορού (mg/dl) Επίπεδα ασβεστίου ορού (mmol/l) Πρόωρο νεογνό <7.2 <1.8 Τελειόμηνο νεογνό Παιδική/εφηβική ηλικία <8.0 <2.0 <8.7 <2.2

21 Συμπτωματολογία υπασβεστιαιμίας στο νεογνό Άπνοια Δυσκολίες σίτισης Διάταση κοιλίας Τρομώδεις κινήσεις Σπασμοί Αυξημένα τενόντια αντανακλαστικά Λαρυγγόσπασμος

22 Συμπτωματολογία υπασβεστιαιμίας στο παιδί και τον έφηβο Νευρομυικές εκδηλώσεις - Τετανία - Κόπωση - Ανησυχία - Μυικές κράμπες, αιμωδία - Σημείο Trousseau - Σημείο Chvostek - Λαρυγγόσπασμος - Βρογχόσπασμος Εκδηλώσεις από το ΚΝΣ - Εξωπυραμιδικά σημεία - Ευερεθιστότητα - Διαταραχές προσωπικότητας - ενδοκράνια πίεση - Χοριοαθέτωση - Σπασμοί Καρδιακές εκδηλώσεις - Παράταση QT στο ΗΚΓ - Συμφορητική Καρδιοπάθεια Καρδιομυοπάθεια

23 Εργαστηριακή Διερεύνηση Αίμα Ca, P, Mg, ALP, Αλβουμίνη, Ολικά λευκώματα, Αέρια αίματος, ηπατική, νεφρική λειτουργία Βιταμίνη D, PTH Ούρα Ca, P, κρεατινίνη, σάκχαρο, ph ούρων Ειδικές εξετάσεις Βιταμίνη D, PTH της μητέρας (σε νεογνά) Τ3,Τ4,TSH,αυτοαντισώματα, κλπ

24 Θεραπευτική Αντιμετώπιση Άμεση αντιμετώπιση συμπτωματικής υπασβεστιαιμίας Χορήγηση γλυκονικού ασβεστίου 10% 0,5-2ml/Kg iv Αντιμετώπιση ασυμπτωματικής υπασβεστιαιμίας Χορήγηση από του στόματος σκευασμάτων ασβεστίου και Χορήγηση βιταμίνης D

25 Μακροχρόνια παρακολούθηση Παρακολούθηση των επιπέδων Ca, P, ALP, PTH του αίματος Παρακολούθηση της νεφρικής απέκκρισης Ca, P Παρακολούθηση με Υ/Γ νεφρών για έγκαιρη διαπίστωση πιθανής υπερδοσολογίας/κινδύνου νεφρασβέστωσης

26 Συμπερασματικά Η υπασβεστιαιμία στη νεογνική, βρεφική, παιδική ηλικία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή του ατόμου (π.χ. σπασμοί) και να απαιτεί επείγουσα αντιμετώπιση, ή να εκδηλώνεται με αμβληχρά κλινικά συμπτώματα (π.χ. αιμωδίες, διαταραχές προσωπικότητας) και να διαλάθει για μακρό χρονικό διάστημα της ορθής διάγνωσης

27 Take home message! Ως εκ τούτου, στόχος είναι Η άμεση αντιμετώπιση της επείγουσας κατάστασης καθώς και η ευαισθητοποίηση του κλινικού ιατρού στις μη ειδικές εκδηλώσεις της υπασβεστιαιμίας Καθώς και η ορθή μακροχρόνια παρακολούθηση και θεραπεία περιστατικών υπασβεστιαιμίας

28 Ο ρόλος της Βιταμίνης D κατά την ενδομήτρια ζωή και την παιδική ηλικία

29 Η βιταμίνη D Πηγές βιταμίνης D για τον ανθρώπινο οργανισμό Ρόλος της στην ενδομήτρια ζωή Ρόλος της στην παιδική ηλικία Δράση σε όλο το φάσμα της ζωής

30 Ιεράρχηση δράσεων της βιταμίνης D Στον ανθρώπινο οργανισμό η πρωταρχική δράση της βιταμίνης D είναι η ομοιοστασία του ασβεστίου και η διατήρηση των επιπέδων ασβεστίου στο αίμα σε φυσιολογικά επίπεδα Οταν αυτό επιτευχθεί τότε η βιταμίνη D μπορεί να εκπληρώσει και τους άλλους της ρόλους σε πολλαπλά επίπεδα (ανοσοτροποποιητική, αντιυπερπλαστική δράση κλπ)

31 Ομοιοστατική ρύθμιση των επιπέδων ασβεστίου του ορού Cashman KD, 2007

32 Ιεράρχηση δράσεων της βιταμίνης D Η σημασία της βιταμίνης D σχεδόν σε κάθε κύτταρο είναι σαφής από το γεγονός ότι σχεδόν όλα τα κύτταρα του οργανισμού εκφράζουν τον υποδοχέα της και επάρκειά της έχει συσχετιστεί με πρόληψη νοσημάτων φθοράς Επιπλέον,η 1,25(OH) 2 - D 3 επάγει τη σύνθεση ρενίνης, ινσουλίνης, κυττοκινών, ανοσοσφαιρινών και νευροδιαβιβαστών

33 Επίπεδα βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό Τα επίπεδα δραστικής βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό κατά πολύ καθορίζονται από Την έκθεση του δέρματος στον ήλιο (UV ακτινοβολία) Τη διαιτητική της πρόσληψη, κυρίως από γαλακτοκομικά, λιπαρά ψάρια, π.χ. Σολομό κ.α

34 Επίπεδα βιταμίνης D στον ανθρώπινο οργανισμό Σημαντικού βαθμού έλλειψη βιταμίνης D (Vitamin D deficiency) σπάνια πλέον συναντάται με εκδήλωση ραχίτιδας ή οστεομαλακίας, πολύ μεγαλύτερη όμως είναι η έκταση του προβλήματος της ήπιας ανεπάρκειας της (Vitamin D insufficiency) Με βάση τα τελευταία δεδομένα επάρκεια βιταμίνης D θεωρείται όταν τα επίπεδα της είναι > 30 ng/ml (Holick, 2008)

35 Πηγές βιταμίνης D και οι πολλαπλές της δράσεις Holick MF, 2008

36 Σημεία σύνθεσης 1,25 (ΟΗ)2-vitamin D Οι νεφροί Το κόλον Ο προστάτης Ο μαστός Τα β- κύτταρα των νησιδίων του παγκρέατος Τα μακροφάγα

37 Πολλαπλές δράσεις της βιταμίνης D Αντι-υπερπλαστική δράση Σαφή βελτίωση της ψωρίασης Αντιμετώπιση μορφών καρκίνου ( καρκίνος του προστάτη, του εντέρου κλπ) Ανοσοτροποποιητική Προστασία κατά αυτανόσων παθήσεων, πχ. Σακχαρώδης Διαβήτης τύπου 1, κατά πλάκας σκλήρυνση, κλπ

38 Ο ρόλος της βιταμίνης D κατά την ενδομήτρια ζωή

39 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και υγεία των οστών του νεογνού Είναι μπλέον σαφές ότι η υγεία των οστών του παιδιού κατά πολύ καθορίζεται από τα επίπεδα βιταμίνης D στη μητέρα του κατά την ενδομήτρια ζωή Τα επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα κατά πολύ καθορίζονται από Τη φυσική της δραστηριότητα Τη διατροφή της Το κάπνισμα

40 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και υγεία των οστών του νεογνού Χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα έχουν συσχετιστεί με ελαττωμένη ενδομήτρια ανάπτυξη των μακρών οστών βραχύτερο διάστημα κύησης (προωρότητα) μειωμένο βάρος γέννησης του νεογνού ελαττωμένη οστική πυκνότητα, όχι μόνο κατά την νεογνική και βρεφική αλλά και αργότερα κατά την παιδική πλέον ηλικία

41 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και υγεία των οστών στην παιδική ηλικία Javaid MK, et al. Maternal vitamin D status during pregnancy and childhood bone mass at age 9 years: a longitudinal study. Lancet Jan 7;367(9504): Η ανεπάρκεια βιταμίνης D κατά την κύηση φαίνεται ότι έχει μακροχρόνια αρνητική συνέπεια στην οστική πυκνότητα των παιδιών ακόμη και 10 ετία μετά την ενδομήτριά τους ζωή

42 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και υγεία των οστών στην παιδική ηλικία Cooper et al. Developmental origins of osteoporosis: the role of maternal nutrition. Adv Exp Med Biol Είναι σαφές πλέον ότι η ενδομήτρια ζωή και επάρκεια βιταμίνης D μπορεί να προγραμματίσει την υγεία των οστών στη μετέπειτα ζωή

43 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και αυτοάνοσα νοσήματα της παιδικής ηλικίας Πρόληψη ΣΔ τύπου 1 Παιδιά των οποίων οι μητέρες κατά την κύηση είχαν λάβει συμπληρώματα βιταμίνης D είχαν κατά 29% χαμηλότερο κίνδυνο να αποκτήσουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1, απ ότι παιδιά των οποίων οι μητέρες κατά την κύηση δεν είχαν λάβει συμπληρώματα βιταμίνης D. Mohr SB, Diabetologia 2008 Pitas et al, J Steroid Biochem Mol Biol. 2010

44

45 RESULTS: Mean 25(OH)D levels in case mothers (43.9 nmol/l) and control mothers (43.7 nmol/l) were not different. Of all mothers, 481 (70.1%) were vitamin D- deficient or -insufficient. CONCLUSIONS/INTERPRETATION: No difference was found in serum 25(OH)D concentrations during first trimester of pregnancy between mothers whose children later on developed type 1 diabetes, and mothers of non-diabetic ' healthy' children of the same age.

46

47 Overview of the pharmacological effects of 1,25-(OH)2D in the immune system Bouillon, R. et al. Endocr Rev 2008;29: Copyright 2008 The Endocrine Society

48 Επίπεδα βιταμίνης D και αυτοάνοσα νοσήματα της Παιδικής ηλικίας Σε μελέτη 10,366 παιδιών στη Φινλανδία που έλαβαν 2,000IU vitamin D και παρακολουθήθηκαν τα επόμενα 31 χρόνια, υπήρχε κατά 78% ελαττωμένος κίνδυνος να αναπτύξουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Hypponen et al., 2001 Πολλαπλές μελέτες επίσης έχουν δείξει χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σε παιδιά στην πρωτοδιάγνωση ΣΔτ1

49 Ο ρόλος της βιταμίνης D στην παθοφυσιολογία και πρόληψη του ΣΔ τύπου 1 Έχει αναφερθεί συσχέτιση ελαττωμένων επιπέδων 1,25 (ΟΗ)- βιταμίνης D και εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Φαίνεται ότι η βιταμίνη D ενέχεται σαν ανοσοτροποποιητής στην εκδήλωση αυτοανόσων νοσημάτων, όπως ΣΔτ1. Συζητείται και ως θεραπεία παράτασης του μήνα του μέλιτος σε πρωτοδιάγνωστο ΣΔτ1.

50

51 Επίπεδα βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα και βρογχικό άσθμα στην παιδική ηλικία Χαμηλότερα επίπεδα βιταμίνης D στις μητέρες κατά την κύηση σχετίζονται με επεισόδια βρογχοσπάσμου και βρογχικού άσθματος στα παιδιά Επάρκεια βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα μπορεί να προλαμβάνει επεισόδια συριγμού στο βρέφος της Miyake et al., Eur Respir J Eur Respir J Jun;35. Dairy food, calcium and vitamin D intake in pregnancy, and wheeze and eczema in infants.

52 Συνοψίζοντας Ο ρόλος της βιταμίνης D στην ενδομήτρια ζωή Επάρκεια βιταμίνης D στην ενδομήτρια ζωή, συμβάλλει Στην υγεία των οστών του ατόμου Στην πρόληψη αυτοανόσων παθήσεων Στην αποφυγή βαρέως βρογχικού άσθματος στη βρεφική και παιδική ηλικία

53 Ο ρόλος της βιταμίνης D κατά την παιδική ηλικία

54 Ανεπάρκεια βιταμίνης D στην παιδική ηλικία- Η έκταση του προβλήματος Έλλειψη βιταμίνης D στη βρεφική ηλικία, άν και σχετικά σπάνια πλέον στις μέρες μας, μπορεί να οδηγήσει σε εμφάνιση ραχίτιδας Κλινική εικόνα ραχίτιδας Μυική Αδυναμία, τετανία, οστικές αλλοιώσεις (ραχιτικό κομπολόι), κάμψη των μακρών οστών, ελαττωμένη οστική πυκνότητα Βιοχημική εικόνα Ca, P, ALP, PTH

55 Ανεπάρκεια βιταμίνης D στην παιδική ηλικία- Η έκταση του προβλήματος Ηπια ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι πολύ συχνότερη στην παιδική και εφηβική ηλικία και μπορεί να παρεμποδίσει το παιδί να αποκτήσει το βέλτιστο τελικό του ανάστημα και τη βέλτιστη οστική πυκνότητα Το ποσοστό ανεπάρκειάς της στην παιδική ηλικία είναι υπαρκτό, αυξανόμενο κυρίως με την πρόοδο της ηλικίας προς την εφηβεία, αγγίζοντας -ανάλογα με τις μελέτες- ένα ποσοστό της τάξεως του (- 42%)

56 Συχνότητα ανεπάρκειας Βιταμίνης D σε υγιή παιδιά και εφήβους Cashman KD, 2007

57 Επίπεδα βιταμίνης D και παιδική παχυσαρκία Είναι γνωστό ότι η παιδική παχυσαρκία αποτελεί τη μάστιγα της νέας χιλιετίας Μελέτες σε υπέρβαρα και παχύσαρκα παιδιά έχουν δείξει μια στατιστικά σημαντική αύξηση των επιπέδων παραθορμόνης (PTH) και στατιστικά σημαντική ελάττωση των επιπέδων της βιταμίνης D στα παχύσαρκα παιδιά σε σύγκριση με τα επίπεδα σε φυσιολογικού βάρους παιδιά, υποδηλώνοντας ήπια ανεπάρκεια βιταμίνης D

58 Επίπεδα βιταμίνης D στην παιδική ηλικία και υγεία των οστών στην ενήλικη ζωή Είναι γνωστό ότι η μέγιστη οστική πυκνότητα αποκτάται κατά την εφηβική ηλικία Ως εκ τούτου ανεπάρκεια βιταμίνης D στην παιδική και κυρίως την εφηβική ηλικία μπορεί να οδηγήσει στην εμφάνιση οστεοπόρωσης στην μετέπειτα ζωή Ως εκ τούτου, τόσο η ενδομήτρια ζωή, όσο και η παιδική και εφηβική ηλικία αποτελούν τους κύριους συντελεστές αποφυγής οστεοπώρωσης στην ενήλικο ζωή

59 Επίπεδα βιταμίνης D και αυτοάνοσα νοσήματα της Παιδικής ηλικίας Σε μελέτη 10,366 παιδιών στη Φινλανδία που έλαβαν 2,000IU vitamin D και παρακολουθήθηκαν τα επόμενα 31 χρόνια, υπήρχε κατά 78% ελαττωμένος κίνδυνος να αναπτύξουν Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Hypponen et al., 2001 Πολλαπλές μελέτες επίσης έχουν δείξει χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D σε παιδιά με ΣΔτ1

60 Ο ρόλος της βιταμίνης D στην παθοφυσιολογία και πρόληψη του ΣΔ τύπου 1 Έχει αναφερθεί συσχέτιση ελαττωμένων επιπέδων 1,25 (ΟΗ)- βιταμίνης D και εμφάνισης Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 1. Φαίνεται ότι η βιταμίνη D ενέχεται σαν ανοσοτροποποιητής στην εκδήλωση αυτοανόσων νοσημάτων, όπως ΣΔτ1. Συζητείται και ως θεραπεία παράτασης του μήνα του μέλιτος σε πρωτοδιάγνωστο ΣΔτ1.

61 Επίπεδα βιταμίνης D και βρογχικό άσθμα στην παιδική ηλικία Μεγάλες επιδημιολογικές μελέτες έχουν δείξει μεγαλύτερες και βαρύτερες εξάρσεις παιδικού βρογχικού άσθματος σε παιδιά με ήπια ανεπάρκεια βιταμίνης D J Allergy Clin Immunol Επιπλέον μελέτες σε ασθματικά παιδιά δείχνουν μεγαλύτερο ποσοστό ανεπάρκειας βιταμίνης D από ομάδα ελέγχου Brehm JM et al. Serum vitamin D levels and markers of severity of childhood asthma in Costa Rica. Am J Respir Crit Care Med. 2009

62 Επίπεδα βιταμίνης D και αυτισμός Έχει προταθεί ότι ανεπάρκεια βιταμίνης D τα τελευταία χρόνια μπορεί να συμβάλει στην αύξηση περιστατικών αυτισμού, δεδομένου ότι μελέτες σε πειραματόζωα έδειξαν ότι ήπια υποβιταμίνωση προκαλεί αλλοιώσεις σε δομές του εγκεφάλου ανάλογες αυτών που έχουν περιγραφεί σε παιδιά με αυτισμό. Cannell JJ. Med Hypotheses Autism and vitamin D.

63 Επίπεδα βιταμίνης D και κίνδυνος νεοπλασιών Μελέτες σε ενήλικες πληθυσμούς έχουν δείξει μια προστατευτική δράση της βιταμίνης D στην εξέλιξη ή εμφάνιση μορφών καρκίνου, χάρη στις πολλαπλές ευεργετικές της δράση στη διαφοροποίηση του κυττάρου, την αντιυπερπλαστική και ανοσοτροποποιητική της δράση Ανάλογα δεδομένα δεν υπάρχουν σε παιδιατρικούς πληθυσμούς

64 Ο ρόλος της βιταμίνης D σε μορφές καρκίνου Holick MF, 2008

65 Επίπεδα βιταμίνης D και κίνδυνος καρδιαγγειακών παθήσεων Έκθεση σε UV ακτινοβολία ικανή να φέρει τα επίπεδα 25(OH)vit D>30ng/ml έχει συσχετιστεί με ελάττωση των LDL και αύξηση της HDL μειώνοντας τον καρδιαγγειακό κίνδυνο Σε ενήλικες ο κίνδυνος καρδιαγγειακού συμβάματος αυξανόταν σε επίπεδα βιταμίνης D <20ng/ml

66 Holick MF, 2008

67 Συμπεράσματα-Ι Η υπερβολική αποφυγή της έκθεσης στον ήλιο και οι αντιηλιακές κρέμες οδήγησαν μεν στην ελάττωση της επίπτωσης του μελανώματος, αλλά και στην αύξηση ανεπάρκειας της βιταμίνης D. Οι προτεινόμενες ημερήσιες ανάγκες των 400IU βιταμίνης D φαίνεται ότι δεν μπορούν να εξασφαλίσουν τις πραγματικές πλειοτροπικές ανάγκες του οργανισμού σε βιταμίνη D

68 Συμπεράσματα-ΙΙ Η συνειδητοποίηση της εξασφάλισης επάρκειας βιταμίνης D στην έγκυο γυναίκα για την καλή υγεία των οστών του εμβρύου και τη γενικότερη υγεία του αναπτυσσόμενου νέου οργανισμού είναι ουσιαστικής σημασίας Η εξασφάλιση επάρκειας βιταμίνης D όχι μόνο κατά την ενδομήτρια ζωή αλλά και την παιδική ηλικία μπορεί να επιφέρει ελάττωση συχνότητας αυτοανόσων παθήσεων, καρδιαγγειακών νοσημάτων και νεοπλασιών στην μετέπειτα ζωή.

69 JCEM, July 2011

70

71

72

73

74

75

76 JCEM, April, 2012

77 Still many uncertainties to be clarified.. Σχέση επιπέδων βιταμίνης D στη μητέρα και τροφικές αλλεργίες Σχέση επιπέδων βιταμίνης D και πρόληψης Σακχαρώδους Διαβήτη τύπου 1 κ.α.

78

79 Η σημασία άλλων βιταμινών στην ενδομήτρια ζωή και παιδική ηλικία Κυρίως έχουν μελετηθεί Το φυλλικό οξύ Χορήγηση σιδήρου Βιταμίνες του συμπλέγματος Β Βιταμίνη C ως αντιοξειδωτικός παράγοντας Ιχνοστοιχεία

80 Ο ρόλος του φυλλικού οξέος

81 Ο ρόλος του φυλλικού οξέος και κίνδυνος αυτισμού

82 Φυλλικό οξύ, βιταμίνες συμπλέγματος Β και υγεία

83 Επίπεδα φυλλικού οξέος, Β6 και Β12 ανά ηλικιακή ομάδα

84 Επίπεδα ομοκυστείνης ανά ηλικιακή ομάδα

85

86

87

88 Ιχνοστοιχεία και σωματική ανάπτυξη

89 Είναι καθήκον μας να ευαισθητοποιήσουμε τους λειτουργούς υγείας και τις εγκύους στη σημασία της επάρκειας πρόσληψης βιταμινών και Ιχνοστοιχείων κατά την κύηση και να τονίσουμε τη σημασία της επαρκούς πρόσληψης τους στη βρεφική και παιδική ηλικία για εξασφάλιση γενικότερης υγείας σε όλο το φάσμα της ζωής Επάρκεια βιταμινών = Υγεία

90

91

92

93

94 Συμπεράσματα Ο ρόλος των βιταμινών στην υγεία είναι μεν μελετημένη, αλλά ακόμη πολλά πρέπει ακόμη να αποσαφηνισθούν και να επιβεβαιωθούν. Η έννοια της ισορροπημένης διατροφής είναι πιο σημαντική από την προσθήκη εξωγενώς βιταμινών και ιχνοστοιχείων.

95 YES NO