ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ, ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΟΕ ΤΕΕ

Transcript

1 Επιστημονικές Ημερίδες για την Προστασία της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Προβλήματα Φθοράς και Παθολογίας Μνημείων: Υλικά και Επεμβάσεις Συντήρησης και Αποκατάστασης II ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ, ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΟΕ ΤΕΕ «Σύνταξη προδιαγραφών της Διαγνωστικής Μελέτης σε διεπιστημονική βάση για έκδοση υπουργικής απόφασης σε σχέση με την υλοποίηση του Ν.3028 (Άρθρο 40, παρ. 4) του ΥΠΠΟ για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς» Μέλη Ο.Ε.: Αγγελακοπούλου Ελένη Δρ. ΕΜΠ, Αθανασιάδου Αθηνά, Δ/ντρια Νεωτ. & Συγχ. Αρχ. Κλ., ΥΠΠΟ, Γεωργόπουλος Ανδρέας Καθ. ΕΜΠ,, Γεωργουσόπουλος Γεώργιος, ΠΜ, Δελέγκου Αικατερίνη, Υ.Δ. ΕΜΠ, Καλογεράς Νικόλαος, Ομ. Καθ. ΕΜΠ, Σβολόπουλος Δημοσθένης ΑΡΧ, ΥΠΠΟ, Χρονόπουλος Μιλτιάδης ΠΜ.

2 Με απόφαση της Διοικούσας Επιτροπής (ΔΕ) του ΤΕΕ (Συν.10/ ) συγκροτήθηκε ομάδα εργασίας για την σύνταξη προδιαγραφών της Διαγνωστικής Μελέτης σε διεπιστημονική βάση για έκδοση υπουργικής απόφασης για την υλοποίηση του Ν.3028 (Άρθρο 40, παρ. 4) του Υπουργείου Πολιτισμού για την «Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς». Αντικείμενο της συγκεκριμένης ομάδας εργασίας (ΟΕ) ήταν: η σύνταξη ολοκληρωμένης διεπιστημονικής πρότασης για την Διαγνωστική Μελέτη και την Μελέτη Σχεδιασμού Συμβατών Επεμβάσεων Αποκατάστασης σε μνημεία και σε Ιστορικά και Παραδοσιακά Κτίρια. Η εκπόνηση του έργου ξεκίνησε τον Οκτώβρη του 2004 και τελείωσε τον Μάιο του 2005.

3 ΝΕΟΣ ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΟΣ ΝΟΜΟΣ N. 3028/ 02 : Για την προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς Άρθρο 40 παρ.. 4: 4 Εργασίες σε ακίνητα μνημεία «..Ειδικότεροι κανόνες που διέπουν την εκπόνηση των μελετών και την εκτέλεση των εργασιών: -Καταγραφή, αποτύπωση, τεκμηρίωση, τοπογράφηση των μνημείων, -Κατάρτιση των σχετικών αρχιτεκτονικών, δομοστατικών και διαγνωστικών μελετών, -Τις μελέτες συντήρησης, προστασίας, αναστήλωσης, ανάδειξης, διαχείρισης και ολοκληρωμένης χρήσης των μνημείων...» ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ: Δεν έχουν εισαχθεί προδιαγραφές για τις μελέτες και την εκτέλεση εργασιών Οι κανόνες θα πρέπει να ορισθούν με την έκδοση π.χ. Προεδρικών Διαταγμάτων, Υπουργικών Αποφάσεων, για την πλήρωση του νομοθετικού κενού.

4 Για την καλύτερη δυνατή προσέγγιση του θέματος και τη διατύπωση των προτάσεων η ΟΕ του ΤΕΕ: αξιοποίησε την πρόταση της ΟΕ του ΤΕΕ του 1992, «Προδιαγραφές Μελετών στα Έργα των Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς», επεξεργάστηκε την πρότυπη ολοκληρωμένη επιστημονική μεθοδολογία που έχει αναπτυχθεί στον ερευνητικό τομέα εθνικά και διεθνώς, Π.χ. [Θ. Τασιος, 1986, 1992], [Sirmakezis, Chronopoulos et al 1995], [Moropoulou, Delegou, Athanasiadou, 2004], [Μοροπούλου, 2000], [Moropoulou, Aggelakopoulou, Bakolas, 2006] [Biscontin, Moropoulou, 1995], ΠΡΟΤΥΠΑ, ΕΥΡΩΚΩΔΙΚΕΣ ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΙ, [Βinda et. al. 1994], [A. Georgopoulos, et al, 2000], [FEMA, 1997], [UNI, NORMAL] ενσωμάτωσε τις προτάσεις του ISCARSAH / ICOMOS, επεξεργάστηκε και αξιοποίησε την πολύτιμη εμπειρία που έχει αποκτηθεί τόσο από ερευνητικά προγράμματα, προτάσεις και εκθέσεις του ΥΠ.ΠΟ., του Ε.Μ.Π., του Α.Π.Θ., όσο και από την εφαρμογή αντίστοιχων μεθοδολογιών και συστημάτων σε χώρες του εξωτερικού, (π.χ. Ιταλία), μελέτησε το νομοθετικό πλαίσιο που ισχύει στο ΥΠΠΟ για μελέτες και έργα της Πολιτιστικής Κληρονομιάς, Τις διεθνείς αρχές προστασίας (χάρτης της Βενετίας, Διακήρυξη του Άμστερνταμ, σύμβαση Γρανάδας)

5 Βάσει των παραπάνω, η εργασία αυτή αναφέρεται: 1. στο Νομοθετικό πλαίσιο βάσει του οποίου εκπονούνται σήμερα οι μελέτες και τα έργα των Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 2. στη μεθοδολογία εκπόνησης και στις προδιαγραφές των τεχνικών μελετών που σχετίζονται με όλα τα στάδια μιας ολοκληρωμένης ΔΙΕΠΙΣΤΗΜΟΝΙΚΗΣ μελέτης έργου Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς, 3. στο σχέδιο προτάσεων σχετικά με την σύνταξη και την έκδοση σχετικής Υπουργικής Απόφασης ή κανονιστικού πλαισίου τοοποίοαφοράστοάρθρο40, Παρ.4 του Ν.3028.

6 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΥΠ.ΠΟ. ΓΙΑ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Η εκπόνηση των μελετών από το ΥΠ.ΠΟ γίνεται βάσει: Ν.3028/02 «Για προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς». Π.Δ. 99/1922 «Μελέτη και εκτέλεση αρχαιολογικών έργων». Ν. 716/1977 «Περί μητρώου μελετητών και αναθέσεως και εκπονήσεως μελετών». Π.Δ.194/1997 σε εκτέλεση του Ν. 716/1977. Π.Δ. 346/1998 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας για τις δημόσιες επεμβάσεις υπηρεσιών προς τις διατάξεις της οδηγίας 92/50/ΕΟΚ», όπως αυτό ισχύει τροποποιημένο και συμπληρωμένο σήμερα. Π.Δ. 696/1974 «Περί αμοιβών μηχανικών για σύνταξη μελετών, επίβλεψη, παραλαβή κ.λ.π Συγκοινωνιακών, Υδραυλικών και Κτιριακών Έργων, ως και Τοπογραφικών, Κτηματογραφικών και Χαρτογραφικών Εργασιών» όπως ισχύει συμπληρωμένο και τροποποιημένο σήμερα. Οδηγία 2001/78//ΕΚ Σημειώνεται ότι η δημοσίευση του Ν. 3028/02 δεν επέφερε αλλαγή στο νομοθετικόπλαίσιογιατηνεκπόνησημελετώναπότουππο. Σημαντική τροποποίηση επήλθε με τη δημοσίευση του Ν.3316/05 «Ανάθεση και εκτέλεση δημοσίων συμβάσεων εκπόνησης μελετών και παροχής συναφών υπηρεσιών και άλλες διατάξεις», ο οποίος κατήργησε το Ν716/1977 και το Π.Δ 194/1977.

7 ΝΟΜΟΘΕΤΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΥΠ.ΠΟ. ΓΙΑ ΜΕΛΕΤΕΣ ΚΑΙ ΕΡΓΑ ΤΗΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ Τα έργα του ΥΠΠΟ εκτελούνται είτε με αυτεπιστασία είτε με εργολαβία Αυτεπιστασία Π.Δ 99/1992 «Μελέτη και εκτέλεση αρχαιολογικών έργων». Κανονισμός Έργων δι αυτεπιστασίας Εργολαβία Ν. 3028/2002 «Περί των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς». Π.Δ 99/1992 «Μελέτη και εκτέλεση αρχαιολογικών έργων». Ν. 1418/1984 «Δημόσια Έργα και ρυθμίσεις συναφών θεμάτων» όπως ισχύει τροποποιημένος και συμπληρωμένος σήμερα. Π.Δ 609/1985 «Κατασκευή δημοσίων έργων» όπως ισχύει τροποποιημένο και συμπληρωμένο σήμερα. Π.Δ 334/2000 «Προσαρμογή της Ελληνικής Νομοθεσίας για τα δημόσια έργα προς τις διατάξεις της Οδηγίας 93/37/Ε.Ο.Κ όπως τροποποιήθηκε και συμπληρώθηκε. Ν. 2522/1977 «Δικαστική προστασία κατά το στάδιο που προηγείται της σύναψης συμβάσεως δημοσίων έργων, κρατικών προμηθειών και υπηρεσιών σύμφωνα με την Οδηγία 89/665 Ε.Ο.Κ. Π.Δ 18/1989 «Περί κωδικοποιήσεως των περί Συμβουλίου της Επικρατείας διατάξεων». Σημαντική τροποποίηση στο ανωτέρω νομοθετικό πλαίσιο, και συγκεκριμένα τις διατάξεις του Ν. 1418/1984 και Π.Δ.609/1985 επήλθε με τη δημοσίευση του Ν.3263/2004 «Μειοδοτικό σύστημα ανάθεσης των δημοσίων έργων και άλλες διατάξεις». Οι παραπάνω Νόμοι αφορούν το σύνολο των Δημοσίων Έργων και δεν επικεντρώνονται στα Μνημεία που απαιτούν ειδική αντιμετώπιση. Το ΠΔ 99/92 έχει ορισμένες ειδικές διατάξεις οι οποίες όμως δεν αντιμετωπίζουν σφαιρικά και ολοκληρωμένα το πρόβλημα.

8 Bάσει του σημερινού νομοθετικού πλαισίου και δεδομένης της ιδιαιτερότητας που παρουσιάζουν τα έργα και οι μελέτες επί μνημείων και ιστορικών κτιρίων, η ομάδα εργασίας του ΤΕΕ έκρινε απαραίτητα τα κάτωθι: Κατηγοριοποίηση των μνημείων βάσει της αρχαιολογικής, ιστορικής, καλλιτεχνικής, αρχιτεκτονικής, οικοδομικής/κατασκευαστικής αξίας (μείζονος σημασίας, ελάσσονος σημασίας, κ.α.), Έγκριση ειδικού κανονιστικού και νομοθετικού πλαισίου που θα ισχύει για μελέτες και τα έργα επί Μνημείων, Εξαίρεση των έργων επί Μνημείων και Ιστορικών Κτιρίων από τα κανονιστικά και νομοθετικά πλαίσια που αναφέρονται σε προδιαγραφές αντισεισμικής θωράκισης, πυροπροστασίας, Η/Μ μελετών για σύγχρονες κατασκευές π.χ. Ελληνικός Αντισεισμικός Κανονισμός -Ε.Α.Κ. 2000, κ.α.) και ένταξή τους σε εξειδικευμένα κανονιστικά πλαίσια, τα οποία είναι απαραίτητο να θεσπιστούν, Θέσπιση ειδικής κατηγορίας Μελετητών / Εργοληπτών Δημ. Έργων για την ανάληψη έργων επί των Μνημείων

9 Βελτίωση του νομοθετικού πλαισίου που αναφέρεται στις νομικές ευθύνες των εμπλεκομένων μηχανικών σε έργα αναστύλωσης, αποκατάστασης, συντήρησης λόγω της ιδιαιτερότητας του αντικειμένου (έλλειψη αρχείων και δεδομένων σχετικά με την κατασκευή, τον τρόπο δόμησης, τα υλικά, τις φθορές/βλάβες στον χρόνο, τις τυχόν προγενέστερες επεμβάσεις, πολυπλοκότητα τρόπου δόμησης, χρήση μεγάλου πλήθους τεχνικών και υλικών δομής ανά κατασκευή, μεγάλη διάρκεια ζωής, κ.τ.λ.) καθιέρωση της συνεπευθυνότητας όλων των κλάδων των επιστημόνων που συμμετέχουν στην λήψη αποφάσεων για τις επεμβάσεις αποκατάστασης/συντήρησης στα μνημεία και στα ιστορικά/παραδοσιακά κτίρια (Μελετητές, κατασκευαστές) Τροποποίηση του Ν.3316, Άρθρο 2 που αφορά στο Πεδίο Εφαρμογής Κατηγορίες Μελετών. Προτείνεται: Η απόσπαση της κατηγορίας μελέτης αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων και οικισμών από την κατηγορία 7 (Ειδικές Αρχιτεκτονικές Μελέτες) και η προσθήκη νέας ειδικής κατηγορίας μελετών που θα αφορά σε όλες τις μελέτες μνημείων)

10 Πιο συγκεκριμένα, προτείνεται η ένταξη της κάτωθι κατηγορίας μελετών: 30. Ειδικές μελέτες αποκατάστασης μνημείων, διατήρησης παραδοσιακών κτιρίων και οικισμών. Α. Αρχιτεκτονικές Β. Στατικές Γ. Υλικών και επεμβάσεων συντήρησης Δ. Ηλεκτρομηχανολογικές Σύνταξη κανονιστικού πλαισίου, το οποίο θα αφορά στο άρθρο 40, Παρ.4 του Ν.3028, και το οποίο θα καλύπτει το κενό της συγκεκριμένης παραγράφου καθορίζοντας το αντικείμενο και τις προδιαγραφές των προτεινόμενων μελετών.

11 1. Τεκμηρίωση Συλλογή Δεδομένων Μελέτες Μνημείων: Προτεινόμενο γενικό πλαίσιο, στάδια, στόχοι Από ΟΕ 2. Προκαταρκτική Μελέτη 3. Διαγνωστική Μελέτη Ιστορική Τεκμηρίωση Γεωμετρική Τεκμηρίωση Αρχιτεκτονική Μελέτη Δομοστατικός έλεγχος Μελέτη Δομικών Υλικών- Φθοράς Γεωτεχνική Μελέτη Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη Γεωμετρική Τεκμηρίωση Αρχιτεκτονική Μελέτη Δομοστατικός έλεγχος Μελέτη Δομικών Υλικών- Φθοράς Γεωτεχνική Μελέτη Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη Πρώτη Προσέγγιση του Μνημείου και των προβλημάτων του - Καθορισμός απαραίτητων μελετών Ολοκληρωμένη Διαγνωστική Μελέτη του Μνημείου Πρώτη Προσέγγιση Απαραιτήτων Επεμβάσεων Αποκατάστασης 4. Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων (Προμελέτη, Οριστική Μελέτη, Μελέτη Εφαρμογής) Αρχιτεκτονική Μελέτη Δομοστατικός έλεγχος Μελέτη Δομικών Υλικών- Φθοράς Γεωτεχνική Μελέτη Ηλεκτρομηχανολογική Μελέτη Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων Αποκατάστασης, Ενίσχυσης, Συντήρησης

12 ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Η Γεωμετρική τεκμηρίωση μνημείου (ή συνόλου μνημείων) είναι η καταγραφή της θέσης του και της πραγματικής, υπάρχουσας μορφής, σχήματος και μεγέθους του στο χώρο των τριών διαστάσεων σε μια δεδομένη χρονική στιγμή. Προκαταρκτική Μελέτη

13 ΓΕΩΜΕΤΡΙΚΗ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗ ΜΝΗΜΕΙΩΝ Διαγνωστική Μελέτη

14 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Προκαταρκτική Μελέτη Εργασίες προσέγγισης και αποκάλυψης αφανών περιοχών του μνημείου ή του χώρου που πρέπει να μελετηθούν στα πλαίσια των υπολοίπων ερευνών και εργασιών του (αποψιλώσεις, καθαρισμοί, αποχωματώσεις, ανασκαφές, ηλεκτρονικές διασκοπήσεις, διευθετήσεις, καθαιρέσεις κονιαμάτων, κτλ), Αρχιτεκτονική αποτύπωση, καταγραφή - αποτύπωση διασπάρτου οικοδομικού υλικού, αποτύπωση φέρουσας κατασκευής, χαρτογράφηση υλικών, Αρχιτεκτονική - οικοδομική έρευνα, Αναπαράσταση του μνημείου, Παθολογία του μνημείου: μακροσκοπική καταγραφή και διάγνωση αρχιτεκτονικών λειτουργικών - μορφολογικών προβλημάτων, Μελέτη μέτρων ημιμόνιμου χαρακτήρα συντήρησης, εξασφάλισης και προστασίας του μνημείου.

15 Η σύνταξη προσεγγιστικού προϋπολογισμού δαπάνης για το σύνολο του μελετώμενου έργου. ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Διαγνωστική Μελέτη Η ανάλυση και ο έλεγχος της εγκεκριμένης Προκαταρκτικής μελέτης, Η βασική επίλυση των τεχνικών, μορφολογικών και λειτουργικών προβλημάτων που ετέθησαν από την Προκαταρκτική μελέτη, Στα σχέδια προτάσεων περιλαμβάνονται: Γενικό τοπογραφικό σχέδιο. Κατόψεις, όψεις, απαραίτητες τομές. Σχηματικά προοπτικά ή αξονομετρικά σχέδια, εφ όσον αυτό κρίνεται σκόπιμο προκειμένου να καταστεί κατανοητή η προτεινόμενη λύση. Πρόπλασμα, εφ όσον αυτό κρίνεται σκόπιμο προκειμένου να καταστεί κατανοητή η προτεινόμενη λύση. Οι κλίμακες των σχεδίων της μελέτης ορίζονται κατ αρχήν για τα μεν τοπογραφικά σχέδια οι 1:1000 ή 1:500 ή 1:200, και για τα υπόλοιπα σχέδια οι 1:200 ή 1:100 ή 1:50 (ενδεχομένως και 1:20). Σημειώνεται ότι ο ακριβής προσδιορισμός των κλιμάκων εξαρτάται από την έκταση και τη φύση του υπό μελέτη έργου. Είναι επιθυμητό στα ως άνω σχέδια να σημειώνονται οι προσεγγιστικές διαστάσεις και στάθμες.

16 ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ Μελέτη Επεμβάσεων Προμελέτη και Οριστική μελέτη i) Η πλήρης επίλυση των τεχνικών, μορφολογικών και λειτουργικών προβλημάτων του προς μελέτη έργου με σχέδια που θα εκφράζουν πλήρως τη δομή, τη μορφή και τη λειτουργία του υπό μελέτη έργου. ii) Η σύνταξη προϋπολογισμού δαπάνης για το σύνολο του προς μελέτη έργου. Μελέτη Εφαρμογής Η προετοιμασία των στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη δημοπράτηση και την απρόσκοπτη εκτέλεση του έργου. η οργάνωση εργοταξίου και ο χρονικός προγραμματισμός του έργου. Δηλαδή, αναφέρεται στον απαιτούμενο μηχανικό εξοπλισμό και στο αναγκαίο έμψυχο δυναμικό, στη διάταξη του χώρου εργασίας, στις προσβάσεις εργατοτεχνικού δυναμικού και οχημάτων, στην προστασία του μνημείου και του περιβάλλοντος (αρχαιολογικού) χώρου, στην ασφάλεια εργαζομένων και επισκεπτών και στις απαραίτητες διευθετήσεις γύρω από τον εργοτάξιο για την εύρυθμη λειτουργία του (αρχαιολογικού) χώρου. Η σύνταξη προμέτρησης και προϋπολογισμού. Ο προϋπολογισμός υπολογίζεται βάσει της έκτασης ή του όγκου του έργου και βάσει τιμών μονάδος εγκεκριμένων ή που προκύπτουν από στατιστικά στοιχεία κόστους παρομοίων έργων.

17 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Προκαταρκτική Μελέτη Γενικά, η Προκαταρκτική Μελέτη ενός Μνημείου περιλαμβάνει την σε πρώτη φάση δομητική προσέγγιση του κτηρίου (δηλαδή την αναγνώριση και περιγραφή του δομητικού συστήματος του κτηρίου και των προβλημάτων που αυτό παρουσιάζει) από τον Μηχανικό. Περιλαμβάνει: 1. Βιβλιογραφική και ιστορική αναζήτηση Μελέτη Δεδομένων Τεκμηρίωσης του Μνημείου 2. Επιτόπου αυτοψία του Μηχανικού στο κτήριο, έρευνες, μετρήσεις, κλπ. 3. Συμπεράσματα / Τεχνική Έκθεση Κατά το 2 ο στάδιο λαμβάνουν χώρα: Αναγνώριση της μορφής του κτηρίου (βασικά γεωμετρικά στοιχεία, δομητικό σύστημα, κύρια υλικά και σύστημα κατασκευής, κλπ.). Διαπίστωση της γενικής κατάστασης του κτηρίου, σύγκριση αυτής με την προσδοκώμενη για τα δεδομένα του κτηρίου. Σχηματισμός πρώτης εικόνας για τις φθορές και τις βλάβες που εμφανίζει το κτήριο καθώς και για την εν χρόνω εξέλιξή τους. Εκτίμηση / εντοπισμός των βασικότερων προβληματικών περιοχών του κτηρίου (γενικότερη συμπεριφορά στο πέρασμα του χρόνου, σεισμική απόκριση, απόκριση σε εδαφικές παρενέργειες, κλπ.).

18 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Προκαταρκτική Μελέτη Λήψη φωτογραφιών, σχετικών με τα όσα αναφέρθηκαν παραπάνω, σε αντιπροσωπευτικές θέσεις (χαρακτηριστικά δομικά μέλη, τεχνικές και μέθοδοι κατασκευής, φθορές βλάβες, κλπ.). Συμπλήρωση των σχεδίων της προκαταρκτικής αρχιτεκτονικής μελέτης με στοιχεία για τα υλικά, τη δόμηση, την κατάσταση, τα προβλήματα, κλπ. Σχηματισμός πρώτης εικόνας για τις απαιτούμενες επεμβάσεις επισκευής ή και ενίσχυσης, ενδεχομένως, σε συνδυασμό με πρόσθετες ήειδικέςέρευνες, μετρήσεις, κλπ. Προσδιορισμός κατάλληλων εργασιών για την παρακολούθηση παραμορφώσεων και μικρομετακινήσεων.

19 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Διαγνωστική Μελέτη Λεπτομερής σχεδιαστική αποτύπωση του φέροντος οργανισμού του κτηρίου, μαζί με κατασκευαστικές λεπτομέρειες). Αναγνώριση / καταγραφή των υλικών και των μεθόδων κατασκευής, με έμφαση σε θέματα τρωτότητας. Διενέργεια επιτόπου μη καταστροφικού ελέγχου ή εργαστηριακών ελέγχων και δοκιμών σε αντιπροσωπευτικές θέσεις, στοιχεία, υλικά, κλπ. Εκτίμηση των μηχανικών ιδιοτήτων των υλικών κατασκευής (χαρακτηριστικές αντοχές, ελαστικές σταθερές) (συνεργασία με Χημικούς Μηχανικούς, Μηχανικούς Υλικών ή άλλους εξειδικευμένους μηχανικούς) Σύγκριση με διαθέσιμα στοιχεία (π.χ. πειραματικά δεδομένα) από ελληνική και διεθνή βιβλιογραφία. Εφόσον είναι δυνατή η δοκιμιοληψία από το κτήριο, διενέργεια και ειδικών εργαστηριακών δοκιμών (αν απαιτούνται).

20 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Διαγνωστική Μελέτη Διερεύνηση, εντοπισμός και καταγραφή των φθορών και των βλαβών που εμφανίζει το κτήριο. Αίτια, ένταση και έκταση, επιπτώσεις, εν χρόνω εξέλιξη. Εκτενής φωτογραφική και σχεδιαστική τεκμηρίωσή των παραπάνω. Πρόσθετα πολύτιμα συμπεράσματα (κυρίως αναφορικά με τον εντοπισμό των αιτίων προέλευσης των φθορών και των βλαβών του κτηρίου) μπορούν να προκύψουν με την διαχείριση των δεδομένων αυτού του σταδίου μέσω ενός Συστήματος Πληροφοριών Μνημείων (M.I.S.). Διερεύνηση, εντοπισμός και καταγραφή των προγενέστερων επεμβάσεων στο κτήριο. Αίτια, υλικά, τεχνολογία, επιπτώσεις. Έλεγχος των κρίσιμων δομικών στοιχείων, φερόντων ή μη: Θεμελίωση, Ικανότητα ανάληψης φορτίων ανωδομής και σεισμικών φορτίων Έλεγχος του υπεδάφους (ενδεικτικά αναφέρονται: καταγραφή υλικών, καθιζήσεις, ρήγματα, υδροφόρος ορίζοντας). Δάπεδα, στέγες

21 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Διαγνωστική Μελέτη Κυρίως έλεγχος της κατάστασής των κάτωθι δομικών στοιχείων, γιατί παίζουν κρίσιμο ρόλο για τη συμπεριφορά της κατασκευής στην περίπτωση σεισμικής καταπόνησης ή εδαφικών παρενεργειών. Ανοίγματα, κάθε είδους Συνήθως είναι από τα πλέον ευάλωτα σημεία των ιστορικών κατασκευών. Κλιμακοστάσια Διερεύνηση, εντοπισμός και καταγραφή οποιωνδήποτε άλλων παραγόντων που επιβαρύνουν την κατασκευή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο (π.χ. ανεπιθύμητη βλάστηση, δράση ριζών, θαλάσσιο περιβάλλον, κλιματολογικές συνθήκες).

22 ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ ΜΕΛΕΤΗ ΔΟΜΟΣΤΑΤΙΚΗΣ ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗΣ / ΕΝΙΣΧΥΣΗΣ Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων Αποτελεί το κύριο μέρος των μελετών για τις δομητικές επισκευές και ενισχύσεις και τις επεμβάσεις άλλου είδους σε Μνημεία, ενσωματώνοντας τις παρατηρήσεις και τα συμπεράσματα από τις δύο προηγούμενες φάσεις, που εκπονούνται σε διεπιστημονική βάση. Μπορεί να χρειαστούν: i. Μελέτη δοκιμαστικών εφαρμογών (pilot applications), με μελέτη, επίβλεψη και παρακολούθηση εναλλακτικών επιτόπου εφαρμογών διαφόρων υλικών και μεθόδων, έτσι ώστε να διασφαλιστεί τόσο η εφικτότητα, όσο και η αποτελεσματικότητα της εφαρμογής, και ii. Μελέτη εναλλακτικών τύπων και μεθόδων επέμβασης, αναλόγως του Μνημείου και των προβλημάτων του, με στόχο την προσέγγιση της βέλτιστης λύσης, που θα συνδυάζει και θα μεγιστοποιεί τα περισσότερα πλεονεκτήματα για το συγκεκριμένο Μνημείο.

23 Προμελέτη Στη σύνταξη της Προμελέτης λαμβάνεται υπόψη: Η προβλεπόμενηήσκοπούμενηχρήσητουμνημείου, πιθανολογούμενες επεκτάσεις και προσθήκες, περιεχόμενο, αριθμός χρηστών / επισκεπτών και σπουδαιότητα (και σχετικές επιπτώσεις όσον αφορά στο μέγεθος των τυχηματικών δράσεων σεισμός και πυρκαγιά). Η δέσμη Δομικών Κανονισμών που θα εφαρμοστούν κατά τις μελέτες, με ειδικές αναφορές (και έγγραφες αποφάσεις) όσον αφορά στα επίπεδα επιτελεστικότητας σε σχέση με τα θέματα ασφαλείας (αντοχών), λειτουργικότητας, ανθεκτικότητας, παραμέτρων κατοικησιμότητας και χρηστικότητας, κλπ. Η στάθμηδράσεων(και φορτίσεων) που θα ληφθούν υπόψη κατά τις δομητικές μελέτες, σε σχέση με τη δέσμη των Δομικών Κανονισμών (βλ. πριν), με ειδικές αναφορές (και έγγραφες αποφάσεις) όσον αφορά σε ενδεχόμενες διαφοροποιήσεις που πρέπει να ληφθούν δεσμευτικώς υπόψη για το συγκεκριμένο Μνημείο. Οι ενδεχόμενες κοινώς αποδεκτές υπερβάσεις όσον αφορά σε επιμέρους παραμέτρους της μελέτης του Μνημείου (π.χ. αποδεκτά επίπεδα βλαβών ή φθορών εν χρόνω, σε τμήματα ή επιμέρους στοιχεία του Μνημείου). αναλόγως της σπουδαιότητας και της ιδιαιτερότητας του κάθε Μνημείου (φθορές και βλάβες, κατάσταση διατήρησης, χρήση, κλπ.), πρέπει στη φάση της Προμελέτης να διευκρινιστεί και αποφασιστεί αν οι επόμενες φάσεις θα καλύψουν αποκλειστικά θέματα των προτεινόμενων επεμβάσεων ή αν θα πρέπει να γίνουν και έλεγχοι του Μνημείου ως έχει (χωρίς επεμβάσεις) και μάλιστα παραμετρικώς (ενδεχομένως) όσον αφορά στις δράσεις και στις αντιστάσεις.

24 οι αποφάσεις για την τελική εφαρμογή θα ληφθούν από κοινού και σε διεπιστημονική βάση, συνεκτιμώντας τις διάφορες παραμέτρους που υπεισέρχονται στη διαμόρφωση των τελικών δομητικών επεμβάσεων κάθε είδους. Οριστική Μελέτη Περιλαμβάνει ό,τι προβλέπεται στη ισχύουσα νομοθεσία και καλύπτει (όσο το δυνατόν πιο προχωρημένα) όλες τις βασικές δομητικές επεμβάσεις, τόσο τις ενισχύσεις όσο και τις επισκευές, ακόμα και τις πιο απλές και συνηθισμένες. πρέπει να έχουν αποφασιστεί και καλυφθεί μελετητικώς όλα τα θέματα δομητικού ανασχεδιασμού του Μνημείου στην τελική κατάσταση, όπως θα έχει διαμορφωθεί μετά τις κάθε είδους προβλεπόμενες επεμβάσεις, επεκτάσεις, προσθήκες, κλπ. στα θέματα των βασικών ελέγχων επάρκειας (σύγκριση δράσεων αντιστάσεων), ενδέχεται να απαιτείται κατά περίπτωση και μετά από έγγραφη εντολή της Υπηρεσίας προσφυγή σε περισσότερες της μίας μεθόδου ανάλυσης και επανελέγχου, με σύγκριση και βαθμονόμηση των σχετικών αποτελεσμάτων, έτσι ώστε τελικώς να επιλεγεί η πιο πρόσφορη διαστασιολόγηση και εφαρμογή των επεμβάσεων, όχι μόνο από τεχνικο οικονομική άποψη, αλλά και από άποψη «σεβασμού» της ακεραιότητας και αυθεντικότητας του Μνημείου.

25 Μελέτη Εφαρμογής Περιλαμβάνει ό,τι προβλέπεται στη ισχύουσα νομοθεσία και καλύπτει πλήρως και λεπτομερώς όλες τις κάθε είδους δομητικές επεμβάσεις, ακόμα και τις πιο απλές και συνηθισμένες, με πλήρη σχέδια και εκτενείς αναφορές, λεπτομερή στοιχεία δημοπράτησης του έργου, κλπ. Ιδιαίτερη σημασία για τις επεμβάσεις σε Μνημεία έχουν και τα εξής θέματα, τα οποία πρέπει να καλύπτονται πλήρως και επαρκώς από τη Μελέτη Εφαρμογής: Λεπτομερείς αναφορές για όλα τα υλικά και όλες τις τεχνικές, τις μεθόδους εφαρμογής, περιλαμβανομένου ακόμη και του εξοπλισμού κατά περίπτωση. Το θέμα αυτό είναι ιδιαίτερα κρίσιμο σε περιπτώσεις νέων υλικών και τεχνικών ή τεχνολογιών «εξωσυμβατικών», που δεν καλύπτονται από Κανονισμούς, Πρότυπα και Προδιαγραφές, ή (έστω) Συστάσεις. Λεπτομερείς αναφορές για την απαιτούμενη διασφάλιση ποιότητας και αποτελεσματικότητας των κάθε είδους επεμβάσεων, με σαφείς ελέγχους και κριτήρια αποδοχής ή απόρριψης. Και αυτό το θέμα είναι ιδιαίτερα κρίσιμο και αποφασιστικής σημασίας, και έτσι δεν πρέπει να αφήνεται στην κρίση του Επιβλέποντα Μηχανικού ή του Αναδόχου.

26 ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Προκαταρκτική Μελέτη Ειδική συγγραφή υποχρεώσεων Έπι τόπου Αυτοψία Τεχνική έκθεση Τεκμηρίωση (Ιστορικά / Αρχιτεκτονικά / Δομικά / Περιβαλλοντικά δεδομένα ) Στάδια Υλοποίησης της Προκαταρκτικής μελέτης των υλικών

27 ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Διαγνωστική μελέτη Προκαταρκτική Μελέτη Επιλογή αντιπροσωπευτικών επιφανειών ελέγχου NDT επί τόπου Δειγματοληψία Ένόργανες Τεχνικές στο Εργαστήριο Στάδια Υλοποίησης της Διαγνωστικής μελέτης των υλικών Ιστορικά Δεδομένα Χαρακτηρισμός των Υλικών Ψηφιακή Χαρτογράφηση Υλικών (CAD/GIS) Αναγνώριση Τύπων Φθοράς Συσχέτηση ενδογενών / εξωγενών παραγόντων φθοράς στην κλίμακα του Κτιρίου Περιβαλλοντικά Δεδομένα Εμπειρία, Βιβλιογραφία, Διαθέσιμα Υλικά, Κόστος Διάγνωση της Φθοράς Ψηφιακή Χαρτογράφηση Φθοράς (CAD/GIS) Προτάσεις Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) Δεδομένα Δομοστατικής & Αρχιτεκτονικής Μελέτης & Γεωμετρικής Τεκμηρίωσης Περιβαλλοντική Διαχείριση Τεχνική έκθεση

28 ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Προμελέτη - Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων Επιλογή & Σχεδιασμός Υλικών & Επεμβάσεων Συντήρησης Σχετική Βιβλιογραφία - Προηγούμενη Εμπειρία - Διαθεσιμότητα προïόντων ή/& πρώτων υλών Διαγνωστική Μελέτη των Υλικών Προτάσεις Κύριων και Εναλλακτικών Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) Τεχνική έκθεση Στάδια Υλοποίησης της Προμελέτης του σχεδιασμού των υλικών και των επεμβάσεων συντήρησης

29 ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Οριστική Μελέτη (α) - Επιλογή & Σχεδιασμός Υλικών & Επεμβάσεων Συντήρησης ΠΡΟΜΕΛΕΤΗ Επεμβάσεις Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) OXI Είναι εφικτή η αποτίμηση στο εργαστήριο; NAI Παράμετροι Σχεδιασμού Στάδια Υλοποίησης της Οριστικής Μελέτης του σχεδιασμού τωνυλικώνκαι των επεμβάσεων συντήρησης ΝΑΙ Σχεδιασμός & Αποτίμηση των υπό εξέταση Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) επί τόπου, στην κλίμακα του Μνημείου Ανάγκη Βελτιστοποίησης; ΟΧΙ Τελική Επιλογή Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) ΟΧΙ ΝΑΙ Ανάγκη Επανασχεδιασμού; Δεδομένα Δομοστατικής & Αρχιτεκτονικής Μελέτης Ψηφιακή Χαρτογράφηση Επεμβάσεων Συντήρησης (CAD/GIS) Σχεδιασμός & Αποτίμηση των υπό εξέταση Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) στο Κριτήρια Αποτίμησης: Λειτουργική Ικανότητα / Ικανότητα Επιτελεστικότητας Κρίσημα Χαρακτηριστικά Απόδοσης Συμβατότητα Ανθεκτικότητα στο Χρόνο Πρόταση για το Σχεδιασμό Έργου Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) Τεχνική έκθεση Δεδομένα Γεωμετρικής Τεκμηρίωσης

30 Οριστική Μελέτη (β) Διαγνωστική Μελέτη των Υλικών Διεθνής Βιβλιογραφία Προηγούμενη Εμπειρία Διαθεσιμότητα Προϊόντων Α υλών Κριτήρια Σχεδιασμού Σχεδιασμός και αποτίμηση των υπό εξέταση επεμβάσεων συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) στο εργαστήριο Στάδια Υλοποίησης τουσχεδιασμούκαι της αποτίμησης των υπό εξέταση επεμβάσεων συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) στο εργαστήριο Προσδιορισμός Παραμέτρων Σχεδιασμού (Δείγματα, Υλικά) Εφαρμογή Υλικών σε Πρότυπα Δοκίμια ή/και Προετοιμασία Υλικών NDT Αποτίμηση στο των Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) στο Εργαστήριο Έλεγχος Υλικών σε Περιβαλλοντικά Φορτία (Δοκιμές Επιταχυνόμενης Γήρανσης) Ενόργανες Τεχνικές Κριτήρια Αποτίμησης: Λειτουργική Ικανότητα / Ικανότητα Επιτελεστικότητας Κρίσιμα Χαρακτηριστικά Απόδοσης Συμβατότητα Ανθεκτικότητα στο Χρόνο

31 Οριστική Μελέτη (γ) Διαγνωστική Μελέτη των Υλικών Διεθνής Βιβλιογραφία Προηγούμενη Εμπειρία Διαθεσιμότητα Προϊόντων Α υλών Κριτήρια Σχεδιασμού Σχεδιασμός και αποτίμηση των υπό εξέταση επεμβάσεων συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) επί τόπου στην κλίμακα του μνημείου Προσδιορισμός Παραμέτρων Σχεδιασμού (Δείγματα, Υλικά) Επιλογή αντιπροσωπευτικών επιφανειών ελέγχου Πιλοτικές Εφαρμογές Επεμβάσεων Συντήρησης στην Κλίμακα του Κτιρίου Στάδια Υλοποίησης τουσχεδιασμούκαι της αποτίμησης των υπό εξέταση επεμβάσεων συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) επί τόπου στην κλίμακα του κτιρίου NDT Δειγματοληψία Ενόργανες Τεχνικές Αποτίμηση στο των Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά και Μέθοδοι) Επί τόπου στην κλίμακα του κτιρίου Κριτήρια Αποτίμησης: Λειτουργική Ικανότητα / Ικανότητα Επιτελεστικότητας Κρίσιμα Χαρακτηριστικά Απόδοσης Συμβατότητα Ανθεκτικότητα στο Χρόνο

32 ΜΕΛΕΤΗ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΜΟΥ ΔΟΜΙΚΩΝ ΥΛΙΚΩΝ, ΔΙΑΓΝΩΣΗΣ ΤΗΣ ΦΘΟΡΑΣ, ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥ ΥΛΙΚΩΝ ΚΑΙ ΕΠΕΜΒΑΣΕΩΝ ΣΥΝΤΗΡΗΣΗΣ Μελέτη Εφαρμογής - Επιλογή & Σχεδιασμός Υλικών & Επεμβάσεων Συντήρησης ΟΡΙΣΤΙΚΗ ΜΕΛΕΤΗ - Τελική Επιλογή Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) Ψηφιακή Χαρτογράφηση Επεμβάσεων Συντήρησης (CAD/GIS) Πρόταση για το Σχεδιασμό Έργου Επεμβάσεων Συντήρησης (Υλικά & Μέθοδοι) Τεχνική Περιγραφή Εργασιών, Προδιαγραφές & Οδηγίες Εργασιών της Μελέτης 1. Τεχνικά Χαρακτηριστικά Υλικών 2. Χαρακτηριστικά Ασφάλειας Υλικών 3. Απαιτούμενος Εξοπλισμός 4. Αναλυτική Περιγραφή Εφαρμογών 5. Απαιτούμενα Προσόντα Προσωπικού 6. Μέτρα Ασφαλείας στο Εργοτάξιο Τιμολόγιο & Προϋπολογισμός της Χρονικός Προγραμματισμός του έργου Διαγωνισμός & Δημοπράτηση Τεύχη Δημοπράτησης Τελικός Σχεδιασμός Έργου Επεμβάσεων Συντήρησης Στάδια Υλοποίησης της Μελέτης Εφαρμογής του σχεδιασμού των υλικών και των επεμβάσεων συντήρησης

33 1.1 Την ιστορική τεκμηρίωση. την οποία συνιστάται να αναλαμβάνουν Ιστορικοί και Αρχαιολόγοι, 1.2 Τη γεωμετρική τεκμηρίωση. την οποία συνιστάται να αναλαμβάνουν Αγρονόμοι Τοπογράφοι Μηχανικοί, 1.3 Την αρχιτεκτονική αποτύπωση και ανάλυση. την οποία συνιστάται να αναλαμβάνουν Αρχιτέκτονες, 1.4 Την κατασκευαστική ανάλυση, αναγνώριση και περιγραφή του δομικού συστήματος. την οποία συνιστάται να αναλαμβάνουν Πολιτικοί Μηχανικοί, 1.5 Τη χαρτογράφηση και αναγνώριση υλικών, φθορών και προηγούμενων επεμβάσεων. την οποία μπορούν να αναλαμβάνουν Χημικοί Μηχανικοί, Μηχανικοί της Επιστήμης των Υλικών, καθώς και άλλοι εξειδικευμένοι μηχανικοί, (ΜΜ, κά.) Συμπεράσματα Προτάσεις Η προτεινόμενη μεθοδολογία Διαγνωστικής Μελέτης στοχεύει στην διεπιστημονική προσέγγιση κατά τον χαρακτηρισμό των βλαβών, φθορών, και των μορφολογικών προβλημάτων των μνημείων Της Διαγνωστικής μελέτης προηγείται η Προκαταρκτική Μελέτη, και έπεται η Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων. Πιο συγκεκριμένα: Η Προκαταρκτική Μελέτη περιλαμβάνει:

34 Συμπεράσματα Προτάσεις Η Διαγνωστική Μελέτη περιλαμβάνει: 2.1 Τον χαρακτηρισμό των αρχιτεκτονικών / μορφολογικών / λειτουργικών προβλημάτων των δομημάτων που συνιστάται να αναλαμβάνουν Αρχιτέκτονες, 2.2 Την αποτίμηση της ικανότητας του δομικού συστήματος στις φορτίσεις και καταπονήσεις που συνιστάται να αναλαμβάνουν Πολιτικοί Μηχανικοί, 2.3 Τον χαρακτηρισμό των υλικών, της προέλευσής τους, των πρώτων υλών και της τεχνολογίας τους, καθώς και την αποτίμηση των φθορών (περιβαλλοντικών επιπτώσεων) και την διάγνωση των μηχανισμών και των περιβαλλοντικών αιτίων που τα προκαλούν, που συνιστάται να αναλαμβάνουν Χημικοί Μηχανικοί, Μηχανικοί της Επιστήμης των Υλικών καθώς και άλλοι εξειδικευμένοι μηχανικοί 2.4. Τον χαρακτηρισμό του εδάφους (γεωτεχνική μελέτη) που συνιστάται να αναλαμβάνουν Πολιτικοί Μηχανικοί-Γεωτέχνες,

35 Συμπεράσματα Προτάσεις Διαγνωστική Μελέτη 2.5. τις εξειδικευμένες μελέτες όπως περιβαλλοντικές, χωροταξίας, οι οποίες μπορούν να απαιτούνται κατά περίπτωση μνημείου, ιστορικού κτιρίου, 2.6. τη συσχέτιση αστοχιών, φορτίσεων, φθορών και αρχιτεκτονικών αλλοιώσεων ως κοινό συμπέρασμα των επιμέρους μελετών, και το οποίο διατυπώνεται με την συνεργασία όλων των μελετητών, Η ολοκληρωμένη αυτή διεπιστημονική τεκμηρίωση και διάγνωση έχει ως στόχο την ενιαία διαχείριση δεδομένων στην κλίμακα του μνημείου και του περιβάλλοντός του.

36 Συμπεράσματα Προτάσεις Η Ολοκληρωμένη Μελέτη Επεμβάσεων περιλαμβάνει τις παρακάτω επιμέρους μελέτες: 3.1 Μελέτη Αρχιτεκτονικής-Μορφολογικής Αποκατάστασης ή / και Προσαρμογής σε Νέα Χρήση, τηνοποίαμπορούννααναλαμβάνουν Αρχιτέκτονες, 3.2 Μελέτη Δομικής Αποκατάστασης και Ενίσχυσης του Μνημείου, την οποία μπορούν να αναλαμβάνουν Πολιτικοί Μηχανικοί, 3.3 Μελέτη Επιλογής και Σχεδιασμού Υλικών και Επεμβάσεων Συντήρησης, την οποία μπορούν να αναλαμβάνουν Χημικοί Μηχανικοί, Μηχανικοί της Επιστήμης των Υλικών καθώς και άλλοι εξειδικευμένοι μηχανικοί. Για εξειδικευμένες ανάγκες συντήρησης έργων και αντικειμένων (π.χ. ψηφιδωτά, ζωγραφισμένες επιφάνειες) μπορούν στην ομάδα μελέτης να μετέχουν και συντηρητές τέχνης 3.4. Γεωτεχνική μελέτη που συνιστάται να αναλαμβάνουν Πολιτικοί Μηχανικοί-Γεωτέχνες, 3.5. Εξειδικευμένες μελέτες όπως περιβαλλοντικές, χωροταξίας, την προβολή και ανάδειξη μνημείων και συνόλων (ΗΜ-ΜΜ) διαχείριση του περιβάλλοντος για την προστασία, ανάδειξη, ανάπλαση μνημειακών συνόλων και χώρων (ΑΤΜ, αρχιτέκτονες τοπίου, πολεοδόμοι, χωροτάκτες, μηχ. περιβάλλοντος κ.α.), την αναπαράσταση μνημείων στην ιστορική διαδοχή των φάσεων ανάπτυξης και της χρήσης τους(μηχανικοί πληροφορικής, ιστορικοί και αρχιτέκτονες). οι οποίες μπορούν να απαιτούνται κατά περίπτωση μνημείου, ιστορικού κτιρίου

37 Συμπεράσματα Προτάσεις Η Μελέτη Επεμβάσεων θα πρέπει να αποτελείται από τις ακόλουθες φάσεις: την Προμελέτη, την Οριστική Μελέτη, και την Μελέτη Εφαρμογής Στηφάσητηςπρομελέτης προτείνονται οι επεμβάσεις τόσο από την Μελέτη Αρχιτεκτονικής και Μορφολογικής Αποκατάστασης, και Προσαρμογής σε Νέα Χρήση, όσο και από την Μελέτη Δομικής Αποκατάστασης και Ενίσχυσης, και την Μελέτη Επιλογής και Σχεδιασμού Υλικών και Επεμβάσεων Συντήρησης Στην οριστική μελέτη καθορίζονταιοιεπεμβάσειςεκείνεςπου εξασφαλίζουν για όλους τους ελέγχους αποδεκτές λύσεις, ενώ Στην μελέτη εφαρμογής δίνονταιόλατααπαραίτηταστοιχείαγιατην απρόσκοπτη εκτέλεση του έργου, αναλυτική περιγραφή εργασιών, και τεχνικές προδιαγραφές υλικών, τεχνικών και μεθόδων εφαρμογής τους

38 Συμπεράσματα Προτάσεις Οι προτάσεις των διακριτών μελετών επεμβάσεων ελέγχονται: ως προς την διατήρηση των μορφολογικών και αρχιτεκτονικών στοιχείων και τεχνικών δόμησης, την συμβατότητα της ιστορικής μνήμης και της αισθητικής αξίας του μνημείου με την προτεινόμενη χρήση (για προσαρμογή του μνημείου σε νέα χρήση), την εξασφάλιση της στατικής επάρκειας με τις προτεινόμενες επεμβάσεις, την συμβατότητα και ανθεκτικότητα των υλικών, και την αναστρεψιμότητα των προτεινόμενων επεμβάσεων (όσο καθίσταται εφικτό) Η δυνατότητα των μηχανικών να αναλαμβάνουν μελέτες (Προκαταρκτική, Διαγνωστική, Μελέτη Επεμβάσεων) και έργα, προσδιορίζεται από τους τίτλους σπουδών τους και ενισχύεται από το δίπλωμα τίτλο σπουδών που έχουν στο εξειδικευμένο αντικείμενο της συντήρησης και αποκατάστασης μνημείων.

39 Συμπεράσματα Προτάσεις Ειδικά, τα μελετητικά γραφεία και οι κατασκευαστικές εταιρίες που αναλαμβάνουν έργα συντήρησης / αποκατάστασης / ενίσχυσης μνημείων θα πρέπει να έχουν: την εξειδικευμένη τεχνογνωσία που απαιτείται για την εκπόνηση της Διαγνωστικής Μελέτης και της Μελέτης των Επεμβάσεων για Μνημεία και ιστορικά /παραδοσιακά κτίρια, καθώς και την εξειδικευμένη τεχνογνωσία για την εκτέλεση των έργων σε έργα συντήρησης Ενισχυτικό μέτρο στην πιο πάνω κατεύθυνση αποτελεί η θέσπιση ειδικής κατηγορίας Μελετητών / Εργοληπτών Δημ. Έργων για την ανάληψη έργων επί των Μνημείων, Σε περίπτωση έλλειψης της εξειδικευμένης τεχνογνωσίας, τα μελετητικά γραφεία και οι κατασκευαστικές εταιρίες υποχρεούνται να την αγοράζουν, ή / και να προσλαμβάνουν ειδικούς εξειδικευμένους συμβούλους), Η εκπόνηση των μελετών σε κάθε περίπτωση να γίνεται από μηχανικούς Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης, ενώ η εκτέλεση των έργων θα πρέπει να γίνεται από μηχανικούς Πανεπιστημιακής και Τεχνολογικής Εκπαίδευσης, καθώς και εξειδικευμένους τεχνίτες, και

40 Εν κατακλείδι: Το ΤΕΕ πιστεύει ότι με τη σύνταξη αυτής της ολοκληρωμένης διεπιστημονικής πρότασης για την Διαγνωστική Μελέτη και την Μελέτη Σχεδιασμού Συμβατών Επεμβάσεων Αποκατάστασης σε μνημεία και σε Ιστορικά και Παραδοσιακά Κτίρια συμβάλλει αποφασιστικά στο δημόσιο διάλογο ανάμεσα στους εμπλεκόμενους φορείς για την τροποποίηση και την συμπλήρωση του Ν.3028 (Άρθρο 40, παρ. 4) του ΥΠΠΟ για την Προστασία των Αρχαιοτήτων και εν γένει της Πολιτιστικής Κληρονομιάς.