Τι είναι Οξειδωτικό stress και πώς αντιμετωπίζεται; Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology
|
|
- Υγίνος Ράγκος
- 7 χρόνια πριν
- Προβολές:
Transcript
1 Τι είναι Οξειδωτικό stress και πώς αντιμετωπίζεται; Σωτήρης Κ. Ανδρεαδάκης Χειρουργός Ουρολόγος Fellow of the European Board of Urology
2
3
4 1943 John Mc Leod - τα σπερματοζωάρια παράγουν ROS - Βλαπτική επίδραση σε διάφορες λειτουργίες του σπέρματος - Οξειδωτικό stress προκαλεί ζημιά στα σπερματοζωάρια επηρεάζοντας - κινητικότητα - ακροσωμική αντίδραση - ακεραιότητα DNA
5 Τι είναι το οξειδωτικό stress ; Πώς δημιουργείται; Ποια η επίδρασή του στο σπέρμα; Ποια η σημασία του για τη γονιμότητα; Πώς αντιμετωπίζεται;
6 Σπερματοζωάριο
7 Μοναδικό κύτταρο μοναδικές δυνατότητες μοναδικά χαρακτηριστικά Το πιο μικρό αλλά και πιο πολωμένο κύτταρο Εξυπηρετεί τις δράσεις του έξω από το σώμα Καλύπτει εκ. ( κόλπος ωαγωγός ) Αλληλεπιδρά με το ωάριο Υπερνικά διάφορους φυσιολογικούς φραγμούς (ωοφόρο δίσκο, διάφανη ζώνη, ωόλυμα )
8 Ικανότητα - να κινείται - να συνδέεται - να διεισδύει
9 Διαμερισματοποίηση - κεφαλή : «δοχείο» για το γενετικό υλικό - ακρόσωμα : συσκευή διάδρασης με το ωάριο - αυχένας : σύνδεσμος - ενδιάμεσο τμήμα με τα μιτοχόνδρια: πηγή ενέργειας - ουρά : όργανο κινητικότητας
10 Σπερμιογένεση : δραματικές αλλαγές Επιμήκυνση H χρωματίνη του πυρήνα συμπυκνώνεται Το μαστίγιο εκτείνεται Χάνεται η μεγαλύτερη ποσότητα του κυτταροπλάσματος - ενδοκυττάριοι παράγοντες για την εξουδετέρωση του οξειδωτικού στρες ( περισυλλέκτες - scavengers - ROS )
11 Έλλειψη ενδογενούς προστασίας από ROS που διαθέτουν όλα τα αερόβια κύτταρα: Ενζυματικά συστήματα - Η δισμουτάση του υπεροξειδίου - Η καταλάση - Η υπεροξειδάση της γλουταθειόνης Μη ενζυματικά μόρια - βιταμίνες C, E - γλουταθειόνη
12 Οι λειτουργίες του σπερματοζωαρίου είναι κατά βάση λειτουργίες της μεμβράνης του Η ακεραιότητά της σχετίζεται με τη λειτουργικότητα του κυττάρου Η λειτουργικότητα του σπερματοζωαρίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τη σύσταση της μεμβράνης σε λιπίδια - φωσφολιπίδια - ουδέτερα λιπίδια - γλυκολιπίδια
13 Πολύ ειδική και συγκεκριμένη σύσταση της μεμβράνης των σπερματοζωαρίων - >50% πολυακόρεστα λιπαρά οξέα
14 πολύ υψηλή περιεκτικότητα σε Πολυακόρεστα Λιπαρά Οξέα ( ΠΛΟ ) και ειδικά Docosahexaenoic acid ( DHA ) σε ανώριμα σπερματοζωάρια, αλλά και σε παθολογικά δείγματα σπέρματος με χαμηλή κινητικότητα Ollero et al., 2001 Khosrowbeygi A, Zarghami N., 2007 Η περίσσεια της συγκέντρωσης ΠΛΟ στη μεμβράνη ενεργοποιεί την παραγωγή ROS από τα μιτοχόνδρια, δημιουργώντας έτσι τις προϋποθέσεις για ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS σε αυτά τα σπερματοζωάρια, με επακόλουθη διαταραχή της λειτουργικότητάς τους Koppers et al., 2010
15 Έλλειψη εσωτερικής αντιοξειδωτικής προστασίας + Υψηλή περιεκτικότητα της κυτταροπλασματικής μεμβράνης σε ΠΛΟ Σπερματοζωάρια εξαιρετικά ευάλωτα στο ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS
16 Υψηλού βαθμού εξάρτηση από την αντιοξειδωτική προστασία του περιβάλλοντος - επιδιδυμιδικό υγρό - σπερματικό υγρό - υγρά στη γεννητική οδό της γυναίκας Πρέπει να παρέχουν μηχανισμούς προστασίας του σπερματοζωαρίου
17 Πώς δημιουργείται το οξειδωτικό stress ;
18 Τι είναι οι ρίζες ( και οι ROS ) - χημικά ενδιάμεσα προϊόντα με ένα ή περισσότερα ελεύθερα ηλεκτρόνια - ηλεκτρονικά ασταθή μόρια - υψηλή αντιδραστικότητα Βιολογική σημασία: ελεύθερες ρίζες (O2) και (Ν2) - ROS
19 Το μοριακό (Ο2) ιδιόμορφη ηλεκτρονική δομή - 2 ελεύθερα ηλεκτρόνια με παράλληλη περιστροφή - χημικά διπλή ρίζα - σχετικά χαμηλή αντιδραστικότητα Εισαγωγή ηλεκτρονίων στα τροχιακά πραγματοποιείται σταδιακά, ένα ένα, δημιουργώντας ενδιάμεσα προϊόντα που αποτελούν ρίζες
20 Πολύ μικρός χρόνος ημίσειας ζωής Δράση στον τόπο παραγωγής Δεν είναι ρίζα από χημική άποψη, αφού δεν έχει ελεύθερα ηλεκτρόνια, αλλά πολύ ενεργό, αλλά σταθερό μόριο, διαπερνά τις μεμβράνες επιβλαβές για τα σπερματοζωάρια
21 Από πού προέρχονται οι ROS; ΣΠΕΡΜΑΤΟΖΩΑΡΙΑ - κυρίως αερόβια παραγωγή ενέργειας - ενζυματικά ελεγχόμενη μιτοχονδριακή οξειδωτική φωσφορυλίωση και οξείδωση του (Η) με τη μορφή NADH - αποθήκευση ως ΑΤΡ - κατά τη σταδιακή αυτή διδικασία της αλυσίδας μεταφοράς ηλεκτρονίων, το μοριακό Ο2 ανάγεται προσλαμβάνοντας e παράγοντας ενδιάμεσα προϊόντα, τις ROS καταλήγοντας στο σχηματισμό H2O
22
23 Στα σπερματοζωάρια αναγνωρίζονται δύο από τα ενζυμικά συστήματα που απαντώνται στα μιτοχόνδρια των σωματικών κυττάρων και είναι ικανά να παράγουν ρίζες ανιόντων υπεροξειδίου που επακόλουθα δίνουν Η2Ο2 Complex I (NADH dehydrogenase) Complex III (coenzyme Q: cytochrome c oxidoreductase) - Διακοπές και διαφυγή (e) από την αλυσίδα μεταφοράς οδηγεί σε παραγωγή ROS από αυτά τα συμπλέγματα - Ακόμα και στο φυσιολογικό αερόβιο μεταβολισμό 1-5% του Ο2 μετατρέπεται σε ROS και θεωρούνται κυτταροτοξικά παράγωγα που συμβάλλουν στην ασθένεια και τη γήρανση Raha S et al, 2000
24 Φυσιολογικά η παραγωγή ROS ρυθμίζεται από μόρια συλλέκτες ( scavengers ) - δισμουτάση του υπεροξειδίου - υπροξειδάση της γλουταθειόνης - καταλάση Gomez E et al, 1996 Σπερματοζωάρια με πολύ υπολειπόμενο κυτταρόπλασμα, καθώς και ανώριμα ή σε διάφορα στάδια ωρίμανσης παράγουν μεγαλύτερες ποσότητες ROS, αφού η τροφοδοσία γίνεται από την G6PD του κυτταροπλάσματος Gil-Guzman E et al, 2001 Σημασία της παραγωγής ROS από τα σπερματοζωάρια - % ROS σχετίζεται με παραμέτρους όπως η κινητικότητα - υπέρμετρη παραγωγή ROS φαίνεται να βλάπτει τα ίδια τα σπερματοζωάρια, ιδίως το DNA Henkel R et al, 2003
25 ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΑ ανδρική γεννητική οδός - Παραγωγή > 1000Χ περισσότερες ROS από τα σπερματοζωάρια - σημαντική σε λοιμώξεις, φλεγμονές και κυτταρικούς αμυντικούς μηχανισμούς - επηρεάζει σημαντικά τη γονιμότητα
26 Σε λοιμώξεις και φλεγμονές επηρεάζονται οι λειτουργίες του σπέρματος Henkel R, Schill WB., 1998 Sanocka-Maciejewska D. et al, 2005 Κλινικά ευρήματα: ολιγοσπερμία, ασθενοσπερμία, ακόμη και αζωοσπερμία Άμεση δράση βακτηρίων με συγκόλληση Έμμεση με ενεργοποίηση λευκοκυττάρων Weidner W, Colpi GM, Hargreave TB, Papp GK, Pomerol JM et al. EAU guidelines on male infer~lity. Eur Urol 2002; 42: Schuppe HC et al Eggert-Kruse W et al, 2007 Υπογονιμότητα σχετιζόμενη με λοιμώξεις της ανδρικής γεννητικής οδού έως και 35% Henkel R et al, 2007
27 Τα ενεργοποιημένα λευκά διηθούν τα προσβεβλημένα όργανα και παράγουν τεράστιες ποσότητες ROS επάγοντας την υπεροξείδωση των λιπιδίων της μεμβράνης μέσω του οξειδωτικού stress Προκαλείται έτσι βλάβη στο DNA, μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων και του όγκου του σπέρματος, αλλά επηρεάζονται και λειτουργίες όπως η κινητικότητα, η αντίδραση του ακροσώματος και η δραστηριότητα της ακροσίνης Φαίνεται ότι οι ήδη υπογόνιμοι άνδρες επηρεάζονται περισσότερο More E et al, 2009
28 ΛΕΥΚΟΚΥΤΤΑΡΑ γυναικεία γεννητική οδός - Ανοσολογική άμυνα με λευκοκύτταρα κατά των σπερματοζωαρίων που αναγνωρίζονται ως αλλογενή
29 AΛΛΕΣ ΠΗΓΕΣ ROS ROS προερχόμενες από εξωγενείς πηγές - περιβαλλοντικοί ρύποι - βαρέα μέταλλα - φθαλικοί εστέρες - κάπνισμα - αλκοόλ παθήσεις όπως η κιρσοκήλη αλλά και οι κακώσεις του νωτιαίου μυελού
30 ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS - Τα ζωντανά κύτταρα λειτουργούν σε μια χημικά κατάσταση μάλλον αναγωγής παρά οξείδωσης - Αυτό επιτυγχάνεται με τη δράση αντιοξειδωτικών συστημάτων
31 Ενζυματικά συστήματα - Η δισμουτάση του υπεροξειδίου - Η καταλάση - Η υπεροξειδάση της γλουταθειόνης Μη ενζυματικά αντιοξειδωτικά - βιταμίνες Α, C, E - γλουταθειόνη
32 Συνεχής διεργασία οξείδωσης αναγωγής για να επιτευχθεί ισορροπία και σταθερή οξειδοαναγωγική κατάσταση Σε περίπτωση εκτροχιασμού της σταθερότητας επέρχεται μια ανισορροπία που ευνοεί τα οξειδωτικά, μπορεί να προκαλέσει κυτταρική ή γενετική βλάβη και καλείται ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΟ STRESS
33 Πώς επηρεάζουν τα σπερματοζωάρια οι ROS, τα λευκοκύτταρα και το οξειδωτικό stress; - Μεμβράνη υψηλής περιεκτικότητας σε ΠΛΟ - διπλοί δεσμοί των λιπιδίων μπορούν πολύ εύκολα να οξειδωθούν όταν υπάρχει περίσσεια ROS - Τότε εκκινεί μια διαδικασία, η «Υπεροξείδωση των λιπιδίων» της μεμβράνης ( Lipid Peroxida~on, LPO ) - Διαταράσσεται η ρευστότητα της μεμβράνης, η δυνατότητα της ορθής λειτουργίας των σπερματοζωαρίων και τελικά επηρεάζεται η γονιμότητα
34 3 φάσεις - έναρξη - διάδοση - τερματισμός
35 Έναρξη - οι ROS επιτίθενται στα άτομα C των διπλών δεσμών και αποσπούν το Η από γειτονικές ομάδες μεθυλενίου, δημιουργώντας ρίζα λιπιδίου και Η2Ο - το ελεύθερο e μετατοπίζεται σε άλλη θέση, σχηματίζοντας μια νέα ρίζα, πιο σταθερή ηλεκτρονικά σε σχέση με την αρχική
36 Διάδοση - η ρίζα λιπιδίου αντιδρά με μοριακό Ο2 και δημιουργεί ρίζα υπεροξειδίου του λιπιδίου - η νέα ρίζα υπεροξειδίου αντιδρά με γειτονικό ΠΟΛ δημιουργώντας ρίζα και στη συνέχεια ρίζα υπεροξειδίου - αναπτύσσεται μια «αλυσιδωτή αντίδραση» που οδηγεί σε διάδοση της βλάβης σε πολλά μόρια λιπιδίων, έως να οξειδωθεί το 60% των ΠΛΟ της πλασματοκυτταρικής μεμβράνης
37 Τερματισμός - οι ρίζες αντιδρούν μεταξύ τους δημιουργώντας σταθερά μόρια - τελικά προϊόντα μεταλλαξιογόνα και τοξική δράση στο γενετικό υλικό - LPO άμεσα με δομική βλάβη στη μεμβράνη έμμεσα με βλάβη στο DNA
38 - MDA σχετίζεται με αναστολή της ωρίμανσης αλλά και μείωση στον αριθμό, τη μορφολογία και κυρίως την κινητικότητα, λόγω των αλλαγών στη μεμβράνη των σπερματοζωαρίων - MDA σχετίζεται επίσης με βλάβη στο DNA των σπερματοζωαρίων - Το οξειδωτικό stress φαίνεται ότι είναι η βασικότερη αιτία του κατακερματισμού του σπερματοζωριακού DNA - 8-Hydroxy-2-deoxyguanosine (8-OHdG) (σχηματίζεται όταν το DNA προσβάλλεται από τη ρίζα ΟΗ ) σχετίζεται ισχυρά με DNA fragmenta on
39 Πόσο σημαντική είναι η βλάβη του DNA; - Δημιουργούνται οξειδωμένα πρόσθετα (DNA adducts) δημιουργώντας περιοχές χωρίς βάσεις, που αποσταθεροποιούν τη δομή του DNA και σχηματίζουν σπασίματα στον ένα κλώνο Badouard et al., 2008). - Η βλάβη επιτείνεται με την ενεργοποίηση από τις ROS των κασπασών που προκαλούν μεγαλύτερη παραγωγή ROS πό τα μιτοχόνδρια, εκκινώντας την απόπτωση Aitken and Koppers, Τα σπερματοζωάρια έχουν περιορισμένη δυνατότητα επιδιόρθωσης του DNA σε κάποια στάδια της σπερμιογένεσης, οι οποίοι δεν είναι πλέον ενεργοί κατά την συμπύκνωση της χρωματίνης στην επιδιδυμίδα
40 - Δεν έχουν δυνατότητα επισκευής όταν θα εκτεθούν στο οξειδωτικό stress στην επιδιδυμίδα και στο σπερματικό υγρό, καθώς και στη γεννητική οδό της γυναίκας - Η επόμενη ευκαιρία επισκευής είναι από το ωάριο, στάδιο κρίσιμο για την ανάπτυξη του εμβρύου - Ενώ όμως εκεί μπορούν να διορθωθούν τα DNA adducts, τα σπασίματα στον ένα ή και στους δύο κλώνους του DNA δεν μπορούν, με σημαντική επίπτωση στη γονιμοποίηση και στην έκβαση της εγκυμοσύνης Leducet al., 2008 Marcon and Boissonneault, Μικρότερα ποσοστά εγκυμοσύνης και γεννήσεων, τόσο σε φυσική όσο και υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, αλλά και αυξημένες αποβολές στο πρώτο τρίμηνο της κύησης Zini, 2011 Kumar et al., 2012
41 Άλλες καταστροφικές δράσεις των ROS - Εξωγενείς ρίζες από τα λευκοκύτταρα φαίνεται να επηρεάζουν την κινητικότητα, ενώ ενδογενείς από τα σπερματοκύτταρα βλάπτουν την ακεραιότητα του γενετικού υλικού Henkel R et al, Η αυξημένη συγκέντρωση των λευκοκυττάρων στο σπέρμα αυξάνει τις ROS και την παραγωγή υπεροξειδίου από τα σπερματοζωάρια, αλλά ενεργοποιεί και το σύστημα κασπασών, συνδέοντας τις MAGIs με ενεργοποίηση της απόπτωσης και του κυτταρικού θανάτου - Άνδρες με CPPS εκτός από επηρεασμένη κινητικότητα και μορφολογία παρουσιάζουν και χαμηλή επαγωγιμότητα της ακροσωμικής αντίδρασης Henkel R et al, 2006
42 Επωφελής επίδραση ROS και λευκοκυττάρων ROS - εκτός της καταστροφικής δράσης, φαίνεται ότι κάποιες βασικές συγκεντρώσεις ROS ( ανιόν υπεροξειδίου, υπεροξείδιο του υδρογόνου) είναι απαραίτητες για την ενεργοποίηση των σπερματοζωαρίων, την ακροσωμική αντίδραση, τη σύνδεση και διείσδυση στη διαφανή ζώνη Bize I et al, 1991 Yeoman RR, Ιδιαίτερη προσοχή στην προσθήκη αντιοξειδωτικών κατά την IVF, καθώς πολύ χαμηλή συγκέντρωση ROS μπορεί να καθιστά το σπέρμα ανίκανο να γονιμοποιήσει Chi HJ et al, 2008
43 Λευκοκύτταρα - Δεν υπάρχει συμφωνία για το όριο της συγκέντρωσης στο σπερματικό υγρό, ενώ και το όριο της WHO (1X10⁶/ml) θεωρείται υψηλό - Ωστόσο υπάρχει η άποψη ότι μια ελάχιστη ποσότητα λευκοκυττάρων είναι επωφελής για τον αριθμό, την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων και την ακροσωμική αντίδραση φαγοκυτταρώνοντας τα ελαττωματικά σπερματοζωάρια, αλλά ίσως και διεγείροντας τις λειτουργίες τους μέσω της παραγωγής ROS Chakroun-Feki N, Therond P, Couturier M, Eustache F, Limea G et al, 2009
44 Αντιοξειδωτική προστασία των σπερματοζωαρίων - Στον όρχι από τα κύτταρα Sertoli υψηλά επίπεδα γλουταθειόνης - Στην επιδιδυμίδα υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, καταλάση, δισμουτάση του υπεροξειδίου - Στο σπέρμα, το σπερματικό υγρό είναι το βιολογικό υγρό με τις μεγαλύτερες ποσότητες αντιοξειδωτικών: βιταμίνες C και E, υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, δισμουτάση του υπεροξειδίου, γλουταθειόνη, ουρικό οξύ και σπερμίνη - Στη γυναικεία γεννητική οδό υπάρχουν επίσης παράγοντες που προστατεύουν τα σπερματοζωάρια, στο επιθήλιο των ωαγωγών κυρίως μη ενζυματικοί παράγοντες, που απενεργοποιούν τις λευκοκυτταρικές ROS
45 Αντιοξειδωτικά συμπληρώματα - Ο σύγχρονος τρόπος ζωής χαρακτηρίζεται από χαμηλή πρόσληψη φυσικών αντιοξειδωτικών όπως φρούτα και λαχανικά, αλλά και υψηλή έκθεση σε εξωγενείς πηγές ROS, όπως κατανάλωση καπνού και αλκοόλ, αλλά και περιβαλλοντικούς ρύπους - Πολλοί άνθρωποι λαμβάνουν υψηλές δόσεις αντιοξειδωτικών, συνήθεια που υποστηρίζεται από τις διαφημιστικές εκστρατείες εταιρειών αλλά και τη συνταγογράφηση ιατρών
46 - Η αντιοξειδωτική θεραπεία για την ανδρική γονιμότητα είναι πολύ αμφιλεγόμενη - Πολλές μελέτες χρησιμοποιώντας διάφορα αντιοξειδωτικά μόνα ή σε συνδυασμούς, επιδεικνύουν μείωση σε ROS και βελτίωση στον αριθμό και την κινητικότητα του σπέρματος - Άλλες μελέτες καταλήγουν σε αδυναμία ανάδειξης βελτίωσης - Πού οφείλονται τα αντικρουόμενα αποτελέσματα;
47 το ευεργετικό αποτέλεσμα που μπορεί να έχει η αντιοξειδωτική αγωγή, δεν οφείλεται σε λήψη ενός μοναδικού αντιοξειδωτικού παράγοντα, αλλά σε συνδυασμό αντιοξειδωτικών και μάλιστα σε συγκεκριμένες συγκεντρώσεις συνήθως δεν γίνονται ειδικές εξετάσεις για τον ακριβή προσδιορισμό της οξειδοαναγωγικής κατάστασης των ασθενών, με αποτέλεσμα να μην την γνωρίζουμε μη γνωρίζοντας την οξειδοαναγωγική κατάσταση των ασθενών, σε κάποιους από αυτούς η χορήγηση ανεξέλεγκτης αντιοξειδωτικής θεραπείας μπορεί να αποβεί επιβλαβής Henkel R, 2011
48 «Το αντιοξειδωτικό παράδοξο» - Μια ορισμένη ποσότητα αντιοξειδωτικών είναι απαραίτητη για την ομαλή κυτταρική λειτουργία, αφού τα αερόβια κύτταρα λειτουργούν γενικά σε μια κατάσταση αναγωγής - Ωστόσο, μια ορισμένη περιορισμένη και χωροθετημένη συγκέντρωση ROS είναι και αυτή απαραίτητη για την ομαλή κυτταρική λειτουργία, όπως για την ομαλή λειτουργία κάποιων παραγόντων για τη μεταγραφή γονιδίων, ή όπως την επαγωγή της ενεργοποίησης των σπερματοζωαρίων και την αντίδραση του ακροσώματος Sen CK. Redox signalling and the emerging therapeu~c poten~al of thiol an~oxidants. Biochem Pharmacol 1998; 55: Aitken J, Fisher H. Reac~ve oxygen species genera~on and human spermatozoa: the balance of benefit and risk. Bioessays 1994
49 - επιπρόσθετα, η απόπτωση συνοδεύεται από μια στροφή προς μια πιο οξειδωμένη κατάσταση του κυττάρου, αφού οι κασπάσες είναι ευαίσθητες στην οξειδοαναγωγική κατάσταση του κυττάρου έτσι, αλλαγές της ενδοκυττάριας οξειδοαναγωγικής κατάστασης μπορούν να εκκινήσουν ή να αναστείλουν την απόπτωση - Επομένως, η ανεξέλεγκτη θεραπεία με αντιοξειδωτικά θα μπορούσε να επιδεινώσει καταστάσεις, - οδηγώντας ακόμα και σε καρκίνο Hampton MB, Orrenius S., αποτελώντας την αιτία για αδυναμία γονιμοποίησης Kothari S, Thompson A, Agarwal A, du Plessis S. Free radicals: their beneficial and detrimental effects on sperm func~on. Indian J Exp Biol 2010
50 Τι θα πρέπει να κάνουμε; - Μια ισορροπία μεταξύ παραγωγής ROS και της δυνατότητας εξουδετέρωσής τους (αντιοξειδωτική χωρητικότητα ) είναι κριτικής σημασίας για τη φυσιολογία και λειτουργία αλλά και την παθοφυσιολογία των σπερματοζωαρίων - Αυτό είναι κάτι που επηρεάζει τη διαγνωστική προσπέλαση του υπογόνιμου άνδρα, καθώς δεν καλύπτεται από το κλασικό σπερμοδιάγραμμα
51 προσδιορισμός της οξειδοαναγωγικής κατάστασης του σπέρματος - Καθορισμός των επιπέδων ROS - Καθορισμός της αντιοξειδωτικής χωρητικότητας ( TAC ) - Θα πρέπει να γίνονται πριν την προγραμματισμένη θεραπεία με αντιοξειδωτικά - Θα πρέπει να προηγείται και αν πρόκειται να εμπλουτιστεί με αντιοξειδωτικά το μέσον της σπερματέγχυσης ή του διαχωρισμού του σπέρματος στην IVF
52 Τροποποιήσιμοι τρόποι ζωής χωρίς κόστος και κίνδυνο
53 Θεραπεία των λοιμώξεων και φλεγμονών του γεννητικού συστήματος - Πιο σημαντικές ορχίτιδες και επιδιδυμίτιδες Ochsendorf, F.R., Αντιβιοτική θεραπεία σε χαμηλού επιπέδου λευκοκυττάρωση στο σπέρμα ( 0,2 1 Χ 10⁶ ) οδήγησε σε σημαντική αύξηση στην αυθόρμητη εγκυμοσύνη, γεγονός που οδηγεί στην πιθανή επανεξέταση του ορίου της WHO Hamada et al., 2011).
54 Πρόσληψη αντιοξειδωτικών με την τροφή - Μπορούν να δρουν ευθέως ως αντιοξειδωτικά, ή να αποτελούν ουσιώδη συστατικά στα αντιοξειδωτικά ενζυμικά συστήματα - Η διατροφή θα πρέπει να θεωρείται και αυτή ως ένας βασικός τροποποιήσιμος παράγοντας στην αντιμετώπιση της ανδρικής υπογονιμότητας - Οι διαιτητικές αλλαγές με τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά θα έπρεπε να συμπεριλαμβάνονται σε κάθε αγωγή σε άνδρες με κατακερματισμό DNA
55 Τροφές πλούσιες σε αντιοξειδωτικά
56 Χορήγηση εξωγενών αντιοξειδωτικών συμπληρωμάτων - Η γενική άποψη είναι ότι ίσως παίζει ένα σχετικό ρόλο - Μεγάλη ετερογένεια στις μελέτες, σε σχέση με σχεδιασμό, χορηγούμενου αντιόξινου μόνου ή σε συνδυασμούς, επιλογή πληθυσμού, αιτιολογίας υπογονιμότητας, και τη μέτρηση του αποτελέσματος - C. Wright et al, 2014 Review λόγω των πολλών αστάθμητων παραγόντων που μπορεί να επηρεάσουν το ποσοστό εγκυμοσύνης και γεννήσεων μετά από φυσική σύλληψη αλλά ακόμα περισσότερο μετά από υποβοηθούμενη αναπαραγωγή, καταγραφή μελετών με αποτέλεσμα την επίδραση στον κατακερματισμό του DNA
57
58 Ανακεφαλαιώνοντας Αν γίνει αντιοξειδωτική αγωγή θα πρέπει να γίνεται με μεγάλη προσοχή, λόγω του κινδύνου της υπερχορήγησης ή της χορήγησης συμπληρωμάτων χωρίς την εκτίμηση της ανεπάρκειας ή της αναγκαιότητάς τους, που μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχή της λεπτής ισορροπίας μεταξύ αναγωγής και οξείδωσης που απαιτείται για την εξασφάλιση της γονιμότητας
59 Ευχαριστώ πολύ
60
Οξειδωτικό Stress, άσκηση και υπερπροπόνηση
Οξειδωτικό Stress, άσκηση και υπερπροπόνηση Τζιαμούρτας Ζ. Αθανάσιος Επίκουρος Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης, ΠΘ Ερευνητής, Ινστιτούτο Σωματικής Απόδοσης και Αποκατάστασης Οξειδωτικό στρες Γενικός όρος
Διαβάστε περισσότεραΕλεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά
Ελεύθερες ρίζες και αντιοξειδωτικά Κατά τη διάρκεια των φυσιολογικών ανθρώπινων διεργασιών παραγωγή ενέργειας, αποτοξίνωση από τοξικές ουσίες και ανοσολογική απόκριση, παράγονται από τον οργανισµό ελεύθερες
Διαβάστε περισσότεραΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ
Μεσογείων 6, Αμπελόκηποι 115 27 ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ [1]/[6] ΑΝΔΡΙΚΗ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Εισαγωγή Περίπου το 15% των ζευγαριών δεν είναι σε θέση να συλλάβουν μετά από ένα χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών.
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ. 9η Διάλεξη: «Άσκηση και ελεύθερες ρίζες»
ΕΠΕΑΕΚ ΑΝΑΜΟΡΦΩΣΗ ΤΟΥ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΟΣ ΣΠΟΥΔΩΝ ΤΟΥ Τ.Ε.Φ.Α.Α.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ - ΑΥΤΕΠΙΣΤΑΣΙΑ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΕΠΙΣΤΗΜΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ & ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΥ ΚΕ 0918 «Βιοχημική Αξιολόγηση Αθλητών»
Διαβάστε περισσότεραΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΤΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗ κ. ΜΑΝΤΖΑΒΙΝΟΥ... xiii ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΟ ΣΗΜΕΙΩΜΑ... xv ΕΝΟΤΗΤΑ 1: ΒΑΣΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Α. ΤΟ ΑΝ ΡΙΚΟ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ... 3 1. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΟΜΗ TOY ΑΝ ΡΙΚΟΥ ΓΕΝΝΗΤΙΚΟΥ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ...
Διαβάστε περισσότεραΣυνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη
Συνέντευξη με τον Μαιευτήρα, Χειρουργό Γυναικολόγο αναπαραγωγής, Μιχάλη Κλ. Φραγκουλίδη Η ανδρική υπογονιμότητα είναι ένα θέμα που απασχολεί ιδιαίτερα τον επιστημονικό κόσμο με δεδομένο ότι τα τελευταία
Διαβάστε περισσότεραΗ ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ. Αρχιτομία. Αγενής αναπαραγωγή. Παρατομία. Εκβλάστηση. Εγγενής αναπαραγωγή Διπλοφασικός κύκλος.
Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΤΩΝ ΖΩΩΝ Αρχιτομία Αγενής αναπαραγωγή Παρατομία Εκβλάστηση Εγγενής αναπαραγωγή Απλοφασικός κύκλος Διπλοφασικός κύκλος Ισογαμία Ανισογαμία Ωογαμία Η ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΚΑΙ Η ΑΝΑΠΤΥΞΗ
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
Κεφάλαιο 3 ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ 3.1 Ενέργεια και οργανισμοί Όλοι οι οργανισμοί, εκτός από αυτούς από αυτούς που έχουν την ικανότητα να φωτοσυνθέτουν, εξασφαλίζουν ενέργεια διασπώντας τις θρεπτικές ουσιές που περιέχονται
Διαβάστε περισσότεραΔιαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει
Διαχείριση του ζευγαριού που θέλει να τεκνοποιήσει Υπογονιµότητα: αδυναµία σύλληψης µετά από 1 χρόνο ελεύθερων σεξουαλικών επαφών Ικανότητα σύλληψης/µήνα: ~20% 10-15% των ζευγαριών: πρόβληµα υπογονιµότητας
Διαβάστε περισσότεραΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ. Μαντώ Κυριακού 2015
ΓΕΝΙΚΗ ΜΙΚΡΟΒΙΟΛΟΓΙΑ Μαντώ Κυριακού 2015 Ενεργειακό Στα βιολογικά συστήματα η διατήρηση της ενέργειας συμπεριλαμβάνει οξειδοαναγωγικές αντιδράσεις παραγωγή ATP Οξείδωση: απομάκρυνση e από ένα υπόστρωμα
Διαβάστε περισσότεραΆσκηση, Οξειδωτικό στρες και ανοσιακό σύστημα. Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης
Άσκηση, Οξειδωτικό στρες και ανοσιακό σύστημα Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Αναπληρωτής Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης Θέματα παρουσίασης Λοιμώξεις του ανώτερου αναπνευστικού συστήματος (URTI) και άσκηση (γιατί;)
Διαβάστε περισσότεραΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ. Θερινό εξάμηνο ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων
ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΗ Θερινό εξάμηνο 2015 Αριστοτέλης Χ. Παπαγεωργίου Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων
Διαβάστε περισσότεραΕπιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C.
Βιταμίνη C - Ενισχύει το ανοσοποιητικό με 20 διαφορετικούς τρόπους - ΚΑΛΑΜΠΑΚΑ CITY KALAMP Επιστημονικά Δεδομένα για τη βιοχημική δράση της αντιοξειδωτικής Βιταμίνης C. Η βιταμίνη C, γνωστή και ως ασκορβικό
Διαβάστε περισσότεραΚυτταρική Βιολογία. Ενότητα 12 : Απόπτωση ή Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος. Παναγιωτίδης Χρήστος Τμήμα Φαρμακευτικής ΑΠΘ
ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Κυτταρική Βιολογία Ενότητα 12 : Απόπτωση ή Προγραμματισμένος κυτταρικός θάνατος Παναγιωτίδης Χρήστος ΑΠΘ Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό
Διαβάστε περισσότεραΔέσποινα Τζανακάκη M. Med. Sci. in Assisted Reproduction Technology Βιολόγος Κλινική Εμβρυολόγος Τμήμα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Β Μαιευτική &
Δέσποινα Τζανακάκη M. Med. Sci. in Assisted Reproduction Technology Βιολόγος Κλινική Εμβρυολόγος Τμήμα Εξωσωματικής Γονιμοποίησης Β Μαιευτική & Γυναικολογική Κλινική ΕΚΠΑ - Αρεταίειο Νοσοκομείο Αιτίες
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ
ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΟ ΣΠΕΡΜΑΤΟΛΟΓΙΑΣ Γ. ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΣ Εφαρμογή σύγχρονων μεθόδων διάγνωσης των προβλημάτων στον τομέα της ανδρικής γονιμότητας Λεωφ. Κηφισίας 46 115 26 Αθήνα (2ος όροφος) Τηλ: 210 6452 172, 210 6400
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει ανθρώπινο σπερματοζωάριο.
ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΗ ΒΙΟΛΟΓΙΑ Γ ΛΥΚΕΙΟΥ ΕΝΟΤΗΤΑ: ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΗ ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ:... ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: ΠΑΤΗΡ ΑΝΑΣΤΑΣΙΟΣ ΙΣΑΑΚ ΤΜΗΜΑ:... ΑΡ. ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... ΟΝΟΜΑ ΜΑΘΗΤΗ-ΜΑΘΗΤΡΙΑΣ:... 1. Το πιο κάτω σχεδιάγραμμα δείχνει
Διαβάστε περισσότεραΣυμπεράσματα Χειμερινού Σχολείου
Συμπεράσματα Χειμερινού Σχολείου Χειμερινό Σχολείο Ιωάννινα 19-21 Φεβρουαρίου 2016 173 Συμμετοχές 54% Βιοπαθολόγοι Ελεύθεροι επαγγελματίες 30% Βιοπαθολόγοι Ε.Σ.Υ. 14% Ειδικευόμενοι 1% Γυναικολόγοι 1% Νοσηλευτές
Διαβάστε περισσότεραΦυσιολογικά, µε την είσοδο του σπερµατοζωαρίου, το ωάριο υφίσταται µεταβολές (εµπόδιο στην πολυσπερµία), οι οποίες παρεµποδίζουν την περαιτέρω είσοδο
Γονιµοποίηση Φυσιολογική γονιµοποίηση Η γονιµοποίηση συνήθως γίνεται στην λήκυθο της σάλπιγγας. Είναι το αποτέλεσµα της συνένωσης ενός ωαρίου µε ένα σπερµατοζωάριο, που είναι απλοειδή κύτταρα µε 23 χρωµοσώµατα
Διαβάστε περισσότεραΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ. ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου
ΣΤΕΡΟΕΙΔΗ ΟΡΜΟΝΕΣ - ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ ΓΕΩΠΟΝΙΚΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ Γενικό Τμήμα Εργαστήριο Χημείας, Καθηγητής Μόσχος Πολυσίου 1 Στεροειδή Τα στεροειδή, είναι μια κατηγορία μη υδρολυόμενων λιπιδίων με χαρακτηριστική
Διαβάστε περισσότεραη μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος
η μεταβολική προσέγγιση Πάνος Τσίτσιος Φαρμακοποιός, MSc Δντης Ιατρικού Τμήματος Π.Τ/π.τ Metabolic Approach 1 Έρευνα & ανάπτυξη προϊόντων τα οποία παρέχουν τη μεταβολική υποστήριξη που ελαχιστοποιεί την
Διαβάστε περισσότεραΓαμετογένεση. Καθορισμός φύλου (όρχεις ς ή ωοθήκες) Πρόφαση Ι μείωσης Γαμετικά κύτταρα Γονάδα (μιτώσεις) έσμευση Έμβρυο. Θηλαστικά, Αμφίβια, ιχθύες
Γαμετογένεση Γαμετογένεση Καθορισμός φύλου (όρχεις ς ή ωοθήκες) G1 Σπερματογένεση Πρόφαση Ι μείωσης Γαμετικά κύτταρα Γονάδα (μιτώσεις) έσμευση Έμβρυο Ολοκλήρωση μείωσης Ι Γονιμοποίηση-ολοκλήρωση η η μείωσης
Διαβάστε περισσότεραΟξειδωτική καταπόνηση
Οξειδωτική καταπόνηση Δημιουργία ενεργών μορφών οξυγόνου Ο ρόλος του μοριακού οξυγόνου ως τελικού αποδέκτη των ηλεκτρονίων στην αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων της αναπνευστικής λειτουργίας των αερόβιων
Διαβάστε περισσότεραΚεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής
1 Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά Κεφάλαιο 7 - Ένζυμα, οι μηχανισμοί της ζωής Μικροσκοπικοί οργανισμοί που ρυθμίζουν τη λειτουργία του ανθρώπινου σώματος σε
Διαβάστε περισσότεραΚωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ
Κωνσταντίνος Π. (Β 2 ) ΚΕΦΑΛΑΙΟ 3: ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ Βιοενεργητική είναι ο κλάδος της Βιολογίας που μελετά τον τρόπο με τον οποίο οι οργανισμοί χρησιμοποιούν ενέργεια για να επιβιώσουν και να υλοποιήσουν τις
Διαβάστε περισσότεραΕφαρμοσμένη Διατροφική Ιατρική
Γλωσσάρι για το Μάθημα της Διατροφικής Ιατρικής Λιπαρά οξέα: περιέχουν μακριές αλυσίδες μορίων που αποτελούν σχεδόν όλο το σύμπλεγμα λιπιδίων τόσο για τα ζωικά όσο και για τα φυτικά λίπη. Αν αποκοπούν
Διαβάστε περισσότεραΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ
ΕΡΓΑΣΙΑ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Οι οργανισμοί εξασφαλίζουν ενέργεια, για τις διάφορες λειτουργίες τους, διασπώντας θρεπτικές ουσίες που περιέχονται στην τροφή τους. Όμως οι φωτοσυνθετικοί
Διαβάστε περισσότεραΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α.
ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΣΤΕΦΑΝΙΔΗΣ ΛΕΚΤΟΡΑΣ Α ΜΑΙΕΥΤΙΚΗ & ΓΥΝΑΙΚΟΛΟΓΙΚΗ ΚΛΙΝΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΘΗΝΩΝ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: ΚΑΘ. Α. ΑΝΤΣΑΚΛΗΣ ΥΠΟΓΟΝΙΜΟΤΗΤΑ Η ανικανότητα σύλληψης μετά από ένα χρόνο σεξουαλικών
Διαβάστε περισσότεραΑσκησιογενές οξειδωτικό και αναγωγικό στρες: το ζήτημα των βιοδεικτών Αριστείδης Βεσκούκης, Ph.D Βιοχημικός & Βιοτεχνολόγος
Ασκησιογενές οξειδωτικό και αναγωγικό στρες: το ζήτημα των βιοδεικτών Αριστείδης Βεσκούκης, Ph.D Βιοχημικός & Βιοτεχνολόγος Email: veskoukis@uth.gr Προσωπική ιστοσελίδα: http://veskoukis.weebly.com Θεσσαλονίκη,
Διαβάστε περισσότεραΒ. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5
Β. Μαμαρέλη 1, Μ. Κυριακίδου 2, Ο. Τάνης 2, Ι. Μαμαρέλης 1, Χ. Κωτούλας 3, Ε. Κουτουλάκης 4, Ι. Κασσικού 1, Ι. Αναστασοπούλου 5 1 Καρδιολογική Κλινική ΝΙΜΤΣ, 2 Σχολή Χημικών Μηχανικών, Πολυτεχνειούπολη
Διαβάστε περισσότεραΓENIKA ΣTOIXEIA. Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό.
1 ΓENIKA ΣTOIXEIA Η φυσιολογία του ανθρώπου μελετά τα χαρακτηριστικά και τους λειτουργικούς μηχανισμούς που κάνουν το ανθρώπινο σώμα ζωντανό οργανισμό. ΤΑ ΚΥΤΤΑΡΑ Η βασική ζώσα μονάδα του σώματος είναι
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ
ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΥ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ 2 Η ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ ΚΑΙ ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ 1 Κυτταρική αναπνοή Ως κυτταρική αναπνοή αναφέρεται η διαδικασία στα κύτταρα κατά την οποία πολύπλοκα οργανικά μόρια,
Διαβάστε περισσότεραΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. Καρβουντζή Ηλιάνα Βιολόγος
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ Η τροφή αποτελείται και από ουσίες μεγάλου μοριακού βάρους (πρωτεΐνες, υδατάνθρακες, λιπίδια, νουκλεϊνικά οξέα). Οι ουσίες αυτές διασπώνται (πέψη) σε απλούστερες (αμινοξέα, απλά σάκχαρα,
Διαβάστε περισσότεραΣΩΤΗΡΗΣ Κ. ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ
ΣΩΤΗΡΗΣ Κ. ΑΝΔΡΕΑΔΑΚΗΣ ΔΗΛΩΣΗ ΣΥΜΦΕΡΟΝΤΩΝ Ο όρος κιρσοκήλη χαρακτηρίζει την κιρσοειδή διάταση και ελικοειδή πορεία των φλεβών του σπερματικού φλεβικού δικτύου 15% στο γενικό πληθυσμό έως και 35% σε άνδρες
Διαβάστε περισσότεραKΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου. Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση:
KΕΦΑΛΑΙΟ 1ο Χημική σύσταση του κυττάρου Ενότητα 1.1: Χημεία της ζωής Ενότητα 2.1: Μακρομόρια Να απαντήσετε σε καθεμιά από τις παρακάτω ερωτήσεις με μια πρόταση: 1. Για ποιο λόγο θεωρείται αναγκαία η σταθερότητα
Διαβάστε περισσότεραBIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)
BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Ι ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 17.1 Η πυροσταφυλική αφυδρογονάση συνδέει τη γλυκόλυση με τον κύκλο του κιτρικού οξέος 17.2 O κύκλος του κιτρικού οξέος οξειδώνει μονάδες δύο ατόμων
Διαβάστε περισσότεραΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΩΝ
ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΔΟΜΗ ΚΑΙ ΒΛΑΣΤΗΣΗ ΤΩΝ ΣΠΕΡΜΑΤΩΝ Θερινό εξάμηνο 2011 ΣΠΕΡΜΑΤΟΦΥΤΑ Τα πιο διαδεδομένα είδη της γήινης βλάστησης βάση διατροφής
Διαβάστε περισσότεραΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ
ΕΦΑΡΜΟΓΕΣ ΤΗΣ ΒΙΟΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΣΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Καθώς η επιστημονική γνώση και κατανόηση αναπτύσσονται, ο μελλοντικός σχεδιασμός βιοτεχνολογικών προϊόντων περιορίζεται μόνο από τη φαντασία μας Βιοτεχνολογία
Διαβάστε περισσότεραΟξειδωτικού τύπου βλάβη στο DNA και Σωματικές Μεταλλάξεις στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια
Ειδικά Άρθρα για το Άσθμα Οξειδωτικού τύπου βλάβη στο DNA και Σωματικές Μεταλλάξεις στη Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια Ελένη Γ. Τζωρτζάκη, Ειρήνη Νεοφύτου, Νικόλαος Μ. Σιαφάκας Πνευμονολογική Κλινική,
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολισμός του γλυκογόνου. Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση. Από που προέρχεται το μυϊκό και ηπατικό γλυκογόνο;
Μεταβολισμός των υδατανθράκων κατά την άσκηση Μεταβολισμός του γλυκογόνου Το γλυκογόνο είναι ο αφθονότερος υδατάνθρακας των ζώων Το γλυκογόνο αποθηκεύεται κυρίως στο ήπαρ (3-7% κατά βάρος) και στους μύες
Διαβάστε περισσότεραΚεφαλαίο 3 ο. Μεταβολισμός. Ενέργεια και οργανισμοί
Κεφαλαίο 3 ο Μεταβολισμός Ενέργεια και οργανισμοί Η ενέργεια είναι απαρέτητη σε όλους τους οργανισμούς και την εξασφαλίζουν από το περιβάλλον τους.παρόλα αυτά, συνήθως δεν μπορούν να την χρησιμοποιήσουν
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ. Λειτουργία των νεφρών. Συμπτώματα της χρόνιας νεφρικής ανεπάρκειας
ΜΕΤΑΜΟΣΧΕΥΣΗ ΝΕΦΡΟΥ Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια είναι η προοδευτική, μη αναστρέψιμη μείωση της νεφρικής λειτουργίας, η οποία προκαλείται από βλάβη του νεφρού ποικίλης αιτιολογίας. Η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια
Διαβάστε περισσότεραΗ οδός των φωσφορικών πεντοζών
Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Η οδός των φωσφορικών πεντοζών Ανασκόπηση μεταβολισμού υδατανθρακών ΗΠΑΡ Γλυκόζη ΤΡΟΦΗ Κυκλοφορία ΓΛΥΚΟΓΟΝΟ Γλυκόζη ΗΠΑΡ Κυτταρόπλασμα ΗΠΑΡ (Οξέωση) NADH CO 2 ΟΞΕΙΔ. ΦΩΣΦ.
Διαβάστε περισσότεραΕίναι σχεδόν βέβαιο, είτε να γνωρίζετε κάποιον που πάσχει από μια τέτοια ασθένεια είτε να έχετε μια εσείς οι ίδιοι.
Γράφει: Δημήτρης Τσουκαλάς, Ιατρός Φυσικής Υγείας Τα αυτοάνοσα νοσήματα είναι ασθένειες που προκύπτουν γιατί το σώμα μας επιτίθεται και καταστρέφει τα δικά του κύτταρα και όργανα. Γνωρίζετε ότι ένας στους
Διαβάστε περισσότεραΈλεγχος κυτταρικού κύκλου-απόπτωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος
Έλεγχος κυτταρικού κύκλου-απόπτωση Πεφάνη Δάφνη Επίκουρη καθηγήτρια, Ιατρική σχολή ΕΚΠΑ Μιχαλακοπούλου 176, 1 ος όροφος Κυτταρικός κύκλος Φάσεις του κυτταρικού κύκλου G1:Αύξηση του κυττάρου και προετοιμασία
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολισμός και οξείδωση, ένα από τα μυστικά της ζωής
Metabolism and Oxidosis Μεταβολισμός και οξείδωση, ένα από τα μυστικά της ζωής Δημήτριος Ζ. Ψυρρόπουλος Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Α.Π.Θ. Συντονιστής Διευθυντής Ε.Σ.Υ. Καρδιολογική Κλινική Γ.Ν.Θ. «Γ. Γεννηματάς»
Διαβάστε περισσότεραΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ
ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΕΠΑΝΑΛΗΨΗ 1 Ο ΘΕΜΑ 1. Η γέννηση ενός παιδιού με σύνδρομο Down συνήθως οφείλεται: α. στην προσβολή της μητέρας από ερυθρά κατά τη διάρκεια της κύησης, β. στην ανεπαρκή πρόσληψη ασβεστίου
Διαβάστε περισσότεραΥπογονιμότητα Δημήτριος Γ. Γουλής
Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης Υπογονιμότητα Δημήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Αριστοτέλειο
Διαβάστε περισσότεραΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ. 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής.
ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ ΣΤΟ 3 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ «ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ» Α. ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΕΣ ΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΤΑΞΗ 1. Να ορίσετε την έννοια της Βιοενεργητικής. 2. Πώς οι αυτότροφοι οργανισμοί εξασφαλίζουν την τροφή
Διαβάστε περισσότεραΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ. Ημερομηνία: 27/12/13 Καθηγητής:Κεραμάρης Κώστας Μαθήτριες: Θεοχάρη Δήμητρα, Βαγγέλη Κατερίνα
ΜΕΤΑΛΛΑΞΕΙΣ ΚΑΙ ΚΑΡΚΙΝΟΣ Ημερομηνία: 27/12/13 Καθηγητής:Κεραμάρης Κώστας Μαθήτριες: Θεοχάρη Δήμητρα, Βαγγέλη Κατερίνα ΤΙ ΕΙΝΑΙ Η ΜΕΤΑΛΛΑΞΗ; Στη Βιολογία με τον όρο μετάλλαξη ή μεταλλαγή, χαρακτηρίζεται
Διαβάστε περισσότεραΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Δ.ΑΡΕΘΑ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ ΤΟ ΚΥΤΤΑΡΟ Δ.ΑΡΕΘΑ ΚΥΤΤΑΡΟ 2 Κατά την Βιολογία, κύτταρο ονομάζεται η βασική δομική και λειτουργική μονάδα που εκδηλώνει το φαινόμενο της ζωής. Έτσι, ως κύτταρο νοείται
Διαβάστε περισσότεραΠΛΗΡΕΣ ΣΠΕΡΜΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑ ΠΛΗΡΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΠΕΡΜΑΤΟΣ
Σελίδα 1 από 5 ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΚΑΙ ΜΕΤΑΦΟΡΑΣ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Ημέρες Αποχής 3 Ημέρες Τόπος Συλλογής Δείγματος Εντός Εργαστηρίου Πλήρης Συλλογή Σπέρματος Ναι Χρόνος μεταξύ Λήψης και Έναρξης Ανάλυσης < 60 min
Διαβάστε περισσότεραΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ
ΦΑΣΜΑΤΟΣΚΟΠΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΚΑΡΩΤΙΔΩΝ ΕΠΙΔΡΑΣΗ ΣΑΚΧΑΡΟΥ ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΚΑΛΟΓΕΡΟΠΟΥΛΟΥ ΑΘΗΝΑ 2010 1 ΣΚΟΠΟΣ Η ανάλυση και μελέτη της μοριακής δομής των καρωτίδων αρτηριών με υπέρυθρη φασματοσκοπία. Η εξαγωγή συμπερασμάτων
Διαβάστε περισσότεραΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ ΑΝΟΙΚΤΑ ΑΚΑΔΗΜΑΪΚΑ ΜΑΘΗΜΑΤΑ Γενική Ιατρική Διερεύνηση υπογονιμότητας Υπεύθυνη μαθήματος: Επίκ. Καθηγήτρια Α. Τατσιώνη Άδειες Χρήσης Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες
Διαβάστε περισσότεραΠερίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3
Περίληψη Βιολογίας Κεφάλαιο 3 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Η σημασία της ενέργειας στους οργανισμούς. Η ενέργεια είναι ένας παράγοντας σημαντικός για τους οργανισμούς γιατί όλες οι λειτουργίες τους απαιτούν
Διαβάστε περισσότεραΒ. ΚΑΜΙΝΕΛΛΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑ. Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα).
ΒΙΟΛΟΓΙΑ Είναι η επιστήμη που μελετά τους ζωντανούς οργανισμούς. (Αποτελούνται από ένα ή περισσότερα κύτταρα). Είδη οργανισμών Υπάρχουν δύο είδη οργανισμών: 1. Οι μονοκύτταροι, που ονομάζονται μικροοργανισμοί
Διαβάστε περισσότεραΜεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων
Μεταβολικές ανάγκες ανοσοκυττάρων Στέργιος Κατσιουγιάννης PhD Μεταδιδακτορικός συνεργάτης Χαροκόπειο Πανεπιστήµιο Τµήµα Επιστήµης ιαιτολογίας και ιατροφής Μεταβολισµός και Ανοσολογία Ιστορικά το καλύτερο
Διαβάστε περισσότεραΣτα πτηνά το φύλο «καθορίζεται από τη μητέρα». Αυτό γιατί, το αρσενικό άτομο φέρει τα χρωμοσώματα ZZ ενώ το θηλυκό τα ZW. Έτσι εναπόκειται στο που θα
1 Όπως όλοι γνωρίζουμε κάθε ζωντανός οργανισμός αποτελείται από κύτταρα. Μέσα στον πυρήνα των κυττάρων υπάρχουν τα χρωμοσώματα, τα οποία αποτελούν to γενετικό υλικό (DNA). Στα χρωμοσώματα αυτά βρίσκονται
Διαβάστε περισσότεραAthens 2010 Μαρία Α. Καρδάση
Athens 2010 Γλυκοζυλίωση Τα τελευταία χρόνια όληηπροσπάθειατης αισθητικής αποκατάστασης του γηρασμένου δέρματος αφορούσε κυρίως την αποκατάσταση της εξωγενούς γήρανσης φωτογήρανσης. Τι γίνεται όμως με
Διαβάστε περισσότεραΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑ Β 1. Η εικόνα απεικονίζει τμήμα μιας δομής του κυττάρου.
ΤΡΑΠΕΖΑ ΘΕΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2 ΚΥΤΤΑΡΟ: Η ΘΕΜΕΛΙΩΔΗΣ ΜΟΝΑΔΑ ΤΗΣ ΖΩΗΣ ΘΕΜΑ Β 1. Η εικόνα απεικονίζει τμήμα μιας δομής του κυττάρου. I. Πώς ονομάζεται η κυτταρική δομή που απεικονίζεται στην εικόνα; Οι αριθμοί:
Διαβάστε περισσότεραHans Krebs ( ) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση
Hans Krebs (1900-1981) Κύκλος του κιτρικού οξέος και οξειδωτική φωσφορυλίωση 10.1. Μ σημασία του κύκλου του κιτρικού οξέος Όπως είδαμε στο προηγούμενο κεφάλαιο κατά τη γλυκολυτική πορεία η γλυκόζη μετατρέπεται
Διαβάστε περισσότεραΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ. 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R;
ΟΡΓΑΝΙΚΕΣ ΟΥΣΙΕΣ 1. (α) Ποιο μόριο απεικονίζεται στο σχεδιάγραμμα; (β) Ποια είναι η απλούστερη μορφή του R; (γ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει σε αυτό όξινες ιδιότητες; (δ) Ποιο μέρος του μορίου προσδίδει
Διαβάστε περισσότεραΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ. Στοιχείο O C H N Ca P K S Na Mg περιεκτικότητα % ,5 1 0,35 0,25 0,15 0,05
ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ Βιοχημεία: είναι η επιστήμη που ασχολείται με τη μελέτη των οργανικών ενώσεων που συναντώνται στον οργανισμό, καθώς και με τον μεταβολισμό τους. ΧΗΜΙΚΗ ΣΥΣΤΑΣΗ ΤΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΚΩΝ ΜΟΡΙΩΝ 108 στοιχεία
Διαβάστε περισσότερα30/5/2011. Λευκοκύτταρα. Κύτταρα μυελικής σειράς. Κύτταρα. Λεμφικής σειράς
Ελεύθερες ρίζες και ανοσοποιητικό σύστημα Θανάσης Ζ. Τζιαμούρτας Επίκουρος Καθηγητής Βιοχημείας της Άσκησης Παραγωγή ελεύθερων ριζών κατά την άσκηση (αερόβια άσκηση και άσκηση με βάρη) Κατηγορίες κυττάρων
Διαβάστε περισσότεραgr ΜΟΥΓΙΟΣ Β.
1ο Πανελλήνιο Συνέδριο ΙΒΙΣ «Βιολογία-Ιατρική Συστημάτων & Στρες» Άσκηση και μεταβολικόοξιδωτικό στρες Βασίλης Μούγιος Τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής και Αθλητισμού με έδρα τη Θεσσαλονίκη Αριστοτέλειο
Διαβάστε περισσότεραΠηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005
Πηγή: ΑΠΟΛΥΜΑΝΣΗ ΤΟΥ ΠΟΣΙΜΟΥ ΝΕΡΟΥ : ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ ΕΝΑΛΛΑΚΤΙΚΕΣ ΤΟΥ ΧΛΩΡΙΟΥ, ΘΕΟΔΩΡΑΤΟΥ ΑΓΓΕΛΙΚΗ, ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΑΙΓΑΙΟΥ, ΜΥΤΙΛΗΝΗ 2005 ΠΡΟΧΩΡΗΜΕΝΕΣ ΤΕΧΝΙΚΕΣ ΟΞΕΙΔΩΣΗΣ 1 ΕΙΣΑΓΩΓΗ Οι προχωρημένες τεχνικές
Διαβάστε περισσότεραΜέχρι σήµερα γνωρίζατε ότι η κατανάλωση ψωµιού είναι µία απολαυστική και θρεπτική συνήθεια. Από σήµερα η αγαπηµένη σας αυτή καθηµερινή συνήθεια µπορεί να παρέχει στον οργανισµό ακόµη περισσότερα θρεπτικά
Διαβάστε περισσότεραΟνοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι
Ονοματεπώνυμο ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΌ ΣΥΣΤΗΜΑ ΦΥΛΛΟ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ι ΑΝΑΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟ ΣΥΣΤΗΜΑ ΤΟΥ ΑΝΤΡΑ 1. Να ταξινομήσετε τις παρακάτω έννοιες σε τέσσερις θεματικές ομάδες: Σπερματικός πόρος, σηραγγγώδη σώματα, λοβοί, σπερματικά
Διαβάστε περισσότεραΑτυπία Υπερπλασία- Δυσπλασία. Κίττυ Παυλάκη
Ατυπία Υπερπλασία- Δυσπλασία Κίττυ Παυλάκη Jeanne Calment Κάπνιζε µέχρι τα 117 Πέθανε στα 122 Η σωστή λειτουργία των οργανισµών απαιτεί τη δυνατότητα προσαρµογής των κυττάρων και κατά συνέπεια και των
Διαβάστε περισσότεραΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ
ΙΑΤΡΙΚΗ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ (ΕΚΠΑ) ΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚ.ΕΤΟΥΣ 2014-2015 ΕΞΕΤΑΖΟΜΕΝΟ ΜΑΘΗΜΑ: ΧΗΜΕΙΑ ΘΕΜΑΤΑ 1.Πώς οι κινητικές παράμετροι Κ m και K cat χρησιμεύουν για να συγκριθεί η ανακύκλωση διαφορετικών
Διαβάστε περισσότεραΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ
ΣΥΝΟΨΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΡΟΦΗ Λίπη Πολυσακχαρίτες Γλυκόζη κι άλλα σάκχαρα Πρωτεΐνες Αμινοξέα Λιπαρά Οξέα Γλυκόλυση Πυροσταφυλικό Οξύ Ακέτυλο-oA Αλυσίδα μεταφοράς ηλεκτρονίων / Οξειδωτική φωσφορυλίωση
Διαβάστε περισσότεραΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ. (i) Τι είδους αναερόβια αναπνοή κάνει ο αθλητής;
ΚΥΤΤΑΡΙΚΗ ΑΝΑΠΝΟΗ 1. (α) Για την παραγωγή 1 mol ATP από την ADP και Pi απαιτείται ενέργεια 30 KJ. Η πλήρης οξείδωση 1 mol γλυκόζης σε CO 2 και H 2 O αποδίδει 38 mol ATP. Γνωρίζοντας ότι η πλήρης οξείδωση
Διαβάστε περισσότεραΟ ρόλος της οξειδάσης της ξανθίνης. στην οξειδοαναγωγική κατάσταση κατά την άσκηση
Ο ρόλος της οξειδάσης της ξανθίνης στην οξειδοαναγωγική κατάσταση κατά την άσκηση Αριστείδης Σ. Βεσκούκης, PhD Βιοχημικός - Βιοτεχνολόγος Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας Τμήμα Βιοχημείας & Βιοτεχνολογίας Εργαστήριο
Διαβάστε περισσότεραΘρέψη Φυτών. Ενότητα 9 η Οι ενεργές μορφές οξυγόνου στα φυτά
Θρέψη Φυτών Ενότητα 9 η Οι ενεργές μορφές οξυγόνου στα φυτά Όνομα καθηγητή: Δ. Μπουράνης Όνομα καθηγητή: Σ. Χωριανοπούλου Τμήμα: Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής Στόχοι ενότητας 1. Ποιες είναι οι ενεργές μορφές
Διαβάστε περισσότεραΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ ΒΑΣ. ΣΙΔΕΡΗΣ, ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 6, ΑΜΠΕΛΟΚΗΠΟΙ 115 27, ΑΘΗΝΑ, ΤΗΛ: 210 7777.654, FAX
ΔΙΑΓΝΩΣΤΙΚΗ ΑΘΗΝΩΝ Μικροβιολογικό & Ερευνητικό Εργαστήριο Καθ έξιν Αποβολές Οι καθ 'έξιν αποβολές είναι μια ασθένεια σαφώς διακριτή από τη στειρότητα, και που ορίζεται ως δύο ή περισσότερες αποτυχημένες
Διαβάστε περισσότεραΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ
ΟΞΕΙΔΩΤΙΚΗ ΦΩΣΦΟΡΥΛΙΩΣΗ Ι Η ΑΝΑΠΝΕΥΣΤΙΚΗ ΑΛΥΣΙΔΑ Σύνοψη: Οξειδωτική Φωσφορυλίωση Σύνοψη: Αναπνευστική αλυσίδα (μεταφοράς ηλεκτρονίων) Οξειδωτική φωσφορυλίωση Τι είναι; Οξειδωτική φωσφορυλίωση Τι είναι;
Διαβάστε περισσότεραBIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ. ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer)
BIOΛ154 ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ ΒΙΟΧΗΜΕΙΑ (Lubert Stryer) ΠΕΡΙΓΡΑΜΜΑ 18.1 H οξειδωτική φωσφορυλίωση στους ευκαρυωτικούς οργανισμούς λαμβάνει χώρα στα μιτοχόνδρια. 18.2 H οξειδωτική φωσφορυλίωση εξαρτάται από τη μεταφορά
Διαβάστε περισσότεραCAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010
CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 CAMPBELL REECE, ΒΙΟΛΟΓΙΑ ΤΟΜΟΣ Ι, ΠΕΚ 2010 Μεγεθυντική ικανότητα και διακριτική ικανότητα ή ανάλυση Μέγιστη ανάλυση
Διαβάστε περισσότεραΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ
ΛΥΚΕΙΟ ΑΓΙΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΛΕΜΕΣΟΥ 2007-8 www.cyprusbiology.com 1 ΕΝΟΤΗΤΑ Α. ΠΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΖΩΗ ιαιώνιση των ειδών 1. Ποια είναι τα µέρη του σπερµατοζωαρίου; 2. Να συµπληρώσετε τις ενδείξεις του πιο κάτω σχήµατος
Διαβάστε περισσότεραΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ
Απαντήσεις του κριτηρίου αξιολόγησης στη βιολογία γενικής παιδείας 1 ο ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΘΕΜΑ 1 ο Να γράψετε τον αριθμό καθεμίας από τις ημιτελείς προτάσεις 1 έως και 5, και δίπλα σε αυτόν το γράμμα που αντιστοιχεί
Διαβάστε περισσότεραΑπόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά
Απόσπασμα από το βιβλίο «Πως να ζήσετε 150 χρόνια» του Dr. Δημήτρη Τσουκαλά 10 ο Κεφάλαι ο Όλοι ευχόμαστε να υπήρχε ένα μαγικό χάπι που να μας έλυνε όλα τα προβλήματα. Έπειτα από 25 χρόνια έρευνας, οι
Διαβάστε περισσότεραΣτο Εργαστήριο Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής προσφέρονται διαγνωστικές εξετάσεις που σχετίζονται με την ανδρική υπογονιμυπογονημότηταότητα όπως:
Σ. Κονιδάρης Αν. Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Στ. Μπάκα Επ. Καθηγήτρια Βιοπαθολογίας Π. Βάκας Επ. Καθηγητής Μαιευτικής Γυναικολογίας Δ. Τζανακάκη Κλινική Εμβρυολόγος Στο Τμήμα Υποβοηθούμενης Αναπαραγωγής
Διαβάστε περισσότεραΕίδη κυτταρικών βλαβών ή εκφυλίσεων
Είδη κυτταρικών βλαβών ή εκφυλίσεων Αναστρέψιμες κυτταρικές βλάβες κυρίως στο κυτταρόπλασμα Α. Θολερή εξοίδηση Β. Υδρωπική εκφύλιση Γ. Λιπώδης εκφύλιση Θολερή εξοίδηση ή κυτταρική εξοίδηση Η πρώτη μορφολογική
Διαβάστε περισσότεραΜυϊκή Βλάβη, Οξειδωτικό στρες, αντιοξειδωτικά και άσκηση
Μυϊκή Βλάβη, Οξειδωτικό στρες, αντιοξειδωτικά και άσκηση Μυϊκή συστολή Αδυναμία δεσμίνης να δεχτεί την πίεση στην οποία υποβάλλεται ο μυς Χρονική σειρά γεγονότων στη μυϊκή βλάβη Proposed mechanism of
Διαβάστε περισσότεραΚΑΤΑΤΑΚΤΗΡΙΕΣ ΕΞΕΤΑΣΕΙΣ ΑΚΑΔΗΜΑΙΚΟΥ ΕΤΟΥΣ 2014-2015
ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΔΥΤΙΚΗΣ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ TECHNOLOGICAL EDUCATION INSTITUTION OF WESTERN MACEDONIA ΚΟΙΛΑ ΚΟΖΑΝΗΣ-GR 50100 I KILA, GR 50101 KOZANI-GREECE http://www.teiwm.gr ΣΧΟΛΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΓΕΩΠΟΝΙΑΣ
Διαβάστε περισσότεραΤελικό κείμενο της Μελέτης. Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία
Τελικό κείμενο της Μελέτης Σύνδρομο Πολυκυστικών Ωοθηκών: Διατροφή και Υγεία Τα τελικά προϊόντα προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (Advanced Glycation End products, ) είναι μόρια υψηλής δραστικότητας, τα οποία
Διαβάστε περισσότεραΦΑΙΝΟΛΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Οι φαινολικές ενώσεις αποτελούν μία από τις κύριες ομάδες δευτερογενών μεταβολιτών. Αποτελούνται από ενώσεις με μεγάλη ποικιλία
ΦΑΙΝΟΛΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Οι φαινολικές ενώσεις αποτελούν μία από τις κύριες ομάδες δευτερογενών μεταβολιτών. Αποτελούνται από ενώσεις με μεγάλη ποικιλία όσον αφορά τη δομή και λειτουργικότητά τους. Ο γενικός
Διαβάστε περισσότεραΞεκινήστε με C. Εμπλουτίστε τη διατροφή σας με αντιοξειδωτικά
Ο οργανισμός ενός καπνιστή δέχεται συνεχώς τη βλαπτική δράση του τσιγάρου, είναι φυσικό, λοιπόν, να έχει και διαφορετικές διατροφικές ανάγκες από τον οργανισμό ενός μη καπνιστή. Υπάρχουν τροφές που μειώνουν
Διαβάστε περισσότεραΟμάδες φαινολικών ενώσεων
ΦΑΙΝΟΛΙΚΕΣ ΕΝΩΣΕΙΣ Οι φαινολικές ενώσεις αποτελούν μία από τις κύριες ομάδες δευτερογενών μεταβολιτών. Αποτελούνται από ενώσεις με μεγάλη ποικιλία όσον αφορά τη δομή και λειτουργικότητά τους. Ο γενικός
Διαβάστε περισσότεραΠΑΖΑΪΤΟΥ-ΠΑΝΑΓΙΩΤΟΥ Κ.
Δήλωση συμφερόντων Δεν έχω κάτι να δηλώσω Λειτουργία κυττάρου - Ενέργεια Οι περισσότερες λειτουργίες που επιτελεί ένα κύτταρο, όπως η κίνηση, η αύξηση, ο πολ/σμός, η σύνθεση μακρομορίων, απαιτούν ενέργεια
Διαβάστε περισσότεραΛίπη. Λιπίδια και Άσκηση. Ταξινόμηση λιπών. Λιπαρά οξέα
Λίπη Λιπίδια και Άσκηση Μόρια τα οποία αποτελούνται από άνθρακα, υδρογόνο και οξυγόνο (CHO). Η αναλογία οξυγόνου είναι μικρότερη. Φυτική και ζωική προέλευση. Ταξινόμηση λιπών Τριακυλογλυκερόλες ή τριγλυκερίδια
Διαβάστε περισσότεραΘέµατα ιάλεξης ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ. Λίπη. Ταξινόµηση λιπών. Τριακυλογλυκερόλες ή τριγλυκερίδια. Λιπαρά οξέα
MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΜΕΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ ΛΙΠΩΝ Θέµατα ιάλεξης οµή και ρόλος των λιπών στην άσκηση ιαδικασία διάσπασης των ελεύθερων λιπαρών
Διαβάστε περισσότεραMANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ. ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.
MANAGING AUTHORITY OF THE OPERATIONAL PROGRAMME EDUCATION AND INITIAL VOCATIONAL TRAINING ΛΙΠΗ ΘΑΝΑΣΗΣ ΤΖΙΑΜΟΥΡΤΑΣ, Ph.D., C.S.C.S Τα λίπη αποτελούν μια συμπυκνωμένη πηγή ενέργειας Ενεργούν σαν διαλύτες
Διαβάστε περισσότεραΕργασία για το μάθημα της Βιολογίας. Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου
Εργασία για το μάθημα της Βιολογίας Περίληψη πάνω στο κεφάλαιο 3 του σχολικού βιβλίου Στο 3 ο κεφάλαιο του βιβλίου η συγγραφική ομάδα πραγματεύεται την ενέργεια και την σχέση που έχει αυτή με τους οργανισμούς
Διαβάστε περισσότεραΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ
ΔΠΘ - Τμήμα Δασολογίας & Διαχείρισης Περιβάλλοντος & Φυσικών Πόρων ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΑ ΦΥΤΩΝ ΑΝΟΜΟΙΩΣΗ Θερινό εξάμηνο 2011 Καταβολισμός ή ανομοίωση Καταβολισμός ή ανομοίωση η σταδιακή και ελεγχόμενη διάσπαση των
Διαβάστε περισσότεραΘέματα πριν τις εξετάσεις. Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία
Θέματα πριν τις εξετάσεις Καλό διάβασμα Καλή επιτυχία 2013-2014 Θέματα πολλαπλής επιλογής Μετουσίωση είναι το φαινόμενο α. κατά το οποίο συνδέονται δύο αμινοξέα για τον σχηματισμό μιας πρωτεΐνης β. κατά
Διαβάστε περισσότεραΚώστας, 32 χρονών. Άρτεμις, 30 χρονών
Να προχωρήσουν η Άρτεμις και ο Κώστας σε υποβοηθούμενη αναπαραγωγή; Ο Κώστας και η Άρτεμις είναι ένα ζευγάρι που δυσκολεύονται να αποκτήσουν παιδί. Επισκέφθηκαν τον γιατρό τους και ανέφεραν τα πιο κάτω
Διαβάστε περισσότεραΕνδοκρινολογία Αναπαραγωγής Υπογονιµότητα Αντισύλληψη
Μονάδα Ενδοκρινολογίας Αναπαραγωγής Α Μαιευτική Γυναικολογική Κλινική Αριστοτέλειο Πανεπιστήµιο Θεσσαλονίκης Ενδοκρινολογία Αναπαραγωγής Υπογονιµότητα Αντισύλληψη Δηµήτριος Γ. Γουλής Αναπληρωτής καθηγητής
Διαβάστε περισσότερα1. Να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. (ΚΑΤΑΒΟΛΙΣΜΟΣ)
Θάνος Α. Β1 ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ 3.1 ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΚΑΙ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΙ Όλοι οι οργανισμοί προκειμένου να επιβιώσουν και να επιτελέσουν τις λειτουργίες τους χρειάζονται ενέργεια. Οι φυτικοί οργανισμοί μετατρέπουν
Διαβάστε περισσότερακαι χρειάζεται μέσα στο ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. ενζύμων κύτταρο τρόπους
Για να εξασφαλιστεί η σωστή και αρμονική έκφραση των ενζύμων μέσα στο κύτταρο χρειάζεται ρύθμιση εναρμόνιση των διαφόρων ενζυμικών δραστηριοτήτων. και Η εναρμόνιση αυτή επιτυγχάνεται με διάφορους τρόπους
Διαβάστε περισσότερα