Ο ΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ME AΝΑΠΗΡΙΑ

Transcript

1 !"#$%&'$"()(#*&'$+$%&,$%&*+-!.#/*&*%.$'$.'$%.*$/#

2 Ο ΗΓΟΣ ΤΟΥ ΠΟΛΙΤΗ ME AΝΑΠΗΡΙΑ

3 Υπουργείο Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης Γενική Γραµµατεία ηµόσιας ιοίκησης και Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης Ειδ ική Επιτροπή - Οµάδα ιοίκησης Έργου για τη σύνταξη και επανέκδοση του «Οδηγού του πολίτη µε Αναπηρία». ()&&*+,#"-"!"#!$%&"!. /&' %' Έργο του Ε.Π. ΠΟΛΙΤΕΙΑ, Υποπρόγραµµα 1 Εξυπηρέτηση Πολιτών και Επιχειρήσεων, Μέτρο 1.2. Εξυπηρέτηση Ειδικών Οµάδων Πολιτών 411!5"!6". 789:;<=>? 0"&%1"-23&&)Εθνικό +,13#Εθνικό Τυπογραφείο Ευαγγελία Βασιλείου Αντ ιγόνη Γρατσία, Παναγιώτης εληγιάννης, Μαρία Κοτρωνιά, Παναγιώτης Κροµµύδας, ηµήτριος Λουκίδης, Αλεξάνδρα Παβέλη, Ελευθερία Παπαδάκη, Μάρθα Ρήγα, Χρίστος Ρίζος, Έλλη Σιµάτου, Βασιλική-Μαρία Σταµατιάδου, Μαρία Τζαβέλλα, Ευαγγελία Τζουβάρα, Ευστράτιος Χατζηχαραλάµπους, Ειρήνη Χριστοφόρου. Υπουργείο Εσωτερικών, ηµόσιας ιοίκησης και Αποκέντρωσης Γενική Γραµµατεία ηµόσιας ιοίκησης και Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης

4 !"#$% D-.?,=3623BE9>)-61 7'FG*3H*+I45=>'1 L,M-6N>E(9-61 N'9M3O'>'*4BK-.6/.(9>49)-61 /*+.J+>,'7'K'=4?31υπάλληλο του N>)(9-RS>-./)>E531 Q9'B'9)4=-.&'()*)?EUA'>,'1 VM-.F4>'/.'00+*,'1 &'()*+,-./.'00+*,'1 Προϊσταµένη της Γενικής ιεύθυνσης ιοικητικής Οργάνωσης και ιαδικασιών του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, Πρόεδρος. ιδιώτης, Γενικός Γραµµατέας του Πανελλαδικού Συνδέσµου Παραπληγικών και Κινητικά Αναπήρων (ΠΑΣΥΠΑΚ), µέλος, µε αναπληρωτή τον :;4553<+-=;>4?31τοπογράφο µηχανικό, Σύµβουλο του Υπουργείου Απασχόλησης και Κοινωνικής Προστασίας, µέλος της ιοικούσας Επιτροπής του ΤΕΕ. Προϊσταµένη της ιεύθυνσης Απλούστευσης ιαδικασιών και Παραγωγικότητας του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, µέλος, µε αναπληρωτή τον υπάλληλο του κλάδου ΠΕ ιοικητικής Οργάνωσης, απόφοιτο ΕΣ, Προϊστάµενο του Τµήµατος Μεθόδων Εργασίας & ιαδικασιών της ίδιας /νσης. Ειδικός Εµπειρογνώµων, M.A., M.Ph., Ph.D. (ABD), για θέµατα ηµόσιας ιοίκησης, Συγκριτικής Πολιτικής και ιεθνών Σχέσεων, υπάλληλος του κλάδου ΠΕ ιοικητικού-οικονοµικού της Ν.Α. Αθηνών, Ειδικός Ερευνητής και Αναλυτής της Ακαδηµίας Ανθρωπιστικών Σπουδών και Επιστηµών του City University of New York, µέλος. υπάλληλος του κλάδου ΠΕ ιοικητικής Οργάνωσης του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, µέλος, µε αναπληρώτρια την ιδίου κλάδου του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, απόφοιτο της ΕΣ. Αρχιτέκτων-Μηχανικός, υπάλληλος του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, µέλος. Κοινωνιολόγος, υπάλληλος H59)0S53T>'9(,'1 του κλάδου ΠΕ ιοικητικού του Υπουργείου Υγείας και Κοινωνικής Αλληλεγγύης, Επιθεωρητής του Σώµατος Επιθεωρητών Υπηρεσιών Υγείας-Πρόνοιας του ιδίου Υπουργείου, απόφοιτος της ΕΣ, µέλος, µε αναπληρώτρια την P**3Q)B49-.1υπάλληλο του κλάδου ΠΕ ιοικητικής Οργάνωσης του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, απόφοιτο της ΕΣ. A'>,'VM'FG**'1 υπάλληλος του κλάδου ΠΕ ιοικητικής Οργάνωσης του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, απόφοιτος της ΕΣ., µέλος, µε αναπληρώτρια την υπάλληλο του κλάδου ΠΕ ιοικητικού-οικονοµικού της ίδιας υπηρεσίας. A4>J' Γραµµατειακή Υποστήριξη: υπάλληλος της ΕΗ, αποσπασµένη στο ΥΠΕΣ Α -ΓΓ /Η, µε αναπληρώτρια την υ- πάλληλο του κλάδου Ε ιοικητικού-λογιστικού του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η. υπάλληλος του κλάδου Ε ιοικητικού-λογιστικού του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η, µε αναπληρώτρια την LE0'1υπάλληλο του ιδίου κλάδου του ΥΠΕΣ Α-ΓΓ /Η.

5 % +,#* " #"$ %&' #(" )*!,# #- % ) 3% 3% % 1 1./ % $ $ % % / * #2 % % $! #0 % #4 $ % + # #'-56&775 $ ;#2#0#1# * 879 ': &5 #! 0 $4 )* 4, 1 1 % $ 0 1 $ $ % 1 # $! $ < $ $. 2 2 # 0 % % %. # " ); $4 2,. #. # #" $ $ 1 1 #= 4

6 2 % #4 0 $ / * 2 $ * 4 % 1 0 / $#0 $ )4, % $ 2 % % # $ # 2! $ $ ; % 2 " " # $! +*,-+(./,01234%*.5*2.%./3*3*/5.5'%/+0-(,*3* %&'%&()%* ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΡΟΚΟΠΗΣ ΠΑΥΛΟΠΟΥΛΟΣ

7 Τα άτοµα µε αναπηρία είναι µία σηµαντική κατηγορία του πληθυσµού, που αντιµετωπίζει συχνά προβλήµατα κοινωνικού αποκλεισµού, στιγµατισµού και αδιαφορίας, ή άνισης µεταχείρισης από το κοινωνικό τους περιβάλλον, εξαιτίας προκαταλήψεων σε βάρος τους. Για το σκοπό αντιµετώπισης των προβληµάτων αυτών, η Ευρωπαϊκή Ένωση αλλά και άλλα κράτη έχουν ήδη λάβει σηµαντικά νοµοθετικά µέτρα προστασίας των ατόµων µε αναπηρία. Από ουσιαστική άποψη, η κοινωνική προστασία των ΑµεΑ εντάσσεται στο διεθνές πλαίσιο κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωµάτων, το οποίο εγκαινιάσθηκε µε την Οικουµενική ιακήρυξη του ΟΗΕ για τα ικαιώµατα του Ανθρώπου και συµπληρώθηκε µ ε µια σειρά από διακηρύξεις και διεθνείς συµβάσεις, όπως είναι η Ευρωπαϊκή Σύµβαση για την Προστασία των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων και των Θεµελιωδών Ελευθεριών, η ιακήρυξη των ικαιωµάτων των Ατόµων µε Αναπηρία του ΟΗΕ, οι Πρότυποι Κανόνες του ΟΗΕ για την Εξίσωση των Ευκαιριών για τα ΑµεΑ, µε αποκορύφωµα τη θεσµοθέτηση του Χάρτη Θεµελιωδών ικαιωµάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, µε τον οποίο η Ευρωπαϊκή Ένωση αναγνωρίζει και σέβεται το δικαίωµα των ατόµων µε αναπηρία να επωφελούνται µέτρων που θα τους εξασφαλίζουν την αυτονοµία, την κοινωνική και επαγγελµατική ένταξη και τη συµµετοχή τους στον κοινοτικό βίο. Η Ελλάδα, ακολουθώντας την µεγάλη πολιτιστική και ανθρωποκεντρική κληρονοµιά της και ενεργώντας στο πλαίσιο της περαιτέρω ανάπτυξης και εµπέδωσης της φιλοσοφίας του κοινωνικού κράτους, έχει λάβει σηµαντικά νοµοθετικά µέτρα άσκησης κοινωνικής φροντίδας και µ έριµνας για τα ά- τοµα µε αναπηρία. Ιδιαιτέρα, το Ελληνικό Σύνταγµα εισάγει µία ανθρωποκεντρική και κοινωνική αντίληψη του δικαίου και του κράτους, κατοχυρώνοντας µε το την η οποία αποτελεί το θεµέλιο λίθο του ρυθµιστικού πλαισίου για τα ΑµεΑ και την αντιµετώπισή τους από το κράτος, ενώ µε το θεµελιώνεται το και η κοινωνική πολιτική του κράτους και γίνεται ρητή αναφορά στην αναπηρία και την προστασία της από το Σύνταγµα, όπως επίσης µε το θεµελιώνεται το δικαίωµα των ΑµεΑ στην εργασία και η προστασία της εργασίας που παρέχουν. Με τις διατάξεις αυτές, το Σύνταγµα της χώρας µας εναρµονίζεται µε τα πιο προοδευτικά Συντάγµατα άλλων χωρών, υιοθετείται το κοινωνικό µοντέλο για την αναπηρία και συνεπώς η Ελληνική Πολιτεία εντέλλεται να εκσυγχρονίσει τη νοµοθεσία της χώρας για τα άτοµα µε αναπηρία. Συγκεκριµένα, στην ελληνική νοµοθεσία υπάρχουν λεπτοµερείς διατάξεις για την απασχόληση των ατόµων µε αναπηρία, που να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες και απαιτήσεις για απασχόληση των προσώπων αυτών και έχουν διασφαλισθεί όροι διαφάνειας και αντικειµενικότητας στο σύστηµα των υποχρεωτικών προσλήψεων των ΑµεΑ σε θέσεις εργασίας,

8 µε τη θέσπιση αντικειµενικών κριτηρίων τοποθέτησης και µε βάση το ποσοστό αναπηρίας τους. Στο πλαίσιο αυτό κοινωνικής προστασίας, υπάρχουν επίσης µια πλειάδα νοµοθετικών και κανονιστικών ρυθµίσεων που αίρουν τους αποκλεισµούς, τα εµπόδια και τις δυσκολίες κοινωνικής ένταξης των ΑµεΑ και παρέχουν µια σειρά από διευκολύνσεις και άλλα ευεργετήµατα, που αφορούν στους κάτωθι κυρίως τοµείς: των ΑµεΑ, η οποία παρέχεται δωρεάν από το κράτος σε δηµόσια σχολεία, ενώ η µορφή των σχολείων αυτών προσδιορίζεται από το είδος και το βαθµό των ειδικών εκπαιδευτικών αναγκών των µαθητών αυτών. και στην που στοχεύει στην ισότιµη συµµετοχή στην κοινωνία, στην παραγωγή, στην κατανάλωση και στην άρση κάθε είδους αποκλεισµού και περιθωριοποίησης των ΑµεΑ. την και την που στοχεύει στη διασφάλιση ενός ελάχιστου επιπέδου κοινωνικής προστασίας των - Στην - Στην - Στην ΑµεΑ, µε την παροχή δωρεάν ιατροφαρµακευτικής περίθαλψης και τη θέσπιση οικονοµικής ενίσχυσης, καθώς και την εγκαθίδρυση και λειτουργία ιδρυµάτων κοινωνικής στήριξης και επανένταξής, τα οποία προσφέρουν στα άτοµα αυτά ψυχική στήριξη, άνετη και ασφαλή διαβίωση, ιατρική παρακολούθηση και κοινωνική επανένταξη. τις που στοχεύει στην απρόσκοπτη προσβασιµότητα των ΑµεΑ στο φυσικό και κοινωνικό τους περιβάλλον. Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, τα τελευταία χρόνια η χώρα µας έχει πραγµατοποιήσει ουσιαστικά βήµατα προόδου στον τοµέα της νοµοθεσίας για τα ΑµεΑ. Ο παρών εξετάζει τα νοµοθετικά αυτά µέτρα λεπτοµερώς στα επόµενα κεφάλαια. Στόχος του - Στις και Οδηγού είναι να πληροφορήσει µε σαφήνεια, πληρότητα και υπευθυνότητα τα άτοµα µε αναπηρία στα ζωτικά αυτά θέµατα. Συγχρόνως, αποτελεί πολύτιµο εργαλείο για την καλύτερη ενηµέρωσή τους και την ταχύτερη ε- ξυπηρέτησή τους από τις αρµόδιες υπηρεσίες. Ο «Οδηγός του Πολίτη µε Αναπηρία» εκδίδεται στο πλαίσιο της αναβάθ- µισης της ποιότητας των παρεχόµενων υπηρεσιών της ηµόσιας ιοίκησης προς τους πολίτες µε αναπηρία και είναι µια σηµαντική προσπάθεια συλλογής και συστηµατικής καταγραφής των υπηρεσιών, διευκολύνσεων και άλλων ευεργετηµάτων που παρέχονται προς τους πολίτες αυτούς και τις οικογένειές τους. Ο παρών Οδηγός είναι ενηµερωµένος µέχρι τις , έχουν όµως

9 συµπεριληφθεί οι σχετικές διατάξεις του νέου Υπαλληλικού Κώδικα. Παρά τη συστηµατική και µεθοδική προσπάθεια που κατεβλήθη, είναι πιθανόν κάποιες παραλήψεις ή παροράµατα να έχουν εµφιλοχωρήσει στην παρούσα έκδοση. Για το λόγο αυτό, ζητούµε την κατανόηση των αναγνωστών, αλλά και τις τυχόν υποδείξεις, παρατηρήσεις και προτάσεις τους, οι οποίες θα είναι πολύτιµες για την συµπλήρωση του Οδηγού. Τέλος, η ευχαριστεί θερµά όλες τις ηµόσιες Υπηρεσίες, τους Οργανισµούς, τα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα και τους συναδέλφους για την πρόθυµη συνεργασία τους και τη συµβολή τους στην επιτυχή ολοκλήρωση και έκδοση του παρόντος Οδηγού.

10 ' )*!"#$%%&!%'(' ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ I: Η ΙΕΘΝΗΣ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΕΑ 0% +',87-# 0. "$ 4 1 ; 4 2 % 1 / 0 2 % 1 +',5:#-! :;<=>72?4@A@B4C272<4CDEF247>74CDC@4G2H=>A4CD34C@4I<@A@JBKLMNOOPQ ;0. * +',-'-# 0. "$ * ',8(-# * % 2 +; 1 % "$ ; 0',R'-# * %1 = +; 0',R8-# 0 ;* / * 1 0 +',:,-# "$ 1 STUVWXYZ 1 22+',:'-# 1 4 $+; 0',:,-# ',R,-# ; 4 * ; " % 0. [ " % +',,&-# 0',,(-# +&777-# ; " ; / 1 0 +&777-# ]^X_`ab^<* 4 cd &7776R:60* \ d+&778-# +',,,-# 4 0. $" ]e&7'7<0. * 4 tu^`evwxyze{ Veyw}e~e{e^ytv{+tVt- '#&#' fgh ijkjlmnopqrs g... '#&#5te` w``e^`tvv^yytv{ '#&#8 + 2 $2 -##########################################################################40 '#&#& ^~^vauu_xevw{eaxytv{(. -#######################################40 '#&#( we` a_yexƒtv{+ 1 $ " -###################################41 2 -##################41

11 e x e e~yeƒ {ya xy{e{_{eaxw~e ^ ^`yaxytv{+ 4 '#&# ####################################################################41 e _w~yze{ Veyw}e~e{e^yX _vw{eaxtv{ ############################################################################################################41 _uwxyeƒ {ywx X_w~bba`{_xe{ auueyyeaxtv{+ '#(#& '#&#RY^ w}e~e{w{eaxtv{+ 2 -####################################################41 U^zSa_{ w~^ytx{eveyv`euexw{eaxtv{+ ; '#(#( '#(#'Veyw}e~e{Veyv`euexw{eax2v{ #########42 2 % 1 0 \ 0 -######################################################42 ^ wxw ewx _uwxyeƒ {ytv{+* '#5#' '#5#&Txe ^`yw~tvv^yy `a^v{+" * % #####################################################################################################################42 fgijkjlmq lkonm nqjs pspg % 1 -##############################################################################################################43 -#####################43 '#8#'= ###########################################################################################################################43 '#8#& #########################################################################################################################44 '#8#(= ###############################################################################################################################44 '#8#52 ###############################################################################################################################44 '#8#80 ############################################################################################################################45 '#8#-" ##############################################################################################################################45 '#8#R0 ##################################################################################################################################45 '#&#:t`v e{^v{_`w~ww``e^`ytv{ ##############################42 fg ijkjlmq lkonm nqsnqpopg fg ijkjlmnop pqpkmnq rp mg fg jsqpkpq pon jijk ΙΙ: Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΝΟΜΟΘΕΣΙΑ ΓΙΑ ΤΑ ΑΜΕΑ jnqpnopqrs!mg Αρθρο 4 Αρθρο 5Α Αρθρο %'&:2 # 21 Αρθρο 22 Αρθρο %'(71 25 Αρθρο %'(' %'&,4 # 116 fg" jnq o p j pqpkmg...47 %'((1 $# $ # $ # 1.7.α. ικαιοπραξίες... 48

12 %'R&1 # %,&,,('2*2 %'---4 # # 1.7.β. Αδικοπραξίες %'-R5[ % $ # %'--R1 # 1.7.γ. %'-R-2 %'-R'2 $# %'--,4 # ικαστική Συµπαράσταση... # 49 %'-:8 %'-:72 $ # %'-R,1 $ # %'-R:* % # %'-:R2 $ # # %'R&72 $ % # %'R',2 $ % # fg %'R581 % # % 'R(8'R(-1 % # 1.7.δ. %((* # Το Κληρονοµικό ίκαιο %(51 # j j s o p jg... %(,1 $ + # %(:0 # %(R[ # %(-0 # 52 %8-. # %5'0 % # %-,$ # %57 $ % # fg j s %&&R # %&'7 % # %&77 $ # %:7 % # jsjkop %'&. % # %R/ # %871 # %&'2 # %:" # fgf lkonm qjp j p pqpkmg... 55

13 %,,/ % # %8-1 # %851 # %8(1 $ # %'8& %'7&2 % # %'771 % % # %'-84 %'-50 # %'8(2 # # %'--0 # % % # &,R&6&77'0 0#*#2# (&&R6&775 # &,8-6&77'2 ;#2#0#1# # &-5(6',,: # ((756& # (5856&77-0 # fgf * 2 # &5(76',,-* % ( 1 % 22/ ikjh f h jjjon pq mrsqjms j jjk j %'5* + -# %&54 # %&,2 # %&'4 # %'- %+ -# %(&= # Εξυ ΚΕΦΑΛΑΙΟ 22 #####################################73 %'-R0 # fgff lkonm qj jk ppn n pqpkmg fgfh mijkjlmq lkonm pqpkmg psjs nkj igf"" f g fgf q jjk psjs nkg ΕΥΤΕΡΟ 2 1 ###########################################################################################73 / #########################################################73 2 ############################################74 hgf m j snm qrsj qs pqq nspp qjkmq kn mmnomg... 73

14 0 $ #############################################################################74 #################################################################################### ########################################75 2 $ #################################################################################################75 #########################################################################76 hg porkp pmp q r. κές αιτήσεις hgh jlmnkom m mpornqrsjl nmrsqrsj qsg... hg" porkp p 76 hg porkppsp jnq g hg porkpjj kmsp png hg porkpn pnnm p pg nqrsj j sqj kn j jk pg... 0 " 1 1 $ g 78 pj korng p kpqpqrsj qsnmm qnm p j jo ng fg $% " * 4 ##############################################################################81 hg" 4 ####################################################################################################81 χου που λειτουργούν στις οικείες δηµόσιες υπηρεσίες: g0 1 = 0 % 1 1 #################################################################82 " 0 % "0011-#####################################83 " 0 % / / 4 +"0//4-##################################83 hgf sqp g " 0 % 0 0 +"00/ 0-#################84 qn j qs g " 0 % 0 +"040-#######################################################################84 g0 * 4 / ; ; ######85 ###########################################################################################86. 0 / #####################################################86 hg jmpnopkjn smn sg... gfm jsjk 86 g g g ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ molppn p nk srsqj kjnojg Ιατρική περίθαλψη ασφαλισµένων του ηµοσίου Παρακλινικές εξετάσεις ασφαλισµένων του ηµοσίου Φυσικοθεραπεία, εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, ψυχοθεραπεία ασφαλισµένων του ηµοσίου Ειδική αγωγή τέκνων ασφαλισµένων του ηµοσίου Παροχή θεραπευτικών, διαγνωστικών, ορθοπεδικών µέσων & προθέσεων σε ασφαλισµένους του ηµοσίου Νοσοκοµειακή περίθαλψη ασφαλισµένων του ηµοσίου Κατ οίκον νοσηλεία ασφαλισµένων του ηµοσίου... 96

15 ghm jsjk Νοσηλεία στο εξωτερικό ασφαλισµένων του ηµοσίου απάνες µετακίνησης ασθενών ασφαλισµένων του ηµοσίου Έξοδα κηδείας ασφαλισµένων του ηµοσίου molppn p nk srsqj g gg Ιατρική περίθαλψη ασφαλισµένων του Ι.Κ.Α Α) Νοσήλια-τροφεία για κάλυψη της ειδικής περίθαλψης - εκπαίδευσης σε συµβεβληµένα ή µη µε το Ι.Κ.Α. ιδρύµατα Β) απάνη (για άσυλα) για την περίθαλψη παιδιών µε βαριές σωµατικές και νοητικές αναπηρίες σε κρατικά ή ιδιωτικά Ιδρύµατα Γ) Φυσικοθεραπείες και άλλες πράξεις θεραπείας για κινητικά και ψυχονοητικά προβλήµατα Πρόσθετη περίθαλψη ασφαλισµένων του Ι.Κ.Α Νοσοκοµειακή περίθαλψη ασφαλισµένων του Ι.Κ.Α g m jsjk Νοσηλεία ασφαλισµένων του Ι.Κ.Α. στο εξωτερικό Απόδοση δαπανών µετάβασης και επιστροφής ασφαλισµένου του Ι.Κ.Α. και του τυχόν αναγκαίου συνοδού του από τον τόπο κατοικίας του στο πλησιέστερο Κέντρο παροχών για περίθαλψη Έξοδα κηδείας ασφαλισµένων και συνταξιούχων του Ι.Κ.Α molppn p nk srsqj gggg Εξωνοσοκοµειακή περίθαλψη ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ Καταβολή δαπανών ειδικών συνεδριών µε απαλλαγή συµµετοχής σε τέκνα % ' '!%!' *! ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ... ' απάνη περίθαλψης ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ. σε Ιδρύµατα Χρονίως Πασχόντων j g Καταβολή njljm sm s p m nqkjs s jlkqrs νοσηλίων-τροφείων στα ειδικά Ιδρύµατα για την εκπαίδευση των απροσάρµοστων παιδιών των ασφαλισµένων του Τ.Σ.Α.Υ. ανεξαρτήτως ηλικίας j g pqj ls kpj pqnqpnsp %%% "' *% ' g" rk pqjjmoj njljm sm s p m nqkjs s jlkqrs ls rsg... m rs moppsp 113 kspg rsj kjg

16 g jkkpqpj jsjk son nm rs mopnml kpqpj kjg mson nkmg Οικονοµική ενίσχυση ΑµεΑ βαριάς αναπηρίας µε ποσοστό 67% και άνω Οικονοµική ενίσχυση τυφλών Επίδοµα κωφών (κωφάλαλων) Οικονοµική ενίσχυση ατόµων µε σπαστική εγκεφαλοπάθεια ή εγκεφαλική παράλυση Οικονοµική ενίσχυση πασχόντων από µεσογειακή αναιµία, συγγενή αιµορ ραγική διάθεση ή σύνδροµο επίκτητης ανοσοποιητικής ανεπάρκειας (AIDS) Επιδότηση χανσενικών Οικονοµική ενίσχυση τετραπληγικών - παραπληγικών και ακρωτηριασµένων ανασφάλιστων και ασφαλισµένων του ηµοσίου Επίδοµα βαριάς νοητικής καθυστέρησης ιατροφικό επίδοµα νεφροπαθών Επίδοµα καύσιµων Προγράµµατα οικονοµικής ενίσχυσης ΑµεΑ παρεχόµενα από το Ι.Κ.Α α Επίδοµα ασθένειας από το Ι.Κ.Α β Χορήγηση επιδόµατος απόλυτης αναπηρίας ασφαλισµένων του Ι.Κ.Α γ Χορήγηση παραπληγικού επιδόµατος σε ασφαλισµένους του Ι.Κ.Α Καταβολή αντίτιµου βενζίνης και ελαιολιπαντικών Επίδοµα οικονοµικής αρωγής από το Ταµείο Αρωγής Αναπήρων Θυµάτων Πολέµου (ΤΑΑΠΘ) Χορήγηση οικονοµικών βοηθηµάτων σε υπαλλήλους ή γονείς ΑµεΑ του ΟΤΕ Προγράµµατα οικονοµικής ενίσχυσης ΑµεΑ παρεχόµενα από το Τ.Σ.Α.Υ gf kpqp j srs α Επίδοµα απολύτου nq αναπηρίας (συνοδού) ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ β Επίδοµα τυφλότητας Τ.Σ.Α.Υ γ Επίδοµα παραπληγίας - τετραπληγίας ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ δ Βοήθηµα Τ.Σ.Α.Υ ε Επίδοµα αεροθεραπείας ασφαλισµένων Τ.Σ.Α.Υ Εξωϊδρυµατικό επίδοµα παραπληγίας - τετραπληγίας ασφαλισµένων Ο.Γ.Α p mps sqp kmg Στέγες Αυτόνοµης ιαβίωσης Ατόµων µε Αναπηρία (Σ.Α..ΑµεΑ) - Στέγες Υποστη-ριζόµενης ιαβίωσης Ατόµων µε Αναπηρία (Σ.Υ..ΑµεΑ) Κέντρα Εκπαίδευσης, Κοινωνικής Υποστήριξης και Κατάρτισης Ατόµων µε Αναπηρία (Κ.Ε.Κ.Υ.Κ.ΑµεΑ) Κέντρα ηµιουργικής Απασχόλησης Παιδιών µε Αναπηρία (Κ..Α.Π.µεΑ) Κέντρα Στήριξης ΑµεΑ Κέντρα Στήριξης Αυτιστικών Ατόµων

17 gff npr nm mpmq pjsors pl spp gf nqj morsnmp nqsm rqm nn mpnopqrs nmrsg... p osn p lmnqrs pk rsjj jsqp p mq gf gfh mjsj p m j snm g... qoqm m jjo jsqp pj m nq ppqjk n p ms j g g 141 gf rqj lk p mqmj lk pm pomnpqkrskmpspop m gh g sqp srn jn jnq jm qpn m npr j orskmpspop m qkrskmspop pkp mq sjsqrspsl s 141 gfj jj snqs ng... gf nopqpsjn 142 gf" jkkpqp mksmopnqsjkpq pg nsrkpqm nmrs pjnjnqpspop g gg kpqpg nnpg ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ m p mq ps mg m m p mq ps m g ggg m p mq ps mnqsq qj lk pm pomng Εξέταση των µαθητών Ενιαίου Λυκείου µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες («φυσικώς» αδυνάτων υποψηφίων) για απόλυση από τη δευτεροβάθµια και πρόσβαση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση Απόλυση g των µαθητών της Γ τάξης των Σχολικών Μονάδων Ειδικής Αγωγής g (Σ.Μ.Ε.Α.) g g m mnop qjkpkmj και των µαθητών της Γ τάξης kpqppn m nq qm rs j του Ενιαίου Λυκείου µε αναπηρία τουλάχιστον 67% Εξέταση των µαθητών Τ.Ε.Ε. µε ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες («φυσικώς αδυνάτων» g g npr g nqsq qj lk pm pomnpj joqrs moj p j υποψηφίων) για πρόσβαση στην τριτοβάθµια εκπαίδευση sqjg gjn jspnj p pnl sm mg

18 gg g gg g... gj p j jl nm kmqmp jn jspnj p pnl sm m j qqs mosp q spjnrsjn js njpnqsmnrqm j pqsm npr g" qpnqrsj orskmpspop m m p mq ps m qjnqs ls j kn p jo n p j qj jo n pnj p pnl sm mg njnqpqmkmsrsjnrsnm kn mmnom gf s qj rs plp nqs plp nq s lrs js p qpm j j snm kn mmnom ig g g g p g gg lm plkopr q gh krs pqs qjh qrs mssl nmrsqrsm jq nqkrskmspop p jnrsj sjnqpqmkmsrs pq rs plkop pqs qj g nq snm kn mmnom ig g g g p g gg lm qrs mssl nmrsqm rsqs qrspqsg...!! &! ' %! )' )* *%! '!* % %! %"% '! ('%!'!'!!*!% * %* *!%'' g" nkm p j sjnqpqmkmsrsjnrsr rs g jkkpqp &! )) %* *!%'' *!% * %!'% p i rs m lmrs ls j q pm qni rs nmrs pnop pmkpq sqkrskmspopg ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ig g g g p g gg j p sqm rs s sqrsg... '!* %!'% 182 g njnqpqmkmsrsjnrsnm jmoqjkn jqjk pg %'% g nq sqm rsqsnm jmoqjkn jqjk pg nm jmoqjkn jqjk pg '%"'%k pg Πρόγραµµα Επιδότησης Νέων Θέσεων Εργασίας Πρόγραµµα επιχορήγησης Νέων Ελεύθερων Επαγγελµατιών Πρόγραµµα επιχορήγησης για την εργονοµική διευθέτηση του χώρου

19 gf kpqjjqj kmsp jkkpqpig gff jkkpqp pmkpq pqq nnqs gg g g p ig g p εργασίας Ατόµων µε Αναπηρία που εντάσσονται στο πρόγραµµα Νέων Θέσεων gf j Εργασίας ή Νέων Ελεύθερων Επαγγελµατιών g mnnpjso g gfh m j snm pqskmg ιευκολύνσεις Ιατρών ΑµεΑ για υπηρεσία υπαίθρου ιευκολύνσεις Ιατρών ΑµεΑ για λήψη ειδικότητας n m porn pqsppn njnrsm s pqj sg gfj gh ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ j g n jn sqp r pqjpn p nk srsqj g ggj nn sqp pn p nk srsqj g ggrpspopg... n jsp 199 qqp n psp kopkmjnjnqpspop" qj nqjs p j jsqp jn sqp r qpjk jkmnjm p pqjpn p nk srsqj g ggj mpsj qqp k jmpsj n jsp ppop mqpopg j g n jn sqp r pqj pn p nk srsqj g ggj j g nmkmq ng... nn sqp r pqj pn p nk srsqj g ggj js sp qj nqjs 200 gj p ojj pn jj nq jqm opqjjjojmosp pso psj p lm mosp q jo p pqp jkq pg g" jnp nj jmsm p s psnqn sqp pspop sqp jqnr psp rs psm pq pqjkq rskmpspq sp p n rs mpnopg nn sqp nmp rlpsqjqjjs pqjg pqjg... sm g sqp jqnr pqjpn p nk srsjn jsp s p 202 qrjoj op km" k mmpnopg gfhpn gf n sqp pspopnmpso psp pmpnopp pn p nk srs psm m pg gf sqp pspop j ppn nqj ggg gff sqp pspoppmpq pq kp pq kpm qmpnop n sqp pspopqj ggg p nsqp j rsqj ggg

20 gf &!%"# * ' * *%%"' "!"'# * jnp njnj q pn n sqp pspopqj gggr!'% )!... gf sqp pspop g! ' '"( '"( gg g p j s snj s rspn p nk srs '! *... gf jnp nqjjnj n sqp gf" 208 pqpspopg pqjqj gggrq qqpg lkonm g sqp pspop g g g gpp spn p nk srsk f fh f hg ghh sqp rpq pf f f g gh spjnpkj ghj 212 gh pqjomnsqp jqnr ghf pj pn p nk srsnqjigg g kpqj igg g nsq mrs igg g nn sqp pn p nk srsqj ggggrpspopg "gf p pqjg ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒ ΟΜΟ j jop g g g Σήµανση οδών µε πινακίδες Κανόνες κυκλοφορίας πεζών Συµπεριφορά των οδηγών προς τους πεζούς Ειδικοί "gh qnm pj κανόνες για συνοδείες, ποµπές και κίνηση αµαξιδίων ατόµων µε µειωµένη κινητικότητα ή βρεφών p pnop j "g j npm s pqj s Ειδικό σήµα αναγνώρισης οδηγών αυτοκινήτων οχηµάτων και οδηγών kn p "g ατόµων µε αναπηρία j pp m j n n pqkmqp jqkrskm npm s j jop Εξαιρέσεις από το kpqj p mlkonm pqsm pkj pqspqj s s m g qrs δακτύλιο... qrsg 222 npkmg qrsnmnjpp sg

21 pq mrsqpp jfhqjljfqjigh f " h g ιαδικασία θέσης σε κυκλοφορία Ε Χ - ΕΑ Έγκριση διασκευής οχήµατος Ε Χ-Α.ΜΕΑ Χρωµατισµός - Ειδικό σήµα διάκρισης mqojkmqp osnkmkmqpk npkp "g" Ταξινόµηση οχήµατος Ε Χ-Α.ΜΕΑ nq Κόµιστρο mpnq kmqp j - Εκµετάλλευση - Ποινές "gmornpp rs p qmsnqpqjkpkmpspopg "g qrn moqq k qjm n qojnq mpnq jjk g... "gfh om pqkmqp osnqrskmkmqpk npkp kmqp osng "g "g pnn mn j srsomg "gf mornqjsp jpqj s 228 rms p osnnq nq j srsomg p qjj j srsomg qrsg "gff mqojnqlkmn pqjkpkmpspomg "gf ΕΘΕΛ (Μετακίνηση µε το λεωφορείο) ΗΛΠΑΠ (Μετακίνηση µε Τρόλεϊ) ΜΕΤΡΟ (Μετακίνηση µε το ΜΕΤΡΟ) ΗΣΑΠ (Μετακίνηση µε τον Ηλεκτρικό Σιδηρόδροµο) ΤΡΑΜ (Μετακίνηση µε το ΤΡΑΜ) ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ (Μετακίνηση µε τον ΠΡΟΑΣΤΙΑΚΟ) g "gf k p "gf m j srs p m qnm nm qjkpkmspomg Κινητικά Ανάπηροι Τυφλοί Νεφροπαθείς gf Άτοµα µε Αναπηρία άνω του 67% mjjopg... gh 240 g j n mqoj j srs j j nkj p" ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΟΓ ΟΟ g g kmm p j g... g jqjlmpmoppsp 245 j srs j nkg pqpn srq pkkp pqjkpkmpspopg mpmq qj nk g gg jk jkkpqpg rsg

22 g ojkppmjlmpmopg... g" g mjlmpmoppsp gf pp jqjlmpmoppn p nk srsqj pqp j rsg... j gffpp gfhnmqorslmkpqj p qm s sm nmrs p mqorslm ss pqp j 250 g... m n qojjlmpmopnm pkpq g... qj moqj pn j jq j p kpqjg... j gf" gf nm pm kmqmnm q rsgj nm p ps nm pm kmqmn gh n p m qjop sqrsjnq n psj jk ps sjsqrsg... p j pqnqpnqrskmg... mosp km gh m rk sjr jmpnopp gf m mp jsp kmpspop rsqj kjnoj i p g ggj rsqj kjnoj i jmosp kmg... n jkmpspopg gf j 253 gfj 253 gf jsjk skpqj rsg n qp j q nkj g nmqorspj orsg mson nkjg gf j nklmpp sopg morsjnqm jsqp nmkn p qo pg gf j jsqp moqmpg ghf m j snm pqqsn nqjm j j p kpqjg ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑΤΟ g npnkjnorsp 263 g gmqpl nm p g" m mnmp jqj 263 rsqj rs js rsp skmpspopg gmqqp q sqm rsqsqj kjnojg... g qnkmnmmq mnomq s 264 nlmqm p kmskm jmosp kmg jmosp kmg gf sp j m pjj nqjmp kmsj nqsjkopg gffqpq rq psp jjm osjsqp p jqjlmpmop qpnqrskmrkpq rsg... gfh pqqp nq lqmopnojsq pqj opqrspsp 265 mjlmpmopg sjm skm pjmopg rsjs rsg

23 pp jnr s pqsj rnnqqmn pjmop ks k g... gf m rk snqpqm n knqpq rq 266 j rn pjmopg ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΑΤΟ f gflq nkqkrskmspop ms g... 1 % % &# 271 f gh pj nqp qjkpkmspopjmosp p m k sj plq g Α. Ειδικές επαγγελµατικές άδειες Β. Οικονοµικές επιβραβεύσεις '#1 % #################################################################273 ####################################################################################################################275 Γ. ιορισµοί Άλλες διευκολύνσεις Ε. Εισαγωγή αθλητών ΑµεΑ στην τριτοβάθµια εκπαίδευση sq m sqp jqn ΣΤ. Τιµητικές παροχές... npr 281 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝ ΕΚΑΤΟ ffgfgj ffghg p nn sqp rps psqqpkj m jk snqsmnop ms g nn sqp plsqrsm p qopqmnopg... pj ffg gj ffgg m jkqrsps psqqpnqjpj rj sqmrpl 287 rsjn jspn m k smpnl sm mg... pj ffgg jj lmp p pspk n kpqj 287 nn sqp rps psqqpkj m jk snqsmnopg ffgg ojkpq qqpnqjpsqmq j psm pq m kpqjps psqqpnqjpj rj sqmrsnjk qqpm p qopqmnopg p jjq jpp qj sqp pqjs psjs nkn sqp j ffg"g qrp qopm j j m jk snqsmnopg... m jkqrs gggj q sp n 289 pqsmnopg rsg

24 psjs nkn sqp p m jkqrsnmjoqm p rkpq j p ffg p rkpq j j jonl ps sqsf f f p pjnqpqm l ps g psjs nkn sqp p m jkqrsnmjoqm p rkpq j p ffg g ffgf g p rkpq j j jonl ps sf f f p pjnqpqm l psr psjs nkn sqp p m jkqrsnmjoqm p rkpq j p ffgffg p rkpq j j jonl pskmqqsf f f p pjnqpqm l ps psjs nkn sqp p m jkqrsnmjoqm p rkpq j p rkpq j j jonl pskmqqsf f f p pjnqpqm l ps ffgf g $% "'# *!*%% "'# %* '*# '%"# '%"'% *!%( % "' qjigf "" f f jnqpnopplsqrsp op jnk s p lkqrs psjs nkn sqp nmjoqm p rkpq j p rkpq j nm psjs nkn sqp pkmqp o pnnqppso psp pmpnopmsp ffgfg pqq njn mors mrs psjs nkj jmk ssq mrsqpq r ffgfg q spnqpq rq snsqp j rsms j qs p rkpq s ffgfg prs nl sqrs pqq qpqjop pl p qrsj qsm qj sqp jqnqrsplsqrsprs nqs ffgf"g lkonm p qjjj ffgf g ls sqonqpn p qrs nm g... pp ffgf g pqp jsqp nmpsjj kj pq pqjn kjqrsnsq mrs km nkqrs gggj l kpqpj kjpqj kn j pp pq pqjn kjqrsm rs p psq rspqskmqp rps psqqpkj m jk snqsmnopg ps psqqpj m jk snqsmnopg rps psqqpkj m jk snqsmnopg rps psqqpj m kmsnqsmnopg qjkj pqs p m pq m '!%%!' * ' kpqpg p rkpq s g kp jlnkj q pqj q s p kmsqj kj pq j qpqj pl p qrsj jmsm spqs g jjopomqp m jn qqpppsjj kj n p nq pkmopg l kpqpj kjg

25 ffgh g ffghfgpp jj psp j pqj s pq pqjn pq j jop kjqm p j jop p qm p pqj s qjg... qm ffghg ffghgpqjq jqp sknm npr pkj pkj nsqmmnq g gg pp m pq j pqj s qjg... qm ffghgpqjq jqp sknm npr m pq j pqj s qj qjp g gg... qm ffgh"g psjj kj prs nq pqjq jqp sknm npr ls sqonqpn p kj pq j m pq j pqj s qm ffgh gp jjnq l kmsp op g gg p pnkj m npr qjp pqsm pomn ppn n j srs psq m k srs qrspsqpp q s p m pqkqrsm m sjl sqrs ffgh gpp psjq km jsm qj sqrsjnrs p pqsm p mq m nqkjs j q nq jpr jjqrsnrkpq ffg gpp k nlrqsmn spqjs jqjm nj kj s m nmrspqj jqjm nj qrsq sg... mqp j p j pq ffg hg ffg g jp pq p sjnj jkm p kpqjg... kpqjg... ffg g qrnpqjnsj m nkpqj jjjjk sjps pspqjjnqpqmkmsjk j molpg... morn pq qqm kpq ffg g psm pq j pqj s pp ffg g rq qj ffg "g pqsqm kpq psm pq j pqj s pomnpqjsjn j nkqj plpj m nj ng qj rq ng... kpqjkm nq 313 ffgh gpp 299 ppsjjoqmg 300 ffghhgmornqj j jsjk s rms p js spj sg pqj j pqqspjq pqj opg qpqj j pqjompsp psp pkp o pg psj rsg spkmqpsnqg ffg fg nrpjlmrmoqp q p sjsqj jjjj kmsjg nqjqjkjjqjjnqpqm m g jnj hg ro p jjq g nqplm mpmkpq psmg

26 g qj osqppsp qmpnq ffg g ffg g ffgfg nsjk nmm p mq m qnm pp n pqj op rsm sm qnmrsg... ffghg pkkpj qm srs psp rs j nnqmpnq j p kpqjg qmpnq sm pnm p j jm s pqj sg... ffg g rsgj npq jpsmoj p ffgg jqj kmspsm p ppj 319 n m spk rn pp n pqj op pqjqmp qqp ro ffg"g ps mn pqj opg... g jsjk son n m s p j rsqj g rn nm lm j s qpn jnp pqj opg... ms pn p nq j jl nm pqnkkmqj ffg g qrs p j rsnqp g g... fhgf npr... fhg mls p rp pqnqpnnqjjqrs jq rs jn pn kqqpg pj nqmpnq j p kpqjg ffgg ps mn pqj opg ffgg psm jjq pkkppjmqrn jnp pqj opg... pkkppjp qnmsj ojg nqmpnq jkkpqp g pnq rs pq g g g ffg g osp p nqrq s kqrsg ΚΕΦΑΛΑΙΟ Ω ΕΚΑΤΟ I: fhgh p p q j ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΚΑΙ ΜΕΤΡΑ ΠΟΛΙΤΙΚΗΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ fhg ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ α Η Πρωτοβουλία e-europe της Ευρωπαϊκής Επιτροπής β Η ράση e-accessibility της Ευρωπαϊκής Επιτροπής kpqpg kj p jsjk q g fhg ijk p j q q g... fhg jnm pnq qqmnm omj α Το Πρόγραµµα ράσης: e-europe2 και e-europe α ιεθνείς Φορείς Ανάπτυξης Προτύπων Τυποποίησης β Ευρωπαϊκοί Φορείς Ανάπτυξης Προτύπων Τυποποίησης g

27 fhg" mqornq m qjs nqs jn pn kqqpqrs jsqrs p mn s 12.6.α Σχεδιασµός για Όλους (Design for All - D.F.A.) β Προσβασιµότητα στον Παγκόσµιο Ιστό γ Κριτήρια Συγκριτικής Αξιολόγησης δ Η Έρευνα και η Τεχνολογική Ανάπτυξη m i m jnmonm g α. Οι ηµόσιες Προµήθειες β. Η Πιστοποίηση γ. Η Καλύτερη Χρήση της Ισχύουσας Νοµοθεσίας fhg g i m m sjjom p j srsopq j jopnqs ojj pqs plj n pn p qs q nqs II: Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΤΗΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ KAI Η ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΠΡΟΣΒΑΣΙΜΟΤΗΤΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑ Α pg Η Κατάσταση των Ψηφιακών Συστηµάτων στην Ελλάδα pg Υιοθέτηση Προτύπων Προσβασιµότητας ίκτυα Εταίρων (Καταναλωτών ή Κατασκευαστών) για Προσβασιµότητα στην ΚτΠ f ghk nm m qmkj j pqpnq kpqj r ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΑΤΟ ΤΡΙΤΟ f gfk nm p ms joj nspps pqp nq joms joj g... f g n pqpsprq sppls m qnkmqqsn m 349 f g nm pqpnmqpg f g k nm ppnqpng f g m qjs mk jg f g mjj kmqp s kpqj nqrq mnom pqpsprq nm g l spprj pmpqqrkpq jsqpg f g"n m pmn sg f gf qjj kmqp s onqg nm g Άρνηση επιβίβασης, ακύρωση και µεγάλες καθυστερήσεις πτήσεων Τραυµατισµός / θάνατος λόγω ατυχήµατος Απώλεια / φθορά / καταστροφή / καθυστέρηση αποσκευών nm g Ακύρωση εισιτηρίου από τον επιβάτη

28 f gff mnkjokmnj n pqsmon pqpsprq s p jsg Καθυστέρηση απόπλου Κράτηση θέσεων '(#''#'# Θεσµοί µεσολάβησης στην περίπτωση ενδοσυνοριακών καταναλωτικών διαφορών (προµηθευτής και καταναλωτής εγκατεστηµένοι στην Ελλάδα) '(#''#'# " * ################################################################359 0 $1 $* 1 ########### / ########################361 '(#''#&# 0. * * ##########################################################(-( Θεσµοί µεσολάβησης στην περίπτωση διασυνοριακών καταναλωτικών διαφορών '(#''#&# 1 0U0.###################################################################################362 f gfh rq '(#''#(# 1 S f gf kn mm m rqj jop Θεσµοί µεσολάβησης στην περίπτωση καταναλωτικών διαφορών µε δηµόσιες υπηρεσίες #####################################################################################363 " 4 #########################################################################364 snm pqpsprqsg nm p jps nkjog ijk nrp kjnoj rq j pojjp jsmnom j srs fgfg fghg ml snm j srs sj pijkp p sqj j ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ nmrs qjjmojmop p j srs pqjp pr mnom nqjjonm sm p mq spsp s fgg jsqop ii g fg g kpqp pqjkpkmspopg mop j srs ijk nrp rq j pojnsmp kmspkmqjjmoj fgg fgg sqp m nml kpqp m g jn jnq osp p ml snmrs p qm srs sqrs srn fg"g mopg mopg g ggg g

29 fg gg s p nq jo fgf g qj pj kornj qsnq m qnm jmsqj sqp j j mkmsm jmogkmg... n kpq rsp p qp joqj kjnorsmn sg jlmnkom m mpornjl nmrspq jo ng

30 Στο Κεφάλαιο αυτό αναπτύσσεται, λεπτοµερώς, η διεθνής, ευρωπαϊκή και εθνική νοµοθεσία για τα ΑµεΑ, µε στόχο την κατανόηση αφενός, των µέτρων που ήδη υφίστανται στη χώρα µας και αφετέρου, της θέσης της χώρας µας συγκριτικά µε άλλες χώρες-µέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της διεθνούς κοινότητας. 1.1 Οι ιεθνείς Συµβάσεις, ιακηρύξεις και Κανονισµοί Προστασίας Σχετικά µε την Αναπηρία p Η νοµοθεσία σχετικά µε την αναπηρία, σε διεθνές επίπεδο, έχει σηµαντικά επηρεαστεί από qj jkms rp διακηρύξεις και διεθνείς συµβάσεις, οι οποίες επιχειρούν να θέσουν ρυθµιστικούς κανόνες που να βελτιώνουν και να προστατεύουν τη ζωή των ΑµεΑ µε τον καλύτερο δυνατό τρόπο. j rq p kpqp k pn pqs jnqpnopqrsslrosrs p rkqrs p qrs mls k rsj pqp jsjk j srs p mkm rs Από ουσιαστική άποψη, η κοινωνική προστασία των ΑµεΑ πρέπει να ενταχθεί στο διεθνές πλαίσιο κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωµάτων, το οποίο εγκαινιάσθηκε µε την pqp p kpqpqjslj 1 και συµπληρώθηκε µε την j srs p pq rp k pn pqs mlm s 2 καθώς επίσης και µε το (ΟΗΕ, 1966). Εξίσου σηµαντικές µε τις προαναφερόµενες αποφάσεις είναι και οι παρεµβάσεις που έχουν γίνει στο επίπεδο Συµβουλίου της Ευρώπης. Πιο συγκεκριµένα, η sqo3 είναι ο πρώτος µηχανισµός που υιοθετήθηκε από διεθνή οργανισµό και αναφέρεται αποκλειστικά στα συστήµατα κοινωνικής και ιατρικής βοήθειας, εισάγο- & '()* +, -./ ντας τη θεµελιώδη αρχή της ίσης µεταχείρισης µεταξύ των ηµεδαπών και αλλοδαπών πολιτών 0 & $1 των -7(%& $1 2 +# 23 4 & $1 4 συµβαλλοµένων 2 +# 3 8 9:-;-7: ##!3 97:;-. + 2" #5 '#.66!" #$ % $! $ κρατών στο πεδίο της κοινωνικής πρόνοιας. # 66-7: < & $1 2 +# = $,"> " & #5 '

31 Επιπλέον, ο rp j srs q4 του 1961 αποτελεί τον πιο ολοκληρωµένο µηχανισµό του Συµβουλίου της Ευρώπης στον τοµέα της προστασίας των κοινωνικών δικαιωµάτων, διευρύνοντας p έτσι το πεδίο παρέµβασης του Οργανισµού, που µέχρι την υιοθέτησή του περιοριζόταν στην προστασία των ατοµικών ελευθεριών, µέσω της προαναφερόµενης Ευρωπαϊκής Σύµβασης για την Προστασία των Ανθρωπίνων ικαιωµάτων και των Θεµελιωδών Ελευθεριών. Στο πλαίσιο αυτό της περαιτέρω ανάπτυξης και εµπέδωσης της φιλοσοφίας του κοινωνικού κράτους και της προστασίας των κοινωνικών δικαιωµάτων, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ εξήγγειλε qrs p rkqrsqrskm, # )1.;] d % το 1975 τη 5 που αποτελεί συνέπεια της εγγύησης των κρατών-µελών του ΟΗΕ να δραστηριοποιηθούν για να προάγουν το επίπεδο ζωής των ΑµεΑ. Στη #2 % %$ 2.. % 1 ιακήρυξη αυτή προκηρύσσονται τα ακόλουθα: % % # #. $ 3.. $ % $ % % # % % R 1 % 4.. % # # $ # 5.. $ % % & $1 4= $ 4 8, '/6(6- % $ $ 8$ $ $ 4 $ 4 #:.. ':(', 23 4!" #$ % $! $ & '# - +, -7 ;((:.-7

32 $ # $ % % % %$ % #[ $ 7.. # $ $ $# 9.. %$ % + #* #0 # % %. % $ % % % % # % $ $ % $ # % % + # % % % % = %% 13.. % %$ # 1 #, p Στις νοµοθετικές ρυθµίσεις υπέρ των ατόµων µε αναπηρία σε διεθνές επίπεδο συγκαταλέγεται και η 6 του 1981, µε βασικές αρχές τη συµµετοχή, ένταξη και ανάπτυξη της προσωπικότητας των ΑµεΑ, την αποκέντρωση και τον διεπαγγελµατικό συντονισµό. Η ιεθνής αυτή ιάσκεψη, έχοντας υπόψη την Παγκόσµια ιακήρυξη του ΟΗΕ για τα Ανθρώπινα ικαιώµατα (ΟΗΕ 1948), όπως και άλλες σχετικές αποφάσεις των Ηνωµένων Εθνών και #,'6.9 +, -/ " 4, 2 8# > # = +! #8"6 συγκεκριµένα τη Σύµβαση για την Κατάργηση κάθε µορφής ιακρίσεων σε βάρος των Γυναικών

33 ) % $ $ % (ΟΗΕ 1979), 7 τη Σύµβαση για τα ικαιώµατα του Παιδιού (ΟΗΕ 1989), 8 τη ιακήρυξη των ικαιωµάτων #/ ; 2 $ των Αναπήρων Ατόµων (ΟΗΕ 1975) 9 και τη ιακήρυξη των ικαιωµάτων των Πνευµατικά Καθυστερηµένων Ατόµων (ΟΗΕ 1971), 10 υπογραµµίζει ότι: f h Θα πρέπει να εξασφαλιστεί η πλήρης συµµετοχή των αναπήρων ατόµων και των οργανώσεων τους σ όλες τις αποφάσεις και τις δράσεις που τα αφορούν. Τα ανάπηρα άτοµα θα πρέπει να επωφελούνται από όλες τις Υπηρεσίες και να συµµετέχουν στις δραστηριότητες της κοινότητας. Επίσης, οι στρατηγικές και οι δραστηριότητες που προορίζονται για το σύνολο θα πρέπει να λαµβάνουν υπόψη τα ανάπηρα άτοµα. Η κοινότητα θα πρέπει να παρέχει στα ανάπηρα άτοµα υπηρεσίες προσαρµοσµένες στις ανάγκες του καθενός από αυτά. Η αποκέντρωση και τοµεοποίηση των υπηρεσιών θα επιτρέψει ώστε οι ανάγκες των αναπήρων ατόµων mkm rs j srs s p rkqrsqrs j sjq qqrs να ληφθούν υπόψη και να ικανοποιηθούν µέσα στα πλαίσια της κοινότητάς τους. g Ο συντονισµός των διαφόρων επαγγελµατικών οργανώσεων και των δραστηριοτήτων των ειδικών που ασχολούνται µε τα ανάπηρα άτοµα θα ευνοήσει την ολοκληρωµένη ανάπτυξη της προσωπικότητάς τους. ; ;..;7;66-/- %& '# :( 2 +# # =8# 8,# $ # +8 $ 23 4 & 6 +, -- ;; ;6:6;:(6-6--!" # %&'# +, -/- Τα δικαιώµατα των ΑµεΑ ενισχύθηκαν ακόµη περισσότερο µε τον p jk srs 11 που αποτελεί ένα κείµενο µεγά- -)* +, -7 $ $ 8$ $ $ 4 $ 23 4 %&' /7 '()* +, - $ $ 8$ $ 8= #! $ 4 $ 23 4!" # %&' :.. = 4 8$ " $ = $ $ 8$ $ &! $ & $1 $#' #+ 2 '-6 #, Σύµφωνα µε τις αρχές της ιακήρυξης SUNDBERG:

34 λης ιστορικής και κοινωνικής σηµασίας για όλους τους εργαζοµένους των χωρών-µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε σχέση µε τα ΑµεΑ άµεση σχέση παρουσιάζουν οι ακόλουθες αρχές: Αρχή 13: Κάθε πρόσωπο, που δεν έχει επαρκείς πόρους, έχει δικαίωµα για κοινωνική και ιατρική αντίληψη. Αρχή 14: Κάθε πρόσωπο έχει δικαίωµα να απολαµβάνει εξειδικευµένες κοινωνικές υπηρεσίες. Αρχή 15: Κάθε άτοµο µε αναπηρία έχει δικαίωµα για επαγγελµατική εκπαίδευση, αποκατάσταση και επανένταξη, ανεξάρτητα ljh από την αιτία και τη φύση της αναπηρίας του. Ειδικότερα, όµως, για τα ΑµεΑ έχει ιδιαίτερη σηµασία γιατί το άρθρο 26 του Χάρτη αναφέρεται στα πρόσθετα ευεργετήµατα που πρέπει αυτά να απολαµβάνουν και στα µέτρα που πρέπει να λαµβάνουν #. $ $ % % * % $ τα κράτη µέλη για την κοινωνική τους ένταξη. q rp srn (ΣΕΕ), 12 σχετικά µε την άρση qs onrnqrs qrs pssrs p των διακρίσεων σε βάρος ατόµων ή οµάδων λόγω φύλλου, φυλετικής ή εθνικής καταγωγής, θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισµού, προβλέπει την ανάληψη δράσης για την καταπολέµηση των διακρίσεων, συµπεριλαµβανόµενων των διακρίσεων λόγω αναπηρίας. Άξια ξεχωριστής µνείας είναι η θεσµοθέτηση από τον ΟΗΕ των 6-/- m pmqopqj g g g pqpkm f p s pqpkm g13 Οι συγκεκριµένοι Κανόνες αποτελούν ένα σύνθετο 0 µηχανισµό του ΟΗΕ, που τυποποιεί ένα ευρύτατο πλαίσιο υποδείξεων/ κανόνων προς τα κράτη-µέλη αναφορικά µε την προστασία των ατόµων µε αναπηρία, αξιοποιώντας την επεξεργασία <! = 4 &,#$#$ & 4#$ &! 8 6#./;- f h g14 των!" #$ % $! $ & './) & $1 $#6 8# 3 +, -- σχετικών ζητηµάτων κατά τη 2 '8 '()* +, --: διάρκεια της, # 2% $! $ & '-/:6-- #d Εξάλλου, το άρθρο 13 της sl

35 Αποβλέπουν ουσιαστικά στην προώθηση διεθνών αρχών και κανόνων εθιµικού χαρακτήρα, για την εξοµοίωση των ευκαιριών υπέρ των ΑµεΑ, επιδιώκοντας την ηθική και πολιτική δέσµευση των κρατών προς την κατεύθυνση εφαρµογής των συγκεκριµένων αρχών. Αντιστοιχούν, έτσι, σε ένα σηµαντικό εργαλείο τεχνικής υποστήριξης των εθνικών σχεδιαστών κοινωνικής πολιτικής για την υλοποίηση προγραµµάτων προστασίας των ΑµεΑ. Σύµφωνα ). µε τον Πρότυπο Κανόνα 5 του ΟΗΕ, για την εξίσωση των ευκαιριών για τα ΑµεΑ, η πρόσβαση αφορά τόσο το φυσικό περιβάλλον όσο και τους τοµείς της πληροφόρησης και της ε- πικοινωνίας. Με τον Κανόνα αυτό για την πρόσβαση τα κράτη καλούνται να αναγνωρίσουν τη #; σηµασία της πρόσβασης #, % στη διαδικασία εξίσωσης των ευκαιριών σε όλες τις πλευρές της κοινωνίας. Ειδικότερα, ο Κανόνας αναφέρει τα εξής: rs p rkqrs pqs qqrs mkm Στο πλαίσιο της περαιτέρω κατοχύρωσης των κοινωνικών δικαιωµάτων το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο της Κολωνίας 15 αποφάσισε τον Ιούνιο του 1999, την κατάρτιση ενός. Η υποστήριξη του εγχειρήµατος της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης διακυβεύτηκε από τις κοινωνικές συνέπειες της εισαγωγής του ενιαίου νοµίσµατος και της οριστικοποίησης της ενιαίας αγοράς. Οι πολίτες είχαν χάσει την εµπιστοσύνη στην Ευρώπη. Ήταν λοιπόν σηµαντικό, να δοθεί µια νέα ώθηση στην κοινωνική διάσταση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης µε την προβολή της σηµασίας που έχει q η προστασία των θεµελιωδών δικαιωµάτων σε ευρωπαϊκή κλίµακα. Στο πλαίσιο αυτό, ο Χάρτης των Θεµελιωδών Ανθρωπίνων ικαιωµάτων της ΕΕ θα προσέφερε για πρώτη φορά σε όλους τους κατοίκους της ΕΕ ένα κοινό πλαίσιο που θα περιλάµβανε ένα ευρύ φάσµα νοµικώς δεσµευτικών δικαιωµάτων. Εις επίρρωση των αποφάσεων της Κολωνίας, το Ευρωπαϊκό Συµβούλιο, στη σύνοδο του psop, Οκτωβρίου 1999, που πραγµατοποίησε στο 16 αποφάσισε να συγκαλέσει ιάσκεψη, η οποία θα αποτελούνταν από βουλευτές των Εθνικών Κοινοβουλίων και του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, καθώς και εκπροσώπους των κυβερνήσεων και θα αναλάµβανε να καταρτίσει q mkm rs p rkqrsq rp τον Χάρτη των Θεµελιωδών ικαιωµάτων. Μετά την περαίωση των προκαταρτικών διασκέψεων, τον εκέµβριο του 2000, σε πανηγυρική ιακήρυξη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, του Συµβουλίου και της Επιτροπής, θεσµοθετήθηκε 8 " $ $ 8$ & $1 $#9, "",' +, ((( (((;:.;( 2 = & $1 2 + ", '= "$,':6., ", ' ",'76 $+, --- ο srng17 Μεταξύ των σηµαντικότε-

36 ljf ρων ljhf % #4 $ # διατάξεων του Χάρτη ήταν και οι ακόλουθες, που αφορούν, άµεσα, τα ΑµεΑ: % % % % '#2 $ % $ % $# $ % # 0. * % 0. [ &#2 $ % % % % ljh [ $ opqjk jojh " της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΕΕ) εκδόθηκε, ε- πίσης, )#### % $ % 18 δυνάµει της οποίας απαγορεύεται οποιαδήποτε άµεση ή έµµεση διάκριση λόγω θρησκείας ή πεποιθήσεων, αναπηρίας, ηλικίας ή γενετήσιου προσανατολισµού ως προς την πρόσβαση στην εργασία. Όσον αφορά στην αναπηρία, η εν λόγω ο- δηγία % % $ αναγνωρίζει ότι η µη πρόβλεψη εύλογων προσαρµογών στο χώρο εργασίας δύναται να συνιστά,# )4 διάκριση. Στο άρθρο 1 της Οδηγίας αναφέρονται ρητά τα ακόλουθα: nqpq q nnp sp $,# Η Οδηγία αναφέρει, ιδίως, ότι:,(((;/;&= Στο πλαίσιο αυτό, + ", '66(((' # 3, ## #34"# &#, στη τονίζεται, επίσης, η ανάγκη να διασφαλιστεί η οικονοµική και κοινωνική ένταξη όλων των ανθρώπων µέσω της απασχολησιµότητας. Ιδιαίτερα, τονίζεται ότι, η δυνατότητα πρόσβασης σε τεχνολογίες πληροφοριών και επικοινωνιών (ΤΠΕ) #d Εξάλλου, µε βάση το %&(

37 αποτελεί σηµαντικό παράγοντα βελτίωσης της ποιότητας ζωής των ατόµων µε αναπηρία. Ταυτοχρόνως, όµως, εάν τα άτοµα αυτά δεν έχουν ίσες ευκαιρίες πρόσβασης στις τεχνολογίες ΤΠΕ, είναι δυνατόν να οδηγηθούν! * ( %! σε κοινωνικό αποκλεισµό. Για το λόγο αυτό, η πλήρης και αποτελεσµατική εφαρµογή των αρχών και των πρακτικών της ηλεκτρονικής προσβασιµότητας έχουν καθοριστική σηµασία για την ένταξη των ατόµων µε αναπηρία στην οικονοµία και στην κοινωνία. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, επωφελούµενη από την ώθηση που δόθηκε το 2003 µε το Ευρωπαϊκό Έτος των ατόµων µε ειδικές ανάγκες, αποφάσισε να αξιοποιήσει τα αποτελέσµατα εφαρµόζοντας ένα πολυετές 19 για την περίοδο Στόχος του σχεδίου αυτού είναι να ενσωµατωθεί, έως το 2010, η διάσταση της αναπηρίας στις σχετικές κοινοτικές πολιτικές και να υλοποιηθούν σαφείς ενέργειες σε νευραλγικούς τοµείς, προκειµένου να βελτιωθεί η οικονοµική και κοινωνική j jop p ενσωµάτωση των ατόµων µε αναπηρία. Για το λόγο αυτό, στο πλαίσιο του Ευρωπαϊκού Σχεδίου ράσης, η Επιτροπή εξέδωσε τον Νοέµβριο του 2005 Ανακοίνωση για την κατάσταση των ατόµων µε αναπηρία στη διευρυµένη Ευρωπαϊκή Ένωση για την περίοδο Εξάλλου, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής πολιτικής για την ηλεκτρονική προσβασιµότητα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγγειλε το εκέµβριο του 1999 την πρωτοβουλία eeurope: j srsopq jqmp qqp" j 21 η οποία, µεταξύ άλλων φιλόδοξων στόχων, έθετε ως κεντρικό µέληµα τη διασφάλιση ότι τα οφέλη που απορρέουν από την ΚτΠ είναι προσιτά σε όλους τους ευρωπαίους πολίτες, ανάγοντας µε τον τρόπο αυτό, σε πρωταρχικό στόχο την ισότιµη συµµετοχή στην ΚτΠ. Η αρχική διατύπωση έθετε δέκα βασικούς άξονες προτεραιότητας, που κάλυπταν ένα ευρύ θεµατικό πεδίο, από την εκπαίδευση και τις µεταφορές µέχρι την υγεία και τα ΑµεΑ. Ιδιαίτερα, ο άξονας οριοθετούσε µε σαφήνεια ότι, οι τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, θα πρέπει να χρησιµοποιούνται για τα ΑµεΑ κατά τρόπο τέτοιο, ώστε, να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής και τις ευκαιρίες τους στην εργασία. Στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής στρατηγικής για την ηλεκτρονική προσβασιµότητα, η Επιτροπή ε- +^X_`ab^&77&-, ξέδωσε, επίσης, Ανακοίνωση το για την προσβασιµότητα ιδιαίτερα των, $#& /)*9 +, ((7 ((7 (. " 4 +, ((: ((: 7( " 4 0 % 8##$ 4 $,#! & $1 $# & $1 4 #, 8,! & $1 4 3! 8#, $#& :()* $6 3! 8#(( 6(( ΑµεΑ, στις δηµόσιες ιστοθέσεις και ακολούθησαν σχετικά ψηφίσµατα του Συµβουλίου 23 και του Κοι-,##3 8 ((7 67-;(:;/66((: 00 (( #+# 4# 4# #!# # 34 4 ((7-6 = $,$ " " $ + ",& $1 &! "! 0< # + ", %" #+# 4 4

38 νοβουλίου. 24 Αποτέλεσµα ήταν να δεσµευτούν τα κράτη µέλη να καταστήσουν τις δηµόσιες ιστοθέσεις τους προσβάσιµες, ιδιαίτερα για τα άτοµα µε αναπηρία, σύµφωνα µε τις διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες Προσβασιµότητας στο ιαδίκτυο (Web Content Accessibility Guidelines). 25 Στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας eeurope, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε µια παράλληλη δραστηριότητα µε την ονοµασία eaccessibility 26 και µε σκοπό την προώθηση θεµάτων πρόσβασης των ΑµεΑ σε τεχνολογίες πληροφορικής και τηλεπικοινωνιών, µέσω της θέσπισης παρεµβατικών πολιτικών στους τοµείς της νοµοθεσίας και της τυποποίησης, αλλά και µέσω της δη- µιουργίας προγραµµάτων σπουδών, καθώς και ενός ευρωπαϊκού δικτύου αποτελούµενου από κέντρα αριστείας στον τοµέα του καθολικού σχεδιασµού. (Βλέπε αναλυτικότερα στο Κεφάλαιο 12). Κατά την διετία ( ), η Επιτροπή πρόκειται να εξακολουθήσει m qjs να αυξάνει j srs την ευαισθητοποίηση, να προωθεί τη χρήση των προτεινόµενων µέσων, να συλλέγει ενηµερωτικά στοιχεία και να συνεχίζει το διάλογο µε τους ενδιαφεροµένους, ώστε, να είναι σε θέση να λάβει ενηµερωµένες αποφάσεις στο πεδίο της ηλεκτρονικής προσβασιµότητας. Στο πλαίσιο αυτό, οι πολιτικές και τα µέτρα που λαµβάνονται στο πεδίο της ηλεκτρονικής προσβασιµότητας θα συµβάλουν στην ευρωπαϊκή πρωτοβουλία για την sqp einclusion f h h το 2008, 27 που έχει ήδη προαγγελθεί και προταθεί από την Επιτροπή, εξετάζοντας θέµατα όπως η ισότητα ευκαιριών, οι δεξιότητες σε ΤΠΕ και το χάσµα µεταξύ περιφερειών d# ; 1 % $"$ ]4 Η πρωτοβουλία θα προετοιµαστεί µέσω δράσεων στην ενεργό παρακολούθηση, την έρευνα σε προσβάσιµες τεχνολογικές λύσεις, ιδιαιτέρα όσον αφορά στα άτοµα µε αναπηρίες. Επίσης, η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, µε τις Αποφάσεις της του και του (: , 29 αποφάσισε την συγκρότηση µιας Ad Hoc Επιτροπής για τη σύνταξη µιας 0 :; ; (!3 # $,# 3 ", 2 "2!## 4 $# # &= (( #+# 4# 4# #!# # 34 4 (( (%! #, ' 2!" Πρόσφατα, η Ad Hoc Επιτροπή, στην 8 η Σύνοδό της τον Αύγουστο του 2006, συνέταξε ένα Σχέδιο (Draft Report) 30 για µια νέα Σύµβαση για την προστασία 0 & $1 & %" #+# 4 ((7'.7 " 4 0 ((6& $1 = $,", 8 #34"# ((7-04 # 04 #!" # %&' 7 ; /;-66((.67 2# (( ; 7;(( ; <!" # %&' (;:;:66((7!" # %&'9! 46

39 των ανθρωπίνων δικαιω-µάτων των αναπήρων ατόµων, η οποία, αφού υιοθετηθεί και από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, θα υποβληθεί για κύρωση από τα κράτη-µέλη του Οργανισµού στο άµεσο προσεχές µέλλον. Στο άρθρο 1 για τον ορισµό των προσώπων που θεωρούνται ανάπηροι, επιτεύχθηκε η διατύπωση ότι δεν θα πρέπει να µετακυλύεται το βάρος της απόδειξης της αναπηρίας σε κάθε πρόσωπο που προβάλλει την ιδιότητα αυτή (του αναπήρου), προκειµένου να επιδιώξει την απόλαυση των δικαιωµάτων που κατοχυρώνονται στη Σύµβαση. Στο άρθρο 11 (καταστάσεις κινδύνου για τον πληθυσµό) υιοθετήθηκε διατύπωση µε την ο- ποία το Κράτος έχει υποχρέωση προστασίας και σεβασµού των προσώπων µε αναπηρία σε περιπτώσεις ενόπλων συγκρούσεων και φυσικών καταστροφών. Επίσης, στο άρθρο 17 (προστασίας της ακεραιότητας του προσώπου) προκρίθηκε διατύπωση, η οποία αναφέρεται στην υποχρέωση προστασίας της σωµατικής ακεραιότητας, όπως εκείνης της διανοίας ( physical and mental integrity ) του προσώπου σε ισότιµη βάση µε τους άλλους. Στο άρθρο 32 (διεθνής συνεργασία) προστέθηκε διάταξη µε τη οποία αποσυνδέεται η εκπλήρωση των υποχρεώσεων του Κράτους (στο πλαίσιο της Σύµβασης) από την προηγούµενη ύπαρξη διεθνούς συνεργασίας, καθώς επίσης και ένας νέος αποτελεσµατικότερος Μηχανισµός Παρακολούθησης της νέας Σύµβασης. 1.2 Η Νοµοθεσία των ΗΠΑ Τα ΑµεΑ αποτελούν ένα πολύ µεγάλο τµήµα του αµερικανικού πληθυσµού: το αµερικανικό Κογκρέσο υπολογίζει ότι περίπου Αµερικανοί διαθέτουν µία ή περισσότερες φυσικές ή διανοητικές αναπηρίες και µάλιστα ότι πρόκειται για ένα διαρκώς αυξανόµενο ποσοστό του αµερικανικού πληθυσµού. Η κοινωνική πολιτική και εν γένει η κοινωνική φροντίδα και πρόνοια για τα ΑµεΑ εκφράζεται µέσω νοµοθετηµάτων του Υπουργείου ικαιοσύνης και της Οµοσπονδιακής Κυβέρνησης των ΗΠΑ, µε οµοσπονδιακούς νόµους, αλλά και στις κατά τόπους Αµερικανικές Πολιτείες µε διάφορους νόµους και νοµοθετήµατα. Η αµερικανική νοµοθεσία έχει ως στόχο να εξασφαλίσει την ισότητα ευκαιριών των ΑµεΑ σε όλους τους τοµείς της ζωής, την πλήρη συµµετοχή τους στη ζωή, την ανεξαρτησία και την αυτονοµία στην καθηµερινή τους διαβίωση, καθώς και την επαρκή αυτοεξυπηρέτησή τους. # ='8 ((.'# "(76. < 8$ "! = " 4#+# #4 " 8# 3, # " #3 8,#!,!3 ",4 34 $, # = $,", Ειδικότερα, η αµερικανική νοµοθεσία σχετικά µε τα ΑµεΑ περιλαµβάνει τους εξής νόµους: 31 Americans with Disabilities Act (ADA), 1990 (Νόµος για τους Αµερικανούς µε Ανικανότητες)