Πίνακας Περιεχοµένων 1. Εισαγωγή Γενικά χαρακτηριστικά του δείκτη GBAORD (KXETA) Κανονισµοί & Υποχρεώσεις των Κρατών Μελών της ΕΕ για

Transcript

1 ΕΙΚΤΕΣ για την Έρευνα, Τεχνολογική Ανάπτυξη και Καινοτοµία (ΕΤΑΚ) στην Ελλάδα ΚΡΑΤΙΚΗ ΧΡΗΜΑΤΟ ΟΤΗΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΈΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΠΤΥΞΗ (ΚΧΕΤΑ) GOVERNMENT BUDGET APPROPRIATIONS OR OUTLAYS FOR RESEARCH AND DEVELOPMENT (GBAORD) ΑΘΗΝΑ, ΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2012

2 Πίνακας Περιεχοµένων 1. Εισαγωγή Γενικά χαρακτηριστικά του δείκτη GBAORD (KXETA) Κανονισµοί & Υποχρεώσεις των Κρατών Μελών της ΕΕ για την υποβολή του δείκτη GBAORD Συνοπτική περιγραφή της κάλυψης του δείκτη GBAORD στην Ελλάδα ιεξαγωγή έρευνας Απόκριση Ειδικά σηµεία στη µεθοδολογία Έλεγχος ορθότητας στοιχείων υσκολίες κατά τη συλλογή στοιχείων GBAORD Επόµενα βήµατα Σχεδιασµός επόµενων ερευνών Παράρτηµα 1: Ερωτηµατολόγιο Παράρτηµα 2: Φορείς (Υπουργεία / Περιφέρειες) που έλαβαν µέρος στην Έρευνα Παράρτηµα 3: Φορείς που χρηµατοδοτούνται για ΕΤΑ ανά Υπουργείο / Περιφέρεια 55 ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 1

3 1. Εισαγωγή Το Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης, λόγω της θεσµικής του συνάφειας µε το αντικείµενο και της επιχειρησιακής του ικανότητας, ανέλαβε µε απόφαση του Γενικού Γραµµατέα Έρευνας και Τεχνολογίας (ΦΕΚ/ 1359/Β/ : «Ανάθεση συλλογής και επεξεργασίας στατιστικών στοιχείων Έρευνας, Τεχνολογικής Ανάπτυξη και Καινοτοµίας στο Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης/ Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών») το έργο της συλλογής και επεξεργασίας των δεικτών ΕΤΑΚ στην Eurostat και τους διεθνείς οργανισµούς προς τους οποίους η Ελλάδα οφείλει σε τακτά διαστήµατα να αποστέλλει στοιχεία καθώς και τη δηµιουργία σύγχρονου συστήµατος συλλογής και επεξεργασίας, απαραίτητης προϋπόθεσης για την ικανοποίηση των απαιτήσεων που θέτουν οι κοινοτικοί µηχανισµοί. Το σύνολο των ενεργειών που απαιτούνται για την υλοποίηση του έργου αποτυπώνονται στο σχετικό Πλάνο Εργασιών (RDI Indicators Action Plan - Greece) το οποίο διαµορφώθηκε από το ΕΚΤ και έχει αποσταλεί στην Eurostat, την ΕΛΣΤΑΤ και τη ΓΓΕΤ και αποτελεί τη βάση αναφοράς. Στο πλάνο περιγράφονται τα στάδια υλοποίησης και επικαιροποιείται, όποτε κρίνεται αναγκαίο, σε συµφωνία µε τους παραπάνω φορείς. Σκοπός αυτής της έκθεσης είναι η συνοπτική τεκµηριωµένη παρουσίαση των ενεργειών και των κύριων µεθοδολογικών σηµείων της έρευνας που πραγµατοποιήθηκε από το ΕΚΤ για τη συλλογή των στατιστικών στοιχείων για την Κρατική Χρηµατοδότηση για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη / ΚΧΕΤΑ (Government Budget Appropriations or Outlays for Research and Development / GBAORD). Η έρευνα ξεκίνησε στις και αφορούσε τη συλλογή των στοιχείων ΚΧΕΤΑ για τα έτη 2008, 2009, 2010, 2011 και ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 2

4 2. Γενικά χαρακτηριστικά του δείκτη GBAORD (KXETA) Ο δείκτης GBAORD (ΚΧΕΤΑ) αποτυπώνει την κρατική υποστήριξη σε δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) ή διαφορετικά την προτεραιότητα που δίνουν οι κυβερνήσεις στη χρηµατοδότηση δραστηριοτήτων ΕΤΑ. Ο δείκτης GBAORD δεν καλύπτει µόνο την ΕΤΑ που χρηµατοδοτείται από το κράτος και διεξάγεται από φορείς του δηµοσίου, αλλά και τη χρηµατοδοτούµενη από το κράτος ΕΤΑ που διεξάγεται στους άλλους τοµείς της εθνικής οικονοµίας (π.χ. επιχειρήσεις, ιδιωτικά µη-κερδοσκοπικά ιδρύµατα, κ.λπ.) καθώς και στο εξωτερικό (συµπεριλαµβανοµένων των ευρωπαϊκών και διεθνών οργανισµών). Ο δείκτης GBAORD καλύπτει όλες τις πιστώσεις που προορίζονται για σκοπούς ΕΤΑ στους προϋπολογισµούς της κεντρικής κυβέρνησης και των περιφερειακών διοικήσεων - εφόσον η προσφορά των τελευταίων σε ΕΤΑ θεωρείται σηµαντική. Εποµένως ο δείκτης GBAORD αναφέρεται σε στοιχεία πιστώσεων (ή δηµόσιων δαπανών/πληρωµών) και όχι σε στοιχεία δαπανών των φορέων που εκτελούν δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Τα στοιχεία για τον δείκτη GBAORD συλλέγονται από τους φορείς που χρηµατοδοτούν δραστηριότητες ΕΤΑ (R&D funders). Τα στοιχεία για τα ποσά που δαπανώνται από τους φορείς εκτελεστές ΕΤΑ (R&D performers), είναι διαθέσιµα µε µεγαλύτερη χρονική καθυστέρηση από ότι τα προϋπολογιστικά στοιχεία του GBAORD και είναι πολύ πιθανόν να διαφέρουν από τα προϋπολογιστικά. Τα στοιχεία αυτά συλλέγονται µε διαφορετική έρευνα η οποία απευθύνεται στους φορείς υλοποίησης δραστηριοτήτων ETA (Τοµέας Μεταδευτεροβάθµιας και Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης / HES β) Κρατικός τοµέας / GOV, γ) Τοµέας Επιχειρήσεων /BES, δ) Τοµέας ιδιωτικών µη-κερδοσκοπικών ιδρυµάτων /PNP. Αποτελεί γενική παραδοχή ότι οι εκτιµήσεις βάσει των προϋπολογιστικών πιστώσεων που συλλέγονται από τους χρηµατοδότες, είναι λιγότερο ακριβείς από τα στοιχεία που βασίζονται στην υλοποίηση/εκτέλεση και συλλέγονται από τους εκτελεστές ΕTΑ. Ωστόσο, επειδή οι εκτιµήσεις αυτές προκύπτουν από τον προϋπολογισµό, έχουν τη δυνατότητα να συνδέονται µε θέµατα χάραξης πολιτικής µέσω της ταξινόµησης σε στόχους. Για τον ορισµό των στόχων, η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει υιοθετήσει την Ονοµατολογία για την Ανάλυση και τη Σύγκριση των Επιστηµονικών Προγραµµάτων και Προϋπολογισµών NABS (Nomenclature for the analysis and comparison of scientific programmes and budgets) η οποία µετά την αναθεώρηση του 2007 περιλαµβάνει 14 διακριτούς στόχους 1. ιευκρινίζεται ότι ο στόχος του 3% του ΑΕΠ για την έρευνα και ανάπτυξη της στρατηγικής EU2020, υπολογίζεται µε βάση τα στοιχεία των απανών για την ΕΤΑ (R&D Expenditures) όπως δηλώνονται από τους εκτελεστές ΕΤΑ ( s). Τα στοιχεία R&D Expenditures καλύπτουν τις δαπάνες για ΕΤΑ που πραγµατοποιούνται στο εσωτερικό της χώρας σε όλους τους τοµείς της εθνικής οικονοµίας ανεξαρτήτως της πηγής χρηµατοδότησης (η χρηµατοδότηση προς το εξωτερικό δεν καλύπτεται από αυτόν τον δείκτη). Αναλυτικότερα, οι στατιστικές αυτές καλύπτουν εκτός από την ΕΤΑ που υποστηρίζεται από κρατική χρηµατοδότηση, και την ΕΤΑ που χρηµατοδοτείται από ίδιους πόρους, από ευρωπαϊκή χρηµατοδότηση, από παροχή υπηρεσιών, ή άλλες µορφές χρηµατοδότησης. Επισηµαίνεται ότι η έρευνα για τη συλλογή των στατιστικών αυτών στοιχείων για το έτος 2011 (καθώς και παρελθόντων ετών) έχει ήδη ξεκινήσει και τα στοιχεία προβλέπεται να υποβληθούν στην Eurostat τον Ιούνιο Στο επόµενο διάγραµµα αποτυπώνονται οι δείκτες «GBAORD» και «απάνες ΕΤΑ»: 1 1. ιερεύνηση και εκµετάλλευση του γήινου περιβάλλοντος 2.Περιβάλλον 3.Εξερεύνηση και εκµετάλλευση του διαστήµατος 4.Μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και άλλες υποδοµές 5.Ενέργεια 6.Βιοµηχανική παραγωγή και τεχνολογία 7.Υγεία 8.Γεωργία 9.Εκπαίδευση 10.Πολιτισµός, ψυχαγωγία, θρησκεία και µέσα µαζικής ενηµέρωσης 11.Πολιτικά και κοινωνικά συστήµατα, δοµές και διαδικασίες 12. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από τους Γενικούς Προϋπολογισµούς/Ταµεία των Πανεπιστηµίων 13. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από άλλες πηγές πλην των Γενικών Προϋπολογισµών/Ταµείων των Παν/µίων 14.Άµυνα ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 3

5 ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 4

6 3. Κανονισµοί & Υποχρεώσεις των Κρατών Μελών της ΕΕ για την υποβολή του δείκτη GBAORD Κανονισµός 753/2004: Ισχύει µέχρι και τα στοιχεία του 2011 H υποχρεωτική υποβολή των στοιχείων GBAORD στην Eurostat καθορίζεται από τον Ευρωπαϊκό Κανονισµό 753/2004. Βάσει του Κανονισµού αυτού τα κράτη-µέλη είναι υποχρεωµένα να υποβάλλουν στοιχεία GBAORD σε δύο χρονικές στιγµές ως εξής: Κρατικές πιστώσεις για ΕΤΑ στον προσωρινό προϋπολογισµό (όπως εγκρίνεται από το Κοινοβούλιο στην αρχή του δηµοσιονοµικού έτους) οι οποίες πρέπει να υποβάλλονται εντός 6 µηνών από το τέλος του έτους αναφοράς (Τ+6) Κρατικές πιστώσεις για την ΕΤΑ στον τελικό προϋπολογισµό (αναθεωρηµένος προϋπολογισµός που εγκρίνεται κατά τη διάρκεια του δηµοσιονοµικού έτους) οι οποίες πρέπει να υποβάλλονται εντός 12 µηνών από το τέλος του έτους αναφοράς (Τ+12) Τα παραπάνω στοιχεία για τις πιστώσεις της κρατικής χρηµατοδότησης ETA οφείλουν να εξειδικεύονται και να υποβάλλονται στην Eurostat ανά κοινωνικοοικονοµικό στόχο NABS (Ονοµατολογία για την Ανάλυση και τη Σύγκριση των Προϋπολογισµών και των Επιστηµονικών Προγραµµάτων - Nomenclature for the analysis and comparison of scientific programmes and budgets). Νέος Κανονισµός 995/2012: ισχύει για τα στοιχεία του 2012 και εφεξής Ο Ευρωπαϊκός Κανονισµός 753/2004 που έως τώρα κάλυπτε τα στατιστικά για τον δείκτη GBAORD καθώς και τις απάνες και το Προσωπικό ΕΤΑ πρόσφατα αναθεωρήθηκε. Ο νέος Κανονισµός (995/2012), που ψηφίσθηκε στις 26/10/2012, καλύπτει την παραγωγή και ανάπτυξη όλων των κοινοτικών στατιστικών για την επιστήµη και τεχνολογία καθώς και τις στατιστικές για την καινοτοµία, τις οποίες έως τώρα κάλυπτε ο Κανονισµός 1450/2004. Το πρώτο έτος αναφοράς για το οποίο θα καταρτισθούν οι στατιστικές GBAORD, απάνες και Προσωπικό ΕΤΑ, και Καινοτοµία βάσει του καινούργιου Κανονισµού είναι το Οι αλλαγές που επιφέρει ο νέος Κανονισµός στον δείκτη GBAORD είναι οι ακόλουθες: Εκτός των στατιστικών στοιχείων που αναφέρονται στην προηγούµενη παράγραφο (κρατικές πιστώσεις για ΕΤΑ στον προσωρινό και στον τελικό προϋπολογισµό) προστέθηκε άλλη µια υποχρεωτική µεταβλητή: Εθνική δηµόσια χρηµατοδότηση σε διακρατικά συντονιζόµενη Ε&Α, η οποία πρέπει να υποβάλλεται εντός 12 µηνών από το τέλος του έτους αναφοράς (Τ+12). Τα στατιστικά αυτά αναλύονται περαιτέρω σε: o Εθνικές συνεισφορές σε διακρατικούς δηµόσιους φορείς Ε&Α o o Εθνικές συνεισφορές σε πανευρωπαϊκά δηµόσια προγράµµατα Ε&Α Εθνικές συνεισφορές σε διµερή ή πολυµερή δηµόσια προγράµµατα Ε&Α που αναπτύσσονται µεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών µελών (και µε υποψήφιες χώρες και χώρες της ΕΖΕΣ) Επίσης προστέθηκε η προαιρετική υποβολή της κατανοµής των Κρατικών πιστώσεων για την ΕΤΑ στον τελικό προϋπολογισµό σε «χρηµατοδότηση σχεδίων» (project funding) και σε «θεσµική χρηµατοδότηση» (institutional funding). Οι αλλαγές του αναθεωρηµένου Κανονισµού ελήφθησαν υπόψη στον σχεδιασµό της έρευνας και τη συλλογή των στοιχείων για τον δείκτη GBAORD, όπως περιγράφεται στις επόµενες παραγράφους. 4. Συνοπτική περιγραφή της κάλυψης του δείκτη GBAORD στην Ελλάδα Ο δείκτης GBAORD για την Ελλάδα καλύπτει την κρατική χρηµατοδότηση που διοχετεύεται για σκοπούς ΕΤΑ µέσω των Υπουργείων και των Περιφερειών σε όλους τους τοµείς της οικονοµίας στο εσωτερικό της χώρας καθώς και στο εξωτερικό (συνδροµές σε ευρωπαϊκούς και διεθνείς ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 5

7 ερευνητικούς οργανισµούς). Η κρατική χρηµατοδότηση αποτυπώνεται στα τρία σκέλη του κρατικού προϋπολογισµού: Τακτικό Προϋπολογισµό (ΤΠ), Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων (Π Ε) και Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς. Ο διαχωρισµός αυτός χρησιµοποιήθηκε και για τη συλλογή των στοιχείων. 5. ιεξαγωγή έρευνας Για τη συλλογή των στοιχείων GBAORD από τους φορείς χρηµατοδότησης ΕΤΑ (Υπουργεία και Περιφέρειες) διαµορφώθηκε ερωτηµατολόγιο (Παράρτηµα 1) το οποίο συλλέγει τα στοιχεία: Έτη 2008, 2009, 2010, 2011 και 2012 Έτος 2011 Φορείς που εκτελούν ΕΤΑ: κατάλογος φορέων που εποπτεύονται ή/και χρηµατοδοτούνται από το εκάστοτε Υπουργείο (ή Γραµµατεία ή Περιφέρεια) µαζί µε τους κωδικούς που περιγράφουν τη χρηµατοδότησή τους για δραστηριότητες ΕΤΑ από τον ΤΠ, το Π Ε και τους Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς. Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ ανά κοινωνικοοικονοµικό στόχο NABS: Πιστώσεις ξεχωριστά για ΤΠ, Π Ε και Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς ανά κοινωνικοοικονοµικό στόχο ως εξής: α) Πιστώσεις τελικώς διαµορφωθείσες για τα έτη 2008, 2009, 2010, β) Πιστώσεις προϋπολογισθείσες και πιστώσεις τελικώς διαµορφωθείσες για το 2011, γ) Πιστώσεις προϋπολογισθείσες για το Η συλλογή των στοιχείων γίνεται µε διακριτούς πίνακες για τον ΤΠ, το Π Ε και τους ΠΠ. Κρατική χρηµατοδότηση για διακρατικές συνεργασίες για σκοπούς ΕΤΑ προς: α) Ευρωπαϊκούς οργανισµούς που εκτελούν ΕΤΑ β) πανευρωπαϊκά προγράµµατα ΕΤΑ που υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) και γ) ιακρατικά προγράµµατα ΕΤΑ τη χρηµατοδότηση των οποίων έχουν αναλάβει από κοινού δύο ή περισσότερες χώρες µέλη της ΕΕ, ή χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) ή υποψήφιες χώρες Πρόσθετα στοιχεία: Μεθοδολογικά στοιχεία για να εντοπισθούν αποκλίσεις από τις οδηγίες Αξιολόγηση ερωτηµατολογίου και εκτίµηση χρόνου συµπλήρωσής του, προβλήµατα κ.λπ. Τα ερωτηµατολόγια εξειδικεύθηκαν ανά Υπουργείο προκειµένου να γίνει µε συστηµατικό τρόπο η συλλογή των στοιχείων, να εξασφαλιστεί η συνέχεια στη συλλογή τους στις επόµενες έρευνες αλλά και να διευκολυνθούν οι ερωτώµενοι στη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων. Συγκεκριµένα, για κάθε Υπουργείο και Περιφέρεια, έγινε σχετική προεργασία στα δηµοσιευµένα στοιχεία του κρατικού προϋπολογισµού (Τακτικός Προϋπολογισµός, Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων, Προσαρτηµένοι Προϋπολογισµοί) και εντοπίστηκαν σε συνεργασία µε το Υπουργείο Οικονοµικών, οι κωδικοί (ΚΑΕ) που περιγράφουν δραστηριότητες ΕΤΑ. Επίσης καταγράφηκε η δοµή του κάθε Υπουργείου καθώς και οι φορείς τους οποίους εποπτεύει. Με βάση τα παραπάνω στοιχεία, τα ερωτηµατολόγια προ-συµπληρώθηκαν για το κάθε Υπουργείο/Περιφέρεια µε α) τον κατάλογο των εποπτευόµενων φορέων που εντοπίσθηκαν ως πιθανοί εκτελεστές ΕΤΑ, β) παραδείγµατα κωδικών ΚΑΕ του κάθε Υπουργείου από τον κατάλογο που δόθηκε από το Υπ. Οικονοµικών, γ) συστάσεις και οδηγίες προς το κάθε Υπουργείο ξεχωριστά για την καταχώρηση των πιστώσεων στους κοινωνικοοικονοµικούς στόχους NABS. Προκειµένου να εντοπιστεί ο καθ ύλην αρµόδιος για τη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου, έγινε µελέτη της δοµής και του οργανογράµµατος του κάθε Υπουργείου έτσι ώστε να εντοπιστεί η καταρχήν αρµόδια υπηρεσία (συνήθως ιεύθυνση Οικονοµικών Υπηρεσιών). Τα ερωτηµατολόγια απευθύνονταν στους Γενικούς ιευθυντές/προϊσταµένους των Οικονοµικών Υπηρεσιών (ή σε ορισµένες περιπτώσεις των Γενικών ιευθύνσεων ιοικητικής Υποστήριξης) µε κοινοποίηση στους Γενικούς Γραµµατείς των Υπουργείων και αντιστοίχως στους Περιφερειάρχες. Κατά περίπτωση, και όπου κρίθηκε αναγκαίο, στάλθηκαν χωριστά ερωτηµατολόγια σε περισσότερες από µια Γενικές Γραµµατείες καθώς και στην Κεντρική Υπηρεσία συγκεκριµένων Υπουργείων (π.χ. Υπουργείο ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 6

8 Παιδείας Κεντρική Υπηρεσία, ΓΓΕΤ, ΓΓ Πολιτισµού). Συνολικά στάλθηκαν 41 ερωτηµατολόγια και ο αναλυτικός κατάλογος των αποδεκτών παρατίθεται στο Παράρτηµα 2. Τα ερωτηµατολόγια στάλθηκαν στις µε σχετική συνοδευτική επιστολή µέσω και σε ειδικές περιπτώσεις µε fax. Στη διάρκεια της έρευνας και προκειµένου να αυξηθεί η απόκριση, να διευκολυνθούν οι αρµόδιες υπηρεσίες στη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου και να διευκρινιστούν συγκεκριµένα ζητήµατα, έγιναν επιτόπου επισκέψεις / συναντήσεις εργασίας στα Υπουργεία. Οι συναντήσεις αυτές ήταν ιδιαίτερα χρήσιµες στις περιπτώσεις που έπρεπε να συνεργαστούν περισσότερες από µια υπηρεσίες ενός Υπουργείου για να συµπληρωθούν τα στοιχεία. Αναλυτικότερα, πραγµατοποιήθηκαν συναντήσεις µε υπευθύνους του Υπουργείου Υγείας, του Υπουργείου Παιδείας, Θρησκευµάτων, Πολιτισµού και Αθλητισµού και του Υπουργείου Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής. Περισσότερες από µια συναντήσεις απαιτήθηκαν µε τη Γραµµατεία Πολιτισµού και τη Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας. Εκτός από τις επισκέψεις, κατά το διάστηµα της συγκέντρωσης των στοιχείων πραγµατοποιήθηκαν πολλές τηλεφωνικές επαφές προκειµένου να δοθούν οδηγίες και διευκρινίσεις. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 7

9 6. Απόκριση Η απόκριση στην έρευνα είχε ως εξής: Α. Υπουργεία και Γενικές Γραµµατείες Υπουργείων Τα Υπουργεία και Γενικές Γραµµατείες Υπουργείων που χρηµατοδοτούν προγράµµατα ΕΤΑ ή / και φορείς που δραστηριοποιούνται σε ΕΤΑ και απέστειλαν στοιχεία είναι τα εξής: ΤΠ Π Ε ΠΠ Υπουργείο Υγείας Υπουργείο Εξωτερικών Υπουργείο Εσωτερικών Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίµων Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευµάτων, Πολιτισµού και Αθλητισµού Κεντρική Υπηρεσία Υπουργείου Γραµµατεία Πολιτισµού Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας Υπουργείο Εθνικής Άµυνας Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Υπουργείο ικαιοσύνης, ιαφάνειας και Ανθρώπινων ικαιωµάτων Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Γραµµατεία Περιβάλλοντος Γραµµατεία Ενέργειας Ειδική Γραµµατεία ασών Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων Κεντρική Υπηρεσία Υπουργείου Τοµέας Υποδοµών, Μεταφορών & ικτύων Τοµέας Βιοµηχανίας Γραµµατεία Καταναλωτή Υπουργείο Ναυτιλίας και Αιγαίου Γραµµατεία Ενηµέρωσης και Επικοινωνίας - Γραµµατεία Μέσων Ενηµέρωσης ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 8

10 Απάντησαν ότι ΕΝ χρηµατοδοτούν δράσεις ΕΤΑ τα παρακάτω Υπουργεία ή Γενικές Γραµµατείες Υπουργείων: Υπουργείο Μακεδονίας και Θράκης Υπουργείο Οικονοµικών Υπουργείο ιοικητικής Μεταρρύθµισης και Ηλεκτρονικής ιακυβέρνησης Ειδική Γραµµατεία Υδάτων / Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιµατικής Αλλαγής Υπουργείο ηµόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη Οι ακόλουθοι φορείς ΕΝ απάντησαν καθόλου στην έρευνα: Γραµµατεία Εµπορίου / Υπουργείο Ανάπτυξης, Ανταγωνιστικότητας, Υποδοµών, Μεταφορών και ικτύων Υπουργείο Τουρισµού Β. Περιφέρειες Οι Περιφέρειες που δήλωσαν ότι χρηµατοδοτούν προγράµµατα ΕΤΑ και/ή φορείς που δραστηριοποιούνται σε Ε&Α και που απέστειλαν στοιχεία είναι οι εξής: ΤΠ Π Ε Ανατολικής Μακεδονίας Θράκης Ηπείρου Στερεάς Ελλάδας Αττικής υτικής Ελλάδας Βορείου Αιγαίου Νότιου Αιγαίου Οι παρακάτω Περιφέρειες απάντησαν ότι ΕΝ χρηµατοδοτούν δράσεις Ε&Α. Κεντρικής Μακεδονίας* υτικής Μακεδονίας Θεσσαλίας Ιονίων Νήσων ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 9

11 Κρήτης* Πελοποννήσου *Από έλεγχο του ΕΚΤ εντοπίστηκαν έργα τα οποία χρηµατοδοτούνται από τις δύο Περιφέρειες και εξυπηρετούν θεµατικές προτεραιότητες ΕΤΑ. Τα στοιχεία χρηµατοδότησης των έργων αυτών ελήφθησαν υπόψη για τον υπολογισµό του δείκτη GBAORD. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 10

12 7. Ειδικά σηµεία στη µεθοδολογία Α. Στάδια προϋπολογισµού Όπως προαναφέρθηκε, βάσει των Ευρωπαϊκών Κανονισµών τα στοιχεία που πρέπει να υποβάλλουν τα Κράτη-Μέλη σχετικά µε τις πιστώσεις κρατικών προϋπολογισµών που διατίθενται στην Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (GBAORD) είναι τα ακόλουθα: Α. Κρατικές πιστώσεις για ΕΤΑ στον προσωρινό προϋπολογισµό (όπως εγκρίνεται από το Κοινοβούλιο στην αρχή του δηµοσιονοµικού έτους) Β. Κρατικές πιστώσεις για ΕΤΑ στον τελικό προϋπολογισµό (αναθεωρηµένος προϋπολογισµός που εγκρίνεται κατά τη διάρκεια του δηµοσιονοµικού έτους) Στη συνέχεια παρατίθεται απόσπασµα από το εγχειρίδιο Frascati σχετικά µε τα στάδια προϋπολογισµού από τα οποία πρέπει να αντλούνται τα στοιχεία A και Β: 478. Although details of the budgetary procedure vary from country to country, seven broad stages can be identified: i) Forecasts (estimates of funding before beginning of budget discussion). ii) Budget forecasts (preliminary figures as requested by ministries, especially for inter-ministerial discussions). iii) Budget proposal (figures presented to the parliament for the coming year). iv) Initial budget appropriations (figures as voted by the parliament for the coming year, including changes introduced in the parliamentary debate). v) Final budget appropriations (figures as voted by the parliament for the coming year, including additional votes during the year). vi) Obligations (money actually committed during the year). vii) Actual outlays (money paid out during the year) Stages i)-iv) describe the government s intentions. The data for budgetary year y should be available as soon as possible after the end of year y 1. It is suggested that the preliminary GBAORD data should be based on the first budget agreed between the government and the parliament, or stage iv). Some countries might even base their preliminary figures on stage iii). During the budgetary year, supplementary budgets may be voted, including increases, cuts and reallocations of R&D funding. These are reflected in stage v). Data should be available as soon as possible after the end of the budgetary year. It is suggested that the final GBAORD data should be based on final budget appropriations. Some countries may have to base their final figures on stages vi) or vii). Για τη συλλογή των στοιχείων και σε συνεργασία µε το Υπ. Οικονοµικών ( ιεύθυνση Οικονοµικών Υπηρεσιών, Γραµµατεία Υπουργείου Οικονοµικών), επιλέχθηκαν για τον προσδιορισµό του δείκτη Α οι Προϋπολογισθείσες πιστώσεις (στάδιο iv: Initial budget appropriations), και για τον προσδιορισµό του δείκτη Β οι Τελικώς διαµορφωθείσες πιστώσεις (στάδιο v: Final budget appropriations - figures as voted by the parliament for the coming year, including additional votes during the year). Λόγω της ιδιαιτερότητας της συλλογής των στοιχείων GBAORD στην παρούσα έρευνα (συλλογή στοιχείων από φορείς χρηµατοδότησης για 5 έτη ), κατά τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων απαιτήθηκε να δοθούν διευκρινήσεις σχετικά µε τις παραπάνω έννοιες, κυρίως για τα παρελθόντα έτη. Ήταν ιδιαίτερα δύσκολο στις υπηρεσίες των Υπουργείων να ανακτήσουν προϋπολογιστικά στοιχεία, ενώ ήταν πιο εύκολο να δώσουν στοιχεία τελικών πληρωµών ή δεσµεύσεων. Για τον λόγο αυτό σε αρκετές περιπτώσεις για τα παρελθόντα έτη δεν δόθηκαν Τελικώς διαµορφωθείσες πιστώσεις αλλά Πληρωµές. Το στοιχείο αυτό θα δηλωθεί στα µεταδεδοµένα που θα υποβληθούν στην Eurostat και θα συνοδεύουν τα στοιχεία GBAORD. Β. ιαχωρισµός πιστώσεων ΕΤΑ από άλλες δραστηριότητες Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 11

13 Η συλλογή στοιχείων για το Π Ε αφορούσε όλα τα προγράµµατα/ έργα µέσω των οποίων χρηµατοδοτούνται δραστηριότητες ETA από όλα τα Υπουργεία και τις Περιφέρειες και όχι µόνο αυτά που εντάσσονται στον κωδικό 970 (Έρευνα - Τεχνολογία) του Π Ε. Για τον σκοπό αυτό όλοι οι αποδέκτες του ερωτηµατολογίου κλήθηκαν να συµπληρώσουν ειδικό πίνακα µε στοιχεία για τη χρηµατοδότηση δραστηριοτήτων ΕΤΑ µέσω προγραµµάτων που περιλαµβάνονται στον Προϋπολογισµό ηµοσίων Επενδύσεων που διαχειρίζονται. Για την επιλογή των προγραµµάτων που χαρακτηρίζονται ως ΕΤΑ ακολουθήθηκαν οι βασικές αρχές που απορρέουν από τις πολιτικές για ΕΤΑ στη χώρα µας και εφαρµόζονται στα Επιχειρησιακά Προγράµµατα του Γ ΚΠΣ και του ΕΣΠΑ για τον χαρακτηρισµό των προγραµµάτων και τη σύνδεσή τους µε στόχους / θεµατικές προτεραιότητες Έρευνας και Τεχνολογίας. Στην κατεύθυνση αυτή, ως δραστηριότητες ΕΤΑ θεωρήθηκαν οι δραστηριότητες βασικής έρευνας, εφαρµοσµένης έρευνας και πειραµατικής ανάπτυξης σε όλο τον κύκλο ζωής τους (από τη χρηµατοδότηση εξοπλισµού και υποδοµών, την υλοποίηση της έρευνας έως τη δηµοσιοποίηση των αποτελεσµάτων) αλλά και ευρύτερες δραστηριότητες οι οποίες υποστηρίζουν και συµβάλλουν ουσιαστικά στην υλοποίηση δραστηριοτήτων ΕΤΑ (π.χ. δηµιουργία υποστηρικτικών µηχανισµών, ενθάρρυνση συµµετοχής επιχειρήσεων, δηµιουργία ειδικών υποδοµών και δικτύων, κ.λπ.). Για τον εντοπισµό των προγραµµάτων δόθηκαν οδηγίες από το ΕΚΤ στα Υπουργεία/Περιφέρειες ως προς τι είναι / τι δεν είναι ΕΤΑ. Σε ορισµένες περιπτώσεις (π.χ. ΓΓΕΤ) υποβλήθηκαν κατάλογοι µε προγράµµατα/έργα προκειµένου να κάνει το ΕΚΤ τον εντοπισµό των προγραµµάτων ΕΤΑ καθώς και τον προσδιορισµό των αντίστοιχων στόχων NABS. Ειδικά για τα προγράµµατα που διαχειρίζεται η ΓΓ Πολιτισµού, λόγω του γενικού χαρακτήρα των προγραµµάτων αυτών, ο προσδιορισµός των πιστώσεων για ΕΤΑ πραγµατοποιήθηκε µε την εφαρµογή συγκεκριµένων συντελεστών. Το ΕΚΤ πραγµατοποίησε έλεγχο των στοιχείων που διατέθηκαν µε βάση δηµοσιευµένα στοιχεία (π.χ. ενώ έχουν ζητηθεί περαιτέρω στοιχεία από το Ολοκληρωµένο Πληροφοριακό Σύστηµα /ΟΠΣ. Εφόσον κριθεί αναγκαίο, σε περιπτώσεις σηµαντικών αποκλίσεων τα στοιχεία GBAORD που θα υποβληθούν σε αυτή τη φάση στην Eurostat θα αναθεωρηθούν (revisions). Τακτικός Προϋπολογισµός Η συλλογή των στοιχείων για τον Τακτικό Προϋπολογισµό αναφέρεται κυρίως στη συλλογή των στοιχείων για την τακτική κρατική χρηµατοδότηση που λαµβάνουν φορείς που δραστηριοποιούνται σε ΕΤΑ. Όπως προαναφέρθηκε, το ΕΚΤ απέστειλε προσυµπληρωµένα ερωτηµατολόγια µε τους φορείς που εποπτεύονται από κάθε Υπουργείο και βάσει του σκοπού τους δραστηριοποιούνται σε ΕΤΑ. Ο προσδιορισµός των πιστώσεων που αντιστοιχούν σε ΕΤΑ έγινε µε βάση τον διαχωρισµό των φορέων σε αµιγώς ερευνητικούς φορείς και σε φορείς που δραστηριοποιούνται εν µέρει σε ΕΤΑ. Για τους αµιγώς ερευνητικούς φορείς (π.χ. όλοι οι ερευνητικοί φορείς που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ) θεωρήθηκε ότι το 100% της χρηµατοδότησης που λαµβάνουν από τον Τακτικό Προϋπολογισµό αναλογεί σε ΕΤΑ Για τους φορείς που δραστηριοποιούνται εν µέρει σε ΕΤΑ, ο επιµερισµός των πιστώσεων ΕΤΑ από το σύνολο των πιστώσεων πραγµατοποιήθηκε µε την εφαρµογή συντελεστών που ορίσθηκαν από τις ιευθύνσεις των Υπουργείων (π.χ. ΓΓ Πολιτισµού). Ειδικότερα για τα Πανεπιστήµια και τα ΤΕΙ εφαρµόστηκαν συντελεστές µε βάση τα αποτελέσµατα µελετών που είχαν εκπονηθεί για λογαριασµό της ΓΓΕΤ (Πανεπιστήµια Ιούνιος 2006 και ΤΕΙ Οκτώβριος 2008). Σχετικά µε τον προσδιορισµό των συντελεστών οι οποίοι εφαρµόζονται στις πιστώσεις φορέων που δραστηριοποιούνται εν µέρει σε ΕΤΑ, έχει προβλεφθεί σχετική ερώτηση στο ερωτηµατολόγιο που απευθύνεται στους εκτελεστές ΕΤΑ και αφορά τις δαπάνες των φορέων και το προσωπικό που απασχολούν σε ΕΤΑ. Τα αποτελέσµατα της έρευνας αυτής θα χρησιµοποιηθούν µελλοντικά για τον ακριβέστερο διαχωρισµό των πιστώσεων ΕΤΑ για τις ανάγκες του GBAORD. Εφόσον κριθεί αναγκαίο, σε περιπτώσεις σηµαντικών αποκλίσεων, οι συντελεστές που θα δηλώσουν οι φορείς θα χρησιµοποιηθούν προκειµένου να αναθεωρηθούν τα στοιχεία GBAORD (revisions) για τα έτη που θα υποβληθούν σε αυτή τη φάση στη Eurostat. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 12

14 Επιπλέον των ανωτέρω, επισηµαίνεται ότι στις περισσότερες περιπτώσεις υπήρξαν ερωτήµατα από τους υπευθύνους για τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων σχετικά µε το είδος των δαπανών που καλύπτουν οι πιστώσεις για ΕΤΑ. Με βάση τις οδηγίες του εγχειριδίου Frascati, διευκρινίστηκε ότι οι πιστώσεις για µισθοδοσία, λειτουργικά ή άλλες µορφές χρηµατοδότης (π.χ. επιχορηγήσεις) προς φορείς που δραστηριοποιούνται σε ΕΤΑ πρέπει να συµπεριλαµβάνονται στο δείκτη GBAORD. Τέλος, υπήρξαν περιπτώσεις όπου Υπουργεία/Περιφέρειες (π.χ. Υπουργείο Υγείας, Υπουργείο Εθνικής Άµυνας, ορισµένες Περιφέρειες) χρηµατοδοτούν ΕΤΑ µέσω του Τακτικού Προϋπολογισµού µε τη µορφή προγραµµάτων. Στις περιπτώσεις αυτές ακολουθήθηκε η προσέγγιση που ακολουθείται για το Π Ε, δηλ. εντοπισµός ΕΤΑ βάσει του σκοπού του προγράµµατος/έργου. Για τους Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς ακολουθείται µια από τις δύο προσεγγίσεις (βάσει σκοπού φορέα ή προγράµµατος) ανάλογα µε την περίπτωση. Στο Παράρτηµα 3 παρατίθεται κατάλογος µε τους φορείς που χρηµατοδοτούνται για δραστηριότητες ΕΤΑ µέσω του Τακτικού Προϋπολογισµού, του Προγράµµατος ηµοσίων Επενδύσεων και των Προσαρτηµένων Προϋπολογισµών. Ο κατάλογος αυτός διαµορφώθηκε µε βάση τα στοιχεία που έδωσαν οι φορείς χρηµατοδότησης (Υπουργεία/Περιφέρειες). Γ. Κατανοµή σε στόχους NABS Όπως προαναφέρθηκε, τα στοιχεία για το δείκτη GBAORD υποβάλλονται στην Eurostat µε ανάλυση στους 14 κοινωνικοοικονοµικούς στόχους NABS) 2. Η ανάλυση σε στόχους NABS πραγµατοποιήθηκε ως ακολούθως: Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων Οι πιστώσεις του Π Ε σε στόχους NABS κατανέµονται βάσει του στόχου που εξυπηρετεί το εκάστοτε πρόγραµµα/έργο. Επισηµαίνεται ότι προτεραιότητα έχει ο ευρύτερος στόχος (purpose or primary objective) και όχι το περιεχόµενο (content) του προγράµµατος (Frascati Manual, ) Η κατανοµή πραγµατοποιήθηκε από τις ιευθύνσεις των Υπουργείων/Περιφερειών και στη συνέχεια ελέγχθηκε, όπου ήταν δυνατό, από το προσωπικό του ΕΚΤ στη βάση δηµοσιευµένων στοιχείων που υπάρχουν διαθέσιµα ανά έργο (π.χ. δηµοσιευµένα στοιχεία προόδου Επιχειρησιακών Προγραµµάτων ΕΣΠΑ κ.λπ.). Ειδικά όσον αφορά το Π Ε της ΓΓΕΤ, η κατανοµή σε στόχους NABS έγινε από το ΕΚΤ. Ειδικότερα, µε βάση τα στοιχεία που δόθηκαν από τις οικονοµικές υπηρεσίες της ΓΓΕΤ, αφαιρέθηκαν οι µη-ε&α πιστώσεις (π.χ. ΦΠΑ, διοικητική υποστήριξη ΓΓΕΤ) και στη συνέχεια η κατανοµή σε στόχους πραγµατοποιήθηκε ανά κωδικό ΣΑΕ (Συλλογική Απόφαση Έργου) χρησιµοποιώντας συµπληρωµατικά στοιχεία από τη βάση έργων του Γ ΚΠΣ που επίσης δόθηκε από τη ΓΓΕΤ, δηµοσιευµένα στοιχεία αξιολογήσεων και µε αναζήτηση στο internet για τον σκοπό επιµέρους έργων. Για συγκεκριµένα θέµατα και όπου κρίθηκε αναγκαίο, έγινε περαιτέρω επικοινωνία και διερεύνηση µε προσωπικό της ΓΓΕΤ (matching funds, διεθνείς συνεργασίες κ.α.). Τακτικός Προϋπολογισµός Οι πιστώσεις του Τακτικού Προϋπολογισµού κατανέµονται σε στόχους NABS βάσει του γενικού σκοπού του φορέα που λαµβάνει τη χρηµατοδότηση. Οι κατανοµές πραγµατοποιήθηκαν από τις ιευθύνσεις των Υπουργείων και στη συνέχεια ελέγχθηκε, όπου ήταν δυνατό, από το προσωπικό του ΕΚΤ στη βάση δηµοσιευµένων στοιχείων (π.χ. website φορέα, νοµικά έγγραφα ίδρυσης, καταστατικό, κτλ). Σε ειδικές περιπτώσεις στις οποίες δεν ήταν ούτε στα Υπουργεία γνωστός ο γενικότερος σκοπός των φορέων που εποπτεύουν, χρειάστηκε να έρθουν σε επικοινωνία µε τους φορείς τους ιερεύνηση και εκµετάλλευση του γήινου περιβάλλοντος 2.Περιβάλλον 3.Εξερεύνηση και εκµετάλλευση του διαστήµατος 4.Μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και άλλες υποδοµές 5.Ενέργεια 6.Βιοµηχανική παραγωγή και τεχνολογία 7.Υγεία 8.Γεωργία 9.Εκπαίδευση 10.Πολιτισµός, ψυχαγωγία, θρησκεία και µέσα µαζικής ενηµέρωσης 11.Πολιτικά και κοινωνικά συστήµατα, δοµές και διαδικασίες 12. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από τους Γενικούς Προϋπολογισµούς/Ταµεία των Πανεπιστηµίων 13. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από άλλες πηγές πλην των Γενικών Προϋπολογισµών/Ταµείων των Παν/µίων 14.Άµυνα ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 13

15 Ειδικά όσον αφορά τους ερευνητικούς φορείς/κέντρα που εποπτεύονται από τη ΓΓΕΤ, οι οποίοι είναι συνήθως πολυθεµατικοί και περιλαµβάνουν Ινστιτούτα που δραστηριοποιούνται σε περισσότερες από µια επιστηµονικές περιοχές / στόχους NABS, κρίθηκε αναγκαίο, να κάνουν τα ίδια τα ΕΚ την κατανοµή στους στόχους NABS. Η διακίνηση των σχετικών ερωτηµατολογίων έγινε µέσω της αρµόδιας διεύθυνσης της ΓΓΕΤ. Με εξαίρεση το Κ.Α.Π.Ε, στο ερώτηµα αυτό ανταποκρίθηκαν όλοι οι φορείς 3. Επισηµαίνεται ότι όλοι οι κρατικοί φορείς που έχουν εντοπισθεί ότι δραστηριοποιούνται (µερικώς ή πλήρως) σε ΕΤΑ (συµπεριλαµβάνονται και τα ΕΚ της ΓΓΕΤ) θα ερωτηθούν για την κατανοµή των ΕΤΑ δαπανών τους στους στόχους NABS στα πλαίσια της έρευνας που θα πραγµατοποιηθεί τους επόµενους µήνες για το προσωπικό και τις δαπάνες ΕΤΑ. Βάσει των απαντήσεων και εφόσον εντοπισθούν σηµαντικές αποκλίσεις στον τρόπο που έγιναν οι κατανοµές στους στόχους, τα στοιχεία του GBAORD ενδέχεται να αναθεωρηθούν (revisions).. Ευρωπαϊκή χρηµατοδότηση Σχετικά µε την συµπερίληψη της ευρωπαϊκής χρηµατοδότησης στα στοιχεία για τον υπολογισµό του δείκτη GBAORD οι επίσηµες οδηγίες αναφέρουν: only the national co-financing part has to be included in the GBAORD figures when considering the R&D projects funded partly by the EU funds (Decision of the STI Working Group meeting of November 2008, Eurostat) και GBAORD clearly includes all outlays to be met from taxation or other government revenue within the budget (Frascati Manual, 487). Όπως έχει αναφερθεί, στον υπολογισµό του ελληνικού GBAORD έχουν συµπεριληφθεί πιστώσεις µέσω του Τακτικού Προϋπολογισµού, του Π Ε καθώς και των Προσαρτηµένων Προϋπολογισµών που ψηφίζονται στον Κρατικό Προϋπολογισµό. Το µεγαλύτερο µέρος των εσόδων του Π Ε, σύµφωνα µε δηµοσιευµένη πληροφορία του Υπουργείου Οικονοµικών, προέρχεται από επιχορηγήσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης ΕΤΠΑ, Ταµείο Συνοχής, Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταµείο ΕΚΤ, Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταµείο Αγροτικής Ανάπτυξης - ΕΓΤΑΑ, κτλ) για την κάλυψη των συγχρηµατοδοτούµενων έργων (ΕΣΠΑ, ΠΑΑ Πρόγραµµα Αγροτικής Ανάπτυξης, κ.λπ.). Με τον τρόπο αυτό, οι πιστώσεις του Π Ε για τη χρηµατοδότηση των έργων που υλοποιούνται µε συγχρηµατοδότηση της ΕΕ περιλαµβάνουν όχι µόνο την εθνική αλλά και την κοινοτική συνδροµή, η οποία εντάσσεται στον Κρατικό Προϋπολογισµό και θεωρείται αναπόσπαστο κοµµάτι κρατικής χρηµατοδότησης. Για το λόγο αυτό στον υπολογισµό του δείκτη GBAORD ελήφθη υπόψη το σύνολο των πιστώσεων, εθνική και κοινοτική χρηµατοδότηση. Η προσέγγιση αυτή είναι σε συµφωνία µε την προσέγγιση που ακολουθούσε η ΓΓΕΤ παλαιότερα σχετικά µε τα ιαρθρωτικά Ταµεία και θα δηλωθεί στα µεταδεδοµένα του GBAORD. Αντίστοιχες προσεγγίσεις ακολουθούν και η Εσθονία, η Λιθουανία, η Πολωνία, η Πορτογαλία και κατά περίπτωση η Ιταλία και η Σουηδία. Η Μάλτα ακολουθούσε παρόµοια προσέγγιση έως το 2011, οπότε και έλαβε χρηµατοδότηση προκειµένου να αποµονώσει την ευρωπαϊκή χρηµατοδότηση από το δείκτη του GBAORD. 8. Έλεγχος ορθότητας στοιχείων Ο έλεγχος της ορθότητας των στοιχείων (data validation) που υπέβαλαν τα Υπουργεία/Περιφέρειες έγινε ως εξής: Τηλεφωνική επικοινωνία 3 Αθηνά Ερευνητικό Κέντρο Καινοτοµίας στις Τεχνολογίες της Πληροφορίας, των Επικοινωνιών και της Γνώσης, Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών (Ε.Α.Α), Εθνικό Ίδρυµα Ερευνών (Ε.Ι.Ε), Εθνικό Κέντρο Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Ε.Κ.Ε.Τ.Α), Εθνικό Κέντρο Έρευνας Φυσικών Επιστηµών ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ, Εθνικό Κέντρο Κοινωνικών Ερευνών (Ε.Κ.Κ.Ε), Ελληνικό Ινστιτούτο ΠΑΣΤΕΡ (Ε.Ι.Π), Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛ.ΚΕ.ΘΕ), Ερευνητικό Κέντρο Βιοϊατρικών Επιστηµών (Ε.ΚΕ.Β.Ε) «ΑΛΕΞΑΝ ΡΟΣ ΦΛΕΜΙΝΓΚ», Ίδρυµα Τεχνολογίας και Έρευνας (Ι.Τ.Ε), Κέντρο Ανανεώσιµων Πηγών Ενέργειας (Κ.Α.Π.Ε), Κέντρο Έρευνας Τεχνολογίας & Ανάπτυξης Θεσσαλίας (Κ.Ε.ΤΕ.Α.Θ), Εθνικό ίκτυο Έρευνας & Τεχνολογίας (Ε..Ε.Τ) ΑΕ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 14

16 Κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας των στοιχείων πραγµατοποιήθηκαν τηλεφωνικές επαφές µε τους υπευθύνους για τη συµπλήρωση των ερωτηµατολογίων προκειµένου να επιβεβαιωθούν ποσά που δεν ήταν ευανάγνωστα (σε περιπτώσεις υποβολής χειρόγραφων ερωτηµατολογίων µέσω fax), να διευκρινιστούν λεπτοµέρειες της προσέγγισης/µεθοδολογίας που ακολούθησε το κάθε Υπουργείο, να δοθούν επισηµάνσεις/ζητηθούν διορθώσεις ως προς τις κατανοµές στους στόχους NABS, να ζητηθούν συµπληρωµατικά στοιχεία κυρίως για την κάλυψη της µισθοδοσίας και των λειτουργικών δαπανών, κ.λπ. ιασταύρωση στοιχείων µε δηµοσιευµένα στοιχεία του Υπουργείου Οικονοµικών ή άλλων επίσηµων πηγών (π.χ. ) Στο βαθµό που το επέτρεπε η ανάλυση µε την οποία δηµοσιεύονται στοιχεία προϋπολογισµών από επίσηµες πηγές, πραγµατοποιήθηκε διασταύρωση των στοιχείων αυτών µε τα στοιχεία που συλλέχθηκαν από τα Υπουργεία/Περιφέρειες. Συµπληρωµατικά ζητήθηκαν αναλυτικότερα στοιχεία από τους παρακάτω φορείς: Γενικό Λογιστήριο του Κράτους / Υπουργείο Οικονοµικών: α) στοιχεία Τακτικού Προϋπολογισµού ανά (ερευνητικό) φορέα και β) στοιχεία Τακτικού Προϋπολογισµού ανά ΚΑΕ (Κωδικό Αριθµό Εξόδων). Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία διευκρινίστηκε ότι υπάρχουν διαθέσιµα µόνο τα στοιχεία που αφορούν το σηµείο β) τα οποία και θα αποσταλούν στο ΕΚΤ. Ειδική Υπηρεσία Ολοκληρωµένου Πληροφοριακού Συστήµατος /ΟΠΣ: α) χρηµατοδοτικό σχήµα έργων για τα έργα που χρηµατοδοτούνται / χρηµατοδοτήθηκαν στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ και του Γ ΚΠΣ και εντάσσονται µε βάση ανάλυση του ΕΚΤ σε θεµατικές προτεραιότητες, που συνδέονται µε δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης. Τα στοιχεία αυτά θα ληφθούν υπόψη για µελλοντικούς ελέγχους. Συµπληρωµατικά των παραπάνω προσεγγίσεων για τον έλεγχο των στοιχείων του GBAORD, προβλέπεται να γίνουν συγκρίσεις και µε τα στοιχεία που θα προκύψουν από την έρευνα για τις δαπάνες και το προσωπικό ΕΤΑ και η οποία προβλέπεται να ολοκληρωθεί έως τον Απρίλιο Συγκεκριµένα µπορεί να γίνει σύγκριση ανάµεσα στο GBAORD και τη µεταβλητή απάνες για Ε&Α µε πηγή χρηµατοδότησης τον Κρατικό Τοµέα. Ωστόσο, κατά τη σύγκριση των δύο δεικτών αυτών θα ληφθούν υπόψη οι παρακάτω µεθοδολογικές διαφορές στον υπολογισµό τους: Τα στοιχεία του GBAORD είναι προϋπολογιστικά ενώ τα στοιχεία δαπανών αναφέρονται σε πραγµατοποιηθείσες δαπάνες των φορέων που δραστηριοποιούνται σε ΕΤΑ. Τα στοιχεία του GBAORD συλλέγονται από τους χρηµατοδότες ΕΤΑ (R&D funders) ενώ τα στοιχεία των δαπανών από τους εκτελεστές ΕΤΑ (R&D performers). Ακόµα και σε περιπτώσεις που ο χρηµατοδότης δηλώσει πληρωµές, υπάρχουν περιπτώσεις αποκλίσεων µε τις χρηµατοδοτούµενες από το κράτος δαπάνες του εκτελεστή (π.χ. ταµειακά υπόλοιπα). Ακόµα και εάν το έτος αναφοράς είναι το ίδιο (π.χ. 2011), υπάρχει χρονική υστέρηση στη συλλογή των στοιχείων για τους δύο δείκτες. Ο δείκτης GBAORD περιλαµβάνει και την ΕΤΑ που χρηµατοδοτείται από το κράτος αλλά διεξάγεται στο εξωτερικό, ενώ ο δείκτης των δαπανών ΕΤΑ καλύπτει αποκλειστικά την ΕΤΑ που υλοποιείται σε εγκαταστάσεις φορέων που βρίσκονται στο εσωτερικό της χώρας. 9. υσκολίες κατά τη συλλογή στοιχείων GBAORD Αναφορικά µε τις δυσκολίες που έχει η έρευνα στις χώρες µέλη της ΕΕ για τη συλλογή στοιχείων για τον υπολογισµό του GBAORD, η Eurostat έχει εντοπίσει ότι οι πιο συχνές δυσκολίες αφορούν τα παρακάτω: περιορισµένοι διαθέσιµοι πόροι (resources) για τη συλλογή των στοιχείων, δυσκολίες στον εντοπισµό στοιχείων ΕΤΑ σε προϋπολογιστικά στοιχεία που συχνά έχει «υποκειµενικό» χαρακτήρα ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 15

17 αλλαγές στις δοµές του κράτους (συγχωνεύσεις υπουργείων, δηµιουργία νέων υπουργείων), δυσκολίες στις εκτιµήσεις που γίνονται προκειµένου να κατανεµηθούν οι πιστώσεις στους στόχους NABS. Πέρα από τα παραπάνω, το ΕΚΤ αντιµετώπισε επιπλέον: τις µεγάλες αλλαγές που έχουν γίνει την τελευταία πενταετία στη δηµόσια διοίκηση µε συγχωνεύσεις υπουργείων, συγχωνεύσεις και καταργήσεις φορέων/οργανισµών την έλλειψη οργανωµένης πληροφορίας για τα οικονοµικά στοιχεία και µηχανοργάνωσης / πληροφοριακών συστηµάτων δυσκολίες στην κατανόηση των όρων ΕΤΑ καθώς πολλοί από τους αρµόδιους αντιµετώπιζαν για πρώτη φορά τέτοια ζητήµατα, την άρνηση ορισµένων Υπουργείων να αναλάβουν κεντρικά τη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου µεταθέτοντας την ευθύνη στους εποπτευόµενους φορείς, δυσκολίες στο συντονισµό διαφορετικών Υπηρεσιών εντός Υπουργείων προκειµένου να επιστραφεί στο ΕΚΤ ένα κοινό για όλες τις υπηρεσίες ερωτηµατολόγιο, δυσκολίες στον εντοπισµό των αρµόδιων ατόµων σε κάθε υπουργείο για τη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου. 10. Επόµενα βήµατα Σχεδιασµός επόµενων ερευνών Παρούσα έρευνα Οι επόµενες ενέργειες για την ολοκλήρωση της παρούσας έρευνας για τη συλλογή των στοιχείων GBAORD για τα έτη 2008, 2009, 2010, 2011 (τελικά στοιχεία) και 2012 (προσωρινά στοιχεία) είναι: Υποβολή στοιχείων στην Eurostat µέσω του edamis έως Υποβολή µεταδεδοµένων στην Eurostat έως Υποβολή έκθεσης ποιότητας (quality report) στην Eurostat έως την (µαζί µε την υποβολή των εκθέσεων ποιότητας για τα στατιστικά για τις δαπάνες και το προσωπικό Ε&Α) Συµµόρφωση µε απαιτήσεις του νέου Κανονισµού 995/2012 Οι δύο νέες απαιτήσεις που θέτει ο νέος Κανονισµός 995/2012 θα υλοποιηθούν ως ακολούθως: Εθνική δηµόσια χρηµατοδότηση σε διακρατικά συντονιζόµενη Ε&Α, η οποία πρέπει να υποβάλλεται εντός 12 µηνών από το τέλος του έτους αναφοράς (Τ+12). Ήδη έχουν συλλεχθεί τα στοιχεία για το έτος 2011 και θα υποβληθούν στην Eurostat παρότι η υποβολή τους για το έτος αυτό είναι προαιρετική. Τα στατιστικά που θα υποβληθούν αναλύονται περαιτέρω σε: o o o Εθνικές συνεισφορές σε διακρατικούς δηµόσιους φορείς Ε&Α Εθνικές συνεισφορές σε πανευρωπαϊκά δηµόσια προγράµµατα Ε&Α Εθνικές συνεισφορές σε διµερή ή πολυµερή δηµόσια προγράµµατα Ε&Α που αναπτύσσονται µεταξύ των κυβερνήσεων των κρατών µελών (και µε υποψήφιες χώρες και χώρες της ΕΖΕΣ) ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 16

18 Κατανοµή των Κρατικών πιστώσεων για την ΕΤΑ στον τελικό προϋπολογισµό σε «χρηµατοδότηση σχεδίων» (project funding) και σε «θεσµική χρηµατοδότηση» (institutional funding). Τα ερωτηµατολόγια για τη συλλογή στοιχείων GBAORD περιλαµβάνουν διακριτούς πίνακες για τα τρία σκέλη του κρατικού προϋπολογισµού: Τακτικό Προϋπολογισµό (ΤΠ), Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων (Π Ε) και Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς. Ο διαχωρισµός αυτός θα αποτελέσει τη βάση για την κατανοµή των πιστώσεων σε «χρηµατοδότηση σχεδίων» (project funding) και σε «θεσµική χρηµατοδότηση» (institutional funding), δεδοµένου ότι εκτός λίγων περιπτώσεων το Π Ε χρησιµοποιείται κυρίως για τη χρηµατοδότηση σχεδίων / προγραµµάτων και ο Τακτικός Προϋπολογισµός για τη χρηµατοδότηση φορέων. Σχεδιασµός επόµενων ερευνών Με βάση τη µέχρι σήµερα εµπειρία και τα χρονοδιαγράµµατα υποβολής των στοιχείων GBAORD στην Eurostat προτείνεται η διεξαγωγή της έρευνας µια φορά το έτος ακολουθώντας το χρονοδιάγραµµα που φαίνεται παρακάτω. Με την έρευνα θα συλλέγονται για το έτος που έχει κλείσει (Τ-1) οι τελικώς διαµορφωθείσες πιστώσεις, ενώ για το τρέχον έτος (Τ) οι προϋπολογισθείσες πιστώσεις. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 17

19 ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 18

20 11. Παράρτηµα 1: Ερωτηµατολόγιο ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 19

21 ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ή ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑ. ΘΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΝΕΤΑΙ ΑΝΤΙΣΤΟΙΧΑ ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 20

22 Πληροφορίες για τη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου: Τµήµα Στρατηγικής και Ανάπτυξης ΕΚΤ Τώνια Ιεροµνήµων τηλ: Μαρία Σαµαρά τηλ: Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο της πράξης µε τίτλο «Εθνικό Πληροφοριακό Σύστηµα Έρευνας και Τεχνολογίας/Κοινωνικά ίκτυα Περιεχόµενο Παραγόµενο από Χρήστες», κωδικό ( και δικαιούχο το Εθνικό Κέντρο Τεκµηρίωσης, µε τη συγχρηµατοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης - Ευρωπαϊκό Ταµείο Περιφερειακής Ανάπτυξης (Επιχειρησιακό Πρόγραµµα "Ψηφιακή Σύγκλιση" - ΕΣΠΑ). ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 21

23 Η υποχρεωτική και συστηματική συλλογή στατιστικών στοιχείων που αφορούν την Έρευνα, την Τεχνολογική Ανάπτυξη και την Καινοτομία και η αποστολή τους στην Eurostat εντάσσεται στις δεσµεύσεις των χωρών µελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η σχετική απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συµβουλίου έχει αριθµό 1608/2003/ΕΚ 4 και το πλαίσιο υλοποίησής της διέπεται από τους Κανονισµούς 753/ και 1450/ Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, µε θεσµικό ρόλο στη συγκέντρωση, τεκµηρίωση και διάθεση επιστηµονικού και τεχνολογικού περιεχοµένου ( υλοποιεί µετά από απόφαση (ΦΕΚ 1359/Β/ ) της ς Γραµµατείας Έρευνας και Τεχνολογίας, αρµόδιου φορέα για την υποβολή των εν λόγω στατιστικών από την Ελλάδα, το έργο της συλλογής και επεξεργασίας των ακόλουθων στοιχείων: Α. Στατιστικές σχετικά µε τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισµού που διατίθενται για τη χρηµατοδότηση δραστηριοτήτων Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (Κρατική Χρηµατοδότηση Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης - ΚΧΕΤΑ) Β. Στατιστικές για τις δαπάνες και το προσωπικό σε δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ). Γ. Στατιστικές για την καινοτοµία στις επιχειρήσεις Το παρόν ερωτηµατολόγιο αφορά τα στατιστικά στοιχεία του πεδίου Α σχετικά µε τα κονδύλια του κρατικού προϋπολογισµού που διατίθενται για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη και απευθύνεται σε φορείς χρηµατοδότησης τέτοιων δραστηριοτήτων. Απώτερος σκοπός της συλλογής προϋπολογιστικών στοιχείων είναι η αποτύπωση των εθνικών πολιτικών που εφαρµόζονται για την προαγωγή της έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης. Τα στοιχεία για τις δαπάνες που τελικά αναλώνονται σε δραστηριότητες έρευνας και τεχνολογικής ανάπτυξης αποτελούν αντικείµενο του πεδίου Β και θα συλλεχθούν µε διαφορετικό ερωτηµατολόγιο το οποίο θα απευθύνεται στους φορείς υλοποίησης τέτοιων δραστηριοτήτων (Ερευνητικά Κέντρα, Πανεπιστήµια, Ινστιτούτα κ.λπ.). Βάσει του Ν. 3832/2010 η παροχή των στοιχείων είναι ΥΠΟΧΡΕΩΤΙΚΗ. Το περιεχόµενο του ερωτηµατολογίου χρησιµοποιείται αποκλειστικά για στατιστικούς σκοπούς και τηρείται το ΑΠΟΡΡΗΤΟ των στοιχείων ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 22

24 Α ΜΕΡΟΣ Έννοιες & Οδηγίες Σκοπός αυτού του ερωτηµατολογίου είναι η συλλογή στοιχείων για την Κρατική Χρηµατοδότηση για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΚΧΕΤΑ) όπως αυτή αποτυπώνεται στον κρατικό προϋπολογισµό. Ο φορέας σας συγκαταλέγεται στους φορείς που χρηµατοδοτούν δραστηριότητες Έρευνας και Τεχνολογικής Ανάπτυξης (ΕΤΑ) µε κονδύλια του κρατικού προϋπολογισµού (Τακτικός Προϋπολογισµός, Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων, Προσαρτηµένοι Προϋπολογισµοί) και για το λόγο αυτό καλείστε να συµπληρώσετε το παρόν ερωτηµατολόγιο. Το ερωτηµατολόγιο καταγράφει την προϋπολογισθείσα κρατική χρηµατοδότηση για το φορέα σας ή για φορείς που χρηµατοδοτείτε για δραστηριότητες ΕΤΑ για τα έτη 2008, 2009, 2010 (πιστώσεις τελικώς διαµορφωθείσες), 2011 (πιστώσεις προϋπολογισθείσες και πιστώσεις τελικώς διαµορφωθείσες) και 2012 (πιστώσεις προϋπολογισθείσες). Εξαίρεση αποτελεί η Ενότητα 5 του ερωτηµατολογίου που αφορά στο έτος 2011 µόνο. Οι πιστώσεις αυτές συνδέονται µε τα αντίστοιχα στάδια του κρατικού προϋπολογισµού και ΕΝ αφορούν τις τελικές δαπάνες / αναλώσεις. Παρακαλούμε να συμπληρώσετε όλες τις ενότητες στο Μέρος Β του ερωτηματολογίου: Ενότητα 1: Στοιχεία του φορέα που χρηµατοδοτεί δραστηριότητες ΕΤΑ Ενότητα 2: Στοιχεία υπεύθυνου για τη συµπλήρωση του ερωτηµατολογίου Ενότητα 3: Φορείς που εκτελούν ΕΤΑ Ενότητα 4: Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ ανά κοινωνικοοικονοµικό στόχο Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ µέσω του Τακτικού Προϋπολογισµού Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ µέσω του Προγράµµατος ηµοσίων Επενδύσεων Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ µέσω Προσαρτηµένων Προϋπολογισµών Ενότητα 5: Κρατική χρηµατοδότηση για διακρατικές συνεργασίες για σκοπούς ΕΤΑ προς: Ευρωπαϊκούς οργανισµούς που εκτελούν ΕΤΑ Πανευρωπαϊκά προγράµµατα ΕΤΑ που υποστηρίζονται από την Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ιακρατικά προγράµµατα ΕΤΑ τη χρηµατοδότηση των οποίων έχουν αναλάβει από κοινού δύο ή περισσότερες χώρες µέλη της ΕΕ, ή χώρες της Ευρωπαϊκής Ζώνης Ελευθέρων Συναλλαγών (ΕΖΕΣ) ή υποψήφιες χώρες Ενότητα 6: Επισηµάνσεις και σχόλια Παρακαλούµε να ακολουθήσετε τις οδηγίες που παρουσιάζονται στη συνέχεια προκειµένου τα στοιχεία που θα συγκεντρωθούν από όλους τους φορείς που χρηµατοδοτούν δραστηριότητες ΕΤΑ να είναι συγκρίσιµα. Στην περίπτωση που υπάρχουν τυχόν αποκλίσεις, παρακαλούµε να τις δηλώσετε στην Ενότητα 6. Επίσης, στα Παραρτήµατα του ερωτηµατολογίου θα βρείτε σχετικό επεξηγηµατικό υλικό που θα σας βοηθήσει στη συµπλήρωσή του. ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 23

25 Τι είναι Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΕΤΑ) Σύµφωνα µε το εγχειρίδιο Frascati 8 που ακολουθείται στην παραγωγή στατιστικών ΕΤΑ, η Έρευνα και η Τεχνολογική Ανάπτυξη (ΕΤΑ) περιλαµβάνει τη δηµιουργική εργασία που αναλαµβάνεται σε συστηµατική βάση προκειµένου να αυξηθεί το απόθεµα της γνώσης, συµπεριλαµβανοµένης της γνώσης του ατόµου, του πολιτισµού και της κοινωνίας, και της χρήσης αυτού του αποθέµατος της γνώσης για την επινόηση νέων εφαρµογών. Με τον όρο ΕΤΑ καλύπτονται τρεις δραστηριότητες: η βασική έρευνα, η εφαρµοσµένη έρευνα και η πειραµατική ανάπτυξη. Η βασική έρευνα είναι πειραµατική ή θεωρητική εργασία που αναλαµβάνεται κυρίως για την απόκτηση νέας γνώσης σχετικά µε τα βασικά αίτια φαινοµένων και παρατηρήσιµων γεγονότων, χωρίς να προβλέπεται άµεση πρακτική εφαρµογή ή χρήση. Η εφαρµοσµένη έρευνα είναι επίσης πρωτότυπη έρευνα που αναλαµβάνεται για την απόκτηση νέας γνώσης. Η εφαρµοσµένη έρευνα κατευθύνεται, όµως, κυρίως προς έναν συγκεκριµένο πρακτικό στόχο ή σκοπό. Η πειραµατική ανάπτυξη είναι συστηµατική εργασία, η οποία αντλεί την υπάρχουσα γνώση που έχει αποκτηθεί από την έρευνα ή/και από την πρακτική πείρα, και κατευθύνεται στην παραγωγή νέων υλικών, προϊόντων ή µέσων, στην εγκατάσταση νέων ή στην ουσιαστική βελτίωση των ήδη εγκατεστηµένων διαδικασιών, συστηµάτων και υπηρεσιών. ραστηριότητες ρουτίνας (π.χ. εβδοµαδιαίες εξετάσεις αίµατος για την παρακολούθηση της πορείας ενός ασθενή µεταχειρουργικά) δεν θεωρούνται ΕΤΑ. Αντιθέτως, µια µελέτη που περιλαµβάνει την ανάλυση δεδοµένων προκειµένου να υπάρξει επιστηµονική τεκµηρίωση για την καταλληλότητα µιας νέας ιατρικής µεθόδου σε σχέση µε άλλες παραδοσιακές είναι ΕΤΑ. Επιµέρους ενέργειες που γίνονται υποστηρικτικά στην υιοθέτηση καινοτοµιών στην ανάπτυξη λογισµικού (π.χ. αλλαγές σε δοµές αρχείων) δεν θεωρούνται ΕΤΑ εάν θεωρηθούν ως µεµονωµένες δραστηριότητες. Ωστόσο το µεγαλύτερο έργο στο οποίο εντάσσονται και το οποίο έχει το στοιχείο του νεωτερισµού είναι ΕΤΑ. Η επιχειρησιακή έρευνα ως συµβολή στη λήψη αποφάσεων (π.χ. προγραµµατισµός βέλτιστου συστήµατος διανοµής σε µια βιοµηχανική µονάδα), δεν θεωρείται ΕΤΑ. Ωστόσο η ανάπτυξη µαθηµατικού µοντέλου για την περιγραφή ενός τέτοιου προβλήµατος είναι ΕΤΑ. Έννοιες και οδηγίες για τη συμπλήρωση του ερωτηματολογίου Κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ (ΚΧΕΤΑ): Αναφέρεται στις πιστώσεις του κρατικού προϋπολογισµού για την υλοποίηση δραστηριοτήτων ΕΤΑ (βασική έρευνα, εφαρµοσµένη έρευνα και πειραµατική ανάπτυξη). Συγκεκριµένα η KXETA καλύπτει τη χρηµατοδότηση από τον Τακτικό Προϋπολογισµό (ΤΠ), το Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων (Π Ε) και τους Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς (ΠΠ). Άλλη χρηµατοδότηση που προέρχεται είτε από µη-κρατική ή από άλλη κρατική πηγή εκτός του κρατικού προϋπολογισµού (π.χ. Ίδρυµα Κρατικών Υποτροφιών) δεν πρέπει να συµπεριλαµβάνεται στην ΚΧΕΤΑ. Επίσης δεν συµπεριλαµβάνεται στην ΚΧΕΤΑ η χρηµατοδότηση η οποία καταβάλλεται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την υλοποίηση ευρωπαϊκών ερευνητικών έργων (π.χ. η ευρωπαϊκή συµµετοχή για την υλοποίηση έργων στα Προγράµµατα Πλαίσιο της ΕΕ). Αντίθετα συµπεριλαµβάνεται η ίδια συµµετοχή εφόσον χρηµατοδοτείται µέσω του κρατικού προϋπολογισµού. Φορείς εκτέλεσης ΕΤΑ: Η ΚΧΕΤΑ αφορά την ΕΤΑ που χρηµατοδοτείται από το κράτος και πρόκειται να πραγµατοποιηθεί σε κρατικές εγκαταστάσεις, καθώς επίσης και την ΕΤΑ που χρηµατοδοτείται από το κράτος και πραγµατοποιείται από φορείς που δραστηριοποιούνται σε όλους τους τοµείς της εθνικής οικονοµίας (π.χ. επιχειρήσεις, ιδιωτικά µη-κερδοσκοπικά ιδρύµατα, τριτοβάθµια εκπαίδευση) καθώς και στο εξωτερικό, συµπεριλαµβανοµένων των διεθνών οργανισµών. Κατανοµή χρηµατοδότησης ανά κοινωνικοοικονοµικό στόχο (NABS 2007): Σύµφωνα µε τον Κανονισµό 753/2004 της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, οι πιστώσεις της κρατικής χρηµατοδότησης ETA οφείλουν να αναλύονται και να εξειδικεύονται σε 14 κατηγορίες ανάλογα µε τον κοινωνικοοικονοµικό στόχο 8 Frascati Manual, Proposed Standard Practice For Surveys On Research And Experimental Development, OECD, 2002 και ελληνική µετάφραση της έκδοσης του 1993 από το Τµήµα Τεκµηρίωσης Ε&Τ εικτών, Γραµµατεία Έρευνας και Τεχνολογίας) ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 24

26 NABS 9 που εξυπηρετούν (Ονοµατολογία για την Ανάλυση και τη Σύγκριση των Προϋπολογισµών και των Επιστηµονικών Προγραµµάτων - Nomenclature for the analysis and comparison of scientific programmes and budgets). Η κατανοµή και ταξινόµηση των πιστώσεων ΕΤΑ στους αντίστοιχους στόχους NABS µπορεί να γίνει είτε µε βάση τον φορέα που λαµβάνει την κρατική χρηµατοδότηση είτε µε βάση το πρόγραµµα που χρηµατοδοτείται. Στις περιπτώσεις που η κρατική χρηµατοδότηση ΕΤΑ απευθύνεται σε φορείς χωρίς περαιτέρω εξειδίκευση στόχων, η κατανοµή γίνεται µε κριτήριο το γενικότερο σκοπό που εξυπηρετεί η λειτουργία του φορέα. Στις περιπτώσεις χρηµατοδότησης προγραµµάτων ΕΤΑ η κατανοµή γίνεται µε βάση τον πρωτεύοντα στόχο του προγράµµατος. Επισηµαίνεται ότι η κατανοµή γίνεται µε βάση το στόχο και όχι µε βάση το περιεχόµενο του προγράµµατος: Π.χ. πιστώσεις που δίνονται από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης για την υλοποίηση ερευνητικού έργου για την ανάπτυξη κυψελίδων καυσίµων (fuel cells) για την παραγωγή ενέργειας σε αποµακρυσµένες δασικές περιοχές πρέπει να κατανεµηθεί στον Στόχο 8 (Γεωργία) που περιγράφει το στόχο του έργου και όχι στον Στόχο 5 (Ενέργεια) που περιγράφει το περιεχόµενό του. Σχετικά µε τους Στόχους 12 και 13, ο Στόχος 12 αφορά τις πιστώσεις οι οποίες διατίθενται στα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύµατα (Πανεπιστήµια και ΤΕΙ) για τη διεξαγωγή έρευνας χωρίς προκαθορισµένο ειδικό ερευνητικό στόχο. Ο Στόχος 13 αφορά πιστώσεις για την υλοποίηση δραστηριοτήτων ΕΤΑ που υποστηρίζουν τη γενική προαγωγή της γνώσης χωρίς επίσης συγκεκριµένο ειδικό στόχο και δεν αφορούν τα ΑΕΙ (π.χ. διεξαγωγή έρευνας στο CERN). Χρηµατοδότηση που µεταφέρεται στο επόµενο οικονοµικό έτος: Τα στοιχεία θα πρέπει να αναφέρονται σε ένα και µόνο έτος και πρέπει να αποκλείεται κάθε διπλή καταµέτρηση ποσών που έχουν µεταφερθεί στο επόµενο έτος. Κατανοµή πιστώσεων σε πολυετή προγράµµατα: Ένα πολυετές (multi-annual) πρόγραµµα το οποίο πιστώνεται σε ένα ή περισσότερα έτη πρέπει να συµπεριλαµβάνεται στην ΚΧΕΤΑ του έτους (ή των ετών) στο οποίο πιστώθηκε και όχι στο έτος στο οποίο υλοποιήθηκε/εκτελέστηκε. Ένα πολυετές πρόγραµµα το οποίο εγκρίθηκε σε κάποιο στάδιο αλλά δεν πιστώθηκε για αρκετά χρόνια πρέπει να συµπεριλαµβάνεται στο έτος (έτη) στο οποίο τελικά πιστώθηκε και όχι στο έτος στο οποίο εγκρίθηκε. ΦΠΑ: Οι πιστώσεις που δηλώνετε ΕΝ πρέπει να συµπεριλαµβάνουν ΦΠΑ. Συντομογραφίες ΑΑ ΕΤΑ ΚΑ ΚΑΕ ΚΑΕΦ ΚΧΕΤΑ Π Ε ΠΠ ΤΠ Αύξων Αριθµός Υπηρεσίας/Ταµείου/Λογαριασµού (αφορά τους Προσαρτηµένους Προϋπολογισµούς) Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Κωδικός Αριθµός Τοµέων ραστηριότητας ηµοσίων Επενδύσεων Κωδικός Αριθµός Εξόδων Κωδικός Αριθµός Ειδικού Φορέα (Κεντρικών ή Περιφερειακών Υπηρεσιών) Κρατική Χρηµατοδότηση για την Έρευνα και Τεχνολογική Ανάπτυξη Πρόγραµµα ηµοσίων Επενδύσεων Προσαρτηµένοι Προϋπολογισµοί Τακτικός Προϋπολογισµός 9 1. ιερεύνηση και εκµετάλλευση του γήινου περιβάλλοντος 2.Περιβάλλον 3.Εξερεύνηση και εκµετάλλευση του διαστήµατος 4.Μεταφορές, τηλεπικοινωνίες και άλλες υποδοµές 5.Ενέργεια 6.Βιοµηχανική παραγωγή και τεχνολογία 7.Υγεία 8.Γεωργία 9.Εκπαίδευση 10.Πολιτισµός, ψυχαγωγία, θρησκεία και µέσα µαζικής ενηµέρωσης 11.Πολιτικά και κοινωνικά συστήµατα, δοµές και διαδικασίες 12. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από τους Γενικούς Προϋπολογισµούς/Ταµεία των Πανεπιστηµίων 13. προαγωγή της γνώσης ΕΤΑ χρηµατοδοτούµενη από άλλες πηγές πλην των Γενικών Προϋπολογισµών/Ταµείων των Παν/µίων 14.Άµυνα ΕΘΝΙΚΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΕΚΜΗΡΙΩΣΗΣ 25