ΑΝΔΡΟΝΟΓΛΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ

Transcript

1 ΑΝΔΡΟΝΟΓΛΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗΣ ΘΕΜΑ: «ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ» -ΠΤΥΧΙΑΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ- Υποβληθείσα στον Καθηγητή ΜYΤΑΚΙΔΗ ΣΤΕΦΑΝΟ Από την Σπουδάστρια ΑΝΔΡΟΝΟΓΛΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ ( Ταβουλάρη 9, Γιαννιτσά ) Έναρξη : Παράδοση :

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 1.1 Η εταιρεία Σελ Λειτουργική δομή Σελ Θυγατρικές Σελ Έρευνα και ανάπτυξη της επιχείρησης Σελ Προϊόντα και εμπόριο Σελ Προϊόντα Σελ Εσωτερικό εμπόριο Σελ Εξωτερικό εμπόριο Σελ Περιβάλλον Σελ Κοινωνική προσφορά Σελ. 12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜ/ΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2.1 Χρηματοοικονομικές καταστάσεις Ισολογισμός Σελ Γενικές αρχές που διέπουν τον ισολογισμό Σελ Σκοπός του ισολογισμού Σελ Εισαγωγή στην ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων Σελ Βασικοί σκοποί ανάλυσης χρηματοοικονομικών καταστάσεων Σελ Μέθοδοι ανάλυσης χρηματοοικονομικών καταστάσεων Σελ Είδη ανάλυσης Σελ Βήματα ανάλυσης με αριθμοδείκτες Σελ Εισαγωγή στους αριθμοδείκτες Σελ Ταξινόμηση αριθμοδεικτών Σελ Πρότυπα σύγκρισης αριθμοδεικτών Σελ. 24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 3.1 Αριθμοδείκτες ρευστότητας Σελ Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας Σελ Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας Σελ Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Σελ Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος Σελ. 34

3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 4.1 Αριθμοδείκτες δραστηριότητας Σελ Αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων Σελ Αριθμοδείκτης εξόφλησης βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων Σελ Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας αποθεμάτων Σελ Αριθμοδείκτης καθαρού κεφαλαίου κίνησης Σελ Βραχυχρόνια και μακροχρόνια χρηματοδοτική Σελ. 48 ισορροπία Βασικοί κανόνες εξασφάλισης χρηματοδοτικής ισορροπίας Σελ Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ενεργητικού Σελ Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας παγίων Σελ Αριθμοδείκτης κυκλοφορίας ιδίων κεφαλαίων Σελ. 54 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΕΜΠΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 5.1 Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας Σελ Αριθμοδείκτης περιθωρίου μικτού κέρδους Σελ Αριθμοδείκτης περιθωρίου καθαρού κέρδους Σελ Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας απασχολουμένων κεφαλαίων Σελ Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ενεργητικού Σελ Αριθμοδείκτης αποδοτικότητας ιδίων κεφαλαίων Σελ Αριθμοδείκτης οικονομικής μόχλευσης Σελ. 71 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΚΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΑΠΑΝΩΝ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 6.1 Αριθμοδείκτες δαπανών λειτουργίας Σελ Αριθμοδείκτης αποσβέσεων παγίων Σελ Αριθμοδείκτης αποσβέσεων προς πωλήσεις Σελ Αριθμοδείκτης λειτουργικών εξόδων Σελ Αριθμοδείκτης κάλυψης επενδύσεων Σελ Αριθμοδείκτης εξόδων λειτουργίας προς πωλήσεις Σελ. 84

4 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΒΔΟΜΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ ΚΑΙ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 7.1 Αριθμοδείκτες οικονομικής διάρθρωσης και βιωσιμότητας Σελ Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς συνολικά κεφάλαια Σελ Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς δανειακά κεφάλαια Σελ Αριθμοδείκτης ιδίων κεφαλαίων προς πάγια Σελ Αριθμοδείκτης κυκλοφορούντος ενεργητικού προς συνολικά Σελ. 96 κεφάλαια Αριθμοδείκτης κάλυψης χρηματοοικονομικών εξόδων Σελ Αριθμοδείκτης παγίων προς μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις Σελ. 100 ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΤΗΣ «ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε.» ΜΕ ΤΗΝ ΜΕΘΟΔΟ ΤΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ

5 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων αποτελεί ένα από τα σπουδαιότερα κεφάλαια της Διοικητικής Λογιστικής καθώς είναι το τμήμα εκείνο της λογιστικής που αναφέρεται στην αξιοποίηση κάθε είδους πληροφοριών και δεδομένων και που χρησιμοποιείται από τη διοίκηση των οικονομικών μονάδων παρέχοντας τις βάσεις λήψης επιχειρησιακών αποφάσεων και άσκησης ελέγχου και διεύθυνσης τους Η παρούσα εργασία αναφέρεται στην διαχρονική ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της επιχείρησης «Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων» για τα έτη 2001, 2002, 2003 και Εισαγωγικά περιλαμβάνει στοιχεία για την επιχείρηση όπως τα προϊόντα της, το περιβάλλον της, τις θυγατρικές της κ.τ.λ. όπου με λίγα λόγια θα μπορούσαν να μας ξεναγήσουν σ αυτήν. Στη συνέχεια δίνονται κάποιες βασικές έννοιες που έχουν σκοπό να μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε τι σημαίνει ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων και ποια είναι τα βήματα που ακολουθούμε καθώς και να καταλάβουμε ποια είναι η σημασία των αριθμοδεικτών στην τεχνική της ανάλυσης. Η εργασία περιλαμβάνει πέντε (5) βασικές κατηγορίες αριθμοδεικτών. Η κάθε κατηγορία αποτελείται από συγκεκριμένους αριθμοδείκτες που μας βοηθούν να εξάγουμε αποτελέσματα για την επιχείρηση, ικανοποιητικά ή μη. Τα αποτελέσματα των αριθμοδεικτών αφορούν το κάθε έτος ξεχωριστά και στη συνέχεια γίνεται σύγκριση μεταξύ αυτών δηλαδή των αποτελεσμάτων. Τέλος, θα ήθελα να ευχαριστήσω τον υπεύθυνο της πτυχιακής μου εργασίας Στέφανο Μυτακίδη και τον Ζοπόγλου Βασίλειο (υπεύθυνο λογιστηρίου Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων) για την συνεργασία του. ΚΑΒΑΛΑ 2006 ΑΝΔΡΟΝΟΓΛΟΥ ΑΡΤΕΜΙΣ

6 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε.

7 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. ΟΜΙΛΟΣ ΕΤΑΙΡΙΩΝ Β.Φ.Λ. 1.1 Η εταιρία Με βασικό άξονα δραστηριότητας την παραγωγή και την εμπορία λιπασμάτων η Β.Φ.Λ. Α.Ε. παρουσιάζει για πολλά χρόνια ένα τεράστιο έργο και συνεχίζει με επιτυχία την παραγωγική της συνεισφορά. Παράλληλα και άλλες μικρού μεγέθους εταιρίες αυξανόμενες σε αριθμό πλαισιώνουν την Β.Φ.Λ. και συμπληρώνουν έναν ευρύτερο κύκλο νέων δραστηριοτήτων. Πέραν των συνεργασιών και των εταιρικών σχηματισμών, παραγωγικών και εμπορικών δραστηριοτήτων, οι ευαίσθητοι τομείς που απολαμβάνουν δικαίως ιδιαίτερη φροντίδα, προσοχή και προτεραιότητα εκ μέρους της Β.Φ.Λ., είναι αναμφισβήτητα το περιβάλλον, η κοινωνική προσφορά, η έρευνα και η ανάπτυξη καθώς επίσης και η ενημέρωση. Η εταιρία ιδρύθηκε το 1961από τον όμιλο της ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΤΡΑΠΕΖΑΣ και άρχισε να λειτουργεί το 1965 στην περιοχή της Νέας Καρβάλης στην Καβάλα. Ανδρόνογλου Άρτεμις 7

8 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Σήμερα η Β.Φ.Λ. ως νέα ενοποιημένη μονάδα που προήλθε από τη συγχώνευση δια απορροφήσεως των «ΧΗΜΙΚΩΝ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ» - ηγείται με μεγάλη διαφορά στην Ελληνική αγορά λιπασμάτων και έχει φιλόδοξα σχέδια για την αναπτυξιακή της πορεία. Οι εταιρίες μέτοχοι και τα ποσοστά συμμετοχής τους στο μετοχικό κεφάλαιο της Β.Φ.Λ. έχουν ως εξής: ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 42,16% ΕΘΝΙΚΗ ΤΡΑΠΕΖΑ 24,23% ALPHA BANK 18,94% ΦΟΙΝΙΞ- METROLIFE ΕΜΠΟΡΙΚΗ 2,05% THURANIA ESTABLISHMENT S.A. 4,21% PARTICIPATION CHIMIQUES S.A 5,26% RHODIA S.A. 3,15% Η Β.Φ.Λ. με μετοχικό κεφάλαιο που υπερβαίνει τα 127 εκ. ευρώ με έμψυχο δυναμικό ατόμων, με 2 εργοστάσια στην Καβάλα και στην Θεσσαλονίκη, μια μονάδα παραγωγής θειαφιού στην Πάρο, μονάδα συσκευαστηρίου λιπασμάτων στον Πύργο, καθώς και με ιδιόκτητο λιμάνι στη Νέα Καρβάλη, συνιστά για τα ελληνικά δεδομένα ένα βιομηχανικό γίγαντα που ελέγχει το μεγαλύτερο μερίδιο της ελληνικής αγοράς λιπασμάτων και δυναμική εξαγωγική δραστηριότητα σχεδόν σε ολόκληρο των κόσμο. Η διερεύνηση της εμπορικής παρουσίας της Β.Φ.Λ. στην αγροτική οικονομία επιτυγχάνεται με πρωτοποριακό τρόπο με την αναπτυσσόμενη αλυσίδα καταστημάτων Αγροεφόδια, που στοχεύει στην ολική ικανοποίηση των πελατών και την αναβαθμισμένη εξυπηρέτηση τους με αγροτικά εφόδια και προϊόντα σε ευρύτατη κλίμακα. Ανδρόνογλου Άρτεμις 8

9 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 1.2 Λειτουργική Δομή Η Β. Φ. Λ. περιλαμβάνει στην παραγωγική της δομή δύο μεγάλες εργοστασιακές μονάδες, τη μία στην Νέα Καρβάλη και στην Θεσσαλονίκη. Τα δύο εργοστάσια διαθέτουν υψηλού επιπέδου τεχνικό εξοπλισμό και σύγχρονα συστήματα παραγωγής. Τα κεφάλαια τα οποία η εταιρία επενδύει για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής αποτελούν κατ είδος το σημαντικότερο μέρος του προϋπολογισμού επενδύσεων. Η Β. Φ. Λ. εκτός από τα ενσακιστήρια λιπασμάτων και το αντίστοιχο ιδιόκτητο στον Πύργο Ηλείας, διαθέτει με σύμβαση μακροχρόνιας συνεργασίας και ένα επιπλέον ενσακιστήριο στη ΒΙΠΕ Πατρών. Στα πλαίσια ανάπτυξης η Β. Φ. Λ. απέκτησε με εξαγορά και μονάδα παραγωγής θειαφιού επίπασης στη Βιομηχανική Ζώνη Πατρών. Ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της Β. Φ. Λ. είναι ότι διαθέτει στο εργοστάσιο Καβάλας ιδιόκτητο λιμάνι και λιμενικές εγκαταστάσεις. Οι εγκαταστάσεις φορτοεκφόρτωσης του λιμανιού χρησιμοποιούνται για παραλαβή των Ά υλών καθώς και για τις αποστολές ετοίμων προϊόντων σε συσκευασμένη, πακεταρισμένη ή χύμα μορφή τόσο για την εγχώριο όσο και για τη διεθνή αγορά. Επειδή η παραγωγή λιπασμάτων βασίζεται κατά κύριο λόγο στις απαιτούμενες Ά ύλες, η έρευνα αγοράς στο διεθνή χώρο, η εξασφάλιση της ποιότητας και η έγκαιρη παράδοση των Ά υλών αποτελούν πρωταρχικής σημασίας μέριμνα της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων. Σήμερα η ΒΦΛ καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς σε λιπάσματα με μια μεγάλη ποικιλία προϊόντων και παράλληλα πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές στη διεθνή αγορά. Βασική επιδίωξη και κύριος στόχος των παραγωγικών μονάδων της ΒΦΛ είναι η εξασφάλιση παραγωγής υψηλής ποιότητας προϊόντων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής και παγκόσμιας γεωργίας. Ανδρόνογλου Άρτεμις 9

10 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Οι ανάγκες των καλλιεργειών για νέα προϊόντα και οι απαραίτητες καινοτομίες για την παρακολούθηση των εξελίξεων της αγοράς αποτελούν το επίκεντρο της συνεχούς προσπάθειας της ΒΦΛ. 1.3 Θυγατρικές Εκτός από την βιομηχανική δραστηριότητα που αναπτύσσει η ΒΦΛ στα εργοστάσια της Θεσσαλονίκης και της Καβάλας η εταιρία προωθεί επίσης διάφορες εμπορικές συνεργασίες στον ευρύτερο χώρο της αγροτικής οικονομίας. Η πρωτοβουλία αφορά περισσότερο το γνωστό χώρο των λιπασμάτων, αλλά βασίζεται σε εντελώς διαφορετική προσέγγιση της αγοράς. Με το νέο τομέα κυρίως καλύπτονται υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και προσβλέπετε βαθμιαία ανοδική ζήτηση αυτών, ως αποτέλεσμα της έντονης προσπάθειας του δυναμικού των πωλήσεων προς της πλευρά των τελικών χρηστών καταναλωτών. Η συνεργασία της ΒΦΛ με τον διεθνή όμιλο ROULLIER δημιούργησε τη θυγατρική εταιρία ΛΥΔΑ, που έργο της είναι η ανάπτυξη της αγοράς των εξειδικευμένων λιπασμάτων. 1.4 Έρευνα και ανάπτυξη της επιχείρησης Το κύριο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας υλοποιείται στα Τμήματα Παραγωγής, στο Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου στη Διεύθυνση Ανάπτυξης Λιπασμάτων και στη Διεύθυνση Έργων. Τα κύρια αυτοχρηματοδοτούμενα και επιχορηγούμενα ερευνητικά προγράμματα αφορούν: 1) Τη διαχείριση ενέργειας μέσω ενός ολοκληρωμένου πληροφοριακού συστήματος. 2) Την παραγωγή νέων προϊόντων. 3) Την παραγωγή νιτρικής αμμωνίας υψηλού πορώδους. 4) Την παραγωγή θεϊκών αλάτων και υδροχλωρικού οξέος από χλωριούχα ανόργανα άλατα. 5) Την ανάπτυξη νέων τύπων λιπασμάτων βραδείας και ελεγχόμενης απόδοσης και τη διερεύνηση της αποτελεσματικότητας της χρήσης τους. 6) Την παραγωγή φωσφορικού μονό / διασβεστίου από ασβεστόλιθο, την παραγωγή καθαρού φωσφορικού μονοαμμωνίου και αποφθωριωμένου φωσφορικού οξέος. Ανδρόνογλου Άρτεμις 10

11 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ 7) Τη δημιουργία ενός λογισμικού υποδείγματος προβλέψεων για την εκτίμηση μεσοπρόθεσμων προοπτικών των κυρίων προϊόντων του ελληνικού τομέα. 1.5 Προϊόντα και εμπόριο 1.5.1Προϊόντα Τα προϊόντα που παράγει η ΒΦΛ είναι τα εξής: i. Λιπάσματα σε κοκκώδη μορφή ii.υδατοδιάλυτα λιπάσματα iii.λιπάσματα ιχνοστοιχείων σε χημική μορφή iv.προϊόντα φυτοπροστασίας v.χημικά προϊόντα ανόργανα οξέα vi.συμπληρώματα Διατροφής Ζώων Εσωτερικό εμπόριο Η εμπορική πολιτική της ΒΦΛ υλοποιείται μέσω φορέων, που επιδεικνύουν άμεση και ευέλικτη ανταπόκριση στις απαιτήσεις της αγοράς αλλά ταυτόχρονα αναδεικνύουν την μεγάλη αξία των εναρμονισμένων πελατειακών σχέσεων και το δυναμικό ρόλο των συνεργασιών. Με τρεις κατηγορίες προϊόντων ( Λιπάσματα, Χημικά προϊόντα, Φυτοφάρμακα) η ΒΦΛ έχει ανταποκριθεί στη ζήτηση της εσωτερικής αγοράς και έχει οργανώσει την εμπορική της δομή Εξωτερικό εμπόριο Η ΒΦΛ έχει μια έντονη παρουσία στη Διεθνή αγορά με χαρακτηριστικό εκτός της παραδοσιακής παρουσίας σε αγορές που από χρόνια είχε, την επέκταση παρουσίας και σε νέες αγορές. Αποτέλεσμα της παρουσίας αυτής και στις νέες αγορές είναι η ενίσχυση του ονόματος της ΒΦΛ στο Διεθνή χώρο σαν μια δυναμική παραγωγό εταιρία με προϊόντα υψηλής ποιότητας δυναμικά αποδεκτή στη Διεθνή αγορά. Ανδρόνογλου Άρτεμις 11

12 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Συνολικά η εταιρία εξάγει περίπου τόνους ετησίως στην Ευρώπη ( Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία), στη Βόρειο και Νότιο Αμερική ( Καναδάς, Αργεντινή, Βραζιλία) στην Αφρική και στην Άπω Ανατολή. 1.6 Περιβάλλον Η εταιρία ως οικονομική μονάδα, συμβάλλει στην Εθνική Οικονομία ικανοποιώντας τις ανάγκες της αγοράς με τα παραγόμενα προϊόντα της, με τη συνεχή βελτίωση του κόστους και της ποιότητας τους και με την προσφορά απασχόλησης. Με γνώμονα τη συνεισφορά προς το κοινωνικό σύνολο οι δραστηριότητες της εταιρίας για την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος είναι άμεσα συνδεδεμένες με την επενδυτική πολιτική. Αυτό γίνεται φανερό από το γεγονός ότι μεγάλο κέρδος των επενδύσεων που πραγματοποιούνται καλύπτουν απαιτήσεις που συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος, σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Η εταιρία συνεχίζει να συμμετέχει στο πιλοτικό πρόγραμμα ΕΜΑS υπό την αιγίδα της Ε. Ε. και του Υ. ΠΕ. ΧΩ. ΔΕ., που στοχεύει στην καταγραφή της περιβαλλοντικής κατάστασης και στην περιβαλλοντική βελτίωση με συνεχή καθορισμό στόχων των εταιριών που το εφαρμόζουν. Συνεπής στην πάγια πολιτική της για ένα καλύτερο περιβάλλον, η εταιρία συμμετέχει ενεργά σε επιτροπές, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίες έχουν ως σκοπό την παρακολούθηση και διαμόρφωση της εθνικής και Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής. 1.7 ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΠΡΟΣΦΟΡΑ Πιστεύοντας ότι έχει υποχρέωση να εκφράζει της απόψεις και να συμμετέχει στα θέματα που αφορούν στον κοινωνικό της χώρο, με εκπροσώπους της σε τοπικές οργανώσεις και συλλογικά όργανα, η εταιρία συμβάλλει με το κύτος και την πείρα της στην εξεύρεση λύσεων σε διάφορα προβλήματα και συνεισφέρει σε κοινές προσπάθειες. Ανδρόνογλου Άρτεμις 12

13 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Τέλος, χορηγήθηκε σε αριστούχο πτυχιούχο της Βορείου Ελλάδος υποτροφία μεταπτυχιακών σπουδών στο ALBAC ( ATHENS LABORATORY OF BUSINESS ADMINISTRATION). 1 1 Για το πρώτο κεφάλαιο χρησιμοποιήθηκε αρθρογραφία από την ηλεκτρονική διεύθυνση Ανδρόνογλου Άρτεμις 13

14 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ

15 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ - ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2.1 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ Η οικονομική δραστηριότητα των επιχειρήσεων παρουσιάζει σημαντικό ενδιαφέρον για διάφορες κατηγορίες ατόμων και ομάδων που είτε σαν επιχειρηματίες είτε σαν δανειστές είτε σαν επενδυτές επιθυμούν να γνωρίζουν τα αποτελέσματα αυτής της δραστηριότητας. Η πηγή από την οποία οι ενδιαφερόμενοι παίρνουν συνήθως τις πληροφορίες τους για την οικονομική κατάσταση των επιχειρήσεων είναι ο ισολογισμός (balance sheet), δηλαδή ένας πίνακας που απεικονίζει σε δεδομένη χρονική στιγμή συνοπτικά και κατά ορισμένη τάξη τα περιουσιακά στοιχεία τους και τις πηγές χρηματοδότησης τους. Ο ισολογισμός απεικονίζει την οικονομική κατάσταση θέση (statement of financial position) ενός οικονομικού οργανισμού σε ορισμένη χρονική στιγμή ΓΕΝΙΚΕΣ ΑΡΧΕΣ ΠΟΥ ΔΙΕΠΟΥΝ ΤΟΝ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟ: Για να είναι δυνατόν να μελετηθεί και να συνταχθούν ακριβή και ορθά συμπεράσματα ο ισολογισμός πρέπει να συντάσσεται με βάση ορισμένες αρχές γενικά παραδεκτές. Οι αρχές είναι οι ακόλουθες: Α. ΣΑΦΗΝΕΙΑ Οι ονομασίες των λογαριασμών ή ομάδων λογαριασμών πρέπει να αποδίδουν, όσο το δυνατό, πιο πιστά το περιεχόμενο των λογαριασμών αυτών, ώστε να αποφεύγονται Ανδρόνογλου Άρτεμις 15

16 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ παραπλανητικές εντυπώσεις, π. χ. όταν στο λογαριασμό «έτοιμα προϊόντα» περιλαμβάνονται και τα ημιτελή. Β. ΕΙΛΙΚΡΙΝΕΙΑ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΑ Ο ισολογισμός πρέπει να είναι ειλικρινής δηλαδή να περιλαμβάνει υπαρκτά στοιχεία τόσο στο ενεργητικό όσο και στο παθητικό, αλλά και να μην παραλείπει την εμφάνιση ορισμένων απ αυτά. Πρέπει ακόμη να είναι ακριβής, δηλαδή να εμφανίζει τα στοιχεία με την πραγματική τους αξία. Πολλές φορές η αρχή αυτή παραβιάζεται, όταν διενεργούνται σκόπιμα ή αθέλητα ανακριβής αποτιμήσεις στοιχείων π. χ. αποθεμάτων με αποτέλεσμα την παραποίηση των αποτελεσμάτων. Γ. ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΚΑΙ ΟΜΟΙΟΜΟΡΦΙΑ Ο ισολογισμός πρέπει να συντάσσεται ομοιόμορφα κάθε χρόνο και οι αποτιμήσεις να γίνονται με την ίδια μέθοδο ώστε τα στοιχεία τους να είναι συγκρίσιμα. Έτσι, είναι δυνατή η συναγωγή ορθών συμπερασμάτων με την παραβολή ισολογισμών δύο ή περισσότερων ετών. Σε περιπτώσεις που είναι ανάγκη να μεταβληθεί η συνήθης χρησιμοποιούμενη μέθοδος αποτιμήσεως των στοιχείων, πρέπει να γίνεται σχετική παρατήρηση στον ισολογισμό, ώστε να αποφεύγεται η παραπλάνηση του μελετητή ΣΚΟΠΟΣ ΤΟΥ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΥ Η σύνταξη του ισολογισμού αποβλέπει σε ορισμένο σκοπό, που συνήθως είναι ο προσδιορισμός της οικονομικής κατάστασης της επιχείρησης σε δεδομένη στιγμή και των οικονομικών αποτελεσμάτων ορισμένης χρονικής περιόδου. Αλλά ισολογισμοί συντάσσονται πολλές φορές για να εξυπηρετήσουν διάφορους σκοπούς όπως π. χ. ίδρυση, εκκαθάριση, συγχώνευση, εκχώρηση κλπ. επιχειρήσεως. Στις περιπτώσεις αυτές ο τρόπος συντάξεως, τα μέσα που θα χρησιμοποιηθούν, οι μέθοδοι αποτιμήσεως μπορεί να διαφέρουν και εξαρτώνται από τον σκοπό που πρόκειται να εκπληρώσει ο ισολογισμός. 2 Αργύρης Λέων Αδαμίδης ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙV ( Αθήνα,1981) Ανδρόνογλου Άρτεμις 16

17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Βασικοί τύποι ισολογισμών που συντάσσονται για την εξυπηρέτηση διαφόρων σκοπών είναι οι εξής: 1. Ιδρυτικός ισολογισμός 2. Ισολογισμός εκκαθαρίσεως 3. Ισολογισμός συγχωνεύσεως 4. Ενδιάμεσος ισολογισμός 5. Ισολογισμός προβλέψεως 6. Φορολογικός ισολογισμός 7. Ισολογισμός τέλους χρήσης 2.2 ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Με τον όρο «ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων» ή ανάλυση δημοσιευμένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων αναφερόμαστε στην ποσοτική και ποιοτική αξιολόγηση της πληροφόρησης που περιέχεται βασικά στον ισολογισμό, κατάσταση εισοδήματος και κατάσταση μεταβολών χρηματοοικονομικής θέσης. Η ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων αναφέρεται πρωταρχικά στην παροχή πληροφόρησης στους εκτός της επιχείρησης λαμβάνοντες αποφάσεις με την χρησιμοποίηση βασικά των δημοσιευμένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων, δηλαδή αποτελεί εξωτερική ανάλυση ΒΑΣΙΚΟΙ ΣΚΟΠΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 1) Μέτρηση της προηγούμενης επίδοσης της επιχειρήσεως. Αυτός που είναι υπεύθυνος για την λήψη αποφάσεων πρέπει οπωσδήποτε να γνωρίζει ποια ήταν η επίδοση της επιχειρήσεως στο παρελθόν. Για το σκοπό αυτό, πληροφόρηση που αναφέρεται σε στοιχεία όπως καθαρό εισόδημα, όγκος πωλήσεων, ροή μετρητών και κεφάλαιο κίνησης και ποσοστό απόδοσης πάνω στο επενδυόμενο κεφάλαιο, βοηθάει να Ανδρόνογλου Άρτεμις 17

18 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ εκτιμηθεί η επιτυχής ή μη απόδοση της επιχείρησης και η αποτελεσματικότητα της διοίκησης της επιχείρησης. Επίσης η πληροφόρηση δίνει τη δυνατότητα στον υπεύθυνο λήψης αποφάσεων να προχωρήσει σε συγκριτική ανάλυση της μίας επιχείρησης μα τις άλλες. 2) Μέτρηση της παρούσας κατάστασης της επιχείρησης. Ο υπεύθυνος λήψης αποφάσεων θα πρέπει να έχει δεδομένα για την σημερινή κατάσταση της επιχείρησης. Για το σκοπό αυτό πληροφόρηση σχετικά με τα είδη των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης, την ταμειακή θέση, το ύψος των κερδών που παρακρατήθηκαν, τη σχέση ιδίων και ξένων κεφαλαίων βοηθάει τον υπεύθυνο λήψης αποφάσεων να εκτιμήσει τις επιτυχίες και τις αποτυχίες του παρελθόντος. Το πιο σημαντικό όμως είναι ότι η πληροφόρηση αυτή βοηθάει στην εκτίμηση μελλοντικών δυνατοτήτων της επιχείρησης. 3) Πρόβλεψη των μελλοντικών δυνατοτήτων της επιχείρησης. Τα άτομα που χρησιμοποιούν τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις πραγματοποιούν αποφάσεις επιλέγοντας από αρκετές εναλλακτικές πορείες δράσης. Κάθε πορεία δράσης θα προκαλέσει διαφορετικά αποτελέσματα στο μέλλον, πολλά δε από αυτά τα αποτελέσματα είναι χρηματοοικονομικής φύσης κατά την διαδικασία λοιπόν λήψης αποφάσεων, τα υπεύθυνα άτομα αντιμετωπίζουν το πρόβλημα της πρόβλεψης της πιθανής μελλοντικής επίδρασης. Όλες οι αποφάσεις λοιπόν έχουν μελλοντικό προσανατολισμό. Δεν μπορούν να επηρεάσουν το παρελθόν. Παρ όλα αυτά, κατά την πρόβλεψη της πιθανής μελλοντικής επίδρασης μιας απόφασης θα πρέπει να τονισθεί ότι αξιόπιστες μετρήσεις του τι συνέβη στο παρελθόν είναι πολύτιμες. Οι τάσεις στις πρόσφατες πωλήσεις και το κέρδος μιας επιχείρησης είναι καλοί δείκτες του τι είναι δυνατόν λογικό και αναμένεται στο μέλλον. Η πρωταρχική αξία του πρώτου και του δεύτερου σκοπού είναι να βοηθήσει στην πραγματοποίηση του τρίτου σκοπού. Συμπερασματικά, η ανάλυση δημοσιευμένων χρηματοοικονομικών καταστάσεων είναι ένα σύστημα πληροφόρησης που αντλεί τα δεδομένα του από τις χρηματοοικονομικές καταστάσεις, δημιουργεί την πληροφόρηση με την μελέτη, αξιολόγηση και ερμηνεία των σχέσεων και τάσεων μεταξύ των διαφόρων χρηματοοικονομικών δεδομένων που γίνεται με ποσοτικά και ποιοτικά μέσα και παρέχει την πληροφόρηση που αναφέρεται σε Ανδρόνογλου Άρτεμις 18

19 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ προβλέψεις σχετικά με την μελλοντική κατάσταση και επίδοση της επιχείρησης στους εκτός της επιχείρησης λαμβάνοντες αποφάσεις ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΤΩΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων έχει ως αντικείμενο τη μελέτη των σχέσεων των οικονομικών στοιχείων που αναφέρονται σ αυτές σε δεδομένη χρονική στιγμή. Με την ανάλυσης ερευνώνται: 1) Η αποδοτικότητα, δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων, με το κεφάλαιο που έχουν στη διάθεσή τους, να δημιουργούν κέρδη. 2) Η ρευστότητα, δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις τρέχουσες υποχρεώσεις τους. 3) Η μακροχρόνια ισορροπία (ευστάθεια) δηλαδή η ικανότητα των επιχειρήσεων να ανταποκρίνονται στις υποχρεώσεις τους, που πηγάζουν από μακροπρόθεσμο δανεισμό (τόκοι, χρεολύσια, μερίσματα) Αυτή εξαρτάται από τη γενικότερη ισορροπία στην δομή των περιουσιακών τους στοιχείων κατά τη διάρκεια μιας σχετικά μικρής χρονικής περιόδου 4. Η ανάλυση αυτή περιλαμβάνει τρεις (3) διαδικασίες. Η πρώτη αναφέρεται στην επιλογή και στον υπολογισμό ορισμένων σχέσεων μεταξύ των αναφερόμενων στις λογιστικές καταστάσεις στοιχείων, ανάλογα με την επιδιωκόμενη απόφαση. Η δεύτερη συνιστάται στην κατάταξη των δεδομένων κατά τέτοιο τρόπο ώστε να είναι δυνατός ο υπολογισμός την μεταξύ των σημαντικών σχέσεων και η τρίτη περιλαμβάνει την αξιολόγηση, μελέτη και ερμηνεία των παραπάνω σχέσεων. 3 Αργύρης Λέων Αδαμίδης ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙV ( Αθήνα, 1981) 4 Αργύρης Λέων Αδαμίδης ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ IV (Αθήνα, 1981) Ανδρόνογλου Άρτεμις 19

20 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Οι παραπάνω διαδικασίες αναλύσεως κατατάσσονται σε δύο κύριες κατηγορίες: 1) Στις συγκρίσεις και μετρήσεις με βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων δύο ή περισσότερων χρήσεων 2) Στις συγκρίσεις και μετρήσεις με βάση τα οικονομικά στοιχεία των λογιστικών καταστάσεων μιας χρήσης. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει συγκριτικές καταστάσεις, αριθμοδείκτες, των τάσεων οικονομικών στοιχείων και των αριθμοδεικτών διαχρονικά ως και αναλύσεις των διαφόρων μεταβολών της οικονομικής κατάστασης μιας επιχείρησης. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τον προσδιορισμό των σχέσεων των στοιχείων ενός ισολογισμού και της καταστάσεων αποτελεσμάτων χρήσης. Για την χρηματοοικονομική ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων συνήθως απαιτείται η διενέργεια και των δύο κατηγοριών αναλύσεως που προαναφέρθηκαν. Γενικά, όλες οι αναλύσεις περιλαμβάνουν συγκρίσεις, μεταξύ του τι πράγματι συμβαίνει με το τι θα πρέπει να συμβαίνει, λαμβάνοντας ως μέτρο σύγκρισης κάποιο αντιπροσωπευτικό ή πρότυπο μέγεθος. Πρότυπο μέγεθος είναι αυτό που θα πρέπει να υπάρχει κάτω από τις επικρατούσες τη στιγμή της αναλύσεως συνθήκες. Οι κυριότερες μέθοδοι που χρησιμοποιούνται για την ανάλυση των λογιστικών καταστάσεων είναι: 1) Διαστρωματική ή κάθετη μέθοδος ανάλυσης 2) Συγκριτική ή διαχρονική μέθοδος ανάλυσης 3) Μέθοδος αναλύσεως των χρονολογικών σειρών με δείκτες τάσεως. 4) Εξειδικευμένες μέθοδοι, οι οποίες περιλαμβάνουν την ανάλυση των μεταβολών της οικονομικής θέσεις μιας επιχειρήσεως, την ανάλυση του νεκρού σημείου καθώς και άλλες. 5 5 Νιάρχος Νικήτας, ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, 5 η ΕΚΔΟΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 20

21 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2.4 ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΩΝ Πολλοί είναι εκείνοι που ενδιαφέρονται για την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Εκτός από τον επιχειρηματία, τους διευθύνοντες, τους λογιστές που έχουν άμεση επαφή με τις δραστηριότητες της επιχείρησης και διαθέτουν πλήθος πληροφοριακών στοιχείων σχετικά με την εξέλιξή της, υπάρχουν και άλλοι ενδιαφερόμενοι που βρίσκονται έξω από την επιχείρηση, όπως οι τράπεζες και γενικότερα δανειστές, το δημόσιο από φορολογική μεριά, επενδυτές, το χρηματιστήριο, οικονομολόγοι κτλ. Αυτοί προσπαθούν να μορφώσουν γνώμη από τους δημοσιευμένους ισολογισμούς και πιθανώς, από άλλα στοιχεία, που συλλέγουν από διάφορες πηγές. Όταν ο επιχειρηματίας ενεργεί ανάλυση ισολογισμού μέσω των υπαλλήλων της επιχείρησης ή μέσω ελεγκτών, πρόκειται για εσωτερική ανάλυση. Στην περίπτωση αυτή υπάρχουν πλήρη στοιχεία στη διάθεση των υπαλλήλων ή των ελεγκτών, οι οποίοι μπορούν να σχηματίσουν ορθή εικόνα για την οικονομική κατάσταση της επιχείρησης. Όταν η ανάλυση του ισολογισμού ενεργείται από τράπεζες, οικονομολόγους και γενικά τρίτους, που βρίσκονται έξω από την επιχείρηση, πρόκειται για εξωτερική ανάλυση. Αυτοί στηρίζουν την ανάλυση τους μόνο στα στοιχεία των δημοσιευμένων ισολογισμών και πιθανώς και σε άλλες δευτερεύουσες πηγές, όπως σε άρθρα του οικονομικού τύπου, σε πληροφορίες από χρηματιστηριακούς κύκλους κτλ ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Η ανάλυση και μελέτη των αριθμοδεικτών είναι αποδοτικότερη όταν ακολουθεί η παρακάτω μεθοδολογία: 1) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΠΡΟΣΔΙΟΡΙΣΜΟΣ Γίνεται σύμφωνα με τη σχέση που έχει ο κάθε αριθμοδείκτης. 6 Αργύρης Λέων Αδαμίδης, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ IV, (Αθήνα, 1981) Ανδρόνογλου Άρτεμις 21

22 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2) ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ Αναφέρεται η σπουδαιότητα του αριθμοδείκτη, τι σημαίνει, τι δείχνει, τι μετράει σε φορές, ημέρες, ποσοστό. 3) ΠΡΟΤΥΠΟ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ Αναφέρεται τι θεωρείται αντιπροσωπευτικό για τον συγκεκριμένο αριθμοδείκτη και σε περίπτωση έλλειψης του τι ενέργειες ενδείκνυται να γίνουν. 4) ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ Ακολουθεί τη σύγκριση με το πρότυπο και είναι της μορφής αν το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό, χαμηλό, μέτριο ή υψηλό. 5) ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΣΥΜΠΛΗΡΩΜΑΤΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ Για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων, και ιδιαίτερα όταν ο αριθμοδείκτης δεν είναι ικανοποιητικός, προτείνονται στη διοίκηση της οικονομικής μονάδας οι τυχόν επιπλέον ενέργειες και μελέτη συμπληρωματικών αριθμοδεικτών. 6) ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ Αναφέρονται προς τη διοίκηση της οικονομικής μονάδας, οι τρόποι βελτίωσης των όρων της σχέσης του αριθμοδείκτη (αριθμητή, παρανομαστή). Κατ αρχήν περιγραφικά ( σε γενικές γραμμές), τόσο α) σε περίπτωση ικανοποιητικού αριθμοδείκτη β) σε πτωτική πορεία του αριθμοδείκτη ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΟΥΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Η σχέση ενός στοιχείου μιας χρηματοοικονομικής κατάστασης προς ένα άλλο στοιχείο της ίδιας ή άλλης χρηματοοικονομικής κατάστασης εκφρασμένη σε απλή μορφή είναι γνωστή ως δείκτης ή αριθμοδείκτης. Η σπουδαιότητα της χρησιμοποίησης των αριθμοδεικτών ως βοηθητικού μέσου της μελέτης των απόλυτων δεδομένων των χρηματοοικονομικών καταστάσεων απορρέει 7 Μπαλτσής Κωνσταντίνος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, 2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 22

23 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ από την ανάγκη να καθορισθούν οι σχέσεις που υπάρχουν μεταξύ στοιχείων των χρηματοοικονομικών καταστάσεων που έχουν σχέση μεταξύ τους. Επίσης η σπουδαιότητα της χρησιμότητάς των αριθμοδεικτών προέρχεται από το γεγονός ότι διευκολύνουν την ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων με την μείωση του μεγάλου αριθμού στοιχείων που περιλαμβάνει η ανάλυση σε ένα σχετικά μικρό σύνολο δεικτών που είναι εύκολοι από άποψη κατανόησης και σημαντικοί από οικονομική άποψη ΤΑΞΙΝΟΜΗΣΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Το σύνολο των αριθμοδεικτών ταξινομείται στις ακόλουθες δύο κατηγορίες: Ανάλογα με την πηγή προέλευσης: Αριθμοδείκτες ισολογισμού Αριθμοδείκτες κατάστασης εισοδήματος Αριθμοδείκτες κατάστασης μεταβολών χρηματοοικονομικής θέσης Μικτοί αριθμοδείκτες Ανάλογα με τις διάφορες οικονομικές πτυχές της δραστηριότητας της επιχείρησης Αριθμοδείκτες ρευστότητας που μετρούν την ικανότητα της επιχείρησης να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της κατά το χρόνο λήψης τους. Αριθμοδείκτες δανειακής επιβάρυνσης που μετρούν τον βαθμό στον οποίο η χρηματοδότηση της επιχείρησης έχει γίνει με δανεισμό. Αριθμοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας που μετρούν το βαθμό αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοιχείων που απασχολούνται από την επιχείρηση. Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας που μετρούν την συνολική αποτελεσματικότητα της επιχείρησης όπως αυτή εμφανίζεται από τα ποσοστά απόδοσης που πραγματοποιήθηκαν επί των πωλήσεων και επί της επένδυσης που πραγματοποιήθηκαν 9. 8 Αργύρης Λέων Αδαμίδης, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ IV, (Αθήνα, 1981) 9 Αργύρης Λέων Αδαμίδης, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ IV, (Αθήνα, 1981) Ανδρόνογλου Άρτεμις 23

24 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 2.8 ΠΡΟΤΥΠΑ ΣΥΓΚΡΙΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Ο υπολογισμός της τιμής ενός αριθμοδείκτη αυτός καθ αυτός είναι χωρίς σημασίας. Ο υπολογισμός της τιμής του αριθμοδείκτη αποκτά σημασία όταν μετά τον υπολογισμό ακολουθήσει σύγκριση του με κάποιο πρότυπο. Με τον τρόπο αυτό έχουμε την πιο πρόσφορη προσέγγιση στην ερμηνεία των αριθμοδε9ικτών. Θα πρέπει λοιπόν να τονίσουμε ότι ο αναλυτής καταστάσεων κατά την ερμηνεία των αριθμοδεικτών μιας συγκεκριμένης επιχείρησης δεν μπορεί να προσδιορίσει εάν οι αριθμοδείκτες δείχνουν ευνοϊκές ή όχι καταστάσεις εκτός εάν υπάρχουν διαθέσιμα πρότυπα που θα χρησιμοποιηθούν ως μέτρα σύγκρισης. Τέτοια πρότυπα μπορούν να πάρουν μια από τις ακόλουθες μορφές. Νοητικά πρότυπα του αναλυτή καταστάσεων. Αυτά αντικατροπτίζουν την γενική αντίληψη του αναλυτή σχετικά με το τι είναι ικανοποιητικό ή κανονικό, αυτή δε η γενική αντίληψη είναι αποτέλεσμα της προσωπικής εμπειρίας και παρατήρησης του αναλυτή. Αριθμοδείκτες και ποσοστά που βασίζονται σε στοιχεία που αντικατροπτίζουν την επίδοση της συγκεκριμένης επιχείρησης στο παρελθόν. Αριθμοδείκτες και ποσοστά που βασίζονται στα δεδομένα μιας επίλεκτης ομάδας ανταγωνιστικών επιχειρήσεων, ειδικότερα εκείνων που χαρακτηρίζονται ως προοδευτικές και επιτυχείς, στον κλάδο της οικονομίας στον οποίο ανήκει η συγκεκριμένη επιχείρηση. Αριθμοδείκτες και ποσοστά που σχηματίζονται με τη χρησιμοποίηση δεδομένων που περιλαμβάνονται στον προϋπολογισμό της επιχείρησης της τρέχουσας περιόδου. Τέτοιοι αριθμοδείκτες θα πρέπει να βασίζονται στην εμπειρία του παρελθόντος της συγκεκριμένης επιχείρησης προσαρμοσμένοι στις αναμενόμενες μεταβολές κατά τη διάρκεια της λογιστικής χρήσης. Αυτοί οι αριθμοδείκτες ονομάζονται αριθμοδείκτες στόχοι. Ανδρόνογλου Άρτεμις 24

25 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΘΕΩΡΙΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ - ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Αριθμοδείκτες και ποσοστά που βασίζονται στα δεδομένα όλων των επιχειρήσεων του κλάδου της οικονομίας που ανήκει η επιχείρηση. Αριθμοδείκτες που βασίζονται σε πρακτικούς κανόνες. Οι πρότυποι αριθμοδείκτες που βασίζονται σε πρακτικούς κανόνες ή τα απόλυτα κριτήρια αριθμοδεικτών μπορούν να χρησιμοποιηθούν με την προϋπόθεση ότι θα καταβληθεί ιδιαίτερη προσοχή έτσι ώστε να αποφευχθεί η εξαγωγή λανθασμένων συμπερασμάτων. Θα πρέπει να σημειωθεί ότι η χρήση των προτύπων αυτών έχει σχεδόν εξαλειφθεί λόγω του ότι δεν υπάρχει δικαιολογητική βάση για την ύπαρξή τους τόσο από θεωρητική όσο και εμπειρική άποψη Αργύρης Λέων Αδαμίδης, ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ ΙV, Αθήνα 1981 Ανδρόνογλου Άρτεμις 25

26 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε.

27 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 3.1 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο προσδιορισμός της ρευστότητας συνδέεται με τη μελέτη του καθαρού κεφαλαίου κίνησης. Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης είναι η διαφορά μεταξύ των κυκλοφοριακών στοιχείων και των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Ο πιο συχνά χρησιμοποιούμενος είναι ο αριθμοδείκτης κυκλοφοριακής ή γενικής ρευστότητας ο οποίος είναι το πηλίκο της διαίρεσης κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων και βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. Την τρέχουσα χρηματοοικονομική θέση της επιχείρησης μπορούμε να την χαρακτηρίσουμε ως ισχυρή εάν η επιχείρηση είναι σε θέση: 1. να ικανοποιεί τις αξιώσεις των βραχυχρόνιων πιστωτών, όταν γίνονται απαιτητές. 2. να διατηρεί επαρκές κεφάλαιο κίνησης για την αποτελεσματική διεξαγωγή των συνθηκών εργασιών της επιχείρησης. 3. να καταβάλλει τους τρέχοντες τόκους και τα μερίσματα και τέλος 4. να διατηρεί μια ευνοϊκή πιστοληπτική διαβάθμιση από μέρος τρίτων. Η ανάλυση της βραχυχρόνιας ρευστότητας περιστρέφεται γύρω από τον προσδιορισμό του βαθμού στον οποίο η επιχείρηση μπορεί να ικανοποιήσει τις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Ο όρος ρευστότητα υποδηλώνει την διατεθειμένη ικανότητα της μετατροπής των περιουσιακών στοιχείων σε μετρητά ή προς απόκτηση μετρητών. Οι επιπτώσεις που απορρέουν από την έλλειψη της ικανότητας από μέρους της επιχείρησης να αντιμετωπίσει τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της είναι: Α) για τους μετόχους της επιχείρησης μια έλλειψη ρευστότητας μπορεί να σημαίνει μειωμένη αποδοτικότητα ή μπορεί να σημαίνει απώλεία ελέγχου και μερική ή ολική απώλεια του επενδυθέντος κεφαλαίου. Ανδρόνογλου Άρτεμις 27

28 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Β) για τους πιστωτές η έλλειψη ρευστότητας μπορεί να σημαίνει καθυστέρηση στην είσπραξη των τόκων και του κεφαλαίου που τους οφείλονται. Γ) οι πελάτες καθώς και οι προμηθευτές των αγαθών και υπηρεσιών μιας επιχείρησης μπορούν να επηρεασθούν από μια βραχυχρόνια χρηματοοικονομική κατάσταση της επιχείρησης ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Κλασσικός τρόπος για την μέτρηση της γενικής ή κυκλοφοριακής ρευστότητας. Αριθμοδείκτης γενικής ρευστότητας = ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΑ ΠΕΡΙΟΥΣΙΑΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΒΡΑΧΥΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ Οι τιμές που μπορεί να πάρει ο αριθμοδείκτης είναι: 1. τιμές μεγαλύτερες από τη μονάδα σημαίνουν ότι τα κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία είναι μεγαλύτερα από τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και αποτελούν ένδειξη ύπαρξης ρευστότητας από μέρους της επιχείρησης. 2. τιμή ίση με τη μονάδα σημαίνει ότι τα κυκλοφοριακά στοιχεία είναι ίσα με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και αποτελεί ένδειξη μιας κατάστασης αδιαφορίας από άποψη ρευστότητας αφού τα κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία καλύπτουν ακριβώς τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. 3. τιμές μικρότερες από την μονάδα σημαίνουν ότι τα κυκλοφοριακά στοιχεία είναι μικρότερα από τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και αποτελούν ένδειξη μη ρευστότητας από μέρους της επιχείρησης. 11 Παπαδόπουλος Δημήτριος ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, Β ΕΚΔΟΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 28

29 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Ο αριθμοδείκτης αυτός μετράει το βαθμό στον οποίο τα κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Όσο μεγαλύτερο είναι το ύψος των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων σε σχέση με τις τρέχουσες υποχρεώσεις, τόσο μεγαλύτερη είναι η εγγύηση ότι αυτές οι υποχρεώσεις θα μπορέσουν να ικανοποιηθούν από τα υπάρχοντα περιουσιακά στοιχεία. Το πλεόνασμα των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις παρέχει ένα περιθώριο ασφαλείας ή με άλλα λόγια ένα «στρώμα» προστασίας έναντι ζημιών που είναι δυνατό να πραγματοποιηθούν στην περίπτωση εκποίησης ή ρευστοποίησης κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων εκτός από μετρητά. Όσο πιο ουσιαστικό είναι αυτό το περιθώριο προστασίας τόσο ασφαλέστερη είναι η ικανοποίηση των πιστωτών, αφού τόσο πιο ευνοϊκή θα είναι η θέση της επιχείρησης σχετικά με την ικανότητά της, 1) να ικανοποιεί τα τρέχοντα χρέη της, τις επιβαρύνσεις τόκων μονιμότερου χαρακτήρα, την καταβολή μερισμάτων και 2) να απορροφήσει λειτουργικές ζημιές, μειώσεις στην αξία αντικαταστάσεως των αποθεμάτων, υπερβολική δέσμευση κεφαλαίων στις μη εισπρακτέες απαιτήσεις. Ο αριθμοδείκτης μετράει το απόθεμα των ρευστών κεφαλαίων πάνω από τις τρέχουσες υποχρεώσεις. Το απόθεμα αυτό είναι διαθέσιμο ως ένα περιθώριο ασφαλείας έναντι της αβεβαιότητας και των τυχαίων διαταραχών, στις οποίες υπόκεινται οι ροές των κεφαλαίων της επιχείρησης. 12 1) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ 13 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΓΕΝΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ = = 1,35 φορές , , , ,80 = , ,50 = 0,99 φορές , , , ,75 = , ,03 = 1,21 φορές , , , ,15 = , ,22 = 0,99 φορές 12 Παπαδόπουλος Δημήτριος ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, Β ΕΚΔΟΣΗ 13 Οι υπολογισμοί των αριθμοδεικτών έγιναν σύμφωνα με τον ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟ ΜΠΑΛΤΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 29

30 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. 2) ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ Ο συγκεκριμένος αριθμοδείκτης δείχνει το μέτρο ρευστότητας της οικονομικής μονάδας, δείχνει το περιθώριο ασφάλειας που διατηρεί η διοίκηση μιας οικονομικής μονάδας για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή του κεφαλαίου κίνησης και τέλος απεικονίζει το βαθμό ασφάλειας των βραχυχρόνιων πιστωτών. 3) ΠΡΟΤΥΠΟ Ως πρότυπο του αριθμοδείκτη επιθυμητό είναι να βρίσκεται οικονομικές μονάδες (βιομηχανικές, εμπορικές και παροχής υπηρεσιών). 1 για όλες τις 4) ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Βλέπουμε ότι ο αριθμοδείκτης κυμαίνεται από 0,99 μέχρι 1,35. Θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί από μέτριος έως και ικανοποιητικός. Βελτίωση του αριθμοδείκτη θα μπορούσε να επιτευχθεί με την αύξηση των διαθέσιμων στοιχείων είτε με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων, είτε με την αύξηση των αποθεματικών, είτε με την διάθεση και έκδοση νέων μετοχών. Προσοχή να δοθεί στη ληκτότητα των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων έτσι ώστε να υπάρχουν επαρκή διαθέσιμα όταν αυτές θα γίνουν απαιτητές ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο αριθμοδείκτης αυτός μας δίνει την εικόνα της επάρκειας ή όχι μετρητών στην επιχείρηση σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές της ανάγκες. Η ταμειακή ρευστότητα εκφράζει την ικανότητα μιας επιχείρηση για την εξόφληση των τρεχουσών και ληξηπρόθεσμων υποχρεώσεων της με τα μετρητά που διαθέτει. 14 Μπαλτσής Κωνσταντίνος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 30

31 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας είναι το πηλίκο της διαιρέσεως του συνόλου του διαθέσιμου ενεργητικού μιας επιχείρησης με το σύνολο των ληξηπρόθεσμων υποχρεώσεών της και εκφράζεται από τη σχέση: Αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας ΔΙΑΘΕΣΙΜΟ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟ ΛΗΞΗΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 15 Ληξηπρόθεσμες υποχρεώσεις θεωρούνται αυτές που είναι πληρωτέες στον αμέσως επόμενο μήνα από την ημερομηνία σύνταξής του ισολογισμού. Αυτές για τον εξωτερικό αναλυτή είναι : Υποχρεώσεις από φόρους τέλη Ασφαλιστικοί οργανισμοί 1) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΜΕΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ = = 0,28 φορές , ,32 = ,65 = 0,42 φορές , , , , ,51 = ,88 = 0,25 φορές , , , ,23 = ,56 = 0,33 φορές , , ,34 15 Νιάρχος Νικήτας, ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, 5 η ΕΚΔΟΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 31

32 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. 2) ΣΗΜΑΣΙΑ Δίνει την εικόνα της επάρκειας μετρητών της οικονομικής μονάδας σε σχέση με τις τρέχουσες λειτουργικές ανάγκες της. Δηλαδή δείχνει πόσες φορές τα αμέσως διαθέσιμα περιουσιακά στοιχεία καλύπτουν τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις. 3) ΠΡΟΤΥΠΟ Όταν υπάρχει σωστή οικονομική διαχείριση, ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας μπορεί να είναι άνω της μονάδας (< 1). 4) ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Οι τιμές του αριθμοδείκτη κυμαίνονται από 0,25 έως 0,42, μπορεί να θεωρηθεί μέτριος. Αυτό σημαίνει ότι μπορεί μεν να καλύψει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της αλλά όχι με ιδιαίτερη άνεση και με πολλές επιφυλάξεις. Ως πρόταση για την επιχείρηση θα λέγαμε να γίνει εντατικοποίηση και ορθολογισμός των όρων της σχέσης του αριθμοδείκτη, δηλαδή της σχέσης των διαθεσίμων στοιχειών με τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Ο αριθμοδείκτης άμεσης ή ειδικής ρευστότητας συμπληρώσει τον αριθμοδείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας. Για τον υπολογισμό του αριθμοδείκτη θα πρέπει τα κυκλοφοριακά περιουσιακά στοιχεία να ομαδοποιηθούν σε δύο (2) κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία περιλαμβάνει τα μετρητά και τα περιουσιακά στοιχεία που είναι ισοδύναμα με τα μετρητά ή διαφορετικά τα σχετικά ρευστοποιημένα περιουσιακά στοιχεία είναι οι καταθέσεις, τα εμπορεύσιμα χρεώγραφα και οι απαιτήσεις. Τα στοιχεία της κατηγορίας αυτής είτε είναι άμεσα διαθέσιμα είτε μπορούν να γίνουν διαθέσιμα σ ένα εύλογο χρονικό διαστήματα για την εξόφληση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων. 16 Μπαλτσής Κωνσταντίνος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 32

33 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Η δεύτερη κατηγορία περιλαμβάνει τα περιουσιακά στοιχεία με την μικρότερη ρευστότητα, όπως τα αποθέματα και τα προπληρωθέντα έξοδα που κανονικά απαιτούν κάποιο χρονικό διάστημα για να μετατραπούν σε μετρητά. Η σχέση του αριθμοδείκτη είναι η εξής : Αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού αποθέματα + μεταβατικοί λογαριασμοί ενεργητικού / Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις + μεταβατικοί λογαριασμοί παθητικού Η τιμή του αριθμοδείκτη άμεσης ρευστότητας όταν είναι το λιγότερο ίση με τη μονάδα θεωρείται ως ένδειξη μιας αρκετά καλής τρέχουσας χρηματοοικονομικής κατάστασης. 17 1) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ 2001 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΕΙΔΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ = = 0,87 φορές , , ,48 = ,65 = 0,41 φορές , , , , , ,60 = ,18 = 0,88 φορές , , , , , ,06 = ,48 = 0,71 φορές , , ,22 2) ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ Ο αριθμοδείκτης ειδικής ρευστότητας δείχνει το κατά πόσο τα ρευστοποιήσιμα στοιχεία της επιχείρησης καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. 3) ΠΡΟΤΥΠΟ 17 Παπαδόπουλος Δημήτριος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, Β ΕΚΔΟΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 33

34 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Εάν ο αριθμοδείκτης βρίσκεται άνω της μονάδας (>1), θεωρείται ικανοποιητικός. 4) ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Τα έτη 2001, 2002, 2003 και 2004 ο αριθμοδείκτης βρίσκεται κάτω της μονάδας που σημαίνει ότι η επιχείρηση δεν δύναται να αντεπεξέλθει στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της με τη χρησιμοποίηση μόνο των άμεσα ρευστοποιήσιμων στοιχείων της. Οι χαμηλοί δείκτες φανερώνουν τα χαμηλά επίπεδα διατήρησης ρευστοποιήσιμων στοιχείων ή το μεγαλύτερο δυνατό επίπεδο κυκλοφορίας των απαιτήσεων της εταιρείας. Ως ενέργειες θα προτείναμε : Αύξηση των διαθέσιμων στοιχείων Εντατικοποίηση των πωλήσεων Εντατικοποίηση εισπράξεων των απαιτήσεων και, Αλλαγή πολιτικής όρων εξόφλησης των υποχρεώσεων ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΥΝΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ Το βασικό διάστημα βιωσιμότητας είναι ένα άλλο κριτήριο της γενικής ρευστότητας, το οποίο εκφράζει τον αριθμό των ημερών που είναι σε θέση να λειτουργήσει η επιχείρηση, βασιζόμενη στο ρευστοποιήσιμο ενεργητικό της ( με την εξαίρεση των αποθεμάτων, χωρίς τη βοήθεια συμπληρωματικών εισροών από πωλήσεις ή άλλες πηγές). Αυτό το χρονικό διάστημα υπολογίζεται με τον ακόλουθο τρόπο: Μετρητά+ Εμπορεύσιμα Χρεώγραφα + Εισπρακτέα Γραμμάτια + Απαιτήσεις / Κόστος πωληθέντων+ Έξοδα Πωλήσεων+ Γενικά και Διοικητικά Έξοδα / 365 Τα μεγέθη που εμφανίζονται στον αριθμητή του παραπάνω κλάσματος τα παρουσιάζουμε ως ένα σύνολο με τον τίτλο «Συνολικά Στοιχεία Εξασφάλισης Βιωσιμότητας». Παρόμοια, ο διαιρέτης είναι γνωστός ως «Προβλεπόμενα Ημερήσια 18 Μπαλτσής Κωνσταντίνος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, 2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 34

35 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Έξοδα Λειτουργίας». Διαστήματος Βιωσιμότητας είναι ο ακόλουθος: Επομένως, ένας άλλος τρόπος παρουσιάσεως του Βασικού Β. Δ. Β.= Συνολικά στοιχεία εξασφαλίσεως Βιωσιμότητας Προβλεπόμενα Ημερήσια Έξοδα Λειτουργίας Επομένως, το βασικό διάστημα βιωσιμότητας είναι ένα κριτήριο συνολικής ρευστότητας, που αποσκοπεί να προβλέψει τη χρονική περίοδο αντοχής της επιχείρησης στην ακραία περίπτωση που δεν θα έχει εισροές μετρητών. 19 πιο απλά : Αριθμοδείκτης αμυντικού χρονικού διαστήματος ΣΥΝΟΛΟ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ- ΑΠΟΘΕΜΑΤΑ ΗΜΕΡΗΣΙΕΣ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΕΣ ΔΑΠΑΝΕΣ 20 1) ΥΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΥΝΤΙΚΟΥ ΧΡΟΝΙΚΟΥ ΔΙΑΣΤΗΜΑΤΟΣ 2001 Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες =[( ) ]/365= Α= = = 205 μέρες Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες = [( , ,93) , , ,93]/365= ,02 Α= , ,52 = ,45 = 265 μέρες , , Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες =[( , ,83) , , ,69]/365= ,15 Α= , ,53 = ,58 = 300 μέρες , ,15 19 Γ. Κ. ΦΙΛΙΠΠΑΤΟΣ Κ Π. Ι. ΑΘΑΝΑΣΟΠΟΥΛΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΗ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΠΑΠΑΖΗΣΗ 20 ΜΠΑΛΤΣΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, 2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 35

36 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε Ημερήσιες λειτουργικές δαπάνες = [( , ,04) , , , ,15]/365= ,73 Α= , ,18 = ,58 = 404 μέρες , ,73 2) ΣΗΜΑΣΙΑ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗ Θωρείται από τους πιο αξιόπιστους και καλύτερους αριθμοδείκτες γιατί εκφράζει καλύτερα αν η επιχείρηση μπορεί να ανταποκρίνεται στις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις της σε αντίθεση με τους δείκτες ειδικής και γενικής ρευστότητας. 3) ΠΡΟΤΥΠΟ Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρότυπο. Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που η επιχείρηση λειτουργεί με τα αμυντικά περιουσιακά στοιχεία τόσο το καλύτερο εφόσον χρησιμοποιούνται αποδοτικά και ποιοτικά. 4) ΕΝΕΡΓΕΙΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Σε όλα τα έτη που εξετάζουμε έχουμε ανοδική πορεία του αριθμοδείκτη που σημαίνει ευνοϊκή εξέλιξη για την επιχείρηση. Θα μπορούσαμε να προτείνουμε καλύτερη διαχείριση των αποθεμάτων, έλεγχο στην πολιτική πωλήσεων, παροχή πιστώσεων και κόστος πωλήσεων καθώς επίσης και έλεγχο στα λειτουργικά έξοδα όπως είναι τα έξοδα διοίκησης, διάθεσης και τα χρηματοοικονομικά έξοδα Μπαλτσής Κωνσταντίνος, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ,2 η ΕΚΔΟΣΗ, 2002 Ανδρόνογλου Άρτεμις 36

37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε.

38 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 4.1 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ Οι αριθμοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας ή δραστηριότητας βασικά αποσκοπούν να μετρήσουν το βαθμό της αποτελεσματικότητας χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοιχείων της επιχείρησης. Ο βαθμός της αποτελεσματικής χρησιμοποίησης των περιουσιακών στοιχείων καθορίζεται από τη συσχέτιση του επιπέδου πωλήσεων και το ύψος του κεφαλαίου που επενδύθηκε στα διάφορα περιουσιακά στοιχεία. Οι αριθμοδείκτες αυτοί προϋποθέτουν την ύπαρξη μιας κατάλληλης ισορροπίας μεταξύ του ύψους των πωλήσεων και του ύψους των λογαριασμών των διαφόρων περιουσιακών στοιχείων αποθέματα, εισπρακτέοι λογαριασμοί, πάγια περιουσιακά στοιχεία- ή των λογαριασμών των άλλων στοιχείων του ισολογισμού. Οι αριθμοδείκτες κυκλοφοριακής ταχύτητας των κυκλοφοριακών στοιχείων δείχνουν πόσες φορές ολοκληρώνεται στη συγκεκριμένη λογιστική χρήση το κύκλωμα ρευστοποίησης και δημιουργίας πάλι του συγκεκριμένου αγαθού. Εάν συσχετίσουμε τη χρονική περίοδο, στην οποία αναφέρεται ο αριθμοδείκτης (π. χ. ένα έτος σε ημέρες) με την τιμή του αριθμοδείκτη θα λάβουμε τη χρονική διάρκεια (π. χ. σε ημέρες) που απαιτείται για να ολοκληρωθεί το κύκλωμα του συγκεκριμένου στοιχείου. Παρατηρούνται τα ακόλουθα σχετικά με την κυκλοφοριακή ταχύτητα των κυκλοφοριακών περιουσιακών στοιχείων: 1. Όσο μικρή είναι η τιμή του αριθμοδείκτη ενός στοιχείου τόσο αυξάνεται η χρονική διάρκεια του κυκλώματος του συγκεκριμένου στοιχείου. 2. Το αντίθετο θα συμβαίνει αν η τιμή του αριθμοδείκτη είναι μεγάλη, δηλαδή μειώνεται η χρονική διάρκεια της ολοκλήρωσης του κυκλώματος του συγκεκριμένου στοιχείου. Ανδρόνογλου Άρτεμις 38

39 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ ΑΝΑΛΥΣΗ ΔΡΑΣΤΗΡΙΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ 3. Δεδομένου του ποσοστού που αποφέρει μια μονάδα του συγκεκριμένου στοιχείου, όσο μεγαλύτερη είναι η τιμή του αριθμοδείκτη, τόσο μεγαλύτερο είναι το μέσο ετήσιο κέρδος στη μονάδα του στοιχείου. 4. Σε περίπτωση που ο αριθμοδείκτης αναφέρεται σε στοιχείο του παθητικού, τότε συμφέρει στην επιχείρηση, η τιμή του δείκτη να είναι όσο το δυνατό μικρότερη, δηλαδή η χρονική διάρκεια της ολοκλήρωσης του κυκλώματος του συγκεκριμένου στοιχείου να είναι μεγαλύτερη. Αυτό είναι φυσικό, επειδή μια τέτοια συνθήκη θα σημαίνει μεγαλύτερη διάρκεια παραμονής, στη διάθεση της επιχείρηση, αγοραστικής δύναμης, με την οποία χρηματοδοτήθηκαν τα μέσα δράσης (στοιχεία ενεργητικού), από τη χρησιμοποίηση των οποίων αποκτά έσοδα ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΗΣ ΤΑΧΥΤΗΤΑΣ ΕΙΣΠΡΑΞΗΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Ο αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων βρίσκεται αν διαιρέσουμε την αξία των πιστωτικών πωλήσεων μιας επιχείρήσης μέσα στη χρήση, με το μέσο όρο των απαιτήσεων της. Επειδή όμως συνήθως δεν υπάρχουν στοιχεία για τις πιστωτικές πωλήσεις, καθώς και στοιχεία που να αναφέρονται στο μέσο όρο των χορηγούμενων πιστώσεων, λαμβάνοντας υπόψη οι καθαρές πωλήσεις της χρήσης και το σύνολο των απαιτήσεων, όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό στο τέλος της χρήσης. Ειδικότερα, για την περίπτωση των απαιτήσεων είναι προτιμότερο να πάρουμε το μέσο όρο των απαιτήσεων της αρχής και του τέλους της χρήσης, διότι οι απαιτήσεις όπως εμφανίζονται στον ισολογισμό, δηλαδή στο τέλος της χρήσεως, δεν δίνουν αντιπροσωπευτική εικόνα για το ύψος αυτών κατά την διάρκεια της χρήσης. Αριθμοδείκτης ταχύτητας είσπραξης απαιτήσεων ΚΑΘΑΡΕΣ ΠΩΛΗΣΕΙΣ ΜΕΣΟΣ ΟΡΟΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ 22 ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ, ΑΝΑΛΥΣΗ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ, Β ΕΚΔΟΣΗ Ανδρόνογλου Άρτεμις 39