ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ

Transcript

1 ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΚΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΙΔΡΥΜΑ (ΤΕΙ) ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΣΠΟΥΔΩΝ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΘΕΜΑ ΠΤΥΧΙΑΚΗΣ ΕΡΓΑΣΙΑΣ Ρευστότητα-Βιωσιμότητα Επιχείρησης με σχετική εφαρμογή. Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε. ΕΙΣΗΓΗΤΗΣ: ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΚΩΣΤΑΣ Ε. ΜΠΑΛΤΣΗΣ ΣΠΟΥΔΑΣΤΡΙΑ: ΧΡΙΣΤΙΝΑ Δ. ΜΠΑΜΠΟΥ ΙΑΝΟΥΑΡΙΟΣ 2004 ΚΑΒΑΛΑ

2 Β Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΠΕΡΙΕΧΟ Μ ΕΝΑ ΣΕΛΙΔΑ 3 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ: Η ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΟΜΗ 9 ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΡΟΪΟΝΤΑ-ΕΜΠΟΡΙΟ 0 ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ - ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ 0 ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ: ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΝΑΛΥΣΗΗ 0 ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 0 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ - ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ 13 0 ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ 13 0 ΣΤΑΔΙΑ-ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ 14 0 ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΙ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 15 0 ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ 16 0 ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ 17 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ: ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ 0 ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 18 0 ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 19 0 ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ 19 0 ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 24 0 ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 25 0 ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Β Φ Λ 27 0 ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 32 0 ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 34

3 Β.Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ^ ΒΑΣΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 37 ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΕΤΑΡΤΟ: ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΑΕΙΚΤΕΣ ΚΕΦΑΛΑΙΑΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ 40 <? ΜΑΚΡΟΧΡΟΝΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ 43 ΕΙΔΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΔΙΑΡΘΡΩΣΗΣ 44 9 ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 46 ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣ ΞΕΝΑ ΚΕΦΑΛΑΙΑ 48 α ΔΕΙΚΤΗΣ ΙΔΙΩΝ ΠΡΟΣ ΠΑΓΙΑ 51 ^ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΟΥΝΤΟΣ ΕΝΕΡΓΗΤΙΚΟΥ ΠΡΟΣ ΣΥΝΟΛΙΚΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 54 $ ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΑΓΙΩΝ ΠΡΟΣ ΜΑΚΡΟΠΡΟΘΕΣΜΕΣ ΥΠΟΧΡΕΩΣΕΙΣ 55 ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΑΛΥΨΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΕΞΟΔΩΝ 56 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ 59 ΠΙΝΑΚΕΣ Β.Φ.Λ. ΓΡΑΦΗΜΑΤΑ Β.Φ.Λ ΣΥΝΤΜΗΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ-ΠΗΓΕΣ

4 Β.Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Σκοπός αυτής της τπυχιακής εργασίας είναι η αξιοποίηση της χρηματοοικονομικής αναλύσεως των λογιστικών καταστάσεων προκειμένου να μελετηθεί μια επιχείρηση ως προς την ρευστότητα και βιωσιμότητα της. Για τον σκοπό αυτό επέλεξα την Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων Α,Ε. που εδρεύει και δραστηριοποιείται στην Νέα Καρβάλη Καβάλας. Ως εξωτερικός αναλυτής χρησιμοποίησα για την ανάλυση μου τις δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις της επιχείρησης δηλαδή τον ισολογισμό, την κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης και τον πίνακα διάθεσης αποτελεσμάτων. Η μέθοδος χρηματοοικονομικής ανάλυσης μέσα από την οποία έγινε η μελέτη είναι αυτή των αριθμοδεικτών ρευστότητας και βιωσιμότητας. Προκειμένου να διεξαχθούν όσο το δυνατόν πιο ασφαλή και συγκριτικά μεταξύ τους συμπεράσματα χρησιμοποιήθηκαν οι καταστάσεις αυτές σε βάθος χρόνου μιας πενταετίας από το 1997 έως το Πολύτιμο εργαλείο για την χρηματοοικονομική ανάλυση των καταστάσεων υπήρξε το πρόγραμμα της SPECISOFT, ΡΙΝΑΝ, Financial Analysis, το οποίο διδάχθηκα κατά την διάρκεια των σπουδών μου από τον καθηγητή μου κ. ΜΠΑΛΤΣΗ ΚΩΣΤΑ Είναι γνωστό ότι για να έχουμε πιο ολοκληρωμένα συμπεράσματα ενδείκνυται η σύγκριση των αποτελεσμάτων των δεικτών της προς μελέτη επιχείρησης με τον μέσο όρο του κλάδου της. Έτσι, απευθύνθηκα στην Διεθνή εταιρεία ICAP S.A., με γραφεία της και στην Αθήνα, εταιρεία που ασχολείται με μεγάλο φάσμα χρηματοοικονομικών ζητημάτων, και διαθέτει μελέτες του μέσου όρου του κλάδου για τους αριθμοδείκτες, για να μου δώσει στοιχεία του κλάδου των χημικών λιπασμάτων. Δυστυχώς, η επικοινωνία μου μαζί τους δεν ήταν ενθαρρυντική αφού μου έκαναν σαφές το γεγονός ότι εάν ήθελα να έχω αυτά τα στοιχεία θα έπρεπε να μεταβώ προσωπικά στα γραφεία της εταιρείας τους πράγμα που μου ήταν αδύνατο Η όλη ύλη της πτυχιακής εργασίας διαιρείται σε τέσσερα κεφάλαια;

5 1>.Λ Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Στο ττρώτο κεφάλαιο αναφέρομαι στην τταρουσίαση της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται εισαγωγή στην χρηματοοικονομική ανάλυση (είδη, στάδια και μέθοδοι), περιγραφή δημοσιευμένων οικονομικών καταστάσεων και θεωρητική αναφορά στους αριθμοδείκτες. Στο τρίτο κεφάλαιο αναφέρομαι στους αριθμοδείκτες ρευστότητας γενικά και κάνω και πρακτική εφαρμογή τους στην Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων A Ε. Στο τέταρτο κεφάλαιο εξετάζεται η επιχείρηση ως προς την βιωσιμότητα της αφού πρώτα έχει γίνει μια γενική αναφορά των δεικτών αυτών. Στο τελευταίο μέρος της πτυχιακής μου εργασίας παραθέτω παράρτημα που περιλαμβάνει πίνακες και γραφήματα από την ανάλυση που έγινε μέσω του προγράμματος Spedsoft, ΡΙΝΑΝ Τελειώνοντας θέλω να εκφράσω τις θερμές μου ευχαριστίες στον καθηγητή και εισηγητή μου κ. ΜΠΑΛΤΣΗ ΚΩΣΤΑ για την καθοδήγηση και την άψογη συνεργασία που είχαμε στην διάρκεια των σπουδών μου αλλά και για την πραγματοποίηση της πτυχιακής εργασίας μου. Ευχαριστώ επίσης τον καθηγητή μου κ. ΠΙΠΙΛΙΑΚΟΠΟΥΛΟ ΜΙΧΑΛΗ για την βοήθεια και το πολύτιμο υλικό που μου παρείχε για την Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε. Δεν μπορώ να μην ευχαριστήσω το Τ.Ε.Ι. ΚΑΒΑΛΑΣ για τα βιβλία που δανείστηκα από την βιβλιοθήκη του και την παραχώρηση Ηλεκτρονικού Υπολογιστή με το πρόγραμμα ΡΙΝΑΝ. Χριστίνα Δ. Μπάμπου Καβάλα 2004

6 3 Φ Λ, Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΚΕΦ ΑΛΑΙΟ ΠΡΩΤΟ Η ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΟΜΙΛΟΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΚΗ ΔΟΜΗ Η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων (ΒΦΛ) περιλαμβάνει στην παραγωγική της δομή δύο μεγάλες εργοστασιακές μονάδες, τη μία στην Νέα Καρβάλη Καβάλας και την άλλη στην Θεσσαλονίκη. Τα δύο εργοστάσια διαθέτουν υψηλού επιπέδου τεχνικό εξοπλισμό και σύγχρονα συστήματα παραγωγής. Τα κεφάλαια τα οποία η Εταιρεία επενδύει για τον εκσυγχρονισμό της παραγωγής αποτελούν κατ έτος το σημαντικότερο μέρος του προϋπολογισμού επενδύσεων. Ένα μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα της ΒΦΛ είναι ότι διαθέτει στο Εργοστάσιο Καβάλας ιδιόκτητο αυτοδύναμο ανεξάρτητο Λιμάνι και λιμενικές εγκαταστάσεις. Οι εγκαταστάσεις φορτοεκφόρτωσης του λιμανιού χρησιμοποιούνται για παραλαβή των πρώτων υλών καθώς και για τις αποστολές ετοίμων προϊόντων σε συσκευασμένη, παλεταρισμένη ή χύμα μσρφή τόσο για την εγχώρια όσο και για τη διεθνή αγορά. Ετήσια εξυπηρετούνται στο Λιμάνι Νέας Καρβάλης περίπου 300 πλοία και διακινούνται συνολικά περίπου 1,2 εκ. τόνοι λιπασμάτων και πρώτων υλών'. Σήμερα η ΒΦΛ καλύπτει το μεγαλύτερο μέρος της εγχώριας αγοράς σε λιπάσματα με μία μεγάλη ποικιλία προϊόντων και παράλληλα πραγματοποιεί σημαντικές εξαγωγές στη διεθνή αγορά. Βασική επιδίωξη και κύριος στόχος των παραγωγικών μονάδων της ΒΦΛ είναι η εξασφάλιση παραγωγής υψηλής ποιότητας προϊόντων προσαρμοσμένων στις ανάγκες της ελληνικής και παγκόσμιας γεωργίας. '

7 Β Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Οι ανάγκες των καλλιεργειών για νέα προϊόντα και οι απαραίτητες καινοτομίες για την παρακολούθηση των εξελίξεων της αγοράς αποτελούν το επίκεντρο της συνεχούς προσπάθειας της ΒΦΛ. ΜΟΝΑΔΕΣ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ Η ΒΦΛ διαθέτει δύο μεγάλα εργοστασιακά συγκροτήματα παραγωγής λιπασμάτων, στην Νέα Καρβάλη Καβάλας και στη Θεσσαλονίκη. Πρόσφατα με εξαγορά απέκτησε και μια μονάδα παραγωγής Θειαφιού στην Πάτρα. ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ ΣΥΣΚΕΥΑΣΙΑΣ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Ανάλογα με τις απαιτήσεις της αγοράς ένα μέρος των παραγόμενων λιπασμάτων διακινείται χύμα και φορτώνεται σε πλοία από τις λιμενικές εγκαταστάσεις του Εργοστασίου Ν Καρβάλης Καβάλας κυρίως για εξαγωγή Το υπόλοιπο και μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής ενσακίζεται στις εγκαταστάσεις συσκευασίας λιπασμάτων τις εταιρείας που είναι στην^: Καβάλα Θεσσαλονίκη Πάτρα στο Αχλάδι Φθιώτιδας και στον Πύργο ΔΙΑΣΦΑΛΙΣΗ ΠΟΙΟΤΗΤΑΣ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. ανταποκρινόμενη στις απαιτήσεις της αγοράς προχώρησε στην «Πιστοποίηση Διασφάλισης Ποιότητας» Τμημάτων Παραγωγής κατά το διεθνές πρότυπο ISO 9002 Το Εργοστάσιο Ν. ΚΑΡΒΑΛΗΣ ΚΑΒΑΛΑΣ απέκτησε πιστοποιητικό ποιότητας το 1998 για παραγωγή και εμπορία: Νιτρικών Λιπασμάτων Νιτρικού Οξέος Θειικού Οξέος Αμμωνίας wvw.pfi.gr

8 Β,Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Το Εργοστάσιο ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ απέκτησε πιστοποιητικό για παραγωγή και εμπορία^ Φθοριούχων προϊόντων το 1995 AQUA CLEAN - Θειικού Αργιλίου το 1996 ΝΟΥΤΡΙΦΩΣ - Φωσφορικού Διασβεστίου και Μονοασβεστίου το 1996 Αραιού και Πυκνού Νιτρικού Οξέος και Λιπασμάτων το 1998 Ατμίζοντος θειικού Οξέος (OLEUM) το 1998 ΠΡΟΪΟΝΤΑ Λιπάσματα σε κοκκώδη μορφή Υδατοδιαλυτά λιπάσματα Λιπάσματα ιχνοστοιχείων σε χήμική μορφή Προϊόντα φυτοπροστασίας Χημικά προϊόντα ανοργαναοξέα Συμπληρώματα διατροφής ζώων NUTRIPHOS Άλλα προϊόντα ΕΜΠΟΡΙΑ ΕΣΩΤΕΡΙΚΟΥ Με τρεις κατηγορίες προϊόντων η ΒΦΛ έχει ανταποκριθεί στην ζήτηση της εσωτερικής αγοράς και έχει οργανώσει την εμπορική της δομή. Λιπάσματα Σε ολόκληρη την Ελλάδα υπάρχουν πολυάριθμα σημεία πωλήσεων με τα λιπάσματα της ΒΦΛ. Η ΒΦΛ έχει αναπτύξει το δίκτυο πωλήσεων της με τρόπο που να παρέχει την καλλίτερη εξυπηρέτηση στους πελάτες της. Χημικά προϊόντα: Μια ξεχωριστή ομάδα εξειδικευμένων στελεχών καλύπτει την ελληνική και διεθνή αγορά των Χημικών προϊόντων. Φυτοφάρμακα Τα ιδιο-παραγόμενα φυτοφάρμακα που ξεκίνησαν το 1998 με παραγωγή μόλις τριών ουσιών έχουν φτάσει σήμερα και μετά την αγορά 25 αδειών από την εταιρεία ^

9 Β Φ Λ Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΛΙ ΔΡΑ Α.Ε στα τριάντα τα οττοία δημιουργούν μια αξιόλογη σειρά και φιλοδοξούν να πάρουν αξιόλογο μερίδιο αγοράς ΕΜΠΟΡΙΑ ΕΞΩΤΕΡΙΚΟΥ Η ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ A Ε έχει μια έντονη παρουσία στη Διεθνή Αγορά με χαρακτηριστικό εκτός της παραδοσιακής παρουσίας σε αγορές που από χρόνια είχε, την επέκταση της παρουσίας της και σε νέες αγορές. Η ΒΦΛ έχει την εικόνα στον Διεθνή χώρο σαν μία δυναμική παραγωγό εταιρεία με προϊόντα υψηλής ποιότητας δυναμικά αποδεκτά στη Διεθνή Αγορά^. Έτσι, συνολικά η εταιρεία εξάγει τόνους στην Κίνα Ευρώπη (Γερμανία, Βέλγιο, Γαλλία, Ιταλία, Ισπανία) στις ΗΠΑ (Καναδάς, Γουατεμάλα, Αργεντινή) Αφρική (Νιγηρία, Κένυα) Άπω Ανατολή (Ταϊλάνδη, Ινδονησία, Πακιστάν) Η ΑΛΥΣΙΔΑ ΤΩΝ ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΩΝ Τα ΑΓΡΟΕΦΟΔΙΑ αποτελούν κλάδο ανάπτυξης της Εταιρείας ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε., στον ευρύτερο χώρό της αγροτικής οικονομίας. Πρόκειται για μια ταχέως αναπτυσσόμενη αλυσίδα πολυκαταστημάτων, που σκοπό έχει να φέρει "αγροεφόδια εκεί που υπάρχει ζήτηση. Είναι η πρώτη αλυσίδα στο χώρο της που αναπτύσσεται με ιδιόκτητα καταστήματα αλλά και με franchising και με στόχους πανελλαδικούς. Ξεκίνησε η λειτουργία της το Τα πολυκαταστήματα δημιουργούνται σε περιοχές με ανεπτυγμένη αγροτική οικονομία, κοντά σε μεγάλα αστικά και εμπορικά κέντρα, συνδυάζοντας έτσι την πελατεία των επαγγελματιών (αγροτών, κτηνοτρόφων) και των ιδιωτών καταναλωτών. Η γκάμα των πολυκαταστημάτων αριθμεί τα περίπού προϊόντα και διευρύνεται συνεχώς. Η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε. καλύτπει με δικά της προϊόντα μεγάλο μέρος των προμηθειών των πολυκαταστημάτων, ενώ μέσω *

10 Φ Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα θυγατρικών πραγματοποιούν εισαγωγές και προμηθεύουν τα καταστήματα με κτηνιατρικά φάρμακα, φυτοφάρμακα, ειδικά λιπάσματα κ.α. Τα πολυκαταστήματα αυτά απευθύνονται στους^: ΑΓΡΟΤΕΣ: με λιπάσματα, φυτοφάρμακα, σπόρους, αρδευτικά, γεωργικό εξοπλισμό, μηχανήματα, είδη προστασίας ΚΤΗΝΟΤΡΟΦΟΥΣ: με ζωοτροφές, πρώτες ύλες, κτηνιατρικά φάρμακα, διατροφικά, εξοπλισμό ΕΡΑΣΙΤΕΧΝΕΣ: με είδη για τον κήπο, για κατοικίδια ζώα, είδη μαστορέματος (do it yourself) και είδη κυνηγιού. ΘΥΓΑΤΡΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΕΙΕΣ Πρώτη σημαντική κίνηση έγινε προς την κατεύθυνση του συγγενούς χώρου της κτηνοτροφίας και ιδιαίτερα στον τομέα των κτηνιατρικών και διατροφικών προϊόντων. Η εξαγορά του 51% του μετοχικού κεφαλαίου των εταιρειών 21ΩΦΟΡΟΥ Α.Ε. και ANIMEDICA Α.Ε. έγινε με στόχο την γρήγορη ανάτπυξη, την ταχεία εκμετάλλευση των παρουσιαζομένων ευκαιριών και την επιτυχημένη διείσδυση της ΒΦΛ στον ενδιαφέροντα αυτό χώρο. Η δεύτερη πρωτοβουλία αφορά περισσότερο τον γνωστό χώρο των λιπασμάτων, αλλά βασίζεται σε εντελώς διαφορετική προσέγγιση της αγοράς. Μ τον νέο τομέα γίνεται η προσπάθεια να καλυφθούν κυρίως υψηλής προστιθέμενης αξίας προϊόντα και προσβλέπουν στην βαθμιαία ανοδική ζήτηση αυτών. Η συνεργασία της ΒΦΛ με τον διεθνή όμιλο της ROULLIER δημιούργησε την θυγατρική εταιρεία ΛΥΔΑ που έργο της είναι η ανάπτυξη της αγοράς των εξειδικευμένων λιπασμάτων ΕΡΕΥΝΑ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗ Το κύριο μέρος της ερευνητικής δραστηριότητας της εταιρείας υλοποιείται στα Τμήματα Παραγωγής, στο Τμήμα Ποιοτικού Ελέγχου, στη Διεύθυνση Ανάπτυξης Λιπασμάτων και στη Διεύθυνση Έργων. Τα κύρια αυτοχρηματοδοτούμενα και επιχορηγούμενα ερευνητικά προγράμματα αφορούν;' Τη διαχείριση ενέργειας μέσω πληροφοριακού συστήματος

11 Ϊ>.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Την παραγωγή νέων προϊόντων Την παραγωγή νιτρικής αμμωνίας, θειικών αλάτων, (ρωστρορικού μονο/διασβεστίου Την ανάπτυξη νέων τύπων λιπασμάτων Τη δημιουργία ενός λογισμικού υποδείγματος προβλέψεων για την εκτίμηση των μεσοπρόθεσμων προοπτικών των κύριων προϊόντων του ελληνικού τομέα. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ Με γνώμονα τη συνεισφορά προς το κοινωνικό σύνολο οι δραστηριότητες της εταιρείας για την προστασία και αποκατάσταση του περιβάλλοντος είναι άμεσα συνδεδεμένες με την επενδυτική πολιτική. Μεγάλο μέρος των επενδύσεων που πραγματοποιούνται καλύτττουν απαιτήσεις που συμβάλουν στην πρσστασία τσυ περιβάλλσντος, σύμφωνα με την εξέλιξη της τεχνολογίας. Η εταιρεία συνεχίζει να συμμετέχει στο πιλοτικό πρόγραμμα EMAS υπό την αιγίδα της Ε.Ε και του Υ.ΠΕ,ΧΩ.ΔΕ., που στοχεύει στην καταγραφή της περιβαλλοντικής κατάστασης και στην περιβαλλοντική βελτίωση με συνεχή καθορισμό στόχων των εταιρειών που το εφαρμόζουν. Επιπλέον, συμμετέχει ενεργά σε Επιτροπές, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, οι οποίες έχουν σκοπό την παρακολούθηση και διαμόρφωση της Εθνικής και Ευρωπαϊκής Περιβαλλοντικής Πολιτικής. ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΑ ΥΓΙΗΣ ΕΙΝΑΙ ΜΙΑ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΜΟΝΑΔΑ ΟΤΑΝ ΔΙΑΘΕΤΕΙ: 1. Αξιοπιστία - Ρευστότητα 2. Ικανότητα να εξοφλεί τις υποχρεώσεις της όταν αυτές γίνουν απαιτητές 3. Ικανότητα να εκτελεί τις λειτουργικές της διαδικασίες και να εκμεταλλεύεται τυχόν ευκαιρίες 4. Ικανοποιητική αποδοτικότητα 5. Ανταγωνιστικότητα 6. Βιωσιμότητα Αυτό θα είναι και το ζητούμενο της ανάλυσης που θα πραγματοποιηθεί στην συνέχεια για την Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων.

12 ί>.λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΕΙΣΑΓΩΓΗ ΣΤΗΝ ΧΡΗ Μ ΑΤΟ Ο ΙΚ Ο Ν Ο Μ ΙΚ Η ΑΝΑΛΥΣΗ Αυτοί που ενδιαφέρονται για την ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων με σκοπό την γνώση και στη συνέχεια την λήψη αποφάσεων μπορούν να καταταγούν στις παρακάτω βασικές κατηγορίες^ : Α) Διοικούντες την οικονομική μονάδα Β) Επενδυτές - μέτοχοι Γ) Δανειστές της οικονομικής μονάδας Δ) Οικονομικοί αναλυτές, χρηματιστές στελέχη τραπεζών, επενδυτικών και χρηματιστηριακών εταιριών Ε) Αναλυτές σε περιτπώσεις εξαγορών και συγχωνεύσεων Στ) Ελεγκτές χρηματοοικονομικών καταστάσεων Ζ) Λοιπές ομάδες ενδιαφερομένων ΕΙΔΗ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Η οικονομική ανάλυση μπορεί να γίνει είτε εσωτερικά από άτομα που μπορούν να έχουν πρόσβαση στα λογιστικά βιβλία και στοιχεία της οικονομικής μονάδας, είτε εξωτερικά. Στην δεύτερη περίπτωση ανήκει και η εκπόνηση αυτής της πτυχιακής εργασίας. Ο αναλυτής δεν έχει καμία εργασιακή σχέση με την οικονομική μονάδα και επομένως δεν έχει πρόσβαση στα λογιστικά βιβλία και στοιχεία με αποτέλεσμα η οικονομική ανάλυση του να βασίζεται στις δημοσιευμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις ώστε να αντλήσει πληροφορίες πολύ σημαντικές σχετικά με : ΝΙΑΡΧΟΣ A ΝΙΚΗΤΑΣ, Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Πέμπτη έκδοση. Εκδόσεις Α. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1996, σελ ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυστι ισολογισμών Χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Δεύτερη έκδοση 2002 ΚΑΒΑΛΑ σελ. 39

13 Β.Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα 12 Α) ΤΟ βαθμό αποδοτικότητας της οικονομικής μονάδας Β) την οικονομική θέση της δηλαδή Γ)την δυνατότητα να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της και Δ)τη δυνατότητα να εκμεταλλευθεί τυχόν παρουσιαζόμενες ευκαιρίες. ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ Οι χρηματοοικονομικές καταστάσεις που θα μελετήσουμε είναι οι παρακάτω: Α. ΙΣΟΛΟΓΙΣΜΟΣ (BALANCE SHEET) Β ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΛΟΓΑΡΙΑΣΜΟΥ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΧΡΗΣΗΣ ( INCOME STATEMENT ) Γ. ΠΙΝΑΚΑΣ ΔΙΑΘΕΣΗΣ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ( APPROPRIATION OF PROFIT ) Ο ισολογισμός, η κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης και ο πίνακας διάθεσης αποτελεσμάτων έχουν μεγάλη σημασία για τον εξωτερικό αναλυτή για τον προσδιορισμό τόσο της οικονομικής θέσης όσο και της αποδοτικότητας της οικονομικής μονάδας. Α. Ισολογισμός Ο Ισολογισμός είναι η οικονομική κατάσταση που εμφανίζει συνοτττικά τα περιουσιακά στοιχεία, τις υποχρεώσεις και την οικονομική θέση μιας οικονομικής μονάδας, κατά είδος και αξία σε μια δεδομένη στιγμή. Αφορά το λογαριασμό 89 Ισολογισμός χρησιμοποιείται μόνο στο τέλος της χρήσης καταχωρείται στο βιβλίο απογραφών και ισολογισμών και δημοσιεύεται υποχρεωτικά στο τέλος κάθε χρήσης. Στο Ενεργητικό του ισολογισμού εμφανίζονται τα περιουσιακά στοιχεία της οικονομικής μονάδας σύμφωνα με το βαθμό ρευστότητας και κινητικότητας τους. ΚΟΝΤΑΚΟΥ Γ.Α, ΓΕΝΙΚΗ ΛΟΓΙΣΤΙΚΗ, Πέμπτη Έκδοση, Εκδόσεις «ΕΛΛΗΝ», ΑΘΗΝΑ 1997, σελ. 44

14 Β.Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Στο Παθητικό του ισολογισμού εμφανίζονται οι υποχρεώσεις της οικονομικής μονάδας σύμφωνα με το βαθμό ληκτότητας τους. Η διαφορά ανάμεσα στα περιουσιακά στοιχεία του Ενεργητικού (Ε) και τις υποχρεώσεις της οικονομικής μονάδας (Π) δίνει την καθαρή περιουσία ή θέση της (ΚΘ) ή αλλιώς τα ίδια κεφάλαια' Ε = Π ΚΘ = Ε - Π Β. Κατάσταση Λογαριασμού Αποτελεσμάτων Χρήσης Η Κατάσταση λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης είναι η οικονομική κατάσταση που εμφανίζει τα συνολικά καθαρά αποτελέσματα τα οποία πραγματοποιούνται, μέσα στη χρήση που κλείνει, από το σύνολο των δραστηριοτήτων της οικονομικής μονάδας". Ουσιαστικά πρόκειται για το λογαριασμό 86 ' Αποτελέσματα Χρήσης, ο πίνακας αυτός εμφανίζει τα συνολικά καθαρά αποτελέσματα της κλειόμενης χρήσης πριν από την αφαίρεση των φόρων που αναλογούν στα κέρδη. Καταχωρείται στο βιβλίο απογραφών και ισολογισμών μετά τον ισολογισμό και δημοσιεύεται και αυτός υποχρεωτικά στο τέλος κάθε χρήσης Γ. Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων Ο Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων είναι η οικονομική κατάσταση που εμφανίζει τον τρόπο διάθεσης των καθαρών αποτελεσμάτων, της χρήσης που κλείνει, από το σύνολο των δραστηριοτήτων μιας οικονομικής μονάδας' Πρόκειται για τον λογαριασμό 88 Αποτελέσματα προς διάθεση που χρησιμοποιείται μόνο στο τέλος της χρήσης'^ όταν γίνεται διάθεση κερδών. Ο Πίνακας Διάθεσης Αποτελεσμάτων καταχωρείται στο βιβλίο απογραφών και ισολογισμών αμέσως μετά τον ισολογισμό και την κατάσταση του λογαριασμού αποτελεσμάτων χρήσης. Δημοσιεύεται υποχρεωτικά στο τέλος κάθε χρήσης και εμφανίζει ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση ισολογισμών Χρηματοοικονομικές καταστάσεις, Δεύτερη Έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002, σελ.17 " ΥΠΕΘΟ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ, Β'Έκδοση, ΕΛΚΕΠΑ, ΑΘΗΝΑ 1987, σελ. 396, ΥΠΕΘΟ, ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΓΕΝΙΚΟ ΛΟΓΙΣΤΙΚΟ ΣΧΕΔΙΟ, Β' Έκδσση, ΕΛΚΕΠΑ, ΑΘΗΝΑ 1987, σεα ,443.

15 Β.Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα εκτός από τα καθαρά αποτελέσματα της χρήσης και τα υπόλοιπα της προηγούμενης χρήσης Με την οικονομική ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων μπορούμε να διαπιστώσουμε εάν η οικονομική μονάδα για την οποία ενδιαφερόμαστε έχει την δυνατότητα; Α) ανταπόκρισης στις τρέχουσες υποχρεώσεις της στο παρόν και το μέλλον, Β) εκμετάλλευσης ευκαιριών, Γ) αποδοτικότητας και η τάση βελτίωσης και Δ) πληρωμής μερισμάτων ΤΑ ΣΤΑΔΙΑ ΔΙΕΝΕΡΓΕΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ Ανάλογα με τα στάδια διενέργειας της ^ ανάλυσης την διακρίνουμε σε τυπική και ουσιαστική. Α) Τυπική ανάλυση αφορά το προπαρασκευαστικό στάδιο των οικονομικών καταστάσεων για ανάλυση δηλαδή στρογγυλοποιήσεις, ομαδοποιήσεις (επιμέρους λογαριασμοί στον κύριο), ανακατατάξεις και ανασχηματισμοί (έκφραση σε ποσοστά, τάσεις), Β) Ουσιαστική ανάλυση; στηρίζεται στην προετοιμασία που έγινε στο προηγούμενο στάδιο και επεκτείνεται στην επεξεργασία, σύγκριση, ερμηνεία και αξιολόγηση των οικονομικών μεγεθών για το προσδιορισμό της πραγματικής εικόνας της οικονομικής μονάδας, με τη χρήση των μεθόδων και τεχνικών ανάλυσης (αριθμοδείκτες, κεφάλαιο κίνησης, κρίσιμο (νεκρό) σημείο, κ.α ). ΜΕΘΟΔΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΩΝ Το αντικείμενο της χρηματοοικονομικής ανάλυσης είναι η μελέτη των σχέσεων της αξίας των στοιχείων που αναφέρονται στις οικονομικές καταστάσεις σε δεδομένη στιγμή και των τάσεων αυτών διαχρονικά. Η επιλογή για υπολογισμό ορισμένων σημαντικών σχέσεων περιλαμβάνει ^: ΝΙΑΡΧΟΣ Α. ΝΙΚΗΤΑΣ, Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Πέμπτη έκδοση, Εκδόσεις Α. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ - ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1996, σελ. 30 ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση ισολογισμών χρηματοοικονομικές καταστάσεις, Δεύτερη Έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002, σελ

16 3 Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα 1. Κατάρτιση συγκριτικών καταστάσεων 2. Αριθμοδέικτες 3. Τάση αριθμοδεικτών 4 Κατάσταση σημαντικών οικονομικών μεγεθών 5. Τάση των σημαντικών οικονομικών μεγεθών 6. Μεταβολές οικονομικών μεγεθών και τάση 7. Κεφάλαιο κίνησης και εξέλιξη 8. Νεκρό σημείο παραγωγικής ή συναλλακτικής δραστηριότητας 9. Χρηματοοικονομική ισορροπία (μακροχρόνια και βραχυχρόνια). ΛΟΓΙΣΤΙΚΟΙ (ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟΙ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ) (ACCOUNTING RATIOS) Για την πραγματοποίηση της πτυχιακής μου εργασίας η ανάλυση των χρηματοοικονομικών καταστάσεων της οικονομικής μονάδας που επέλεξα θα γίνει με τη χρήση αριθμοδεικτών που είναι και η πλέον διαδεδομένη και δυναμική μέθοδος χρηματοοικονομικής ανάλυσης. ΓΕΝΙΚΑ Οι αριθμοδείκτες βοηθούν στην ερμηνεία των οικονομικών στοιχείων των οικονομικών μονάδων. Μπορούμε να πούμε δηλαδή ότι μετατρέπουν τους απόλυτους αριθμούς σε γεγονότα, λόγια που με σημαντικές πληροφορίες που θα βοηθήσουν τη διοίκηση στη λήψη ορθολογικών επιχειρηματικών αποφάσεων. Έτσι, αριθμοδείκτης είναι η σχέση (αναλογία, λόγος) ενός οικονομικού μεγέθους των χρηματοοικονομικών καταστάσεων προς ένα άλλο, που εκφράζεται με τη μορφή κλάσματος. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΤΗΣ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Ένας μεμονωμένος αριθμοδείκτης δεν μπορεί να μας δώσει πλήρη εικόνα της οικονομικής θέσης μιας οικονομικής μονάδας, αν δεν συγκριθεί με άλλους αντιπροσωπευτικούς ή

17 Β Φ.Λ. Ρευσιόιηια - Βιωσιμότητα πρότυπους αριθμοδείκτες ή δεν συσχετισθεί με τους αντίστοιχους αριθμοδείκτες μιας σειράς προηγουμένων χρήσεων (διαχρονικά) Η σύγκριση με τους αριθμοδείκτες του μέσου όρου του κλάδου είναι μια καλή πρακτική αλλά δεν υπάρχουν διαθέσιμοι τέτοιοι αριθμοδείκτες που να καταρτίζονται από μια έγκυρη πηγή. Σαν πρότυπα ή αντιπροσωπευτικοί αριθμοδείκτες μπορούν να είναι κάποιο από τα ακόλουθα : 1) Οι αριθμοδείκτες παλαιότερων χρήσεων της συγκεκριμένης οικονομικής μονάδας. 2) Οι αριθμοδείκτες συγκεκριμένων ανταγωνιστικών σικονομικών μονάδων. 3) Οι αριθμοδείκτες του μέσου όρου του κλάδου. 4) Λογικά πρότυπα, κατά την εμπειρία και κρίση του οικονομικού αναλυτή 5) Επιστημονική γενικά αποδεκτά πρότυπα. ΚΑΤΗΓΟΡΙΕΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ Οι κυριότερες κατηγορίες αριθμοδεικτών είναι : 1) Αριθμοδείκτες ρευστότητας (Liquidity ratios) Προσδιορίζουν τη βραχυχρόνια οικονομική θέση και την ικανότητα μιας οικονομικής μονάδας να ανταποκριθεί στις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της. 2) Αριθμοδείκτες δραστηριότητας ( Activity ratios) Μετρούν το βαθμό αποτελεσματικότητας στη χρησιμοποίηση των περιουσιακών στοιχείων μιας οικονομικής μονάδας. 3) Αριθμοδείκτες αποδοτικότητας (Profitability ratios) Μετράται η αποδοτικότητα, η δυνατότητα των κερδών και η ικανότητα της διοίκησης μιας οικονομικής μονάδας. Μετρούν το βαθμό επιτυχίας ή αποτυχίας μιας οικονομικής μονάδας σε δεδομένη χρονική στιγμή. 4) Αριθμοδείκτες διάρθρωσης κεφαλαίων και βιωσιμότητας (Financial structure and viability ratios) Εκτιμάται η μακροχρόνια ικανότητα μιας οικονομικής μονάδας να ανταποκρίνεται στις υποχρεώσεις της και ο βαθμός προστασίας του απολαμβάνουν οι πιστωτές της. ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση ισολογισμών χρηματοοικονομικών καταστάσεων, Δεύτερη έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002, σελ. 68 ΝΙΑΡΧΟΣ Α. ΝΙΚΗΤΑΣ, Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Πέμπτη έκδοση. Εκδόσεις Α. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1996, σελ, 50

18 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα 5) Αριθμοδείκτες επενδύσεων ή επενδυτικοί αριθμοδείκτες (Ιηνθ5ΐπιβηΙ ratios) Συσχετίζουν τον αριθμό των μετοχών και τη χρηματιστηριακή τους τιμή με τα κέρδη, τα μερίσματα και τα άλλα περιουσιακά στοιχεία μιας οικονομικής μονάδας. ΒΗΜΑΤΑ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΜΕ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ Προτείνεται η παρακάτω μεθοδολογία ^ : 1. Υπολογισμός - Προσδιορισμός Γίνεται σύμφωνα με τη σχέση που υπάρχει στο τυπολόγιο. 2, Σημασία αριθμοδείκτη Αναφέρεται η σπουδαιότητα του αριθμοδείκτη, τι σημαίνει, τι δείχνει, τι μετράει σε φορές, ημέρες, ποσοστό. 3. Πρότυπο σύγκρισης Αναφέρεται τι θεωρείται αντιπροσωπευτικό για τον συγκεκριμένο αριθμοδείκτη και σε περίπτωση έλλειψης του τι ενέργειες ενδείκνυται να γίνουν, 4. Σχολιασμός αριθμοδείκτη Ακολουθεί τη σύγκριση με το πρότυπο και είναι της μορφής αν το αποτέλεσμα είναι ικανοποιητικό, χαμηλό, μέτριο ή υψηλό. 5. Συμπεράσματα - Συμπληρωματική ανάλυση Για την ασφαλή εξαγωγή συμπερασμάτων και ιδιαίτερα όταν ο αριθμοδείκτης δεν είναι ικανοποιητικός, προτείνεται στη διοίκηση της οικονομικής μονάδας οι τυχόν επιπλέον ενέργειες και η μελέτη συμπληρωματικών αριθμοδεικτών, 6. Προτάσεις - Ενέργειες Αναφέρονται, προς τη διοίκηση της οικονομική μονάδας, οι τρόποι βελτίωσης των όρων της σχέσης του αριθμοδείκτη (αριθμητή, παρονομαστή), κατ αρχήν περιγραφικά τόσο: Α) σε περίπτωση ικανοποιητικού αριθμοδείκτη και Β) σε πτωτική πορεία του αριθμοδείκτη. ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση ισολογισμών χρηματοοικονομικών καταστάσεων. Δεύτερη έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002, σελ, 71

19 ί).λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΤΡΙΤΟ ΡΕΥΣΤΟ ΤΗΤΑ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Οι Αριθμοδείκτες ρευστότητας προσδιορίζουν την τρέχουσα οικονομική κατάσταση και ικανότητα μιας οικονομικής μονάδας να ανταποκριθεί στις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Λέγοντας τρέχουσες υποχρεώσεις εννοούμε τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις και είναι αυτές που η προθεσμία εξόφλησης τους λήγει μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης Τα αποτελέσματα των Αριθμοδεικτών ρευστότητας ενδιαφέρουν τη διοίκηση, τους πιστωτές και φυσικά τους μετόχους της. Η ρευστότητα επιτυγχάνεται μέσω της καθημερινής μετατροπής των αποθεμάτων σε πωλήσεις, τις πωλήσεις με πίστωση σε απαιτήσεις και τις απαιτήσεις σε μετρητά. Η διαχρονική παρακολούθηση της πορείας των αριθμοδεικτών ρευστότητας μας επιτρέπει να διαπιστώσουμε αν υπάρχει βελτίωση στην τρέχουσα οικονομική κατάσταση μιας οικονομικής μονάδας. Στόχος κάθε οικονομικής μονάδας είναι να έχει ένα άριστο (οριιπιυτη) συνδυασμό ύψους κυκλοφοριακών στοιχείων και τρεχουσών υποχρεώσεων και να αποφεύγει ακρότητες του τύπου υπερβολικά υψηλά κυκλοφοριακά στοιχεία ή ανεπάρκεια αυτών. ΕΙΔΗ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Οι αντιπροσωπευτικότεροι Αριθμοδείκτες Ρευστότητας είναι: Α) Δείκτης κυκλοφοριακής ρευστότητας Β) Δείκτης πραγματικής ρευστότητας Γ) Δείκτης άμεσης ρευστότητας Δ) Βασικό διάστημα βιωσιμότητας

20 ί>,λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΛΟΓΟΙ ΑΝΑΛΥΣΗΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Μια οικονομική μονάδα επιδιώκει να μάθει από την ανάλυση των αριθμοδεικτών ρευστότητας εάν : 1. Υπάρχει επάρκεια κυκλοφοριακών στοιχείων (αποθέματα, απαιτήσεις, χρεόγραφα, διαθέσιμα) 2. Υπάρχει συνέπεια στην εκπλήρωση των υποχρεώσεων της 3. Υπάρχει επάρκεια διαθεσίμων για την ομαλή λειτουργία της και την εκμετάλλευση τυχόν παρουσιαζομένων ευκαιριών. 4. Υπάρχουν υπερβολικά αποθέματα 5. Χορηγούνται μεγάλες πιστώσεις στους πελάτες της 6. Οι απαιτήσεις είναι υπέρογκες ΑΡΙ0ΜΟΔΕΙΚΤΕΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ Η ρευστότητα μιας οικονομικής μονάδας έχει άμεση σχέση με τον υπολογισμό και ανάλυση του κεφαλαίου κίνησης. Η μελέτη του μεγέθους του κεφαλαίου κίνησης είναι μεγάλης σημασίας για μια οικονομική μονάδα, γιατί άμεσα συνδέεται με τις λειτουργικές της ανάγκες και είναι το πιο συνηθισμένο μέσο μέτρησης της βραχυχρόνιας ρευστότητας, γγ αυτό και ανεπάρκεια ή κακή διαχείριση του αποτελεί μια από τις σπουδαιότερες αιτίες τττώχευσης ή προβληματικότητας. Μικτό Κεφάλαιο Κίνησης = Κυκλοφορούν Ενεργητικό Όπου Κυκλοφορούν Ενεργητικό = Αποθέματα + Απαιτήσεις + Χρεόγραφα + Διαθέσιμα + Μεταβατικοί Λογαριασμοί Ενεργητικού Το Καθαρό Κεφάλαιο Κίνησης = Μικτό Κεφάλαιο Κίνησης - (Βραχυπρόθεσμες Υποχρεώσεις + Μεταβατικοί Λογαριασμοί παθητικού) ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων, Δεύτερη έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002 σελ. 76

21 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης δείχνει την ύπαρξη ή μη πλεονάσματος σε κυκλοφοριακά στοιχεία σε σχέση με τις βραχυχρόνιες υποχρεώσεις της επιχείρησης. Απστελεί δηλαδή ένα δείκτη της οικονομικής ευρωστίας της επιχείρησης. Το μέγεθος του κεφαλαίου κίνησης που διαθέτει μια επιχείρηση πρέπει να είναι επαρκές, ούτως ώστε αυτή να είναι σε θέση να διεξάγει τις εργασίες της κατά τον πλέον συμφέροντα τρόπο, χωρίς οικονομικές δυσκολίες και να μπορεί να αντιμετωπίζει δύσκολες καταστάσεις χωρίς τον κίνδυνο να οδηγηθεί σε οικονομική καταστροφή. Η διατήρηση υπερβολικού ύψους μη απαραίτητων κεφαλαίων σε κυκλοφοριακά στοιχεία, τα οποία δεν χρειάζονται για την ομαλή λειτουργία της επιχείρησης, συμβαίνει για να μπορεί η επιχείρηση να επεκταθεί μελλοντικά και να εκμεταλλευθεί τις τεχνολογικές εξελίξεις αγοράζοντας περιουσιακά στοιχεία και μηχανήματα. Υπερβολικό ύψος κεφαλαίων κινήσεως κυρίως με την μορφή ρευστών και χρεογράφων εισηγμένων στο χρηματιστήριο μπορεί να είναι τόσο δυσμενές για την επιχείρηση όσο και η ανεπάρκεια κεφαλαίων κίνησης. Αυτό διότι ένα μεγάλο μέρος των κεφαλαίων της επιχειρήσεως δεν απασχολείται παραγωγικά. Σημασία του κεφαλαίου κίνησης Το καθαρό κεφάλαιο κίνησης μιας οικονομικής μονάδας: Δείχνει το τι απομένει σ αυτήν μετά την εξόφληση των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων της. Παρέχει ένδειξη του βαθμού ικανότητας να ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Αποτελεί δείκτη της οικονομικής ευρωστίας και ομαλής λειτουργίας της στο παρόν και στο μέλλον. Είναι το πιο συνηθισμένο μέσο μέτρησης της ρευστότητας της. Όταν είναι μηδενικό ή αρνητικό μπορεί να έχει δυσμενείς επιπτώσεις και να οδηγήσει σε αδυναμία κάλυψης των τρεχουσών υποχρεώσεων της σε περίοδο οικονομικής ύφεσης.

22 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Οι κυριότεροι παράγοντες που προσδιορίζουν τις ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης είναι : 1) Το είδος και η φύση των εργασιών της επιχείρησης. Οι ανάγκες μιας επιχείρησης συνδέονται άμεσα με το είδος των εργασιών της. Έτσι, οι ανάγκες σε κεφάλαια κίνησης μιας βιομηχανικής επιχείρησης όπως η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων A Ε. είναι αυξημένες, λόγω του ότι απαιτούνται μεγάλα ποσά για αποθέματα και για χρηματοδότηση των πωλήσεων με πίστωση των οποίων η ταχύτητα κυκλοφορίας είναι σχετικά χαμηλή σε σύγκριση με άλλου είδους επιχειρήσεις Εξ άλλου μια βιομηχανική επιχείρηση, χρειάζεται περισσότερα κεφάλαια κίνησης από ότι μια εμπορική επειδή επενδύει μεγάλο μέρος τωγ κεφαλαίων της σε πρώτες ύλες, ημικατεργασμένα και έτοιμα προϊόντα. 2) Η παραγωγική διαδικασία Το απαιτούμενο από μια επιχείρηση ύψος κεφαλαίων κινήσεως είναι ανάλογο με το χρόνο που απαιτείται από τη στιγμή που αποκτώνται οι πρώτες ύλες ή υπηρεσίες μέχρι τη στιγμή που πωλούνται στους πελάτες της και εισπράττεται η αξία τους. Όσο μεγαλύτερο είναι το χρονικό διάστημα που μεσολαβεί από τη στιγμή της αποκτήσεως των πιο πάνω στοιχείων μέχρι τη στιγμή της ρευστοποιήσεως τους τόσο μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίων κινήσεως χρειάζεται. 3) Η επέκταση του κύκλου εργασιών Η αύξηση του κύκλου εργασιών μιας επιχείρησης είναι επόμενο να απαιτεί μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίων κινήσεως προκειμένου να μπορεί να διευκολύνει τους πελάτες της και να συνεχίζει απρόσκοπτα την παραγωγική της διαδικασίας. 4) Η ταχύτητα εισπράξεως απαιτήσεων Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα εισπράξεως των απαιτήσεων, τόσο λιγότερο κεφάλαια κινήσεως απαιτούνται. Αυτό συμβαίνει διότι μεγάλη ταχύτητα εισπράξεως απαιτήσεων σημαίνει γρήγορη εισροή κεφαλαίων από απαιτήσεις, οπότε τα ΝΙΑΡΧΟΣ Α. ΝΙΚΗΤΑΣ, Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Πέμπτη έκδοση. Εκδόσεις Α, ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1996, σελ. 71

23 ί).λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα απαιτούμενα κεφάλαια κινήσεως μπορεί να είναι μικρότερα από ότι σε περίτπωση χαμηλής ταχύτητας εισπράξεως απαιτήσεων. 5) Η ταχύτητα κυκλοφορίας των αποθεμάτων Όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα κυκλοφορίας των αποθεμάτων, τόσο μικρότερο είναι το απαιτούμενο ύψος κεφαλαίων κινήσεως διότι το ίδιο ποσό αποθεμάτων κινείται πολλές φορές μέσα στην ίδια χρήση με αποτέλεσμα τα κεφάλαια που δεσμεύονται για τα αποθέματα να είναι μικρότερα από ότι στην περίπτωση της χαμηλής ταχύτητας κυκλοφορίας αποθεμάτων 6) Ο βαθμός εποχικότητας Έντονη εποχιακή κίνηση προϊόντων δημιουργεί την ανάγκη υπάρξεως υψηλών αποθεμάτων προς αντιμετώπιση της αυξημένης ζήτησης σε περιόδους αιχμής. Με αποτέλεσμα οι επιχειρήσεις με έντονη εποχικότητα να παρουσιάζουν ιδιαίτερα προβλήματα κυκλοφοριακών στοιχείων. 7) Οι συνθήκες ανταγωνισμού Μια επιχείρηση που έχει ηγετική θέση στην αγορά μπορεί να κινείται πιο άνετα διότι ακόμη και αν δεν έχει την δυνατότητα άμεσης ικανοποιήσεως των απαιτήσεων των πελατών της αυτό δεν οδηγεί σε μείωση των εργασιών της. Όταν ο ανταγωνισμός είναι οξύς, τότε η επιχείρηση αναγκάζεται να διατηρεί μεγάλη ποικιλία αποθεμάτων για ικανοποίηση της ζητήσεως και να έχει τη δυνατότητα χορηγήσεως καλύτερων όρων πωλήσεων στους πελάτες της. Αυτό οδηγεί σε πρόσθετα κεφάλαια κίνησης. 8) Ο βαθμός κινδύνου της αξίας των κυκλοφοριακών στοιχείων Τυχόν μείωση της πραγματικής αξίας των κυκλοφοριακών στοιχείων, σε σχέση με την αξία κτήσεως τους, θα έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση των κεφαλαίων κινήσεων. Άρα, όσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος αυτός, τόσο μεγαλύτερο ύψος κεφαλαίων κινήσεως απαιτείται.

24 ί>.λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα 9) Ο επιχειρηματικός κύκλος Σε περιόδους οικονομικής ευημερίας οι επιχειρήσεις κάνουν αποθεματοποιήσεις μεγαλύτερες από όσες απαιτούν οι ανάγκες τους ώστε να εκμεταλλευτούν διακυμάνσεις τιμών. Έτσι, χρειάζονται περισσότερα κεφάλαια κινήσεως από ότι σε περιόδους οικονομικής ύφεσης που οι επιχειρήσεις ρευστσποιούν τα αυξημένα αποθέματα και προσπαθούν για την ταχύτερη είσπραξη των απαιτήσεων τους, 10) Ο πληθωρισμός Οι συνθήκες υψηλού πληθωρισμού οδηγούν σε άνοδο επιτοκίων και αύξηση του κόστους δανεισμού. Με αποτέλεσμα να αυξάνεται το κόστος των κεφαλαίων που δεσμεύονται σε αποθέματα. Η αυξημένη διαφορά μεταξύ του κόστους κτήσεως των προϊόντων μιας επιχείρησης και του κόστους αντικαταστάσεως αυτών αυξάνει επίσης τις ανάγκες για περισσότερα κεφάλαια κινήσεως. 11) Η Μερισματική πολιτική Η μερισματική πολιτική μιας οικονομικής μονάδας κατά ένα μεγάλο βαθμό εξαρτάται εκτός από το ύψος των κερδών προς διάθεση, από την ταμειακή της ρευστότητα και το πρόγραμμα επιχειρηματικής δραστηριότητας.

25 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Χρηματοοικονομική ισορροττία υπάρχει σε μια οικονομική μονάδα όταν τα περιουσιακά της στοιχεία, μακράς ή βραχείας διάρκειας, χρηματοδοτούνται με κεφάλαια ίσης ή μεγαλύτερης διάρκειας^. Βασικοί κανόνες εξασφάλισης χρηματοοικονομικής ισορροπίας. 1 Η αξία των περιουσιακών στοιχείων μακράς διάρκειας πρέπει να χρηματοδοτείται με κεφάλαια μακράς διάρκειας. Ο λόγος είναι ότι η μετατροπή των παγίων στοιχείων σε χρήμα γίνεται μέσω των αποσβέσεων που ενσωματώνονται στο κόστος, και απαιτεί πολλά χρόνια, ενώ η εξόφληση των βραχυπρόθεσμων δανείων πρέπει να γίνει μέχρι το τέλος της επόμενης χρήσης. 2. Τα ίδια κεφάλαια της οικονομικής μονάδας να καλύπτουν την αξία των περιουσιακών στοιχείων μακράς διάρκειας 3. Ένα τμήμα της αξίας του κυκλοφορούντος ενεργητικού πρέπει να χρηματοδοτείται με κεφάλαια μακράς διάρκειας Οι λόγοι είναι: α) Ένα μέρος από τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού συμπεριφέρονται σαν περιουσιακά στοιχεία μακράς διάρκειας π,χ το ελάχιστο επίπεδο αποθεμάτων ασφαλείας α υλών και ετοίμων προϊόντων, τα κακότεχνα και εκτός εποχής προϊόντα που έχουν βραδύτατη ταχύτητα κυκλοφορίας, οι επισφαλείς-επίδικοι πελάτες, γραμμάτια ή επιταγές σε καθυστέρηση β) στις βιομηχανικές μονάδες η παραγωγική διαδικασία απαιτεί πολλές φορές μεγαλύτερο χρόνο από αυτόν που παρέχουν οι προμηθευτές για την εξόφληση του λογαριασμού τους. ΚΟΥΚΟΥΛΗ Α.Δ., Χρηματοοικονομική & Διοικητή Λογιστική, Τρίτο τεύχος, ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ 1993, σελ.165

26 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΒΡΑΧΥΧΡΟΝΙΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΙΣΟΡΡΟΠΙΑ Η ισορροπία στη χρηματοοικονομική διάρθρωση μιας οικονομική μονάδας έχει να κάνει με την οικονομική ευρωστία της και η Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων A Ε είναι μια οικονομικά εύρωστη επιχείρηση. Βραχυχρόνια χρηματοδοτική ισορροπία επιτυγχάνεται σε μια οικονομική μονάδα όταν τμήμα των περιουσιακών στοιχείων βραχείας διάρκειας χρηματοδοτείται με κεφάλαια μακράς διάρκειας Συγκεκριμένα το τμήμα αυτό του Κυκλοφορούντος Ενεργητικού που χρηματοδοτείται με κεφάλαια μακράς διαρκείας αποτελεί το ΚΑΘΑΡΟ ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΚΙΝΗΣΗΣ. Όπου, κεφάλαια μακράς διάρκειας χαρακτηρίζονται οι υποχρεώσεις εκείνες για τις οποίες η προθεσμία εξόφλησης τους λήγει μετά από το τέλος της επόμενης χρήσης. Περιλαμβάνουν^' > Τα ίδια κεφάλαια. Δεν έχουν συγκεκριμένο χρόνο εξόφλησης. Πρόκειται για μόνιμες υποχρεώσεις της οικονομικής μονάδας προς του φορείς της. Συνήθως εξοφλούνται κατά τη λύση. > Τις μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις. Εξοφλούνται μετά από το τέλος της επόμενης χρήσης. Έχουν σαν συνέπεια: α) Εκταμιεύσεις και μείωση της ρευστότητας β) Επιβαρύνσεις με δαπάνες τόκων και μείωση των κερδών γ) Εξάρτηση από τρίτους (τράπεζες, προμηθευτές, κ.α) > Τις προβλέψεις για κινδύνους και έξοδα Πρόβλεψη είναι η κράτηση ορισμένου ποσού, που γίνεται, κατά το κλείσιμο του ισολογισμού της οικονομικής μονάδας. Η κράτηση αυτή αποβλέπει στην κάλυψη ΜΠΑΛΤΣΗΣ Ε. ΚΩΣΤΑΣ, Ανάλυση ισολογισμών χρηματοοικονομικές καταστάσεις. Δεύτερη έκδοση, ΚΑΒΑΛΑ 2002, σελ154

27 Β Φ.Λ. Ρευσιότηια - Βιωσιμότητα ζπμίας ή εξόδων ή ενδεχόμενης υποτίμησης στοιχείων του ενεργητικού, όταν κατά την ημερομηνία σύνταξης του ισολογισμού είναι πιθανή η πραγματοποίηση τους, χωρίς να είναι γνωστό το ακριβές μέγεθος τους ή ο χρόνος πραγματοποίησης ή και τα δύο. Περιουσιακά στοιχεία βραχείας διάρκειας Περιουσιακά στοιχεία βραχείας διάρκειας είναι τα στοιχεία εκείνα που προορίζεται να μετατραπούν σε διαθέσιμα μέσα στη χρήση. Δεσμεύουν κεφάλαια για βραχύ χρονικό διάστημα. Το χρονικό αυτό διάστημα αρχίζει από την αγορά ή τη δημιουργία του περιουσιακού στοιχείου και λήγει με τη μετατροπή του σε χρήμα. Περιλαμβάνουν. > Τα στοιχεία του κυκλοφορούντος ενεργητικού Τα αποθέματα, τις απαιτήσεις, τα χρεόγραφα, και τα διαθέσιμα του ενεργητικού του ισολογισμού της οικονομικής μονάδας f Τους μεταβατικούς λογαριασμούς ενεργητικού. Αφορούν τα έξοδα που πληρώνονται μεν μέσα στη χρήση, ανήκουν όμως στην επόμενη ή σε επόμενες χρήσεις. Επίσης τα έσοδα που ανήκουν στην κλειόμενη χρήση (δουλεμένα), αλλά που δεν εισπράττονται μέσα σ αυτή, επειδή δεν είναι ακόμη απαιτητά κατά το τέλος της χρήσης Για την μελέτης της Βιομηχανίας Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε την πενταετία παίρνουμε στοιχεία από τους ισολογισμούς των ετών αυτών (πίνακες 6,7,8,9) για να προσδιορίσουμε το ύψος των κεφαλαίων μακράς διάρκειας και του καθαρού κεφαλαίου κίνησης (πίνακας 12 ). Συμπεραίνουμε ότι η επιχείρηση επιτυγχάνει βραχυχρόνια ισορροπία γιατί τμήμα του κυκλοφορούντος ενεργητικού της και συγκεκριμένα αναφερόμαστε στο καθαρό κεφάλαιο κίνησης χρηματοδοτείται από κεφάλαια μακράς διαρκείας (Γράφημα 7 ). Επιπλέον, μέσα από την ανάλυση του γραφήματος βλέπουμε ότι η πορεία του καθαρού κεφαλαίου κίνησης συμβαδίζει με την πορεία των κεφαλαίων μακράς διαρκείας.

28 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΠΙΝΑΚΑΣ ΑΡΙΘΜΟΔΕΙΚΤΩΝ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ ΦΩΣΦΟΡΙΚΩΝ ΛΙΠΑΣΜΑΤΩΝ Α.Ε. Α Ρ ΙΘ Μ Ο Δ Ε ΙΚ Τ Ε Σ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ Ρ Ε Υ Σ Τ Ο Τ Η Τ Α Σ ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΚυκΑοφορούν ενεργ / βραχυπρόθεσμες υποχρ. ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ (Κυκλοφορούν ενεργ. - Απόθεμα) / Βραχυπρ. υποχρ. 1,20 1,15 1,56 1,23 1,36 0,74 0,73 1,02 0,79 0,88 ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ 0,01 0,00 0,02 0,01 0,01 Διαθέσιμο / Βραχυπρ. Υποχρ. ΒΑΣΙΚΟ ΔΙΑΣΤΗΜΑ ΒΙΩΣΙΜΟΤΗΤΑΣ 157,32 155,62 221,85 189,15 208,39 (Κυκλοφορούν - Απόθεμα) / ημερήσια έξοδα λειτ. ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ Yπoλovισuόc ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ Κυκλοφορούν ενεργ. / βραχυπρόθεσμες υποχρ. 1,20 1,15 1,56 1,23 1,36 Όπου Κυκλοφορούν ενεργητικό είναι τα διαθέσιμα (αμέσως ρευστοποιήσιμα χρεόγραφα), οι απαιτήσεις και τα αποθέματα. Βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις είναι κυρίως οι πιστώσεις προμηθευτών, μερίσματα πληρωτέα, φόροι πληρωτέοι και βραχυπρόθεσμα δάνεια τραπεζών. Σημασία Είναι ένας από τους πολύ συχνά χρησιμοποιούμενους δείκτες που δείχνει το μέτρο ρευστότητας της οικονομικής μονάδας καθώς και το περιθώριο ασφαλείας που διατηρεί

29 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα η διοίκηση μιας οικονομικής μονάδας για να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει μια ανεπιθύμητη εξέλιξη στη ροή του κεφαλαίου κίνησης. Πρότυπο Γενικά ο δείκτης κυκλοφοριακής ρευστότητας θεωρείτε ικανοποιητικός όταν είναι > 2 για βιομηχανικές, εμπορικές, παροχής υπηρεσιών οικονομικές μονάδες. Αντιπροσωπευτικά περιθώρια αυτού του αριθμοδείκτη είναι: 1,7-2,2 για τις βιομηχανικές οικονομικές μονάδες 1,2-2 για τις εμπορικές και παροχής υπηρεσιών οικονομικές μονάδες Σχολιασμόζ Όπως φαίνεται από την ανάλυση που έγινε στην Βιομηχανία Φωστρορικών Λιπασμάτων Α.Ε. την πενταετία ο δείκτης κυκλοφοριακής ρευστότητας κυμαίνεται μεταξύ του 1,15 και 1,56 το νούμερο αυτό υπολείπεται όχι κατά πολύ βέβαια του προτύπου Το 1999 ο δείκτης είναι στο 1,56 και αυτό οφείλεται στην αύξηση της παραγωγής φυτοφαρμάκων της βιομηχανίας αφού μετά από αγορά 25 αδειών από την ΛΙ.ΔΡΑ Α.Ε παράγει επιπλέον 30 ουσίες με αποτέλεσμα όπως βλέπουμε και από τους Ισολογισμούς των ετών (πίνακες 7,8) και το (γράφημα 32) να έχουν αυξηθεί οι πωλήσεις. Διαχρονικά το ύψος του κυκλοφορούντος ενεργητικού της επιχείρησης ανταποκρίνεται στις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της (γράφημα 34 ).Έτσι, μπορούμε να πούμε ότι η βραχυπρόθεσμη φερεγγυότητα της οικονομικής μονάδας είναι σχετικά ικανοποιητική. Καλό θα είναι όμως να ακολουθήσει συμπληρωματική ανάλυση ώστε να έχουμε πιο ολοκληρωμένα και ασφαλή συμπεράσματα. Συυπληοωυατική Ανάλυση Επειδή το μέγεθος του αριθμοδείκτη αυτού εξαρτάται από πολλούς και ποικίλους παράγοντες μεταξύ των οποίων το είδος της επιχείρησης, η ποιότητα των κυκλοφοριακών στοιχείων της, η αμεσότητα των τρεχουσών υποχρεώσεων της και η ευκαμψία των αναγκών της σε κεφάλαια κινήσεως ο βαθμός ρευστότητας αυτής θα πρέπει να εξετάζεται σε συνδυασμό με αυτούς τους παράγοντες.

30 3 Φ.Λ Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Για να έχουμε τηο ολοκληρωμένα και ασφαλή συμπεράσματα προτείνοντα οι παρακάτω δείκτες μέσα από την μελέτη των οποίων προσδιορίζεται ο βαθμός μετατροπής ορισμένων περιουσιακών στοιχείων σε ρευστά; Κυκλοφορίας απαιτήσεων Κυκλοφορίας αποθεμάτων ^ Κυκλοφορίας κεφαλαίου κίνησης Βλέπε παράρτημα πίνακας ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ Ο δείκτης κυκλοφορίας απαιτήσεων δείχνει πόσες φορές εισπράττονται κατά τη διάρκεια της χρήσης οι απαιτήσεις της οικονομικής μονάδας. Δεν υπάρχει συγκεκριμένο πρότυπο γγ αυτόν τον δείκτη. Γενικά όσο μεγαλύτερη είναι η ταχύτητα είσπραξης των απαιτήσεων τόσο καλύτερη είναι η θέση της αφού μειώνεται ο αριθμός ημερών παροχής πιστώσεων στους πελάτες της. Για την Βιομηχανία Φωσφορικών Λιπασμάτων Α.Ε. ο δείκτης (πίνακας 2) κυμαίνεται μεταξύ του 1,75 και 2,55. Παρατηρούμε ότι τα έτη 1999,2000,2001 ο δείκτης έχει μια καθοδική πορεία. Παρόλο που οι πωλήσεις σ αυτά τα έτη έχουν αυξηθεί σημαντικά (γράφημα 32) ως εκ τούτου και οι απαιτήσεις φαίνεται ότι οι απαιτήσεις αυτές εισπράττονται σε μεγαλύτερο χρονικό διάστημα περίπου στους 7 μήνες (πίνακας 2) από αυτό των ετών 1997, 1998 που ήταν στους 4,5 μήνες. Προφανώς υπάρχουν μεταβολές στην πιστωτική πολιτική της βιομηχανίας και στην ικανότητα της για είσπραξη των απαιτήσεων της. ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΑΠΟΘΕΜΑΤΩΝ Ο δείκτης κυκλοφορίας αποθεμάτων δείχνει πόσες φορές ανανεώθηκαν τα αποθέματα της επιχείρησης σε σχέση με τις πωλήσεις της μέσα στην χρήση ή τον χρόνο που παραμένουν τα αποθέματα στην οικονομική μονάδα μέχρι να πουληθούν

31 Β Φ,Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα 30 δηλαδή την ικανότητα της να ττωλεί τα αποθέματα της γρήγορα. Όσο μεγαλύτερος είναι ο δείκτης αυτός τόσο πιο αποτελεσματικά λειτουργεί η επιχείρηση Όπως φαίνεται από τον (πίνακα 2) στην Β Φ.Λ ο δείκτης αυτός κυμαίνεται μεταξύ τού 3,05 και 3,94 θα μπορούσαμε να πούμε εκ πρώτης ότι δεν είναι ικανοποιητικός αφού το πρότυπο του δείκτη αυτού είναι γύρω στο 10 αλλά πρέπει να λάβουμε υπ' όψη μας το είδος και τη φύση των εργασιών της επιχείρησης. Στις βιομηχανίες γενικότερα απαιτούνται μεγάλα ποσά για αποθέματα (γράφημα 27 ). Το 2001 έχουμε μια απροσδόκητη μείωση των πωλήσεων (πίνακα 9) οπότε τα αποθέματα συσσωρεύονται με αποτέλεσμα η ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων να είναι χαμηλή και συγκεκριμένα στο 3,05. ΔΕΙΚΤΗΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ ΚΕΦΑΛΑΙΟΥ ΚΙΝΗΣΗΣ Ο δείκτης κυκλοφορίας κεφαλαίου κίνησης δείχνει ποιο είναι το ύψος των πωλήσεων που επιτεύχθηκε από κάθε μονάδα καθαρού κεφαλαίου κίνησης και αν η επιχείρηση διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κινήσεως, σε σχέση με τις πωλήσεις της. Ακόμη ελέγχεται η επαρκής ή όχι χρησιμοποίηση των κεφαλαίων κίνησης. Η μελέτη του δείκτη αυτού στην Β.Φ.Λ δείχνει ότι (πίνακα 2) από 9,11 και 12,31 που ήταν το 1997 και 1998 ακολούθησε μετά μια πτωτική πορεία στο 3,12, 6,56 και 4,20 τα έτη 1999, 2000 και 2001 αντίστοιχα. Κατά τα έτη 1997 και 1998 έχουμε υψηλό δείκτη που σημαίνει ότι έχουμε εντατική εκμετάλλευση του κεφαλαίου κίνησης αλλά μπορεί να είναι και ένδειξη ανεπάρκειας κεφαλαίων κινήσεως που οδηγεί στη συχνή ανακύκλωση τους. Για τα έτη που ακολουθούν ο δείκτης έχει πάρει τις πιο χαμηλές του τιμές και πιθανώς να σημαίνει πλεονάζων καθαρό κεφάλαιο κίνησης. Το 2000 (γράφημα 33) παρατηρούμε ότι είναι η χρονιά όπου χρησιμοποιήθηκαν συγκριτικά τα μικρότερα ποσοστά σε κεφάλαια κίνησης για να επιτευχθούν οι μεγαλύτερες πωλήσεις που σημείωσε η επιχείρηση στην χρονική περίοδο που μελετάμε. Και οπωσδήποτε δεν διατηρεί μεγάλα κεφάλαια κίνησης σε σχέση με τις πωλήσεις της κατά την διάρκεια όλων των εξεταζόμενων ετών.

32 Β.Φ.Λ. Ρευσιόιηια - Βιωσιμότητα EvtpvciEC - Προτάσεκ Γενικά κάθε οικονομική μονάδα θα πρέπει να προοπταθεί να βελτιώσει τους όρους της σχέσης δηλαδή του αριθμητή και του παρονομαστή εφόσον αυτό κριθεί απαραίτητο από τη συνολική μελέτη γύρω από αυτόν τον αριθμοδείκτη. Βελτίωση του αριθμοδείκτη θα επιτευχθεί επίσης με την αύξηση των διαθεσίμων στοιχείων, η οποία μπορεί να γίνει με την αύξηση των ιδίων κεφαλαίων είτε με την έκδοση και διάθεση νέων μετοχών. Να γίνει έλεγχος υπεραποθεματοποίησης έτοιμων προϊόντων ή πρώτων υλών ειδικά αφού η ταχύτητα κυκλοφορίας αποθεμάτων για την Β.Φ.Λ είναι σχετικά χαμηλή γιατί όπως γνωρίζουμε τα αποθέματα απαιτούν πρόσθετα κεφάλαια Η Β Φ.Λ καλό θα ήταν να βελτίωση την ικανότητα είσπραξης των απαιτήσεων της ή και αλλαγή στην πολιτική των χορηγούμενων πιστώσεων προς τους πελάτες της.

33 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ YwoAoviauoc ΔΕΙΚΤΗΣ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ (Κυκλοφορούν ενεργ. - Απόθεμα) / Βραχυπρ. Υποχρ Η μόνη διαφορά στον υπολογισμό του αριθμοδείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας από αυτόν της πραγματικής ρευστότητας είναι ότι στον δεύτερο δεν περιλαμβάνονται τα αποθέματα που μετατρέπονται δυσκολότερα σε μετρητά. Σημείωση: Από τις απαιτήσεις θα μπορούσαν να αψαιρεθούν τα κονδύλια των λογαριασμών «επισφαλείς-επίδικοι πελάτες και χρεώστες», «γραμμάτια σε καθυστέρηση^», και «επιταγές σε καθυστέρηση (σφραγισμένες)», για να έχουμε ένα αντιπροσωπευτικότερο και ασφαλές αποτέλεσμα αφού τα στοιχεία αυτά δεν μετατρέπονται εύκολα σε μετρητά^, Σηυασία Δείχνει πόσες φορές τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία της οικονομικής μονάδας καλύπτουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις της. Όπως έχει προαναφερθεί απεικονίζει την ικανότητα της οικονομικής μονάδας να εξοφλεί τις τρέχουσες υποχρεώσεις της. Πρότυπο Εάν ο δείκτης ειδικής ρευστότητας είναι > 1 θεωρείται ικανοποιητικός. ΚΑΦΟΥΣΗΣ Ν. ΓΕΩΡΠΟΣ, Ανάλυση και κριτική διερεύνηση χρηματοοικονομικών καταστάσεων, ΑΘΗΝΑ, σελ. 48 ΝΙΑΡΧΟΣ Α. ΝΙΚΗΤΑΣ, Χρηματοοικονομική ανάλυση λογιστικών καταστάσεων, Πέμπτη Έκδοση, Εκδόσεις Α. ΣΤΑΜΟΥΛΗΣ, ΑΘΗΝΑ-ΠΕΙΡΑΙΑΣ 1996, σελ 60

34 3 Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα Σχολιασυόο Γενικά εάν το Σύνολο κυκλοφορούντος ενεργητικού - αττοθέματα > Σύνολο βραχυττρόθεσμων υποχρεώσεων Τότε, η οικονομική μονάδα έχει καλή τρέχουσα οικονομική κατάσταση. Από τα αποτελέσματα της ανάλυσης του αριθμοδείκτη αυτού στην Β.Φ.Λ (πίνακα 1) βλέπουμε ότι ο αριθμοδείκτης είναι μικρότερος της 1 εκτός από το 1999 που είναι 1,02. Τις υπόλοιπες χρονιές κυμαίνεται μεταξύ του 0,73 και 0,88 είναι μικρότερος από το πρότυπο αλλά δεν έχει σημαντική διαφορά. Δείχνει ότι τα ταχέως ρευστοποιήσιμα στοιχεία τα περισσότερα έτη είναι ανεπαρκή για να καλύψουν τις τρέχουσες υποχρεώσεις και εξαρτάται από τις μελλοντικές της πωλήσεις προκειμένου να εξασφαλίσει επαρκή ρευστότητα (γραφήματα 26,30). Ενδέχεται από τους πίνακες κίνησης ρευστών διαθεσίμων που συντάσσει καθημερινά η οικονομική μονάδα να μην υπάρχει πρόβλημα ρευστότητας δηλαδή ικανότητα πληρωμής των βραχυπρόθεσμων υποχρεώσεων και ένας τέτοιος χαμηλός αριθμοδείκτης να δικαιολογείται. Συυπλπρωυατική ανάλυση Προτείνεται η μελέτη των δεικτών κυκλοφορίας απαιτήσεων, κυκλοφορίας αποθεμάτων, κυκλοφορίας κεφαλαίου κινήσεως και η οποία έχει γίνει παραπάνω κατά την ανάλυση του δείκτη κυκλοφοριακής ρευστότητας και τα αποτελέσματα των δεικτών αυτών έχουν αναφερθεί και αξιολογηθεί: Ενέονειεο - Προτάσεις Σαν γενική πρότασή προς τη διοίκηση της Β.Φ.Λ μπορεί να είναι να μελετηθούν αναλυτικότερα οι όροι της σχέσης αριθμητή - παρονομαστή και ανάλογα να γίνουν οι παρακάτω αλλαγές: 1) η αύξήση των διαθεσίμων στοιχείων, ενδεχόμενα με τη διαδικασία αύξησης των ιδίων κεφαλαίων (έκδοση και διάθεση νέων μετοχών) 2) εντατικοποίηση των πωλήσεων με ορθολογική πολιτική τιμών 3) εντατικοποίηση είσπραξης των απαιτήσεων και ιδιαίτερα αυτών που βρίσκονται σε καθυστέρήση 4) καλύτεροι όροι εξόφλησης των υποχρεώσεων

35 Β Φ.Λ. Ρευστότητα - Βιωσιμότητα ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΥτΓθλονισυό ΔΕΙΚΤΗΣ ΑΜΕΣΗΣ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑΣ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ ΔΕΚΕ Διαθέσιμα / Βραχυπρ, Υποχρ. Από τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις καλό θα ήταν να υπολογιστούν μόνο αυτές που είναι ληκτές σε ένα μήνα. Όπως; Υποχρεώσεις από φόρους - τέλη και Ασφαλιστικοί οργανισμοί Δυστυχώς το πρόγραμμα ΡΙΝΑΝ πάνω στο οποίο έγινε η ανάλυση των αριθμοδεικτών δεν πήρε υπόψη του αυτές τις πολύ σημαντικές για τον δείκτη παρατηρήσεις με αποτέλεσμα να μην μπορούν να βγουν ασφαλή συμπεράσματα κατά την ερμηνεία του δείκτη. Σηαασία Δείχνει πόσες φορές τα διαθέσιμα της οικονομικής μονάδας καλύτττουν τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Δίνει την εικόνα της επάρκειας μετρητών της οικονομικής μονάδας σε σχέση με τις βραχυπρόθεσμες υποχρεώσεις. Πρότυπο Εάν υπάρχει σωστή οικονομική διαχείριση ο αριθμοδείκτης ταμειακής ρευστότητας μπορεί να είναι κάτω της μονάδας < 1^ *. Από την μελέτη του δείκτη αυτού στην Β Φ.Λ κατά την πενταετία βλέπσυμε ότι ο δείκτης βλέπε (πίνακα 1) είναι πολύ μικρός και κυμαίνεται μεταξύ του 0,00 και 0,02. Γεγονός είναι ότι τα Διαθέσιμα (γράφημα 30) που διατηρεί η Β.Φ Λ είναι ιδιαίτερα χαμηλά ΑΔΑΜΙΔΗΣ Λ. ΑΡΓΥΡΗΣ. Ανάλυση χρηματοοικονομικών καταστάσεων. UNIVERSITY STUDIO PRESS. ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗ σελ. 202