ΠΕΡΙΛΗΨΗ. EEXOT Τόμος 64, (4): , Α Ορθοπαιδικό Τμήμα Γενικού Παναρκαδικού Νοσοκομείου Τρίπολης

Transcript

1 168 EEXOT Τόμος 64, (4): , 2013 Το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του οστικού ελλείμματος της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου. Αποτελέσματα στα 5 έως 25 έτη. Παναγιώτης Μπουντούρης, Ιωάννης Μπουντούρης, Παρασκευάς Νίκου, Θεοδόσιος Μπουντούρης Α Ορθοπαιδικό Τμήμα Γενικού Παναρκαδικού Νοσοκομείου Τρίπολης ΠΕΡΙΛΗΨΗ Σκοπός: Η χρήση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην αντιμετώπιση του οστικού ελλείμματος της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου είναι αμφιλεγόμενη. Σκοπός του άρθρου είναι η παρουσίαση των αποτελεσμάτων μας μακροχρόνια καθώς και η ανασκόπηση της βιβλιογραφίας. Υλικό: Μελετάμε αναδρομικά 24 ισχία σε 22 ασθενείς, 3 άντρες και 19 γυναίκες ηλικίας (μ.ο 54,1 έτη) με α- ναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου που σε 2 περιπτώσεις ή- ταν αμφοτερόπλευρη. Όλες οι περιπτώσεις αντιμετωπίστηκαν με ολική αρθροπλαστική του ισχίου κι ανατομική αποκατάσταση του κέντρου περιστροφής του, ενώ έγινε χρήση οστικού αυτομοσχεύματος από τη μηριαία κεφαλή. Το οστικό μόσχευμα καθηλώθηκε στην κοτύλη με βίδες συμπίεσης. Σε 5 ασθενείς χρησιμοποιήθηκε εμφύτευμα χωρίς τσιμέντο και στους υπόλοιπους τσιμεντούχος κοτύλη για α- σφαλή στερέωση. Η παρακολούθηση είναι από 5-25 έτη. Διεύθυνση αλληλογραφίας: Παναγιώτης Μπουντούρης Τηλ: boudos@yahoo.com Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα μας είναι πολύ καλά με αποκατάσταση του πραγματικού κέντρου περιστροφής του ισχίου και εξισορρόπηση της ανισοσκελίας σε ό- λους τους ασθενείς. Τρία ισχία αναθεωρήθηκαν λόγω ά- σηπτης χαλάρωσης στα 12, 13 και 14 έτη μετεγχειρητικά. Ενώ σε άλλα 2 είχαμε αποδιοργάνωση λόγω αλλεπάλληλων τραυματισμών στα 8 και 9 έτη μετεγχειρητικά. Ακτινολογικά παρατηρήθηκε ενσωμάτωση του μοσχεύματος με αναδιάταξη των οστεοδοκίδων και επιβεβαιώθηκε κλινικά στις περιπτώσεις που αναθεωρήθηκαν. Μια ασθενής εμφάνισε αισθητικές διαταραχές του θυρεοειδούς νεύρου. Συμπεράσματα: Η μακρά επιβίωση του εμφυτεύματος και η εξαιρετική ενσωμάτωση του δικαιολογεί τη χρήση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του ελλείμματος της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου, ενώ πιστεύουμε ότι δημιουργείται ένα σημαντικό οστικό απόθεμα για μελλοντική επέμβαση αναθεώρησης, χωρίς πρόσθετο κόστος. ΕΙΣΑΓΩΓΗ Τo οστικό έλλειμμα της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου αποτελεί σοβαρό πρόβλημα στην ε- πανορθωτική χειρουργική του ισχίου. Η ολική αρθροπλαστική του ισχίου σε αυτήν την ομάδα ασθενών εμφανίζει τεχνικές δυσκολίες που αφορούν την τοποθέτηση του εμφυτεύματος (υψηλό ή ανατομικό κέντρο περιστροφής), την

2 Το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του οστικού ελλείμματος της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου 169 Εικόνα 1: Ασθενής 50 ετών με αμφοτερόπλευρη πάθηση στα ισχία που αντιμετωπίστηκε με ολική αρθροπλαστική ισχύου άμφω και αυτομόσχευμα μηριαίας κεφαλής. κάλυψη του οστικού κενού και την επίτευξη ισοσκέλισης. Η χρήση της μηριαίας κεφαλής ως συμπαγές αυτομόσχευμα για την ανακατασκευή του ελλείμματος της κοτύλης είναι μια μέθοδος στήριξης του εμφυτεύματος της κοτύλης και αποκατάστασης του κέντρου περιστροφής του ισχίου στην ανατομική του θέση. Προσφέρει τα εξής πλεονεκτήματα: ανατομική αποκατάσταση του κέντρου περιστροφής του ι- σχίου και επομένως εξισορρόπηση της ανισοσκελίας, στήριξη του εμφυτεύματος τόσο άμεσα όσο και μελλοντικά α- φού ενσωματωθεί, ενώ η αύξηση του οστικού αποθέματος της κοτύλης είναι σημαντική σε επέμβαση αναθεώρησης. Η ταξινόμηση που βρίσκουμε πιο πρακτική στην κλινική πράξη είναι αυτή του Καθηγητού κου Χαρτοφυλακίδη, που διαχωρίζει τα ισχία σε τύπου Ι με δυσπλασία, όπου παρά την ύπαρξη κάποιου βαθμού υπεξαρθρήματος η κεφαλή βρίσκεται μέσα στην αληθή κοτύλη, σε τύπου ΙΙ με χαμηλό εξάρθρημα όπου η κεφαλή αρθρώνεται με ψευδή κοτύλη το κάτω χείλος της οποίας καλύπτει την αληθή και σε τύπου ΙΙΙ με υψηλό εξάρθρημα όπου η ψευδής κοτύλη βρίσκεται ψηλά στο λαγόνιο και δεν έχει επαφή με την αληθή κοτύλη 1,4. Ο τύπος της δυσπλασίας σχετίζεται με συγκεκριμένα οστικά ελλείμματα της κοτύλης που μπορεί να αφορούν το άνω, πρόσθιο, οπίσθιο τοίχωμα και να συνοδεύονται με ανεπαρκές βάθος και με αυξημένη πρόσθια κλίση. Είναι γνωστό ότι συγκεκριμένοι συγγραφείς αναφέρουν μη αποδεκτά ποσοστά χαλάρωσης του κοτυλιαίου εμφυτεύματος με τη χρήση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του οστικού κενού της κοτύλης σε ασθενείς με αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου (ΑΔΙ). Ενδεικτικά αναφέρουμε 46% ποσοστό χαλάρωσης στα 11.8 έτη παρακολούθησης από τον Murloy και Harris και 20% χαλάρωση στα 7 έτη από τον Gerber και Harris 2,3. Αρκετοί συγγραφείς όμως αναφέρουν καλά αποτέλεσματα και αποδεκτά ποσοστά χαλάρωσης μεσοπρόθεσμα ειδικά όταν γίνεται χρήση εμφυτευμάτων χωρίς τσιμέντο. Οι Κim και Kadowaki αναφέρουν 10ετή επιβίωση στο 94% των ατσίμεντων κοτυλιαίων εμφυτευμάτων με επαναδιάταξη των οστικών δοκίδων και ενσωμάτωση του αυτομοσχεύματος στο 90% των περιπτώσεων 9. Ο Schofer και συνεργάτες αναφέρουν 6,7% ποσοστό αναθεώρησης λόγω άσηπτης χαλάρωσης του κοτυλιαίου εμφυτεύματος στα 5 έως 13 έτη παρακολούθησης 10. Πολλοί ακόμα συγγραφείς όπως ο Shetty και συνεργάτες αναφέρουν ενσωμάτωση του οστικού μοσχεύματος, χαμηλά ποσοστά χαλάρωσης και αναθεώρησης με μέσο χρόνο παρακολούθησης τα 10 έτη και υποστηρίζουν τη χρήση του οστικού αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του ο- στικού ελλείμματος σε ασθενείς με ΑΔΙ 6-8,11. Τέλος, υπάρχουν δημοσιεύσεις με καλά αποτελέσματα και μακρά επιβίωση των κοτυλιαίων προθέσεων ακόμα και όταν η στερέωση τους γίνεται με τσιμέντο 12-14,16. Ο Ακιγιάμα και συνεργάτες παρουσίασαν τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα των κοτυλιαίων εμφυτευμάτων με τσιμέντο και αυτομόσχευμα μηριαίας κεφαλής και προέβλεψαν επιβίωση 96% στα 15 χρόνια με την αναθεώρηση λόγω χαλάρωσης ως καταληκτικό σημείο 16. H βιβλιογραφική αυτή αντιπαράθεση πιστεύουμε ότι ο- φείλεται σε διαφορές στη χειρουργική τεχνική από ίδρυμα σε ίδρυμα. Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να παρουσιάσουμε τη δική μας εμπειρία και τα δικά μας αποτελέσματα σε μακρύ follow up με μέσο χρόνο τα 14 έτη. ΥΛΙΚΟ-ΜΕΘΟΔΟΣ Μελετάμε αναδρομικά από το 1988 έως το ι- σχία σε 22 ασθενείς, 19 γυναίκες, 3άντρες, με αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου. Οι ηλικίες των ασθενών κυμάνθηκαν από 39 έως 70 έτη με μέσο όρο τα 54 έτη. Σε δύο περιπτώσεις η νόσος ήταν αμφοτερόπλευρη (Εικόνες 1,2). Η ταξινόμηση κατά Χαρτοφυλακίδη ήταν, 10 δυσπλαστικά ισχία, 10 ισχία με χαμηλό εξάρθρημα και 4 ισχία με υ- ψηλό εξάρθρημα. Οι ασθενείς αντιμετωπίστηκαν με ολική αρθροπλαστική Εικόνα 2: Η ίδια ασθενής στα 5 και 11 έτη μετεγχειρητικά στο δεξιό και αριστερό ισχίο αντίστοιχα.

3 170 E.E.X.O.T., Τόμος 64, Τεύχος 4, 2013 Εικόνα 3: Γυναίκα ασθενής 55 ετών με πλήρη ενσωμάτωση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής, 4,5 έτη μετεγχειρητικά μετά ολική αρθροπλαστική ισχίου σε έδαφος αναπτυξιακής δυσπλασίας του ισχίου. Εικόνα 4: Ακτινολογική ενσωμάτωση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής. Είναι σημαντικό οι βίδες συμπίεσης να συγκρατούνται και στους δύο φλοιούς του λαγονίου για ασφαλή στερέωση. του ισχίου με αποκατάσταση του ανατομικού κέντρου περιστροφής του ισχίου και με τη χρήση αυτομόσχευματος εκ της μηριαίας κεφαλής για την κάλυψη του οστικού κενού της κοτύλης. Η επέμβαση έγινε με οπίσθια προσπέλαση με ή χωρίς οστεοτομία του μείζονα τροχαντήρα. Μετά την οστεοτομία του μηριαίου αυχένα έγινε καθαρισμός του χόνδρινου τμήματος της μηριαίας κεφαλής η οποία χρησιμοποιήθηκε για την κάλυψη του οστικού ελλείμματος με το υποχόνδριο τμήμα αυτής να ακουμπά στην κοτύλη. Έγινε διαμόρφωση της μηριαίας κεφαλής με το α- ντίστοιχο έλλειμμα στο άνω οπίσθιο χείλος της κοτύλης ώστε να επιτευχθεί ικανοποιητική στερέωση του κοτυλιαίου εμφυτεύματος. Η στερέωση του μοσχεύματος έγινε με βίδες συμπίεσης στον έναν ή και στους δύο φλοιούς του λαγονίου. Σε 19 περιπτώσεις το κοτυλιαίο εμφύτευμα στερεώθηκε με τσιμέντο, ενώ σε 5 περιπτώσεις δεν χρησιμοποιήθηκε τσιμέντο. Χρησιμοποιήσαμε πρόθεση χωρίς τσιμέντο σε νέα άτομα, χωρίς οστεοπόρωση όταν η α- νακατασκευασθείσα κοτύλη έδινε ικανοποιητική στήριξη. Μετεγχειρητικά ακολούθησε κινητοποίηση των ασθενών από την πρώτη ημέρα χωρίς φόρτιση για τις πρώτες 6 εβδομάδες. Μερική φόρτιση ξεκίνησε μετά τις 6 ε- βδομάδες, ενώ πλήρης φόρτιση επετράπη μετά τις 12 ε- βδομάδες. Οι ασθενείς παρακολουθούνται τακτικά στα ι- ατρεία μας με κλινικό και ακτινολογικό έλεγχο. Οι ασθενείς αξιολογήθηκαν μετεγχειρητικά με την κλίμακα Merle D Aubigne. Η παρακολούθηση των ασθενών μας κυμαίνεται από 5 έως 25 έτη με μέσο όρο τα 14 έτη. Δεκαοχτώ από τις περιπτώσεις μας έχουν παρακολούθηση από 15 έτη και πάνω. Όλοι οι ασθενείς έδωσαν συγκατάθεση για να συμπεριληφθούν στην παρούσα μελέτη. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ Τα αποτελέσματα μας κρίνονται πολύ καλά αφού όλοι οι ασθενείς απαλλάχτηκαν από τον πόνο και τη χωλότητα με βάση την κλίμακα Merle d Aubigne, με σκορ 11 ή 12. Ακτινολογικά παρατηρήθηκε ενσωμάτωση του μοσχεύματος με αναδιάταξη των οστεοδοκίδων και εξαφάνιση της διαυγαστικής γραμμής μεταξύ μοσχεύματος-ξενιστή μέσα στους πρώτους 12 μήνες (Εικόνα 3), ενώ κάποια μικρή α- πορρόφηση στο έξω τμήμα τους δεν θεωρήθηκε κλινικά σημαντική. Η απουσία ακτινοδιαυγαστικών γραμμών μεταξύ μοσχεύματος-ξενιστή και η αναδιάταξη των οστεοδοκίδων του μοσχεύματος αποτελούν ακτινολογικά κριτήρια ενσωμάτωσης του μοσχεύματος 1,9. Δεν είχαμε μείζονες επιπλοκές όπως λοίμωξη, θρομβοεμβολική νόσο, εξάρθρημα ή έκτοπη οστεοποίηση. Σε μια περίπτωση είχαμε αισθητικές διαταραχές στην κατανομή του θυροειδούς νεύρου που παρήλθαν με συντηρητική αντιμετώπιση. Είναι σημαντικό να τονίσουμε ότι το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής δε σχετίζεται με νόσο της δότριας περιοχής και δεν φαίνεται να αυξάνει το ποσοστό των ε- πιπλοκών. Επιπλέον δεν έχει πρόσθετο κόστος. Αναθεώρηση λόγω χαλάρωσης του κοτυλιαίου εμφυτεύματος έγινε σε 3 περιπτώσεις στα 12, 13 και 14 έτη μετά την πρώτη επέμβαση. Σε 2 περιπτώσεις είχαμε α- ποδιοργάνωση και μετανάστευση του κοτυλιαίου εμφυτεύματος λόγω αλλεπάληλων τραυματισμών στα 8 και 9 έτη μετεγχειρητικά που δεν αναθεωρήθηκαν λόγω κακής γενικής κατάστασης και προχωρημένης άνοιας. Δεκαοχτώ από τα 24 χειρουργηθέντα ισχία έχουν τουλάχιστον 15ετή παρακολούθηση. Στα 12 έτη η επιβίωση των κοτυλιαίων προθέσεων ήταν 89%, αφού μόνο στις 2 προαναφερθείσες περιπτώσεις παρατηρήθηκε χαλάρωση και μετανάστευση και μάλιστα μετά τραυματισμό. Στις 3 περιπτώσεις που έγινε αναθεώρηση είναι σημαντικό να τονιστεί ότι το μόσχευμα φάνηκε να είναι πλήρως

4 Το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής στην κάλυψη του οστικού ελλείμματος της κοτύλης στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου 171 ενσωματωμένο αφού αιμορραγούσε φυσιολογικά κατά τον γλυφανισμό. Επίσης δεν έγινε χρήση μοσχεύματος αφού το δημιουργηθέν οστικό απόθεμα κρίθηκε επαρκές για τη στερέωση του νέου κοτυλιαίου εμφυτεύματος. ΣΥΖΗΤΗΣΗ Η χρήση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην ΑΔΙ παραμένει αμφιλεγόμενη. Κάποιοι συγγραφείς προτείνουν την επιλογή υψηλού κέντρου περιστροφής του ισχίου με καλά μεσοπρόθεσμα αποτελέσματα στα 10 έτη. Το υψηλό κέντρο περιστροφής του ισχίου συνδυάζεται όμως με εμβιομηχανική ανεπάρκεια των απαγωγών και κατά 28% ελάττωση του βραχίονα απαγωγής 5. Επίσης η μελλοντική αναπόφευκτη χαλάρωση (δεδομένου του νεαρού της ηλικίας σε αυτή την ομάδα α- σθενών) σε συνδυασμό με το οστικό περιπροθετικό έλλειμμα θα κάνει τις επεμβάσεις αναθεώρησης σε αυτούς τους ασθενείς πολύ δύσκολη 4,5. Τέλος, αναφέρονται αυξημένα ποσοστά χαλάρωσης, εξαρθρήματος και η χρήση μικρότερων κοτυλιαίων προθέσεων με αποτέλεσμα λιγότερο πολυαιθυλένιο 4. Προτιμούμε την αποκατάσταση του ανατομικού κέντρου περιστροφής του ισχίου γιατί εμβιομηχανικά υπερτερεί και επιτυγχάνει ισοσκέλιση. Χρησιμοποιούμε το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής για να επιτύχουμε κάλυψη του οστικού ελλείμματος που θα επιτρέψει ασφαλή στερέωση του κοτυλιαίου εμφυτεύματος. Θα πρέπει επίσης να επισημανθεί ότι το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής δημιουργεί οστικό απόθεμα που θα διευκολύνει μελλοντική αναθεώρηση 15. Το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής θα πρέπει να θεωρείται υλικό άριστης ποιότητας αφού προέρχεται από τον ίδιο το ξενιστή και άρα είναι απαλλαγμένο από κινδύνους ιστοσυμβατότητας και μεταφοράς νόσων και μπορεί να επαναγγειωθεί. Αποτελεί ζων υγιές οστό με πλούσιο βιολογικό δυναμικό και λόγω του νεαρού της ηλικίας των ασθενών με ΑΔΙ (στη δικιά μας σειρά μέσος ό- ρος τα 54 έτη) έχει καθόλου ή μικρού βαθμού οστεοπόρωση. Θα πρέπει επομένως η χρήση του να γίνει με τον πιο κατάλληλο τρόπο ώστε να ανταποδώσει τα μέγιστα. Σημαντικό ρόλο στην επιτυχία της επέμβασης και την ενσωμάτωση του αυτομοσχεύματος παίζουν οι τεχνικές λεπτομέρειες όπως έχουν περιγραφεί από τον Schofer και συνεργάτες 10. Επισημαίνουμε ότι η αντιστοίχιση του οστικού ελλείμματος με το διαθέσιμο μόσχευμα είναι α- παιτητική, αλλά απαραίτητη για επιτυχή επέμβαση, αφού θα επιτρέψει ασφαλή στερέωση του κοτυλιαίου εμφυτεύματος. Ο προσανατολισμός των βιδών συμπίεσης δεν θα πρέπει να είναι οριζόντιος, αλλά λοξός παράλληλος με τη συνιστώσα δύναμη που δρα στο ισχίο, ώστε η αξονική συμπίεση του μοσχεύματος να ευοδώσει την ενσωμάτωση. Οι βίδες συμπίεσης θα πρέπει να πιάνουν και στους δύο φλοιούς του λαγονίου για ασφαλή στερέωση του μοσχεύματος (Εικόνα 4). Τρυπανισμοί στο μόσχευμα και την κοτύλη ενδέχεται να επιταχύνουν την επαναγγείωση και ενσωμάτωση του μοσχεύματος 9,10. Σε νέους ασθενείς θα πρέπει να προτιμώνται οι press fit χωρίς τσιμέντο κοτύλες, όταν η ανακατασκευασθείσα κοτύλη δίνει ικανοποιητική στήριξη στο εμφύτευμα. Η βελτίωση της πορώδους επιφάνειας των κοτυλιαίων εμφυτευμάτων τα τελευταία χρόνια και η χρήση τους στην αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου σε συνδυασμό με το αυτομόσχευμα της μηριαίας κεφαλής σχετίζεται σε πολλές βιβλιογραφικές αναφορές με καλά μακροπρόθεσμα αποτελέσματα 7,9. Ο Akiyama και συνεργάτες αναφέρουν ώς παράγοντα κινδύνου για τη χαλάρωση του κοτυλιαίου εμφυτεύματος τη μη πώρωση της οστεοτομίας του μείζονα τροχαντήρα 16. Η μη πώρωση της οστεοτομίας του μείζονα τροχαντήρα προκαλεί αδυναμία στους απαγωγούς και μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματική και δυσεπίλυτη. Για το λόγο αυτό προτείνουν πλάγια προσπέλαση με μερική ο- στεοτομία του μείζονα τροχαντήρα και αναφέρουν χαμηλά ποσοστά μη πώρωσης στο 2% 16. Δεν έχουμε εμπειρία στην εν λόγω τεχνική αλλά υπάρχουν βιβλιογραφικές αναφορές για καλά αποτελέσματα χωρίς μετανάστευση του μείζονα τροχαντήρα και πώρωση της οστεοτομίας στους 2 μήνες, ενώ η δύναμη των απαγωγών αποκαταστήθηκε σύντομα εντός τριμήνου 17,18. Ο Iida και συνεργάτες αναφέρουν ως παράγοντα κινδύνου για χαλάρωση της κοτύλης την καθυστερημένη α- ναδιάταξη των οστεοδοκίδων. Παρατήρησαν αναδιάταξη των οστεοδοκίδων σε μέσο όρο 32,5 μηνών 13. Στη δική μας σειρά όλοι οι ασθενείς εμφάνισαν αναδιάταξη των ο- στεοδοκίδων μέσα στο πρώτο έτος. Πιστεύουμε ότι η χειρουργική τεχνική και η ασφαλής στερέωση του αυτομοσχεύματος παίζει σημαντικό ρόλο στην αναδιάταξη των οστεοδοκίδων και στην ενσωμάτωση του και άρα στη μακρόχρονη επιτυχία της επέμβασης. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η μελέτη μας ενισχύει την άποψη ότι η χρήση του αυτομοσχεύματος της μηριαίας κεφαλής στην αντιμετώπιση των ασθενών με αναπτυξιακή δυσπλασία του ισχίου είναι ασφαλής και μπορεί να επιτύχει καλή στερέωση της κοτυλιαίας πρόθεσης για πολλά χρόνια. Δεν έχει πρόσθετο κόστος και δεν προσθέτει στις επιπλοκές του χειρουργείου. Πέραν τούτων, η αύξηση του οστικού αποθέματος της κοτύλης είναι πολύτιμη για τις περιπτώσεις αναθεώρησης, λαμβάνοντας υπόψιν ότι η ηλικία των ασθενών αυτών είναι σαφώς μικρότερη εκείνης, όπου συνήθως ε-

5 172 E.E.X.O.T., Τόμος 64, Τεύχος 4, 2013 φαρμόζεται η ολική αρθροπλαστική ισχίου. ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΑ 1. Hartofilakidis G, Stamos K, Karachalios T, Ioannidis TT, Zacharakis N. Congenital hip disease in adults. Classification of acetabular deficiencies and operative treatment with acetabuloplasty combined with total hip arthroplasty. J Bone Joint Surg Am May;78(5): Gerber SD, Harris WH. Femoral head autografting to augment acetabular deficiency in patients requiring total hip replacement. A minimum five-year and an average seven-year follow-up study. J Bone Joint Surg Am Oct;68(8): Mulroy RD Jr, Harris WH. Failure of acetabular autogenous grafts in total hip arthroplasty. Increasing incidence: a follow-up note. J Bone Joint Surg Am Dec;72(10): Greg Jaroszynski, MD, FRCS(C), Ian Woodgate, MBBS(Hons), FRACS(Orth), Khaled Saleh, BSc, MD, MSc, FRCS(C), Allan Gross, MD, FRCS(C) Total Hip Replacement for the Dislocated Hip J Bone Joint Surg Am, 2001 Feb 01;83(2): Yang S, Cui Q. Total hip arthroplasty in developmental dysplasia of the hip: Review of anatomy, techniques and outcomes. World J Orthop May 18;3(5):42-8. doi: /wjo.v3.i Spangehl MJ, Berry DJ, Trousdale RT, Cabanela ME. Uncemented acetabular components with bulk femoral head autograft for acetabular reconstruction in developmental dysplasia of the hip: results at five to twelve years. J Bone Joint Surg Am 2001 Oct;83-A(10): Shetty AA, Sharma P, Singh S, Tindall A, Kumar SV, Rand C. Bulk femoral-head autografting in uncemented total hip arthroplasty for acetabular dysplasia: results at 8 to 11 years follow-up. J Arthroplasty Sep;19(6): Hendrich C, Mehling I, Sauer U, Kirschner S, Martell JM. Cementless acetabular reconstruction and structural bone-grafting in dysplastic hips. J Bone Joint Surg Am Feb;88(2): Kim M, Kadowaki T. High long-term survival of bulk femoral head autograft for acetabular reconstruction in cementless THA for developmental hip dysplasia. Clin Orthop Relat Res Jun;468(6): doi: /s Epub 2010 Mar Schofer MD, Pressel T, Schmitt J, Heyse TJ, Boudriot U. Reconstruction of the acetabulum in THA using femoral head autografts in developmental dysplasia of the hip. J Orthop Surg Res Jun 22;6:32. doi: / X Wu LD, Xiong Y, Yan SG, Yang QS, He RX, Wang QH. Total hip arthroplasty with uncemented cup and femoral head autografts for coxarthrosis due to dysplasia. Zhonghua Wai Ke Za Zhi Aug 22;42(16): Inao S, Matsuno T. Cemented total hip arthroplasty with autogenous acetabular bone grafting for hips with developmental dysplasia in adults: the results at a minimum of ten years. J Bone Joint Surg Br Apr;82(3): Iida H, Matsusue Y, Kawanabe K, Okumura H, Yamamuro T, Nakamura T. Cemented total hip arthroplasty with acetabular bone graft for developmental dysplasia. Long-term results and survivorship analysis. J Bone Joint Surg Br Mar;82(2): Akiyama H, Kawanabe K, Iida H, Haile P, Goto K, Nakamura T. Long-term results of cemented total hip arthroplasty in developmental dysplasia with acetabular bulk bone grafts after improving operative techniques. J Arthroplasty Aug;25(5): doi: /j.arth Epub 2009 Jul Bal BS, Maurer T, Harris WH. Revision of the acetabular component without cement after a previous acetabular reconstruction with use of a bulk femoral head graft in patients who had congenital dislocation or dysplasia. A follow-up note. J Bone Joint Surg Am Dec;81(12): Akiyama H, Kawanabe K, Iida H, Haile P, Goto K, Nakamura T. Long-term results of cemented total hip arthroplasty in developmental dysplasia with acetabular bulk bone grafts after improving operative techniques. J Arthroplasty Aug;25(5): doi: /j.arth Epub 2009 Jul Dall D. Exposure of the hip by anterior osteotomy of the greater trochanter. A modified anterolateral approach. J Bone Joint Surg Br May;68(3): Nezry N, Jeanrot C, Vinh TS, Ganz R, Tomeno B, Anract P. Partial anterior trochanteric osteotomy in total hip arthroplasty: surgical technique and preliminary results of 127 cases. J Arthroplasty Apr;18(3):333-7.