Κατευθυντήριες Γραμμές

Transcript

1 ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce ΕΚΠΑΙΔΕΥΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ ΠΡΟΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΕΣ Σελ. 1

2 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ ΓΕΝΙΚΑ ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ eco-commerce ΤΗΣ ΕΣΕΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ecocommerce ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ ecocommerce ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ eco-commerce ΤΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CoCO 2 Tool ΠΩΣ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ? ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΝΑ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ? ΠΩΣ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΑΣ? ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ TΟ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ COMMERCE CO 2 TOOL Ή CoCΟ 2 TOOL ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ Σελ. 2

3 ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ ΟΔΗΓΟΣ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ99 6. ΕΝΔΕΙΚΤΙΚΕΣ ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΓΙΑ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΕΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΠΑΡΑΡΤΗΜΑΤΑ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΚΑ ΨΥΓΕΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΚΑΤΑΣΤΗΜΑΤΩΝ ΦΩΤΙΣΜΟΣ Σελ. 3

4 ΠΡΟΛΟΓΟΣ Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό συντάχθηκε με σκοπό την πληροφόρηση για θέματα «Πράσινης Επιχειρηματικότητας» και «Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης» των ενδιαφερόμενων επιχειρηματιών που δραστηριοποιούνται ή πρόκειται να δραστηριοποιηθούν στους κλάδους του εμπορικού τομέα. Αποτελεί δε αποτέλεσμα των ενεργειών στα πλαίσια του Έργου: «Υποστήριξη Δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για τις Εμπορικές Επιχειρήσεις, Α.Π. 4,5 και 6» που υλοποιείται από την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.) και εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού» που συγχρηματοδοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ελληνικό Δημόσιο. Έχοντας επίσης υπόψη ότι η δράση στοχεύει στην εφαρμογή της από τις μικρομεσαίες πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις του εμπορίου οι οποίες δεν διαθέτουν εξειδικευμένο ανθρώπινο δυναμικό αποφεύγεται το δυνατόν περισσότερο η διατύπωση δύσκολων όρων και εννοιών. Σελ. 4

5 1. ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΕΣ ΕΝΝΟΙΕΣ Τι είναι η Πράσινη Επιχειρηματικότητα (ΠΕ); Αναφερόμενοι στην Πράσινη Επιχειρηματικότητα, ένας ορισμός που προσεγγίζει την έννοια αυτή είναι «η ενσωμάτωση στη συνολική στρατηγική της επιχείρησης, δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την προστασία του περιβάλλοντος, της φύσης αλλά και του ανθρώπου». Η επιχείρησή μας χαρακτηρίζεται ως πράσινη επιχείρηση, όταν: Τηρούμε αλλά και υπερβαίνουμε την περιβαλλοντική νομοθεσία Παράγουμε, διακινούμε, διαθέτουμε στους πελάτες μας προϊόντα και υπηρεσίες με τρόπο που σέβεται το περιβάλλον Μεριμνούμε ώστε να ελαχιστοποιούνται - εξαλείφονται οι επιπτώσεις στο περιβάλλον που ενδεχομένως δημιουργούν οι επιχειρηματικές μας δραστηριότητες Τόσο εμείς οι επιχειρηματίες όσο και το σύνολο των υπαλλήλων μας διατηρούμε θετική στάση σε θέματα περιβάλλοντος, αντιλαμβανόμενοι την προστασία του ως μια συνιστώσα της επιχειρηματικής μας στρατηγικής που προσθέτει αξία στα προς πώληση προϊόντα/ υπηρεσίες μας Δεσμευόμαστε διαρκώς στη λήψη, παρακολούθηση αλλά και βελτίωση των περιβαλλοντικών μέτρων που έχουμε υιοθετήσει Δε διστάζουμε να επιδείξουμε αλλά και να δημοσιεύσουμε με σαφή και ειλικρινή τρόπο τις δράσεις που αναλαμβάνουμε ως προς την κατεύθυνση της προστασίας του περιβάλλοντος Σελ. 5

6 Τι είναι η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ); Η έννοια της εταιρικής κοινωνικής ευθύνης είναι πολύπλευρη. Αναζητώντας κανείς τον ορισμό της θα ανακαλύψει διάφορες προσεγγίσεις από οργανισμούς και φορείς, οι οποίες έχουν να κάνουν με τις ιδιαιτερότητες των χωρών στις οποίες αναφέρονται, καθώς και με τις διαφορετικές προτεραιότητες που εντοπίζονται σε αυτές. Για την ελληνική εμπορική επιχείρηση σκόπιμο είναι να παρουσιάσουμε την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης έτσι όπως ορίζεται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω των αρμόδιων Οργάνων της. Μεταξύ άλλων αναφέρεται ότι οι επιχειρήσεις για να ανταποκριθούν πλήρως στην κοινωνική τους ευθύνη, «θα πρέπει να έχουν υιοθετήσει μια διαδικασία που θα ενσωματώνει κοινωνικούς, περιβαλλοντικούς, ηθικούς προβληματισμούς στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και τον πυρήνα της στρατηγικής τους, σε στενή συνεργασία με τα ενδιαφερόμενα μέρη τους». (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 1, 2011) Ο παραπάνω ορισμός ήρθε να αντικαταστήσει την αρχική προσέγγιση της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, όπου: «Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη είναι η έννοια σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις ενσωματώνουν, σε εθελοντική βάση, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληματισμούς στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη». (Ευρωπαϊκή Επιτροπή 2, Πράσινη Βίβλος, 2001) Σελ. 6

7 H συμπεριφορά της επιχείρησής μας για να εμπίπτει στην έννοια της ΕΚΕ θα πρέπει: Να ξεπερνά τις νομικές της υποχρεώσεις και να διαθέτει χαρακτηριστικά εθελοντικής συμπεριφοράς. Να αποσκοπεί στη Βιώσιμη Ανάπτυξη, με όλες τις οικονομικές, κοινωνικές και περιβαλλοντικές παραμέτρους που αυτή έχει. Να αφορά στο συνολικό τρόπο διαχείρισης και όχι να αντιλαμβάνεται ως πρόσθετο στοιχείο στην πολιτική της. Δε θα πρέπει να προσεγγίζεται με τη λογική του κόστους που ως αντάλλαγμα έχει την προώθηση των δημοσίων σχέσεων της επιχείρησής μας. Συνοπτικά, μπορούμε να αποδώσουμε την έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης με το παρακάτω σχήμα: Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μόνο η απλή συμμόρφωση με το νόμο. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μόνο οι Χορηγίες και η Φιλανθρωπία. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ ασκήσεις Δημοσίων Σχέσεων. ΔΕΝ ΕΙΝΑΙ μια έννοια που εναντιώνεται στον πυρήνα της επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΘΥΝΗ ΕΙΝΑΙ η λειτουργία και δραστηριοποίηση με οδηγό τις εταιρικές αρχές και αξίες. ΕΙΝΑΙ η συνεχής προσπάθεια ανάπτυξης ενός πλαισίου συνεργασιών αμοιβαίας εμπιστοσύνης και σεβασμού. ΕΙΝΑΙ η ενίσχυση της αξιοπιστίας μέσω της διαφάνειας και του ανοικτού διαλόγου, με τα Ενδιαφερόμενα Μέρη. ΕΙΝΑΙ η επένδυση με επικέντρωση στη δημιουργία προστιθέμενης αξίας και μακροπρόθεσμων προοπτικών. Σελ. 7

8 Η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη προσανατολίζεται σε θέματα / άξονες: Περιβάλλοντος Εργαζομένων Αγοράς Κοινωνίας Δημοσιότητας της ΕΚΕ Για την επιχείρηση που υιοθετεί δράσεις Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης(ΕΚΕ), ενδεικτικά μπορούμε να αναφέρουμε: Βασικοί Άξονες Δράσεων ΕΚΕ Περιβάλλον Εργαζόμενοι Καλές Πρακτικές (παραδείγματα) - Ανάπτυξη & εφαρμογή προγραμμάτων ευαισθητοποίησης σε περιβαλλοντικά ζητήματα - Ορθολογική και αποτελεσματική χρήση φυσικών πόρων - Εφαρμογή προγραμμάτων ανακύκλωσης - Καθιέρωση προγραμμάτων πρόληψης της ρύπανσης - Διάθεση πλάνου περιβαλλοντικής εκπαίδευσης των εργαζομένων - Παροχές για φιλική προς το περιβάλλον μετακίνηση - Ανάπτυξη/ Συμμετοχή σε προγράμματα εθελοντισμού - Παροχή κατάλληλων συνθηκών Υγιεινής και Ασφάλειας στους χώρους εργασίας - Συμμετοχή προσωπικού σε προγράμματα δια βίου μάθησης - Παροχή ίσων ευκαιριών για απασχόληση & επαγγελματική εξέλιξη - Προσφορά ευκαιριών εκπαίδευσης - Προώθηση ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής (ελαστικό ωράριο, μέριμνα για τη φροντίδα των παιδιών κατά τις εργάσιμες ώρες) - Σεβασμός στα θεμελιώδη δικαιώματα του ανθρώπου Σελ. 8

9 Βασικοί Άξονες Δράσεων ΕΚΕ Αγορά Κοινωνία Καλές Πρακτικές (παραδείγματα) - Προώθηση ασφαλών και ποιοτικών προϊόντων και υπηρεσιών - Εξυπηρέτηση μετά την πώληση - Διαφάνεια στις εταιρικές δραστηριότητες και συναλλαγές - Πλήρης ενημέρωση, σήμανση ή/και πιστοποίηση των προϊόντων - Εφαρμογή κανόνων δεοντολογίας στο marketing και στη διαφήμιση - Εφαρμογή υπεύθυνων πρακτικών επικοινωνίας των προϊόντων / υπηρεσιών - Προώθηση της υπεύθυνης βιώσιμης κατανάλωσης στους πολίτες- καταναλωτές - Εξασφάλιση της προστασίας των προσωπικών δεδομένων των πελατών - Προώθηση της έννοιας της ΕΚΕ σε προμηθευτές και συνεργάτες - Σεβασμός των δικαιωμάτων του καταναλωτή - Διατήρηση κοινωνικής συνοχής & συμμετοχή στην τοπική ανάπτυξη - Παροχές υγείας και περίθαλψης - Ενίσχυση παιδείας και εκπαίδευσης (δωρεές σε σχολεία, κ.α.) - Αναβάθμιση ποιότητας ζωής (αθλητικές, πολιτιστικές δραστηριότητες) - Οικονομική ανάπτυξη και ενίσχυση τοπικής απασχόλησης - Παροχή ευκαιριών κατάρτισης σε πολίτες που ανήκουν σε ευπαθείς ομάδες της τοπικής κοινότητας - Υποστήριξη έργου ΜΚΟ (χρηματική προσφορά, εθελοντική εργασία) - Συστηματική προώθηση έννοιας εθελοντισμού (πρωτοβουλίες π.χ. αιμοδοσίας, δεντροφύτευσης, καθαρισμού ακτών, βοήθειας σε άπορες οικογένειες) Δημοσιότητα - Δημοσιοποίηση θεμάτων εταιρικής υπευθυνότητας μέσω κοινωνικού απολογισμού, εταιρικής ιστοσελίδας, ειδικών εντύπων, ετικετών προϊόντων, διακρίσεων βραβεύσεων, διαβούλευσης με τα ενδιαφερόμενα μέρη, αξιοποίησης των social media Στο σημείο αυτό και αναφορικά με τη δημοσιότητα της εταιρικής υπευθυνότητας, αναφέρουμε ότι η επικοινωνία και η δημοσιοποίηση σχετικά με τη στρατηγική, τους στόχους και τις δραστηριότητες ΕΚΕ είναι ιδιαίτερα σημαντική αν ληφθεί υπόψη ότι με τον τρόπο αυτό η επιχείρησή μας επιχειρεί μια δημόσια δέσμευση όσον αφορά στην κοινωνική της ευθύνη, ενώ παράλληλα η πληροφόρηση που παρέχει: Σελ. 9

10 α) επηρεάζει θετικά ή αρνητικά την αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών, όπως και τη συμπεριφορά των εργαζομένων που ενδιαφέρονται όλο και περισσότερο για την κοινωνική υπευθυνότητα των επιχειρήσεων στις οποίες εργάζονται (δημιουργώντας συναισθήματα υπερηφάνειας, πιστότητας αλλά και αύξηση παραγωγικότητας). β) επηρεάζει τα επενδυτικά κεφάλαια αφού οι επιχειρήσεις αξιολογούνται όχι μόνο με βάση τα οικονομικά αλλά και τα περιβαλλοντικά και κοινωνικά κριτήρια. Η Πράσινη Επιχειρηματικότητα και η Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη δεν αποτελούν ένα προσωρινό επικοινωνιακό τέχνασμα, αλλά ουσιαστική και διαρκή δέσμευση της επιχείρησής μας σε Περιβαλλοντικούς, Κοινωνικούς και Ηθικούς προβληματισμούς! Σελ. 10

11 2. ΠΡΟΤΥΠΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΟΣ Τι είναι ένα Σύστημα (Πρότυπο) Διαχείρισης του Περιβάλλοντος; Τα συστήματα ή πρότυπα διαχείρισης του περιβάλλοντος, είναι σύνολα ενεργειών, κατευθύνσεων και στόχων, τα οποία, έχουν ως αντικείμενο το συνολικό σχεδιασμό και έλεγχο της περιβαλλοντικής δραστηριότητας της επιχείρησης. 2.1 ΓΕΝΙΚΑ Υπάρχουν δύο βασικές κατηγορίες εργαλείων περιβαλλοντικής διαχείρισης σε ευρωπαϊκό και διεθνές επίπεδο για επιχειρήσεις. Η μία κατηγορία αφορά τη διαχείριση στο σύνολο του οργανισμού. Σε παγκόσμιο επίπεδο, δύο είναι τα κύρια πρότυπα οδηγοί για την δημιουργία ενός Συστήματος Διαχείρισης του Περιβάλλοντος (ΣΔΠ). Αυτά είναι το ISO και το EMAS. Στη δεύτερη κατηγορία ανήκουν περιβαλλοντικά εργαλεία που επιδιώκουν τη δημιουργία και την προώθηση στην αγορά προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον. Τέτοιου είδους εργαλεία είναι το Οικολογικό Σήμα και η Ανάλυση Κύκλου Ζωής. Το ISO 14000, δημιουργήθηκε από τον Οργανισμό ISO, ενώ το EMAS δημιουργήθηκε από τον σχετικό κανονισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Σε γενικές γραμμές, τα δύο πρότυπα, παρουσιάζουν πολλές ομοιότητες, με το EMAS να είναι πιο αυστηρό. Ένα σημείο διαφοροποίησης, είναι η απαίτηση του EMAS για δημοσιοποίηση των περιβαλλοντικών αποτελεσμάτων της επιχείρησης, πράγμα που δεν περιλαμβάνεται στο ISO Σελ. 11

12 Σημειώνουμε ότι, σε περίπτωση που κάποιος αποφασίσει να εφαρμόσει ένα Σύστημα Διαχείρισης του Περιβάλλοντος στην επιχείρησή του, καλό θα είναι είτε να προσλάβει έναν εξειδικευμένο υπάλληλο, ή να εγκαθιδρύσει μία συνεργασία με κάποιον εξωτερικό συνεργάτη, δεδομένου ότι το αντικείμενο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να αποδειχθεί αρκετά πολύπλοκο. Πάντως, θα πρέπει να ξέρει ότι το σύστημα αυτό θα έχει απαιτήσεις σε χρόνο και χρήμα, τις οποίες όμως εφόσον λειτουργεί σωστά, θα αποσβέσει σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. 3. ΟΙ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ eco-commerce ΤΗΣ ΕΣΕΕ ΓΙΑ ΤΙΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Δεδομένου ότι στην Ελλάδα τα υπάρχοντα Πρότυπα (ISO και EMAS) δεν τύγχανε ικανοποιητικής ανταπόκρισης από τις πολύ μικρές και μικρές επιχειρήσεις του εμπορικού κλάδου, η ΕΣΕΕ, στα πλαίσια του έργου που έχει αναλάβει μέσω του ΕΣΠΑ, πρότεινε και ανέπτυξε ένα μεθοδολογικό πλαίσιο, τις Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce. Ο σχεδιασμός των κατευθυντήριων γραμμών eco-commerce έγινε με γνώμονα τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τις ιδιαιτερότητες που σχετίζονται με τις μικρομεσαίες επιχειρήσεις του ε- μπορικού τομέα, ώστε η εφαρμογή του να είναι στοχευμένη κατά κύριο λόγο στις πολύ μικρές ή μικρές επιχειρήσεις του κλάδου. Η περιγραφή του ecocommerce πραγματοποιείται παρακάτω. Σελ. 12

13 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ eco-commerce Ενσωμάτωση Δράσεων ΠΕ και ΕΚΕ στην Επιχείρησή μας Έχει διαπιστωθεί ότι οι επιχειρήσεις μας ενσωματώνουν αρκετά συχνά στις καθημερινές τους δραστηριότητες, δράσεις που σχετίζονται με την Πράσινη Επιχειρηματικότητα (ΠΕ) και την Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη (ΕΚΕ). Ας αναλογιστούμε ως επιχειρηματίες τις φορές που επιχειρήσαμε να περιορίσουμε την κατανάλωση ρεύματος (αντικαθιστώντας π.χ. παλιές λάμπες φωτισμού, με λάμπες εξοικονόμησης), ή το βαθμό και τη συχνότητα με την οποία ανακυκλώνουμε άχρηστα υλικά (π.χ. χαρτοκιβώτια και πλαστικό από συσκευασίες εμπορευμάτων). Και ενώ ενδέχεται να παρέχουμε ίσες ευκαιρίες επαγγελματικής εξέλιξης στο προσωπικό μας, πως κοινοποιούμε τελικά αυτή την πληροφόρηση στα ενδιαφερόμενα μέρη (υπαλλήλους, προμηθευτές, πελάτες, μετόχους, κοινωνικό σύνολο); Σε αυτό το σημείο, εύλογα τίθενται οι παρακάτω βασικοί προβληματισμοί: Είναι τελικά αποτελεσματικές οι δράσεις που έχουμε αναλάβει; Έχουμε θέσει στόχους για αυτές; Τους επιτυγχάνουμε; Που καταγράφουμε τις πρωτοβουλίες της επιχείρησής μας; Πως κοινοποιούμε τις επιδόσεις μας; Προκειμένου λοιπόν να αρθούν οι ανωτέρω προβληματισμοί, η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.) ανέπτυξε και εφαρμόζει τις Κατευ- Σελ. 13

14 θυντήριες Γραμμές eco-commerce. Το eco-commerce αποτελεί ένα δομημένο σύστημα διαχείρισης περιβαλλοντικών και κοινωνικών δράσεων, που παρέχει τη δυνατότητα της αποτελεσματικής και συστηματικής παρακολούθησής τους από την εμπορική μας επιχείρηση. Επιπρόσθετα, μας παρέχει το απαραίτητο μεθοδολογικό πλαίσιο ώστε να καταγράφουμε, να παρακολουθούμε, να αναθεωρούμε και να βελτιώνουμε συνεχώς τους στόχους που σχετίζονται με τις δράσεις ΠΕ και ΕΚΕ που έχουμε υιοθετήσει. Το eco-commerce εφαρμόζεται προαιρετικά στην εμπορική μας επιχείρηση, χωρίς να αποτελεί νομοθετική απαίτηση. Οφέλη από την εφαρμογή του eco-commerce Δημιουργία ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος, είσοδος σε νέες αγορές και δημιουργία επιτυχημένων επιχειρηματικών συμφωνιών. Δημιουργία ανθεκτικών επιχειρήσεων σε περιόδους κρίσης. Αναβάθμιση της επενδυτικής αξιολόγησης της εταιρείας. Ενδυνάμωση ενδοεταιρικών σχέσεων και ανάπτυξη εταιρικών αξιών & ηθικής. Ενίσχυση της δυνατότητας να δημιουργούνται αξιόπιστες και αποτελεσματικές σχέσεις με όλες τις ομάδες των ενδιαφερόμενων μερών (πελάτες, τοπική κοινωνία, Δημόσιες αρχές και φορείς, ΜΜΕ, προμηθευτές). Ανάδειξη της εφαρμογής του eco-commerce, ως σημαντικής και πρωτοποριακής ευκαιρίας εμπλοκής και συμμετοχής σε πρωτοβουλίες ΠΕ και ΕΚΕ, όλων των εργαζομένων σε μια επιχείρηση, πλέον της συμμετοχής του επιχειρηματία. Σελ. 14

15 Ενίσχυση του κοινωνικού και περιβαλλοντικού προφίλ της επιχείρησής μας προς το ευρύ κοινό, τις αρμόδιες αρχές και τους δανειστές και α- νάδειξή του σε σημαντικό εργαλείο στη διαφημιστική προβολή της επιχείρησης. Προσέλκυση και αύξηση του πελατολογίου που είναι ήδη ευαισθητοποιημένο σε πρωτοβουλίες Πράσινης Επιχειρηματικότητας (ΠΕ) και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) και κατά συνέπεια αύξηση των πωλήσεων. Μείωση λειτουργικών εξόδων μέσω των δράσεων περιβαλλοντικής διαχείρισης (ορθολογική κατανάλωση νερού, ενέργειας και καυσίμων, αντικατάσταση ενεργοβόρου ηλεκτρικού εξοπλισμού με εξοπλισμό νέας τεχνολογίας ενεργειακής κλάσης Α τουλάχιστον, κ.α.). Συμμόρφωση με την ισχύουσα νομοθεσία (για την αποφυγή προστίμων) καθώς και εκπλήρωση μελλοντικών νομοθετικών υποχρεώσεων. Βελτίωση της περιβαλλοντικής επίδοσης, μέσω της πρόληψης της ρύπανσης, εξοικονόμησης πόρων και ενέργειας, συμμετοχής σε προγράμματα ανακύκλωσης απορριμμάτων και επαναχρησιμοποίησης αγαθών. Βελτίωση της πιστότητας και του βαθμού ικανοποίησης πελατών, εργαζομένων και μετόχων. Ενίσχυση της δυνατότητας της εταιρείας να προσλαμβάνει, να εκπαιδεύει και να διατηρεί υψηλού επιπέδου ανθρώπινο δυναμικό. Δημιουργία ευκαιριών για τοπικές συμπράξεις μεταξύ επιχειρήσεων (clusters) για την από κοινού αντιμετώπιση τοπικών θεμάτων όπως αστικών αναπλάσεων, εξαγωγών τοπικών προϊόντων, κ.α. Σελ. 15

16 Πεδίο Εφαρμογής και Μεθοδολογία Το eco-commerce εφαρμόζεται στην Πολύ Μικρή και Μικρή Εμπορική Επιχείρηση. Για την κατηγοριοποίηση των επιχειρήσεων, ισχύουν τα δεδομένα του παρακάτω πίνακα 3. Κατηγορία Επιχείρησης Αριθμός εργαζομένων (αμετάβλητος) Κύκλος εργασιών Συνολικός Ισολογισμός Μικρή < 50 < 10 εκατ. < 10 εκατ. Πολύ μικρή < 10 < 2 εκατ. < 2 εκατ. Η επιτυχία του συστήματος εξαρτάται από το βαθμό συμμετοχής του προσωπικού της επιχείρησής μας και πολύ περισσότερο από τη δική μας δέσμευση, τη δέσμευση δηλαδή του επιχειρηματία. Η εφαρμογή του eco-commerce ακολουθεί την παρακάτω μεθοδολογία: Αποτυπώνουμε την αρχική κατάσταση της επιχείρησής μας (σε θέματα Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης) Διαμορφώνουμε την πολιτική περιβάλλοντος και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης Καθορίζουμε αρμοδιότητες προσωπικού, εκπαίδευση και στοιχεία επικοινωνίας 3 ΕΟΜΜΕΧ, Σελ. 16

17 Καθορίζουμε περιβαλλοντικές και κοινωνικές δράσεις: σκοπούς, στόχους και μεθοδολογία επίτευξης Μετράμε και καταγράφουμε επιδόσεις Προτείνουμε και εφαρμόζουμε διορθωτικές και προληπτικές ενέργειες Ανασκοπούμε το σύστημα Η παραπάνω ανάλυση, την οποία υιοθετεί η πλειοψηφία των συστημάτων περιβαλλοντικής, κοινωνικής, ποιοτικής κ.α. διαχείρισης, βασίζεται ουσιαστικά στην προσέγγιση PDCA (PLAN DO CHECK ACT: Σχεδιάζω Υλοποιώ Ελέγχω Βελτιώνω) του κύκλου του Deming, η σχηματική απεικόνιση της οποίας αποδίδεται παρακάτω. Περιβαλλοντική και Κοινωνική ανάλυση, καθορισμός Περιβαλλοντικών & Κοινωνικών σκοπών, στόχων & μεθοδολογίας Εφαρμογή Περιβαλλοντικών & Κοινωνικών δράσεων Αναθεώρηση στόχων, Ανασκόπηση Συστήματος Μέτρηση & καταγραφή επιδόσεων, διορθωτικές & προληπτικές ενέργειες Σχήμα 1: Απεικόνιση μεθοδολογίας Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce. Σελ. 17

18 ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ eco-commerce: Από τη θεωρία στην πράξη H Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.), μέσω της επίσημης ιστοσελίδας του προγράμματος αλλά στο παράρτημα του αναλυτικού εκπαιδευτικού εγχειριδίου προς τους επιχειρηματίες, παρέχει ΔΩΡΕΑΝ όλη την απαραίτητη πληροφόρηση και τεκμηρίωση που χρειαζόμαστε προκειμένου να εφαρμόσουμε με επιτυχία το eco-commerce στην εμπορική μας επιχείρηση. Ανατρέχοντας στο παραπάνω site, μπορούμε γρήγορα και εύκολα να κατεβάσουμε (download): τις Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce το Υπόδειγμα Εφαρμογής του eco-commerce στην Εμπορική Επιχείρηση (αναλυτική εφαρμογή στην επιχείρησή μας) τα Υποστηρικτικά Έντυπα (έντυπα που συνοδεύουν το Υπόδειγμα Εφαρμογής προκειμένου να εφαρμοστεί σωστά και με επιτυχία το ecocommerce) τον Οδηγό Βέλτιστων Πρακτικών (οδηγός με παραδείγματα περιβαλλοντικών και κοινωνικών δράσεων) Επιπρόσθετα, η Ε.Σ.Ε.Ε. μας παρέχει ΔΩΡΕΑΝ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗ ΥΠΟ- ΣΤΗΡΙΞΗ για εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce, εφόσον η έδρα της επιχείρησής μας ανήκει σε έναν από τους παρακάτω δήμους: ΔΗΜΟΣ ΠΕΙΡΑΙΑ ΔΗΜΟΣ ΙΩΑΝΝΙΤΩΝ ΔΗΜΟΣ ΕΔΕΣΣΑΣ Σελ. 18

19 Η παροχή συμβουλευτικής υποστήριξης διενεργείται από εξειδικευμένους συμβούλους συνεργάτες και φυσικά στο χώρο της επιχείρησης. Προκειμένου λοιπόν να ωφεληθούμε των υπηρεσιών της δωρεάν συμβουλευτικής, αρκεί να υποβάλουμε συμπληρωμένη τη φόρμα εκδήλωσης ενδιαφέροντος που βρίσκεται στην ιστοσελίδα του προγράμματός μας, Πρόγραμμα «Υποστήριξη Δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης». Στη συνέχεια τα αρμόδια στελέχη της Ε.Σ.Ε.Ε. θα επικοινωνήσουν μαζί μας ώστε να λάβουμε κατευθύνσεις σχετικά με την εφαρμογή του προγράμματος στην επιχείρησή μας. Για περισσότερες πληροφορίες: Τηλέφωνο: Σελ. 19

20 Επαλήθευση Εκπλήρωσης Απαιτήσεων eco-commerce Ο όρος Επαλήθευση Εκπλήρωσης Απαιτήσεων αναφέρεται στην αξιολόγηση από ανεξάρτητο φορέα (άτομο - φορέας εκτός επιχείρησης) της επαρκούς τεκμηρίωσης σύμφωνα με τις απαιτήσεις των Κατευθυντήριων Γραμμών ecocommerce. Με απλά λόγια μπορούμε να πούμε ότι προκειμένου οι δράσεις ΠΕ και ΕΚΕ που έχουμε υιοθετήσει, να λάβουν αναγνωρισιμότητα και προκειμένου να μπορούμε να επικαλούμαστε αλλά και να προβάλουμε την εφαρμογή του ecocommerce από την επιχείρησή μας, θα πρέπει η εταιρεία μας να είναι επαληθευμένη θετικά ως προς τις απαιτήσεις του. Αρμόδιος φορέας για την επαλήθευση Συστημάτων που διαχειρίζονται δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και που ικανοποιούν τις απαιτήσεις των Κατευθυντήριων Γραμμών ecocommerce, είναι μόνο η Ε.Σ.Ε.Ε. Με την ολοκλήρωση του προγράμματος δωρεάν συμβουλευτικής, πραγματοποιείται ο πρώτος έλεγχος επαλήθευσης και σας παραχωρείται το δικαίωμα χρήσης του λογοτύπου, εφόσον πληρούνται οι απαιτήσεις του eco-commerce. Κάθε επόμενη επαλήθευση επαναλαμβάνεται μετά από ένα έτος από την προηγούμενη. Σελ. 20

21 Χρησιμοποιώντας το Λογότυπο eco-commerce Εφόσον η επιχείρησή μας έχει επαληθευτεί θετικά ως προς την εκπλήρωση των απαιτήσεων του eco-commerce, της παραχωρείται το δικαίωμα χρήσης του παρακάτω Λογοτύπου το οποίο ανέπτυξε η Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου για το σκοπό αυτό. Το λογότυπο αυτό μπορούμε να το χρησιμοποιήσουμε σε: Διαφημιστικά και προωθητικά έντυπα Επιστολόχαρτα Εταιρικά παραστατικά στη Βιτρίνα του καταστήματός μας, κ.α. Σελ. 21

22 3.1 ΑΝΑΛΥΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ eco-commerce ΑΝΤΙΚΕΙΜΕΝΟ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ eco-commerce Το eco-commerce αναπτύχθηκε από την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.) και εφαρμόζεται στην Πολύ Μικρή και Μικρή Εμπορική Επιχείρηση, η οποία επιθυμεί να επιδείξει βελτιωμένη περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση. Με βάση τις κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce, καθορίζονται ειδικές απαιτήσεις εφαρμογής προκειμένου η εμπορική επιχείρηση: να υιοθετεί και να διατηρεί δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης να δεσμεύεται, μέσω της πολιτικής της, για συμμόρφωση με τις απαιτήσεις του eco-commerce να ενθαρρύνει την ανάληψη δράσεων και πρωτοβουλιών που στοχεύουν στη συνεχή βελτίωση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών της επιδόσεων Το eco-commerce συνοδεύεται από Υπόδειγμα Εφαρμογής στην Πολύ Μικρή και Μικρή Εμπορική Επιχείρηση, προκειμένου να διευκολυνθεί η εμπορική επιχείρηση ως προς την ορθή και ευέλικτη εφαρμογή του. Οι απαιτήσεις του eco-commerce, οι οποίες στο σύνολό τους αποτελούν και τις υποχρεωτικές διαδικασίες κατά την εφαρμογή του στην εμπορική επιχείρηση, αναπτύσσονται στην παράγραφο που ακολουθεί. Σελ. 22

23 ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ eco-commerce Περιβαλλοντική Πολιτική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Η Περιβαλλοντική Πολιτική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης είναι το έγγραφο που συντάσσεται από τον επιχειρηματία προκειμένου να δηλωθούν: οι συνολικές προθέσεις της εμπορικής επιχείρησης ως προς τη Διαχείριση του Περιβάλλοντος οι συνολικές προθέσεις της εμπορικής επιχείρησης ως προς την ανάληψη δράσεων Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης οι συντονισμένες προσπάθειες της εμπορικής επιχείρησης για παρακολούθηση και συνεχή βελτίωση των επιδόσεων που σχετίζονται με το eco-commerce. Η Πολιτική γνωστοποιείται στο προσωπικό της επιχείρησης και είναι ανά πάσα στιγμή διαθέσιμη στο κοινό. Αρμοδιότητες και εκπαίδευση προσωπικού Η επιχείρηση που εφαρμόζει σύστημα διαχείρισης δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας (ΠΕ) και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), πρέπει να ορίζει γραπτώς, ξεκάθαρες αρμοδιότητες για το εμπλεκόμενο προσωπικό της προκειμένου να λειτουργεί ορθά το σύστημα καθ όλη τη διάρκεια της εφαρμογής του. Πρωταρχική αρμοδιότητα του επιχειρηματία αποτελεί η τεκμηρίωση της πολιτικής σε θέματα ΠΕ και ΕΚΕ που ακολουθεί, καθώς και η δέσμευσή του ως προς την τήρηση αυτής. Την ίδια πολιτική καλούνται να εφαρμόσουν και όλοι οι εργαζόμενοι της επιχείρησης. Σελ. 23

24 Ο επιχειρηματίας οφείλει να παρέχει τους απαραίτητους οικονομικούς πόρους, εξοπλισμό, τεχνολογία, οργανωτική υποδομή και εκπαίδευση στο προσωπικό του, προκειμένου να εφαρμοστεί το eco-commerce. Για τα εκπαιδευτικά προγράμματα που διεξάγονται στην επιχείρηση, ο επιχειρηματίας πρέπει να διατηρεί σχετικό αρχείο. Ανάλυση Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Ευθύνης α) Ανάλυση Περιβαλλοντικής ευθύνης: Η επιχείρηση πρέπει να αναγνωρίζει τις περιβαλλοντικές παραμέτρους που διέπουν τις δραστηριότητές της και που είναι καθοριστικές για την περαιτέρω εφαρμογή του συστήματος. Προκειμένου να γνωρίζει η επιχείρηση την περιβαλλοντική της κατάσταση οφείλει: να αποτυπώνει τους τομείς που σχετίζονται με τις λειτουργικές της δραστηριότητες για κάθε λειτουργική δραστηριότητα να εντοπίζει τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με αυτή Τα αποτελέσματα της περιβαλλοντικής ανάλυσης πρέπει να καταγράφονται και να επικαιροποιούνται. β) Ανάλυση Κοινωνικής ευθύνης: Στα πλαίσια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), η επιχείρηση αποτυπώνει τις κοινωνικές δράσεις που ενδεχομένως έχει αναλάβει, προκειμένου να διατηρηθεί αλλά και να ενισχυθεί περαιτέρω η κοινωνική της υπευθυνότητα. Οι ενέργειες κοινωνικής υπευθυνότητας πρέπει να καταγράφονται και να επικαιροποιούνται. Σελ. 24

25 Θέσπιση δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Η επιχείρηση οφείλει να λαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις τόσο για πρόληψη και ελαχιστοποίηση των περιβαλλοντικών της επιπτώσεων, όσο και για ενίσχυση του κοινωνικού της χαρακτήρα: α) Με βάση την περιβαλλοντική ανάλυση που έχει διεξαχθεί και για τις εντοπισμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις που σχετίζονται με δραστηριότητες όπως: δημιουργία απορριμμάτων κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας κατανάλωση νερού, και κατανάλωση καυσίμων η επιχείρηση προτείνει και λαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις ενίσχυσης και βελτίωσης του φιλοπεριβαλλοντικού της χαρακτήρα. Για τις δράσεις που υιοθετεί η επιχείρηση και που προσανατολίζονται στην Πράσινη Επιχειρηματικότητα, τίθενται συγκεκριμένοι στόχοι ενίσχυσης και βελτίωσης της περιβαλλοντικής της επίδοσης καθώς και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα επίτευξης αυτών. Για τις εφαρμοσθείσες περιβαλλοντικές δράσεις, τους αντίστοιχους περιβαλλοντικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα, υπάρχει τεκμηρίωση σε σχετικό αρχείο. β) Η επιχείρηση στα πλαίσια εκδήλωσης ενδιαφέροντος για εφαρμογή προγράμματος Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ), οφείλει να λαμβάνει συγκεκριμένες δράσεις ενίσχυσης και βελτίωσης του κοινωνικού της χαρακτήρα. Για τις κοινωνικές δράσεις που υιοθετεί η επιχείρηση, τίθενται συγκεκριμένοι στόχοι επίτευξης αλλά και βελτίωσης των υπαρχόντων καθώς και συγκεκριμένα χρονοδιαγράμματα επίτευξης αυτών. Για τις εφαρμοσθείσες κοινωνικές δράσεις, τους αντίστοιχους κοινωνικούς στόχους και χρονοδιαγράμματα, υπάρχει τεκμηρίωση σε σχετικό αρχείο. Σελ. 25

26 Για την επίτευξη των ανωτέρω η επιχείρηση συνυπολογίζει και την ανατροφοδότηση που λαμβάνει από τη διαχειριστική της αλυσίδα. Σημαντική πηγή ανατροφοδότησης αποτελούν μεταξύ άλλων, οι υποδείξεις και τα παράπονα πελατών. Η επιχείρηση υποχρεούται να διατηρεί αρχείο εισερχόμενης πληροφόρησης από τους πελάτες. Περιβαλλοντική και Κοινωνική Επίδοση Η διαδικασία αναφέρεται στην παρακολούθηση του συστήματος Πράσινης Επιχειρηματικότητας (ΠΕ) και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (ΕΚΕ) και περιλαμβάνει όλους τους απαραίτητους ελέγχους - μετρήσεις (επιτόπιους σε υποδομές, ελέγχους αρχείων συστήματος, κ.α.) που διενεργεί η επιχείρηση προκειμένου να διαπιστωθεί η επίτευξη των περιβαλλοντικών και κοινωνικών της στόχων. Η παρακολούθηση διενεργείται σε προκαθορισμένα διαστήματα ώστε να διασφαλίζεται η διαρκής περιβαλλοντική και κοινωνική βελτίωση. Στις περιπτώσεις σημαντικών αποκλίσεων από τους προκαθορισμένους στόχους, ο επιχειρηματίας ενεργοποιεί εκ νέου τη διαδικασία «Θέσπιση Δράσεων Πράσινης Ε- πιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής ευθύνης», θέτοντας νέους στόχους και νέα χρονοδιαγράμματα υλοποίησης αυτών. Τα στοιχεία που προκύπτουν από την παρακολούθηση του συστήματος ΠΕ και ΕΚΕ πρέπει να καταγράφονται. Επαλήθευση Εκπλήρωσης Απαιτήσεων eco-commerce Οι εμπορικές επιχειρήσεις που εφαρμόζουν συστήματα δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, μπορούν κατόπιν σχετικού αιτήματος προς την Ε.Σ.Ε.Ε., να αιτηθούν έλεγχο για την επαλήθευση της εκπλήρωσης των απαιτήσεων των συστημάτων αυτών. Σελ. 26

27 Από την πλευρά της η Ε.Σ.Ε.Ε. παραχωρεί το δικαίωμα χρήσης του λογοτύπου του eco-commerce για τις επιχειρήσεις που δεσμεύονται με την πολιτική τους και αποδεδειγμένα είναι σε θέση να επιδείξουν περιβαλλοντική και κοινωνική υπευθυνότητα, μέσω συγκεκριμένων περιβαλλοντικών και κοινωνικών δράσεων που έχουν υιοθετήσει. Μέσο πληροφόρησης του κοινού και της διαχειριστικής αλυσίδας γενικότερα, αποτελεί η έγγραφη αποτύπωση της περιβαλλοντικής και κοινωνικής συμπεριφοράς των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν το eco-commerce. Οι επιδόσεις από την εφαρμογή Δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης συντάσσονται και δημοσιοποιούνται στο επιχειρηματικό κόσμο αποκλειστικά και μόνο από την Ε.Σ.Ε.Ε. Σελ. 27

28 3.2 ΥΠΟΔΕΙΓΜΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΩΝ ΓΡΑΜΜΩΝ eco-commerce ΣΤΗΝ ΠΟΛΥ ΜΙΚΡΗ ΚΑΙ ΜΙΚΡΗ ΕΜΠΟΡΙΚΗ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ Στις σελίδες που ακολουθούν βρίσκουμε το πλήρες κείμενο πρόταση της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου για την εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce στην Εμπορική μας Επιχείρηση. Το Υπόδειγμα Εφαρμογής είναι έτοιμο προς χρήση και ειδικά σχεδιασμένο ώστε να καλύψει όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησή μας που σχετίζονται με ενδεχόμενες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Σημείωση: Προς διευκόλυνσή μας, τα Έντυπα που υποστηρίζουν την εφαρμογή του eco-commerce επισημαίνονται με μπλε γραμματοσειρά στο σώμα του κειμένου του Υποδείγματος Εφαρμογής και παρατίθενται συγκεντρωτικά στο τέλος αυτού. Σελ. 28

29 ΕΠΩΝΥΜΙΑ ΕΜΠΟΡΙΚΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ: ΣΥΣΤΗΜΑ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΔΡΑΣΕΩΝ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ (ΠΕ) ΚΑΙ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ (ΕΚΕ) ΣΥΜΦΩΝΑ ΜΕ ΤΙΣ ΚΑΤΕΥΘΥΝΤΗΡΙΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ eco-commerce ΠΟΥ ΑΝΕΠΤΥΞΕ ΚΑΙ ΕΦΑΡΜΟΖΕΙ Η ΕΘΝΙΚΗ ΣΥΝΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΕΜΠΟΡΙΟΥ (Ε.Σ.Ε.Ε.) Το παρόν σύστημα αποτελεί πνευματική ιδιοκτησία της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (Ε.Σ.Ε.Ε.). Δεν επιτρέπεται η χρήση ή η αναπαραγωγή, συνόλου ή μέρους του, χωρίς την προηγούμενη έγγραφη συγκατάθεση της Ε.Σ.Ε.Ε. Σελ. 29

30 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.1: Περιβαλλοντική Πολιτική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Σελ. 30

31 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.2: Αρμοδιότητες και εκπαίδευση προσωπικού 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της διαδικασίας αυτής είναι ο καθορισμός των αρμοδιοτήτων και των α- ναγκών εκπαίδευσης των εργαζομένων, καθώς και η παρακολούθηση της διενεργούμενης εκπαίδευσης, ώστε να επιτυγχάνεται το επιδιωκόμενο επίπεδο επιμόρφωσης προκειμένου να ικανοποιηθούν οι στόχοι της ορθολογικής διαχείρισης του περιβάλλοντος και της συνεισφοράς της επιχείρησης και των εργαζομένων της στο κοινωνικό σύνολο. 2. Πεδίο αναφοράς Η διαδικασία εφαρμόζεται σε όλες τις θέσεις εργασίας της επιχείρησης. 3. Εφαρμογή Διαδικασίας Ο επιχειρηματίας είναι αυτός που ορίζει ξεκάθαρες αρμοδιότητες για το προσωπικό του, όπως επίσης και για την εκπαίδευση που θα ακολουθήσει στα πλαίσια εφαρμογής του παρόντος συστήματος. Τα θέματα εκπαίδευσης πρέπει να αφορούν τουλάχιστον: Ενημέρωση για την Περιβαλλοντική Πολιτική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις δραστηριότητες της επιχείρησης Δράσεις στοχευμένες σε ορθή περιβαλλοντική διαχείριση Δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας που αναλαμβάνει να υλοποιήσει η επιχείρηση Οι αρμοδιότητες και οι εκπαιδεύσεις του προσωπικού τεκμηριώνονται αντίστοιχα στα έντυπα «Αρμοδιότητες Προσωπικού (Ε2.2-1/0)» και «Καρτέλα Εκπαίδευσης Εργαζομένων (Ε2.2-2/0)» από τον επιχειρηματία. Το εκπαιδευτικό υλικό που χρησιμοποιείται, φυλάσσεται και αυτό στην επιχείρηση. Σελ. 31

32 4. Αρχεία & Έντυπα Α/Α ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟ (ΚΩΔΙΚΟΣ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΧΡΟΝΟΣ ΦΥΛΑ- ΞΗΣ 1 Αρμοδιότητες προσωπικού Ε2.2-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα 2 Καρτέλα εκπαίδευσης εργαζομένων Ε2.2-2/0 Επιχειρηματίας Για όσο παραμένει ο εργαζόμενος στην επιχείρηση 3 Εκπαιδευτικό υλικό _ (δεν απαιτείται) Μέχρι ανανέωσης Σελ. 32

33 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.3: Ανάλυση Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Ευθύνης 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της διαδικασίας αυτής αποτελεί η αναγνώριση και αποτύπωση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων που σχετίζονται με τις λειτουργικές δραστηριότητες της επιχείρησης (διοικητική υποστήριξη, εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων προς και από την αποθήκη, κ.α.) συμπεριλαμβανομένης και της διαδικασίας πώλησης προϊόντων. 2. Πεδίο αναφοράς Η διαδικασία εφαρμόζεται στο σύνολο των λειτουργικών δραστηριοτήτων της επιχείρησης. 3. Εφαρμογή Διαδικασίας Στο αρχικό στάδιο σχεδιασμού του συστήματος, η επιχείρηση αποτυπώνει μεταξύ άλλων στο «Δελτίο Διάγνωσης Υφιστάμενης Κατάστασης (Ε2.3-1/0)» τα στοιχεία της υφιστάμενης περιβαλλοντικής και κοινωνικής της επίδοσης, στοιχεία καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας, νερού, καυσίμων καθώς και τις ποσότητες των παραγόμενων αποβλήτων, εφόσον υπάρχουν, και του τρόπου διαχείρισής τους (ανακύκλωση ή άλλη διάθεση). Ταυτόχρονα υπολογίζεται βάσει του ηλεκτρονικού εργαλείου «CoCO 2 Tool» που έχει σχεδιάσει η ΕΣΕΕ ειδικά για τις ανάγκες της ΜΜΕ, το συνολικό ανθρακικό αποτύπωμα από τις λειτουργικές δραστηριότητες της επιχείρησης. Στην εξέταση - αποτύπωση της υφιστάμενης κατάστασης σημαντική μπορεί να θεωρηθεί η συνεισφορά της τεχνογνωσίας που διαθέτουν εξωτερικοί σύμβουλοι. Η αξιοποίηση των ανωτέρω στοιχείων θα αποτελέσει εφαλτήριο στην ορθή εφαρμογή των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce. Η λεπτομερής ανάλυση ως προς τις Σελ. 33

34 περιβαλλοντικές και κοινωνικές συνιστώσες τεκμηριώνεται στις παραγράφους που ακολουθούν. 3.1 Περιβαλλοντική Ανάλυση Την ευθύνη της αναγνώρισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων έχει ο επιχειρηματίας όπως και οι εργαζόμενοι στην επιχείρηση. Για όλες τις φάσεις της επιχειρηματικής δραστηριότητας γίνεται προσπάθεια εντοπισμού των περιβαλλοντικών παραμέτρων που σχετίζονται με επιβάρυνση του περιβάλλοντος (περιβαλλοντικές επιπτώσεις). Ενδεικτικά παραδείγματα περιβαλλοντικών παραμέτρων και αντίστοιχων περιβαλλοντικών επιπτώσεων παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα: ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΑΡΑΜΕΤΡΟΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΕΠΙΠΤΩΣΗ Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας Ανάλωση φυσικών πόρων, εκπομπές CO 2 Δημιουργία απορριμμάτων (χαρτοκιβώτια, πλαστικό συσκευασίας, ξύλινες παλέτες, κ.α.) Κατανάλωση καυσίμων από τις μετακινήσεις του προσωπικού Υποβάθμιση εδάφους και υδροφόρου ορίζοντα, ανάλωση φυσικών πόρων Ανάλωση φυσικών πόρων (π.χ. πετρέλαιο), εκπομπές CO 2 Η διαδικασία αυτή ενεργοποιείται ξανά, κάθε φορά που: αλλάζει κάποιος εξοπλισμός ή εφαρμόζονται νέες δραστηριότητες, κατά τρόπον ώστε οι αλλαγές αυτές να έχουν ενδεχομένως επιπλέον, ή άλλης μορφής, περιβαλλοντικές επιπτώσεις αλλάζει η εθνική Νομοθεσία, ή αποφασίζονται νέες Κανονιστικές ρυθμίσεις από την Ευρωπαϊκή Κοινότητα επανεξετάζεται το σύστημα Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που εφαρμόζει η επιχείρηση αναθεωρείται η Περιβαλλοντική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της επιχείρησης Σελ. 34

35 Η επιχείρηση καταγράφει στο ειδικό έντυπο «Πίνακας Αναγνώρισης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (Ε2.3-2/0)», την αντιστοίχιση μεταξύ πιθανής περιβαλλοντικής επίπτωσης και της περιβαλλοντικής παραμέτρου της δραστηριότητας που αφορά. 3.2 Κοινωνική Ανάλυση Στην υφιστάμενη κατάσταση λειτουργίας και ιδιαίτερα στην αρχική φάση εφαρμογής του συστήματος, η επιχείρηση καταγράφει δράσεις κοινωνικής υπευθυνότητας που ενδεχομένως έχει ήδη αναλάβει. Η καταγραφή γίνεται στο «Δελτίο Διάγνωσης Υφιστάμενης Κατάστασης (Ε2.3-1/0)» σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στην παράγραφο 3 της παρούσας Διαδικασίας. 4. Αρχεία & Έντυπα Α/Α ΤΙΤΛΟΣ 1 Δελτίο Διάγνωσης Υφιστάμενης Κατάστασης ΕΝΤΥΠΟ (ΚΩΔΙΚΟΣ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ε2.3-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα ΧΡΟΝΟΣ ΦΥΛΑΞΗΣ 2 CoCO 2 Tool - Επιχειρηματίας Πάντα 3 Πίνακας Αναγνώρισης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ε2.3-2/0 Επιχειρηματίας Πάντα Σελ. 35

36 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.4: Θέσπιση δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της διαδικασίας αυτής αποτελεί η δημιουργία δράσεων ενίσχυσης και βελτίωσης του φιλοπεριβαλλοντικού και κοινωνικού χαρακτήρα της επιχείρησης στα πλαίσια του συστήματος ΠΕ και ΕΚΕ που εφαρμόζει. 2. Πεδίο αναφοράς Η διαδικασία εφαρμόζεται στις δραστηριότητες της επιχείρησης οι οποίες, σύμφωνα με την ανάλυση της «Διαδικασίας 2.3: Ανάλυση Περιβαλλοντικής και Κοινωνικής Ευθύνης», ενδέχεται να επιβαρύνουν το περιβάλλον. 3. Εφαρμογή Διαδικασίας 3.1 Ορισμοί α) Στα πλαίσια εφαρμογής του παρόντος συστήματος, ως δράσεις ορίζονται: «Οι γενικές επιδιώξεις της επιχείρησης που προκύπτουν από την περιβαλλοντική και κοινωνική της πολιτική, προκειμένου να βελτιωθεί η συνολική περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση της επιχείρησης». Παραδείγματα δράσεων αποτελούν: η μείωση της κατανάλωσης ενέργειας και νερού, η διαχείριση των απορριμμάτων, η πώληση φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων, η παροχή έκπτωσης στην πώληση προϊόντων σε ευπαθείς ομάδες, η προσφορά μέρους των κερδών σε τοπικούς συλλόγους, κ.α. Για τις δράσεις που υιοθετεί η επιχείρηση, καθορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι επίτευξης αυτών. Σελ. 36

37 β) Για τις ανάγκες των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce, ως στόχος ορίζεται: «Το μετρήσιμο ποσοτικοποιημένο χαρακτηριστικό το οποίο είναι ξεκάθαρα ορισμένο για την επίτευξη μιας συγκεκριμένης δράσης ή ομάδας δράσεων». Ενδεικτικά παραδείγματα στόχου αποτελούν: η 50% ανακύκλωση της ποσότητας των απορριμμάτων η προσφορά 5% των ετήσιων κερδών σε τοπικούς συλλόγους η προμήθεια αποκλειστικά φιλικών προς το περιβάλλον προϊόντων. γ) Για την υλοποίηση των δράσεων η επιχείρηση ορίζει και την αντίστοιχη μεθοδολογία, «τον τρόπο δηλαδή που επιλέγει ως καταλληλότερο, προκειμένου να υλοποιήσει την περιβαλλοντική και κοινωνική στρατηγική της». Παράδειγμα μεθοδολογίας αποτελεί η τοποθέτηση, εντός της επιχείρησης, ειδικών κάδων εναπόθεσης χρησιμοποιημένων μπαταριών, προκειμένου να υλοποιηθεί η δράση της ασφαλούς διαχείρισής τους. 3.2 Καθορισμός Δράσεων, Στόχων και Μεθοδολογίας Για τον καθορισμό των Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών δράσεων, των στόχων, καθώς και της μεθοδολογίας που θα ακολουθηθεί, λαμβάνονται υπόψη: η Περιβαλλοντική Πολιτική και Πολιτική Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της επιχείρησης οι επιπτώσεις στο περιβάλλον από τις λειτουργικές δραστηριότητες της επιχείρησης η περιβαλλοντική νομοθεσία οι γενικοί στόχοι της εταιρείας Σελ. 37

38 οι απόψεις όλων των ενδιαφερόμενων μερών (συμπεριλαμβανομένων και των παραπόνων πελατών), π.χ. μέτοχοι, εργαζόμενοι, πελάτες, γείτονες η οικονομική δυνατότητα της εταιρείας οι τεχνολογικές εξελίξεις Η σχέση μεταξύ πολιτικής, δράσεων, στόχων, χρονικού διαστήματος παρακολούθησής τους και μεθοδολογίας προσέγγισης της περιβαλλοντικής και κοινωνικής υπευθυνότητας, απεικονίζεται στο παρακάτω σχήμα (Σχήμα 3) και τεκμηριώνεται από τον επιχειρηματία στο ειδικό έντυπο «Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Ε2.4-1/0)». ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗ ΠΟΛΙΤΙΚΗ & ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΙΚΗΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΕΥΘΥΝΗΣ ΠΟΛΙΤΙΚΗ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗ ΕΥΑΙ- ΣΘΗΣΙΑ ΝΟΜΙΚΕΣ ΑΠΑΙΤΗΣΕΙΣ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ & ΚΟΙΝΩΝΙΚΕΣ ΔΡΑΣΕΙΣ: ΣΤΟΧΟΙ, ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ, ΧΡΟΝΟΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ Εξοπλισμός Υποδομές Οικονομικοί πόροι Ανθρώπινο Δυναμικό Άλλες πηγές Σχήμα 3: Συσχέτιση Περιβαλλοντικής Πολιτικής & Πολιτικής Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης, με περιβαλλοντικές & κοινωνικές δράσεις πόροι που απαιτούνται. Σελ. 38

39 3.3 Παρακολούθηση Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Δράσεων Η καταγραφή και παρακολούθηση των περιβαλλοντικών και κοινωνικών δράσεων διεξάγεται από τον επιχειρηματία με χρήση του εντύπου «Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Ε2.4-1/0)». Στο έντυπο αυτό τεκμηριώνεται για κάθε δράση που αναλαμβάνει η επιχείρηση, ο στόχος που θέτει, το χρονικό διάστημα που θα επανεξετασθεί η επίτευξη του στόχου, καθώς και η εφαρμοζόμενη μεθοδολογία προσέγγισης του επιδιωκόμενου στόχου. Τα στοιχεία του εντύπου επανελέγχονται το αργότερο σε ετήσια βάση. Ωστόσο, η συχνότητα παρακολούθησης ορισμένων παραμέτρων, όπως π.χ. της κατανάλωσης ηλεκτρικής ενέργειας, ενδέχεται να τροποποιηθεί προκειμένου να μπορέσει η επιχείρηση να επέμβει άμεσα στο σύστημα προτού παρατηρηθεί απόκλιση από τους τιθέμενους στόχους. Η περίπτωση απόκλισης από τους στόχους και αναθεώρησης των δράσεων εξετάζεται στη «Διαδικασία 2.5: Περιβαλλοντική και Κοινωνική Επίδοση» που ακολουθεί. Τα νέα στοιχεία που θα προκύψουν από την επανεξέταση του συστήματος, καταγράφονται κάθε φορά στο έντυπο «Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Ε2.4-1/0)». 3.4 Ανατροφοδότηση από τους πελάτες Η επιχείρηση καταγράφει στο έντυπο «Υποδείξεις και Παράπονα Πελατών (Ε2.4-2/0)» τυχόν παράπονα ή υποδείξεις που ενδέχεται να εκφράσουν οι πελάτες της σχετικά με την εφαρμογή του eco-commerce. Το έντυπο αυτό είναι διαθέσιμο και στον πελάτη και μπορεί να συμπληρωθεί από αυτόν εφόσον το επιθυμεί. Οι γνώμες υποδείξεις παράπονα πελατών αποτελούν σημαντική πηγή ανατροφοδότησης του συστήματος, καθορίζοντας σε μεγάλο βαθμό τις δράσεις ΠΕ και ΕΚΕ που επιλέγει κάθε φορά να εφαρμόσει η επιχείρηση. Σελ. 39

40 4. Αρχεία & Έντυπα Α/Α ΤΙΤΛΟΣ Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Υποδείξεις και Παράπονα Πελατών Συμβάσεις, παραστατικά συνεργασίας (με φορείς διαχείρισης αποβλήτων, για συμφωνίες ΕΚΕ, κ.α.), αποδεικτικά δράσεων ανακύκλωσης, κ.α. ΕΝΤΥΠΟ (ΚΩΔΙΚΟΣ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΧΡΟΝΟΣ ΦΥΛΑΞΗΣ Ε2.4-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα Ε2.4-2/0 Επιχειρηματίας Πάντα _ Επιχειρηματίας Πάντα Σελ. 40

41 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.5: Περιβαλλοντική και Κοινωνική Επίδοση 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της διαδικασίας αυτής αποτελεί η διεξαγωγή όλων των απαιτούμενων ε- λέγχων καθώς και η καταγραφή των αποτελεσμάτων τους, προκειμένου να διαπιστωθεί η επίτευξη των περιβαλλοντικών και κοινωνικών στόχων που έχει θέσει η επιχείρηση. 2. Πεδίο αναφοράς Η διαδικασία εφαρμόζεται από τον επιχειρηματία στις λειτουργικές δραστηριότητες της επιχείρησης. 3. Εφαρμογή Διαδικασίας 3.1 Επιδόσεις Ο επιχειρηματίας παρακολουθεί και καταγράφει, μετά την εφαρμογή των περιβαλλοντικών και κοινωνικών δράσεων και εντός προκαθορισμένου διαστήματος, στο έντυπο «Έκθεση Αποτίμησης Περιβαλλοντικών & Κοινωνικών Δράσεων (Ε2.5-1/0)» στοιχεία καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας, νερού, καυσίμων καθώς και τις ποσότητες των παραγόμενων αποβλήτων, εφόσον υπάρχουν, και του τρόπου διαχείρισής τους (ανακύκλωση ή άλλη διάθεση). Στο ίδιο έντυπο αποτυπώνονται συνοπτικά οι δράσεις πράσινης επιχειρηματικότητας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που έχει υιοθετήσει η επιχείρηση. Επιπρόσθετα, γίνεται επανεκτίμηση του λειτουργικού ανθρακικού αποτυπώματος της επιχείρησης με τη χρήση του εργαλείου «CoCO 2 Tool» (βλέπε Διαδικασία 2.3). Τα αποτελέσματα των μετρήσεων, τα οποία ανασκοπούνται το αργότερο σε ετήσια βάση, αποτελούν τη βάση επί της οποίας: Σελ. 41

42 θα εκτιμηθεί η περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση της εταιρείας θα εκτιμηθεί η καταλληλότητα των δράσεων πράσινης επιχειρηματικότητας και εταιρικής κοινωνικής ευθύνης που έχει υιοθετήσει η επιχείρηση σύμφωνα με τα όσα αναλύθηκαν στη Διαδικασία 2.4 θα διασφαλιστεί η διαρκής βελτίωση του περιβαλλοντικού και κοινωνικού προφίλ της επιχείρησης 3.2 Αποκλίσεις Συστήματος Αποκλίσεις από τους τιθέμενους στόχους κατά την εφαρμογή του συστήματος Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής ευθύνης ενδέχεται να εντοπιστούν και να οφείλονται σε: Αποτελέσματα ετήσιας ή ενδιάμεσης παρακολούθησης του συστήματος Παράπονα, υποδείξεις πελατών, εμπλεκομένων μερών ή άλλων φορέων για θέματα περιβάλλοντος και κοινωνικής ευθύνης Διαδικασίες συντήρησης/ αναβάθμισης/ τροποποίησης εξοπλισμού Αρχεία περιβάλλοντος Τροποποίηση ισχύουσας νομοθεσίας Συμμετοχή προσωπικού σε νέα εκπαιδευτικά προγράμματα Τροποποίηση περιβαλλοντικής πολιτικής και πολιτικής εταιρικής κοινωνικής ευθύνης Η επιχείρηση οφείλει να εξετάζει κάθε φορά τα παραπάνω εισερχόμενα προκειμένου να λάβει νέες δράσεις περιβαλλοντικού και κοινωνικού προσανατολισμού, ή να τροποποιήσει στόχους, μεθοδολογία και χρονοδιαγράμματα στις υφιστάμενες δράσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις ενεργοποιείται πάλι η «Διαδικασία 2.4: Θέσπιση δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης». Τα νέα δεδομένα καταγράφονται εκ νέου στο έντυπο «Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (Ε2.4-1/0)» που χρησιμοποιεί η ανωτέρω Διαδικασία. Σελ. 42

43 4. Αρχεία & Έντυπα Α/Α ΤΙΤΛΟΣ 1 Έκθεση Αποτίμησης Περιβαλλοντικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΝΤΥΠΟ (ΚΩΔΙΚΟΣ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Ε2.5-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα ΧΡΟΝΟΣ ΦΥ- ΛΑΞΗΣ 2 Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Ε2.4-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα 3 CoCO 2 Tool _ Επιχειρηματίας Πάντα 4 Καταναλώσεις από Λογαριασμούς ΔΕΚΟ, πετρελαίου, κλπ _ Επιχειρηματίας Για 2 χρόνια τουλάχιστον Σελ. 43

44 ΔΙΑΔΙΚΑΣΙΑ 2.6: Επαλήθευση Εκπλήρωσης Απαιτήσεων eco-commerce 1. Αντικείμενο Αντικείμενο της διαδικασίας αυτής αποτελεί η μεθοδολογία επαλήθευσης της εκπλήρωσης των απαιτήσεων του συστήματος εφαρμογής δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce που έχει αναπτύξει η Ε.Σ.Ε.Ε. 2. Πεδίο αναφοράς Το σύνολο του συστήματος εφαρμογής δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης της εμπορικής επιχείρησης. 3. Εφαρμογή Διαδικασίας 3.1 Αίτηση Επαλήθευσης Η επιχείρηση, σύμφωνα με τα όσα αναφέρθηκαν στη Διαδικασία 2.5, έχοντας ολοκληρώσει τις καταγραφές στο έντυπο «Έκθεση Αποτίμησης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Δράσεων (Ε2.5-1/0)» και έχοντας υπολογίσει, για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, το λειτουργικό ανθρακικό της αποτύπωμα βάσει του αρχείου «CoCO Tool», είναι σε θέση να αιτηθεί στην Ε.Σ.Ε.Ε. έλεγχο για την επαλήθευση της εκπλήρωσης των απαιτήσεων του συστήματος Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης που εφαρμόζει, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές ecocommerce. Προϋπόθεση για την υποβολή αίτησης επαλήθευσης, αποτελεί η κοινοποίηση στην Ε.Σ.Ε.Ε. των ανωτέρω επιδόσεων της επιχείρησης. Σελ. 44

45 3.2 Επιτυχής Επαλήθευση και Χρήση Λογοτύπου Η επιχείρηση, εφόσον εφαρμόζει δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης και εφόσον δεσμεύεται με την πολιτική της και είναι σε θέση να επιδείξει περιβαλλοντική και κοινωνική υπευθυνότητα, επαληθεύεται θετικά ως προς την εκπλήρωση των απαιτήσεων των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce και της παραχωρείται από την Ε.Σ.Ε.Ε. το δικαίωμα χρήσης του παρακάτω λογοτύπου: Σελ. 45

46 Το λογότυπο αυτό χρησιμοποιείται: στα διαφημιστικά/ προωθητικά έντυπα της επιχείρησης στα επιστολόχαρτα στις τσάντες/σακούλες πώλησης προϊόντων εντός των χώρων λειτουργίας της επιχείρησης (π.χ. βιτρίνα/πρόσοψη καταστήματος) 3.3 Κοινοποίηση Πληροφοριών και επιδόσεων Η Ε.Σ.Ε.Ε. αποτελεί το κατεξοχήν αρμόδιο όργανο δημοσιοποίησης των επιδόσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης από το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων που εφάρμοσαν με επιτυχία τις Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce στη λειτουργία τους. 4. Αρχεία & Έντυπα Α/Α ΤΙΤΛΟΣ 1 Έκθεση Αποτίμησης Περιβαλλοντικών & Κοινωνικών Δράσεων ΕΝΤΥΠΟ (ΚΩΔΙΚΟΣ) ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΧΡΟΝΟΣ ΦΥ- ΛΑΞΗΣ Ε2.5-1/0 Επιχειρηματίας Πάντα 2 CoCO 2 Tool - Επιχειρηματίας Πάντα 3 Βεβαίωση Εκπλήρωσης Απαιτήσεων eco-commerce - Ε.Σ.Ε.Ε. 4 Λογότυπο eco-commerce - Ε.Σ.Ε.Ε. Καθ όλη τη διάρκεια ισχύς της Καθ όλη τη διάρκεια ισχύς της Βεβαίωσης Εκπλήρωσης Α- παιτήσεων Σελ. 46

47 ΠΙΝΑΚΑΣ ΟΡΙΣΜΩΝ ΚΑΙ ΣΥΝΤΟΜΟΓΡΑΦΙΩΝ Δράσεις: Οι γενικές επιδιώξεις της επιχείρησης που προκύπτουν από την περιβαλλοντική και κοινωνική της πολιτική, προκειμένου να βελτιωθεί η συνολική περιβαλλοντική και κοινωνική επίδοση της επιχείρησης. ΕΚΕ: Εταιρική Κοινωνική Ευθύνη. Η έννοια σύμφωνα με την οποία οι επιχειρήσεις ενσωματώνουν, σε εθελοντική βάση, κοινωνικούς και περιβαλλοντικούς προβληματισμούς στις επιχειρηματικές τους δραστηριότητες και στις επαφές τους με άλλα ενδιαφερόμενα μέρη. (Ορισμός από Ευρωπαϊκή Επιτροπή, Πράσινη Βίβλος, 2001 ) Έλεγχος Επαλήθευσης: Η αντικειμενική αξιολόγηση, από φορέα εκτός επιχείρησης, του βαθμού υλοποίησης δράσεων ΠΕ και ΕΚΕ, σύμφωνα με τις Κατευθυντήριες Γραμμές eco-commerce της Ε.Σ.Ε.Ε. Επίδοση: Τα μετρήσιμα αποτελέσματα από την εφαρμογή δράσεων ΠΕ και ΕΚΕ. Ε.Σ.Ε.Ε.: Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου. Μεθοδολογία: Ο τρόπος που επιλέγει η επιχείρηση, προκειμένου να υλοποιήσει τις περιβαλλοντικές και κοινωνικές της δράσεις. ΜΜΕ: Μικρομεσαία Επιχείρηση ΠΕ: Πράσινη Επιχειρηματικότητα. Η επιχειρηματική δραστηριότητα που λαμβάνει υπόψη την προστασία του περιβάλλοντος. Περιβάλλον: Το σύνολο των φυσικών και ανθρωπογενών παραγόντων και στοιχείων που βρίσκονται σε αλληλεπίδραση και επηρεάζουν την οικολογική ισορροπία, την ποιότητα της ζωής, την υγεία των κατοίκων, την ιστορική και πολιτιστική παράδοση και τις αισθητικές αξίες. Περιβαλλοντική επίπτωση: Οποιαδήποτε μεταβολή στο περιβάλλον, η οποία προκύπτει από μια, ή συνδυασμό περιβαλλοντικών παραμέτρων μιας επιχείρησης. Περιβαλλοντική παράμετρος: Το στοιχείο της δραστηριότητας της επιχείρησης που ενδέχεται να επηρεάσει το περιβάλλον. Στόχος: Το μετρήσιμο ποσοτικοποιημένο χαρακτηριστικό το οποίο είναι ξεκάθαρα ορισμένο για την επίτευξη μιας συγκεκριμένης δράσης ή ομάδας δράσεων. Σελ. 47

48 3.3 ΥΠΟΣΤΗΡΙΚΤΙΚΑ ΕΝΤΥΠΑ eco-commerce Τα Υποστηρικτικά Έντυπα συνοδεύουν υποχρεωτικά το Υπόδειγμα Εφαρμογής eco-commerce. Στις σελίδες που ακολουθούν παρατίθενται τα έντυπα των Κατευθυντήριων Γραμμών eco-commerce καθώς και ενδεικτικά παραδείγματα συμπλήρωσης αυτών (όπου κρίνεται σκόπιμο). Σημείωση: Τα Έντυπα του eco-commerce χρησιμοποιούνται αποκλειστικά και μόνο με τη μορφή που εμφανίζονται. Δεν επιτρέπονται αλλαγές όσον αφορά τον Τίτλο τους, τον Κωδικό τους και τη μορφοποίησή τους. Σελ. 48

49 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Αρμοδιότητες Προσωπικού Ε2.2-1/0 Μεθοδολογία Για κάθε θέση εργασίας της επιχείρησης, αποτυπώνουμε γραπτά μια σύντομη περιγραφή των αντίστοιχων καθηκόντων. Συμπεριλαμβάνεται και η θέση του επιχειρηματία. Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής. Σελ. 49

50 Σελ. 50

51 Σελ. 51

52 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Καρτέλα Εκπαίδευσης Εργαζομένων Ε2.2-2/0 Μεθοδολογία Συγκεντρωτική καρτέλα εκπαιδεύσεων που έχουν ολοκληρωθεί για τις ανάγκες του eco-commerce (περιλαμβάνει ό- λες τις θέσεις εργασίας). Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής. Σελ. 52

53 Σελ. 53

54 Σελ. 54

55 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Μεθοδολογία Δελτίο Διάγνωσης Υφιστάμενης Κατάστασης Ε2.3-1/0 Καταγράφουμε τα στοιχεία της υφιστάμενης περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης της επιχείρησής μας, στοιχεία καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας, νερού και καυσίμων, καθώς και τις ποσότητες των παραγόμενων αποβλήτων, εφόσον υπάρχουν, και του τρόπου που τα διαχειριζόμαστε (π.χ. ανακύκλωση) Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής (Διευκρινίζουμε ότι τα αριθμητικά παραδείγματα είναι τυχαία). Σελ. 55

56 Σελ. 56

57 Σελ. 57

58 Σελ. 58

59 Σελ. 59

60 Σελ. 60

61 Σελ. 61

62 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Πίνακας Αναγνώρισης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων Ε2.3-2/0 Μεθοδολογία Για κάθε δραστηριότητα της επιχείρησής μας, καταγράφουμε την περιβαλλοντική παράμετρο που εμπλέκεται καθώς την περιβαλλοντική επίπτωση που σχετίζεται με αυτή. Η α- ντιστοίχηση με εμπίπτουσα νομοθεσία είναι προαιρετική. Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής. Σελ. 62

63 Σελ. 63

64 Σελ. 64

65 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Δράσεις Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης Ε2.4-1/0 Μεθοδολογία Για κάθε περιβαλλοντική και κοινωνική δράση που αναλαμβάνει η επιχείρησής μας, τεκμηριώνουμε αντίστοιχα το στόχο που θέτουμε, το χρονικό διάστημα που θα επανεξετάσουμε την επίτευξη του στόχου, καθώς και την εφαρμοζόμενη μεθοδολογία προσέγγισης του επιδιωκόμενου στόχου. Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής (Προσοχή: Η πληροφορία που εμφανίζεται με κόκκινη γραμματοσειρά είναι ενδεικτική. Ο επιχειρηματίας θα αποφασίσει τελικά την αποδοχή ή τροποποίηση αυτής της πληροφορίας). Σελ. 65

66 Σελ. 66

67 Σελ. 67

68 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Μεθοδολογία Ακολουθεί το έντυπο. Υποδείξεις και Παράπονα Πελατών Ε2.4-2/0 Αξιολογούμε τα καταγραμμένα παράπονα ή υποδείξεις (σχετικά με την εφαρμογή του eco-commerce) που αφορούν την επιχείρησή μας. Το έντυπο είναι τοποθετημένο σε ευδιάκριτη θέση εντός του καταστήματός μας. Προορίζεται για τους πελάτες μας και συμπληρώνεται από αυτούς. Σελ. 68

69 Σελ. 69

70 ΤΙΤΛΟΣ ΕΝΤΥΠΟΥ Κωδικός Εντύπου Μεθοδολογία Έκθεση Αποτίμησης Περιβαλλοντικών και Κοινωνικών Δράσεων Ε2.5-1/0 Καταγράφουμε τα στοιχεία περιβαλλοντικής και κοινωνικής επίδοσης της επιχείρησής μας, τα στοιχεία καταναλώσεων ηλεκτρικής ενέργειας, νερού, καυσίμων καθώς και τις ποσότητες των παραγόμενων αποβλήτων, εφόσον υπάρχουν, και του τρόπου διαχείρισής τους. Αφορά στην ολοκλήρωση του έργου. Ακολουθεί το έντυπο και παράδειγμα εφαρμογής (Διευκρινίζουμε ότι τα αριθμητικά παραδείγματα είναι τυχαία). Σελ. 70

71 Σελ. 71

72 Σελ. 72

73 Σελ. 73

74 Σελ. 74

75 Σελ. 75

76 Σελ. 76

77 4. ΤΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑ ΚΑΙ Η ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΗΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ CoCO 2 Tool 4.1 ΠΩΣ ΟΙ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ ΕΠΗΡΕΑΖΟΥΝ ΤΟ ΠΕΡΙ- ΒΑΛΛΟΝ? Όλες οι ανθρώπινες δραστηριότητες επιδρούν στο φυσικό περιβάλλον με ποικίλους τρόπους. Η ανάγκη για διατροφή, η κατανάλωση ενέργειας, οι μετακινήσεις, η χρήση καταναλωτικών αγαθών, η εργασία, ακόμα και η αναψυχή μας προκαλούν επιπτώσεις στο έδαφος, το νερό και την ατμόσφαιρα της γης. Στην εποχή μας, υπάρχουν περιβαλλοντικά προβλήματα παγκόσμιας κλίμακας, τα οποία εξαπλώνονται πέρα από τα εθνικά σύνορα και αφορούν όλους εμάς. Με άλλα λόγια, είμαστε όλοι υπεύθυνοι αλλά και ικανοί να δράσουμε ε- νάντια σε αυτά. Η συνειδητοποίηση των επιπτώσεων των δραστηριοτήτων μας στο φυσικό περιβάλλον είναι ασφαλώς επιβεβλημένη. Και η μεγαλύτερη παγκόσμια περιβαλλοντική απειλή σήμερα ονομάζεται κλιματική αλλαγή. Τι είναι η κλιματική αλλαγή? Κλιματική αλλαγή είναι η μεγαλύτερη περιβαλλοντική πρόκληση που αντιμετωπίζει ο πλανήτης σήμερα. Οι αυξανόμενες θερμοκρασίες προκαλούν μεταβολές στις καιρικές προβλέψεις, λιώσιμο των πάγων, άνοδο της στάθμης της θάλασσας, αυξημένη συχνότητα και ένταση ακραίων καιρικών φαινομένων, κ.α. Στις πιο ευάλωτες περιοχές της γης, εκατομμύρια άνθρωποι αντιμετωπίζουν ήδη τις συνέπειες του φαινομένου της κλιματικής αλλαγής. Το φαινόμενο αυτό προκαλείται από την έκλυση αερίων θερμοκηπίου στην ατμόσφαιρα. Σελ. 77

78 Ποιά είναι τα αέρια του θερμοκηπίου? Τα βασικά αέρια που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου είναι: το διοξείδιο του άνθρακα (CO 2 ), το μεθάνιο (CH 4 ) και το υποξείδιο του αζώτου (N 2 O). Το καθένα έχει διαφορετική ικανότητα επίδρασης στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής. Το διοξείδιο του άνθρακα ευθύνεται για τα 2 / 3 περίπου της προβλεπόμενης υπερθέρμανσης του πλανήτη. Τι προκαλεί την παραγωγή αερίων θερμοκηπίου? Οι ανθρώπινες δραστηριότητες και ειδικότερα η κατανάλωση ηλεκτρικής ε- νέργειας και οι μετακινήσεις προκαλούν εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, τα οποία εκλύονται στην ατμόσφαιρα από την καύση ορυκτών καυσίμων στα εργοστάσια ηλεκτροπαραγωγής και από τη χρήση καυσίμων θέρμανσης (πετρέλαιο, φυσικό αέριο, κλπ.) και κίνησης (βενζίνη, πετρέλαιο, κ.α.). Στην Ελλάδα, η εξάρτηση της ηλεκτροπαραγωγής από το λιγνίτη (με χαμηλό βαθμό απόδοσης) έχει τεράστια περιβαλλοντική διάσταση, καθώς είναι υπεύθυνη για το μεγαλύτερο μέρος των εγχώριων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα. Τι σημαίνει ο όρος ανθρακικό αποτύπωμα επιχείρησης? Είναι η ποσότητα αερίων θερμοκηπίου που εκπέμπεται από το σύνολο των λειτουργιών μιας επιχείρησης. Σελ. 78

79 4.2 ΓΙΑΤΙ ΕΙΝΑΙ ΚΑΛΟ ΝΑ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΟ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟ ΑΠΟΤΥΠΩ- ΜΑ ΜΙΑΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ? Εξοικονόμηση χρημάτων βοηθά να αναγνωριστούν οι δραστηριότητες που καταναλώνουν πολλή ενέργεια και με τον τρόπο αυτό να γίνει εξοικονόμηση ενέργειας αλλά και χρημάτων. Δημιουργία νέων ευκαιριών επιτυγχάνεται με τη μείωση των δαπανών, την αύξηση της ανταγωνιστικότητας και την προσέλκυση πελατών. Ικανοποίηση επιθυμίας πελατών καθώς καλλιεργείται όλο και περισσότερο η περιβαλλοντική συνείδηση, οι απαιτήσεις για ενημέρωση πάνω στο φαινόμενο της κλιματικής αλλαγής και για τις επιδόσεις των επιχειρήσεων συνεχώς αυξάνεται. Υπευθυνότητα κατανόηση της συμβολής της επιχείρησης στο πρόβλημα της κλιματικής αλλαγής και λήψη μέτρων για την αντιμετώπισή του. 4.3 ΠΩΣ ΜΕΤΡΑΜΕ ΤΙΣ ΕΚΠΟΜΠΕΣ ΑΕΡΙΩΝ ΘΕΡΜΟΚΗΠΙΟΥ ΤΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗΣ ΜΑΣ? Παράμετροι υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων Οι Παράμετροι Υπολογισμού του ανθρακικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων είναι οι παρακάτω: I. Συσχετιζόμενες δραστηριότητες (Activities related) II. Χρονική κλίμακα (Time scale) Σελ. 79

80 III. Συλλογή δεδομένων (Data collection) IV. Συντελεστές μετατροπής σε εκπομπές CO 2 (Emission factors) I. Συσχετιζόμενες δραστηριότητες Πρέπει να επικεντρωθούμε στις καθαυτές δραστηριότητες του μικρού /μεσαίου εμπορικού καταστήματος, οι οποίες προκαλούν εκπομπές CO 2 και συγκεκριμένα, σε αυτές που θα πρέπει να αναγνωρίσει και κατόπιν να διαχειριστεί με ορθό τρόπο η επιχείρηση. Υπάρχουν αμέτρητες δραστηριότητες που προκαλούν περιβαλλοντικές επιπτώσεις (και εκπομπές CO 2 ), οι οποίες είναι συνυφασμένες με την εμπορική δραστηριότητα και, εάν θα θέλουμε να επεκταθούμε ακόμα περισσότερο, θα πρέπει να λάβουμε υπόψη παραμέτρους από την στιγμή της εξαγωγής πρώτων υλών του προς πώληση εμπορεύματος, έως την απόρριψή του στο περιβάλλον, μετά το πέρας της χρήσης του (προσέγγιση Ανάλυσης Κύκλου Ζωής- Life Cycle Assessment). Για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος των μικρών και μικρομεσαίων εμπορικών καταστημάτων όμως, θα ασχοληθούμε με το στενό πλαίσιο της εμπορευματικής δραστηριότητας, άρα τα όρια του συστήματός μας θα περιορίζονται καθαρά και μόνο από τη λειτουργία των καταστημάτων και του προσωπικού τους. Έτσι, λοιπόν, πρέπει να αναγνωρίσουμε τις υπο-δραστηριότητες που έχουν άμεση επίπτωση στο περιβάλλον. Ο παρακάτω πίνακας (Πίνακας 1.) βοηθά να κατανοήσουμε τη διαφοροποίηση μεταξύ άμεσων και έμμεσων περιβαλλοντικών επιπτώσεων του εμπορικού κλάδου και να προσεγγίσουμε με περισσότερη ακρίβεια τα όρια του συστήματός μας: Σελ. 80

81 Πίνακας 1. Περιβαλλοντικές Επιπτώσεις Εμπορικού Κλάδου ΑΜΕΣΕΣ Έχουν σχέση με την καθεαυτή λειτουργία των εμπορικών επιχειρήσεων Ποικίλουν ελάχιστα ανά κλάδο (πλην ελαχίστων εξαιρέσεων) Αφορούν κυρίως τη λειτουργία της κτιριακής υποδομής και τις μεταφορές προϊόντων και υπαλλήλων Συνολικά, η εμπορική δραστηριότητα μπορεί να θεωρηθεί ότι έχει σημαντική επίπτωση στο φυσικό περιβάλλον μόνο όταν είναι κάποιας τάξης μεγέθους και λειτουργεί σε αστικό χώρο ΕΜΜΕΣΕΣ Έχουν σχέση με το καθεαυτό προϊόν, την διαδικασία παραγωγής, την χρήση και διάθεσή του Ποικίλουν σημαντικά ανά κλάδο Αφορούν διαδικασία που συνδέεται με επιπτώσεις από το συνολικό κύκλο ζωής του εμπορεύσιμου προϊόντος (α ύλες, μεταφορά, παραγωγή/κατασκευή, συσκευασία, διανομή, χρήση/κατανάλωση, απόρριψη/τελική διάθεση) Υπάρχουν πολύ σημαντικές έμμεσες επιπτώσεις από την εμπορική δραστηριότητα (ανάλογα με τον κλάδο και το προϊόν) Στην επόμενο βήμα, θα πρέπει να αναγνωρίσουμε ποιες από τις άμεσες δραστηριότητες του εμπορίου έχουν ως αποτέλεσμα την εκπομπή αερίων θερμοκηπίου και ειδικά διοξειδίου του άνθρακα. Από το σύνολο των άμεσων δραστηριοτήτων που σχετίζονται με την εμπορική δραστηριότητα, εκείνες που μπορούν να προκαλέσουν εκπομπές CO 2 και άρα συνθέτουν το ανθρακικό αποτύπωμα ενός εμπορικού καταστήματος, είναι οι παρακάτω: Σελ. 81

82 1. Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας 2. Θέρμανση/ Ψύξη χώρου 3. Φωτισμός 4. Διακίνηση προϊόντων/ Μετακινήσεις προσωπικού 5. Επαγγελματικά ταξίδια II. Χρονική κλίμακα Εφόσον μιλάμε για μικρές και μικρομεσαίες εμπορικές επιχειρήσεις, κρίνεται σκόπιμο οι εκπομπές των αερίων θερμοκηπίου να μετρώνται σε ετήσια βάση. Η μέτρηση του ανθρακικού αποτυπώματος των επιχειρήσεων σε ετήσια βάση προτείνεται ως κοινή πρακτική ( common practice ) στη βιβλιογραφία και ειδικά από το πρωτοπόρο βρετανικό Dept. for Environment, Food and Rural Affairs (DEFRA) στο Small Business User Guide: Guidance on how to measure and report your greenhouse gas emissions, έναν επίσημο οδηγό για τις πολύ μικρές επιχειρήσεις, ο οποίος τις εισάγει στο πνεύμα του τι θα πρέπει να μετράνε, πως και γιατί. Από τη διεθνή βιβλιογραφία για την εθνική μας επίδοση στις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και βάσει στοιχείων της ΕΣΕΕ για τις ΜΜ εμπορικές επιχειρήσεις, προκύπτει ότι, το ανθρακικό αποτύπωμα για το σύνολο των εμπορικών επιχειρήσεων της τάξης μεγέθους που μας ενδιαφέρει είναι χαμηλό. Γίνεται κατανοητό λοιπόν ότι, οποιαδήποτε περαιτέρω υποδιαίρεση (downscaling) της χρονικής κλίμακας σε ό,τι αφορά τον κατά προσέγγιση υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος, θα έδινε πολύ μικρό και φαινομενικά ασήμαντο αποτέλεσμα. Σελ. 82

83 Ωστόσο, για τη διευκόλυνση στη χρήση του εργαλείου υπολογισμού ανθρακικού αποτυπώματος της επιχείρησης (που θα δούμε αναλυτικά πιο κάτω) αλλά και της απλοποίησης στην εισαγωγή δεδομένων για τον χρήστη, η χρονική κλίμακα έχει διαιρεθεί σε ημερήσια, εβδομαδιαία ή μηνιαία βάση, ανάλογα κάθε φορά με το υπό ερώτηση δεδομένο (π.χ. πόσα χλμ διανύει με Ι.Χ. την ημέρα? ή πόσα lt πετρελαίου καίει η επιχείρηση το μήνα?). Με τον τρόπο αυτό, ο κατά προσέγγιση υπολογισμός του ετήσιου ανθρακικού αποτυπώματος της επιχείρησης γίνεται όσο το δυνατόν πιο ακριβής. III. Συλλογή δεδομένων Όσον αφορά στη συλλογή δεδομένων για τον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος, αυτή γίνεται υπ ευθύνη των εκάστοτε ενδιαφερομένων χρηστών ή επιχειρηματιών. Στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος καλό είναι πάντως να εισάγονται τα πιο πρόσφατα και αληθή στοιχεία και αυτό φυσικά είναι στη διακριτική ευχέρειά τους. Ανάλογα με τα δεδομένα τα οποία ο εισάγει ο χρήστης, το εργαλείο δύναται να υπολογίσει το κατά προσέγγιση ετήσιο Ανθρακικό Αποτύπωμα του καταστήματος ή της εμπορικής επιχείρησης. Γίνεται επομένως αντιληπτό, ότι όσο πιο κοντά στην πραγματικότητα είναι τα δεδομένα που εισάγονται, τόσο πιο ακριβής θα είναι η προσέγγιση του ανθρακικού αποτυπώματος. Στην πράξη, απαιτείται να συλλεχθούν δεδομένα όπως οι ηλεκτρικές συσκευές του καταστήματος, οι λαμπτήρες, οι μονάδες κλιματισμού, οι αποδείξεις κοινοχρήστων και υγρών καυσίμων για τις μετακινήσεις, καθώς και τα ε- παγγελματικά ταξίδια που ενδεχομένως πραγματοποιεί κάποιος για την υποστήριξη της επιχείρησής του, σε ετήσια βάση. Σελ. 83

84 Στον παρακάτω πίνακα (Πίνακας 2) δίδονται ενδεικτικά οι πηγές δεδομένων για τους πιο συνήθεις τύπους των παραμέτρων αυτών: Πίνακας 2. Πηγές Δεδομένων για παραμέτρους εκπομπής Παράμετρος εκπομπής αερίων θερμοκηπίου Κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας ή αερίου Κατανάλωση καυσίμου ο- χήματος επιχείρησης/ Ι.Χ. Μετακίνηση με μέσα μαζικής μεταφοράς Πηγή Δεδομένων Συνολικές κιλοβατώρες που καταναλώθηκαν, από το λογαριασμό της εταιρίας-πάροχου ηλεκτρικής ενέργειας ή της εταιρίας παροχής αερίου Συνολικά λίτρα που εμφανίζονται στις αποδείξεις πρατηρίων καυσίμων (περισσότερο ακριβής), ή Συνολικά χιλιόμετρα που διανύθηκαν, σε συνδυασμό με την κατανάλωση του εκάστοτε οχήματος (λιγότερο ακριβής) Συνολικές αποστάσεις που διανύθηκαν με ΜΜΜ, αναλόγως το μέσο Επαγγελματικά ταξίδια Συνολική απόσταση ταξιδιού, ανάλογα με το μέσο και το καύσιμο που χρησιμοποιείται Μέθοδος διάθεσης στερεών αποβλήτων (*) Συνολική ποσότητα στερεών αποβλήτων που διατίθενται προς υγειονομική ταφή, ανακύκλωση, καύση, κ.α. (*) Η παράμετρος της διάθεσης στερεών αποβλήτων λαμβάνεται γενικά υπόψη στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος, όμως έχει υπολογιστεί ότι στις πολύ μικρές εμπορικές επιχειρήσεις δεν διαφοροποιεί σημαντικά το αποτέλεσμα. Επειδή υπάρχουν δεδομένα τα οποία δεν είναι εύκολο να τηρείται χρονοδιάγραμμα σε σταθερή βάση (ανά έτος/μήνα/εβδομάδα), αυτά εκτιμώνται από το εργαλείο προσεγγιστικά. Παραδείγματος χάριν, ο συνολικός χρόνος λειτουργίας ηλεκτρικών συσκευών, όπως το ψυγείο ή η καφετιέρα, έχει γίνει κατά παραδοχή. Το ίδιο ισχύει και για το χρονικό διάστημα χρήσης κλιματιστικών και λαμπτήρων, τα οποία θεωρείται ότι λειτουργούν πάνω κάτω όσες ώρες δουλεύει η επιχείρηση. Σελ. 84

85 IV. Συντελεστές μετατροπής σε εκπομπές CO 2 Για την μετατροπή των υπο-δραστηριοτήτων ή των ασκούμενων πρακτικών ενός εμπορικού καταστήματος σε απευθείας εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ), χρειάζεται να χρησιμοποιηθούν οι λεγόμενοι συντελεστές μετατροπής. Οι συντελεστές αυτοί μετατρέπουν τα στοιχεία που συλλέξαμε πιο πάνω (κατανάλωση ηλ. ρεύματος, λίτρα υγρών καυσίμων, επαγγελματικά ταξίδια, κ.α.) σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα. Ορισμένοι συντελεστές θεωρούνται παγκοσμίως σταθεροί (π.χ. σταθερές καύσης) και άλλοι διαφέρουν σημαντικά σε εθνικό ή σε τοπικό επίπεδο (π.χ. παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας). Ο πιο σημαντικός συντελεστής μετατροπής που χρησιμοποιούμε στον υπολογισμό του αποτυπώματος είναι αυτός που μετατρέπει την ηλεκτρική ενέργεια σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (βλ. πιο πάνω: άμεση δραστηριότητα i.). Ο συντελεστής αυτός δεν είναι παγκοσμίως σταθερός, διότι εξαρτάται από τον τρόπο με τον οποίο παράγεται η ενέργεια (πρώτη ύλη, συνθήκες εργοστασίου, κ.α.). Έτσι λοιπόν, ο συντελεστής μετατροπής της ΔΕΗ για το έτος 2011, δείχνει ότι για την παραγωγή 1 κιλοβατώρας (kwh) ηλεκτρικής ενέργειας εκπέμπονται 1,033 κιλά διοξειδίου του άνθρακα (kg CO 2 ). Αυτό σημαίνει ότι, για συνολική παραγωγή x kwh, μπορούμε να υπολογίσουμε την ποσότητα CO 2 που εκλύεται κάνοντας τον πολλαπλασιασμό: x kwh x 1,033 kg CO 2 / kwh Συνεπώς, αναλόγως με το πόσες κιλοβατώρες καταναλώνονται σε ένα κατάστημα, μπορούμε να υπολογίσουμε το αντίστοιχο ανθρακικό αποτύπωμα που αντιστοιχεί στην κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας. Σελ. 85

86 Τρέχοντα αριθμητικά δεδομένα συντελεστών μετατροπής μετρικών μονάδων σε κιλά διοξειδίου του άνθρακα είναι προσβάσιμα στην ηλεκτρονική διεύθυνση που είναι η επίσημη ιστοσελίδα του υπεύθυνου τμήματος της βρετανικής κυβέρνησης διαμόρφωσης πολιτική και οδηγιών πάνω στο περιβάλλον. Επιπλέον, αριθμητικά στοιχεία συντελεστών μετατροπής (emission factors) δόθηκαν από την επίσημη ομάδα του Greenhouse Gas Protocol Initiative στις Η.Π.Α ( τα οποία αφορούν το έ- τος Αυτοί οι συντελεστές δύναται να χρησιμοποιηθούν στον υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος για τις εμπορικές επιχειρήσεις στην Ελλάδα, καθώς είναι εφαρμόσιμοι σε παγκόσμια κλίμακα. Η μεθοδολογία η οποία ακολουθήθηκε για την ανάπτυξη του εργαλείου που ακολουθεί στην επόμενη παράγραφο έχει πραγματοποιηθεί από την ομάδα έργου της ΕΣΕΕ και στηρίχθηκε σε σύγχρονα εθνικά στοιχεία, αλλά και στη διεθνή βιβλιογραφία. 4.4 ΕΝΑ ΕΡΓΑΛΕΙΟ ΕΚΤΙΜΗΣΗΣ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥΠΩΜΑΤΟΣ ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ ΓΙΑ ΤΙΣ ΕΜΠΟΡΙΚΕΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Από αναζήτηση στο διαδίκτυο για κάποιο ολοκληρωμένο ready-to-use εργαλείο υπολογισμού ανθρακικού αποτυπώματος (calculator), εξειδικευμένο ως προς την εμπορική δραστηριότητα, δεν βρέθηκε κάποιο που να μπορεί να α- νταποκριθεί στις ανάγκες της ΕΣΕΕ. Τα πιο ανεπτυγμένα και πολύπλοκα εργαλεία του διαδικτύου αφορούν μεγάλης κλίμακας οργανισμούς και επιχειρήσεις, έχουν κατασκευαστεί από εταιρίες συμβούλων (consultancies) και είναι προσαρμοσμένα σε δεδομένα και παραμέτρους του εξωτερικού. Σελ. 86

87 Άλλα, πιο απλά εργαλεία, αναφέρονται στον υπολογισμό του οικιακού ανθρακικού αποτυπώματος, τα οποία είναι σε μορφή παιχνιδιού και είναι διαθέσιμα στο (online). Επίσης, βρέθηκαν ποικίλα εργαλεία υπολογισμού ανθρακικού αποτυπώματος, εξειδικευμένα σε επί μέρους κλάδους, όπως λ.χ. η οικοδομική δραστηριότητα, οι μέθοδοι διαχείρισης αποβλήτων, οι αγροτικές καλλιέργειες, η εκπαίδευση κ.α., αλλά και σε επί μέρους υπο-δραστηριότητες, όπως ο καθαρισμός χώρων, η ανακύκλωση λευκών συσκευών, η διαχείριση επικίνδυνών ουσιών, οι προμήθειες, κ.λπ. Εν τέλει, η εκ νέου δημιουργία ενός καινούριου εργαλείου υπολογισμού ανθρακικού αποτυπώματος, εξειδικευμένο στον εμπορικό κλάδο, με βάση εθνικές παραμέτρους και συντελεστές εκπομπής, προέκυψε ως αδήριτη ανάγκη για την εκτέλεση του προγράμματος της ΕΣΕΕ. 4.5 TΟ ΕΞΕΙΔΙΚΕΥΜΕΝΟ ΕΡΓΑΛΕΙΟ COMMERCE CO 2 TOOL Ή CoCΟ 2 TOOL ΓΙΑ ΤΗ ΜΕΤΡΗΣΗ ΤΟΥ ΑΝΘΡΑΚΙΚΟΥ ΑΠΟΤΥ- ΠΩΜΑΤΟΣ ΜΙΚΡΟΜΕΣΑΙΩΝ ΕΜΠΟΡΙΚΩΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ ΣΤΟΝ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΩΡΟ Το CoCΟ 2 Tool αποτελεί ένα εργαλείο εκτίμησης αέριων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) στην ατμόσφαιρα εξαιτίας της λειτουργίας μικρών και μικρομεσαίων εμπορικών επιχειρήσεων στην Ελλάδα. Δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του έργου "Υποστήριξη δράσεων Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης για τις εμπορικές επιχειρήσεις", που υλοποιείται από την Εθνική Συνομοσπονδία Ελληνικού Εμπορίου (ΕΣΕΕ). Εντάσσεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού", που συγχρηματο- Σελ. 87

88 δοτείται από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο και το Ελληνικό Δημόσιο. Το λογότυπο που χρησιμοποιείται για το εν λόγω εργαλείο, είναι το παρακάτω: Το CoCΟ 2 Tool υπάρχει διαθέσιμο στην ιστοσελίδα της ΕΣΕΕ, στην ηλεκτρονική διεύθυνση ως φύλλο επεξεργασίας του Microsoft Excel. Μαζί με το εργαλείο, διατίθεται ενημερωτικό υλικό για τις επιχειρήσεις και εκπαιδευτικό οπτικοακουστικό υλικό εκμάθησης του εργαλείου από την ΕΣΕΕ. Στην πράξη, το CoCΟ 2 Tool υπολογίζει την κατά προσέγγιση ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται κατά τη λειτουργία ενός μικρού και μικρομεσαίου εμπορικού καταστήματος, στη διάρκεια ενός έτους. Το εργαλείο μετρά τις εκπομπές διοξειδίου σε κιλά (kg) ανά έτος (yr). Περιλαμβάνει κρίσιμες παραμέτρους όπως η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας, η θέρμανση-ψύξη του χώρου, ο φωτισμός, οι μετακινήσεις προσωπικού και εμπορεύματος και τα ε- παγγελματικά ταξίδια. Ο χρήστης μπορεί να εισάγει στοιχεία για τις ηλεκτρικές συσκευές που χρησιμοποιούνται, τους λαμπτήρες, τη μέθοδο θέρμανσης - ψύξης του χώρου, τις μετακινήσεις που πραγματοποιούνται από το προσωπικό, τη διακίνηση των προϊόντων και τέλος, τα επαγγελματικά ταξίδια εφόσον πραγματοποιούνται. Σημειωτέον ότι, το CoCΟ 2 Τool εισάγει αυτομάτως τους συντελεστές μετατροπής διαφόρων υλικών και καταναλώσεων σε εκπομπές CO 2 στον υπολογισμό του τελικού αποτελέσματος. Σελ. 88

89 Ποιος μπορεί να χρησιμοποιήσει το CoCΟ 2 Tool; Το CoCΟ 2 Tool δημιουργήθηκε αποκλειστικά για την υποστήριξη του Έργου Πράσινης Επιχειρηματικότητας και Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης από τις ε- μπορικές επιχειρήσεις. Αρχικά, οι μέντορες-σύμβουλοι του έργου θα είναι οι κύριοι υπεύθυνοι για την συλλογή των απαραίτητων στοιχείων και την ορθή εφαρμογή του και κατόπιν, η ομάδα συντονισμού της ΕΣΕΕ για την εξαγωγή των αποτελεσμάτων και την επαλήθευση της εκπλήρωσης των απαιτήσεων των επιχειρήσεων που εφαρμόζουν το eco-commerce. Επιπλέον, το εργαλείο δύναται να χρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε άλλο ενδιαφερόμενο χρήστη, ο οποίος διατηρεί μια εμπορική επιχείρηση και επιθυμεί να υπολογίσει το κατά προσέγγιση ανθρακικό αποτύπωμα αυτής. Χρησιμοποιώντας την έκδοση CoCΟ 2 Tool στο Excel Γενικά, το CoCO 2 Tool είναι ένα εύκολο και χρηστικό εργαλείο εκτίμησης εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα, το οποίο χάρη στο γεγονός ότι ενσωματώνει τις μέσες τιμές των καταναλώσεων, τους συντελεστές μετατροπής διάφορων παραμέτρων σε εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα και περιλαμβάνει επίσης παραδοχές όσον αφορά τις καταναλώσεις για το χρονικό διάστημα λειτουργίας ενός καταστήματος, δεν απαιτεί από το χρήστη να γνωρίζει λεπτομερή δεδομένα. Προτού χρησιμοποιηθεί, ο χρήστης θα πρέπει απλώς να γνωρίζει ορισμένα βασικά στοιχεία, όπως η ενεργειακή κλάση και η ισχύς του/ων κλιματιστικού/ων, τα συνολικά Watt των λαμπτήρων που είναι εγκατεστημένα στο κατάστημα, την ποσότητα καυσίμου που καταναλώνει για θέρμανση, την ποσότητα καυσίμου που χρειάζεται για να μετακινηθεί προς και από την εργασία του όπως επίσης και για τα επαγγελματικά οχήματα που διαθέτει- ή, αντίστοιχα, τα χιλιόμετρα που διανύει και στις δυο περιπτώσεις- και τέλος, τη συχνότητα των επαγγελματικών ταξιδιών που πραγματοποιεί. Σελ. 89

90 Οδηγίες προς τους Χρήστες Στον Πίνακα Α. 'Ηλεκτρικές Συσκευές', εισάγοντας τον αριθμό των ηλεκτρικών συσκευών που λειτουργούν εντός της επιχείρησης, εξάγεται το συνολικό αποτύπωμα από την χρήση τους. Οποιαδήποτε άλλη ηλεκτρική συσκευή υπάρχει, πέραν των ήδη καταγεγραμμένων στον Πίνακα Α, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα να την καταγράψει το είδος στο τελευταίο κελί της στήλης Συσκευή και το πλήθος, ώστε να προστεθεί στους υπολογισμούς του ανθρακικού αποτυπώματος (σε α φάση απλώς προστίθεται περιγραφικά και κατόπιν η ομάδα της ΕΣΕΕ επεξεργάζεται και προσμετρά τη συνεισφορά του στο τελικό αποτέλεσμα, με βάση την κατανάλωση ενέργειας που έχει). Σελ. 90

91 Πίνακας Α: 'Ηλεκτρικές Συσκευές' *Οι ψυκτικές συσκευές που χρησιμοποιούνται στον εμπορικό κλάδο παρατίθενται αναλυτικά στο Παράρτημα, στο τέλος. Ο Πίνακας Β. 'Θέρμανση' χωρίζεται σε δυο μέρη, ανάλογα με το είδος της θέρμανσης που χρησιμοποιείται. Εισάγοντας την ποσότητα κατανάλωσης του καυσίμου ανά μήνα ή, αντίστοιχα, το πλήθος και την ισχύ του/των κλιματιστικών, υ- πολογίζεται το ετήσιο αποτύπωμα εξαιτίας της θέρμανσης. Σημειωτέον ότι, στη β περίπτωση με τον όρο 'πλήθος' εννοούμε τις εξωτερικές μονάδες κλιματιστικών που είναι εγκατεστημένες και λειτουργούν στο κατάστημα, όπου μπορεί να συνδέονται πάνω από μια εσωτερικές μονάδες εντός του καταστήματος. Έχει γίνει παραδοχή για το σύνολο των ωρών χρήσης του/ων κλιματιστικού/ων για τις ανάγκες θέρμανσης με βάση τις κλιματολογικές συνθήκες της χώρας και το ωράριο λειτουργίας των εμπορικών επιχειρήσεων. Σημειώνουμε ότι, εφόσον υπάρχουν πάνω από μια εξωτερικές μονάδες, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το πλήθος τους και ο μέσος όρος (μ.ο.) της ισχύος τους (BTU), έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι ορθό. (Προσοχή! Εάν υπάρχουν μονάδες κλιματισμού που δεν χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση, τότε ΔΕΝ απαιτείται η προσμέτρησή τους στον Πίνακα Β.) Πίνακας Β: 'Θέρμανση' Σελ. 91

92 Ο Πίνακας Γ. 'Ψύξη-Κλιματισμός' αφορά στην ψύξη του καταστήματος με τη χρήση κλιματιστικού/ων και αρκούν το πλήθος των εξωτερικών μονάδων κλιματισμού και η ισχύς τους (αναλόγως της ενεργειακή κλάση). Οι ώρες χρήσης του/ων κλιματιστικού/ων για τις ανάγκες ψύξης έχουν υπολογιστεί με βάση τις ώρες λειτουργίας των καταστημάτων και τα κλιματολογικά δεδομένα της χώρας. Όπως και για τη θέρμανση, εφόσον υπάρχουν πάνω από μια εξωτερικές μονάδες, πρέπει να λαμβάνεται υπόψη το πλήθος τους και ο μέσος όρος (μ.ο.) της ισχύος τους (BTU), έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι ορθό. (Προσοχή! Εάν υπάρχουν μονάδες κλιματισμού που δεν χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση, τότε ΔΕΝ απαιτείται η προσμέτρησή τους στον Πίνακα Γ.) Πίνακας Γ: 'Ψύξη' Ο Πίνακας Δ. 'Φωτισμός' υπολογίζει το ετήσιο ανθρακικό αποτύπωμα από τις ανάγκες φωτισμού του καταστήματος. Εδώ απαιτείται να καταγραφούν το πλήθος και τα συνολικά Watt των παλιών λαμπτήρων, όπως επίσης και των λαμπτήρων εξοικονόμησης ενέργειας που λειτουργούν στο κατάστημα. Για Σελ. 92

93 καλύτερη ενημέρωση επάνω στο θέμα των λαμπτήρων που κυκλοφορούν στο εμπόριο και διευκόλυνση των επιχειρηματιών πριν την καταγραφή τους, διατίθενται αναλυτικές πληροφορίες στο Παράρτημα, στο τέλος. (Προσοχή! Εάν υπάρχουν λαμπτήρες που δεν χρησιμοποιούνται σε τακτική βάση, π.χ. αποθήκη/επάνω όροφος, τότε ΔΕΝ απαιτείται η προσμέτρησή τους στον Πίνακα Δ.) Πίνακας Δ: 'Φωτισμός' Ο Πίνακας Ε. 'Μετακινήσεις' έχει χωριστεί σε δυο τμήματα. Ο επάνω πίνακας (α) υπολογίζει το ανθρακικό αποτύπωμα με βάση τα διανυόμενα χιλιόμετρα και ο κάτω (β) με βάση την ποσότητα καυσίμου. Το σκέλος που αφορά στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς παραμένει και στις δυο περιπτώσεις ίδιο. Ανάλογα με τα στοιχεία που διαθέτει η επιχείρηση, συμπληρώνει αντίστοιχα τον ένα ή τον άλλο πίνακα. Στην (α) περίπτωση (που καταγράφει τα διανυόμενα km) απαιτείται το πλήθος των οχημάτων -αναλόγως το καύσιμο που χρησιμοποιείται- και τα χλμ (km) που διανύονται, σε καθημερινή βάση. Εάν υπάρχουν περισσότερα από ένα οχήματα που διανύουν διαφορετικά χλμ/ημέρα, τότε θα πρέπει να σημειωθεί το πλήθος τους και ο μέσος όρος των χιλιομέτρων που διανύονται συνολικά. Αντίστοιχα, στην περίπτωση που δεν πραγματοποιούνται μεταφορές Σελ. 93

94 εμπορευμάτων κάθε μέρα, θα πρέπει να γίνεται αναγωγή των χιλιομέτρων που διανύονται στο σύνολο των ημερών που λειτουργεί το κατάστημα. Στη (β) περίπτωση (που καταγράφει την ποσότητα καυσίμου) απαιτείται το πλήθος των οχημάτων και η ποσότητα καυσίμου που καταναλώνει το κάθε όχημα ανά μήνα. Στην περίπτωση που υπάρχουν περισσότερα από ένα οχήματα, τα οποία κινούνται με το ίδιο καύσιμο, καταγράφεται το πλήθος των ο- χημάτων και ο μέσος όρος της συνολικής ποσότητας καυσίμων που απαιτείται για να κινηθούν όλα τα οχήματα. Στο δεύτερο σκέλος, που αφορά στα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, καταγράφεται ο αριθμός επιβατών και τα χιλιόμετρα που διανύονται σε καθημερινή βάση. Εάν υπάρχουν περισσότεροι από ένας εργαζόμενοι που χρησιμοποιούν κάποιο ΜΜΜ (π.χ. μετρό), τότε πρέπει να σημειωθεί το πλήθος των επιβατών και να εξαχθεί ο μέσος όρος (μ.ο.) της συνολικής απόστασης που διανύουν όλοι μαζί, στο αντίστοιχο κελί. Σελ. 94

95 Πίνακας Ε: 'Μετακινήσεις' Τέλος, ο Πίνακας ΣΤ. 'Επαγγελματικά Ταξίδια' υπολογίζει το ανθρακικό αποτύπωμα από τα επαγγελματικά ταξίδια που κάνει κάποιος για την επιχείρησή του. Ο επιχειρηματίας σημειώνει απλώς τον αριθμό των επαγγελματικών ταξιδιών που έχει κάνει εντός των τελευταίων 12 μηνών, αναλόγως το μέσο με το οποίο ταξίδεψε. Εάν υπάρχουν >1 εργαζόμενοι που πραγματοποιούν το ίδιο επαγγελματικό ταξίδι, το ανθρακικό αποτύπωμα παραμένει το ίδιο. Πίνακας ΣΤ: 'Επαγγελματικά Ταξίδια' Στο έβδομο και τελευταίο φύλλο επεξεργασίας του εργαλείου βρίσκεται ο Πίνακας Ζ. "Ετήσιο Ανθρακικό Αποτύπωμα" στον οποίο, εφόσον συμπληρω- Σελ. 95

96 θούν όλα τα απαραίτητα πεδία στα προηγούμενα φύλλα επεξεργασίας, το CoCO 2 Tool υπολογίζει το κατά προσέγγιση Συνολικό Ετήσιο Ανθρακικό Αποτύπωμα της εμπορικής επιχείρησης σε ισοδύναμα κιλά διοξειδίου του άνθρακα ανά έτος (kgco 2 e /yr). Πίνακας Ζ: 'Ετήσιο Ανθρακικό Αποτύπωμα' 4.6 ΕΝΑ ΒΗΜΑ ΜΕΤΑ ΤΗ ΧΡΗΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΑΛΕΙΟΥ Ελαχιστοποίηση των εκπομπών Μετά τον αρχικό υπολογισμό του ανθρακικού αποτυπώματος του καταστήματος ή της επιχείρησης, σκοπός είναι ο επιχειρηματίας να ακολουθήσει τις πρακτικές πράσινης επιχειρηματικότητας που θα προτείνει ο σύμβουλος, με στόχο την άμβλυνση των παραμέτρων εκ μέρους της επιχείρησης που είναι υπεύθυνες για το μεγαλύτερο μέρος εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα. Σελ. 96

97 Έτσι, ο επιχειρηματίας έχει τη δυνατότητα να επεκτείνει την μέτρηση του αποτυπώματος της επιχείρησης και στα επόμενα έτη. Το βήμα αυτό, αναλυτικότερα: Περιλαμβάνει όλες τις δραστηριότητες της επιχείρησης που είναι εντός των ορίων του συστήματος. Περιλαμβάνει όλες τις εκπομπές που μετρώνται (τμηματικά ή συνολικά για την επιχείρηση). Συγκρίνει τα επίπεδα εκπομπών με την πρώτη χρονιά μέτρησης (βάση). Επανάληψη μέτρησης των εκπομπών Για την σωστή διαχείριση των εκπομπών της επιχείρησης, χρειάζεται: Επίβλεψη των εκπομπών κατά τη διάρκεια του έτους Εσωτερική αναφορά -καταγραφή- των εκπομπών σε τακτική βάση Διαίρεση των εκπομπών σε τμήματα ή χώρους της επιχείρησης, ώστε το προσωπικό να οικειοποιείται τους επί μέρους στόχους Αναφορά των μετρήσεων Προαιρετική ενέργεια που μπορεί να αναλάβει η επιχείρηση, εφόσον μετρά το ανθρακικό της αποτύπωμα σε τακτική βάση και λαμβάνει μέτρα για τη μείωσή του. Η δημοσιοποίηση αυτού του στοιχείου της επιχείρησης θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί υπό το πρίσμα του marketing και της διαφήμισης, αφού πρώτα: Αποφασιστεί σε ποιον θα απευθύνεται η πληροφορία αυτή (π.χ. προμηθευτές, πελάτες, προσωπικό, κ.α.) Σελ. 97

98 Αποφασιστεί που θα δημοσιευτεί η πληροφορία (π.χ. ιστοσελίδα, συσκευασία προϊόντος, εσωτερική διανομή, κ.α.) Αποφασιστεί ο τρόπος δημοσιοποίησης των στοιχείων. Σελ. 98

99 5. ΟΔΗΓΟΣ ΒΕΛΤΙΣΤΩΝ ΠΡΑΚΤΙΚΩΝ ΠΡΑΣΙΝΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗ- ΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑΣ 1. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΗΛΕΚΤΡΙΚΗΣ ΕΝΕΡΓΕΙΑΣ Προτείνουμε : Κλείνουμε τις ηλεκτρικές συσκευές (τηλεόραση, στερεοφωνικό, DVD) από τον κεντρικό τους διακόπτη και όχι από το τηλεχειριστήριο. Δεν τις αφήνουμε σε κατάσταση stand by. Δεν «ξεχνάμε» τους φορτιστές στην πρίζα όταν οι μπαταρίες έχουν φορτιστεί, ή οι φορτιστές δεν είναι σε χρήση. Πολλοί φορτιστές α- ντλούν συνεχώς ενέργεια, ακόμα και όταν η συσκευή δεν είναι συνδεδεμένη στον φορτιστή. Αντικαθιστούμε τις παλιές ηλεκτρικές μας συσκευές με νέες, χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης (κλάσης Α και άνω). Μπορεί να είναι πιο ακριβές, όμως καταναλώνουν έως και 60% λιγότερη ενέργεια κατά τη λειτουργία τους. Αν η επιχείρηση διαθέτει ηλεκτρικό θερμοσίφωνα (συνήθως είναι μικρός των 10lt), αρκούν 20 λεπτά για το ζέσταμα του νερού για τις ανάγκες του καταστήματος. Προτιμάμε φορητό υπολογιστή έναντι σταθερού με ανεξάρτητη οθόνη. Ετήσια μείωση των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα κατά 345 κιλά περίπου. Οι φορητοί υπολογιστές καταναλώνουν έως και 73% λιγότερη ενέργεια από τους σταθερούς. Σβήνουμε την οθόνη του υπολογιστή όταν κάνουμε διάλειμμα. Αποφεύγουμε τη χρήση ηλεκτρικού καλοριφέρ, αερόθερμου ή σόμπας. Επιλέγουμε οικονομικό κύκλο προγράμματος στο πλυντήριο πιάτων και ξεκινάμε το πρόγραμμα πλύσης μόνο όταν το πλυντήριο είναι γεμάτο. Σελ. 99

100 2. ΦΩΤΙΣΜΟΣ Προτείνουμε : Αντικαθιστούμε τους κοινούς λαμπτήρες πυράκτωσης με λαμπτήρες φθορισμού ή αλογόνου νέας γενιάς ή με λαμπτήρες φωτοεκπομπής (LED). Προσοχή! Οι λαμπτήρες φθορισμού που αντικαθίστανται πρέπει να ανακυκλώνονται σε ειδικά σημεία, διότι περιέχουν υδράργυρο που είναι επιβλαβής και για τον άνθρωπο αλλά και για το περιβάλλον. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Με την αντικατάσταση 10 λαμπτήρων πυρακτώσεως των 70 Watt από 10 λαμπτήρες οικονομίας αντίστοιχης φωτεινότητας, δηλαδή 16 Watt, επιτυγχάνεται συνολική ετήσια εξοικονόμηση περίπου 65. Παράλληλα, αποφεύγεται η έκλυση στο περιβάλλον κιλών διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ). Προτιμάμε κινητά στόρια για την καλύτερη ρύθμιση του φυσικού φωτισμού. Προτιμάμε τα ανοιχτά χρώματα στους τοίχους των εσωτερικών χώρων, ώστε το εσωτερικό περιβάλλον να δείχνει φωτεινότερο. Φροντίζουμε να μη μένουν αναμμένα τα φώτα σε χώρους που δε χρησιμοποιούνται συνεχώς (π.χ. αποθήκη). Τοποθέτηση ανιχνευτών κίνησης σε τουαλέτες και μη πολυσύχναστους χώρους. Το κόστος αγοράς τους ξεκινά από 15 περίπου, ανάλογα με τα τεχνικά χαρακτηριστικά τους και την κατασκευάστρια ε- ταιρεία. 3. ΨΥΞΗ - ΘΕΡΜΑΝΣΗ - ΚΤΙΡΙΑΚΗ ΜΟΝΩΣΗ Προτείνουμε : Η σωστή μόνωση του κτιρίου εξασφαλίζει δροσιά το καλοκαίρι και ζέστη το χειμώνα. Αξιοποιούμε την ηλιακή ενέργεια για να θερμάνουμε το κτίριο μας. Τις ηλιόλουστες χειμωνιάτικες μέρες αφήνουμε τον ήλιο να μπαίνει μέσα από τα νότια παράθυρα. Τοποθετούμε εξωτερικά σκίαστρα ή τέντες. Σελ. 100

101 Τοποθετούμε αντηλιακές μεμβράνες στη βιτρίνα του καταστήματός μας. Έτσι προστατεύουμε τα εκθέματα της βιτρίνας μας και επιπρόσθετα μειώνουμε αισθητά τη θερμοκρασία που εισέρχεται στο κατάστημά μας. Αυτό συνεπάγεται τη μείωση της ενέργειας που καταναλώνουμε για τον κλιματισμό του χώρου μας. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Με την τοποθέτηση αντηλιακής μεμβράνης σε βιτρίνα καταστήματος επιτυγχάνουμε χαμηλότερες θερμοκρασίες κατά 5 έως 7 βαθμούς Κελσίου, το οποίο πρακτικά μεταφράζεται σε 35% περίπου λιγότερη χρήση των κλιματιστικών συσκευών που διαθέτει ο συγκεκριμένος χώρος και σε ανάλογη οικονομία χρημάτων. Αντικαθιστούμε τα παράθυρα από μονά τζάμια με νέα θερμομονωτικά, με διπλά τζάμια. Με την τοποθέτηση διπλού τζαμιού επιτυγχάνουμε μείωση των θερμικών απωλειών από το παράθυρο κατά 50% σε σχέση με το μονό τζάμι. Αποφεύγουμε τη χρήση ηλεκτρικών θερμαντικών σωμάτων (αερόθερμα, καλοριφέρ, σόμπες). ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Με τη χρήση ηλεκτρικών θερμαντικών σωμάτων η κατανάλωση ηλεκτρικής ενέργειας αλλά και οι εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα (CO 2 ) στην ατμόσφαιρα, σχεδόν διπλασιάζονται σε σύγκριση με τη χρήση (για θέρμανση) κλιματιστικού μέσης κατηγορίας και ισχύος. Αντικαθιστούμε τα παλιά και ενεργοβόρα κλιματιστικά μας με νέα, χαμηλής ενεργειακής κατανάλωσης (κλάσης Α). Εξοικονομούμε έτσι χρήματα στο λογαριασμό του ηλεκτρικού μας ρεύματος καθώς επίσης εκπέμπουμε λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα στο περιβάλλον. ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ: Με την αντικατάσταση ενός κλιματιστικού ενεργειακής κατηγορίας D ισχύος 9000 Btu/hr με κλιματιστικό ενεργειακής κατηγορίας Α ίδιας ισχύος, επιτυγχάνουμε εξοικονόμηση περίπου 18% στην κατανάλωση ηλεκτρικού ρεύματος, καθώς επίσης εκπέμπουμε 18% λιγότερο διοξείδιο του άνθρακα στην ατμόσφαιρα με τη χρήση του νέου κλιματιστικού. Φροντίζουμε η είσοδος του καταστήματος να παραμένει κλειστή όταν λειτουργεί το σύστημα κλιματισμού, για να μη χάνεται πολύτιμη ε- νέργεια. Εφαρμόζουμε τις οδηγίες συντήρησης του κλιματιστικού. Επιτυγχάνουμε έτσι μεγιστοποίηση της απόδοσής του. Φροντίζουμε για τη σωστή ρύθμιση και συντήρηση του καυστήρα και τον καθαρισμό του λέβητα από ειδικό συντηρητή. Σελ. 101

102 4. ΕΞΟΙΚΟΝΟΜΗΣΗ ΚΑΙ ΟΡΘΟΛΟΓΙΚΗ ΧΡΗΣΗ ΝΕΡΟΥ Προτείνουμε : Ελέγχουμε και επισκευάζουμε άμεσα διαρροές στις υδραυλικές εγκαταστάσεις της επιχείρησής μας. Φροντίζουμε να διορθώνουμε αμέσως τις βρύσες που στάζουν αφού μια ελαττωματική βρύση, έστω κι αν στάζει σταγόνα, σταγόνα, μπορεί να σπαταλήσει αρκετούς τόνους νερό. Παίρνουμε πρωτοβουλία και τηλεφωνούμε αμέσως στις αρμόδιες αρχές για οποιαδήποτε διαρροή και απώλεια νερού στους δρόμους. Χρησιμοποιούμε βαλβίδες ασφαλείας (διακοπή της παροχής) για περιόδους διακοπών. Χρησιμοποιούμε το πλυντήριο πιάτων μόνο όταν γεμίσει πλήρως. Εάν υπάρχει πότισμα, να είναι ρυθμιζόμενο. Επαναχρησιμοποιούμε, αξιοποιούμε το βρόχινο νερό (για χρήση π.χ. στο καζανάκι). Δεν πετάμε διαφόρων ειδών απορρίμματα στη λεκάνη της τουαλέτας, χρησιμοποιώντας άσκοπα το καζανάκι. Εάν το καζανάκι είναι παλιό, αντικαθιστούμε με νέο το οποίο διαθέτει δυνατότητα διπλής ροής. Τα καζανάκια αυτά έχουν δύο κουμπιά: ένα για μικρή ροή και ένα με μεγαλύτερη ροή, ανάλογα με την ανάγκη. Εάν δεν είναι εύκολη η αντικατάσταση, τοποθετούμε μέσα στη δεξαμενή ένα πλαστικό μπουκάλι με άμμο, ώστε να μειωθεί ο όγκος του νερού που παροχετεύεται. Τοποθετούμε στο καζανάκι εξοικονομητή νερού (διακόπτης). Ο διακόπτης εξοικονόμησης επιτρέπει να καταναλώνουμε νερό από το καζανάκι μόνο εφόσον τον κρατούμε πατημένο. Αποτελεί εξαιρετικά οικονομική επιλογή, απενεργοποιείται πανεύκολα και εξοικονομεί νερό έως και 50%. Το κόστος αγοράς ανέρχεται περίπου στα 4. Δεν αφήνουμε τη βρύση ανοιχτή όση ώρα πλένουμε τα χέρια μας. Τοποθετούμε ρυθμιστή ροής νερού στη βρύση του νιπτήρα. Ο ρυθμιστής νερού περιορίζει τη ροή στα 8λτ/λεπτό, όταν η ροή από ένα κανονικό φίλτρο βρύσης είναι λτ/λεπτό. Το κόστος αγοράς ε- νός ρυθμιστή ανέρχεται στα 7 14 περίπου, ενώ η εξοικονόμηση Σελ. 102

103 (κατανάλωσης νερού και χρημάτων) είναι άμεση και μπορεί να φτάσει έως και το 50%. Τοποθετούμε στις βρύσες συστήματα αυτόματης ροής νερού φωτοκύτταρα. Η εξοικονόμηση μπορεί να φθάσει και το 70% περίπου, αφού η βρύση κλείνει αυτόματα όταν δε χρησιμοποιείται. Το κόστος αγοράς κυμαίνεται από ανά βρύση και ενδείκνυται για επιχειρήσεις που απασχολούν αρκετά άτομα. 5. ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΠΟΒΛΗΤΩΝ Προτείνουμε : Χρησιμοποιούμε ηλεκτρονικές μεθόδους αλληλογραφίας και αποθήκευσης δεδομένων. Είναι πιο γρήγορες, δεν πιάνουν καθόλου χώρο και εξοικονομούν χαρτί (άρα μειώνονται και οι ποσότητες ανακύκλωσης του απορριπτόμενου χαρτιού), ενέργεια και κατ επέκταση φυσικούς πόρους. Επαναχρησιμοποιούμε ότι υλικό μπορούμε, πριν το πετάξουμε (π.χ. χρησιμοποιούμε και την πίσω όψη του χαρτιού για σημειώσεις ή συλλέγουμε το νερό που βγαίνει από το κλιματιστικό για να ποτίσουμε τα λουλούδια ή να σφουγγαρίσουμε). Ανακυκλώνουμε υλικά όπως γυαλί, πλαστικό, μπαταρίες, μεταλλικά εξαρτήματα, ακόμα και τις παλιές ηλεκτρικές συσκευές που δεν χρησιμοποιούμε. Για το χαρτί, το γυαλί, το πλαστικό και το αλουμίνιο υπάρχουν οι ειδικοί μπλε κάδοι όπου οι Δήμοι συλλέγουν αυτά τα υ- λικά και, σε συνεργασία με τις εταιρίες ανακύκλωσης, τα διαχειρίζονται καταλλήλως. Για τα επικίνδυνα απόβλητα, όπως οι μπαταρίες, τα μελάνια εκτυπωτών ή φαξ, πρέπει να καλέσουμε τους εγκεκριμένους φορείς επικίνδυνων αποβλήτων, οι οποίοι τα συλλέγουν και τα διαχειρίζονται με ασφάλεια. Αντίστοιχα, τις παλιές ηλεκτρικές συσκευές μπορούμε να τις ανακυκλώσουμε καλώντας πιστοποιημένους φορείς, ενώ ενδέχεται κάτι τέτοιο να το αναλαμβάνει και ο Δήμος της περιοχής μας. Ενημερώνουμε τους υπαλλήλους της επιχείρησής μας για την ορθολογική διαχείριση των απορριμμάτων, ανάλογα με το είδος τους και τον τρόπο απόρριψης. Σελ. 103

104 6. ΜΕΤΑΦΟΡΕΣ Προτείνουμε : Επιλέγουμε το κατάλληλο μέσο μεταφοράς των προϊόντων μας (δίκυκλο, αυτοκίνητο, φορτηγό). Στις περιπτώσεις μεταφοράς προϊόντων, φροντίζουμε να σχεδιάζουμε τη βέλτιστη διαδρομή (ελάττωση της διανυόμενης απόστασης) για εξοικονόμηση καυσίμου και ελαχιστοποίηση των εκπομπών αέριων ρύπων. Η επιχείρηση μπορεί να προμηθευτεί συστήματα προσδιορισμού βέλτιστης διαδρομής από το εμπόριο. Φροντίζουμε ώστε τα οχήματά μας που διακινούν εμπορεύματα να κινούνται με τη μέγιστη δυνατή πληρότητα. Συντηρούμε τα οχήματα που διαθέτει η επιχείρηση τακτικά, ανάλογα με τις ισχύουσες απαιτήσεις. Σχεδιάζουμε το ωράριο των δρομολογίων για να αποφεύγονται οι ώρες αιχμής και έτσι να μην επιβαρύνουμε περισσότερο την ατμόσφαιρα. Διερευνούμε τη δυνατότητα κοινής μετάβασης του προσωπικού στην εργασία. Προτιμάμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς για τη μετάβαση στην εργασία και όχι το Ι.Χ. Ενημερώνουμε τους πελάτες μας για τον βέλτιστο τρόπο μετάβασής τους στο εμπορικό κατάστημα. Υιοθετούμε μέτρα ανταμοιβής των πελατών που χρησιμοποιούν τα ΜΜΜ για να μετακινηθούν (π.χ. κάνοντας μικρή έκπτωση με την επίδειξη το εισιτηρίου). Διερευνούμε την δυνατότητα αποστολής εμπορεύματος μαζικά (π.χ. με courier). Ει δυνατόν, χρησιμοποιούμε υβριδικά οχήματα γενικά για τις μετακινήσεις. Σελ. 104

105 7. ΠΡΟΜΗΘΕΙΕΣ Προτείνουμε : Εκμεταλλευόμαστε ευκαιρίες συνεργασίας με πράσινους προμηθευτές και εφοδιάζουμε το κατάστημά μας με πράσινα προϊόντα. Εφόσον έχουμε τη δυνατότητα, προμηθευόμαστε προϊόντα ή/και πρώτες ύλες που εμπορευόμαστε ή/και υλικά συσκευασίας για την επιχείρησή μας, έχοντας ως κριτήρια την εγγύτητα της περιοχής παραγωγής τους (π.χ. εγχώρια προϊόντα), την ύπαρξη πιστοποίησης (π.χ. οικολογική σήμανση), ή την εφαρμογή συστήματος περιβαλλοντικής διαχείρισης από τον προμηθευτή μας. Σκεφτείτε ότι ακόμη και τα έπιπλα που έ- χουμε στην επιχείρησή μας θα μπορούσαν να έχουν οικολογική σήμανση! Το ίδιο μπορεί να συμβεί και στην επιλογή υποστηρικτικών υπηρεσιών. Εάν π.χ. η μεταφορική εταιρία με την οποία συνεργαζόμαστε διαθέτει οχήματα που κινούνται με βιοκαύσιμα ή το συνεργείο καθαρισμού που έχουμε προσλάβει χρησιμοποιεί φιλικά προς το περιβάλλον απορρυπαντικά. Με τον τρόπο αυτό, μπορούμε να βελτιώσουμε σημαντικά το περιβαλλοντικό προφίλ της επιχείρησής μας. Επανεξετάζουμε τη συσκευασία του προϊόντος που εμπορευόμαστε όσον αφορά την ποσότητα και το είδος. Υπολογίζουμε την ποσότητα που θα χρειαστεί η επιχείρηση και παραγγέλνουμε όσες συσκευασίες απαιτούνται. Αντικαθιστούμε την πλαστική σακούλα με χάρτινη. Φροντίζουμε το σήμα της ανακύκλωσης (που αφορά στη σακούλα) να είναι εμφανές στον καταναλωτή. Έτσι θα βοηθήσουμε περισσότερους πελάτες να ανακυκλώσουν κατάλληλα περισσότερα υλικά. Προμηθευόμαστε οχήματα με χαμηλές εκπομπές. Προμηθευόμαστε οχήματα με δυνατότητα χρήσης ανανεώσιμης ε- νέργειας (π.χ. βιοκαύσιμο, υδρογόνο από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, ηλεκτρισμός από ανανεώσιμες πηγές ενέργειας) Σελ. 105