Κέντρο Αριστείας Φυσικών Προϊόντων ΑΠΘ Natural Products Research Centre of Excellence AUTH NatPro- AUTH

Transcript

1 ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΕΙΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ Κέντρο Αριστείας Φυσικών Προϊόντων ΑΠΘ Natural Products Research Centre of Excellence AUTH NatPro- AUTH Ανδρεάνα Ασημοπούλου, Τμήμα Χημικών Μηχανικών ΑΠΘ

2 NatPro- AUTH: Κέντρο Φυσικών Προϊόντων (ΦΠ) Η ιδέα ξεκίνησε το 2013 Στο πλαίσιο υποβολής του προγράμματος Ερευνητικών Υποδομών (Research Infrastructures, RI), NatPro- GR (Α. Ασημοπούλου, Β. Παπαγεωργίου)- Εθνικό Δίκτυο ΦΠ Στόχοι: εξερεύνηση, αξιοποίηση και εκμετάλλευση των φυσικών πόρων (φαρμακευτικά και αρωματικά φυτά) για προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας και μεταφορά γνώσης και τεχνολογίας στη βιομηχανία 2

3 Συνένωση προτάσεων: Upgrading the Plant Capital (PlantUp) 5 κύριοι πόλοι: Πανελλήνιο δίκτυο ΕΚΠΑ ΑΠΘ ΠΠ ΜΑΙΧ PlantUp Μπενάκειο 3

4 4

5 Μόνο το 10% των 750,000 ανώτερων φυτών έχουν ελεγχθεί για κάποια φαρμακολογική δράση. Το 60% της παγκόσμιας παραγωγής φαρμάκων προέρχεται από φυσικά προϊόντα. ` Το 65% των αντικαρκινικών φαρμάκων και το 75% των φαρμάκων που αναφέρονται σε μολυσματικές ασθένειες είναι φυσικής προέλευσης. 5

6 Αυξανόμενη ζήτηση από τους καταναλωτές των ΦΠ Η έρευνα στον τομέα των ΦΠ θα παραμείνει στην καρδιά των Ευρωπαϊκών και διεθνών αναδυόμενων τομέων ανάπτυξης. Nobel Prize in Physiology or Medicine 2015: Dr. Youyou Tu 6

7 ΕΛΛΑΔΑ Ο Παράδεισος της χλωρίδας της Ευρώπης 6600 taxa (είδη και υποείδη) φυτών Τοπικά ενδημικά: 1462 Βαλκανικά ενδημικά: 1083 Ενδημικά Α. Μεσογείου: taxa περιορισμένης εξάπλωσης Dimopoulos P., Raus Th., Bergmeier E., Constan~nidis Th., Iatrou G., Kokkini S., Strid A. & Tzanoudakis D. 2013: Vascular plants of Greece: An annotated checklist. Englera 31 Berlin: Botanic Garden and Botanical Museum Berlin- Dahlem; Athens: Hellenic Botanical Society. 7

8 Τα ΦΠ αποτελούν εθνικό πλούτο Στρατηγική θέση Ελλάδας Η έρευνα σχετικά με τη διατήρηση και τη βιώσιμη εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας προς την παραγωγή προϊόντων υψηλής προστιθέμενης αξίας από ΦΠ, αλλά και η προστασία της υγείας των καταναλωτών, θα πρέπει να αποτελέσουν προτεραιότητα για την ανάπτυξη και ένα κεντρικό άξονα στα στρατηγικά σχέδια έρευνας ΦΠ: απαραίτητος τομέας για την επιβίωση και τη μελλοντική της ανάπτυξη στην Ευρώπη. 8

9 Η έρευνα στη ΧΤΦΠ είναι διεπιστημονική Βιολογία Φαρμακευτική Τεχνολογία Βοτανική Χημεία Χημεία & Τεχνολογία Τροφίμων 9

10 Δημιουργία ενός διεπιστημονικού ερευνητικού δικτύου με ειδικότητες: Βοτανική Χημεία Φαρμακευτική Επιστήμη τροφίμων Χημική Μηχανική Χημεία και Τεχνολογία Φυσικών Προϊόντων Κρίσιμη μάζα ερευνητών με διεπιστημονικότητα και συμπληρωματικότητα στις δράσεις. 10

11 NatPro- AUTH ΜΕΛΗ ΔΕΠ ΑΝΔΡΕΑΝΑ ΑΣΗΜΟΠΟΥΛΟΥ ΣΤΥΛΙΑΝΗ ΚΟΚΚΙΝΗ- ΓΚΟΥΖΚΟΥΝΗ ΜΑΡΙΑ ΤΣΙΜΙΔΟΥ ΔΗΜΗΤΡΑ ΧΑΤΖΗΠΑΥΛΟΥ- ΛΙΤΙΝΑ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΑΔΑΜΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ ΒΛΑΧΟΝΑΣΙΟΣ Νικολαοσ νεναδησ Φανη μαντζουριδου ΕΛΕΝΗ ΓΚΙΚΑ Στεργιανη ορδουδη ΤΜΗΜΑ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΧΗΜΕΙΑΣ Φαρμακευτικησ ΧΗΜΙΚΩΝ ΜΗΧΑΝΙΚΩΝ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ Χημειασ Χημειασ ΙΑΤΡΙΚΗΣ Χημειασ 11

12 NatPro- AUTH ΕΡΕΥΝΗΤΕΣ ΚΩΝ/ΝΟΣ ΚΟΝΤΟΓΙΑΝΝΟΠΟΥΛΟΣ ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΩΛΕΤΤΗ ΕΛΕΝΗ ΚΑΡΑΠΑΝΑΓΙΩΤΗ ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΝΑΚΑΣ ΣΟΦΙΑ ΛΑΛΟΥ ΕΥΓΕΝΙΑ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΑΣΠΑΣΙΑ ΜΑΣΤΡΑΛΕΞΗ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑ ΚΥΡΙΑΚΟΥΔΗ ΕΛΕΝΗ ΝΑΖΙΡΗ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑ Δρ. ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΜΗΧΑΝΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ ΧΗΜΙΚΟΣ Δρ. ΧΗΜΙΚΟΣ Δρ. ΧΗΜΙΚΟΣ 12

13 Αντικείμενα διεπιστημονικής ομάδας Συστηματική Βοτανική (ταξινομική αναγνώριση και πιστοποίηση φυτών) Χημική σύσταση και Ανάλυση ΦΠ Απομόνωση σε μεγάλη κλίμακα βιοδραστικών μορίων ΦΠ Βιολογική και φαρμακοχημική αξιολόγηση ΦΠ Ανακάλυψη βιοδραστικών μορίων από ΦΠ Τυποποίηση ΦΠ για φάρμακα, καλλυντικά, τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής Ελεγχος Ποιότητας πρώτων υλών και τελικών προϊόντων και σκευασμάτων Τεχνολογική Αξιοποίηση ΦΠ και βιοδραστικών συστατικών Βιοτεχνολογική παραγωγή συστατικών ΦΠ Κλιμάκωση Παραγωγής & Ανάπτυξη πιλοτικών μονάδων Αξιοποίηση υποπροϊόντων/ αποβλήτων βιομηχανιών 13

14 ΣΤΟΧΟΙ NatPro- AUTH To Κέντρο/Εργαστήριο ΦΠ: θα προσφέρει τις υπηρεσίες του στην ανάλυση, πιστοποίηση, ταυτοποίηση & τυποποίηση ΦΠ που φύονται στην Ελλάδα και την Μεσόγειο και στην περαιτέρω αξιοποίησή τους θα διαπιστευθεί από ΕΟΦ, ΕΦΕΤ, ΕΣΥΔ Ζωτικής σημασίας για τη μελλοντική ανάπτυξη της Ελλάδας: θα επιβραδύνει τη σημερινή «διαρροή εγκεφάλων» θα προσελκύσει κορυφαίους εκπαιδευτές και ερευνητές θα εξασφαλίσει ένα ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα σε ένα πεδίο που αξιοποιεί τον εθνικό μας πλούτο, τα ΦΠ 14

15 Θα μεταφέρει τεχνογνωσία: συστηματικά σε άλλους συναδέλφους, σε φοιτητές, σε βιομηχανίες, εταιρείες R&D, φορείς, Ινστιτούτα, ιδιώτες στην ταυτοποίηση, ανάλυση, τυποποίηση ΦΠ και προϊόντων που περιέχουν ΦΠ (φάρμακα, καλλυντικά, τρόφιμα, λειτουργικά τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής), στην αξιοποίηση ιδεών, στο σχεδιασμό και λειτουργία βιομηχανικών μονάδων για ΦΠ Θα προωθήσει τη συνέργεια και συνεργασία μεταξύ πανεπιστημίων και βιομηχανίας, Ελλάδας και Βαλκανίων Θα προάγει την αριστεία Θα προωθεί και θα υποστηρίζει την καινοτομία. 15

16 ΔΡΑΣΕΙΣ NatPro- AUTH η εξερεύνηση και αξιοποίηση/εκμετάλλευση των φυσικών πόρων για προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας (νέα φάρμακα, λειτουργικά τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής, καλλυντικά, κοινόχρηστα προϊόντα κ.α.) η προστασία και βιώσιμη εκμετάλλευση της βιοποικιλότητας η προστασία της υγείας των καταναλωτών μέσω συστηματικών ελέγχων και μεθοδολογιών που θα εφαρμόζονται σύμφωνα με Ευρωπαϊκούς κανονισμούς η από κοινού με άλλους φορείς υποβολή ερευνητικών προτάσεων η διοργάνωση σεμιναρίων και training schools σε επαγγελματίες, επιμελητήρια, παραγωγούς, ερευνητές, νέους επιστήμονες κλπ η διοργάνωση συνεδρίων ΦΠ. 16

17 Τα φυτά είναι έμβια όντα Tη ζωή συναντήσαμε στα ζώα και στα φυτά. Στα ζώα βέβαια είναι φανερή και πρόδηλη, στα φυτά είναι κρυμμένη και όχι εμφανής. Για να βεβαιωθεί η ύπαρξή της είναι ανάγκη να προηγηθεί μεγάλη έρευνα... Περί Φυτών Α, 815a, 9-13, 1 Αριστοτέλης Ιδρυτής της Επιστήμης της Βιολογίας π.χ.