ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ

Transcript

1 ΑΓΧΟΣ ΣΤΗΝ ΕΓΚΥΜΟΣΥΝΗ Dr Νατάλια Χουλιάρα Ψυχολόγος Επιστημονικός Συνεργάτης Αιγινητείου Νοσοκομείου

2 ΔΙΑΤΑΞΗ ΜΑΘΗΜΑΤΟΣ ΠΡΩΤΟ ΣΚΕΛΟΣ: Ψυχολογικά στάδια εγκυμοσύνης Ανασκόπηση βιβλιογραφίας Μεθοδολογικά ζητήματα-περιορισμοί ρ μ ΔΕΥΤΕΡΟ ΣΚΕΛΟΣ: Τι γίνεται πίσω από τις κουρτίνες Πώς διεξάγεται μία έρευνα στην εγκυμοσύνη;

3 Πρώτο ψυχολογικό στάδιο ΔΙΑΡΚΕΙΑ Αρχίζει όταν η γυναίκα αντιλαμβάνεται ότι είναι έγκυος μέχρι 4,5 μήνες ΣΤΟΧΟΣ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Αποδοχή της εγκυμοσύνης Σωματικά συμπτώματα. Αμφιθυμία. Ευσυγκινησία. Ενασχόληση με σωματικές ανάγκες. 'Μυστικό.

4 Δεύτερο ψυχολογικό στάδιο ΔΙΑΡΚΕΙΑ Αρχίζει με τις κινήσεις του εμβρύου και διαρκεί μέχρι τον 7ο μήνα ΣΤΟΧΟΣ Έναρξη Έ ξ συναισθηματικού δεσμού με το έμβρυο. ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Ικανοποίηση α ο οίηση αλλά και αμφιθυμία. φθ Αναβίωση ζητημάτων που αφορούν σχέση με μητέρα και άγχη για το μητρικό ρόλο Άλυτες συγκρούσεις με τη μητέρα πιο σημαντικές από συγκρουσιακή σχέση με το σύζυγο (Cohen, 1979).

5 Τρίτο ψυχολογικό στάδιο ΔΙΑΡΚΕΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ Τελευταίο τρίμηνο Προετοιμασία για την άφιξη του μωρού. Σωματικές ενοχλήσεις. 50% των γυναικών βρίσκουν τον εαυτό τους μη ελκυστικό. Μειωμένη σεξουαλική διάθεση. Ανησυχία για τον τοκετό.

6 Λοχεία Περίοδος ταχύτατης βιολογικής, κοινωνικής και ψυχικής μετάβασης. Η μετάβαση έχει μεγάλη επίδραση και στη γυναίκα και στον άντρα. Η σχέση της γυναίκας με τη μητέρα παίζει σημαντικό ρόλο. Η γυναίκα περνάει μια φάση εσωτερικής διαπραγμάτευσης (θηλυκότητα, κοινωνικές σχέσεις, δουλειά).

7 Λοχεία Πιο σύνθετη κατάσταση στρες για τον άνθρωπο. Γυναίκες που είχαν δύσκολη εγκυμοσύνη προσαρμόζονται πιο δύσκολα στη λοχεία. Προσαρμογή της γυναίκας στη λοχεία συνδέεται με την ποιότητα της σχέσης της με το σύντροφό της. Μετάβαση των γονιών σε νέους ρόλους. Ομάδες με νέους γονείς μπορούν να βοηθήσουν στην ομαλή προσαρμογή.

8 Στόχοι ανασκόπησης της ββλ βιβλιογραφίας Περιγεννητική περίοδος: ερευνητικά ερωτήματα. Περίληψη ερευνών σχετικά με την πρόληψη της λοχειακής κατάθλιψης. Μεθοδολογικά ζητήματα σε σχέση με την πρόληψη της λοχειακής κατάθλιψης. Έρευνες στην εγκυμοσύνη(κατάθλιψη και άγχος). Προτάσεις-σκέψεις για μελλοντικές έρευνες.

9 Ανασκόπηση βιβλιογραφίας Μέχρι πρόσφατα, το ενδιαφέρον της μελέτης σχετικά με την αναπαραγωγική περίοδο είχε επικεντρωθεί στις εμπειρίες της γυναίκας μετά τον τοκετό. Η επιλόχεια κατάθλιψη κατατάσσεται στις ψυχιατρικές διαταραχές και αντιστοιχεί στη μείζονα ή ελάσσονα κατάθλιψη, η οποία εμφανίζεται μετά τον τοκετό και περιλαμβάνει καταθλιπτικά επεισόδια που ξεκινούν μέσα στις πρώτες τέσσερις εβδομάδες μετά τον τοκετό (ΑΡΑ, 1994). Επεισόδια της κατάθλιψης μπορεί να εμφανιστούν και σε χρονικό διάστημα 2 ετών μετά τον τοκετό και θα πρέπει και αυτά να θεωρούνται επεισόδια επιλόχειας κατάθλιψης.

10 Επιλόχεια κατάθλιψη-ανίχνευση Το πιο αξιόπιστο ερωτηματολόγιο για την ανίχνευση της επιλόχειας κατάθλιψης είναι η κλίμακα μέτρησης της επιλόχειας κατάθλιψης του Εδιμβούργου-EPDS (Edinburgh Postnatal Depression Scale, Cox, 1987). Η συγκεκριμένη κλίμακα έχει αξιολογηθεί ως προς τη χρησιμότητα της για την ανίχνευση της κατάθλιψης και στην εγκυμοσύνη (Green και Murray, 1994).

11 Επιλόχεια κατάθλιψη-ανίχνευση National Screening Committee (NSC, 2001) αρχικά κατά της χρήσης των μεθόδων ανίχνευσης για την επιλόχεια κατάθλιψη, κατά της χρήσης της κλίμακας EPDS λόγω έλλειψης απαραίτητων μέσων παροχής θεραπείας στις γυναίκες, αμφισβήτηση αξιοπιστίας/πολιτισμική προέλευση Σήμερα: EPDS μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως διαγνωστικό εργαλείο σε κλινικό πλαίσιο αλλά πάντοτε σε συνδυασμό με την επαγγελματική κρίση (ΝSC, 2003).

12 Επιλόχεια κατάθλιψη-ανίχνευση Επαγγελματίες υγείας σε παιδιατρικές κλινικές απέφευγαν τις μεθόδους ανίχνευσης καθώς δεν ήθελαν να επωμιστούν ιατρικές και νομικές ευθύνες, εφόσον δεν πίστευαν ότι μπορούσαν να παρέχουν την κατάλληλη θεραπεία στις γυναίκες που εμφάνιζαν υψηλά ποσοστά κατάθλιψης και/ ή άγχους (Tam και συν,2002)., ) Ακόμα, και οι ίδιες οι γυναίκες δίσταζαν να λάβουν μέρος μρ στις διαδικασίες ανίχνευσης καθώς πίστευαν ότι κάτι τέτοιο θα υπονοούσε ότι είχαν αποτύχει ως μητέρες.

13 Επιλόχεια κατάθλιψη-πρόληψη? Η πρώτη έρευνα σχετικά με την πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης διεξήχθη κατά τη δεκαετία του 60 από τους Gordon και Gordon. αποτελεσματικότητα μίας προγεννητικής ψυχοεκπαιδευτικής ομαδικής παρέμβασης που εστίαζε στην πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης. Οι γυναίκες που συμμετείχαν στην ομάδα είχαν καλύτερα αποτελέσματα σε μία κλίμακα μέτρησης συναισθηματικών διαταραχών.

14 Επιλόχεια κατάθλιψη-πρόληψη? Οι Elliot και συν (2000) ήταν οι πρώτοι που προσπάθησαν να επαναλάβουν τα ευρήματα των Gordon & Gordon (1960). Συμμετείχαν γυναίκες υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση επιλόχειας κατάθλιψης. Μείωση συμπτωμάτων κατάθλιψης 3 μήνες μετά τον τοκετό. Θεραπεία ήταν επιτυχής μόνο σε πρωτότοκες γυναίκες όχι σε αυτές που είχαν ήδη παιδιά Μικρό δείγμα Ομάδα υψηλού κινδύνου δυσκολία στον ορισμό

15 Επιλόχεια κατάθλιψη-πρόληψη? Οι Hayes και συν (2001) σε μία πολλά υποσχόμενη και επιμελώς σχεδιασμένη ελεγχόμενη έρευνα με τυχαίο δείγμα προσέφεραν ένα ατομικό ψυχοεκπαιδευτικό πρόγραμμα σε πρωτοτόκους γυναίκες. Ωστόσο δεν παρατηρήθηκε η σημαντική διαφοροποίηση στο ποσοστό εμφάνισης της επιλόχειας κατάθλιψης ανάμεσα στις γυναίκες που παρακολούθησαν το πρόγραμμα και στο δείγμα ελέγχου σε χρονικό διάστημα 24 εβδομάδων μετά τον τοκετό. Σε μία άλλη έρευνα οι Matthey και συν (2004), διερεύνησαν την αποτελεσματικότητα μιας ψυχοκοινωνικής παρέμβασης σχετικά με την προσαρμογή των νέων γονιών στο ρόλο τους κατά την περίοδο της λοχείας. Η παρέμβαση αυτή προσφέρθηκε στις εγκύους και τους συντρόφους τους στα πλαίσια μαθημάτων ανώδυνου τοκετού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, η παρέμβαση αυτή που περιλάμβανε μία συνεδρία- αποδείχθηκε δίθ αποτελεσματική μόνο στις γυναίκες που είχαν χαμηλή αυτοεκτίμηση ενώ δεν σημειώθηκαν μεταβολές στα ποσοστά εμφάνισης της ασθένειας κατά τη λοχεία.

16 Πρόληψη επιλόχειας κατάθλιψης Μθδλ Μεθοδολογικοί περιορισμοί Έλλειψη μίας αποκλειστικής μεθόδου καθορισμού των γυναικών που βρίσκονται σε «υψηλό κίνδυνο» για επιλόχεια κατάθλιψη. Σε μία ανασκόπηση 16 προγεννητικών ανιχνευτικών εργαλείων υποστηρίχτηκε ότι δεν υπάρχει μία αξιόπιστη μέθοδος μέτρησης κοινής αποδοχής για τον ακριβή καθορισμό των γυναικών που ενδέχεται να παρουσιάσουν επιλόχεια κατάθλιψη (Austin, 2003).

17 Πρόληψη επιλόχειας κατάθλιψης Μθδλ Μεθοδολογικοί περιορισμοί Ο Brockington, σε μια μελέτη (2004) συγκέντρωσε τα αποτελέσματα 11 ερευνών για τις μεθόδους πρόληψης της επιλόχειας κατάθλιψης. Σε 6 έρευνες οι ψυχοθεραπευτικές αυτές μέθοδοι δεν είχαν αποτέλεσμα. Κάποιες από τις έρευνες αυτές ανέφεραν ως αιτία της αποτυχίας της ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης ρμβ τις δυσκολίες που προέκυψαν στην ανεύρεση των κατάλληλων συμμετεχόντων στις ομάδες. Μία άλλη πιθανή εξήγηση μπορεί να είναι ότι πολλές από τις γυναίκες που συμμετείχαν στις έρευνες δεν ανήκαν σε ομάδα υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση της ασθένειας αλλά έπασχαν ήδη από κατάθλιψη, και έτσι, αντί να λάβουν θεραπεία για την αντιμετώπιση της προγεννητικής κατάθλιψης, συμμετείχαν στις ψυχοθεραπευτικές ομάδες στις οποίες δινόταν έμφαση στην πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης.

18 Πρόληψη επιλόχειας κατάθλιψης Μθδλ Μεθοδολογικοί περιορισμοί Ένας περιορισμός των περισσότερων ερευνών ήταν η έλλειψη αναμνηστικών συνεδριών σε βάθος χρόνου, παρόλο που έχει παρατηρηθεί ότι η επιλόχεια κατάθλιψη προοιωνίζει μελλοντικά καταθλιπτικά επεισόδια. Η επιτυχία της θεραπείας καταδεικνύεται όχι μόνο από το αν επιτυγχάνει να βελτιώσει τη λειτουργικότητα του ασθενούς αλλά και από το αν διατηρεί τη βελτίωση αυτή και μετά το πέρας της (Roth & Fonagy, 2005).

19 Πρόληψη επιλόχειας κατάθλιψης Μθδλ Μεθοδολογικοί περιορισμοί Όπως αναφέρει ο Austin, «φαίνεται πως η έλλειψη σαφών ορισμών στον τομέα των προληπτικών ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων δεν επιτρέπει μέχρι σήμερα στις σχετικές έρευνες να επιβεβαιώσουν εξ ολοκλήρου τις υποθέσεις τους» (Austin, 2003). Επιπλέον η έλλειψη μιας έγκυρης μεθόδου ανίχνευσης που να προβλέπει την επιλόχειο κατάθλιψη δυσχεραίνει ακόμα περισσότερο κάθε παρόμοια προσπάθεια (Austin, 2004).

20 Θεραπεία ή πρόληψη Σε μία πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας σχετικά με την πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης, οι Boath και συν (2005) έφτασαν στο συμπέρασμα ότι οι έρευνες σχετικά με την πρόληψη και την πρώιμη θεραπεία δίνουν κάποια πρώτα αποτελέσματα, αλλά ότι είναι αναγκαία η περαιτέρω διερεύνηση προκειμένου να κατανοήσουμε πλήρως το πώς οι γυναίκες βιώνουν την επιλόχεια κατάθλιψη. Όπως προκύπτει από τη βιβλιογραφία, το ενδιαφέρον θα πρέπει να επικεντρώνεται περισσότερο στη θεραπεία και λιγότερο στην πρόληψη της επιλόχειας κατάθλιψης.

21 Πού πήγε η εγκυμοσύνη; Η έρευνα στην αναπαραγωγική περίοδο εστιάζει κυρίως στην πρόληψη ή τη θεραπεία της επιλόχειας κατάθλιψης. Ωστόσο, δεν έχει συζητηθεί επαρκώς το μέγεθος της επιρροής της προγεννητικής κατάθλιψης στις γυναίκες. Χωρίς σε καμία περίπτωση να υπονομεύεται η σοβαρότητα της επιλόχειας κατάθλιψης που αποτελεί μείζον πρόβλημα δημόσιας υγείας, φαίνεται πως το θέμα της εγκυμοσύνης και της ψυχολογικής κατάστασης των εγκύων έχει θεωρηθεί δεδομένο στη ββλ βιβλιογραφία σχετικά με την ψυχολογία στην αναπαραγωγική περίοδο.

22 Πού πήγε η εγκυμοσύνη; Κλινικό ρητό αλλά κλινικός μύθος: «Η εγκυμοσύνη είναι περίοδος συναισθηματικής ευεξίας» Η εγκυμοσύνη δεν προστατεύει μια γυναίκα από την κατάθλιψη. Συχνότητα μείζονος καταθλιπτικού επεισοδίου στην κύηση παρόμοια με τη συχνότητα στις μη εγκυμονούσες (10%) (O Hara et al, 1990). Ενώ υπάρχουν ενδείξεις δεν είναι ευρέως γνωστό.

23 Πού πήγε η εγκυμοσύνη; Φαίνεται πως η εγκυμοσύνη που από μόνη της συνδυάζεται με διαταραχές της διάθεσης δεν έχει συζητηθεί επαρκώς στη βιβλιογραφία. Δεδομένων των αυξημένων ποσοστών εμφάνισης της κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, είναι αναγκαία η τεκμηρίωση αποτελεσματικών στρατηγικών ψυχοθεραπευτικής παρέμβασης κατά της κατάθλιψης και του άγχους των εγκύων. Εύλογη η πρόσφατη στροφή του ενδιαφέροντος της έρευνας προς την περίοδο της εγκυμοσύνης.

24 Ψυχολογικοί παράγοντες και εγκυμοσύνη Από τη βιβλική ακόμα εποχή επικρατεί η αντίληψη ότι τα συναισθήματα της μητέρας επηρεάζουν το έμβρυο. Η εγκυμοσύνη προκαλεί συναισθηματικές ανακατατάξεις ανεξάρτητα από την παρουσία ψυχικών ασθενειών. Έχει αναφερθεί ότι οι παρακάτω παράγοντες επηρεάζουν την έκβαση της εγκυμοσύνης και την ανάπτυξη του εμβρύου: Κοινωνική στήριξη Σχέση ζευγαριού Γεγονότα ζωής Ποιότητα ζωής Ανησυχία

25 Eγκυμοσύνη-Ανίχνευση Η χρήση των μεθόδων ανίχνευσης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης έχει αποδειχθεί ιδιαιτέρως αποτελεσματική καθώς αυξάνει τις πιθανότητες άμεσου εντοπισμού της ασθένειας. Iατρικά κέντρα στην Αυστραλία και τον Καναδά ανέπτυξαν προγεννητικά ψυχοκοινωνικά πρωτόκολλα ανίχνευσης(συνεντεύξεις και/ή ερωτηματολόγια) για τον εντοπισμό των γυναικών που παρουσιάζουν συμπτώματα ψυχικών διαταραχών στην κύηση(austin, 2004).

26 Εγκυμοσύνη-έρευνες Τα ποσοστά εμφάνισης κατάθλιψης στη λοχεία ήταν μικρότερα σε σχέση με αυτά του τελευταίου τριμήνου κύησης (Evans και συν, 2001, Josefsson και συν, 2001). Σε μία πρόσφατη προοδευτική διαχρονική έρευνα με δείγμα εγκύων, που πραγματοποίησαν οι Evans και συν (2001), ένα 13,5 % έλαβε βαθμολογία πάνω από το βαθμό που θεωρείται ένδειξη κατάθλιψης στην κλίμακα μέτρησης της επιλόχειας κατάθλιψης του Εδιμβούργου (EPDS) την 32η εβδομάδα της εγκυμοσύνης, ενώ μόνο ένα 9,1% έλαβε παρόμοια βαθμολογία κατά την 8η εβδομάδα της λοχείας.

27 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Με βάση τα πιο πρόσφατα αποτελέσματα ερευνών, η εγκυμοσύνη αποτελεί ενδεχομένως μία περίοδο υψηλού κινδύνου για την εμφάνιση κατάθλιψης. Πρόσφατα αποτελέσματα καταγράφουν ότι τα υψηλά ποσοστά κατάθλιψης εμφανίζονται κατά τη διάρκεια της κύησης ενώ μειώνονται κατά τη λοχεία, και άρα η εγκυμοσύνη αποτελεί την περίοδο που υπάρχει ο πιο υψηλός κίνδυνος εμφάνισης κλινικής κατάθλιψης σε μία γυναίκα (O Keane και συν, 2006).

28 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Έχει αναφερθεί θίότι η έλλειψη ερευνών σχετικά με τις προγεννητικές ψυχολογικές διαταραχές οφείλεται στο ότι πολλά από τα σωματικά συμπτώματα μ της εγκυμοσύνης μοιάζουν με αυτά της κατάθλιψης και κατά συνέπεια αποδίδονται στην εγκυμοσύνη και όχι στην κατάθλιψη (Ward, 2006). Διαταραχές ύπνου, όρεξης, λίμπιντο και ενεργητικότητας εεργη όηαςμπορεί να είναι φυσιολογικά ογ συμπτώματα της κύησης. Έλλειψη ενδιαφέροντος για την εγκυμοσύνη, ανηδονία, ενοχικές σκέψεις είναι σημαντικοί δί δείκτες για την κατάθλιψη στην κύηση.

29 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Οι εναλλαγές στη διάθεση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης μπορεί να επηρεάσουν και τη σωματική κατάσταση των εγκύων και του εμβρύου. Έχει παρατηρηθεί ότι οι γυναίκες που εμφανίζουν συμπτώματα κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης παρουσιάζουν και περιορισμένη ρ αύξηση του βάρους ή έχουν επιβλαβείς συνήθειες όπως το κάπνισμα, η κατανάλωση αλκοόλ και η χρήση ναρκωτικών και δεν επισκέπτονται τακτικά το γυναικολόγο τους (Zuckerman και συν, 1989). Επιπλέον, η κατάθλιψη κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σχετίζεται με υπέρταση κυήσεως, παλίνδρομη κύηση καθώς και χαμηλό βάρος του βρέφους στον τοκετό (Bonari και συν, 2004).

30 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Θεραπεία Σύμφωνα με πρόσφατες έρευνες, μόνο ένα μικρό ποσοστό εγκύων (20% περίπου) που διαγιγνώσκονται με κατάθλιψη, λαμβάνουν θεραπεία (Ward, 2006). Επιπλέον, η πλειοψηφία των γυναικών που παίρνουν αντικαταθλιπτικά πριν την εγκυμοσύνη τους, σταματούν τη φαρμακευτική αγωγή στην εγκυμοσύνη (Ward, 2006). Παρόλο που μερικά αντικαταθλιπτικά φάρμακα έχουν αποδειχθεί σχετικά ασφαλή για την εγκυμοσύνη, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί απόλυτη ασφάλεια. Για τη θεραπεία της κατάθλιψης στην εγκυμοσύνη ενδείκνυνται εναλλακτικές θεραπευτικές παρεμβάσεις, όπως η ψυχοθεραπεία (Ward, 2006).

31 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Θεραπεία Σε μελέτη των Wisner και συν (2000), αναφέρεται ότι «η Committee on Research on Psychiatric Treatments of the American Psychiatric Association (Επιτροπή ρ ή για την Έρευνα σχετικά με Ψυχιατρικές Θεραπείες της Αμερικανικής Ένωσης Ψυχιάτρων) υποστηρίζει ότι πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη θεραπεία μειζόνων καταθλιπτικών επεισοδίων κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης» (Wisner και συν, 2000, σελ 1933). Ενώ υπάρχει άμεση ανάγκη για αξιολόγηση θεραπειών στην εγκυμοσύνη είναι πολύ περιορισμένος ο αριθμός των ερευνών.

32 Κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη Θεραπεία Μία έρευνα από τους Spinelli και συν (2003) για αποτελεσματικότητα της διαπροσωπικής ψυχοθεραπείας στην κύηση. Μία ομάδα εγκύων γυναικών με κατάθλιψη παρακολούθησε είτε ένα πρόγραμμα διαπροσωπικής ψυχοθεραπείας 16 εβδομάδων είτε ένα πρόγραμμα γονεϊκής εκπαίδευσης. Οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι η διαπροσωπική ψυχοθεραπεία ήταν πιο αποτελεσματική για τη βελτίωση της διάθεσης των εγκύων απ ό,τι το εκπαιδευτικό πρόγραμμα (Spinelli και συν, 2003). Από τις γυναίκες που έλαβαν διαπροσωπική ψυχοθεραπεία θεραπεύτηκε το 60 %, ενώ από εκείνες που παρακολούθησαν το εκπαιδευτικό πρόγραμμα θεραπεύτηκε μόνο ένα 15%. Σε μία άλλη έρευνα σχετικά με τη θεραπεία της προγεννητικής κατάθλιψης, παρακολουθήθηκαν 16 ξεχωριστές περιπτώσεις. Η θεραπεία έγινε με τη μέθοδο του πρωινού φωτός. Η μέθοδος αποδείχθηκε αποτελεσματική με βάση τα αποτελέσματα της κλίμακας Hamilton, αν και υπήρχε ο περιορισμός ότι δεν υπήρξε έλεγχος για την περίπτωση Placebo (Oren και συν, 2002).

33 Άγχος και εγκυμοσύνη Άγχος και στρες εμφανίζονται συχνά κατά τη δά διάρκεια της εγκυμοσύνης. Τα συμπτώματα άγχους αυξάνονται στο 1 και στο 3 τρίμηνο. Τo άγχος στην κύηση έχει συνδεθεί με: την ανάπτυξη του εμβρύου (O Connor και συν, 2000; Misri και συν, 2000). την αποβολή (Neugebauer και συν,1996). αυξημένο κίνδυνο προεκλαμψίας πρόωρο τοκετό (Austin και συν, 2000). χαμηλό βάρος του νεογνού (Lou και συν, 1994).

34 Άγχος και εγκυμοσύνη Η γυναίκα λόγω άγχους μπορεί να αντιληφθεί τον τοκετό ως αρνητική εμπειρία. Το άγχος έχει συνδεθεί με καταθλιπτική διάθεση στη λοχεία. Νεογνά εμφανίζουν αναπνευστικές δυσκολίες, κοιμούνται βαθιά για πολύ ώρα, δεν είναι δραστήρια. Υψηλό άγχος δυσχεραίνει τη σύλληψη σε γυναίκες που κάνουν θεραπεία για τη στειρότητα. Οι έρευνες για το άγχος στην περιγεννητική ργ περίοδο είναι περιορισμένες.

35 Άγχος στην εγκυμοσύνη Σε πρόσφατη έρευνα των Anderson et al(2006) στη Σουηδία σε δείγμα 1,555 εγκύων: Μέτρηση η με συνέντευξη Primare Care Evaluation of Mental Disorders κατά DSM-IV.(1φ. κύηση-λοχεία) 220 γυναίκες διεγνώσθησαν με κλινικό άγχος και κατάθλιψη.(14,1% 1% του δείγματος) 29,2% των γυναικών είχαν αυξημένο άγχος και κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη. 16,5% των γυναικών είχαν αυξημένο άγχος και κατάθλιψη στη λοχεία. Depression and anxiety during pregnancy and six months postpartum: a follow-up study. Acta Obstetrica et Gynecologica (2006) 85: Anderson L., Poromaa I.,Wulff M.,Astrom M.,Bixo M.,

36 Άγχος στην εγκυμοσύνη Σε έρευνα που έγινε από τους Heron et al (2004) σε δείγμα 8,323 γυναικών στην Αγγλία: Μετρήσεις με ερωτηματολόγια για την κατάθλιψη και το άγχος στην 18η και τη 32η εβδομάδα της κύησης και στην 8η βδομάδα λοχείας και στον 8ο μήνα της λοχείας. 21,9% των γυναικών είχαν αυξημένα συμπτώματα κλινικού άγχους στην εγκυμοσύνη. Τα συμπτώματα άγχους και κατάθλιψης ήταν πιο αυξημένα στην κύηση σε σχέση με τη λοχεία. Αυξημένο άγχος στην εγκυμοσύνη συσχετίστηκε με λοχειακή κατάθλιψη. The course of anxiety and depression through pregnancy and the postpartum in a community sample Journal of Affective Disorders (2004), Volume 80, (1) J. Heron, T. O'Connor, J. Evans, J Golding, V. Glover. ALSPAC Study Team

37 Άγχος στην εγκυμοσύνη Σε έρευνα που έγινε σε έγκυες γυναίκες μέσα στο διάστημα 2 χρόνων (Orr et al,2007): Οι γυναίκες που έχουν αυξημένο άγχος στο 3ο τρίμηνο της κύησης έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να γεννήσουν πρόωρα ρ σε σχέση με αυτές που δεν έχουν άγχος.(orr et al,2007).

38 Αγχώδεις Διαταραχές στην εγκυμοσύνη Τα ερευνητικά δδ δεδομένα που αφορούν στις αγχώδεις διαταραχές κατά τη διάρκεια της περιγεννητικής περιόδου είναι περιορισμένα. Όλες οι αγχώδεις διαταραχές μπορεί να επιδεινωθούν ή να εμφανιστούν για πρώτη φορά στην κύηση ή τη λοχεία. Οι αγχώδεις διαταραχές είναι ίσως πιο συχνές στη λοχεία από την κατάθλιψη.

39 Παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση Α.Δ στην κύηση. ΒΑΣΙΚΟΙ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Ιστορικό αγχώδους διαταραχής κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης και/ή της λοχείας. Ιστορικό αγχώδους διαταραχής που δεν σχετίζεται με την περίοδο της εγκυμοσύνης ή της λοχείας. Οικογενειακό ιστορικό αγχώδους διαταραχής την περίοδο της εγκυμοσύνης και/ή της λοχείας. ΔΕΥΤΕΡΕΥΟΝΤΕΣ ΠΑΡΑΓΟΝΤΕΣ Δυσάρεστα γεγονότα ζωής. Αστάθεια στη συζυγική σχέση. Νεογνά με προβλήματα υγείας ή ανήσυχα νεογνά. Χρόνια ή οξέα προβλήματα υγείας της μητέρας, όπως θυρεοειδής και διαβήτης. Σχέση με το κάπνισμα, την καφεΐνη. British Columbia Care Program(2003)

40 Διαταραχή πανικού Αγχώδης διαταραχή χαρακτηρίζεται από επανειλημμένα αιφνίδια επεισόδια έντονου φόβου και συναισθήματα επικείμενης καταστροφής με τη μορφή προσβολών πανικού και με ταυτόχρονη εμφάνισή ή μη αγοραφοβίας.

41 Διαταραχή πανικού στην εγκυμοσύνη Η διαταραχή πανικού με αγοραφοβία είναι 2-6 φορές πιο συχνή στις γυναίκες. Η πορεία της διαταραχής στην εγκυμοσύνη παραμένει ασαφής και τα δεδομένα είναι αντιφατικά. Mία από τις ελάχιστες προοδευτικές μελέτες αναφέρει ότι δεν παρατηρείται μείωση των συμπτωμάτων στην κύηση (Cohen και συν, 1996).

42 Διαταραχή πανικού στην εγκυμοσύνη Σε μία μελέτη περιστατικών (n=49) αναφέρεται ότι: οι ασθενείς με ήπια συμπτώματα πανικού μπορεί να παρουσιάσουν βελτίωση κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης ενώ οι ασθενείς με πιο σοβαρά συμπτώματα μπορεί να αποτελέσουν ομάδα υψηλού κινδύνου για την εξέλιξη και την επιδείνωση της προϋπάρχουσας ασθένειας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης (Cohen και συν, 1994).

43 Διαταραχή πανικού στη λοχεία Τα αποτελέσματα των ερευνητικών μελετών συγκλίνουν περισσότερο όσον αφορά τη λοχειακή περίοδο. Περίοδος αυξημένης ευπάθειας στην εμφάνιση ή την επιδείνωση των συμπτωμάτων προϋπάρχουσας διαταραχής πανικού. Παθολογικά αίτια της επιδείνωσης αυτής παραμένουν αδιευκρίνιστα. Έχει αναφερθεί ότι: Η ταχεία μεταβολή των επιπέδων των αναπαραγωγικών ορμονών επιδεινώνει τις κρίσεις πανικού. με την ξαφνική μείωση των επιπέδων της προγεστερόνης μετά τον τοκετό, οι γυναίκες γίνονται περισσότερο ρ ευπαθείς στις κρίσεις πανικού.

44 Ιδεοψυχαναγκαστική διαταραχή Μορφή αγχώδους διαταραχής που χαρακτηρίζεται ηρζ από άγχος, επαναλαμβανόμενες και επίμονες σκέψεις και συναισθήματα, έντονες παρορμητικές τάσεις και τελετουργικές πράξεις(σιωπηρές επαναλήψεις σκέψεων, συνεχές πλύσιμο των χεριών, τακτοποίηση αντικειμένων στη σειρά).

45 ΙΔΨΔ στην εγκυμοσύνη και στη λοχεία Εμφανίζεται συχνά ή επιδεινώνεται στην κύηση ή στη λοχεία. Σύμφωνα με αρκετές έρευνες οι γυναίκες στην εγκυμοσύνη και στη λοχεία αποτελούν ομάδα υψηλού κινδύνου για την πρώτη εμφάνιση της διαταραχής αραχής (Nerizoglu et al, 1992;Sichel et al, 1993). Γυναίκες με ιστορικό ΙΔΨΔ μπορεί να εμφανίσουν λοχειακή κατάθλιψη.

46 ΙΔΨΔ στην εγκυμοσύνη και στη λοχεία Η ΙΔΨΔ εμφανίζεται και αναπτύσσεται στη λοχειακή περίοδο περισσότερο από οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο στη ζωή μιας γυναίκας. Η ΙΔΨΔ με λοχειακή έναρξη τείνει να χρονίζει. Ιδεοληψίες συνήθως σε σχέση με βλάβη του παιδιού (π.χ. χ μην κάνει κακό στο παιδί). Μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να εστιάσουν στους παράγοντες που συντελούν στην εξέλιξη της ΙΔΨΔ στην περιγεννητική περίοδο.

47 Αντιμετώπιση και θεραπεία στην περιγεννητική περίοδο Συμπτώματα Ήπια προς μέτρια Μέτρια προς Μείζονα Θεραπεία Γνωσιακή Συμπεριφορική Ψυχοθεραπεία Διαπροσωπική Ψυχοθεραπεία Ομαδική Ψυχοθεραπεία Οικογενειακή Ψυχοθεραπεία ή Ψυχοθεραπεία σε ζευγάρια Ψυχοεκπαίδευση Υποστηρικτική Ψυχοθεραπεία Φαρμακευτική αγωγή (σε συνδυασμό με Ψυχολογικές θεραπείες) British Columbia Care Program(2003)

48 Συμπεράσματα-Μελλοντικές έρευνες Μέχρι τώρα οι έρευνες εστίαζαν στην πρόληψη της Λ.Κ. Πρόσφατα μετατόπιση στην περιγεννητική ργ η ήπερίοδο (εγκυμοσύνη). γ μ Σημαντικό να εντοπίζεται το άγχος και η κατάθλιψη στην εγκυμοσύνη και να παρέχεται θεραπεία. Ανάγκη γενικευμένης ε μελέτης της κατάθλιψης και του άγχους στην περιγεννητική περίοδο.

49 Μελλοντικές έρευνες Κλινικά διαγνωστικά εργαλεία για τη διάγνωση ψυχοπαθολογίας στην εγκυμοσύνη και τη λοχεία. Οι έρευνες να περιλαμβάνουν κλίμακες άγχους αλλά και κατάθλιψης. Οι έρευνες να είναι προοδευτικές και στα 3 τρίμηνα ιδανικά και στη λοχεία.

50 Συμπεράσματα-Μελλοντικές έρευνες Μλλ Μελλοντικές έρευνες θα πρέπει να αξιολογήσουν συγκεκριμένα κλινικά εργαλεία για την εγκυμοσύνη. Σημαντική η αξιολόγηση συγκεκριμένων ψυχοθεραπευτικών παρεμβάσεων στην εγκυμοσύνη. Θα ήταν εξαιρετικά ενδιαφέρον εάν οι ερευνητές αντιμετώπιζαν κάθε γυναίκα ως ξεχωριστή οντότητα και συμπεριλάμβαναν ένα ποιοτικό στοιχείο στις έρευνες που ασχολούνται με την ψυχική υγεία στην εγκυμοσύνη (συνεντεύξεις). Προαγωγή γή της ψυχικής υγείας στην εγκυμοσύνη και διερεύνηση των ατομικών εμπειριών κάθε εγκύου.

51 ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΥΡΤΙΝΕΣ Τι γίνεται λοιπόν σε μια πραγματική έρευνα στην ψυχική υγεία στην περιγεννητική περίοδο; Τι πρέπει να λάβει κανείς υπόψιν του; ; Τι να σκεφτεί; Τι να αποφύγει; Τι να προσέξει; Τι να προετοιμάσει;

52 ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΚΟΥΡΤΙΝΕΣ 3 φάσεις σε μια ερευνητική διαδικασία Σχεδιασμός Διενέργεια Συγγραφή

53 Σχεδιασμός ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Φωτοτυπήστε το σχεδιάγραμμα μίας ερευνητικής εργασίας και προσπαθήστε να φτιάξετε το σχεδιάγραμμα για δύο ή τρεις διαφορετικές πιθανές ερευνητικές εργασίες (σκιαγραφήστε δηλαδή δυο τρεις εναλλακτικές για την ερευνητική σας εργασία). Εάν είναι η πρώτη σας εργασία, αφιερώστε λίγο χρόνο στο να ασχοληθείτε με διάφορες εναλλακτικές προτού να συγκεκριμενοποιήσετε το θέμα σας. Μιλήστε για τις πρώτες ιδέες σας με τους συναδέλφους σας και ανταλλάξτε απόψεις. Κάθε φορά που θα συζητάτε τις αρχικές ιδέες σας το σχεδιάγραμμά σας θα παίρνει μια πιο ξεκάθαρη μορφή. Μία άλλη αποτελεσματική τεχνική για να βρείτε το σημείο εκκίνησης (εάν ήδη γνωρίζετε την ευρύτερη περιοχή στην οποία θα κινηθεί η εργασία σας) είναι να αρχίσετε να παίρνετε λίγες διερευνητικές συνεντεύξεις από πιθανούς συμμετέχοντες. Στις συνεντεύξεις αυτές είναι προτιμότερο να τους ρωτήσετε ποια είναι γενικότερα η άποψη τους πάνω στο θέμα και όχι να αρχίσετε να συλλέγετε καθ εαυτό δεδομένα.

54 Σχεδιασμός ΠΡΑΚΤΙΚΕΣ ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ Να είστε έτοιμοι για διαπραγματεύσεις. Καταρτίστε συμβόλαια, εάν το θεωρείτε απαραίτητο προκειμένου να διασφαλίσετε ότι και οι δύο πλευρές (π.χ. ο επόπτης και ο εποπτευόμενος) γνωρίζουν τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις τους. Σκεφτείτε το πώς η έρευνά σας και η συμβουλευτική πρακτική σας συμπίπτουν. Προσπαθήστε να ξεκαθαρίσετε πώς οι ρόλοι σας ως ερευνητής και επαγγελματίας διαφοροποιούνται. Συμπεριλάβετε με κάποιο τρόπο τους συναδέλφους, τους φίλους και την οικογένειά σας στην έρευνα. Η έρευνα μπορεί να αποτελεί μία πολύ μοναχική δραστηριότητα και είναι συχνό το φαινόμενο κάποιοι να φτάνουν σε αδιέξοδο όταν δουλεύουν απομονωμένοι. Σκεφτείτε την πιθανότητα να συμμετέχετε ή να δημιουργήσετε μία δική σας ομάδα στήριξης, με την οποία θα συναντιέστε σε τακτά χρονικά διαστήματα.

55 Μέθοδος Πλεονεκτήματα Μειονεκτήματα Προβλήματα στην στη χρήση στη χρήση κατασκευή και την Ανάλυση Συνεντεύξεις Προσθέτει το ανθρώπινο Ανάμειξη αυτού που Απομαγνητοφώνηση Ερωτηματολόγια στοιχείο Παρουσιάζει το πρόβλημα από μέσα Ευρύ δείγμα με μειωμένο κόστος Περιεκτικές ερωτήσεις παίρνει τη συνέντευξη Χρονοβόρα διαδικασία Έχουν χρησιμοποιηθεί πολύ/σκεπτικισμός Οι συμμετέχοντες τα βλέπουν ως αδιακρισία Απομαγνητοφώνηση, πληκτική διαδικασία Υποκειμενική ερμηνεία Παρουσίαση περιπτώσεων Χρησιμοποιείται η διάσταση του χρόνου Πιο ολοκληρωμένη Προσέγγιση Ακριβή και χρονοβόρα διαδικασία Η απόσυρση μπορεί να είναι μοιραία Δυσκολία στη γενίκευση των αποτελεσμάτων Ρεαλιστική Πειστικές απτές Κατασκοπία παρατήρηση αποδείξεις Η συμπεριφορά παρατηρείται μέσα σε ένα πλαίσιο Πειράματα Επιστημονική και δημόσια αξιοπιστία Τεχνητό σκεύασμα Η παραπλάνηση είναι συχνά απαραίτητη Έλεγχος

56 Σχεδιασμός-Βιβλιογραφική μελέτη Γενικά υπάρχουν πέντε βασικές πηγές που θα πρέπει να συμβουλευτείτε για την έρευνα της βιβλιογραφίας: Άνθρωποι (π.χ. το βιβλιοθηκονόμο, καθηγητές, συναδέλφους, ειδικούς στο θέμα). ) Συστήματα καταλόγων στην βιβλιοθήκη ή συστήματα συγκέντρωσης πληροφοριών στον Η/Υ( σε CD-Rom ή on line), όπως τα Psych Lit, Social Science Citation Index, Medline. Αναζητήστε πληροφορίες σε βιβλία και περιοδικά στις βιβλιοθήκες, σε βιβλιοπωλεία και στο γραφείο σας. Μία σημαντική πηγή πληροφοριών είναι παλαιότερες διπλωματικές εργασίες. Δημοσιευμένες βιβλιογραφικές ανασκοπήσεις. Βασικά κείμενα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να σας οδηγήσουν σε άλλες βιβλιογραφικές αναφορές. Όταν θα έχετε αρχίσει να σχηματίζετε την πορεία που θα ακολουθήσετε για τη βιβλιογραφική ανασκόπηση, θα πρέπει να θέσετε κάποια χρονικά όρια, γιατί διαφορετικά η βιβλιογραφική σας έρευνα δεν θα τελειώσει ποτέ!

57 Σχεδιασμός-Βιβλιογραφική μελέτη Θα πρέπει αρχικά να κάνετε μία εκτενή έρευνα της βιβλιογραφίας να βρείτε τα τελευταία δεδομένα της βιβλιογραφίας σχετικά με το θέμα σας, να εντοπίσετε άλλους παράγοντες που δεν είχατε υπολογίσει, να βρείτε ιδέες σχετικά με τις πιθανές μεθόδους να αποκλείσετε την πιθανότητα να έχει ήδη διερευνηθεί το θέμα σας από κάποιον άλλο. Ερευνητικό ερώτημα είναι πολύ σημαντικό

58 ΕΡΕΥΝΑ-η πραγματικότητα Ας υποθέσουμε ότι έχουμε ένα ερευνητικό ερώτημα: Η παρουσία συμπτωμάτων κατάθλιψης και άγχους στην εγκυμοσύνη στον Ελληνικό πληθυσμό. Τι συμβαίνει στα 3 τρίμηνα. Πώς το προσεγγίζουμε; Τι πρέπει να σκεφτούμε; Δείγμα; Πού; Πώς; Ηθικά ζητήματα..

59 Brainstorming! Ερωτηματολόγια Δείγμα Ενημέρωση γυναικολόγων ή προσωπικού από όπου θα δώσουμε τα ερωτηματολόγια. Προγραμματισμός:πολύ σημαντικός σε προοδευτικές έρευνες Αρχειοθέτηση ερωτηματολογίων

60 ΕΡΕΥΝΑ- πώς το προσεγγίζουμε; Μελέτη του θέματος προκειμένου να καταλήξουμε σε ένα ερευνητικό ερώτημα Τι ακριβώς θέλουμε να μάθουμε για το άγχος και την κατάθλιψη; Μελέτη άρθρων προτάσεις για μελλοντικές έρευνες. Ακολουθώντας την ανασκόπηση μας θα Ακολουθώντας την ανασκόπηση μας θα μπορούσαμε να εστιάσουμε στην κύηση.

61 ΕΡΕΥΝΑ-πώς το προσεγγίζουμε Η έρευνα θα πρέπει να είναι προοδευτική άρα θα πρέπει να δοθούν ερωτηματολόγια στα 3 τρίμηνα (ιδανικά και στη λοχεία). Χρονοβόρος διαδικασία. Έχουμε το κατάλληλο χρονικό περιθώριο; Σημαντικός ο προγραμματισμός Αρχειοθέτηση των ερωτηματολογίων.

62 Έρευνα-ερωτηματολόγια ερωτηματολόγια Ποια ερωτηματολόγια θα χρησιμοποιήσουμε; Η επιλογή των ερωτηματολογίων είναι πολύ σημαντική σε μία έρευνα στην περιγεννητική περίοδο. Να μην τρομάζουν τις εγκύους οι ερωτήσεις. Να είναι απλά, εύκολα και όχι πολύ χρονοβόρα. Να έχουν χρησιμοποιηθεί και σε άλλες έρευνες στην εγκυμοσύνη.

63 Έρευνα-ερωτηματολόγια ερωτηματολόγια Ερωτηματολόγιο για το άγχος: Ερωτηματολόγιο άγχους State-Trait Anxiety Inventory (STAI, Spielberger, 1983) Σκοπός του ερωτηματολογίου είναι η μέτρηση του άγχους. Στην κλίμακα αυτή διαφοροποιείται το άγχος ως χαρακτηριστικό της προσωπικότητας από το άγχος που προκαλείται από εξωτερικές καταστάσεις. Το State-Trait Anxiety Inventory (STAI, Spielberger, 1983) έχει χρησιμοποιηθεί σε έρευνες στην περιγεννητική περίοδο.

64 Ερευνα-ερωτηματολόγια ερωτηματολόγια Ερωτηματολόγιο για την κατάθλιψη: EDS. Το ερωτηματολόγιο έχει χρησιμοποιηθεί στην εγκυμοσύνη. Ένδειξη για αυξημένη καταθλιπτική συμπτωματολογία κατά τη διάρκεια της κύησης. Στην έρευνα θα συμπληρωθεί και στα 3 τρίμηνα.

65 Έρευνα-Δείγμα Πού θα βρούμε το δείγμα μας; Σε γυναικολογικά ιατρεία Σε μαιευτήρια Σε μαθήματα ανώδυνου τοκετού Ενημέρωση γυναικολόγων Σημαντική η επαφή με το προσωπικό Συνεχής επικοινωνία

66 Η ΠΑΡΟΥΣΑ ΕΡΕΥΝΑ Έρευνα για την προώθηση της ψυχικής υγείας στη εγκυμοσύνη. Παρόλο που υπάρχουν αρκετές ενδείξεις ότι οι γυναίκες παρουσιάζουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης, το γεγονός δεν έχει γίνει ευρέως γνωστό και κατά συνέπεια τόσο οι θεράποντες ιατροί όσο και οι γυναίκες δεν είναι προετοιμασμένοι να αναγνωρίσουν και να αντιμετωπίσουν συμπτώματα κατάθλιψης και άγχους κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης τους. Επιπλέον είναι γεγονός ότι η εγκυμοσύνη αποτελεί ιδανική περίοδο για την παρακολούθηση και τη θεραπεία ψυχολογικών διαταραχών, δεδομένου ότι οι γυναίκες την περίοδο αυτή είναι σε συνεχή επαφή με το ιατρικό προσωπικό. Λαμβάνοντας υπόψιν όλα τα παραπάνω αποφασίσαμε να διεξάγουμε μια προοδευτική έρευνα στα πλαίσια... Η έρευνα έχει ως στόχο την αναγνώριση και αξιολόγηση του άγχους και της κατάθλιψης καθόλη τη διάρκεια της κύησης. Οι μετρήσεις θα γίνουν με τη χορήγηση ψυχομετρικών εργαλείων σε τρία στάδια στην εγκυμοσύνη (πρώτο, δεύτερο και τρίτο τρίμηνο). Η έρευνα που διεξάγουμε εστιάζει: 1) στην αναγνώριση και την αξιολόγηση του άγχους και της κατάθλιψης κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. 2) στην εντόπιση των γυναικών που παρουσιάζουν άγχος και κατάθλιψη. 3) στην εντόπιση επιβαρυντικών παραγόντων για την εμφάνιση συμπτωματολογίας κατά τη δά διάρκεια της κύησης. Για τη διεξαγωγή της έρευνας θα σας παρακαλούσαμε να δώσετε τα ερωτηματολόγια στις έγκυες στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο τρίμηνο.

67 Έρευνα-το απόρρητο Προσεκτικός σχεδιασμός της πρόσκλησης ης συμμετοχής στην έρευνα. Τα προσωπικά δεδομένα είναι απόρρητα και εμπιστευτικά. Τηλέφωνα επικοινωνίας εάν υπάρχει ανάγκη για ψυχολογική υποστήριξη. Απόρρητο.

68 Πρόσκληση συμμετοχής σε ψυχολογική έρευνα Η προώθηση της ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Διεξάγουμε μια έρευνα, στα πλαίσια με θέμα την προώθηση της ψυχικής υγείας κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης. Η έρευνα αυτή έχει ως στόχο να κατανοήσουμε καλύτερα τις ψυχολογικές παραμέτρους της εγκυμοσύνης στη γυναίκα ούτως ώστε να μπορέσουμε να παρέχουμε ουσιαστική βοήθεια και στον ψυχολογικό τομέα. Γιατί να συμμετάσχετε και γιατί η συμμετοχή σας είναι πολύτιμη; Στη συγκεκριμένη έρευνα οι συμμετέχοντες θα είναι γυναίκες που διανύουν την εγκυμοσύνη τους. Στόχος της έρευνας είναι η κατανόηση των ψυχολογικών αλλαγών που βιώνουν οι γυναίκες στην εγκυμοσύνη. Με την έρευνα αυτή θα μπορέσουμε να καταλάβουμε καλύτερα την ψυχολογία της εγκύου ούτως ώστε να μπορέσουμε να παράσχουμε την κατάλληλη ψυχολογική στήριξη όταν ενδείκνυται. Με τη συμμετοχή σας θα βοηθήσετε να προωθήσουμε την ψυχική υγεία στην εγκυμοσύνη. Τι συμπεριλαμβάνει η συμμετοχή σας; Θα σας δοθούν τα παρακάτω ερωτηματολόγια στο ιατρείο του γυναικολόγου σας. Θα σας ζητηθεί να συμπληρώσετε τα ερωτηματολόγια τρεις φορές κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης σας. Θα χρειαστείτε περίπου λεπτά για να συμπληρώσετε τα ερωτηματολόγια κάθε φορά. Είναι σημαντικό να γνωρίζετε ότι δε υπάρχουν σωστές ή λάθος απαντήσεις και οι απαντήσεις σας στις ερωτήσεις είναι απολύτως εμπιστευτικές και απόρρητες. Απλώς απαντήστε με ειλικρίνεια, αυτό που έρχεται πρώτο στο μυαλό σας. Τι θα γίνει αφού συμπληρώσετε τα ερωτηματολόγια; Τα ερωτηματολόγια θα συλλεχθούν από τον ερευνητή και θα αναλυθούν στα πλαίσια της έρευνας. Στη συνέχεια ενδέχεται να επικοινωνήσουμε μαζί σας και να σας προσφέρουμε δωρεάν ψυχολογική υποστήριξη στα πλαίσια της έρευνας, εφόσον και το επιθυμείτε. Τι θα γίνει εάν δε θέλετε να συνεχίσετε ή δεν επιθυμείτε να πάρετε μέρος; Οποιαδήποτε στιγμή αισθανθείτε ότι θέλετε να αποσυρθείτε από την έρευνα έχετε το δικαίωμα να το κάνετε, χωρίς καμμία συνέπεια. Η συμμετοχή σας στη έρευνα είναι προαιρετική. Θα είναι η συμμετοχή σας απόλυτα εμπιστευτική; Οι απαντήσεις και τα προσωπικά σας δεδομένα θα είναι απόλυτα εμπιστευτικά. Οι απαντήσεις σας θα χρησιμοποιηθούν ΜΟΝΟ για τις ανάγκες της έρευνας. Τι θα γίνει με τα αποτελέσματα και τα προσωπικά σας δεδομένα μετά το τέλος της έρευνας; Αφού ολοκληρωθεί η συλλογή των ερωτηματολογίων, θα γίνει στατιστική ανάλυση των αποτελεσμάτων. Σε καμία περίπτωση δε θα φανερωθούν τα προσωπικά σας δεδομένα και οι απαντήσεις που δώσατε. Οι απαντήσεις σας είναι απόλυτα εμπιστευτικές και θα καταστραφούν μετά το πέρας της έρευνας. Για οποιαδήποτε πληροφορία μη διστάσετε να επικοινωνήστε μαζί μου:

69 Μην ξεχνάμε ότι Η εγκυμοσύνη είναι μία φυσιολογική περίοδος στη ζωή μιας γυναίκας. Να μην παθολογικοποιούμε την κύηση. Οι ερευνητές δεν πρέπει να κάνουν τη γυναίκα να νιώθει μη-φυσιολογική και αυτό θα πρέπει να φαίνεται ξεκάθαρα τόσο στην πρόσκληση συμμετοχής όσο στην προσέγγιση μας απέναντι τους.