ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΑΜΙΑΝΤΟ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΘΡΙΑΣΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ

Transcript

1 ΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΥΛΙΚΩΝ ΠΟΥ ΠΕΡΙΕΧΟΥΝ ΑΜΙΑΝΤΟ Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ ΤΟΥ ΘΡΙΑΣΙΟΥ ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟΥ Οι εργασίες ασφαλούς αποµάκρυνσης του αµίαντου προϋποθέτουν αφ ενός µεν την χρησιµοποίηση εξειδικευµένων και αδειοδοτηµένων εταιριών αφ ετέρου δε την εφαρµογή Κωδίκων Ασφαλούς Αποµάκρυνσης του αµίαντου ώστε να διασφαλιστεί η προστασία τόσο των εργαζοµένων όσο και του ευρύτερου κοινού και να αποτραπεί η µόλυνση του περιβάλλοντος. Αντικειµενικός σκοπός των εργασιών ασφαλούς αποµάκρυνσης του αµίαντου είναι η αποφυγή ή η ελαχιστοποίηση της µηχανικής διαταραχής των υλικών αυτών ώστε να µην διαρρεύσουν ίνες αµιάντου στην ατµόσφαιρα. Σε γενικές γραµµές κατά την διάρκεια των εργασιών αποξήλωσης αµιάντου λαµβάνεται φροντίδα για τα ακόλουθα: Η µηχανική διαταραχή του αµίαντου να είναι όσο το δυνατόν µικρότερη. Ως εκ τούτου απαγορεύεται η χρήση ηλεκτρικών κοπτικών και διατρητικών εργαλείων που θα διαταράξουν έντονα τον αµίαντο ( τροχοί, τρυπάνια ) και χρησιµοποιούνται αν αυτών χειροκίνητα εργαλεία. Κατά την φάση της αποξήλωσης τα αµιαντούχα υλικά ψεκάζονται µε νερό ή µείγµα νερού-pva ώστε τα επίπεδα της σκόνης να είναι τα ελάχιστα δυνατά. Οι εργαζόµενοι στην αποξήλωση φορούν στολές µίας χρήσης, µάσκες αναπνευστικής προστασίας, και γάντια ώστε να προστατεύονται από την έκθεση τους στις ίνες αµιάντου. Ανάλογα µε την µορφή των αµιαντούχων υλικών κατασκευάζεται πλαστικός κλωβός προστασίας µε την προσθήκη µονάδος αρνητικής πίεσης και µονάδος απολύµανσης. ιενεργούνται µετρήσεις του αέρος στον περιβάλλοντα χώρο για να διαπιστωθεί ότι δεν διαφεύγουν ίνες αµιάντου στην ατµόσφαιρα. Συσκευάζονται µε προσοχή τα αµιαντούχα απόβλητα σε πλαστικούς σάκους και τοποθετούνται σε ειδικά containers για την µεταφορά τους στους ειδικούς χώρους υγειονοµικής ταφής επικινδύνων υλικών. Τα αµιαντούχα υλικά ανάλογα µε την µορφή του αµίαντου κατατάσσονται σε δύο µεγάλες κατηγορίες. Στα υλικά που περιέχουν «εύθρυπτο» αµίαντο και στα υλικά που περιέχουν µη «εύθρυπτο αµίαντο» δηλαδή υλικά µε χαµηλή συνήθως περιεκτικότητα σε ίνες αµιάντου συνεκτικά δεµένες µε άλλα υλικά όπως τσιµέντο, πλαστικό, ρητίνες κα. Ο εύθρυπτος αµίαντος χρησιµοποιήθηκε ως µονωτικό υλικό σε αγωγούς και λέβητες, σε µονώσεις πλοίων, σε πόρτες ως υλικό πυροπροστασίας και ως ψεκασµένος αµίαντος µε ρητίνες στην µόνωση κτιρίων. Η πολύ µεγάλη περιεκτικότητα του σε ίνες αµιάντου και η εύθρυπτη µορφή του καθιστούν την διαχείριση του ιδιαίτερα δύσκολη και απαιτεί την λήψη όλων των απαραίτητων µέτρων. Ο µη εύθρυπτος αµίαντος αποτελεί την κατηγορία των υλικών τα οποία περιέχουν συνήθως µικρή ποσότητα ινών αµιάντου αναµεµειγµένη µε άλλα υλικά. Έτσι έχουµε αµιαντοτσιµέντα κατασκευαστικά υλικά ( περιεκτικότητα ινών αµιάντου 10-15%), αµιαντοσωλήνες ( 10-15%), πλαστικά πλακίδια δαπέδου ( 5-7,5%), υλικά τριβής ( 15-70% ) και προϊόντα ύφανσης ( %). Το χαρακτηριστικό των υλικών αυτών είναι ότι οι ίνες αµιάντου είναι δεσµευµένες µε τα άλλα υλικά µε συνεπακόλουθο η απελευθέρωση τους να είναι εξαιρετικά δύσκολη και µόνο ως αποτέλεσµα έντονης µηχανικής διαταραχής. 1

2 Η διεθνής πρακτική και εµπειρία κατατάσσει τις εργασίες ασφαλούς αποµάκρυνσης του αµίαντου σε δύο κατηγορίες σε σχέση µε την µορφή του αµίαντου. Στην «Υγρή Μέθοδο» ( Wet Method ) όταν ο αµίαντος είναι εύθρυπτος και στην «Στεγνή Μέθοδο» ( Dry Method ) όταν ο αµίαντος είναι µη εύθρυπτος. Στην πρώτη περίπτωση απαιτείται η δηµιουργία πλαστικού κλωβού προστασίας, η χρήση µονάδας απολύµανσης και µονάδας αρνητικής πίεσης. Στην δεύτερη περίπτωση τα παραπάνω µέτρα δεν είναι αναγκαία και απαιτείται µόνο ο καταιονισµός των υλικών µε µείγµα νερού- PVA ( Πολυβυνιλική Αλκοόλη ). Και στις δύο περιπτώσεις όµως τα µέτρα ατοµικής προστασίας των εργαζοµένων στην αποµάκρυνση του αµίαντου ( στολές, µάσκες ) είναι κοινά. Εξετάζοντας τις διαδικασίες ασφαλούς αποµάκρυνσης του εύθρυπτου αµίαντου συνοπτικά, προβαίνουµε στις παρακάτω ενέργειες: ηµιουργείται πλαστικός κλωβός από φύλλα πολυαιθυλενίου πάχους 0,2 mm, ο οποίος περιβάλλει την περιοχή που βρίσκεται ο αµίαντος. Όλες οι εργασίες αποξήλωσης και συσκευασίας του αµίαντου θα διενεργούνται εντός του κλωβού. Ανάλογα µε το µέγεθος του κλωβού τοποθετούνται σε επιλεγµένα σηµεία µία ή περισσότερες µονάδες αρνητικής πίεσης οι οποίες είναι εφοδιασµένες µε ένα κοινό φίλτρο, που λειτουργεί ως προ-φίλτρο, και µ ένα φίλτρο HEPA ( High Efficiency Particulate Air ) το οποίο έχει ικανότητα συγκράτησης των ινών αµιάντου σε ποσοστό 99,97%. Κατ αυτόν τον τρόπο οι αιρούµενες ίνες µέσα στον κλωβό περνούν µέσω της µονάδας αρνητικής πίεσης και συγκρατούνται από το φίλτρο HEPA. Η υποπίεση µέσα στον κλωβό πρέπει να έχει τέτοια τιµή ώστε αφ ενός µεν να δηµιουργεί ροή του αέρος προς την µονάδα αλλά να µην είναι υπερβολικά υψηλή διότι ο πλαστικός κλωβός θα καταρρεύσει. Στον πλαστικό κλωβό τοποθετείται η Μονάδα Απολύµανσης η οποία αποτελείται από 2-3 διαδοχικά διαµερίσµατα και η οποία αποτελεί το µοναδικό σηµείο εισόδου-εξόδου στο εσωτερικό του κλωβού. Οι εργαζόµενοι µέσα στον κλωβό όταν θέλουν να εξέλθουν στον εξωτερικό χώρο περνούν από την µονάδα αυτή όπου φορώντας την στολή και την αναπνευστική συσκευή κάνουν ντους στον ένα θάλαµο και εναποθέτουν τις στολές και τις µάσκες στον επόµενο θάλαµο. Έτσι απολυµαίνονται πλήρως πριν εξέλθουν στον περιβάλλοντα καθαρό χώρο. Τα αµιαντούχα υλικά διαβρέχονται µε νερό ώστε αφ ενός µεν η αφαίρεση τους να γίνεται πιο εύκολα αφ ετέρου δε τα επίπεδα των αιρούµενων ινών αµιάντου να είναι όσο το δυνατόν χαµηλότερα. Η διαβροχή του αµίαντου γίνεται είτε µε ψεκασµό είτε µε άλλες τεχνικές όπως µε σύστηµα συριγγών σε σειρά. Η διαβροχή είναι ελεγχόµενη και περιορισµένη διότι το νερό αυτό περιέχει ίνες αµιάντου και θα πρέπει να το διαχειριστούµε ως απόβλητο. Τα αµιαντούχα υλικά τοποθετούνται σε πλαστικούς σάκους και εξέρχονται στον εξωτερικό χώρο µέσω της Μονάδος Απολύµανσης. Τοποθετούνται σε κλειστό container και µε την πλήρωση του µεταφέρονται µε ειδικές διαδικασίες στους χώρους προσωρινής αποθήκευσης ή στους χώρους τελικής διάθεσης. 2

3 Καθ όλη την διάρκεια των εργασιών διενεργούνται µετρήσεις του αέρος στον περιβάλλοντα του κλωβού χώρο για να διαπιστωθεί ότι δεν υπάρχει διαρροή ινών αµιάντου στην ατµόσφαιρα. Με την ολοκλήρωση των εργασιών αποξήλωσης του αµίαντου διενεργούνται µετρήσεις και µέσα στον κλωβό ώστε να εκδοθεί το πιστοποιητικό καθαρότητας του χώρου και να δοθεί εντολή αποµάκρυνσης του κλωβού. Το πλαστικό του κλωβού θεωρείται απόβλητο και αντιµετωπίζεται αντίστοιχα. Στο Θριάσιο Νοσοκοµείο η SUC Hellas ανέλαβε την αποµάκρυνση περίπου τ.µ. επίπεδων πλακών αµιαντοτσιµέντου χαµηλής περιεκτικότητας σε ίνες αµιάντου (10-15%). Οι πλάκες αυτές βρίσκονταν στην εξωτερική επιφάνεια του κτιρίου και στις πόρτες και τα παράθυρα. Παρά το γεγονός ότι οι πλάκες αµιαντοτσιµέντου εντάσσονταν στην κατηγορία των µη εύθρυπτων υλικών, εν τούτοις η αποµάκρυνση τους έγινε µε τις διαδικασίες που ακολουθούνται για τα εύθρυπτα υλικά. Σ αυτό συνετέλεσαν δύο παράγοντες. Κατά πρώτο λόγο οι εργασίες διενεργήθηκαν ενόσω το νοσοκοµείο βρισκόταν σε πλήρη λειτουργία και κατά δεύτερο λόγο η υπερβολική ευαισθησία που υπέδειξαν τόσο η διοίκηση όσο ιδιαίτερα οι συνδικαλιστικοί φορείς του νοσοκοµείου. Οι επίπεδες πλάκες αµιαντοτσιµέντου πάχους περίπου 6 mm βρίσκονταν περτσινωµένες σε αλουµινένιους οδηγούς στην εξωτερική τοιχοποιία του Νοσοκοµείου. Σύµφωνα µε την Τεχνική Περιγραφή εκτέλεσης του έργου, η οποία εγκρίθηκε τόσο από την Επιθεώρηση Εργασίας όσο και από την ιεύθυνση Περιβάλλοντος της Νοµαρχίας, µε την χρήση ενός µικρού τρυπανιού αποκόπτονταν η κεφαλή των περτσινιών µε αποτέλεσµα οι πλάκες να απελευθερώνονται και να αποµακρύνονται αυτούσιες. Με τον τρόπο αυτό δεν υπήρχε µηχανική διαταραχή των πλακών και ως εκ τούτου µη απελευθέρωση ινών αµιάντου στην ατµόσφαιρα. Ταυτόχρόνα τα περτσίνια ψεκάζονταν µε µείγµα Νερού-PVA µε αποτέλεσµα η διαφυγή ινών αµιάντου να είναι σχεδόν µηδενική. Κατά την εκτέλεση των εργασιών δηµιουργήθηκε πλαστικός κλωβός και τοποθετήθηκαν Μονάδες Αρνητικής Πίεσης και Μονάδα Απολύµανσης. Το πιο σηµαντικό και καθοριστικό στοιχείο του ελέγχου της αποτελεσµατικότητας της µεθόδου εργασιών είναι οι διενεργούµενες µετρήσεις του αέρος τόσο πλησίον του χώρου εργασιών όσο και στον περιβάλλοντα χώρο. Τα αποτελέσµατα των µετρήσεων της συγκέντρωσης ινών αµιάντου στην ατµόσφαιρα κατά την εκτέλεση των εργασιών συγκρινόµενα µε τις µετρήσεις πριν την έναρξη επιβεβαιώνουν την αποτελεσµατικότητα της µεθόδου. Στο Θριάσιο τις µετρήσεις είχε αναλάβει ο ΗΜΟΚΡΙΤΟΣ και διενεργούνταν σε καθηµερινή βάση. Όλες οι µετρήσεις κατέδειξαν ότι οι τιµές ήταν χαµηλότερες από τα επιτρεπτά όρια ακόµη και εντός του κλωβού όπου οι εργαζόµενοι είχαν πλήρη προστασία. Παρ όλα αυτά οι συνδικαλιστικοί φορείς του Νοσοκοµείου παρά τις συνεχείς ενηµερώσεις πριν την έναρξη των εργασιών και τα αποτελέσµατα των µετρήσεων του ηµόκριτου κατά την εκτέλεση των εργασιών, δηµιούργησαν πλείστα όσα προβλήµατα που άγγιξαν τα όρια της κακοπιστίας µε αποκορύφωµα την κατάθεση από πλευράς τους Ασφαλιστικών Μέτρων, τα οποία και απορρίφθηκαν από το ικαστήριο. Οι εργασίες ολοκληρώθηκαν τελικά, µε βάση την εγκεκριµένη Τεχνική Περιγραφή, µε πλήρη επιτυχία τα δε αµιαντούχα υλικά συσκευασµένα σε πλαστικό τοποθετήθηκαν σε ειδικά containers και απεστάλησαν στην Γερµανία για υγειονοµική ταφή. 3

4 Οι εργασίες ασφαλούς αποµάκρυνσης του αµίαντου διενεργούνται στην Ελλάδα µε τις ίδιες µεθόδους και προδιαγραφές που διενεργούνται σ όλες τις ανεπτυγµένες χώρες του κόσµου. Η πληµµελής και στρεβλή ενηµέρωση των εργαζοµένων και του κοινού σε συνδυασµό µε το κλίµα φοβίας που επέβαλαν τα µέσα ενηµέρωσης και κάποιοι «ειδικοί», συντελούν ώστε τις περισσότερες φορές να δηµιουργείται ένα κλίµα αµφισβήτησης, καχυποψίας και υπερβολικής αντίδρασης που απέχει πολύ από την πραγµατικότητα. Θεσσαλονίκη 11 Οκτωβρίου 2006 Χρήστος. Γανδάς Μηχανολόγος Μηχανικός Περιβαλλοντολόγος 4

5 ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ Α ( Φωτογραφίες από τις Εργασίες Ασφαλούς Αποµάκρυνσης του Αµίαντου από το Θριάσιο Νοσοκοµείο ) Φωτογραφία 1: Πλαστικός Κλωβός Φωτογραφία 2: Μονάδα Αρνητικής Πίεσης 5

6 Φωτογραφία 3: Μονάδα Απολύµανσης Φωτογραφία 4: Container Μεταφοράς Αποβλήτων 6