Medical Express. > Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Χρησικτησίας συνέπειες. ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΝΕΝΑΚΟΣ «Η παχυσαρκία είναι νόσος των πόλεων»

Transcript

1 Medical Express Έτος 18ο / Τεύχος 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 ΠΛΗΡΩΜΕΝΟ ΤΕΛΟΣ Ταχ. Γραφείο KEMΠA Αριθμός Άδειας 385/1989 (X+7) EKΔOTΩN EΦHMEPIΔEΣ ΠEPIOΔIKA ISSN Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΥ ΓΛΥΦΑΔΑ info@pitsilidis.gr > Θ. ΜΟΥΝΤΟΚΑΛΑΚΗΣ Χρησικτησίας συνέπειες > Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Ποιος είναι ο στόχος; > Θ. ΠΑΠΑΒΑΣΙΛΕΙΟΥ Μεγάλες προσδοκίες... > Κ. ΣΟΥΛΙΩΤΗΣ Η «χρηματοδοτική αταξία» του ΕΣΥ > Τ. ΦΑΡΜΑΚΩΜΕΝΟΣ Η «φούσκα» της δημοσιευμένης επιστήμης ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΝΕΝΑΚΟΣ «Η παχυσαρκία είναι νόσος των πόλεων» ΘΟΔΩΡΗΣ ΔΡΙΤΣΑΣ Το ΕΣΥ νοσεί βαρύτατα»

2 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:30 PM Page 3

3 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:30 PM Page 4 Συνδυασμός Υπεροχής Παρακαλούμε ανατρέξτε στην συντετμημένη Π. Χ. Π. που βρίσκεται στις τελευταίες σελίδες του παρόντος Under the license of DAIICHI SANKYO SEVI-MA01-April 2009 PFIZER HELLAS A.E. ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ Ν. ΨΥΧΙΚΟ ΤΗΛ.: Επιστημονικής Ενημέρωσης Παραγγελιών NEO

7 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:30 PM Page 8 44 Π Ε Ρ Ι Ε Χ Ο Μ Ε Ν Α 22 Medical Express ΙΔΙOΚΤΗΣΙΑ Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε., Αγ. Νικολάου 102, Γλυφάδα, τηλ.: , Fax: , info@pitsilidis.gr ΚΩΔΙΚΟΣ: 1985 ΣΧΕΤΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΙΑΤΡΙΚΗ Χρησικτησίας συνέπειες 10 EDITORIAL Ποιος είναι ο στόχος; 12 ΕΞΕΡΧΟΜΕΝΑ Μεγάλες προσδοκίες ΜΗΝΑΣ ΗΤΑΝ ΚΑΙ ΠΕΡΑΣΕ (Ο)ΟΣΑ μας πληγώνουν ΙΔΕΕΣ & ΣΚΕΨΕΙΣ Η «χρηματοδοτική αταξία» του ΕΣΥ 20 Η «τρομοκρατία» των εμβολιασμών ΕΠΙΚΑΙΡΟΤΗΤΑ 28 ΣΥΝΕΝΤΕΥΞH ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΜΕΝΕΝΑΚΟΣ «Η παχυσαρκία είναι νόσος των πόλεων» 32 ΘΟΔΩΡΗΣ ΔΡΙΤΣΑΣ «Το ΕΣΥ νοσεί βαρύτατα» 38 ΕΙΔΙΚΑ ΘΕΜΑΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟΦΡΑΚΤΙΚΗ ΠΝΕΥΜΟΝΟΠΑΘΕΙΑ Η «σιωπηλή» και «ύπουλη» ασθένεια 44 Θεραπεία μίας δόσης μικροσφαιριδίων αζιθρομυκίνης 48 ΣΚΛΗΡΥΝΣΗ ΚΑΤΑ ΠΛΑΚΑΣ / Νέα, αποτελεσματική θεραπεία 50 ΣΥΝΤΟΜΗ ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ 52 ΕΚΔOΤΗΣ Mιχάλης Πιτσιλίδης, Λ. Πορφύρα 11, Bούλα ΓΕΝΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Nινέττα Βατικιώτη ΔIEYΘYΝΤΗΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ Θεόδουλος Παπαβασιλείου ΕΠΙΣΤΗΜOΝΙΚH ΔIEYΘYΝΣΗ Κωνσταντίνος Σπίγγος Μιχάλης Πιτσιλίδης OΙΚONOMΙΚΗ ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ Γιώργος Παναγόπουλος ART DIRECTOR Βιργινία Κάππα ΔΗΜΟΣΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΟΜΑΔΑ Θεόδουλος Παπαβασιλείου, Νεκταρία Καρακώστα, Έλενα Κιουρκτσή ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ Σπύρος Τζωρτζίνης ΥΠΟΔΟΧΗ ΔΙΑΦΗΜΙΣΗΣ Σοφία Κολοβού ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ Όλγα Κοσσυβάκη ΛΟΓΙΣΤΗΡΙΟ Σταμάτης Κωνσταντάτος ΔΙΕΚΠΕΡΑΙΩΣΗ Μιχάλης Αιγινίτης Ανυπόγραφα άρθρα: Copyright Medicart SA Αποκλειστικά δικαιώματα για την Ελλάδα Μ. ΠΙΤΣΙΛΙΔΗΣ Α.Ε. ΦΑΡΜΑΚΟΛΟΓΙΟ Η «φούσκα» της δημοσιευμένης επιστήμης 71 8 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

9 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:30 PM Page 10 Σ Χ Ε Τ Ι Κ Α Μ Ε Τ Η Ν Ι Α Τ Ρ Ι Κ Η Χρησικτησίας συνέπειες Με την ανάληψη των καθηκόντων της, η νέα ηγεσία του Υπουργείου Υγείας όρισε ως προτεραιότητες τη ρύθμιση των χρεών των νοσοκομείων, την αλλαγή του συστήματος προμηθειών των νοσοκομείων, τις προσλήψεις προσωπικού για τα νοσοκομεία και τον περιορισμό της φαρμακευτικής δαπάνης ιδίως των νοσοκομείων. Το ότι και οι τέσσερις προτεραιότητες αναφέρονται στα νοσοκομεία δεν πρέπει να μας ξενίζει. Κάθε δημόσιο σύστημα υγείας έχει δυο σκέλη: το σκέλος της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, που εξασφαλίζει αρχική, συνεχή και συντονισμένη φροντίδα υγείας για όλα τα μέλη και τις οικογένειες της κοινότηταςα και το σκέλος της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας που παρέχεται μέσα στα νοσοκομεία. Στη χώρα μας, το ΕΣΥ είχε την ατυχία να γεννηθεί με ένα μόνο σκέλος, το σκέλος της δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας. Η εκ γενετής αυτή ανωμαλία, που θυμίζει τη φωκομελία των παιδιών της θαλιδομίδης, ήταν αναπόφευκτη, αφού η γέννηση του ΕΣΥ προηγήθηκε κατά επτά χρόνια της «παραγωγής» γενικών γιατρών -των γιατρών πρωτοβάθμιας φροντίδας κάθε δημόσιου συστήματος υγείας. Την τελευταία δεκαετία, κάποιες σποραδικές προσπάθειες νομοθετικής κάλυψης του κενού υπήρξαν ατελέσφορες, με αποτέλεσμα την παγίωση ενός ελλειμματικού ΕΣΥ χωρίς σημεία πρώτης επαφής των χρηστών με το σύστημα. Η χαώδης κατάσταση στα τμήματα επειγόντων περιστατικών κατά τις εφημερίες και τα μόνιμα παράπονα για τις μακρές αναμονές στα εξωτερικά ιατρεία των νοσοκομείων περιλαμβάνονται στις Απο τον Θ. Μουντοκαλάκη, Ομότιμο Καθηγητή Παθολογίας του Πανεπιστημίου Αθηνών συνέπειες της αποτυχίας αυτών των προσπαθειών. Η σοβαρότητα του προβλήματος αναδείχθηκε, άλλωστε, σε όλη της την έκταση όταν χρειάστηκαν γιατροί και χώροι εξέτασης και εμβολιασμών κατά την πρόσφατη πανδημία της νέας γρίπης. Σήμερα, στις προγραμματικές δηλώσεις της νέας Κυβέρνησης περιλαμβάνεται και η «σύσταση μονάδων πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, με τη θέσπιση οικογενειακού γιατρού και παιδιάτρου που θα επιλέγεται ελεύθερα από τις οικογένειες σε κάθε γειτονιά, σε κάθε Δήμο». Μυστήριο, όμως, καλύπτει την ιατρική ειδικότητα που θα έχει αυτός ο «οικογενειακός γιατρός». Σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα, θα έπρεπε να έχει την ειδικότητα της Γενικής Ιατρικής. Ωστόσο, 23 χρόνια μετά την έναρξη της «παραγωγής» γενικών γιατρών, το ποσοστό των γενικών γιατρών στο σύνολο των γιατρών της χώρας μας είναι μόλις 1,8% όταν οι γενικοί γιατροί στην Πορτογαλία αντιπροσωπεύουν το 31%, στην Ιταλία το 34%, στην Αγγλία το 46% και στην Αυστρία το 50% του ιατρικού δυναμικού. Πέραν, όμως, του ποσοτικού ελλείμματος, την αξιοποίηση των Ελλήνων γενικών γιατρών δυσχεραίνει και η απαξίωση του έργου τους, για την οποία ευθύνονται εξ ίσου η πολιτεία, οι ιατρικές σχολές και τα μέσα μαζικής ενημέρωσης. Χαρακτηριστικό είναι το γεγονός ότι οι κάτοικοι της περιφέρειας διαμαρτύρονται κάθε τόσο όχι για το μικρό αριθμό των υπηρετούντων γενικών γιατρών, αλλά για την καθυστέρηση της πλήρωσης της θέσης του παθολόγου, του καρδιολόγου, του πνευμονολόγου, ή του ορθοπεδικού του κέντρου υγείας της περιοχής. Όσο για τα μεγάλα αστικά κέντρα, εκεί η πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας παρέχεται κατά 70% περίπου από το ΙΚΑ, που επειδή δεν ανήκει στην αρμοδιότητα του υπουργού υγείας είναι οργανωτικά ανεξάρτητο από το ΕΣΥ. Χρησικτησία είναι ο νομικός όρος για την «απόκτηση της κυριότητας ξένου κινητού ή ακίνητου πράγματος με μακροχρόνια νομή». Με το να αναβάλλεται εις το διηνεκές η οργάνωση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στη χώρα μας, ο χώρος της που δικαιωματικά ανήκει στους γενικούς γιατρούς έχει καταπατηθεί, προϊόντος του χρόνου, από γιατρούς άλλων ειδικοτήτων. Όλοι αυτοί είναι φυσικό να μη θέλουν να εγκαταλείψουν το πεδίο του οποίου, από πολλά χρόνια, τους έχει παραχωρηθεί η νομή. Έτσι, το πρόβλημα της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας στη χώρα μας έχει γίνει τόσο πολύπλοκο, ώστε οι διαδοχικοί υπουργοί υγείας να παραιτούνται τελικά από την προσπάθεια επίλυσής του. Το θέμα, όμως, είναι ότι όσο καθυστερεί η ανάληψη ευθύνης για τη αντιμετώπισή του, τόσο απομακρύνεται η ελπίδα να πάψει, επί τέλους, κάποια μέρα το ΕΣΥ να αποτελεί ένα αρκτικόλεξο χωρίς περιεχόμενο. 10 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

11 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 12 E D I T O R I A L Ποιος είναι ο στόχος; Το Υπουργείο Υγείας είναι ένα πολύ ιδιόμορφο κέντρο εξουσίας. Ο πολύς κόσμος πιστεύει, ότι είναι αρμόδιο για ό,τι συμβαίνει στην υγεία ενώ, στην πραγματικότητα, οι αρμοδιότητές του περιορίζονται στα νοσοκομεία και το ΕΚΑΒ. Υπό την έννοια αυτή, το υπουργείο δεν διαχειρίζεται θέματα υγείας, αλλά ασθένειας κι αυτό είναι κάτι πολύ πιο ουσιαστικό από μια απλή εννοιολογική εμμονή του γράφοντος. Π.χ. ακόμα και τα θέματα πρόληψης αντιμετωπίζονται ως υποχρεωτικώς ιατρικές πράξεις (συχνά τσεκάπ και σωρεία ειδικών εξετάσεων) ενώ οι διοικητικές υπηρεσίες (π.χ. ΕΟΦ) αντιμετωπίζουν ένα απλό συμπλήρωμα βιταμίνης C, περίπου ως ενδοφλέβιο ογκολογικό σκεύασμα. Το παραπάνω πλαίσιο οριοθετεί, με πολλούς τρόπους, τον τρόπο σκέψης, ο οποίος σχεδόν εξαντλείται στην «ανάγκη» δημιουργίας και εξοπλισμού όλο και περισσότερων και μεγαλύτερων νοσοκομείων, σε βάρος της πρωτοβάθμιας φροντίδας, η οποία είναι ανύπαρκτη. Εξαιτίας της έλλειψης πρωτοβάθμιας φροντίδας, ο κόσμος πολιορκεί τα νοσοκομεία κι αυτό εκλαμβάνεται ως ανάγκη περισσότερου προσωπικού, περισσότερων νοσοκομείων, αφθονίας ασθενοφόρων κοκ. Ιδανικά, η Ελλάδα θα έπρεπε να μετατραπεί σε μια απέραντη θεραπευτική κοινότητα, όπου μόνο δυο κατηγορίες ανθρώπων υπάρχουν, οι ασθενείς και οι φροντιστές τους. Η νοσοκομειοκεντρική λογική είναι τόσο ισχυρά κρατούσα, ώστε ακόμα και οι απολύτως απαραίτητες μεταρρυθμίσεις να φαίνονται περίπου ως επανάσταση. Όλοι γνωρίζουν ότι, η λειτουργία πλήρους συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας π.χ. από το ΙΚΑ Μιχάλης Πιτσιλίδης pitsilidis@gmail.com είναι πολύ ακριβή, ταλαιπωρεί αφάνταστα εκατομμύρια ανθρώπους και στερεί από το ΕΣΥ τη δυνατότητα να μετεξελιχθεί σε ένα πλήρες Σύστημα, με παροχές πρωτοβάθμιας φροντίδας, που θα ανακουφίσουν και τη δευτεροβάθμια από τα κύματα «ασθενών» που την κατακλύζουν και την Οι πιθανότητες να πετύχει η κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου είναι πολύ λίγεςανεξάρτητα από τη θέληση ή τις ικανότητές της. αποδιοργανώνουν χωρίς λόγο. Το ΙΚΑ θα έπρεπε να λειτουργεί αποκλειστικά ως αγοραστής υπηρεσιών, τόσο από το ΕΣΥ, όσο και από τον ιδιωτικό τομέα, επιτυγχάνοντας μεγάλες οικονομίες κλίμακας και άριστη εξυπηρέτηση των ασφαλισμένων του. Αυτό, όμως, δεν γίνεται, γιατί το ΙΚΑ είναι ένα μικρό κράτος στα χέρια του εκάστοτε υπουργού Εργασίας και του στελεχιακού δυναμικού του ιδρύματος. Έτσι και το ΙΚΑ είναι αναποτελεσματικό και γεμάτο κλέφτες και το ΕΣΥ στερείται πόρων. Χάος και σπατάλες χωρίς, ταυτόχρονα, ευχαριστημένους τους πολίτες-πελάτες. Το ίδιο συμβαίνει με δεκάδες άλλα ταμεία και ταμειάκια, που το καθένα λειτουργεί επιβάλλοντας το μακρύ του και το κοντό του, με κορυφαίους της ορχήστρας και βασιλείς (ποιους άλλους;) τους ασφαλισμένους του δημοσίου και των «ευγενών» ταμείων. Μια απλή ματιά στους αριθμούς, δείχνει ότι, η κατά κεφαλή δαπάνη στην κατηγορία αυτή των αναξιοπαθούντων, είναι τρεις και τέσσερις φορές μεγαλύτερη από αυτή των ασφαλισμένων του ΙΚΑ. Ποιος να το περίμενε ότι, οι δημόσιοι υπάλληλοι θα αποδεικνύονταν τόσο ευπαθείς και φιλάσθενοι! Είναι πολύ νωρίς ακόμα για τη σημερινή ηγεσία του Υπουργείου Υγείας. Οι πιθανότητες να πετύχει η κ. Μ. Ξενογιαννακοπούλου είναι πολύ λίγες-ανεξάρτητα από τη θέληση ή τις ικανότητές της. Πάνω απ όλα χρειάζεται τρία πράγματα: Σαφείς προτεραιότητες, υψηλή πολιτική στήριξη και κατάλληλους συνεργάτες. Και ως προς τα τρία, εκτιμήσεις δεν μπορούν να γίνουν. Αλλά, τα πολύ πολύ πρώιμα σημάδια είναι, μάλλον, αρνητικά. Θα δούμε 12 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

13 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 14 E Ξ Ε Ρ Χ Ο Μ Ε Ν Α Μεγάλες προσδοκίες... Βρισκόμαστε σε μια συνεχή αναζήτηση του καταλληλότερου αρχηγού, προέδρου, γραμματέα, πρωθυπουργού κ.ο.κ.. Τα τελευταία χρόνια, με το που τελειώνει μία εκλογική αναμέτρηση, ξεκινά αμέσως μία άλλη και αμέσως μετά μία άλλη και μία άλλη...ψήφο στην ψήφο και ξεχαστήκαμε...ξεχάσαμε ότι τα γεγονότα τρέχουν, ότι τα προβλήματα αυξάνονται, ότι έχουμε κάποιο «ρόλο» να εκτελέσουμε και επιμένουμε να συνεχίζουμε ένα μονότονο μονόλογο, που θεωρητικά έχει λύσεις για τα πάντα, αλλά πρακτικά, διαδραματίζεται σε ένα άδειο θέατρο... Η Νέα Δημοκρατία, «σπατάλησε» το χρόνο διακυβέρνησής της, παίζοντας μια αποτυχημένη version του Ηρακλή Πουαρό, αναζητώντας συνεχώς τον ένοχο, ο οποίος ήταν πάντα...το κυβερνητικό στέλεχος της διπλανής πόρτας! Περνώντας από εξεταστική σε εξεταστική, καταλήγει μετεξεταστέα και αρχίζει ένα καινούριο reality show, που έχει ως στόχο την ανάδειξη του νέου αρχηγού. Ο υποψήφιος που θα κερδίσει και θα είναι ο «Next top Chief», πρέπει να περάσει με επιτυχία από τις διαδικασίες του ανοίγματος προς τα αριστερά, του ανοίγματος προς το κέντρο, του ανοίγματος προς τα δεξιά και γενικά των πάσης φύσεως ανοιγμάτων, για να μπορέσει να ικανοποιήσει τις προσδοκίες της βάσης, η οποία θέλει ο «πρόεδρος λάστιχο», να μπορέσει να ξανακάνει τη Νέα Δημοκρατία κόμμα εξ(ω)-ουσίας. Λίγο τα παραπάνω, λίγο το ότι παρακάτω δεν πάει, οι Έλληνες πολίτες στήριξαν από την αρχή, όλες τις προσδοκίες τους στο ΠΑΣΟΚ. Ακόμη και το 70% των ψηφοφόρων της Νέας Δημοκρατίας, είδε θετικά τη νέα κυβέρνηση, μία εβδομάδα μετά την ανάληψη Του Θεόδουλου Παπαβασιλείου των καθηκόντων της. Έτσι, όλοι περιμένουν από τον «Γιωργάκη», που εν μία νυκτί έγινε ο «Γιώργος της νέας αρχής», να διορθώσει τα της Παιδείας, τα της Υγείας, τα της Οικονομίας, τα των μεταναστών, τα των υδραυλικών, τα των λιμενικών, τα των αρτοπωλών, τα των χρεών και τα λοιπά και τα λοιπά...η μετατροπή, όμως, των μεγάλων προσδοκιών, σε μεγάλες πράξεις, απαιτούν και μεγάλο χρόνο και μεγάλο κομπόδεμα! Ο χρόνος είναι διαθέσιμος, μέχρι να ξεκαθαρίσουν τα πράγματα στην αντιπολίτευση και να εξαντληθούν οι παρατάσεις, που θα δίνει ο κόσμος στο «στοίχημα των 100 ημερών». Το κομπόδεμα, πάλι, μετατρέπεται σε απλό...κόμπο που πνίγει το οικονομικό επιτελείο της νέας κυβέρνησης. Το έλλειμμα μεγαλώνει μέρα με τη μέρα σαν μωρό, βγάζει...δοντάκια και κλαίει ασταμάτητα στην θέα των «ξένων», που έρχονται να το επιτηρήσουν, όσο οι γονείς του θα ψάχνουν να βρουν χρήματα για να του εξασφαλίσουν το μέλλον... Όταν τα χρόνια προβλήματα συνδυαστούν με δύσκολες οικονομικές συγκυρίες, δεν μένουν περιθώρια για στοιχήματα των 100 ή 200 ημερών. Και, κακά τα ψέματα, κανείς δεν είναι τόσο αφελής να πιστεύει ότι, μπορούμε να γίνουμε μία άλλη χώρα μέσα σε λίγους μήνες ή λίγα χρόνια. Αυτό που θέλουν όλοι, είναι ένα «σημάδι» ότι κάτι γίνεται, κάτι αλλάζει, κάτι προχωρά, επιτέλους, μπροστά...με βάση τα δεδομένα, τις συγκυρίες και την «προϊστορία» των προβλημάτων της Ελλάδας, αυτό το «κάτι αλλάζει», μπορεί να θεωρηθεί το θαύμα, που προσδοκούν όλοι...για την ώρα, κυριαρχεί η εικόνα μιας θετικής...θολούρας, που θέτει τις προσδοκίες σε αναμονή. Ελπίζουμε και ευχόμαστε να μην μεταφερθούν από την αναμονή στον...πάγο!

15 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 16 Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε Η ΝΕΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΟΡΓΑΝΙΣΜΟΥ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΣΥΝΕΡΓΑΣΙΑΣ ΚΑΙ ΑΝΑΠΤΥΞΗΣ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΜΕΑ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ (Ο)ΟΣΑ μας πληγώνουν... «Με την πρώτη ματιά, το Εθνικό Σύστημα Υγείας μοιάζει σχετικά αποδοτικό συγκρινόμενο με εκείνα άλλων χωρών», διαβάζει κανείς σε μια από τις πρώτες παραγράφους της πρόσφατης έκθεσης του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), για την υγεία στην Ελλάδα. Όσο κι αν μια τέτοια φράση μοιάζει το λιγότερο- υπεραισιόδοξη για πολλούς κρίνεται ακόμη κι ως ειρωνική- τα στοιχεία δείχνουν πως, το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα βρίσκεται πάνω από το μέσο όρο των χωρών του ΟΟΣΑ, αγγίζοντας τα 79,6 χρόνια, η παιδική θνησιμότητα βρίσκεται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα (χαμηλότερα κι από την Αυστραλία, τον Καναδά και την Αγγλία) και η κατάσταση της υγείας των Ελλήνων πολιτών είναι, γενικά, καλή. Κι όμως... Αν η χώρα μας διέθετε ένα σύστημα υγείας εφάμιλλο με εκείνα προηγμένων χωρών, όπως η Σουηδία και η Γερμανία, οι Έλληνες που γεννήθηκαν το 2006, θα μπορούσαν να κερδίσουν έως και τρία χρόνια ζωής, ζώντας έως τα 83 τους χρόνια! Φυσικά, τα καλά του ΕΣΥ σταματούν εδώ. Η δεύτερη -και πιο προσεκτική- ματιά στο Εθνικό Σύστημα Υγείας, αναδεικνύει τους Έλληνες θλιβερούς πρωταθλητές στη δυσαρέσκεια, για τις υπηρεσίες υγείας που λαμβάνουν και όχι άδικα. Ανισότητες στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας, αναποτελεσματικότητα του συστήματος, παντελής σχεδόν έλλειψη δημόσιας πρωτοβάθμιας περίθαλψης, σε συνδυασμό με την επικείμενη αύξηση της ζήτησης στις υπηρεσίες υγείας και την εκτόξευση του κόστους, συνθέτουν ένα μάλλον απαισιόδοξο σκηνικό, που έρχεται να ταυτιστεί με τη «μαύρη εικόνα», που επικαλείται η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας. Η έκθεση που συνέταξε ο επίκουρος καθηγητής Κοινωνιολογίας και Πολιτικής Υγείας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο, κ. Μπάμπης Οικονόμου, σε συνεργασία με τον υπεύθυνο του διεθνούς οργανισμού για τη χώρα μας κ. Claude Giorgio, θίγει όλα τα προβλήματα και τα «κακώς κείμενα» του ΕΣΥ. Σύμφωνα με αυτήν, οι πρώτοι που έχουν απαξιώσει το σύστημα υγείας είναι οι ίδιοι οι χρήστες του, οι Έλληνες πολίτες, που βλέπουν καθημερινά πως... «πάσχει». Αυτό είναι εμφανές από τις δυσθεώρητες δαπάνες που καλούνται να καταβάλλουν τα ελληνικά νοικοκυριά για την υγεία, τη στιγμή που η δημόσια δαπάνη, με όρους ποσοστού επί του ΑΕΠ, είναι χαμηλότερη σε σύγκριση με τις περισσότερες χώρες του ΟΟΣΑ η Ελλάδα «φιγουράρει» λίγο πριν το τέλος της κατάταξης, όπου βρίσκει κανείς το Μεξικό, την Κορέα, την Τουρκία και τη Σλοβακία. Οι δημόσιες 16 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

16 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 17 δαπάνες υγείας κυμαίνονται σήμερα στο 5,6% του ΑΕΠ, με ήδη διατυπωμένη τη δέσμευση από την κυβέρνηση για αύξηση τους κατά 1%. Ο...«δωρεάν» μύθος! Την ώρα που ένας στους πέντε Έλληνες ζει κάτω από το όριο της φτώχειας, αποδεικνύεται ότι, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας, δεν συνιστούν δαπάνες «πολυτελείας» των εύρωστων οικονομικών νοικοκυριών, αλλά «γονατίζουν» τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα, κυρίως δε, των αγροτικών περιοχών. Εκεί, η περιορισμένη ανάπτυξη της δημόσιας υγείας, εξωθεί τους πολίτες στην επιλογή κάποιου ιδιώτη, προκειμένου να αποφύγουν ατελείωτες λίστες αναμονής ή/και μετακινήσεις. Σύμφωνα με τα στοιχεία που συγκέντρωσε η έκθεση, πάνω από το 38% της συνολικής δαπάνης για την υγεία το 2006, αφορούσε χρήματα που δεν βγήκαν, ούτε από τον «κρατικό κορβανά», ούτε από τα ταμεία των ασφαλιστικών φορέων, αλλά από τα «πορτοφόλια» των ιδιωτών. Ποσοστό 2,4% των ελληνικών νοικοκυριών ξοδεύουν πάνω από το 40% του διαθέσιμου εισοδήματός τους, για να τύχουν καλύτερων (;)- υπηρεσιών υγείας, απευθυνόμενοι στον ιδιωτικό τομέα. Η έλλειψη νοσοκομειακών υποδομών σε πολλές περιπτώσεις, η κακή Οι πρώτοι που έχουν απαξιώσει το σύστημα υγείας είναι οι ίδιοι οι χρήστες του, οι Έλληνες πολίτες, που βλέπουν καθημερινά πως... «πάσχει». ξενοδοχειακή υποδομή και σίτιση, αλλά και οι τεράστιες λίστες αναμονής για συγκεκριμένες ειδικότητες, εξωθούν τους πολίτες στην ιδιωτική περίθαλψη. Ενδεικτικό είναι ότι, το 64% του συνόλου των χειρουργικών πράξεων πραγματοποιούνται σε ιδιωτικά νοσοκομεία. Ανύπαρκτα στατιστικά Πώς, αλήθεια, μπορείς να θεραπεύσεις μια κατάσταση, όταν δεν μπορείς να αντιληφθείς, να συλλάβεις την πραγματική της διάσταση και εικόνα; Η έλλειψη στατιστικών στοιχείων, το τεράστιο «κενό» τεκμηρίωσης, αναγκάζει όσους προσπαθούν να κατανοήσουν τον τρόπο λειτουργίας του συστήματος και να βγάλουν κάποια συμπεράσματα, στο να καταφεύγουν σε ανεπίσημες μελέτες και στοιχεία. Με τον τρόπο αυτό, η «θεραπεία» των προβλημάτων, γίνεται ακόμη πιο δύσκολη, σύμφωνα με τα στοιχεία τη έκθεσης, αλλά και σύμφωνα με...την κοινή λογική! Είναι σαν να προσπαθείς να βάλεις έναν ασθενή στο χειρουργείο, χωρίς προηγουμένως να τον έχεις ρωτήσει πού πονάει αλλά και έλλειψη προσωπικού Παρόλο που η αναλογία γιατρών και οδοντιάτρων στην Ελλάδα, ανά Οι βασικές προτάσεις του ΟΟΣΑ συγχώνευση όλων των αρμοδιοτήτων σε σχέση με την υγεία σε ένα υπουργείο συγχώνευση όλων των ασφαλιστικών ταμείων σε έναν φορέα, ώστε η ιατρική κάλυψη να είναι καθολική και ενιαία για όλους τους πολίτες διαχείριση της ιατρικής δημογραφίας, σύμφωνα με τις παρούσες και τις μελλοντικές ανάγκες, με αύξηση του αριθμού των νοσηλευτών και αύξηση του ποσοστού των γενικών ιατρών. Αποφυγή της εξειδίκευσης περισσότερων γιατρών, από όσους έχει πραγματικά ανάγκη ή «αντέχει» το σύστημα βελτίωση της συλλογής και διαχείρισης των ιατρικών στατιστικών. Δημιουργία ενός συμβουλευτικού σώματος για τις υπηρεσίες υγείας και τις ιατρικές πρακτικές κατά τα πρότυπα του βρετανικού NICE, που θα εντοπίζει ποιες είναι οι κατάλληλες κινήσεις για τη διόρθωση των αδυναμιών που παρουσιάζει το σύστημα υγείας περισσότερη προσπάθεια στον τομέα της πρόληψης και πρωτοβουλίες με στόχο την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής των πολιτών. καλύτερη επιτήρηση και έλεγχος, ώστε να περιοριστεί το φαινόμενο των ανεπίσημων πληρωμών («φακελάκια») εξορθολογισμός του συστήματος προμηθειών και εξασφάλιση της διαφάνειας επαγγελματικό management για τα νοσοκομεία και επέκταση της διοικητικής αυτοτέλειάς τους προώθηση των γενοσήμων φαρμάκων σε μια προσπάθεια περιστολής της φαρμακευτικής δαπάνης. Ενθάρρυνση των γιατρών να συνταγογραφούν στη βάση των ενεργών συστατικών και όχι των brands. βελτίωση της πληροφόρησης και της παιδείας του κοινού, προκειμένου να μειωθεί η ζήτηση και η αλόγιστη συνταγογράφηση αντιβιοτικών. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 180 / MEDICAL EXPRESS / 17

17 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 18 Μ Η Ν Α Σ Η Τ Α Ν & Π Ε Ρ Α Σ Ε κατοίκους εξακολουθεί να είναι από τις υψηλότερες μεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ, η χώρα μας υπολείπεται σημαντικά σε νοσηλευτικό προσωπικό. Σύμφωνα με την έκθεση, από το σύστημα υγείας λείπουν περίπου νοσηλευτές (σύμφωνα με άλλες εκτιμήσεις το ΕΣΥ έχει ανάγκη από νοσηλευτές). Όταν στους κατοίκους στις άλλες ευρωπαϊκές χώρες του ΟΟΣΑ, αναλογούν κατά μέσο όρο περίπου 9 νοσηλευτές, στην Ελλάδα η αναλογία είναι 1.000:3! Όπως μάλιστα χαρακτηριστικά αναφέρεται στην έκθεση, ακόμη κι αν αυτό το κενό των θέσεων καλυφθεί, η χώρα μας θα βρίσκεται και πάλι σχεδόν στο μισό του μέσου όρου των υπολοίπων χωρών του ΟΟΣΑ. Ένα ακόμη μειονέκτημα του ΕΣΥ είναι ότι, διαθέτει πάρα πολλούς ειδικευμένους και λίγους γενικούς ιατρούς, η ύπαρξη των δεύτερων, κρίνεται απαραίτητη και πολύ σημαντική, για την καλύτερη απόδοση ενός Εθνικού Συστήματος Υγείας κυρίως στον τομέα της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Αρμοδιότητες «σκόρπιες» στα υπουργεία Από τον Άννα στον Καϊάφα. Ή για να το πούμε καλύτερα από τη Μαριλίζα στον Παπακωνσταντίνου, κι από εκεί στο Λοβέρδο και ξανά στην Ξενογιαννακοπούλου και το «γαϊτανάκι» καλά κρατεί. Η έκθεση κρίνει πολύ αρνητικά την πολυδιάσπαση των αρμοδιοτήτων, που έχουν να κάνουν με το χώρο της υγείας. Άλλο υπουργείο είναι υπεύθυνο για το σχεδιασμό και την υλοποίηση της πολιτικής της υγείας (ΥΥΚΑ), δύο υπουργεία συναποφασίζουν για τα ασφαλιστικά ταμεία και τις συντάξεις (Υγείας και Εργασίας), την ώρα που στο θέμα των εισφορών παρεμβαίνει και το υπουργείο Οικονομίας. Το ίδιο υπουργείο σχετίζεται και με τη διαχείριση του ελλείμματος του ΕΣΥ, τη στιγμή που το Παιδείας καθορίζει τον αριθμό των εισακτέων στις ιατρικές σχολές και το Ανάπτυξης διαμορφώνει τις τιμές των φαρμάκων. Χαρακτηριστικό είναι ότι, μέσα σε αυτό το κλίμα του...κατακερματισμού, η νέα ηγεσία του υπουργείου Υγείας δεσμεύθηκε για ρύθμιση του χρέους των νοσοκομείων «σε πλήρη συνεργασία με τον Υπουργό Οικονομικών τον κ. Γιώργο Παπακωνσταντίνου» και ανάπτυξη της Π.Φ.Υ. «σε συνεργασία και με το Υπουργείο Εργασίας, όσον αφορά τις υπηρεσίες που δίνονται και από τα Ασφαλιστικά Ταμεία (...) Έχουμε συνεργασία και με το Υπουργείο Εργασίας, όσον αφορά το θέμα των Ταμείων. Αλλά, και με το Υπουργείο Σε γενικές γραμμές, η μη αξιοποίηση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων του ΕΣΥ, οδηγεί στην υποβάθμισή του, συνεχώς, μέρα με την ημέρα, χρόνο με το χρόνο. Οικονομίας και την κα Κατσέλη, καθώς είναι ένα θέμα που αφορά και τα τρία Υπουργεία, για να δούμε πώς θα μπορέσουμε πολύ γρήγορα να καθιερώσουμε λίστα φαρμάκων με ευρωπαϊκές προδιαγραφές»... Το «αγκάθι» της μηχανογράφησης Η απουσία ενός συστήματος μηχανογράφησης, ενός μηχανισμού επίβλεψης ή/ και αξιολόγησης των γιατρών και η έλλειψη ηλεκτρονικής συνταγογράφησης δεν επιτρέπουν τη διεξαγωγή ελέγχων και αφήνουν πολύ έδαφος για παρανομίες και αδιαφάνεια, με αποτέλεσμα τη δημιουργία των υπέρογκων χρεών. Κάθε πέρσι και καλύτερα... Εκτός από ελεγκτικούς μηχανισμούς, το ΕΣΥ στερείται και αποτελεσματικής διοίκησης. Η προσπάθεια του επαγγελματικού management που ξεκίνησε το 2001, δεν κράτησε πολύ. Η έκθεση του ΟΟΣΑ θίγει το ζήτημα του διορισμού των διοικητών των νοσοκομείων στη βάση πολιτικών κριτηρίων. Σε γενικές γραμμές, η μη αξιοποίηση των ανθρώπινων και οικονομικών πόρων του ΕΣΥ, οδηγεί στην υποβάθμισή του, συνεχώς, μέρα με την ημέρα, χρόνο με το χρόνο. Οι αριθμοί δίνουν ανάγλυφα την εικόνα: από την τρίτη θέση μεταξύ 30 χωρών του ΟΟΣΑ το 1990, με βάση την κατά κεφαλήν δαπάνη υγείας, το 2006 το ΕΣΥ «έπεσε» στη 12η θέση, ενώ στην κατάταξη με κριτήριο το ανθρώπινο δυναμικό «καταποντίστηκε» από την 5η στην 18η θέση. Κι όλα αυτά, την ώρα που το ελληνικό σύστημα αναμένεται να δεχθεί μεγάλες πιέσεις στη ζήτηση ιατρικών υπηρεσιών, λόγω της γήρανσης του πληθυσμού, που θα είναι εντονότερη στην Ελλάδα, συγκριτικά με τις υπόλοιπες χώρες του ΟΟΣΑ. «Η εγγύηση της καθολικής πρόσβασης του πληθυσμού στη φροντίδα υγείας, κρατώντας ταυτόχρονα υπό έλεγχο την κρατική δαπάνη, είναι η μεγαλύτερη πρόκληση για τα χρόνια που έρχονται», τονίζει η έκθεση. Προτάσεις Η έκθεση καταλήγει σε μια πρόταση αναμόρφωσης, που αφορά τέσσερις βασικούς τομείς: στην αναθεώρηση του πολυδιασπασμένου συστήματος υγείας και τη συγκέντρωση όλων των εξουσιών υπό την «ομπρέλα» ενός και μόνο υπουργείου, στην ενίσχυση της ποιότητας της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας (με αλλαγές στον τρόπο αμοιβής των γιατρών που είναι συμβεβλημένοι με τα ασφαλιστικά ταμεία), στον εκσυγχρονισμό της διοίκησης και της χρηματοδότησης των νοσοκομείων, στην ενίσχυση του ελέγχου της φαρμακευτικής δαπάνης. Σε κάθε περίπτωση, το βασικό αίτημα είναι το ίδιο: ποιότητα και φροντίδα. 18 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

19 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 20 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Η ΑΝΤΑΠΟΔΟΤΙΚΟΤΗΤΑ ΤΩΝ ΔΑΠΑΝΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ Η «χρηματοδοτική αταξία» Κυριάκος Σουλιώτης Δρ. Πολιτικής και Οικονομικών της Υγείας, Λέκτορας Σχολής Κοινωνικών Επιστημών Πανεπιστημίου Πελοποννήσου Αναμφίβολα, ο τομέας της υγείας περιλαμβάνεται στις περιοχές εκείνες των δημόσιων πολιτικών, που θα χρειαστούν άμεσες και εκτεταμένες παρεμβάσεις, καθώς, τα τελευταία χρόνια συνδέεται με τη διαμόρφωση δυσβάσταχτων χρεών, την απουσία ελέγχων, την ολοένα και μεγαλύτερη επιβάρυνση των νοικοκυριών, τη χαμηλή ικανοποίηση των πολιτών. Αυτό το σκηνικό επιβαρύνεται διαρκώς, από την αρνητική συγκυρία ενός δημοσιοοικονομικού ελλείμματος που υπερβαίνει, απ ότι φαίνεται, το 10% του ΑΕΠ, την ίδια στιγμή που το έλλειμμα των κλάδων υγείας των ασφαλιστικών ταμείων υπολογίζεται ότι, ξεπερνά τα 3 δισ. ευρώ και οι οφειλές των νοσοκομείων του ΕΣΥ στους προμηθευτές τους τα 6 δισ. ευρώ. Η πραγματικότητα αυτή «υποδεικνύει» με σαφήνεια την αναγκαιότητα για λήψη μέτρων εξορθολογισμού της οικονομικής λειτουργίας του συστήματος υγείας και ελέγχου των δημόσιων δαπανών για την υγεία, ωστόσο, αυτό δεν θα πρέπει σε καμία περίπτωση να προκαλέσει περαιτέρω επιβάρυνση των νοικοκυριών. Το σταθερό πλέον ποσοστό της ιδιωτικής δαπάνης υγείας στην Ελλάδα στα επίπεδα του 40% της συνολικής δαπάνης υγείας είναι υψηλό, ιδιαίτερα εάν λάβουμε υπόψη μας την αγοραστική δύναμη των μισθών σε σχέση με τις υπόλοιπες ευρωπαϊκές χώρες. Είναι ενδεικτικό ότι, η ιδιωτική κατά κεφαλή δαπάνη υγείας στην Ελλάδα Γράφημα 1. Ιδιωτική κατά κεφαλή δαπάνη υγείας σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης (PPP), Επιλ. χώρες Ευρωζώνης, 2007 Ευρωζώνη Πορταγαλία Ισπανία Ιταλία Ιρλανδία Ελλάδα Γερμανία Γαλλία Φινλανδία Αυστρία Πηγή: OECD Health Data 2009 Σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η Ελλάδα κατέχει την 23η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση την ποιότητα των υπηρεσιών των νοσοκομείων σε όρους κοινής αγοραστικής δύναμης (PPP) είναι ευρώ ετησίως, την ίδια στιγμή που ο αντίστοιχος μέσος όρος στην Ευρωζώνη υπολογίζεται στα 770 ευρώ (Γράφημα 1). Άλλωστε, πρόσφατη έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, κατατάσσει την Ελλάδα στην 5η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση την ανησυχία των πολιτών, για το κατά πόσο θα είναι σε θέση να καλύψουν τις δαπάνες υγείας τους. Αντίστοιχα ευρήματα προκύπτουν και από ελληνικές έρευνες όπως π.χ. η Πανελλαδική Έρευνα Κοινού του Ινστιτούτου Κοινωνικής Προληπτικής Ιατρικής (2007), από την οποία προέκυψε ότι, 4 στους 10 ερωτηθέντες που ήρθαν σε επαφή με επαγγελματία υγείας κάλυψαν μέρος ή 20 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

20 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 21 του ΕΣΥ Γράφημα 2. Ανάλυση των δαπανών υγείας των νοικοκυριών ως ποσοστό των συνολικών αγορών ανά εισοδηματική κατηγορία, 2005 Ευρωζώνη Πορταγαλία Ισπανία Ιταλία Ιρλανδία Ελλάδα Γερμανία Γαλλία Φινλανδία Αυστρία το σύνολο της δαπάνης από ίδιες πηγές. Σε άλλη πρόσφατη έρευνα (Πανελλαδική Έρευνα Κοινής Γνώμης «Διερεύνηση του Επιπέδου Υγείας και Αξιολόγηση των Υπηρεσιών Υγείας στην Ελλάδα», ΕΣΔΥ 2006) διαπιστώθηκε ότι, ειδικά για υπηρεσίες πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, το 25% των ερωτηθέντων καλύπτουν το σχετικό κόστος ιδιωτικά, χωρίς να διεκδικούν καν μέρος των δαπανών τους από τον ασφαλιστικό τους φορέα. Υπογραμμίζεται ότι, οι ιδιωτικές δαπάνες υγείας, σύμφωνα με τα ευρήματα (Γράφημα 2), δεν συνιστούν δαπάνες «πολυτελείας» των εύρωστων οικονομικών νοικοκυριών, αφού, αποτελούν σημαντικό μέρος των δαπανών των νοικοκυριών και με χαμηλό εισόδημα Πηγή: ΕΣΥΕ, Έρευνα Οικογενειακών Προϋπολογισμών, Δεν είναι τυχαίο ότι το 80% των περιστατικών τα οποία θεωρούνται σοβαρά, αντιμετωπίζονται εντός του δημόσιου συστήματος υγείας. Ποια είναι, όμως, η απόδοση ενός συστήματος, που βρίσκεται σε τέτοια «χρηματοδοτική αταξία»; Είναι γνωστό ότι, πολλές έρευνες κοινής γνώμης διαπιστώνουν χαμηλό ποσοστό ικανοποίησης των πολιτών από τις παρεχόμενες φροντίδες. Πρόσφατη πανευρωπαϊκή έρευνα καταναλωτών υπηρεσιών υγείας (Euro Health Consumer Index) κατέταξε την Ελλάδα στην 19η θέση στην Ευρώπη το 2008, ενώ, το επόμενο έτος, στην 23η θέση. Αντιστοίχως, σε έρευνα του Ευρωβαρόμετρου, η Ελλάδα κατέχει την 23η θέση στην Ευρωπαϊκή Ένωση με βάση την ποιότητα των υπηρεσιών των νοσοκομείων (όπως την αντιλαμβάνονται οι πολίτες). Όπως γίνεται αντιληπτό, στο περιβάλλον αυτό, οι επιλογές της πολιτικής υγείας φαντάζουν και είναι περιορισμένες. Ωστόσο, κρίνεται σκόπιμο να υπογραμμισθούν τρεις βασικές αναγκαιότητες: 1Δεδομένου ότι, αποτελεί πλέον μονόδρομο η πολιτική υγείας να σχεδιάζεται και υλοποιείται στη βάση αξιόπιστων τεκμηρίων, θα πρέπει να υποβοηθηθεί ουσιαστικά το σύστημα καταγραφής και επεξεργασίας των δεδομένων, που αφορούν στην υγεία (δαπάνες, ιατρικές πράξεις, φάρμακα κ.ά.). 2Ο σχεδιασμός θα πρέπει να είναι μακρόπνοος και να βασιστεί στις αναγνωρισμένες καλές πρακτικές. Δεν είναι τυχαίο ότι το 80% των περιστατικών τα οποία θεωρούνται σοβαρά, αντιμετωπίζονται εντός του δημόσιου συστήματος υγείας. 3Τέλος, είναι επιτακτική η ανάγκη για άμεσες παρεμβάσεις προς την κατεύθυνση του «νοικοκυρέματος» του συστήματος. Η εξασφάλιση της βιωσιμότητας των δημόσιων πηγών και φορέων είναι άλλωστε αναγκαία προϋπόθεση για τη συνέχιση της λειτουργίας ολόκληρης της υγειονομικής αγοράς. ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009 / TEYXOΣ 180 / MEDICAL EXPRESS / 21

21 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 22 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ Η «τρομοκρατία» των εμβολιασμών... Του Dr. Michael Fitzpatrick Μετάφραση: Γρηγόρης Λάσκαρης Το άρθρο δημοσιεύθηκε στο on-line περιοδικό Spiked, στις 27 Οκτωβρίου Οκόσμος έχει δίκιο όταν δυσπιστεί με τον πανικό της γρίπης των χοίρων, όμως είναι εντυπωσιακό -και ανησυχητικό-, το ότι επικεντρώνει τον σκεπτικισμό τους στις ενέσεις. Εν μέσω του κλίματος φόβου, που έχει δημιουργηθεί γύρω από την πανδημία της γρίπης των χοίρων, η εκστρατεία μαζικού εμβολιασμού που ξεκινάει αυτήν την εβδομάδα στην Μεγάλη Βρετανία θα βρεθεί αντιμέτωπη με πολλά προβλήματα. Προτεραιότητα στον εμβολιασμό έχει δοθεί στους επαγγελματίες υγείας, που έρχονται σε επαφή με αρρώστους σε νοσοκομεία και χειρουργεία. Όμως, τα πρώτα μηνύματα αποκαλύπτουν μία έντονη δυσπιστία, που μάλλον θα οδηγήσει σε εκτεταμένη άρνηση εμβολιασμού και, αναπόφευκτα, θα υπονομεύσει την εμπιστοσύνη του κοινού στα εμβόλια. Μία έρευνα που διεξήχθη από το Nursing Times τον Αύγουστο, έδειξε ότι, το 31% των νοσηλευτριών θα αρνιόταν να εμβολιαστεί ποσοστό που μέχρι τον Οκτώβριο είχε αυξηθεί στο 47% (1). Την ίδια αυτή περίοδο, η αναλογία των νοσηλευτριών που δηλώνουν ότι θα εμβολιαστεί, μειώθηκε από το ένα τρίτο στο ένα τέταρτο του συνόλου. Το μπαράζ προπαγάνδας, που εξαπέλυσαν οι υγειονομικοί υπεύθυνοι με σκοπό την άσκηση ηθικής πίεσης στο προσωπικό του NHS, είναι μάλλον απίθανο να ενισχύσει σημαντικά την αποδοχή του εμβολίου. Η έλλειψη εμπιστοσύνης στο εμβόλιο από μεριάς γιατρών και νοσοκόμων σίγουρα δεν θα δράσει καθησυχαστικά στις ανησυχίες του κοινού. Είναι ατυχές το ότι ο εύλογος σκεπτικισμός, που έχει αναπτυχθεί για το εμπόριο τρόμου της γρίπη των χοίρων, επικεντρώνεται στο εμβόλιο, το οποίο δεν είναι παρά μία ελαφρώς τροποποιημένη εκδοχή του γνώριμου εποχικού εμβολίου της γρίπης. Το εμβόλιο κατά της γρίπης των χοίρων, μάλλον, θα αποδειχτεί εξίσου αποτελεσματικό (το οποίο σημαίνει ότι προσφέρει κάποια προστασία έναντι ενός εκ των ιών που μπορούν να προκαλέσουν αναπνευστικές λοιμώξεις στη διάρκεια της χειμερινής περιόδου) και κατ επέκταση, μάλλον δεν πρόκειται να προκαλέσει και σοβαρές παρενέργειες (οι οποίες συμβαίνουν σπανιότατα κατά τη χρήση αυτών των -ευρύτατα διαδεδομένων- 22 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

22 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 23 Nέα ένδειξη στην ΠΑΥ λειτουργικής κατηγορίας II κατά ΠΟΥ Νέες ελπίδες στην Πνευμονική Αρτηριακή Υπέρταση (ΠΑΥ) Το REVATIO, ο αναστολέας της φωσφοδιεστεράσης 5 για τον οποίο υπάρχει εμπειρία για περισσότερα από ανθρωποέτη 1, ενδείκνυται σήμερα για χορήγηση σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (ΠΑΥ) λειτουργικής κατηγορίας II κατά ΠΟΥ, καθώς και σε ασθενείς με λειτουργική κατηγορία III. Revatio (sildenafil, ως κιτρικό άλας). Επικαλυμμένα με λεπτό υμένιο δισκία 20mg. Eνδείξεις: Θεραπεία ασθενών με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, κατηγορίας ΙΙ και ΙΙΙ σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, με στόχο τη βελτίωση ικανότητας για άσκηση. Έχει αποδειχθεί αποτελεσματικότητα στην πρωτοπαθή πνευμονική υπέρταση και στην πνευμονική υπέρταση που σχετίζεται με νοσήματα του συνδετικού ιστού. Αντενδείξεις: Υπερευαισθησία στην δραστική ουσία ή σε οποιοδήποτε από τα έκδοχα. Σύμφωνα με τη γνωστή επίδραση του επί της μεταβολικής οδού μονοξειδίου του αζώτου/κυκλικής μονοφωσφορικής γουανοσίνης (cgmp), το sildenafil έχει αποδειχτεί ότι ενισχύει το υποτασικό αποτέλεσμα των νιτρωδών και επομένως αντενδείκνυται η συγχορήγηση του με δότες μονοξειδίου του αζώτου (όπως το νιτρώδες αμύλιο) ή νιτρώδη σε οποιαδήποτε μορφή. Συνδυασμός με ισχυρούς αναστολείς CYP3A4 (π.χ. κετοκοναζόλη, ιτρακοναζόλη, ριτοναβίρη). Tο Revatio αντενδείκνυται σε ασθενείς με απώλεια της όρασης στον ένα οφθαλμό λόγω μη-αρτηριτιδικής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας (ΝΑΙΟΝ), ανεξάρτητα από το αν το συμβάν αυτό έχει συσχετισθεί ή όχι με προηγούμενη χορήγηση ενός αναστολέα της PDE5. Η ασφάλεια του sildenafil δεν έχει μελετηθεί στις παρακάτω ομάδες ασθενών και επομένως η χρήση του αντενδείκνυται: σοβαρή ηπατική ανεπάρκεια, πρόσφατο ιστορικό εγκεφαλικού επεισοδίου ή εμφράγματος του μυοκαρδίου, σοβαρή υπόταση (αρτηριακή πίεση < 90/50mmHg) κατά την έναρξη. Ειδικές προειδοποιήσεις και προφυλάξεις κατά τη χρήση: Η αποτελεσματικότητα του Revatio δεν έχει τεκμηριωθεί σε ασθενείς με σοβαρή πνευμονική αρτηριακή υπέρταση (λειτουργική κατηγορία ΙV). Εάν η κλινική κατάσταση επιδεινωθεί, θα πρέπει να εξεταστούν άλλες θεραπείες, οι οποίες συνιστώνται στο σοβαρό στάδιο της ασθένειας (π.χ. epoprostenol). Η σχέση οφέλους/κινδύνου του sildenafil δεν έχει τεκμηριωθεί σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση λειτουργικής κατηγορίας Ι. Δεν έχουν διεξαχθεί μελέτες σε σχετικές μορφές πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης εκτός από αυτές που σχετίζονται με νόσο του συνδετικού ιστού και χειρουργικής αποκατάστασης. Η ασφάλεια του sildenafil δεν έχει μελετηθεί σε ασθενείς: με γνωστές κληρονομικές εκφυλιστικές αμφιβληστροειδοπάθειες, όπως η μελαγχρωστική αμφιβληστροειδοπάθεια (μια μειονότης αυτών των ασθενών παρουσιάζουν γενετικές ανωμαλίες στις αμφιβληστροειδικές φωσφοδιεστεράσες), και επομένως η χρήση του δεν συνιστάται. Γενικά, οποιαδήποτε προσαρμογή της δόσης θα πρέπει να γίνεται μόνο μετά από προσεκτική αξιολόγηση της σχέσης οφέλους - κινδύνου. Πρέπει να εξετάζεται η μείωση της δοσολογίας σε 20mg δύο φορές ημερησίως, στους ασθενείς που λαμβάνουν μέτριας ισχύος αναστολείς του CYP3A4 όπως ερυθρομυκίνη ή σακουιναβίρη. Η μείωση της δοσολογίας σε 20mg μια φορά ημερησίως, συνιστάται σε περίπτωση συγχορήγησης ενδιάμεσης ισχύος αναστολέων του CYP3A4, όπως κλαριθρομυκίνη, τελιθρομυκίνη και νεφαζοδόνη. H συγχορήγηση ισχυρών αναστολέων του CYP3A4 (π.χ. κετοκοναζόλη, ιτρακοναζόλη, ριτοναβίρη) με το sildenafil για πνευμονική αρτηριακή υπέρταση αντενδείκνυται. Προσαρμογή της δόσης του sildenafil πιθανόν να χρειαστεί κατά τη συγχορήγηση ισχυρότερων επαγωγών του CYP3A4. Με τη συνταγογράφηση του sildenafil, ο γιατρός θα πρέπει να εξετάζει με προσοχή εάν ασθενείς με ορισμένες υποκείμενες νόσους θα μπορούσαν να επηρεασθούν δυσμενώς από την ήπια ως μέτρια αγγειοδιασταλτική επίδραση του sildenafil, για παράδειγμα ασθενείς με υπόταση, μειωμένο όγκο υγρών, σοβαρής μορφής αποφρακτικές παθήσεις της αριστεράς κοιλίας ή δυσλειτουργία του αυτόνομου συστήματος. Το sildenafil ενισχύει το υποτασικό αποτέλεσμα των νιτρικών, επομένως αντενδείκνυται η ταυτόχρονη χορήγησή του Revatio με νιτρικά. Μετά την κυκλοφορία του sildenafil στην αγορά για την ανδρική στυτική δυσλειτουργία, αναφέρθηκαν σοβαρά καρδιαγγειακά συμβάντα, συσχετιζόμενα με ταυτόχρονη χρήση του sildenafil, συμπεριλαμβανομένων των: εμφράγματος του μυοκαρδίου, ασταθούς στηθάγχης, αιφνίδιου καρδιακού θανάτου, κοιλιακής αρρυθμίας, αγγειακής εγκεφαλικής αιμορραγίας, παροδικού ισχαιμικού επεισοδίου, υπέρτασης και υπότασης. Οι περισσότεροι, αλλά όχι όλοι, από τους ασθενείς αυτούς είχαν προϋπάρχοντες καρδιαγγειακούς παράγοντες κινδύνου. Για πολλά από τα συμβάντα που αναφέρθηκε ότι συνέβησαν κατά τη διάρκεια σεξουαλικής επαφής ή αμέσως μετά από αυτή και για μερικά αναφέρθηκε ότι συνέβησαν μετά τη χρήση του sildenafil, χωρίς σεξουαλική δραστηριότητα. Δεν είναι δυνατόν να προσδιορισθεί εάν τα συμβάντα αυτά συσχετίζονται άμεσα με τους παράγοντες αυτούς ή με άλλους παράγοντες. Τo sildenafil, πρέπει να χρησιμοποιείται με προσοχή σε ασθενείς με ανατομικές δυσμορφίες του πέους (όπως γωνίωση, ίνωση των σηραγγωδών σωμάτων ή νόσο του Peyronie) ή σε ασθενείς που η κατάστασή τους μπορεί να προδιαθέτει για πριαπισμό (όπως δρεπανοκυτταρική αναιμία, πολλαπλό μυέλωμα ή λευχαιμία). Έχουν αναφερθεί διαταραχές της όρασης και περιπτώσεις μη-αρτηριτιδικής πρόσθιας ισχαιμικής οπτικής νευροπάθειας με τη χορήγηση του sildenafil και των άλλων αναστολέων της PDE5. Ο ασθενής πρέπει να ενημερώνεται οτι σε περίπτωση αιφνίδιας διαταραχής της όρασης, πρέπει να σταματήσει τη λήψη του Revatio και να συμβουλευτεί άμεσα ιατρό. Συνιστάται προσοχή κατά τη χορήγηση του sildenafil σε ασθενείς που λαμβάνουν ένα άλφα-αναστολέα, αφού η συγχορήγηση μπορεί να οδηγήσει σε συμπτωματική υπόταση σε ορισμένα ευαίσθητα άτομα. Προκειμένου να μειωθεί το ενδεχόμενο εμφάνισης ορθοστατικής υπότασης, οι ασθενείς πρέπει να είναι αιμοδυναμικά σταθεροποιημένοι στη θεραπεία με άλφα-αναστολείς πριν από την έναρξη θεραπείας με sildenafil. Οι ιατροί πρέπει να συμβουλεύσουν τους ασθενείς τι να κάνουν σε περίπτωση που εμφανιστούν συμπτώματα ορθοστατικής υπότασης. Μελέτες με ανθρώπινα αιμοπετάλια υποδεικνύουν ότι το sildenafil ενισχύει την αντισυγκολλητική επίδραση του νιτροπρωσσικού νατρίου in vitro. Δεν υπάρχουν στοιχεία για την ασφάλεια στη χρήση, όσον αφορά στη χορήγηση του sildenafil σε ασθενείς με προβλήματα αιμορραγίας ή με ενεργό πεπτικό έλκος. Επομένως, το sildenafil πρέπει να χορηγείται σε αυτούς τους ασθενείς μόνο μετά από προσεκτική αξιολόγηση των αναμενόμενων ωφελειών σε σχέση με τους πιθανούς κινδύνους. Σε ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, υπάρχει το ενδεχόμενο αυξημένου κινδύνου αιμορραγίας κατά την έναρξη θεραπείας με sildenafil όταν αυτοί ήδη λαμβάνουν ανταγωνιστή της βιταμίνης Κ, ειδικά στους ασθενείς με πνευμονική αρτηριακή υπέρταση δευτεροπαθή ως προς νόσο του συνδετικού ιστού. Δεν υπάρχουν δεδομένα για τη χορήγηση του sildenafil σε ασθενείς με πνευμονική υπέρταση που να σχετίζεται με πνευμονική φλεβοαποφρακτική νόσο. Ωστόσο, έχουν αναφερθεί περιπτώσεις πνευμονικού οιδήματος απειλητικού για τη ζωή με τη χρήση αγγειοδιασταλτικών (κυρίως προστακυκλίνη) σε αυτούς τους ασθενείς. Συνεπώς, εφόσον υπάρξουν σημεία εμφάνισης πνευμονικού οιδήματος όταν το sildenafil χορηγείται σε ασθενείς με πνευμονική υπέρταση, θα πρέπει να εξετάζεται η πιθανότητα να υπάρχει σχετιζόμενη φλεβοαποφρακτική νόσος. Η επικάλυψη του δισκίου περιέχει μονοϋδρική λακτόζη. Ασθενείς με σπάνια κληρονομική δυσανεξία στη γαλακτόζη, ανεπάρκεια της Lapp λακτάσης ή δυσαπορρόφηση γλυκόζης-γαλακτόζης, δεν πρέπει να λαμβάνουν αυτό το φάρμακο. Ανεπιθύμητες ενέργειες: Στην βασική, ελεγχόμενη με εικονικό φάρμακο μελέτη με το Revatio για την πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, συνολικά 207 ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Revatio λαμβάνοντας ημερήσιες δόσεις, που κυμαίνονταν από 20mg έως 80mg, τρεις φορές την ημέρα και 70 ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με εικονικό φάρμακο. Η διάρκεια της θεραπείας ήταν 12 εβδομάδες. Οι 259 ασθενείς, που ολοκλήρωσαν την κύρια μελέτη εισήχθησαν σε μακροχρόνια μελέτη παράτασης. Μελετήθηκαν δόσεις μέχρι 80mg τρεις φορές την ημέρα (4 φορές την συνιστώμενη δόση των 20mg τρεις φορές την ημέρα), (Ν=149 ασθενείς σε θεραπεία επί 1 τουλάχιστον χρόνο, οι 101 λαμβάνοντας 80mg τρεις φορές την ημέρα). Η συνολική συχνότητα διακοπής της θεραπείας σε ασθενείς που λάμβαναν sildenafil, στη συνιστώμενη ημερήσια δόση των 20mg τρεις φορές την ημέρα (2,9%), ήταν χαμηλή και ίδια με το εικονικό φάρμακο (2,9%). Σε μία ελεγχόμενη, με εικονικό φάρμακο, μελέτη με το Revatio ως συμπλήρωμα στη θεραπεία με ενδοφλέβια epoprostenol, για πνευμονική αρτηριακή υπέρταση, συνολικά 134 PFIZER HELLAS A.E. Λεωφ. Μεσογείων 243, Ν. Ψυχικό, Τηλ.: , Fax.: ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με Revatio (σε μία καθορισμένη τιτλοποίηση που ξεκινούσε από τα 20mg έως τα 40mg και στη συνέχεια στα 80mg, τρεις φορές την ημέρα) και epoprostenol, ενώ 131 ασθενείς υποβλήθηκαν σε θεραπεία με epoprostenol και εικονικό φάρμακο. Η διάρκεια της θεραπείας ήταν 16 εβδομάδες. Η συνολική συχνότητα διακοπής της θεραπείας, λόγω ανεπιθύμητων ενεργειών, στους ασθενείς που λάμβαναν sildenafil/epoprostenol, ήταν 5,2%, συγκριτικά με 10,7% στους ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο/epoprostenol. Οι πιο πρόσφατα αναφερθείσες ανεπιθύμητες ενέργειες, ως προς το φάρμακο, που παρατηρήθηκαν πιο συχνά στην ομάδα των ασθενών που λάμβαναν sildenafil/epoprostenol, ήταν εστίες αιμορραγίας στον οφθαλμό/εξέρυθροι οφθαλμοί, θάμβος οράσεως, ρινική συμφόρηση, νυκτερινοί ιδρώτες, οσφυαλγία και ξηροστομία. Οι γνωστές ανεπιθύμητες ενέργειες, κεφαλαλγία, έξαψη, πόνος στα άκρα και οίδημα παρατηρήθηκαν σε υψηλότερη συχνότητα στους ασθενείς που λάμβαναν sildenafil/epoprostenol συγκριτικά με τους ασθενείς που λάμβαναν εικονικό φάρμακο/epoprostenol. Σε δύο ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες οι ανεπιθύμητες ενέργειες που αναφέρθηκαν ήταν ήπιας ως μέτριας βαρύτητας. Οι πιο συχνά αναφερόμενες ανεπιθύμητες ενέργειες, οι οποίες εμφανίστηκαν με το Revatio (συχνότητα μεγαλύτερη ή ίση με 10%) συγκριτικά με το εικονικό φάρμακο, ήταν κεφαλαλγία, έξαψη, δυσπεψία, διάρροια και πόνος στα άκρα. Η συνολική συχνότητα διακοπής του sildenafil στους ασθενείς, που υποβλήθηκαν σε θεραπεία στη συνιστώμενη ημερήσια δόση 20mg τρεις φορές την ημέρα (2,9%) ήταν χαμηλή και ίση με αυτή του εικονικού φαρμάκου (2,9%). Oι ανεπιθύμητες ενέργειες, που εμφανίστηκαν σε ποσοστό > 1 % των ασθενών σε θεραπεία με Revatio και ήταν πιο συχνές (διαφορά > 1%) με το Revatio στη βασική μελέτη ή στα συνδυασμένα στοιχεία του Revatio από τις δύο ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο μελέτες πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης σε δόσεις 20, 40 ή 80 mg τρεις φορές την ημέρα, παρατίθενται στον παρακάτω πίνακα ομαδοποιημένες ανά κατηγορία και συχνότητα (πολύ συχνές (> 1/10), συχνές (> 1/100, < 1/10), ασυνήθεις ( 1/1000, <1/100) άγνωστης συχνότητας (η συχνότητα δεν μπορεί να προσδιορισθεί από τα διαθέσιμα στοιχεία)). Σε κάθε ομάδα συχνότητας, οι ανεπιθύμητες ενέργειες παρατίθενται κατά σειρά μειούμενης σοβαρότητας. Αναφορές από την εμπειρία μετά την κυκλοφορία στην αγορά συμπεριλαμβάνονται με πλάγια γράμματα. Κατηγορία οργανικού συστήματος σύμφωνα Ανεπιθύμητη ενέργεια με τη βάση δεδομένων MedDRA Λοιμώξεις και παρασιτώσεις Συχνές Κυτταρίτιδα, γρίπη, κολπίτιδα μη αλλιώς καθοριζομένη (ΜΑΚ) Διαταραχές του αιμοποιητικού και του λεμφικού συστήματος Συχνές Αναιμία ΜΑΚ Διαταραχές του μεταβολισμού και της θρέψης Συχνές Κατακράτηση υγρών Ψυχιατρικές Διαταραχές Συχνές Αϋπνία, ανησυχία Διαταραχές του νευρικού συστήματος Πολύ συχνές Κεφαλαλγία Συχνές Ημικρανία ΜΑΚ, τρόμος, παραισθησία, αίσθηση καύσου ΜΑΚ, υπαισθησία Οφθαλμικές διαταραχές Συχνές Αιμορραγία του αμφιβληστροειδούς, οπτική διαταραχή ΜΑΚ, θάμβος οράσεως, φωτοφοβία, χρωματοψία, κυανοψία, ερεθισμός του οφθαλμού Ασυνήθεις Μειωμένη οπτική οξύτητα, διπλωπία, μη φυσιολογικό αίσθημα στον οφθαλμό Διαταραχές του ωτός και του λαβυρίνθου Συχνές Ίλιγγος Μη γνωστές Αιφνίδια κώφωση* Αγγειακές διαταραχές Πολύ συχνές Έξαψη Διαταραχές του αναπνευστικού συστήματος, του θώρακα Συχνές Βρογχίτιδα ΜΑΚ, επίσταξη, ρινίτιδα ΜΑΚ, βήχας, ρινική συμφόρηση και του μεσοθωρακίου Διαταραχές του γαστρεντερικού συστήματος Πολύ συχνές Διάρροια, δυσπεψία Συχνές Γαστρίτιδα ΜΑΚ, γαστρεντερίτιδα ΜΑΚ, γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση, αιμορροΐδες, διάταση κοιλίας, ξηροστομία Διαταραχές του δέρματος και του υποδόριου ιστού Συχνές Αλωπεκία, ερύθημα, νυκτερινοί ιδρώτες Μη γνωστές Δερματικό εξάνθημα Διαταραχές του μυοσκελετικού συστήματος Πολύ συχνές Πόνος στα Άκρα και του συνδετικού ιστού Συχνές Μυαλγία, οσφυαλγία Διαταραχές του αναπαραγωγικού συστήματος και του μαστού Ασυνήθεις Γυναικομαστία Μη γνωστές Πριαπισμός, παρατεταμένη στύση Γενικές διαταραχές και καταστάσεις της οδού χορήγησης Συχνές Πυρεξία * Αιφνίδια μείωση ή απώλεια ακοής έχει αναφερθεί σε ένα μικρό αριθμό περιστατικών μετά την κυκλοφορία στην αγορά και σε κλινικές μελέτες με την χρήση όλων των αναστολέων φωσφωδιεστεράσης τύπου 5, συμπεριλαμβανομένου του sildenafil. Κατά την παρακολούθηση μετά την κυκλοφορία στην αγορά οι ανεπιθύμητες ενέργειες που έχουν αναφερθεί με μη γνωστή συχνότητα σε ασθενείς που λαμβάνουν sildenafil για τη θεραπεία της στυτικής δυσλειτουργίας, συμπεριλαμβάνουν: Οφθαλμικές ιαταραχές: Μη αρτηριτιδική πρόσθια ισχαιμική οπτική νευροπάθεια (ΝΑΙΟΝ), απόφραξη των αμφιβληστροειδικών αγγείων, έλλειμμα οπτικού πεδίου. Κάτοχος Αδείας Κυκλοφορίας: Pfizer Limited, Sandwich, Kent CT13 9NJ, Ηνωμένο Βασίλειο. ΤΟΠΙΚΟΣ ΑΝΤΙΠΡΟΣΩΠΟΣ: PFIZER HELLAS A.E., ΜΕΣΟΓΕΙΩΝ 243, , Ν. ΨΥΧΙΚΟ, ΤΗΛ ΑΡΙΘΜΟΣ ΑΔΕΙΑΣ ΚΥΚΛΟΦΟΡΙΑΣ: EU/1/05/318/001. ΗΜΕΡΟΜΗΝΙΑ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΕΙΜΕΝΟΥ: 07/07/2009. ΛΙΑΝΙΚΕΣ ΤΙΜΕΣ: Revatio f.c. tab 90 x 20mg, Λ.Τ.: 690,52. Φαρμακευτικό προϊόν για το οποίο απαιτείται ιατρική συνταγή. Το προϊόν χρησιμοποιείται για την θεραπεία ασθενειών των οποίων η διάγνωση πρέπει να γίνεται σε νοσοκομείο ή σε ιδρύματα με κατάλληλα διαγνωστικά μέσα, μόνο από γιατρό με εμπειρία στη θεραπεία της πνευμονικής αρτηριακής υπέρτασης, αλλά η χορήγησή του και η παρακολούθησή των ασθενών μπορεί να γίνεται και εκτός νοσοκομείου. ΓΙΑ ΠΛΗΡΕΙΣ ΣΥΝΤΑΓΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ ΠΑΡΑΚΑΛΕΙΣΘΕ ΝΑ ΑΠΕΥΘΥΝΘΕΙΤΕ ΣΤΗΝ ΕΤΑΙΡΙΑ. 1. IMS worldwide sales volume, Q to Q REVA-MA01-September 2009

23 TEYXOS 180.qxl 11/20/09 1:19 PM Page 24 Ι Δ Ε Ε Σ & Σ Κ Ε Ψ Ε Ι Σ εμβολίων). Όμως, οι επαγγελματίες υγείας και ο κόσμος έχουν ήδη βιώσει το πρώτο κύμα της γρίπης των χοίρων. Γνωρίζουν ότι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία τα κρούσματα είναι ελαφριάς μορφής, συχνά πιο ελαφριάς και από την εποχική γρίπη και έχουν δει τα καταστροφολογικά σενάρια των τελευταίων μηνών να διαψεύδονται, από την ίδια την πραγματικότητα. Οι επαγγελματίες υγείας γνωρίζουν πολύ καλά τους τρόπους με τους οποίους αναξιόπιστες τηλεφωνικές γραμμές βοήθειας και διάγνωσης, διόγκωσαν τα νούμερα των κρουσμάτων της γρίπης των χοίρων. Νιώθουν απέχθεια από τα πολιτικά κίνητρα, στα οποία βασίστηκε η απλόχερη χορήγηση του οριακά αποτελεσματικού Tamiflu σε πολλούς ασθενείς, με ήπια συμπτώματα. Δεν πείστηκαν από τη δημοσιότητα που δόθηκε στο μικρό αριθμό σοβαρών περιστατικών, τα οποία χρησιμοποιήθηκαν για να προσδώσουν την εντύπωση του σοβαρού κινδύνου που απειλεί τον κόσμο. Η άρνηση του εμβολιασμού θα χρησιμοποιηθεί σίγουρα από τους επαγγελματίες υγείας, ως κίνηση περιφρόνησης της πανδημικής απειλής και γενικότερα, ως μία έκφραση δημόσιου κυνισμού και δυσπιστίας απέναντι στους σχεδιασμούς της κυβέρνησης. Η εκστρατεία εμβολιασμού είναι ένα δώρο προς τους αντιεμβολιαστές ακτιβιστές, οι οποίοι πλέον προσβλέπουν σε ένα κύμα αύξησης της δημοτικότητάς τους. Ήδη, το κίνημα αυτό απέκτησε ένα ισχυρό δημόσιο έρεισμα, μέσω των ισχυρισμών που συσχετίζουν τη χρήση των εμβολίων, με την πρόκληση αυτισμού και μέσω των προσπαθειών δυσφήμησης του εμβολίου κατά των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Οι ομάδες αυτές δυσαρεστημένων επιστημόνων, εκκεντρικών και συνομωσιολόγων, με αφορμή το νέο εμβόλιο της γρίπης των χοίρων, προσπαθούν τώρα να αναβιώσουν το παλιό κλίμα της εμβολιοφοβίας. Ένα ζήτημα, είναι η ύπαρξη σε ένα από τα εμβόλια που θα διατεθούν στη Μεγάλη Βρετανία (Pandremix, από τη GSK), του υδραργυρικού συντηρητικού θυμεροζάλη, η χρήση του οποίου έχει συνδεθεί από Αμερικανούς αντιεμβολιαστές με πρόκληση αυτισμού. Παρότι έχει αποδειχθεί, πέραν πάσης λογικής αμφιβολίας, ότι η συσχέτιση αυτή δεν υφίσταται, ακόμα προωθείται από τους υποστηρικτές του κομπογιαννιτισμού και τους τσαρλατάνους, οι οποίοι βρίσκουν εύφορο έδαφος ανάπτυξης γύρω από τις καμπάνιες των γονέων κατά του αυτισμού (2). Ένα άλλο ζήτημα, είναι η χρήση του «Η παραποίηση της αλήθειας και η τρομοκράτηση της κοινής γνώμης, αποτελούν τα κυρίαρχα χαρακτηριστικά της επίσημης εκστρατείας προώθησης της γρίπης των χοίρων» σκουαλενίου, μίας φυσικά απαντώμενης ουσίας, η οποία για εμπορικούς σκοπούς απομονώνεται από τα ιχθυέλαια, ως πρόσθετου στα εμβόλια, με σκοπό την πρόκληση ισχυρότερης ανοσοποιητικής αντίδρασης. Παρότι έχει κατηγορηθεί από τους αντιεμβολιαστές ότι, ευθύνεται για την πρόκληση του «Συνδρόμου του Κόλπου - Gulf War Syndrome», (σύνολο ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων που ανέφεραν βετεράνοι που πολέμησαν κατά την εισβολή στο Κουβέιτ, το ), μετέπειτα έρευνες αποκάλυψαν ότι, τα εμβόλια που χορηγήθηκαν στους στρατιώτες αυτούς, δεν περιείχαν σκουαλένιο (3). Αποτελεί, όμως, συστατικό των εμβολίων κατά της εποχικής γρίπης, που έχουν δοθεί σε περισσότερους από 20 εκατομμύρια Ευρωπαίους από το 1997 μέχρι σήμερα, χωρίς να έχει συνδεθεί με καμία ιδιαίτερη παρενέργεια. Ένα άλλο δημοφιλές επιχείρημα στους κόλπους των αντιεμβολιαστών, είναι ο υποτιθέμενος κίνδυνος πρόκλησης συνδρόμου Guillain-Barré, μίας παραλυτικής νευρολογικής κατάστασης, η οποία συσχετίσθηκε με αυτό που έχει αποκληθεί ως «το φιάσκο της γρίπης των χοίρων του 1976»: με αφορμή ένα μοναδικό κρούσμα γρίπης των χοίρων σε ένα στρατώνα του New Jersey, οι υγειονομικοί υπεύθυνοι των ΗΠΑ κήρυξαν τη χώρα σε κατάσταση πανδημικού συναγερμού και ο πρόεδρος Gerald Ford, υλοποίησε ένα πρόγραμμα πανεθνικού εμβολιασμού. Όπως φάνηκε τελικά, δεν υπήρξε καμία πανδημία γρίπης των χοίρων, όμως 500 άνθρωποι εμφάνισαν σύνδρομο Guillain-Barré, προφανώς ως συνέπεια ανοσολογικής αντίδρασης στο αντιγριπικό εμβόλιο που τους έγινε. 25 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, με αποτέλεσμα την υποβολή αιτήσεων αποζημίωσης προς τις αρχές ύψους 100 εκατομμυρίων δολαρίων. Πρέπει, όμως, να τονιστεί ότι, δεν έχει περιγραφεί καμία περίπτωση συνδρόμου Guillain-Barré ως παρενέργεια του εμβολίου κατά της απλής εποχικής γρίπης, μία τροποποίηση του οποίου θα είναι και το αναμενόμενο εμβόλιο κατά της νέας γρίπης των χοίρων. Ένας καταλληλότερος ιστορικός παραλληλισμός θα μπορούσε να γίνει με το εμβόλιο κατά της ευλογιάς και τον πανικό της βιολογικής τρομοκρατίας, που ξέσπασε επί προεδρίας George W Bush, το Δεκέμβριο του Σε μία εποχή υψίστης εθνικής ανησυχίας, λίγο μετά το τρομοκρατικό χτύπημα της 11ης Σεπτέμβρη στους Δίδυμους Πύργους, οι αρχές των ΗΠΑ, προέβαλλαν την απειλή της επίθεσης με βιολογικά όπλα, χρησιμοποιώντας τον ιό της ευλογιάς (αν και δεν υπήρχε ουδεμία απόδειξη ότι κάτι τέτοιο ήταν πιθανό ή καν 24 / MEDICAL EXPRESS / TEYXOΣ 180 / ΔΕΚΕΜΒΡΙΟΣ 2009

Δείτε περισσότερα