ΣΗΣΛΟ ΜΑΘΖΜΑΣΟ: ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ ΔΝΟΣΖΣΑ: ΑΠΟΑΘΡΩΖ ΟΝΟΜΑ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΗΔΡΟΘΔΟ ΕΑΥΑΡΗΑ ΣΜΖΜΑ: Σμήμα Γιατείριζης Περιβάλλονηος & Φσζικών Πόρων

Transcript

1 ΣΗΣΛΟ ΜΑΘΖΜΑΣΟ: ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ ΔΝΟΣΖΣΑ: ΑΠΟΑΘΡΩΖ ΟΝΟΜΑ ΚΑΘΖΓΖΣΖ: ΗΔΡΟΘΔΟ ΕΑΥΑΡΗΑ ΣΜΖΜΑ: Σμήμα Γιατείριζης Περιβάλλονηος & Φσζικών Πόρων ΑΓΡΗΝΗΟ

2 Άδεηεο Υξήζεο Σν παξόλ εθπαηδεπηηθό πιηθό ππόθεηηαη ζε άδεηεο ρξήζεο Creative Commons. Γηα εθπαηδεπηηθό πιηθό, όπσο εηθόλεο, πνπ ππόθεηηαη ζε άιινπ ηύπνπ άδεηαο ρξήζεο, ε άδεηα ρξήζεο αλαθέξεηαη ξεηώο. 2

3 Υξεκαηνδόηεζε Σν παξόλ εθπαηδεπηηθό πιηθό έρεη αλαπηπρζεί ζηα πιαίζηα ηνπ εθπαηδεπηηθνύ έξγνπ ηνπ δηδάζθνληα. Σν έξγν «Ανοικηά Ακαδημαϊκά Μαθήμαηα ζηο Πανεπιζηήμιο Παηρών» έρεη ρξεκαηνδνηήζεη κόλν ηε αλαδηακόξθσζε ηνπ εθπαηδεπηηθνύ πιηθνύ. Σν έξγν πινπνηείηαη ζην πιαίζην ηνπ Δπηρεηξεζηαθνύ Πξνγξάκκαηνο «Δθπαίδεπζε θαη Γηα Βίνπ Μάζεζε» θαη ζπγρξεκαηνδνηείηαη από ηελ Δπξσπατθή Έλσζε (Δπξσπατθό Κνηλσληθό Σακείν) θαη από εζληθνύο πόξνπο. 3

4 ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΟΛΟΓΗΑ ΗΔΡΟΘΔΟ ΕΑΥΑΡΗΑ Αναπληρωηής Καθηγηηής Περιβαλλονηικής Γεωλογίας και Τδαηικών Πόρων Ηζηόηοπος:

5 ΑΠΟΑΘΡΩΖ ΚΑΗ ΒΑΡΤΣΗΚΔ ΚΗΝΖΔΗ Αποζάθρωζη Δδάθη Βαρσηικές μεηακινήζεις ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ

6 Athen_Akropolis.jpg Αλλοίωζη ηων ταρακηηριζηικών ηων Καρσάηιδων λόγω ηης επίπηωζης ηης μακρότρονης αποζάθρωζης.

7 ΑΠΟΑΘΡΩΖ Απνζάζξσζε είλαη ε δηαδηθαζία θαηά ηελ νπνία ηα πεηξώκαηα κεηαθηλνύληαη ή θαη αιιάδνπλ ζύζηαζε ώζηε λα απνθαηαζηαζεί ηζνξξνπία ζηηο ζπλζήθεο ηεο επηθάλεηαο ηεο γεο Μεραληθή απνζάζξσζε Υεκηθή απνζάζξσζε ρεκαηηζκόο εδάθνπο κε ηε βνήζεηα ησλ νξγαληθώλ νπζηώλ

8 Μεραληθή απνθινίσζε ζε γξαλίηεο (από McGeary & Plumer 1992).

9 Μητανική Αποζάθρωζη Παγεηώδεο απνζθήλσζε Κξπζηάιισζε αιάησλ Θεξκηθή δηαζηνιή θαη ζπζηνιή Μεραληθή απνθινίσζε Βηνινγηθή ελέξγεηα ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ

10 Υεκηθή απνζάζξσζε Γηάιπζε Τδξόιπζε Ομείδσζε Ρπζκόο απνζάζξσζεο Πξνέιεπζε θαη νξπθηνινγηθή ζύζηαζε Κιίκα Υξόλνο Κνηηάζκαηα απνζάζξσζεο (ππνιεηκαηηθνί νξίδνληεο αδηάιπησλ νξπθηώλ θαη νμεηδίσλ) Λαηεξίηεο (Λεηκσλίηεο, ζηδεξνύρνη ιαηεξίηεο) Βσμίηεο (απνζαζξσκέλνη πεξηδνηίηεο, αινπκηλνύρνη ιαηεξίηεο)

11 Γεσινγηθή ηνκή ζηνλ Διηθώλα (από Μαράτο 1972).

12 Ζ πεξηεθηηθόηεηα ελόο ηππηθνύ εδάθνπο ζε λεξό, αέξα, νξπθηά θαη νξγαληθό πιηθό (από Tarbuck & Lutgens 1992).

13 Δδάθε Έδαθνο είλαη ην αλώηεξν ηκήκα ηνπ απνζαζξσκέλνπ καλδύα πάρνπο ζπλήζσο κεξηθώλ κέηξσλ Παξάγνληεο αλάπηπμεο ηνπ εδάθνπο είλαη: Σν κεηξηθό πέηξσκα Σν θιίκα Ζ ηνπνγξαθία Ο ρξόλνο ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ

14 Σνκή ζε έλα ώξηκν έδαθνο (από Tarbuck & Lutgens 1997).

15 ύζηαζε θαη δνκή εδαθώλ Οξίδνληαο Ο Οξίδνληαο Α (πάρνο 10 cm) Οξίδνληαο Δ (Δινύβηνο) (Απνπιπκέλνο) Οξίδνληαο Β (Ηινύβηνο) (Δκπινπηηζκέλνο) Οξίδνληαο C Σαμηλόκεζε εδαθώλ Ώξηκα (πιήξε αλάπηπμε νξηδόλησλ) Αλώξηκα Pedalfer (Αινπκίλην, ίδεξνο, πςειή βξνρόπησζε) Pedocal (Αζβέζηην, ρακειή βξνρόπησζε) Tera rosa (Αξγηιηθά εδάθε, Μεζνγεηαθό θιίκα)

16 Ρπζκόο ζρεκαηηζκνύ ησλ εδαθώλ Ο ξπζκόο ζρεκαηηζκνύ ηνπ εδάθνπο είλαη αλάινγνο ηεο ζεξκνθξαζίαο θαη ηεο βξνρόπησζεο ζε κηα πεξηνρή. Ο νξίδνληαο Α ρξεηάδεηαη πεξίπνπ 50 ρξόληα γηα λα δεκηνπξγεζεί ελώ ν νξίδνληαο Β από έσο ρξόληα αλάινγα κε ην πνζνζηό αξγίινπ πνπ πεξηέρεη. Ο άλζξσπνο αύμεζε ηε δηαδηθαζία δηάβξσζεο θαη θαηαζηξνθήο εδαθώλ θαηά 9-24 δηο ηόλνπο εηεζίσο. Απνςίισζε, ππξθαγηέο, αγξνηηθέο πεξηνρέο, αζηηθέο πεξηνρέο θιπ

17 Βαξπηηθέο κεηαθηλήζεηο Ζ απνζάζξσζε εηνηκάδεη ηα πεηξώκαηα λα θηλεζνύλ. Ζ βαξύηεηα, ην λεξό, ν άλεκνο θαη ν πάγνο ηα θηλνύλ. Θα αζρνιεζνύκε κε ηηο κεηαθηλήζεηο θαηά ηε δηεύζπλζε θιίζεο ησλ πξαλώλ. Οη ζσξνί ησλ πεηξσκάησλ πνπ ζπζζσξεύνληαη ζηνπο πξόπνδεο ησλ πξαλώλ ζπγθξνηνύλ ηα θνξήκαηα. Οη κεηαθηλήζεηο απηέο είλαη ππεύζπλεο γηα ην ζρεκαηηζκό ηνπ αλαγιύθνπ κηαο πεξηνρήο. Ζ ηαρύηεηα ησλ βαξπηηθώλ θηλήζεσλ πνηθίιεη από κεξηθά ρηιηνζηά ην ρξόλν έσο 300 ρηιηόκεηξα ηελ ώξα. Όηαλ νη θηλήζεηο απηέο είλαη κεγάιεο νλνκάδνληαη θαηνιηζζήζεηο θαη είλαη εμαηξεηηθήο ζεκαζίαο ιόγσ ηεο επηθηλδπλόηεηαο ηνπο.

18 Αίηηα θαηνιηζζήζεσλ Γύν αληίζεηεο δπλάκεηο είλαη ππεύζπλεο γηα ηελ θίλεζε ελόο πξαλνύο, ε δηαηκεηηθή ηάζε θαη ε δηαηκεηηθή αληνρή. Σν βάξνο αλαιύεηαη ζηελ νξζή ηάζε θαη ηε δηαηκεηηθή ηάζε. Ζ δηαηκεηηθή αληνρή είλαη αληίζεηε ζηελ ηάζε θαη νθείιεηαη ζηελ ηξηβή θαη ηε ζπλεθηηθόηεηα ησλ δύν επηθαλεηώλ. Ο ιόγνο ησλ δύν δπλάκεσλ καο δίλεη ηελ επζηάζεηα ηνπ πξαλνύο. Μπνξεί δειαδή λα είλαη ζηαζεξό ή ελεξγό. Ζ ελεξγόηεηα ηνπ πξαλνύο εμαξηάηαη από: ηε ζύζηαζή ηνπ ηε δνκή ηνπ ην λεξό ζηνπο πόξνπο ηνπ Ζ αύμεζε ηεο πεξηεθηηθόηεηαο ζε λεξό απμάλεη ηελ πιαζηηθόηεηα ηνπ πεηξώκαηνο θαη ηε ξεπζηνπνίεζή ηνπ.

19 Δθειθπζκόο επί επηθαλείαο πξνθαινύκελνο από ηελ ύπαξμε πξνζξνθεκέλνπ λεξνύ ζηνπο πόξνπο ελόο πεηξώκαηνο (από Coch 1995).

20 Γηαζηνιή αξγίισλ ιόγσ απνξξόθεζεο πνζόηεηαο λεξνύ (από Murck et al. 1996).

21 Σαμηλόκεζε ησλ θαηνιηζζήζεσλ Γηαξξήμεηο πξαλώλ Πηώζεηο (6.19) Οιηζζήζεηο (6.20). πκπαγή πεηξώκαηα πξνθαινύλ νιηζζήζεηο πεηξσκάησλ ελώ αζύλδεηα νιηζζήζεηο θνξξεκάησλ. Καζίζεηο (6.21). Οιηζζήζεηο θαηά κήθνο κηαο θνίιεο επηθάλεηαο. Πνιύ ζπρλέο ζην Διιαδηθό ρώξν ηδηαίηεξα ζην θιπζρε. Ρνέο, νθείινληαη ζηελ βαξύηεηα θαη ν ηξόπνο θίλεζεο από ηα ζπζηαηηθά ηνπ πεηξώκαηνο. Δξππζκόο (ρηιηνζηά ην ρξόλν) Δδαθνξνέο (ρηιηνζηά σο κέηξα εκεξεζίσο) Ρνέο θνξξεκάησλ (2κέηξα σο 40 ρηιηόκεηξα ηελ ώξα) Πεξηέρνπλ θξνθάιεο θαη εκθαλίδνληαη κεηά από ηζρπξέο βξνρνπηώζεηο ζε πεξηνρέο κε απόηνκν αλάγιπθν. Λαζπνξνέο (εσο 100 ρηιηόκεηξα ηελ ώξα) Απαξηίδνληαη από ιεπηόθνθα πιηθά άκκνπο θαη αξγίινπο Υηνλνζηνηβάδεο θνξεκάησλ (έσο 200 ρηιηόκεηξα ηελ ώξα) (Πεξνύ, λεθξνί)

22 Σαμηλόκεζε ξνώλ κε βάζε ηελ ηαρύηεηα κεηαθίλεζήο ηνπο.

23 Ρνέο, νιηζζήζεηο θαη πηώζεηο (από Coch 1995).

24 Καηνιηζζήζεηο ζηνλ Διιεληθό ρώξν (από Koukis et al. 1997).

25 Σύπνη ξνώλ (από Murck et al. 1996)

26 Κακππιώζεηο ιόγσ εξππζκνύ επί θαηαθνξύθσλ ζηξσκάησλ θαη ηα απνηειέζκαηά ηνπο ζηελ επηθάλεηα ηνπ εδάθνπο (από Conte et al. 1997).

27 Κίλεζε εδάθνπο πξνο ηα θαηάληε ιόγσ ηεο θπθιηθήο πήμεο-ηήμεο ηνπ λεξνύ πνπ πεξηέρεηαη ζην έδαθνο (από Hamblin & Christiansen).

28 Μέηξα γηα ηελ αληηκεηώπηζε ησλ θαηνιηζζήζεσλ Ζ θαηαζθεπή δξόκσλ, νη θαηαζθεπαζηηθέο αζηνρίεο, ηα απνζηξαγγηζηηθά θαλάιηα θιπ είλαη αηηίεο θαηνιηζζήζεσλ Οη θαηνιηζζήζεηο είλαη πξνβιέςηκν θαηλόκελν Σν θόζηνο απνθαηάζηαζεο κηαο θαηνιίζζεζεο είλαη πνιύ κεγαιύηεξν από ην θόζηνο ησλ κέηξσλ πξνζηαζίαο Μηα κειέηε γηα ηελ πξνζηαζία από θαηνιηζζήζεηο πεξηιακβάλεη: Ηζηνξηθά ζηνηρεία Υάξηεο 1:5000 κε ηηο θαηνιηζζήζεηο Δπηιεμηκόηεηα θίλεζεο θαη πηζαλέο ηαρύηεηεο Γεσινγηθόο ράξηεο 1:5000 Βξνρνπηώζεηο θαη έξγα ζηελ πεξηνρή Υάξηεο επηθηλδπλόηεηαο κε βαζκνύο επζηάζεηαο Μέηξα αληηκεηώπηζεο: Μείσζε δηαηκεηηθήο ηάζεο (επηόηεξε θιίζε) Πξόζζεζε εμσηεξηθώλ δπλάκεσλ (ηνίρνη αληηζηήξημεο) Αύμεζε εζσηεξηθήο αληνρήο (αδηαπέξαην θάιπκκα, θπηνθάιπςε θαη ζηξαγγηζηήξηνη ηάθξνη, ζηξαγγηζηηθέο ζήξαγγεο, θιπ)

29 Μέηξα αληηκεηώπηζεο θαηνιηζζήζεσλ (από Murck et al. 1996).

30 ρεκαηηθή αλαπαξάζηαζε νιηζζήζεσο πεηξσκάησλ ζηε ιίκλε ηνπ θξάγκαηνο Vaiout (από Coch 1995).

31 ημείωμα Ηζηορικού Δκδόζεων Έργοσ Σν παξόλ έξγν απνηειεί ηελ 1 η έθδνζε. ημείωμα Αναθοράς Copyright Παλεπηζηήκην Παηξώλ, Ηεξόζενο Εαραξίαο, Ηεξόζενο Εαραξίαο. «ΠΔΡΗΒΑΛΛΟΝΣΗΚΖ ΓΔΩΛΟΓΗΑ». Έθδνζε: 1.0. Αγξίλην Γηαζέζηκν από ηε δηθηπαθή δηεύζπλζε: ημείωμα Αδειοδόηηζης Σν παξόλ πιηθό δηαηίζεηαη κε ηνπο όξνπο ηεο άδεηαο ρξήζεο Creative Commons Αλαθνξά Γεκηνπξγνύ, Απαγόξεπζε Δκπνξηθήο Υξήζεο θαη Όρη Παξάγσγα Έξγα. Δμαηξνύληαη ηα απηνηειή έξγα ηξίησλ π.ρ. θσηνγξαθίεο, δηαγξάκκαηα θ.ι.π., ηα νπνία εκπεξηέρνληαη ζε απηό θαη ηα νπνία αλαθέξνληαη καδί κε ηνπο όξνπο ρξήζεο ηνπο ζην «εκείσκα Υξήζεο Έξγσλ Σξίησλ». «Σο σλικό ηης παροσζίαζης προέρτεηαι από ηις πανεπιζηημιακές παραδόζεις ηοσ καθηγηηή Η. Εαταρία».

32 Σο Έργο ασηό κάνει τρήζη ηων ακόλοσθων έργων: Δικόνα 1: σγγράμμαηα: Murck W.B., Skinner J.B., Porter C.S., Environmental Geology, John Wiley & Sons Inc., New York, 1996 Doyle P, Bennet R.M., Baxteer N.A., An introduction to stratigraphy, John Wiley & Sons Inc., New York, 1994 Chernikoff S., Fox A., Venkatakrishnan R., Essentials of Geology, Worth publishers Inc., 1997 Marschak & Mitra G., Basic methods of structural geology, Prentice Hall, Rowland S.M., Structural analysis & Synthesis: a laboratory course in stuctural geology, Blackwell Scientific Publications, 1986 Κοθίηζας Γ, Μαθημαηικά Σοπογραθικού τεδίοσ, Δκδόζεις ΗΩΝ, Αθήνα, 1997 Gwinner M.P., Geometrishe Grundlagen der geologie, E. Schweizrbart'sche Verlagsbuchhandlung, Stuttgard, 1965 Weijermans R., Principles of rock mechanics, Alboran Science Publishing, 1997 Dolgoff A, Physical Geology, Houghton Mifflin Co, Boston, 1998 Billings M., Stuctural Geology, Prentice Hall, 1972 McGeary D. & Plumer C.C., Physical Geology, Wm. C.Brown Publishers, 1992 Tarbuck E.J. & Lutgens K.F., The Earth: An introduction to physical geology, Macmillan Publishing Company, 1992 Coch K.N., Geohazards, natural and human, Pintice Hall, New Jersey, 1995 Koukis G., Tsiambaos G., Sabatakakis N., 1997, Landslides in Greece: Research evolution and Quantitative analysis, Balkena, Rotterdam, Conte J.D, Thompson J.D, Moses LL., Earth Science: An Integrated prespective, Wm. C. Brown Publishers, 1997 Hamblin K.W. & Christiansen E.H., Earth's Dynamic Systems, Pentice Hall Inc., 1998