ΕΚΘΕΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΘΗΡΕΥΣΙΜΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015)

Transcript

1 ΕΚΘΕΣΗ ΔΕΔΟΜΕΝΩΝ ΠΑΡΑΚΟΛΟΥΘΗΣΗΣ ΘΗΡΕΥΣΙΜΩΝ ΕΙΔΩΝ ΟΡΝΙΘΟΠΑΝΙΔΑΣ (ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ 2011-ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2015) ΦΟΡΕΑΣ ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗΣ ΣΤΕΝΩΝ ΚΑΙ ΕΚΒΟΛΩΝ ΠΟΤΑΜΩΝ ΑΧΕΡΟΝΤΑ ΚΑΙ ΚΑΛΑΜΑ 2016

2 Δέλτα Καλαμά Εισαγωγή Με βάση την επιστημονική παρακολούθηση (monitoring) που πραγματοποιείται μηνιαίως από το Φορέα Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, συλλέγονται δεδομένα για όλα τα υδρόβια είδη της περιοχής του Δέλτα Καλαμά από το Σεπτέμβριο του Σε πρώτη φάση καθορίστηκαν ο χώρος και η κατάλληλη μεθοδολογία βάσει πρωτοκόλλων ευρωπαϊκών προδιαγραφών για την καταγραφή των υδρόβιων και παρυδάτιων ειδών στα υγροτοπικά συστήματα των περιοχών διαχείρισης του Φορέα. Έκτοτε, οι καταγραφές συστηματοποιήθηκαν και συνεχίζονται έως σήμερα. Η μεθοδολογία και η διαχείριση των στοιχείων έχει βασιστεί στο πρόγραμμα Support Programme to waterbird monitoring and wetland conservation in the Mediterranean basin που διεξάγεται από τους παρακάτω οργανισμούς σε διάφορες χώρες της Μεσογείου. Αυτό το υποστηρικτικό πρόγραμμα αποτελεί μέρος του δικτύου "Mediterranean Waterbirds". «This programme, initiated by Tour du Valat, the French National Hunting and Wildlife Agency (ONCFS), Wetlands International, with the support of the French Ministry of Ecology, Sustainable Development and Energy (MEDDE) and the MAVA Foundation aims to improve the spatial coverage and the overall quality of International Waterbird Census (IWC) and more globally of all waterbird monitoring in the region by: creating synergies between existing national and international programmes developing tools for exchange between local, national and international actors strengthening national networks of observers completing inventories of wetlands of national and international importance» Το Δέλτα Καλαμά αποτελεί μια περιοχή μεγάλης έκτασης (8.531,68 ha) και γι αυτό το λόγο κρίθηκε απαραίτητη η τμηματοποίησή του σε υποπεριοχές (Εικόνα 1), έτσι ώστε να συλλέγονται στοιχεία σχετικά με το ποια περιοχή υποστηρίζει τους σημαντικότερους πληθυσμούς κάθε είδους και τη μετακίνηση των ειδών μεταξύ αυτών των περιοχών κατά τη διάρκεια του έτους. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε αφορούσε την καταγραφή όλων των υδρόβιων ειδών μέσω πλήρης σάρωσης της περιοχής από επιλεγμένα σημεία θέας, για τα οποία έχουν καταγραφεί γεωγραφικές συντεταγμένες, κλιματικά και περιβαλλοντικά δεδομένα της μέτρησης, τύπος ενδιαιτήματος καθώς και βαθμός όχλησης που δέχεται η επισκεπτόμενη περιοχή. Κατά την περίοδο Νοέμβριος Φεβρουάριος 2015 πραγματοποιήθηκαν μηνιαίες καταγραφές με βάση και τις καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή.

3 Παράλληλα δίνονται στοιχεία και από τις μεσοχειμωνιάτικες καταμετρήσεις υδροβίων και παρυδάτιων πουλιών που διεξήχθησαν εκείνη την περίοδο. Εικόνα 1: Απεικόνιση υποπεριοχών του Δέλτα Καλαμά, Λιμνοθάλασσα Δρεπάνου (κίτρινο πολύγωνο), Λιμνοθάλασσα Βατάτσας (κόκκινο πολύγωνο), Βάλτος Ρηχού (πράσινο πολύγωνο), ορυζώνες με απαγόρευση θήρας (ανοιχτό πορτοκαλί πολύγωνα), ορυζώνες με μη απαγόρευση θήρας (σκούρο πορτοκαλί πολύγωνα), υγρολίβαδα παλιάς κοίτης (γαλάζιο πολύγωνο), πλημμυρισμένες εκτάσεις κυριαρχούμενες από Tamarix (φουξ πολύγωνο), Βάλτος Φιλιαππιάδας (λαδί πολύγωνο), υγρολιβαδικές/λιβαδικές εκτάσεις νότια (μαύρο πολύγωνο). Παλιά κοίτη (μωβ πολύγωνο), Νέα κοίτη (ροζ πολύγωνο), Θάλασσα Σαγιάδας (καφέ πολύγωνο) και Βάλτοι Σαγιάδας (μπλε πολύγωνο) Παρουσιαζόμενα δεδομένα Στη παρούσα έκθεση, από τα στοιχεία που προέκυψαν για τους πληθυσμούς των υδρόβιων ειδών στις περιοχές Θάλασσα Σαγιάδας και Βάλτοι Σαγιάδας, γίνεται αναφορά μόνο για την περίοδο Νοεμβρίου - Φεβρουαρίου, περίοδος που ασκείται ταυτόχρονα και η θήρα. Δεν παρουσιάζονται στοιχεία των μηνών Σεπτεμβρίου και Οκτωβρίου καθώς οι πληθυσμοί των πουλιών εκείνη την περίοδο θα περιλαμβάνουν και πουλιά που αναπαράγονται στην περιοχή, όπως η χαλκόκοτα, ή που

4 μεταναστεύουν και θα είχε ως αποτέλεσμα να παρουσιαστούν πολύ μεγαλύτεροι οι αριθμοί των ειδών προτεραιότητας και των ειδών χαρακτηρισμού ΖΕΠ. Τα είδη που λαμβάνονται υπόψη αφορούν θηρεύσιμα είδη που απαντώνται κατά την παραπάνω περίοδο, όπως φαίνονται στον πίνακα 1. Επιστημονική Κοινή Κόκκινο βιβλίο Οδηγία 79/409 SPEC ονομασία ονομασία Anas Πρασινοκέφαλη NE II/1,III/1 - platyrhynchos πάπια Anas strepera Καπακλής VU II/1 3 Anas acuta Ψαλίδα NE II/1,III/2 3 Anas clypeata Χουλιαρόπαπια NE II/1,III/2 3 Anas penelope Σφυριχτάρι NE II/1,III/2 - Anas crecca Κιρκίρι NE II/1,III/2 - Fulica atra Φαλαρίδα NE - - Vanellus vanellus Gallinago Gallinago Καλημάνα NE II/2 2 Μπεκατσίνι NE II/1,III/2 3 Πίνακας 1: Θηρεύσιμα είδη * στη στήλη για το Ελληνικό Κόκκινο Βιβλίο: CR: κρισίμως κκινδυνεύον, EN: κινδυνεύον, VU: τρωτό, NT: σχεδόν απειλούμενο, LC: μειωμένου ενδιαφέροντος, DD: ανεπαρκώς γνωστό, NE: μη αξιολογηθέν * στη στήλη Οδηγία 79/409: αναφέρεται το παράρτημα στο οποίο βρίσκεται το είδος από την Οδηγία 79/409 για την προστασία των άγριων πουλιών * στη στήλη SPEC: αναφέρεται στην κατηγορία που ανήκει το κάθε είδος για τα είδη ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος

5 Πρασινοκέφαλη πάπια (Anas platyrhynchos) Η πρασινοκέφαλη πάπια αποτελεί πολυάριθμο διαχειμάζον είδος του Δέλτα Καλαμά και ταυτόχρονα θηρεύσιμο είδος. Οι σημαντικότερες υποπεριοχές στις οποίες εντοπίζεται είναι οι λιμνοθάλασσες «Δρεπάνου» και «Βατάτσας», οι βάλτοι «Ρηχό» και «Φιλιππιάδας», οι ορυζώνες, η Παλιά και η Νέα κοίτη καθώς και η θάλασσα και οι βάλτοι Σαγιάδας. Στις εικόνες 2,3,4, φαίνονται οι περιοχές τροφοληψίας του είδους. Η πρασινοκέφαλη πάπια είναι το ένα από τα δύο είδη πάπιας που έχει διαπιστωθεί ότι φωλιάζει στην περιοχή του δέλτα Καλαμά. Το μεγαλύτερο μέρος του αναπαραγόμενου πληθυσμού φωλιάζει στις βαλτώδεις εκτάσεις των βάλτων Σαγιάδας και σημαντικός αριθμός ατόμων αρχίζει να τρέφεται στη θαλάσσια περιοχή της Σαγιάδας και της νέας κοίτης (Εικόνα 5). Εικόνα 2: Περιοχές τροφοληψίας πρασινοκέφαλης πάπιας σε παλιά κοίτη, βόρεια θαλάσσια περιοχή (κίτρινα πολύγωνα), λιμνοθάλασσες Λούτσα- Παπαδιά, Καλάγκα (κόκκινα πολύγωνα) και βαλτώδεις εκτάσεις (πράσινο πολύγωνο) Εικόνα 3: Περιοχές τροφοληψίας πρασινοκέφαλης πάπιας σε λιμνοθάλασσες Δρεπάνου, Βατάτσας (κόκκινα πολύγωνα), Βάλτο Ρηχού (πράσινο πολύγωνο), ορυζώνες (πορτοκαλί πολύγωνα) και Βάλτο Φιλιππιάδας (μωβ πολύγωνα)

6 Εικόνα 4: Περιοχές τροφοληψίας πρασινοκέφαλης πάπιας σε βάλτους Σαγιάδας (πράσινα πολύγωνα), θαλάσσια περιοχή Σαγιάδας και νέας κοίτης (κίτρινα πολύγωνα) και παλιρροιακά αλίπεδα (κόκκινα πολύγωνα) Εικόνα 5: Θέσεις φωλεοποίησης σε Βάλτους Σαγιάδας (κόκκινες κουκίδες) και περιοχές φωλιάσματος σε βάλτους Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα) Συνοπτικά για τον πληθυσμό της πρασινοκέφαλης πάπιας την πενταετία ακολουθούν γραφήματα που δείχνουν πέραν της μείωσης του πληθυσμού του είδους στους βάλτους Σαγιάδας- με κατακόρυφη πτώση στον αριθμό ατόμων- και τη μετακίνησή του προς τη θάλασσα Σαγιάδας με την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου επιβεβαιώνοντας ίσως μια συμπεριφορά αποφυγής των βάλτων Σαγιάδας λόγω όχλησης από τη θήρα.

7 Εικόνα 6: Διακύμανση πληθυσμού πρασινοκέφαλης πάπιας στις περιοχές Βάλτοι και Θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 7 : Διακύμανση πληθυσμού πρασινοκέφαλης πάπιας στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσας Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

8 Εικόνα 8: Διακύμανση πληθυσμού πρασινοκέφαλης πάπιας στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 9: Διακύμανση πληθυσμού πρασινοκέφαλης πάπιας στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

9 Συνολικά για τον πληθυσμό της πρασινοκέφαλης πάπιας στις περιοχές βάλτων και θάλασσας Σαγιάδας: Εικόνα 10: Πληθυσμιακή τάση της πρασινοκέφαλης πάπιας κατά την χρονική περίοδο Καπακλής (Anas strepera) O καπακλής, αν και θηρεύσιμο είδος, αποτελεί ταυτόχρονα και απειλούμενο είδος σε εθνικό επίπεδο. Στο Δέλτα Καλαμά διαχειμάζει ένας σημαντικός αριθμός που διατρέφεται κυρίως στις υποπεριοχές «Βάλτος Ρηχού», «Βάλτοι Σαγιάδας» και «Θάλασσα Σαγιάδας». Η άρση της απαγόρευσης θήρας στις παραπάνω περιοχές θα έχει ως αποτέλεσμα μόνο αρνητικές συνέπειες για το διαχειμάζοντα πληθυσμό του είδους. Στο παρακάτω απόσπασμα δορυφορικής εικόνας φαίνεται η περιοχή τροφοληψίας του είδους σε βάλτους και Θάλασσα Σαγιάδας: Εικόνα 11: Περιοχές τροφοληψίας καπακλή σε Βάλτους Σαγιάδας (κίτρινα πολύγωνα) και θάλασσα Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα)

10 Στα παρακάτω γραφήματα φαίνεται η πληθυσμιακή κατανομή του καπακλή στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την πενταετία Ειδικότερα, στην περιοχή των βάλτων Σαγιάδας καταγράφεται ο μεγαλύτερος αριθμός ατόμων που τρέφονται αποκλειστικά στις βαλτώδεις εκτάσεις, κυρίως στους εσωτερικούς βάλτους της Σαγιάδας. Η προτίμηση του είδους να τρέφεται στους εσωτερικούς βάλτους έγκειται στο γεγονός ότι ο καπακλής απαντά κυρίως σε γλυκά και σπάνια σε υφάλμυρα νερά. Εικόνα 12: Διακύμανση πληθυσμού καπακλή στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 13: Διακύμανση πληθυσμού καπακλή στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

11 Εικόνα 14 Διακύμανση πληθυσμού καπακλή στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 15: Διακύμανση πληθυσμού καπακλή στις περιοχές Βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 16: Πληθυσμιακή τάση του καπακλή κατά την χρονική περίοδο

12 Ψαλίδα (Anas acuta) H ψαλίδα αποτελεί ένα πολυάριθμο θηρεύσιμο διαχειμάζον είδος στο Δέλτα Καλαμά. Τρέφεται κυρίως στους ορυζώνες όπου απαγορεύεται η θήρα, στην παλιά κοίτη αλλά και στη θάλασσα και τους βάλτους Σαγιάδας. Όπως και στην περίπτωση της πρασινοκέφαλης πάπιας, η ψαλίδα προτιμά να τρέφεται σε εκτάσεις όπου δεν υφίσταται κυνηγετική δραστηριότητα. Ένα μεγάλο ποσοστό του πληθυσμού, εγκαταλείπει την περιοχή πιθανότατα από την έλλειψη τροφής στους ορυζώνες όπου απαγορεύεται το κυνήγι και η όχληση στις υπόλοιπες εκτάσεις (μη απαγόρευσης θήρας), δεν επιτρέπει την τροφοληψία, αναδεικνύοντας τη σημαντικότητα διατήρησης της απαγόρευσης θήρας σε όλες τις υποπεριοχές, προκειμένου να διατηρηθεί σταθερός ο πληθυσμός της. Στο παρακάτω απόσπασμα δορυφορικής εικόνας φαίνεται η εν λόγω περιοχή τροφοληψίας στους Βάλτους Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας (Εικόνα 17). Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση της ψαλίδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 17 : Περιοχές τροφοληψίας της ψαλίδας στην περιοχή Βάλτοι Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα) και θαλάσσια περιοχή Σαγιάδας έως και τη Νέα κοίτη (κίτρινα πολύγωνα)

13 Εικόνα 18: Διακύμανση πληθυσμού ψαλίδας στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 19: Διακύμανση πληθυσμού ψαλίδας στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 20: Διακύμανση πληθυσμού ψαλίδας στις περιοχές Βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

14 Εικόνα 21: Διακύμανση πληθυσμού ψαλίδας στις περιοχές Βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 22: Πληθυσμιακή τάση της ψαλίδας κατά την χρονική περίοδο Χουλιαρόπαπια (Anas clypeata) Η xουλιαρόπαπια παρατηρείται στο Δέλτα Καλαμά με μεγάλους αριθμούς κατά την χειμερινή περίοδο, ενώ καθ όλη την διάρκεια του καλοκαιριού παραμένει ένας μόνιμος μικρός αριθμός ζευγαριών στους βάλτους Σαγιάδας, τα οποία πιθανά φωλιάζουν. Ένας πληθυσμός τρέφεται στους βάλτους Σαγιάδας και ανά διαστήματα άτομα από αυτόν τον πληθυσμό τρέφονται και στην θαλάσσια περιοχή της Σαγιάδας (Εικόνα 23). Βέβαια, η χουλιαρόπαπια εντοπίζεται και στις λιμνοθάλασσες Βατάτσα, Δρέπανο και Ρηχό, ενώ ένα μικρό ποσοστό του πληθυσμού της εμφανίζεται και στην παλιά κοίτη του Καλαμά. Η άσκηση θήρας σε αυτές τις περιοχές θα έχει σημαντικές επιπτώσεις στον πληθυσμό του είδους. Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση της χουλιαρόπαπιας κατά την χρονική περίοδο

15 Εικόνα 23: Περιοχές διατροφής της χουλιαρόπαπιας στου Βάλτους Σαγιάδας (κίτρινα πολύγωνα), θάλασσα Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα) και νέα κοίτη (μωβ πολύγωνο) Ακολουθούν γραφήματα για τον πληθυσμό της χουλιαρόπαπιας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 24: Διακύμανση πληθυσμού χουλιαρόπαπιας στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

16 Εικόνα 25: Διακύμανση πληθυσμού χουλιαρόπαπιας στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 26: Διακύμανση πληθυσμού χουλιαρόπαπιας στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 27 : Διακύμανση πληθυσμού χουλιαρόπαπιας στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και Θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο

17 Εικόνα 28: Πληθυσμιακή τάση της χουλιαρόπαπιας στου βάλτους και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Σφυριχτάρι (Anas penelope) Tο σφυριχτάρι είναι ένα από τα πιο θηρεύσιμα είδη στο Δέλτα Καλαμά και διατηρεί σημαντικούς αριθμούς του πληθυσμού του στη θάλασσα Σαγιάδας, τη νέα αλλά και τη παλιά κοίτη όπου τρέφεται. Μικρότεροι αριθμοί παρατηρούνται στο βάλτο Ρηχού και στις λιμνοθάλασσες Δρεπάνου και Βατάτσας. Το σφυριχτάρι αποτελεί το μοναδικό είδος αφρόπαπιας που τρέφεται αποκλειστικά σε θαλάσσια ενδιαιτήματα κατά την χειμερινή περίοδο και μόνο ένας μικρός πληθυσμός προτιμά τις βαλτώδεις εκτάσεις της Σαγιάδας. Λόγω του περιορισμένου λοιπόν αριθμού που τρέφεται σε αυτές καθίσταται απαραίτητη η απαγόρευση θήρας στις εν λόγω περιοχές των βάλτων Σαγιάδας. Εικόνα 29. Περιοχές τροφοληψίας στο βόρειο τμήμα της νέας κοίτης έως την θάλασσα Σαγιάδας (κίτρινα πολύγωνα) και στους βάλτους Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα)

18 Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση του σφυριχταριού κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 30: Διακύμανση πληθυσμού σφυριχταριού στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 31: Διακύμανση πληθυσμού σφυριχταριού στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 32: Διακύμανση πληθυσμού σφυριχταριού στις περιοχές βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

19 Εικόνα 33: Πληθυσμιακή τάση του σφυριχταριού στο σύνολο των περιοχών βάλτοι και θάλασσας Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Κιρκίρι (Anas crecca) Αποτελεί πολυάριθμο θηρεύσιμο είδος που εντοπίζεται κυρίως να κουρνιάζει στις λιμνοθάλασσες Δρεπάνου και Βατάτσας και να διατρέφεται στους ορυζώνες όπου απαγορεύεται η θήρα. Μικρότερος αλλά σημαντικός πληθυσμός παρατηρείται για τροφοληψία στους βάλτους Ρηχού και Σαγιάδας αλλά και στη παλιά κοίτη και στη θάλασσα Σαγιάδας (Εικόνα 34). Επίσης, κατά την αναπαραγωγική περίοδο παρατηρείται ένας σταθερός αριθμός ατόμων στους βάλτους Σαγιάδας που πιθανά πρόκειται για φωλιάζοντα χωρίς ωστόσο να έχει επιβεβαιωθεί φώλιασμα. Η όχληση στους υπόλοιπους ορυζώνες είναι βασική αιτία για τον μικρό αριθμό τρεφόμενων ατόμων. Πρέπει λοιπόν να διατηρηθεί η απαγόρευση της θήρας στις παραπάνω περιοχές για τη διατήρηση του πληθυσμού του κιρκιριού. Εικόνα 34: Περιοχές τροφοληψίας σε βάλτους Σαγιάδας (κίτρινα πολύγωνα), θαλάσσια περιοχή Σαγιάδας (κόκκινα πολύγωνα) και νέα κοίτη (πορτοκαλί πολύγωνο)

20 Εικόνα 35: Διακύμανση πληθυσμού κιρκιριού στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 36: Διακύμανση πληθυσμού κιρκιριού στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 37: Διακύμανση πληθυσμού κιρκιριού στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

21 Εικόνα 38: Διακύμανση πληθυσμού κιρκιριού στις περιοχές βάλτοι Σαγιάδας και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 39: Πληθυσμιακή τάση του κιρκιριού στο σύνολο των περιοχών βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Φαλαρίδα (Fulica atra) Η φαλαρίδα παρατηρείται στην περιοχή καθ όλη την διάρκεια του χρόνου. Κατά την χειμερινή περίοδο αποτελεί ένα από τα πιο πολυάριθμα διαχειμάζοντα είδη, με σημαντικούς αριθμούς μέχρι και τα τέλη Μαρτίου, ενώ κατά την αναπαραγωγική περίοδο μικρός αριθμός αναπαραγόμενων ατόμων φωλιάζει στο δέλτα (Εικόνα 40).

22 Η απαγόρευση της θήρας στη Σαγιάδα θα πρέπει να διατηρηθεί για να παραμείνει ο μέγιστος διαχειμάζον πληθυσμός στην περιοχή του δέλτα. Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση της φαλαρίδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 40: Περιοχές τροφοληψίας της φαλαρίδας στους βάλτους Σαγιάδας (κίτρινα πολύγωνα) και σημεία φωλιάσματος (κίτρινες κουκίδες) Εικόνα 41: Διακύμανση πληθυσμού φαλαρίδας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

23 Εικόνα 42: Διακύμανση πληθυσμού φαλαρίδας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 43: Διακύμανση πληθυσμού φαλαρίδας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 44: Διακύμανση πληθυσμού φαλαρίδας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

24 Εικόνα 45: Πληθυσμιακή τάση της φαλαρίδας στο σύνολο των περιοχών βάλτοι και θάλασσα Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Καλημάνα (Vanellus vanellus) Η καλημάνα είναι ένα παρυδάτιο είδος μικρού θηρευτικού ενδιαφέροντος με 3 υποπληθυσμούς στο δέλτα Καλαμά. Ένας υποπληθυσμός εμφανίζεται στο νότιο τμήμα του δέλτα, ένας στην παλιά κοίτη και ένας στην περιοχή της Σαγιάδας. Ο πληθυσμός της Σαγιάδας τρέφεται σε υγρολιβαδικές και λιβαδικές εκτάσεις στον κάμπο της Σαγιάδας, στα λασποτόπια της Σαγιάδας και της νέας κοίτης (Εικόνα 46). Βασική περιοχή κουρνιάσματος είναι η θάλασσα Σαγιάδας, η παλιά κοίτη, η λιμνοθάλασσα Βατάτσας και ο βάλτος Ρηχού. Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση της ψαλίδας κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 46: Περιοχές τροφοληψίας στη Σαγιάδα και στη νέα κοίτη, λιβαδικές εκτάσεις (πράσινα πολύγωνα), λασποτόπια Σαγιάδας και νέας κοίτης (κόκκινα πολύγωνα), ρηχά παλιρροιακά πεδία σε Σαγιάδα και νέα κοίτη (κίτρινα πολύγωνα) και περιοχή κουρνιάσματος (μωβ

25 Εικόνα 47: Πληθυσμιακή τάση της καλημάνας στο σύνολο των περιοχών θάλασσας και βάλτων Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 47: Διακύμανση πληθυσμού καλημάνας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 48: Διακύμανση πληθυσμού καλημάνας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

26 Εικόνα 49: Διακύμανση πληθυσμού καλημάνας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 50: Διακύμανση πληθυσμού καλημάνας στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

27 Εικόνα 51: Πληθυσμιακή τάση της καλημάνας στο σύνολο των περιοχών θάλασσας και βάλτων Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Μπεκατσίνι (Gallinago gallinago) To μπεκατσίνι, αν και μικρού ενδιαφέροντος από θηρευτικής άποψης, αποτελεί σημαντικό θηρεύσιμο παρυδάτιο είδος. Το σημαντικότερο ποσοστό του πληθυσμού του τρέφεται στο βάλτο Ρηχού και στις λιμνοθάλασσες Βατάτσα και Δρεπάνου, στους ορυζώνες όπου δεν ασκείται θήρα καθώς και στη παλία κοίτη. Μικρότεροι αλλά εξίσου σημαντικοί αριθμοί εντοπίζονται στου βάλτους Σαγιάδας και στη νέα κοίτη. Στους ορυζώνες τρέφονται κυρίως κατά τις νυχτερινές ώρες, ενώ κατά την διάρκεια της ημέρας κουρνιάζουν στις αλόφιλες εκτάσεις των λιμνοθαλασσών. Ο πληθυσμός της νέας κοίτης τρέφεται στα λασποτόπια και αλμυρόβαλτους κοντά στο στόμιο της κοίτης, ενώ για τον πληθυσμό της Σαγιάδας, οι βάλτοι Σαγιάδας και ανά διαστήματα η θάλασσα Σαγιάδας, αποτελούν τις κύριες περιοχές διατροφής. Άρση της απαγόρευσης θήρας στις παραπάνω περιοχές θα επιφέρει μείωση του πληθυσμού λόγω άμεσης θανάτωσης αλλά κυρίως λόγω όχλησης. Εικόνα 52: Περιοχές τροφοληψίας του πληθυσμού της Σαγιάδας, σε βάλτους (πράσινα πολύγωνα), λασποτόπια θάλασσας Σαγιάδας (κίτρινο πολύγωνο) και σε ρηχές παλιρροιακές εκτάσεις (κόκκινο πολύγωνο)

28 Ακολουθούν γραφήματα με τις διακυμάνσεις του πληθυσμού και την πληθυσμιακή τάση του μπεκατσινιού κατά την χρονική περίοδο Εικόνα 53: Διακύμανση πληθυσμού μπεκατσινιού στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 54: Διακύμανση πληθυσμού μπεκατσινιού στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 55: Διακύμανση πληθυσμού μπεκατσινιού στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο

29 Εικόνα 56: Διακύμανση πληθυσμού μπεκατσινιού στις περιοχές θάλασσα και βάλτοι Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Εικόνα 57: Πληθυσμιακή τάση του μπεκατσινιού στο σύνολο των περιοχών θάλασσας και βάλτων Σαγιάδας κατά τη χρονική περίοδο Συμπεράσματα Η αποτελεσματική διαχείριση των προαναφερθέντων περιοχών μέσω του προγράμματος παρακολούθησης του Φορέα Διαχείρισης Στενών και Εκβολών ποταμών Αχέροντα και Καλαμά, διατηρεί τους πληθυσμούς της υδρόβιας ορνιθοπανίδας σε σταθερά σχετικά επίπεδα στο πλαίσιο του σχεδίου φύλαξης και εποπτείας των προστατευόμενων περιοχών αρμοδιότητας του φορέα διαχείρισης. Σύμφωνα με τα παραπάνω δεδομένα και έχοντας συνυπολογίσει μόνο τα θηρεύσιμα υδρόβια είδη που απαντώνται στις περιοχές θάλασσα Σαγιάδας και Βάλτοι Σαγιάδας

30 κατά τη χειμερινή περίοδο, είναι απαραίτητη αν όχι αναγκαία η διατήρηση της απαγόρευσης θήρας στις συγκεκριμένες περιοχές και αποκλεισμός της επέκτασής της μέχρι και τη νέα κοίτη. Το κυνήγι αποτελεί απειλή τόσο για τα θηρεύσιμα όσο και τα μη θηρεύσιμα και προστατευόμενα είδη μέσω ακατάλληλων πρακτικών, λαθροθηρίας, όχλησης και άλλων σχετικών δραστηριοτήτων (εκγύμναση σκύλων, μολυβδίαση κ.λπ) Η ανάγκη διατήρησης της παρούσας κατάστασης και η εντατικοποίηση της φύλαξης εκ μέρους του φορέα διαχείρισης αποτελούν βασική προϋπόθεση για τη διαφύλαξη της πλούσιας βιοποικιλότητας της περιοχής.