ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 2. ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΜΕΘΟΔΟΙ

Transcript

1 ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΑΓΡΙΑΣ ΠΑΝΙΔΑΣ 2. ΑΦΘΟΝΙΑ ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ

2 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ Το σύνολο των ατόμων του ίδιου είδους που απαντώνται σε καθορισμένη περιοχή και σε συγκεκριμένο χρόνο (μπορούν να ζευγαρώνουν και να δίνουν γόνιμους απογόνους) Συμβολίζεται με Ν

3 ΠΛΗΘΥΣΜΟΣ ΑΝΟΙΚΤΟΙ ΚΑΙ ΚΛΕΙΣΤΟΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ

4 ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΕΝΝΟΙΕΣ Αφθονία είναι ο πραγματικός αριθμός των ατόμων ενός πληθυσμού ενός είδους σε μια περιοχή Απόλυτη αφθονία: (π.χ. η αφθονία του λαγού σε ένα θαμνότοπο είναι 15 άτομα) Σχετική αφθονία: η αριθμητική διαφορά ενός πληθυσμού Ν1 σε σχέση με έναν άλλο πληθυσμό Ν2 (π.χ. Η αφθονία του αγριόχοιρου σε ένα δρυοδάσος είναι μεγαλύτερη από αυτή σε ένα πευκοδάσος)

5 ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΕΝΝΟΙΕΣ Πυκνότητα είναι αριθμός των ατόμων ενός πληθυσμού (η αφθονία) στη μονάδα επιφάνειας ή όγκου 2,8 άτομα/ηα (1km 2 = 100Ha = m 2 ) Απόλυτη πυκνότητα Σχετική πυκνότητα (πυκνότητα ενός πληθυσμού σε σχέση με κάποιον άλλο) Οικολογική πυκνότητα: ο αριθμός των ατόμων σε σχέση με την ικανότητα μιας περιοχής να υποστηρίξει αυτό το μέγεθος Ζωοχωρητικότητα (K): ο μέγιστος αριθμός των ατόμων ενός είδους που μπορεί να υποστηρίξει μια περιοχή χωρίς να υποβαθμίζεται.

6 ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΧΡΗΣΗ Χρησιμοποιείται για τον: Χαρακτηρισμό ενός είδους ως Απειλούμενο Ανεπιθύμητο Για εκμετάλλευση Υπολογισμό του ρυθμού αύξησης Υπολογισμό του χρόνου εξαφάνισης ενός είδους (MVP) Υπολογισμό της κάρπωσης της αειφορικής προσόδου Υπολογισμό του επιπέδου της βλάβης που προκαλεί ένα είδος

7 ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ:

8 ΑΦΘΟΝΙΑ ΠΛΗΘΥΣΜΟΥ: ΧΡΗΣΗ Οι κατάλληλότερη μέθοδος επιλέγεται σύμφωνα με τα παρακάτω κριτήρια/παράγοντες Τον σκοπό για τον οποίο πραγματοποιείται η εκτίμηση: δομή ζωοκοινότητας (συνολικός αριθμός του κάθε είδους) δυναμική πληθυσμού (αναλογία φύλων, σύνθεση ηλικιών) κατάσταση του πληθυσμού (επαναλήψεις, τάση) Την επιδιωκόμενη ακρίβεια Τη φυσιογνωμία της περιοχής Τη συμπεριφορά και τις συνήθειες του είδους κρυπτικό, ημερόβιο, νυκτόβιο μετακινούμενο συλλαμβάνεται εύκολα Τον προϋπολογισμό Τον χρόνο που απαιτείται για τη μελέτη Το διαθέσιμο επιστημονικό προσωπικό

9 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΓΕΝΙΚΑ Πλήρης καταμέτρηση των ατόμων ενός πληθυσμού Εφαρμόζεται κυρίως: - σε μεγάλα ζώα - σε συναθροισμένους πληθυσμούς (αποικίες, θέσεις κουρνιάσματος, μετανάστευσης πτηνών) - μικρή και καθορισμένη περιοχή Μεγάλης ακρίβειας, αλλά απαιτεί έμπειρο προσωπικό, χρόνο και χρήμα

10 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 1. ΚΛΟΙΟΣ Εφαρμογή Καταγραφή από το έδαφος με πεζοπόρους Προϋποθέσεις Αποφυγή διπλής καταγραφής, καθορισμένες περιοχές Χρήση Σε μεγάλα θηλαστικά (ελάφι, ζαρκάδι, αγριογούρουνο), σε κλειστούς βιότοπους

11 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 2. ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ Εφαρμογή Από αυτοκίνητο, αέρα, πεζοπορία, αεροφωτογραφίες ακριβής, αλλά εξαρτάται από την εμπειρία του παρατηρητή, τη γνώση της περιοχής, τις καιρικές συνθήκες Προϋποθέσεις Ανοικτά ενδιαιτήματα, καθορισμένες περιοχές Χρήση Σε μεγάλα θηλαστικά, μεταναστευτικά πτηνά, αποικιακά είδη, σε ανοικτά ενδιαιτήματα, σε περιφραγμένες περιοχές Συχνότητα Ετήσια, εποχιακή, μηνιαία, εβδομαδιαία κ.λπ.

12 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ Εφαρμογή Από έδαφος χαρτογράφηση δραστηριοτήτων των ζευγαριών Ακουστικά - οπτικά σήματα (πτηνά) Οσφρητικά ακουστικά - οπτικά (θηλαστικά) Προϋποθέσεις ακρίβειας Καθορισμένη επιφάνεια, σχήμα, αριθμός επισκέψεων, εποχή, ώρα, χαρακτηριστικά των ειδών Η υπολογιζόμενη πυκνότητα αποτελεί ένδειξη της οικολογικής πυκνότητας Χρήση Χωροκρατικά είδη Πτηνά Σαρκοφάγα θηλαστικά

13 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ

14 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ 3. ΧΑΡΤΟΓΡΑΦΗΣΗ ΧΩΡΟΚΡΑΤΕΙΩΝ

15 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Α MHNΙΑΙΑ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec Alcedo atthis Anas platyrhynchos Tadorna tadorna Ardea alba Ardea cinerea Egretta garzetta Charadrius dubius Pluvialis squatarola Chroicocephalus genei Chroicocephalus ridibundus Larus cachinnans Larus melanocephalus Phalacrocorax carbo Phoenicopterus roseus Podiceps cristatus Podiceps nigricollis Himantopus himantopus Actitis hypoleucos Calidris alpina Calidris minuta Numenius arquata Tringa nebularia Tringa ochropus Tringa totanus Sterna hirundo Sterna sandvicensis

16 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ Α MHNΙΑΙΑ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΗ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ y = x R² = Egretta garzetta jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec Tringa totanus y = x R² = y = x R² = Larus cachinnans jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec jan feb mar apr may jun jul aug sep oct nov dec

17 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) Podiceps nigricollis (Μαυροβουτηχτάρι) Vanellus vanellus (Καλημάνα) Έτος

18 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Egretta garzetta (Λευκοτσικνιάς) y = x R² = Podiceps nigricollis (Μαυροβουτηχτάρι) y = x R² = Vanellus vanellus (Καλημάνα) y = x R² =

19 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ 3000 Black-necked grebe Little egret ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Northern lapwing Overall waterbirds

20 ΑΠΟΓΡΑΦΙΚΕΣ ΑΣΚΗΣΗ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ B ΜΕΣΟΧΕΙΜΩΝΙΑΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΜΕΤΡΗΣΕΙΣ ΥΔΡΟΒΙΩΝ ΠΤΗΝΩΝ Είδος ΕΡΑ ΔΕ ΕΡΑ τάσης αλλαγής α Κατάταξη Μαυροβουτηχτάρι Podiceps nigricollis ( ) Λευκοτσικνιάς Egretta garzetta ( ) Καλημάνα Vanellus vanellus ( ) Σύνολο υδρόβιων πτηνών ( ) Ετήσιος ρυθμός αλλαγής (ΕΡΑ), 95% διάστημα εμπιστοσύνης (ΔΕ ΕΡΑ ) α μεγάλη αύξηση, μέτρια αύξηση, σταθερός, μέτρια μείωση, μεγάλη μείωση,? αβέβαια τάση