ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ

Transcript

1 ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ Βρυξέλλες, COM(2014) 120 final ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΠΡΟΣ ΤΟ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟ ΚΑΙ ΤΟ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 {SWD(2014) 60 final} EL EL

2 ΠΙΝΑΚΑΣ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΩΝ Απάντηση των κρατών μελών στην ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το οικονομικό έτος Συνοπτική παρουσίαση... 3 Απάντηση των κρατών μελών στην ετήσια έκθεση του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το οικονομικό έτος ΠΕΔΙΟ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΑ ΒΑΣΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΤΟΥ ΕΕΣ ΓΙΑ ΤΟ ΠΕΡΙΛΗΨΗ ΤΩΝ ΑΠΑΝΤΗΣΕΩΝ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ Επιδόσεις - Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της Ένωσης Σφάλματα επιλεξιμότητας και ακρίβειας Η ΒΕΛΤΙΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΕΓΧΩΝ ΚΑΙ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ Συμπέρασμα... 16

3 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ 2012 ΣΥΝΟΠΤΙΚΗ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ Η παρούσα έκθεση αναλύει τις απαντήσεις των κρατών μελών στην ετήσια έκθεση του Ευρωπαϊκού Ελεγκτικού Συνεδρίου (του Συνεδρίου) για το οικονομικό έτος 2012 και εκπληρώνει τις υποχρεώσεις που ορίζει το άρθρο 162 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου για το 2012, οι ενοποιημένοι λογαριασμοί παρουσίασαν τη δημοσιονομική κατάσταση της Ένωσης με ακριβοδίκαιο τρόπο και χωρίς ουσιώδεις ανακρίβειες. Ωστόσο, για τις πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες, το συμπέρασμα του Συνεδρίου ήταν ότι περιέχουν ουσιώδη σφάλματα και τα σχετικά συστήματα ελέγχου που εξετάστηκαν ήταν μερικώς αποτελεσματικά για όλους τους τομείς δαπανών, με εξαίρεση τις διοικητικές δαπάνες οι οποίες δεν περιείχαν σφάλματα. Για το σύνολο του προϋπολογισμού, το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος αυξήθηκε από 3,9% το 2011 σε 4,8% το Το Ελεγκτικό Συνέδριο διαπίστωσε ότι τα σφάλματα επιλεξιμότητας αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό του εκτιμώμενου συνολικού ποσοστού σφάλματος. Τέλος, το Συνέδριο τόνισε ότι οι δαπάνες επιμερισμένης διαχείρισης, που αντιπροσωπεύει το 80% των δαπανών της ΕΕ, συνέβαλαν σημαντικά στα εκτιμώμενα συνολικά ποσοστά σφάλματος και ότι πολλά από τα σφάλματα που διαπιστώθηκαν θα μπορούσαν να είχαν εντοπιστεί με καλύτερους πρωτοβάθμιους ελέγχους στο επίπεδο των κρατών μελών. Η παρούσα έκθεση αναλύει τις απαντήσεις των κρατών μελών βάσει τριών κύριων θεματικών τομέων 1) Επιδόσεις Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, 2) Σφάλματα επιλεξιμότητας και ακρίβειας και 3) Βελτίωση των ελέγχων και των συστημάτων. Όσον αφορά τις επιδόσεις, το Συνέδριο επέκρινε το υφιστάμενο πλαίσιο μέτρησης και αναφοράς των επιδόσεων. Για τον λόγο αυτό, τα κράτη μέλη κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη μέτρηση των επιδόσεων, την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. Εικοσιτρία κράτη μέλη ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν τους στόχους SMART και τους δείκτες RACER. Τα κράτη μέλη ανέλυσαν επίσης διάφορες πτυχές των εθνικών διαδικασιών μέτρησης των επιδόσεων. Εάν επιβεβαιωθεί η θετική εικόνα των κρατών μελών, αυτό θα επέτρεπε στην Επιτροπή να βελτιώσει τη συνολική μέτρηση των επιδόσεων και την υποβολή εκθέσεων με βάση τα δεδομένα των κρατών μελών. Στον τομέα των πληρωμών που καταχωρίζονται ως δαπάνες, το Συνέδριο εντόπισε επαναλαμβανόμενα σφάλματα επιλεξιμότητας με δημοσιονομικό αντίκτυπο όσον αφορά τον μη επιλέξιμο ΦΠΑ στις δηλώσεις δαπανών. Στον τομέα της γεωργίας, ανέφερε επίσης ότι υπήρχαν σημαντικές ελλείψεις σχετικά με τρία ελεγχθέντα συστήματα αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS), με αποτέλεσμα να υπάρχουν σφάλματα επιλεξιμότητας και ακρίβειας. Όλα τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι έχουν καταβάλει προσπάθειες να διορθώσουν σφάλματα σε σχέση με τον ΦΠΑ και να επικαιροποιήσουν και να βελτιώσουν τις βάσεις δεδομένων LPIS. Το Συνέδριο 3

4 υπογράμμισε τον θετικό αντίκτυπο των επιλογών απλουστευμένης απόδοσης δαπανών (ΑΑΔ) στον τομέα της απασχόλησης και της συνοχής και τη γνώμη αυτή συμμερίζεται η πλειοψηφία των κρατών μελών. Αυτό είναι εξαιρετικά σημαντικό, διότι η χρησιμοποίηση των επιλογών ΑΑΔ θα μπορούσε να αποτελέσει βασικό στοιχείο για την πρόληψη των σφαλμάτων στα προγράμματα στο πλαίσιο του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ). Όσον αφορά την επιμερισμένη διαχείριση, η Επιτροπή εφαρμόζει την αρχή του ενιαίου ελέγχου, όποτε είναι δυνατόν, από την άποψη ότι μπορεί να βασίζεται σε απλούς και λογιστικούς ελέγχους που διενεργούνται από τις εθνικές αρχές ελέγχου, εάν είναι αποδεδειγμένα αξιόπιστοι και αν τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου είναι πλήρως αποτελεσματικά. Στην έκθεσή του, το Συνέδριο αναφέρθηκε στον κίνδυνο της συχνής υποβολής αναξιόπιστων πληροφοριών από τις αρχές ελέγχου. Δέκα κράτη μέλη απάντησαν ότι δεν είχαν σχέδια βελτίωσης, διότι θεωρούν ότι οι αρχές ελέγχου τους είναι αξιόπιστες. Όλα τα κράτη μέλη εξέφρασαν τη γενική ικανοποίησή τους για τις οδηγίες σχετικά με την αντιμετώπιση των σφαλμάτων και για τα σεμινάρια που οργάνωσε η Επιτροπή το 2012 και το Τα περισσότερα κράτη μέλη δήλωσαν την προθυμία τους να θεσπίσουν αποτελεσματικά και αναλογικά μέτρα καταπολέμησης της απάτης. Η Επιτροπή, μολονότι αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα της έννοιας του ενιαίου ελέγχου, πρέπει να εξασφαλίσει την αξιοπιστία των στοιχείων που δηλώνουν τα κράτη μέλη και, για τον λόγο αυτό, επανεξετάζει και ελέγχει τα συστήματα των εθνικών αρχών ελέγχου και τους εθνικούς φορείς που είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ. 4

5 ΕΚΘΕΣΗ ΤΗΣ ΕΠΙΤΡΟΠΗΣ ΑΠΑΝΤΗΣΗ ΤΩΝ ΚΡΑΤΩΝ ΜΕΛΩΝ ΣΤΗΝ ΕΤΗΣΙΑ ΕΚΘΕΣΗ ΤΟΥ ΕΛΕΓΚΤΙΚΟΥ ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ ΓΙΑ ΤΟ ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΟ ΕΤΟΣ Πεδίο εφαρμογής της έκθεσης Σύμφωνα με το άρθρο 162 παράγραφος 5 του δημοσιονομικού κανονισμού, μετά τη διαβίβαση της ετήσιας έκθεσης από το Ελεγκτικό Συνέδριο, η Επιτροπή ανακοινώνει αμέσως στα ενδιαφερόμενα κράτη μέλη τα λεπτομερή στοιχεία της έκθεσης αυτής που αφορούν τη διαχείριση των πόρων για τους οποίους ασκούν αρμοδιότητα. Τα κράτη μέλη οφείλουν να απαντήσουν στην Επιτροπή εντός εξήντα ημερών και η Επιτροπή διαβιβάζει περίληψη των απαντήσεων προς το Ελεγκτικό Συνέδριο, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο πριν από τις 28 Φεβρουαρίου του επόμενου έτους. Μετά τη δημοσίευση της ετήσιας έκθεσης του Ελεγκτικού Συνεδρίου για το οικονομικό έτος 2012, η Επιτροπή ενημέρωσε δεόντως τα κράτη μέλη σχετικά με τις λεπτομέρειες που περιέχει η έκθεση. Η ενημέρωση αυτή πραγματοποιήθηκε υπό μορφή επιστολής και τριών παραρτημάτων που έπρεπε να συμπληρωθούν από κάθε κράτος μέλος. Το παράρτημα Ι ήταν ένα ερωτηματολόγιο επί των παραγράφων που αναφέρονται στα μεμονωμένα κράτη μέλη. Το παράρτημα ΙΙ ήταν ένα ερωτηματολόγιο επί των διαπιστώσεων του ελέγχου που αναφέρονται στο εκάστοτε κράτος μέλος και το παράρτημα ΙΙΙ ήταν ένα ερωτηματολόγιο επί των βασικών διαπιστώσεων που αφορούν την επιμερισμένη διαχείριση για τη δήλωση αξιοπιστίας (DAS) για το οικονομικό έτος Η παρούσα έκθεση αναλύει τις απαντήσεις των κρατών μελών βάσει τριών κύριων θεματικών τομέων 1) Επιδόσεις Επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ, 2) Επιλεξιμότητα και σφάλματα ακρίβειας και 3) Βελτίωση των ελέγχων και των συστημάτων, και συνοδεύεται από έγγραφο εργασίας των υπηρεσιών της Επιτροπής (ΕΕΥΕ) που περιέχει τις απαντήσεις των κρατών μελών στα παραρτήματα I και III. 2 Τα βασικά στοιχεία της έκθεσης του ΕΕΣ για το 2012 Σύμφωνα με τα αποτελέσματα του ελέγχου του Συνεδρίου για το 2012, οι ενοποιημένοι λογαριασμοί παρουσίασαν τη δημοσιονομική κατάσταση της Ένωσης με ακριβοδίκαιο τρόπο και χωρίς ουσιώδεις ανακρίβειες. Επίσης, οι αναλήψεις υποχρεώσεων σε όλους τους τομείς δαπανών δεν περιείχαν ουσιώδη σφάλματα. Ωστόσο, όσον αφορά τις πληρωμές που καταχωρίζονται ως δαπάνες, το Συνέδριο έκρινε ότι περιείχαν ουσιώδη σφάλματα και τα σχετικά συστήματα ελέγχου που εξετάστηκαν ήταν, εν γένει, μερικώς αποτελεσματικά. Το Συνέδριο έκρινε επίσης ότι, για το 2012, αυξήθηκε το πιθανότερο ποσοστό σφάλματος για όλους τους τομείς πολιτικής. Κατά συνέπεια, για το σύνολο του προϋπολογισμού, το ποσοστό είχε αυξηθεί επίσης από 3,9% το 2011 σε 4,8% το Οι τομείς δαπανών με τη 5

6 μεγαλύτερη συχνότητα σφαλμάτων ήταν η αγροτική ανάπτυξη, το περιβάλλον, η αλιεία και η υγεία (κεφάλαιο 4) με 7,9% και η περιφερειακή πολιτική, η ενέργεια και οι μεταφορές (κεφάλαιο 5) με 6,8%. Ως προς τα είδη των σφαλμάτων που το Ελεγκτικό Συνέδριο εντόπισε το 2012, τα σφάλματα επιλεξιμότητας αντιστοιχούν σε σημαντικό ποσοστό του εκτιμώμενου συνολικού ποσοστού σφάλματος και ακολουθούν τα σφάλματα στις δημόσιες συμβάσεις. Το κατωτέρω διάγραμμα απεικονίζει την κατανομή της συμβολής κάθε είδους σφάλματος στο συνολικό εκτιμώμενο ποσοστό σφάλματος 1. Διάγραμμα Συμβολή στο συνολικό εκτιμώμενο σφάλμα ανά τύπο 11% 29% Σοβαρές αδυναμίες τήρησης των κανόνων δημοσίων συμβάσεων 17% Μη επιλέξιμα έργα/δραστηριότητες ή δικαιούχοι Μη επιλέξιμες δαπάνες που περιέχονται σε αιτήσεις πληρωμών Λανθασμένες δηλώσεις γεωργικών εκτάσεων Άλλοι τύποι σφαλμάτων 21% 22% Επίσης, το Συνέδριο επισήμανε το γεγονός ότι, στο σύνολό τους, εκτιμάται ότι οι δαπάνες επιμερισμένης διαχείρισης συνέβαλαν σημαντικά στα εκτιμώμενα συνολικά ποσοστά σφάλματος. (βλ. διάγραμμα 1.3 κατωτέρω) 2. Διάγραμμα Συμβολή στο συνολικό εκτιμώμενο σφάλμα ανά κεφάλαιο 6% 3% 6% 25% Γεωργία: αγορές και άμεσες ενισχύσεις Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις 42% 18% Εξωτερικές σχέσεις, εξωτερική βοήθεια και διεύρυνση Έρευνα και άλλες εσωτερικές πολιτικές Τέλος, το Συνέδριο παρατήρησε ότι, για ένα μεγάλο ποσοστό πράξεων που περιέχουν σφάλματα στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, οι αρχές των 1 Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Παράρτημα Α της παρούσας έκθεσης. 6

7 κρατών μελών είχαν στη διάθεσή τους επαρκή στοιχεία για να εντοπίσουν και να αποτρέψουν τα εν λόγω σφάλματα 3. 3 Περίληψη των απαντήσεων των κρατών μελών 3.1 ΕΠΙΔΟΣΕΙΣ - ΕΠΙΤΕΥΞΗ ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΩΝ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΡΟΫΠΟΛΟΓΙΣΜΟ ΤΗΣ ΈΝΩΣΗΣ Από το 2010, το Συνέδριο συντάσσει εκθέσεις ειδικά για ζητήματα επιδόσεων. Στην έκθεσή του για το 2012, το Συνέδριο υπογράμμισε ορισμένα από τα κύρια θέματα που προέκυψαν και τα διδάγματα που μπορούν να αντληθούν από τις ειδικές εκθέσεις του Σύμφωνα με το Συνέδριο, «Οι επιδόσεις αξιολογούνται βάσει των αρχών της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης (οικονομία, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα)». Η μέτρηση των επιδόσεων αποτελεί βασικό στοιχείο ολόκληρης της διαδικασίας δημόσιας παρέμβασης και καλύπτει τις εισροές, τις υλοποιήσεις, τα αποτελέσματα και τον αντίκτυπο 4. Το Συνέδριο ανέφερε, ωστόσο, ότι «σε πολλούς τομείς του προϋπολογισμού της ΕΕ, το σχετικό νομοθετικό πλαίσιο είναι περίπλοκο και το ενδιαφέρον δεν εστιάζεται στις επιδόσεις.» 5 Όσον αφορά τα αποτελέσματα του ελέγχου σχετικά με τις επιδόσεις, το Συνέδριο ανέφερε στην έκθεσή του ότι έδωσε «ιδιαίτερη έμφαση σε τρία θέματα τα οποία είναι σημαντικά για την εξασφάλιση των επιθυμητών αποτελεσμάτων και αντίκτυπου από την επόμενη γενιά προγραμμάτων δαπανών» 6. Εστιάστηκε, καταρχήν, στους στόχους SMART και στους κατάλληλους δείκτες για τα προγράμματα, στη συνέχεια σε αξιόπιστα και έγκαιρα δεδομένα για τις επιδόσεις των προγραμμάτων και, τέλος, στη βιωσιμότητα των χρηματοδοτούμενων από την Ένωση έργων. Τα ίδια θέματα καλύπτονται επίσης από τις ειδικές εκθέσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Ενδεικτικά, στην ειδική έκθεσή του σχετικά με την ένταξη των υπηκόων τρίτων χωρών, το Συνέδριο «κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρ όλο που η Επιτροπή παρείχε εκτεταμένη καθοδήγηση σχετικά με τους δείκτες, σε τέσσερα από τα πέντε κράτη μέλη διαπιστώθηκαν σημαντικές αδυναμίες όσον αφορά την εισαγωγή στόχων SMART στα προγράμματα, την καθιέρωση των κατάλληλων συστημάτων πληροφορικής για τη συλλογή στοιχείων ή/και την κατάρτιση εκθέσεων σχετικά με την επίτευξη των επιμέρους στόχων. Κατά συνέπεια, η ικανότητα των εν λόγω κρατών και της Επιτροπής να παρακολουθούν και να κατευθύνουν τα προγράμματα είναι περιορισμένη.» 7 Με το ερωτηματολόγιο (παράρτημα ΙΙΙ) που κοινοποιήθηκε στα κράτη μέλη, αυτά κλήθηκαν να απαντήσουν σε ερωτήσεις σχετικά με τη μέτρηση των επιδόσεων, την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων. Τα κράτη μέλη είχαν την ευκαιρία να εξηγήσουν τα εθνικά τους συστήματα μέτρησης των επιδόσεων για συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα. 3 Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο

8 Στις απαντήσεις τους στην ερώτηση σχετικά με τους στόχους και τους δείκτες που χρησιμοποιούνται για τη μέτρηση των επιδόσεων, 23 κράτη μέλη ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν στόχους SMART και δείκτες RACER (βλ. διάγραμμα κατωτέρω). 25 1/1 Χρησιμοποιείτε τους στόχους SMART και τους δείκτες RACER για την παρακολούθηση και αξιολόγηση των αποτελεσμάτων των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων σε εθνικό επίπεδο; Όχι Μη απάντηση Ναι από τα 27 τα κράτη μέλη που απάντησαν δήλωσαν, επίσης, ότι το ζήτημα του καθορισμού των στόχων και των δεικτών για τα συγχρηματοδοτούμενα προγράμματα θα συζητηθεί με τους αρμόδιους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Στις απαντήσεις τους τα κράτη μέλη ανέλυσαν διάφορες πτυχές των μεθόδων τους για τη μέτρηση των επιδόσεων των συγχρηματοδοτούμενων προγραμμάτων. Οι απαντήσεις εστιάστηκαν σε τέσσερα κύρια στοιχεία: σε μια γενική επισκόπηση της διαδικασίας, στην παρακολούθηση των επιδόσεων, την αξιολόγηση και την υποβολή εκθέσεων. Τα κράτη μέλη παρουσίασαν μια γενική επισκόπηση και περιγραφή της διαδικασίας καθώς και των υπεύθυνων φορέων. Οι απαντήσεις περιγράφουν την παρακολούθηση, την αξιολόγηση και την αναφορά των δεικτών, κατά κύριο λόγο στις ετήσιες εκθέσεις υλοποίησης. Η συνολική διαδικασία συντονίζεται κατά κύριο λόγο από τις διαχειριστικές αρχές ή τις επιτροπές παρακολούθησης. Ωστόσο, σε ορισμένες περιπτώσεις, η αξιολόγηση και υποβολή εκθέσεων δεν διενεργούνται συστηματικά από τις αρχές διαχείρισης. Όπως ανέφεραν η Εσθονία και η Ουγγαρία, αντιστοίχως, «οι αξιολογήσεις διενεργούνται συνήθως από εξωτερικούς εμπειρογνώμονες» 8 και «τα έργα αξιολόγησης ανατίθενται σε εξωτερικούς φορείς, συνήθως σε εξαμηνιαία ή ετήσια βάση.» 9 Όσον αφορά την παρακολούθηση, τα κράτη μέλη περιέγραψαν τους χρησιμοποιούμενους δείκτες. Η Αυστρία, η Κύπρος, η Τσεχική Δημοκρατία και η Πολωνία ανέφεραν ότι μετρούν τις επιδόσεις βάσει δεικτών που έχουν καθοριστεί 8 ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ

9 στα επιχειρησιακά προγράμματα 10. Η Βουλγαρία, η Κύπρος και η Τσεχική Δημοκρατία δήλωσαν ότι, εκτός από τους δείκτες σε επίπεδο επιχειρησιακών προγραμμάτων, χρησιμοποίησαν και δείκτες που καθορίζονται σε επίπεδο έργου 11. Η Βουλγαρία, η Τσεχική Δημοκρατία και η Σλοβακία ανέφεραν επιπλέον ότι μέτρησαν τις επιδόσεις προσδιορίζοντας αρχικές τιμές και τιμές-στόχους, ενώ η Κύπρος και η Ελλάδα δήλωσαν ότι χρησιμοποίησαν οικονομικούς δείκτες και δείκτες υλοποίησης και αποτελεσμάτων 12. Η Δανία ανέφερε ότι, εκτός από τους δείκτες στα επιχειρησιακά προγράμματα ή τα ειδικά έργα, χρησιμοποίησε επίσης αποδεικτικά στοιχεία από στατιστικές πηγές, όπως δεδομένα της δανικής στατιστικής υπηρεσίας 13. Για τη μέτρηση και την αξιολόγηση των δεικτών τα κράτη μέλη χρησιμοποίησαν διάφορες μεθόδους. Έξι κράτη μέλη ανέφεραν ότι οι δείκτες παρακολουθούνται συνεχώς ή υπόκεινται σε συνεχή αξιολόγηση. Η Βουλγαρία και η Τσεχική Δημοκρατία επισήμαναν επίσης ότι, με βάση τις αρχικές τιμές και τις τιμές στόχους, οι αναλήψεις υποχρεώσεων συγκρίνονται με τις τιμές που επιτυγχάνονται 14. Τέλος, για τη μέτρηση χρησιμοποιούνται επίσης μελέτες αξιολόγησης, έρευνες και ανασκοπήσεις, όπως ανέφεραν για παράδειγμα η Ουγγαρία, η Πολωνία και η Ρουμανία 15. Σχετικά με την υποβολή εκθέσεων, τα κράτη μέλη εστιάστηκαν στη μορφή και τον συγχρονισμό των διαδικασιών υποβολής εκθέσεων. Οι εκθέσεις υποβάλλονται συνήθως σε ετήσια βάση μέσω της ετήσιας έκθεσης υλοποίησης. Η Μάλτα και η Πολωνία ανέφεραν ότι χρησιμοποιούν εξαμηνιαίες εκθέσεις, ενώ η Τσεχική Δημοκρατία δήλωσε ότι «τα αποτελέσματα κοινοποιούνται τακτικά στη μηνιαία έκθεση παρακολούθησης» 16. Οι εκθέσεις δημοσιεύονται επίσης στο διαδίκτυο και κοινοποιούνται μέσω τομεακών δικτύων σε ομάδες-στόχους όπως, για παράδειγμα, στην Ουγγαρία, την Ισπανία και την Πορτογαλία, ή/και συζητούνται σε δημόσιες ακροάσεις, όπως συμβαίνει στη Σλοβενία 17. Η Βουλγαρία δήλωσε, επιπλέον, ότι έχει αναπτύξει ηλεκτρονικό σύστημα με την ονομασία SIBILA «για την αξιολόγηση του αντίκτυπου για τη βουλγαρική οικονομία των πόρων που διατίθενται από τα διαρθρωτικά ταμεία και το Ταμείο Συνοχής.» 18 Η Αυστρία υπογράμμισε τη σημασία των επιδόσεων αναφέροντας ότι «για να εξασφαλιστεί η λειτουργία των οδηγιών και κανονισμών, πρέπει να αναπτύσσεται συνεχώς ο μηχανισμός εποπτείας. Γι' αυτό τον λόγο, το ΕΕΣ διενεργεί ελέγχους επιδόσεων (βλ. κεφάλαιο 10 της ετήσιας έκθεσης του ΕΕΣ για το οικονομικό έτος 2012), για τους οποίους η ΑΑΕ εκφράζει την ικανοποίησή της και βεβαιώνει ότι θα τους χρησιμοποιεί εκτενέστερα.» 19 Στο ίδιο πνεύμα, η Δανία επισήμανε ότι «δίνεται επίσης μεγάλη σημασία στο κεφάλαιο της ετήσιας έκθεσης για την επίτευξη αποτελεσμάτων από τον προϋπολογισμό της ΕΕ. Το εν λόγω κεφάλαιο επιβεβαιώνει ότι υπάρχει συνεχής ανάγκη να δοθεί έμφαση στην οικοδόμηση ενός αποτελεσματικού 10 ΕΕΥΕ σ. 131, σ. 152, σ.154, σ ΕΕΥΕ σ. 140, σ. 152, σ ΕΕΥΕ σ. 140, σ. 152, σ. 264, σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ. 155, σ ΕΕΥΕ σ , σ. 242, σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ. 191, σ. 272, σ. 258, σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ

10 συστήματος υποβολής εκθέσεων προσανατολισμένου στην παραγωγή αποτελεσμάτων και τη μέτρηση του αντίκτυπου.» 20 Γενικά, οι απαντήσεις των κρατών μελών σε αυτές τις ερωτήσεις ήταν πολύ θετικές. Η πρόκληση για την Επιτροπή θα είναι να βελτιώσει τη μέτρηση των συνολικών επιδόσεων και την υποβολή εκθέσεων με βάση τα δεδομένα των κρατών μελών. 3.2 ΣΦΑΛΜΑΤΑ ΕΠΙΛΕΞΙΜΟΤΗΤΑΣ ΚΑΙ ΑΚΡΙΒΕΙΑΣ Όπως αναφέρθηκε προηγουμένως, συνολικά για τους διάφορους τομείς πολιτικής, τα σφάλματα επιλεξιμότητας αντιπροσωπεύουν σημαντικό ποσοστό, άνω των δύο τρίτων, του εκτιμώμενου ποσοστού σφάλματος για τον συνολικό προϋπολογισμό 21. Στα κεφάλαια 3 και της ετήσιας έκθεσής του, το Συνέδριο παρέχει παραδείγματα τέτοιων σφαλμάτων σε διάφορα κράτη μέλη. Ενδεικτικά, στο κεφάλαιο 3, εντοπίζονται σφάλματα επιλεξιμότητας και ακρίβειας στο πλαίσιο του συστήματος αναγνώρισης αγροτεμαχίων (LPIS). Στο κεφάλαιο 4, το Συνέδριο επισημαίνει τη μη τήρηση των όρων επιλεξιμότητας για επενδυτικά σχέδια. Το Συνέδριο εντόπισε, επίσης, επαναλαμβανόμενα σφάλματα επιλεξιμότητας με δημοσιονομικό αντίκτυπο όσον αφορά τον μη επιλέξιμο ΦΠΑ στη Γαλλία, την Ισπανία, την Ιταλία, την Πολωνία, την Πορτογαλία και τη Ρουμανία. Κάθε κράτος μέλος ρωτήθηκε κατά πόσο οι οργανισμοί πληρωμών ήταν εξοικειωμένοι με την ισχύουσα νομική βάση κατά την επιστροφή ΦΠΑ και όλα τα κράτη μέλη απάντησαν καταφατικά. Για το κεφάλαιο 3, τα αποτελέσματα της έκθεσης του Συνεδρίου δείχνουν ότι παρατηρούνται σημαντικές ελλείψεις που συνδέονται με τρία ελεγχθέντα LPIS 23, με αποτέλεσμα να υπάρχουν σφάλματα επιλεξιμότητας και ακρίβειας. Για τέσσερις χώρες - Ισπανία, Αυστρία, Πορτογαλία, Ηνωμένο Βασίλειο (Βόρεια Ιρλανδία) - η έκθεση του Συνεδρίου αναφέρει ότι οι βάσεις δεδομένων τους LPIS 24 παρουσιάζουν ελλείψεις και καθεμία ανέφερε ότι είχαν καταβληθεί προσπάθειες για την ενημέρωση και τη βελτίωση των αντίστοιχων βάσεων δεδομένων LPIS. Σύμφωνα με τις αυστριακές αρχές: «Η αυστριακή LPIS ενημερώνεται σωστά και σε τακτά διαστήματα. Από το 2009 και μετά, και ιδίως από το 2012, έχουν καταβληθεί μεγάλες προσπάθειες για να βελτιωθεί ο τομέας των αεροφωτογραφιών.» 25 Επιπλέον, οι αρχές δήλωσαν επίσης ότι θα υπάρξει «αναδιοργάνωση των προμηθειών εικόνων από 2013», γεγονός που θα επιτρέψει τη λήψη φωτογραφιών τακτικότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια 26. Η Ισπανία περιέγραψε εκτενώς τον τρόπο εφαρμογής των μέσων για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων: 20 ΕΕΥΕ σ Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Κεφάλαιο 3 - Γεωργία, αγορά και άμεση στήριξη και κεφάλαιο 4 - Αγροτική ανάπτυξη, περιβάλλον, αλιεία και υγεία. 23 Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, πλαίσια 3.1 και ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ

11 «Σε απάντηση στο αίτημα της Επιτροπής να εφαρμόσουμε μέτρα για να διορθωθούν αυτά τα προβλήματα, το 2010 εκπονήσαμε σχέδιο δράσης που ενσωματώνει τα διορθωτικά μέτρα που κρίθηκαν αναγκαία, καθώς και χρονοδιάγραμμα για την εφαρμογή τους. Τα μέτρα που περιέχονται σε αυτό το σχέδιο εφαρμόζονται με βάση το πλήρως ενοποιημένο και επιχειρησιακό σύστημα αναγνώρισης αγροτεμαχίων, το LPIS, που είναι αποτέλεσμα ενός υψηλού επιπέδου επενδύσεων σε διάρκεια χρόνου, το οποίο είναι διαφανές και ποιοτικό. Ως εκ τούτου, η εφαρμογή των μέτρων αυτών συμβάλλει στη βελτίωση της ποιότητας του υφιστάμενου συστήματος». Αναφερόμενη στην κατάστασή της, η Πορτογαλία δήλωσε ότι «η ολοκλήρωση του σχεδίου δράσης LPIS του Ιανουαρίου 2013 θα συμβάλει ασφαλώς στη μείωση των επιπτώσεων αυτών των περιπτώσεων.» 27 Το Ηνωμένο Βασίλειο, κάνοντας ειδική αναφορά στη Βόρεια Ιρλανδία, δήλωσε: «οι αρχές της Βόρειας Ιρλανδίας θεωρούν ότι οι εργασίες που βρίσκονται σε εξέλιξη για το έργο βελτίωσης του LPIS έχουν μειώσει τον κίνδυνο για το Ταμείο.» 28 Ένας άλλος τομέας στον οποίο το Συνέδριο διαπίστωσε σοβαρές περιπτώσεις μη τήρησης των όρων επιλεξιμότητας ήταν τα επενδυτικά σχέδια στον τομέα της αγροτικής ανάπτυξης. Τα κράτη μέλη κλήθηκαν να αναφέρουν τη γνώμη τους σχετικά με τους όρους επιλεξιμότητας για τα επενδυτικά σχέδια και τις σχετικές με την επιλεξιμότητα απαιτήσεις και τα περισσότερα ανέφεραν ότι οι απαιτήσεις επιλεξιμότητας ήταν υπερβολικά περίπλοκες. Ωστόσο, οι περισσότεροι από τους ερωτηθέντες ανέφεραν ότι, παρά τους περίπλοκους κανόνες, ελήφθησαν όλα τα μέτρα για να εξασφαλιστεί η ορθή εφαρμογή τους. Ενδεικτικά, η Πολωνία δήλωσε: «οι απαιτήσεις επιλεξιμότητας για επενδυτικά σχέδια είναι σχετικά περίπλοκες και, ως εκ τούτου, ο έλεγχός τους δεν είναι εύκολος. Ωστόσο, η Πολωνία καταβάλλει κάθε δυνατή προσπάθεια προκειμένου να διασφαλίσει ότι ο έλεγχος πραγματοποιείται κατά τρόπο περιεκτικό, χρησιμοποιώντας όλα τα διαθέσιμα εργαλεία.» 29 Η Λιθουανία ανέφερε επίσης ότι στη συγκεκριμένη περίπτωσή της «υποβλήθηκε διορθωμένη αίτηση πληρωμής που αφορά την επιστροφή στο Ευρωπαϊκό Γεωργικό Ταμείο Αγροτικής Ανάπτυξης (ΕΓΤΑΑ) ποσών που εισπράχθηκαν καταχρηστικά.» 30 Η Ισπανία ισχυρίστηκε ότι είχε προβεί στις αναγκαίες διορθώσεις και ότι «οι ελλείψεις που εντοπίστηκαν στην ελεγχθείσα περίπτωση δεν επηρεάζουν καμία άλλη υπόθεση, και το σφάλμα αυτό, ως εκ τούτου, δεν έχει συστηματικό χαρακτήρα.» 31 Ομοίως, η Ιταλία δήλωσε ότι είχε υποβάλει συμπληρωματικά στοιχεία που αιτιολογούν τη συγκεκριμένη υπόθεσή της και ότι «οι οργανισμοί πληρωμής εφαρμόζουν αυστηρά τους κανόνες της ΕΕ σχετικά με το θέμα αυτό.» 32 Οι θετικές απαντήσεις των κρατών μελών σχετικά με τις δράσεις και τις προθέσεις τους παρακολουθούνται από τις υπηρεσίες της Επιτροπής, προκειμένου να 27 ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ

12 διασφαλιστεί ότι περιορίζουν αποτελεσματικά τους κινδύνους που εντόπισε το Ελεγκτικό Συνέδριο. 3.3 Η βελτίωση των ελέγχων και συστημάτων Στην έκθεσή του για το 2012, το Ελεγκτικό Συνέδριο υπογράμμισε τον θετικό αντίκτυπο των επιλογών απλουστευμένης απόδοσης δαπανών (ΑΑΔ). Στο παρελθόν, το 2006, το Συνέδριο συνέστησε στην Επιτροπή να επεκτείνει τη χρήση των κατ αποκοπή ποσών ή κατ αποκοπή ποσοστών αντί της επιστροφής «πραγματικών δαπανών». Στο δείγμα των συναλλαγών για τον λογιστικό έλεγχο του 2012 για το κεφάλαιο 6, το Συνέδριο δεν εντόπισε σφάλματα (τόσο προσδιορίσιμα όσο και μη προσδιορίσιμα ποσοτικώς) σχετικά με τη συγκεκριμένη χρήση επιλογών απλουστευμένης απόδοσης των δαπανών (ΑΑΔ). Έκρινε, συνεπώς, ότι τα έργα των οποίων οι δαπάνες δηλώνονται με τη χρήση επιλογών ΑΑΔ είναι λιγότερο επιρρεπή σε σφάλματα και, επομένως, η διεύρυνση της χρήσης επιλογών ΑΑΔ θα είχε προφανώς θετικό αντίκτυπο στο επίπεδο των σφαλμάτων. Τα κράτη μέλη ρωτήθηκαν αν συμφωνούν με τη γνώμη του Συνεδρίου όσον αφορά τις επιλογές ΑΑΔ όπως ορίζεται ανωτέρω. Όλα τα κράτη μέλη απάντησαν καταφατικά στο ερώτημα αυτό. Ζητήθηκε επίσης από τα κράτη μέλη να αναφέρουν αν είχαν την πρόθεση να εισαγάγουν τις επιλογές ΑΑΔ και, στην περίπτωση που τις χρησιμοποιούσαν ήδη, εάν θα παρέτειναν τη χρήση τους. Η απάντηση των κρατών μελών και σε αυτή την ερώτηση ήταν ομόφωνα καταφατική. Το Λουξεμβούργο υπογράμμισε τη στήριξη που παρείχε στους δικαιούχους του κατά την έναρξη του προγράμματος ή έργου, αναφέροντας: «Η διαχειριστική αρχή του ΕΚΤ έχει θεσπίσει μια σχετικά απλή παρουσίαση που διατίθεται στους αιτούντες κατά την έναρξη της διαδικασίας. Η διαχειριστική αρχή στηρίζει επίσης ενεργά δικαιούχους οι οποίοι ζητούν βοήθεια για θέματα που αφορούν τη δημοσιονομική διαχείριση, εξαλείφοντας με αυτό τον τρόπο όλες τις πιθανές αιτίες των σφαλμάτων και απλουστεύοντας τις διοικητικές διαδικασίες για τον δικαιούχο.» 33 Τέλος, τα κράτη μέλη κλήθηκαν να εκφέρουν γνώμη για το κατά πόσο η Επιτροπή προωθηθεί επαρκώς και ικανοποιητικά τη χρήση των επιλογών ΑΑΔ. Όλα σχεδόν τα 27 κράτη μέλη που απάντησαν δήλωσαν ότι η Επιτροπή θα μπορούσε να βοηθήσει περισσότερο. Η Γερμανία και η Ουγγαρία επισήμαναν το γεγονός ότι στην προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού, , οι διαδικασίες έγκρισης και οι συζητήσεις ήταν υπερβολικά χρονοβόρες 34. Το ΗΒ ανέφερε ακόμη ότι «θα ήταν ευπρόσδεκτη η ενεργός ενθάρρυνση από την Επιτροπή σε πιο πρώιμο στάδιο της περιόδου προγραμματισμού » 35 Η Αυστρία επεξεργάστηκε αυτή την ιδέα και απάντησε ότι, από τη μία πλευρά, η Επιτροπή είχε προσπαθήσει να προωθήσει τη χρήση των επιλογών ΑΑΔ, αλλά από την άλλη πλευρά: «Το παρελθόν έχει δείξει, ωστόσο, ότι ο βασικός παράγοντας για να είναι επιτυχής η εφαρμογή των επιλογών ΑΑΔ από τα κράτη μέλη, αυτά πρέπει να έχουν την απόλυτη 33 ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ. 186, σ ΕΕΥΕ σ

13 βεβαιότητα ότι, όταν χρησιμοποιούν τις επιλογές ΑΑΔ, οι δαπάνες θα είναι αποδεκτές από την Επιτροπή ή/και από την αρχή ελέγχου. Εδώ ακριβώς έγκειται το κύριο πρόβλημα των διαρθρωτικών ταμείων την περίοδο Μολονότι τα κατ αποκοπή καθεστώτα που ορίζονται στον νόμο παρείχαν ένα θεωρητικά ευρύ πεδίο εφαρμογής, στην πράξη, ένα σύνολο ερμηνειών περιόρισε εκ νέου αυτό το πεδίο εφαρμογής και αύξησε για τους φορείς υλοποίησης τον κίνδυνο, στο πλαίσιο των επιλογών ΑΑΔ, οι δαπάνες που καταλογίζονταν να μη γίνονται αποδεκτές από την Επιτροπή ή την αρχή ελέγχου.» 36 Η Ρουμανία και η Μάλτα ζήτησαν «περισσότερες οδηγίες» από την Επιτροπή και η Ρουμανία ανέφερε επιπλέον ότι «από την άποψη της εφαρμογής των διατάξεων των ευρωπαϊκών κανονισμών από το 2014 έως το 2020, θα ήταν αναγκαίες πρόσθετες κατάλληλες κατευθυντήριες γραμμές και κατάρτιση.» 37 Η Κύπρος και η Λετονία ανέλυσαν το είδος της συνδρομής και της καθοδήγησης που μπορεί να προσφέρει η Επιτροπή. Η Κύπρος ανέφερε ότι θα έπρεπε να υπάρξει: «Αυξημένη χρήση εργαστηρίων και σεμιναρίων για την ανταλλαγή εμπειριών μεταξύ των κρατών μελών», ενώ η Λετονία ζήτησε τη διάδοση πληροφοριών και παραδειγμάτων: «βέλτιστων πρακτικών στην εφαρμογή διαφόρων ειδών απλουστευμένης απόδοσης δαπανών... πληροφοριών σχετικά με συγκεκριμένους τομείς στους οποίους μπορούν να εφαρμόζονται οι εν λόγω δαπάνες και τυποποιημένη μεθοδολογία για συγκεκριμένους τομείς και δαπάνες.» 38 Η Σουηδία υποστηρίζει τη σύσταση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, ότι «η Επιτροπή θα πρέπει να συνεχίσει και να αναπτύξει εκ των προτέρων έγκριση των κατ αποκοπή ποσοστών που αναπτύχθηκαν στο πλαίσιο των επιλογών απλουστευμένης απόδοσης δαπανών». Σύμφωνα με τη Σουηδία για την επίτευξη του στόχου αυτού: «Η Επιτροπή θα πρέπει να διαθέσει περισσότερους πόρους για την ανάπτυξη επιλογών απλουστευμένης απόδοσης δαπανών, με στόχο τη μεγαλύτερη υποστήριξη των κρατών μελών όσον αφορά την έγκριση των κατ αποκοπή ποσοστών. Θα πρέπει επίσης να αναπτυχθεί συνεργασία με τους ελεγκτές της Επιτροπής προκειμένου να διευκρινιστεί ο τρόπος με τον οποίο θα πρέπει να ερμηνεύεται το συνολικό νομικό πλαίσιο σε σχέση με τις επιλογές απλουστευμένης απόδοσης δαπανών. Για τον σκοπό αυτό, θα πρέπει να αυξηθεί η παροχή πληροφοριών στις γεωγραφικές μονάδες και η συνεργασία με αυτές, με σκοπό να απλοποιηθεί η διαδικασία εισαγωγής των μέτρων απλούστευσης στα επιχειρησιακά προγράμματα των κρατών μελών.» 39 Το ενδιαφέρον των κρατών μελών να επεκτείνουν τη χρήση των επιλογών ΑΑΔ είναι πολύ σημαντικό, διότι αυτό είναι ένα από τα βασικά στοιχεία για να μειωθεί ο κίνδυνος σφάλματος σε προγράμματα βάσει του νέου πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου. Σχετικά με το θέμα των ελέγχων, στο κεφάλαιο 5 - Περιφερειακή πολιτική, ενέργεια και μεταφορές και στο κεφάλαιο 6 - Απασχόληση και κοινωνικές υποθέσεις της 36 ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ. 214, σ ΕΕΥΕ σ. 152, σ ΕΕΥΕ σ

14 έκθεσής του, το Συνέδριο αναφέρεται συχνά στον κίνδυνο των συχνά αναξιόπιστων πληροφοριών που παρέχουν οι αρχές ελέγχου. Ως εκ τούτου, το Ελεγκτικό Συνέδριο έχει συστήσει ότι «η Επιτροπή θα πρέπει να επιδιώξει βελτιώσεις στο έργο που επιτελούν οι αρχές ελέγχου και στην ποιότητα και την αξιοπιστία των στοιχείων που παρέχονται στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και στις γνωμοδοτήσεις ελέγχου». 40 Ζητήθηκε από τα κράτη μέλη να αναφέρουν αν προγραμματίζουν να προβούν στις αναγκαίες ρυθμίσεις για τη βελτίωση της κατάστασης. Συνολικά δέκα κράτη μέλη απάντησαν ότι δεν είχαν σχέδια για βελτιώσεις, διότι θεωρούν τις αρχές ελέγχου τους αξιόπιστες, και σε ορισμένες περιπτώσεις, είχαν μάλιστα λάβει έγκριση της Επιτροπής. Ενδεικτικά, η Πορτογαλία ανέφερε: «Θεωρείται ότι οι πληροφορίες που παρέχονται στις ετήσιες εκθέσεις ελέγχου και οι γνωμοδοτήσεις ελέγχου είναι καλής ποιότητας και επαρκώς αξιόπιστες». 41 Η Κύπρος υπογράμμισε ότι «η ΕΕ έχει εκφράσει την ικανοποίησή της για το επίπεδο των ετήσιων εκθέσεων ελέγχου της αρχής ελέγχου.» 42 Το Λουξεμβούργο ανέφερε ότι, εκτός από το γεγονός ότι δεν έχει αρχές ελέγχου που εντάχθηκαν στο δείγμα ελέγχου του Συνεδρίου για το 2012, σε γενικές γραμμές οι εκθέσεις του ήταν πάντα «αποδεκτές από την Επιτροπή» και ότι «η διάρθρωση των συστημάτων διαχείρισης στο Λουξεμβούργο ήταν απλή και διαφανής.» 43 Τέλος η Ιρλανδία τόνισε ότι: «H αρχή ελέγχου δεν διενεργεί ειδική αξιολόγηση κινδύνου για απάτες. Θεωρείται ότι το πρόγραμμα των διαχειριστικών ελέγχων (τόσο των ελέγχων βάσει εγγράφων όσο και των επιτόπιων ελέγχων) είναι επαρκές ώστε να παρέχει εύλογη βεβαιότητα ότι ο κίνδυνος απάτης είναι περιορισμένος.» 44 Τα μέτρα που είχαν τη μεγαλύτερη ζήτηση εκ μέρους των κρατών μελών όσον αφορά τη βελτίωση της κατάστασης ήταν περισσότερες οδηγίες και κατάρτιση από την Επιτροπή. Επιπλέον, ορισμένα κράτη μέλη δήλωσαν ότι είναι αναγκαία η λήψη μέτρων ελέγχου της ποιότητας εντός των αρχών ελέγχου. Ορισμένα κράτη μέλη έκριναν επίσης απαραίτητη την εξωτερική αξιολόγηση και παρακολούθηση των αρχών ελέγχου, αν και σε μικρότερο βαθμό. Η Τσεχική Δημοκρατία υπέβαλε διεξοδικές πληροφορίες για τις δράσεις που έχει ήδη αναλάβει για να ανταποκριθεί στη σύσταση του Συνεδρίου για τις αρχές ελέγχου. Περιγράφει λεπτομερώς το σχέδιο δράσης της (που εφαρμόστηκε το 2012) και την πρόθεσή της να βελτιώσει τα συστήματα διαχείρισης και ελέγχου των διαρθρωτικών ταμείων, συμπεριλαμβανομένης της συγκέντρωσης των ελεγκτικών δραστηριοτήτων. Επισήμανε ακόμη τη δημιουργία εγχειριδίου ελεγκτικών δραστηριοτήτων και εσωτερικής και εξωτερικής επιμόρφωσης που τίθενται στη διάθεση του προσωπικού. Οι τσεχικές αρχές ολοκλήρωσαν με τα ακόλουθα: 40 Ετήσια έκθεση του ΕΕΣ για το 2012, σημείο ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ

15 «Οι ανωτέρω αλλαγές κοινοποιήθηκαν στο ΕΕΣ από αντιπροσώπους της αρχής ελέγχου (Υπουργείο Οικονομικών) αυτοπροσώπως. Η Τσεχική Δημοκρατία έχει λάβει όλα τα μέτρα που πρότεινε η Επιτροπή, προτίθεται να συνεχίσει να επικοινωνεί με τις υπηρεσίες της Επιτροπής με σκοπό να βελτιωθεί η ποιότητα και η αξιοπιστία των πληροφοριών και θα επιθυμούσε να οργανώσει η Επιτροπή και άλλα σεμινάρια για να βελτιωθεί το έργο της αρχής ελέγχου.» 45 Τέλος, όσον αφορά τις ΑΕ, όλα τα κράτη μέλη εξέφρασαν γενική ικανοποίηση με τις δοθείσες οδηγίες σχετικά με την αντιμετώπιση των σφαλμάτων και τα σεμινάρια που οργάνωσε η Επιτροπή το 2012 και το 2013 και έκριναν ότι «περαιτέρω καθοδήγηση/κατάρτιση είναι πάντοτε ευπρόσδεκτη» 46. Μεταξύ των πρωτοβουλιών που αναφέρθηκαν ως ιδιαίτερα χρήσιμες και ότι παρέχουν προστιθέμενη αξία ήταν τα διάφορα σεμινάρια και κατευθυντήριες γραμμές για τη δειγματοληψία στην Ιταλία, τη Λετονία, τη Σλοβενία, τη Σλοβακία και την Ελλάδα. 47 Η Λιθουανία, η Μάλτα και η Πολωνία 48 ανέφεραν τη χρησιμότητα των συνεδριάσεων και διασκέψεων που διοργανώθηκαν από την OLAF, ενώ η Λετονία και η Βουλγαρία 49 τόνισαν τα οφέλη της συνεδρίασης της ομάδας ομολόγων για τους ελεγκτές. Η Γερμανία σημειώνει θετικά ότι «εκτός από τα σεμινάρια, οι αρμόδιοι επικοινωνίας της ΕΕ είναι άμεσα διαθέσιμοι να παράσχουν αναλυτικές απαντήσεις σε επιμέρους ερωτήματα.» 50 Για την περαιτέρω ενίσχυση των συστημάτων, το νέο νομοθετικό πλαίσιο για την πολιτική συνοχής απαιτεί οι διαχειριστικές αρχές να θέσουν σε εφαρμογή αποτελεσματικά και αναλογικά μέτρα για την καταπολέμηση της απάτης. Στην ερώτηση κατά πόσο διενεργούν αξιολόγηση του κινδύνου απάτης των συστημάτων τους διαχείρισης και ελέγχου, ποσοστό άνω του 60% των κρατών μελών απάντησαν ότι διενεργούν. Επιπλέον, σε παρόμοιο ποσοστό τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι εξασφάλισαν τη θέσπιση αποτελεσματικών και αναλογικών μέτρων καταπολέμησης της απάτης, για να μετριάσουν τον κίνδυνο απάτης. Τέλος, λιγότερα κράτη μέλη, που μόλις υπερβαίνουν το 50%, δήλωσαν ότι είχαν καθορίσει δείκτες που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων για τον εντοπισμό και την πρόληψη της απάτης (βλ. πίνακα κατωτέρω). 2/1 Διενεργεί το κράτος μέλος σας επί του παρόντος αξιολόγηση του κινδύνου απάτης των συστημάτων του διαχείρισης και ελέγχου; 2/2 Εάν ΝΑΙ, εξασφαλίζει το κράτος μέλος σας στη συνέχεια ότι έχει θέσει σε εφαρμογή αποτελεσματικά και αναλογικά μέτρα καταπολέμησης της απάτης για να περιορίσει τους εντοπισθέντες κινδύνους; 15 2/3 Υποβάλλει το κράτος μέλος σας δείκτες που παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των ελέγχων που αποσκοπούν στον εντοπισμό και την πρόληψη της απάτης; Απάντηση μ.δ Όχι Μη απάντηση Ναι Στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης, η Επιτροπή πρέπει να μπορεί βασίζεται στα συστήματα και στους ελέγχους των κρατών μελών για την εκτέλεση των καθηκόντων της όσον αφορά την εποπτεία του προϋπολογισμού της ΕΕ. Η Επιτροπή αναγνωρίζει τα πλεονεκτήματα της έννοιας του ενιαίου ελέγχου, αλλά έχει επίγνωση του κινδύνου που επισήμανε το Συνέδριο ότι οι αρχές ελέγχου θα μπορούσαν να 45 ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ ΕΕΥΕ σ. 185, σ. 201, σ. 202, σ. 264, σ ΕΕΥΕ σ. 205, σ. 214, σ ΕΕΥΕ σ. 140, σ ΕΕΥΕ σ. 175.

16 υποβάλουν αναξιόπιστα στοιχεία. Ως εκ τούτου, θα εξακολουθήσει να διενεργεί αξιολογήσεις και ελέγχους των συστημάτων των εθνικών αρχών ελέγχου και των εθνικών φορέων που είναι αρμόδιοι για την εφαρμογή των προγραμμάτων της ΕΕ. 4. ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ Η ετήσια έκθεση 2012 του Συνεδρίου αναφέρει ότι η προσπάθεια πρέπει να εξακολουθήσει να εστιάζεται στη μείωση των σφαλμάτων στον τομέα της επιμερισμένης διαχείρισης. Το Συνέδριο επισήμανε ότι, όσον αφορά το μεγαλύτερο μέρος των πράξεων στο πλαίσιο της επιμερισμένης διαχείρισης, τα κράτη μέλη είχαν στη διάθεσή τους επαρκή στοιχεία, ώστε να έχουν εντοπίσει και διορθώσει τα σφάλματα. Επιπλέον, το Συνέδριο εκφράζει επίσης τη δυσαρέσκειά του για την έλλειψη αποτελεσματικότητας ορισμένων αρχών ελέγχου και ανάφερε επίσης ότι ο βαθμός επικέντρωσης στις επιδόσεις είναι ανεπαρκής. Στις απαντήσεις τους του τρέχοντος έτους, τα κράτη μέλη περιέγραψαν λεπτομερώς ορισμένες προσπάθειές τους να ανταποκριθούν στις συστάσεις του Ελεγκτικού Συνεδρίου. Μέτρα, όπως η χρήση των επιλογών ΑΑΔ, που υποστηρίζονται θερμά από το Συνέδριο, έχουν ήδη καταστεί αναπόσπαστο μέρος της δημοσιονομικής διαχείρισης των προγραμμάτων και έργων σε ορισμένα κράτη μέλη. Επιπλέον, τα κράτη μέλη έχουν καλέσει την Επιτροπή να στηρίξει και να ενθαρρύνει την ευρύτερη χρήση των επιλογών ΑΑΔ. Πολλά κράτη μέλη δεν συμμερίζονται τη γνώμη του Συνεδρίου σχετικά με την έλλειψη αποτελεσματικότητας των αρχών ελέγχου και ορισμένα τόνισαν το γεγονός ότι, σε ορισμένες περιπτώσεις, η Επιτροπή έχει εγκρίνει τις αρχές ελέγχου τους (με την υπαγωγή στο καθεστώς του άρθρου 73) 51. Εν τούτοις, σε επίπεδο κράτους μέλους, φαίνεται ότι εφαρμόζονται, δράσεις, με τη βοήθεια της Επιτροπής, προκειμένου να συμβάλουν στην ανάπτυξη των διοικητικών ικανοτήτων των αρχών ελέγχου. Όσον αφορά τις επιδόσεις, στις απαντήσεις τους τα κράτη μέλη ανέφεραν ότι επί του παρόντος, δίνουν μεγάλη έμφαση σε ζητήματα επιδόσεων και έχουν δεσμευθεί να δημιουργήσουν και να προωθήσουν μια αντίληψη προσανατολισμένη στις επιδόσεις. Κατά την έναρξη αυτής της νέας περιόδου προγραμματισμού, οι προσπάθειες των κρατών μελών, σε στενή συνεργασία με την Επιτροπή, δείχνουν ότι έχουν τεθεί ήδη σε εφαρμογή αρκετά συγκεκριμένα μέτρα. Στόχος των μέτρων αυτών θα είναι να επιφέρουν περαιτέρω βελτιώσεις και να συμβάλλουν στην προώθηση και τη διατήρηση της χρηστής δημοσιονομικής διαχείρισης, περιορίζοντας τους κινδύνους σφάλματος. 51 Άρθρο 73 του κανονισμού του Συμβουλίου αριθ. 1083/