«Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD. ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΗ ΤΟΥ 21ου ΑΙΩΝΑ»

Transcript

1 ΑΤΕΙ ΚΑΒΑΛΑΣ ΣΧΟΛΗ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΝΟΜΙΑΣ ΤΜΗΜΑ ΔΙΟΙΚΗΣΗΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΩΝ «Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ» Χριστόδουλος (Παναγιώτης) Καραθανάσης ΕΠΟΠΤΗΣ ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ: κα Σοφία Βενέτη ΑΥΓΟΥΣΤΟΣ 2012 Εκπονηθείσα πτυχιακή εργασία απαραίτητη για την κτήση του βασικού πτυχίου

2 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: 4432 ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ 1. Κ ε φ ά λ α ι ο 1ο - Ε ι σ α γ ω γ ή Κ ε φ ά λ α ι ο 2 ο - Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ι κ ή α ν α σ κ ό π η σ η Α νασκόπη ση Θ εω ρίας Grid Computing Cloud Cmputing Σύγκριση των δύο τεχνολογιών (Cloud-Grid Computing) Είδη υπηρεσιών Cloud Computing Εμπειρική έρ ευ να Cloud Computing: Μελέτη και αξιολόγηση προσφερόμενων υπηρεσιών και υποδομών Δίκτυα για Grid & Cloud computing Παραδείγματα εφαρμογής της τεχνολογίας του νέφους στο σύγχρονο επιχειρηματικό και διοικητικό κυβερνοχώρο Η υπηρεσία TAXISnet Η Ε.Δ.Ε.Τ συνεργάζεται με τη Δ.Ε.Η Ανανεώσιμες Α.Ε για την ανάπτυξη πράσινων ηλεκτρονικών υποδομών Ε ννοιολογικ ό πλαίσιο της έρ ευ να ς Κ ε φ ά λ α ι ο 3 - Ε ρ ε υ ν η τ ι κ ή μ ε θ ο δ ο λ ο γ ί α Περιγραφή του δείγματος Σύνθεση του δείγματος Μέθοδος συλλογής στοιχείων Ερωτήματα Έρευνας Κ ε φ ά λ α ι ο 4 - Π α ρ ο υ σ ί α σ η Ε υ ρ η μ ά τ ω ν Έ ρ ε υ ν α ς Πως εφαρμόζεται το Cloud Computing στις επιχειρήσεις Κόστος υιοθέτησης

3 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: Κόστος από την σκοπιά του καταναλωτή Κόστος από την σκοπιά του παρόχου Οφέλη Οφέλη εν μέσω οικονο μικής κρίσης Μειονεκτήματα Επιχειρήσεις - Μέτρηση μεταβλητών Amazon.com Amazon Elastic Compute Cloud (EC2) Google Google App Energie EMC Microsoft Azure Services Platform Microsoft Windows Azure Microsoft SQL υπηρεσίες NET Services Live Services Windows Live Exchange Online SharePoint Services Microsoft Dynamics CRM NetApp Salesforce.com Force.com Visualforce IBM Yahoo! Research TAXISnet OTE Business Cloud Awapai.com Η καινοτομία που λέγεται Flexweb ΑM D Κ ε φ ά λ α ι ο 5 - Σ υ μ π ε ρ ά σ μ α τ α Κ ε φ ά λ α ι ο 6 - Β ι β λ ι ο γ ρ α φ ί α

4 1. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 1ο - ΕΙΣΑΓΩΓΗ Στο σημερινό επιχειρησιακό περιβάλλον η τεχνολογία και η τεχνογνωσία αποκτούν συνεχώς και μεγαλύτερο προβάδισμα ως παράγοντες του ανταγωνισμού. Τα πληροφοριακά συστήματα, πλέον, δεν κατατάσσονται απλά στις δεδομένες προδιαγραφές των επιχειρήσεων, αλλά οι σύγχρονες επιχειρήσεις διατηρούν τμήματα που ασχολούνται αποκλειστικά με την εξέλιξη των τεχνολογιών, σχετικών με το αντικείμενό τους, με στόχο την αξιοποίηση πιο προσαρμόσιμων, πιο εξειδικευμένων και πιο ανταγωνιστικών τεχνολογιών. Η εξέλιξη στον τομέα των πληροφοριακών συστημάτων έχει οδηγήσει/βοηθήσει στη δημιουργία νέων επιχειρηματικών μοντέλων (e-businesses, virtual businesses, παγκόσμιες εταιρείες). Η τεχνολογία και τα πληροφοριακά συστήματα έχουν εξελιχθεί από σημαντικό εργαλείο σε μέσο εξασφάλισης βιώσιμου συγκριτικού πλεονεκτήματος. Οι επιχειρήσεις, οι οποίες δραστηριοποιούνται στον κλάδο των υπηρεσιών ολοένα και αυξάνονται. Σήμερα το μεγαλύτερο ποσοστό αυτών των επιχειρήσεων παρέχει παραδοσιακές και καινοτόμες υπηρεσίες μέσω διαδικτύου. Οι καταναλωτές έχουν πλέον εξοικειωθεί στη χρήση των υπηρεσιών αυτών και σε ορισμένες περιπτώσεις τις θεωρούν και δεδομένες. Η πρώτη γενιά των ατόμων που έχουν μεγαλώσει χρησιμοποιώντας εργαλεία όπως τα blogs, τα wikis και τα κοινωνικά δίκτυα (Facebook, Twitter) εισέρχονται τώρα στο εργατικό και το καταναλωτικό δυναμικό. Συνηθισμένοι στη νοοτροπία της ελεύθερης ανταλλαγής πληροφοριών, αυτοί οι πρωτεφαρμοστές της ψηφιακής εποχής θα είναι ανελαστικοί με τους κανόνες των παραδοσιακών υπολογιστικών συστημάτων των επιχειρήσεων. Οι καταναλωτές, μέσω της χρήσης κάποιων από των προαναφερθεισών υπηρεσιών (blogs, wikis, facebook, twitter) οι οποίες επιτρέπουν καλύτερη συνεργασία και αξιοποίηση υπολογιστικών πόρων, έχουν μπει στη λογική χρήσης του Υπολογιστικού Νέφους (Cloud Computing). Το Υπολογιστικό Νέφος αναφέρεται στις εφαρμογές που παραδίδονται ως υπηρεσίες μέσω του διαδικτύου, από υπολογιστικά μηχανήματα και λογισμικό που βρίσκονται εγκατεστημένα σε ένα κέντρο πληροφοριών που παρέχει αυτές τις υπηρεσίες. 3

5 Υπολογιστικό Νέφος (Cloud computing), σημαίνει μεγάλα κέντρα δεδομένων, τα οποία προσφέρουν οικονομίες κλίμακας, φθηνότερη υπολογιστική ισχύ και κυρίως, την ευελιξία να πληρώνει κανείς μόνο για ό,τι χρησιμοποιεί. Όπως για το ηλεκτρικό ρεύμα, δεν χρειάζεται να σου ανήκει η γεννήτρια, χρησιμοποιείς την πρίζα και πληρώνεις μόνο όσο χρειάζεσαι. Δεδομένο, πλέον, είναι ότι τόσο χρήστες όσο και οι πάροχοι των υπηρεσιών έχουν έτσι τη δυνατότητα να κάνουν περισσότερα πράγματα με λιγότερο κόστος αγοράς/επένδυσης. Αυτό σημαίνει για τις επιχειρήσεις και τους οργανισμούς ότι έχουν πρόσβαση σε μεγαλύτερη υπολογιστική ισχύ χωρίς να χρειάζεται να επενδύσουν μεγάλα ποσά σε εξοπλισμό. Συμπεραίνουμε, πως ενώ ο παράγοντας κόστος ήταν πάντα σημαντικός στο επιχειρηματικό περιβάλλον, σήμερα αποκτά ιδιαίτερη βαρύτητα εν τω μέσω της οικονομικής κρίσης καθώς αποδυναμώνει τα φράγματα εισόδου σε αγορές.(el.science.wikia.com) Εντούτοις, η μεταφορά εφαρμογών και δεδομένων στο cloud και ιδιαίτερα αυτών για την παροχή δημόσιων υπηρεσιών, όπως το TAXISnet με τα απόρρητα φορολογικά στοιχεία όλων των πολιτών είναι αμφιλεγόμενη καθώς οι μεν (κρατικός φορέας) υποστηρίζουν ότι το περιβάλλον είναι επισφαλές, οι δε (πολίτες) ότι συμβαίνει το αντίθετο, καθώς τα εμπιστευόμαστε σε επαγγελματίες. Σίγουρα, έχουν πολλά ακόμα να δημιουργηθούν για το cloud computing, αρκεί να αρχίσουμε να κατανοούμε την έννοια. (Καραδήμας. Δ, 2012) Στη συγκεκριμένη μελέτη έγινε προσπάθεια να κατανοηθεί η λειτουργία του Cloud Computing και έπειτα να αξιολογηθεί αν και κατά πόσο αποτελεί στρατηγικό πλεονέκτημα για μια επιχείρηση. Για να απαντήσουμε σε αυτό και για να μην παρεκκλίνουμε της πορείας μας θέτουμε κάποια ερωτήματα τα οποία θα μας οδηγήσουν στα συμπεράσματα τα οποία θέλουμε να πάρουμε ώστε να είμαστε βέβαιοι ότι ισχύει η υπόθεσή μας. 1) Ποια είναι η κατάσταση της αγοράς των υπηρεσιών νέφους στην Ελλάδα; 2) Πόσο μεταβάλλουν οι υπηρεσίες του νέφους τον στίβο του παγκόσμιου ανταγωνισμού; 3) Σε βάθος χρόνου, ποια θα είναι η θέση των υπηρεσιών του νέφους σε σχέση με τις συμβατικές λύσεις IT; Θα συνεχίσει να αποτελεί η τεχνολογία του νέφους πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τις επιχειρήσεις και μελλοντικά; 4) Πόσο ασφαλή είναι τα δεδομένα των επιχειρήσεων σε περιβάλλον cloud;, και τέλος είδαμε την εφαρμογή της τεχνολογίας νέφους και από την Δ.Ο.Υ, 5) Πώς θα βλέπατε την υλοποίηση λύσεων cloud computing στο Δημόσιο Τομέα; 4

6 Μελετήσαμε την δημιουργία των cloud υπηρεσιών και την εξέλιξή τους ως σήμερα και προσπαθήσαμε να κατανοήσουμε ποια θα είναι η θέση τους σε σχέση με τις συμβατικές λύσεις IT σε βάθος χρόνου και έτσι έχουμε μία γενική εικόνα για το πόσο έχουν υιοθετηθεί ως σήμερα τέτοιου είδους υπηρεσίες αλλά και για το πόσο σκοπεύουν οι εταιρείες στο μέλλον να κάνουν την χρήση τέτοιων υπηρεσιών. Η αγορά του cloud computing παρουσιάζει σήμερα μεγαλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης από την παραδοσιακή αγορά πληροφορικής. Είναι αρκετοί αυτοί που θεωρούν ότι κάποια στιγμή θα υπάρξει μια ραγδαία και απότομη μετάβαση στο νέο μοντέλο. Στην πραγματικότητα, το πιθανότερο σενάριο είναι ότι θα υπάρξει τα επόμενα χρόνια μια σταδιακή αλλά συνεχής ισχυροποίηση του νέου μοντέλου με την υλοποίηση τόσο δημόσιων όσο και ιδιωτικών cloud υπηρεσιών. Σε αρκετές περιπτώσεις θα υπάρξει σημαντικό μέγεθος IT που θα παραμείνει in-house, αλλά θα υπάρξουν και υβριδικά μοντέλα ανάπτυξης που θα επιτρέψουν την ευρύτερη εκμετάλλευση και cloud υπηρεσιών. Η υιοθέτηση όμως έρχεται σε συνάρτηση με το πόσο ασφαλή είναι τα δεδομένα των επιχειρήσεων σε περιβάλλον cloud, οπότε θέσαμε και το ερώτημα τις ασφαλούς χρήσης αυτής της τεχνολογίας. Συγκρίνουμε επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται τόσο σε παγκόσμιο και ευρωπαϊκό επίπεδο, όσο και σε πανελλήνιο. Αφού αναλύσουμε όλες τις κατηγορίες των επιχειρήσεων και γνωρίζοντας ότι πάντα η εγχώρια έπεται της παγκόσμιας αλλά και της ευρωπαϊκής θέτουμε το ερώτημα για το ποιες ελληνικές επιχειρήσεις βρίσκονται στο στόχαστρο των υπηρεσιών cloud computing και ποιες είναι έτοιμες να εφαρμόσουν πλήρως μια τέτοια, πολλά υποσχόμενη, τεχνολογία. Μέσω των πληροφοριών που παρέχουμε και της επεξεργασίας αλλά και της αξιολογήσεώς τους συμπεραίνουμε ότι το cloud computing δεν επηρεάζει μόνο τις υπολογιστικές υποδομές και δεν αφορά μόνο τεχνολογία, αλλά επηρεάζει καταλυτικά και επιχειρησιακές διαδικασίες ή εργασιακές συμπεριφορές. Οπότε αν υιοθετηθεί, αξιολογηθεί και λειτουργήσει σωστά και ώριμα, θα είναι ένας καταλυτικός παράγοντας για την εξέλιξη της εκάστοτε επιχείρησης και θα της δώσει ένα μεγάλο προβάδισμα έναντι των ανταγωνιστών της το οποίο και θα αποτελεί το ανταγωνιστικό της πλεονέκτημα ακόμη και στις περιόδους των οικονομικών αναταραχών και του αβέβαιου οικονομικού περιβάλλοντος το οποίο διανύουμε. 5

7 2. ΚΕΦΑΛΑΙΟ 2ο - ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ 2.1. ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ ΘΕΩΡΙΑΣ Τα τελευταία χρόνια, με την γρήγορη εξάπλωση του Internet και σε συνδυασμό με την ύπαρξη δικτύων κορμού υψηλών ταχυτήτων, την τεχνολογική ανάπτυξη των υπολογιστών αλλά και του λογισμικού και τις τάσεις σύγκλισης που παρατηρούνται σχεδόν σε όλους τους τομείς της τεχνολογίας των πληροφοριών, έχουν δημιουργηθεί νέα δεδομένα τα οποία ανοίγουν νέους δρόμους στην ανάπτυξη της τεχνολογίας. Λόγω της αύξησης των τεχνολογικών εξελίξεων, το Cloud Computing και το Grid Computing αποτελούν πολύ δημοφιλείς μεθόδους. Οι νέες αυτές μέθοδοι, αποτελούν σήμερα την τεχνολογία αιχμής σε παγκόσμιο επίπεδο για την ικανοποίηση (μεταξύ άλλων) υψηλών απαιτήσεων σε υπολογιστική ισχύ και χώρους αποθήκευσης δεδομένων από το ευρύ επιχειρηματικό κοινό. (Πανικίδου Β., Ράτζιχαι Λ., 2011) Μερικοί θεωρούν ότι το Cloud Computing και το Grid Computing είναι το ίδιο φαινόμενο, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι το πρώτο είναι επέκταση του δευτέρου. Για να μπορέσουμε να τοποθετηθούμε θα χρειαστεί μια αναλυτική έρευνα της τεχνολογίας του Grid Computing GRID COMPUTING Το Grid Computing είναι ένα σύνθετο φαινόμενο το οποίο αναπτύχθηκε μέσα από τις πρώιμες εξελίξεις στις παράλληλες διανεμημένες και υψηλής επίδοσης υπολογιστικές διαδικασίες (Harns et al., 2006) Η τεχνολογία υπολογιστικού πλέγματος (Grid Computing) είναι μια προσέγγιση της σύστασης δυναμικά δομημένων περιβαλλόντων, χρησιμοποιώντας υπολογιστικούς πόρους που είναι διεσπαρμένοι τόσο γεωγραφικά όσο και οργανωτικά. Για λόγους ευκολίας θα αναφέρεται ο όρος τεχνολογία υπολογιστικού πλέγματος στα αγγλικά ως Grid. (Πανικίδου Β., Ράτζιχαι Λ., 2011) Ο όρος Grid δημιουργήθηκε στις αρχές του 1990 και χρησιμοποιήθηκε μεταφορικά λέγοντας ότι είναι τόσο εύκολο να έχουν πρόσβαση στην παραγωγή ενέργειας του υπολογιστή ως ένα ηλεκτρικής ενέργειας grid, στην εργασία των Ian Foster και Carl 6

8 Kesselman, "The Grid: Blueprint for a new computing infrastructure" (2004). (Πανικίδου Β., Ράτζιχαι Λ., 2011). Οι Stanoevska-Slabeva και Wozniak (2009) δίνουν ως ορισμό του Grid ως εξής: «Ένα υπολογιστικό πλέγμα (ό,τι δηλαδή αντιπροσωπεύει το Grid) είναι μια δομή υπολογιστικών μηχανημάτων και λογισμικού που παρέχει εξαρτημένη, σταθερή διάχυση και φθηνή πρόσβαση σε υψηλές υπολογιστικές δυνατότητες». Κάποιοι οργανισμοί έχουν ορίσει το Grid βάσει των χαρακτηριστικών του. Σύμφωνα με την ΙΒΜ: «Το Grid Computing σου επιτρέπει να ενοποιείς το σύνολο των χρηστών τερματικών, των αποθηκευτικών συστημάτων και των δικτύων σε ένα μεγάλο σύστημα που ευνοεί τη διανομή δύναμης ενός πολλαπλού συστήματος πόρων σε έναν μόνο χρήστη για ένα συγκεκριμένο σκοπό. Σε ένα χρήστη το σύστημα φαίνεται να είναι ένα τεράστιο υπολογιστικό σύστημα» Οι κατηγορίες Grid ορίζονται με βάση τις λειτουργίες τους ως εξής: Υπολογιστικά Grids (Computational Grids):αποτελούν την συλλογή κατανεμημένων υπολογιστικών υποδομών οι οποίες λειτουργούν ως ενιαίος επεξεργαστής ή εικονικός υπερ-υπολογιστής. Η ωφέλεια είναι η πραγματοποίηση επεξεργασιών με μεγάλες υπολογιστικές απαιτήσεις ταχύτερα, πιο αποτελεσματικά, με μικρό κόστος και χρησιμοποιώντας υπάρχουσες υποδομές. Τέτοιες επεξεργασίες πραγματοποιούνται τόσο στον επιστημονικό χώρο (μοντελοποίηση) όσο και στην βιομηχανία (βιομηχανικός σχεδιασμός)(γιώργος Γέγος, Σταύρος Ρουτζούνης, 2005). Ένα πολύ γνωστό παράδειγμα grid δεδομένων είναι το seti@home grid το οποίο χρησιμοποιείται για να αναλύσει ραδιοφωνικές μεταδόσεις που προέρχονται από το διάστημα. (Bart Jacob, Michael Brown, Kentaro Fukui, Nihar Trivedi, 2005) Grids Δεδομένων (Data Grids): προσφέρουν ασφαλή πρόσβαση στα δεδομένα. Τα Grids Δεδομένων επιτρέπουν στους χρήστες και στις εφαρμογές να διαχειρίζονται εύκολα και αποτελεσματικά πληροφορίες από βάσεις δεδομένων που βρίσκονται σε κατανεμημένες πλατφόρμες. Όπως και στα Υπολογιστικά Grids, τα Grids Δεδομένων βασίζονται στο λογισμικό για ασφαλή πρόσβαση και χρήση. Εξαλείφουν την ανάγκη για μεταφορά, αντιγραφή και συγκέντρωση των δεδομένων σε ένα κεντρικό σημείο, με 7

9 αποτέλεσμα τη μείωση του κόστους. Ήδη αρχικά Grids Δεδομένων εξυπηρετούν συνεργαζόμενες ερευνητικές κοινότητες. Εταιρείες λογισμικού και μεγάλες επιχειρήσεις μελετούν σήμερα λύσεις και υπηρεσίες Grids Δεδομένων για εμπορικές εφαρμογές, ενώ τα Grids Δεδομένων θα αποτελέσουν σημαντικό στοιχείο για την περαιτέρω ανάπτυξη των εφαρμογών διαδικτύου (Internet). (Γέγος Γ., Ρουτζούνης Σ., 2005) Grids Υπηρεσιών (Service Grids): είναι τα συνεργατικά Grids με στόχο την πραγματοποίηση επεξεργασίας σε «πραγματικό χρόνο». Προϋποθέτουν την συλλογή δεδομένων από φυσικά κατανεμημένα εργαστήρια, την ανάλυσή, οπτικοποίηση και διαχείρισή τους. Με τον τρόπο αυτό θα μπορούσε να γίνεται από απόσταση ο έλεγχος εξοπλισμού και μετρητικών διατάξεων, δημιουργώντας έτσι ένα εικονικό παρατηρητήριο ή ένα εικονικό εργαστήριο. (Γέγος Γ., Ρουτζούνης Σ., 2005) CLOUD COMPUTING Η γρήγορη εξέλιξη των δυνατοτήτων του υλικού σε συνδυασμό με την γρήγορη επικοινωνία και τη διαθεσιμότητα των virtualization λύσεων καθιστά δυνατή τη διάθεση νέων μοντέλων λειτουργίας για την τεχνολογία των πληροφοριών. Το Cloud Computing είναι ένα από αυτά τα μοντέλα. Το Cloud Computing δεν είναι επανάσταση στον τομέα της πληροφορικής, είναι η εξέλιξη της πληροφορικής. Το Cloud Computing μπορεί να θεωρηθεί ότι είναι αυτό που η επιστήμη της Πληροφορικής έβλεπε σαν μακρινό όνειρο. Στην ουσία συνδυάζει, εξελίσσει και χρησιμοποιεί ήδη υπάρχουσες τεχνολογίες όπως αυτές του Υπολογιστικό Πλέγματος (Grid Computing), Utility Computing και γενικά των κατανεμημένων υπολογιστικών συστημάτων (Distributed Computing). Είναι η χρήση της Πληροφορικής τεχνολογίας σαν υπηρεσία πλέον. (Ζηκοπούλου Κ., 2012) Υπάρχουν πάρα πολλοί ορισμοί για το Cloud Computing μερικοί εκ των οποίων αναφέρονται παρακάτω: Η IBM θεωρεί ότι ένα cloud είναι ένα σημείο συγκέντρωσης εικονικών πόρων το οποίο φιλοξενεί μια ποικιλία εφαρμογών / εργασιών. Επίσης, επιτρέπει γρήγορη κλιμάκωση καθώς και ανάπτυξη, παροχή των εικονικών μηχανών σε φυσικές μηχανές. 8

10 Σύμφωνα με το site της Wikipedia το Cloud Computing είναι ένα δυναμικό σύνολο υπολογιστικών πόρων (συχνά μη εμφανιζόμενων στον τελικό χρήστη) οι οποίες προσφέρονται σαν υπηρεσίες μέσω του διαδικτύου. Σύμφωνα με τον McKinsey, τα clouds είναι υπηρεσίες βασισμένες στο υλικό και προσφέρουν υπολογιστική ισχύ, δίκτυο και μεγάλη χωρητικότητα, όπου η διαχείριση υλικού αφαιρείται ιδιαίτερα από τον αγοραστή, οι αγοραστές αναλαμβάνουν τις δαπάνες υποδομής ως μεταβλητές δαπάνες λειτουργίας (Operation Expenses, OPEX) και η ικανότητα υποδομής είναι ιδιαίτερα ελαστική. Σύμφωνα με τον I. Foster, το Cloud Computing είναι ένα μεγάλης κλίμακας κατανεμημένο υπολογιστικό σύστημα καθοδηγούμενο από την οικονομία, το οποίο είναι σε θέση να παρέχει δυναμικά και αυτόδιαχειριζόμενα υπολογιστική ισχύ, αποθηκευτικούς χώρους, ελεγχόμενες υπηρεσίες λογισμικού κλπ σε πελάτες όταν και όπου απαιτείται κάνοντας χρήση του υφιστάμενου διαδικτύου. Μια από τις χρήσεις του υπολογιστικού νέφους είναι η αποθήκευση. Όταν κάποιος χρήστης μισθώνει χώρο αποθήκευσης από έναν προμηθευτή δεν χρειάζεται να αγοράσει εξοπλισμό, να πληρώσει για να τον λειτουργήσει και να πληρώσει για να τον διατηρήσει στη σωστή θερμοκρασία, όλα τα παραπάνω είναι υποχρεωμένος να του τα παρέχει ο προμηθευτής. Μια δεύτερη χρήση είναι οι βάσεις δεδομένων, οι οποίες είναι αποθήκες πληροφοριών με συνδέσεις μέσα στις πληροφορίες που βοηθούν τον χρήστη στις αναζητήσεις δεδομένων. Οι κατανεμημένες βάσεις δεδομένων διαχέουν τις πληροφορίες σε υλικό που βρίσκεται σε διασκορπισμένες θέσεις, αυτές όμως παρουσιάζονται στον χρήστη σαν να βρίσκονται συγκεντρωμένες σε μια θέση. Τα πλεονεκτήματα από την χρήση των βάσεων δεδομένων είναι πολλά και σημαντικά. Πρώτον, αν υπάρχει μια βλάβη σε ένα σύστημα βάσεων δεδομένων αυτό θα επηρεάσει μόνο ένα τμήμα των πληροφοριών και όχι ολόκληρητη βάση δεδομένων. 9

11 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: ΣΥΓΚΡΙΣΗ ΤΩΝ ΔΥΟ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΩΝ (CLOUD - GRID COMPUTING) V irtualizatio n: Security: Scalability: SelfM an agem ent Q os G uarantees Resource Sharing: High Level Services: A rchitecture: Softw are D ependencies: Platform A w areness: Softw are W orkflow : Grid Καλύπτει την ετερογένεια τω ν πόρω ν μέσω Virtualization δεδομένω ν και πόρων Με την χρήση πιστοποιητικώ ν Μ έσω της αύξηση του αριθμού τω ν κόμβων Δύσκολη χω ρίς ενιαία διαχείριση συστήματος Περιορισμένες, οι εφ αρμογές καλύπτουν αυτόν τον τομέα Υ π ο σ τη ρ ίζε ι κοινή χρ ή σ η τω ν π ό ρ ω ν. Π λ η θ ώ ρ α υ π η ρ εσ ιώ ν Π ρ ο σ α ν α το λ ισ μ έ νη στις υ π η ρ εσ ίε ς Εξά ρ τη σ η α π ό τη ν π ερ ιο χή ε φ α ρ μ ο γ ή ς Α π α ρ α ίτη τη η γ νώ σ η του λογισ μ ικ ο ύ -π ε λ ά τη σ χ ετικ ά με grid λ ε ιτο υ ρ γ ίε ς Ο ι ε φ α ρ μ ο γ έ ς α π α ιτο ύ ν μια π ρ ο κ α θ ο ρ ισ μ ένη ροή ερ γ α σ ιώ ν που να σ υ ν το ν ίζε ι τις υ π η ρ εσ ίε ς Cloud Επεκτείνει την διαδικασία και στο υλικό Κάθε χρή σ τη ς έχει μοναδική πρόσβαση σε κάθε εικονικό περιβάλλον (απομόνω ση) αναπροσαρμογή τω ν πόρω ν με αυτοματοποιημένο τρόπο Αυτοματοποιημένη διαδικασία, με ίδιες δυσκολίες Περιορισμένες, οι εγγυήσεις κληρονομούνται από την πλατφ όρμα Δ εν υ π ο σ τη ρ ίζε τα ι λόγο τη ς α π ο μ ό νω σ η ς μέσου V irtu a lizatio n Έ λ λειψ η που π ιθ α ν ό ν ο φ ε ίλ ε τα ι σ το χα μ η λό επ ίπ εδ ο ω ρ ιμ ό τη τα ς Α ρ χιτε κ το νικ έ ς που εξα ρ τώ ντα ι α π ό τ ω ν χρ ή σ τη Α ν ε ξα ρ τη σ ία α π ό τη ν π ερ ιοχή εφ α ρ μ ο γ ή ς 0 SP δ εν π ρ ο α π α ιτε ί γνώ σ ει. Η ροη ερ γ α σ ιώ ν δ εν π α ίζε ι σ η μ α ντικ ό ρό λο για τις ε φ α ρ μ ο γ έ ς U sability: Μ ικ ρ ό τε ρ ο ς ε υ χρ η σ τία ς β α θ μ ό ς Μ ε γα λ ύ τερ η ε υ χ ρ η σ τία μέσ ω τη ς α π ό κ ρ υ φ η ς λ επ το μ ερ ειώ ν Standardization: Υ π ά ρ χο υ ν π ρ ό τυ π α μέσο τω ν ο π ο ίο π ε τυ χ α ίν ε τα ι η δ ια λ ειτο υ ρ γ ικ ό τη τα Α νά γκη για π ρ ό τυ π α στη ν α π ο θ ή κ ε υ σ η, π ο ιό τη τα υ π η ρ εσ ιώ ν, κα θ ο ρ ισ μ ο ύ τω ν δ ιεπ α φ ώ ν Paym ent M odel: α ν ελα σ τικό, τιμ ο λό γ η σ η β ά ση ενός σ τα θ ερού π ο σ ο ύ α νά υ π η ρ εσ ία Ευέλικτο, τιμ ο λ ό γ η σ η β ά σ η τη ς χρ ή σ η τη ς υ π η ρ εσ ία ς Πίνακας 01: Χαρακτηριστικά Grid και Cloud (Luis M. Vaquero, Luis Rodero-Merino, Juan Caceres, Maik Lindner,2009) 10

12 ΕΙΔΗ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ CLOUD COMPUTING Τα είδη υπηρεσιών του cloud computing, είναι τρία, to Software-as-as-a-Service, το Platform-as-a-Service και το Infrastructure-as-a-Service. ( Το κάθε ένα από αυτά, εξυπηρετεί διαφορετικές ανάγκες και προσφέρει διαφορετικές υπηρεσίες. 1) Software as a Service: Το μοντέλο Software-as-a-Service βασίζεται στη λογική της υπενοικίασης λογισμικού από έναν πάροχο υπηρεσιών, αντί της αγοράς της άδειας χρήσης. Software as a Service (SaaS) είναι το μοντέλο στο οποίο μια εφαρμογή φιλοξενείται ως υπηρεσία στον πελάτη μέσω του Internet. Το λογισμικό λειτουργεί σε ένα κεντρικοποιημένο δίκτυο servers προκειμένου να διατίθεται ως υπηρεσία από το web ή το διαδίκτυο. To SaaS μοντέλο είναι πολύ αποτελεσματικό στη μείωση του κόστους αφού παρέχεται στην επιχείρηση ως μηνιαίο λειτουργικό κόστος το οποίο συνήθως είναι κατά πολύ οικονομικότερο από την αγορά των αντίστοιχων αδειών χρήσης και υποδομής. Όταν το μοντέλο φιλοξενείτε εκτός του χώρου της εταιρίας, ο πελάτης δεν χρειάζεται να συντηρεί ή να υποστηρίζει την εφαρμογή. Ο πάροχος αναλαμβάνει όλες τις αναβαθμίσεις καθώς και την συντήρηση της εφαρμογής. Ένα από τα μεγαλύτερα οφέλη του μοντέλου SaaS είναι ότι κοστίζει λιγότερο από ότι η αγορά των εφαρμογών. Ο πάροχος της υπηρεσίας μπορεί να προσφέρει φθηνότερα πιο αξιόπιστες εφαρμογές. Επίσης όλοι οι υπάλληλοι πλέον έχουν πρόσβαση και είναι εξοικειωμένοι με τον παγκόσμιο ιστό (www) συνεπώς η εκμάθηση της χρήσης των εξωτερικών εφαρμογών είναι εύκολη. Οι εταιρίες δεν χρειάζονται το ίδιο εργατικό δυναμικό στα IT τμήματά τους αρά μειώνονται τα κόστη μισθοδοσίας και ασφάλισης των εργαζομένων αλλά και ο χώρος στέγασης των γραφείων τους στην εταιρία. Με την SaaS εφαρμογή η προσαρμογή των προγραμμάτων είναι ευκολότερη και γίνεται ανάλογα με τις ανάγκες της εκάστοτε εταιρίας. Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα στο μοντέλο SaaS. Το πρώτο μειονέκτημα είναι ότι μία εταιρία με πολύ συγκεκριμένες ανάγκες σε υπολογιστικά προγράμματα πιθανόν να μην μπορέσει να βρει την εφαρμογή που χρειάζεται μέσω του SaaS. Επιπλέον το μοντέλο SaaS αντιμετωπίζει προβλήματα με τις 11

13 εφαρμογές ανοιχτού κώδικα και το φθηνότερο hardware. Οι εταιρίες που εκδίδουν τα προγράμματα μπροστά σε αυτή την απειλή μπορούν να ενσωματώσουν τις εφαρμογές ανοιχτού κώδικα σε hardware που έχει καλύτερη απόδοση και κοστίζει λιγότερο από ότι στο παρελθόν. Η Microsoft παρέχει τις εξής SaaS υπηρεσίες: Exchange Online (ηλεκτρονικό ταχυδρομείο), SharePoint Online (Σύστημα διαχείρισης κειμένων και περιεχομένου) CRM Online, Office Live Meeting (ηλεκτρονικός χώρος συναντήσεων), Office Communications Online (Instant Μessaging), Hotmail, Live Messenger, LivelD. 2) Platform as a Service: Το Platform-as-a-Service παρέχει μια cloud πλατφόρμα εφαρμογών για εταιρείες ή ιδιώτες που κατασκευάζουν λογισμικό είτε για ιδία χρήση είτε για τρίτους. Το PaaS προμηθεύει όλους τους πόρους που χρειάζονται για τη δημιουργία εφαρμογών και υπηρεσιών πλήρως από το Internet, χωρίς να χρειάζεται να κατεβάσει και να εγκαταστήσει ο χρήστης το λογισμικό. Οι υπηρεσίες του PaaS περιλαμβάνουν σχεδιασμό εφαρμογής, ανάπτυξη, δοκιμή, εγκατάσταση και φιλοξενία. Άλλες υπηρεσίες περιλαμβάνουν συνεργασία της ομάδας, web service integration, database integration, ασφάλεια, επεκτασιμότητα, αποθήκευση και ενημέρωση εκδόσεων. Το αρνητικό του PaaS είναι η έλλειψη διαλειτουργικότητας και φορητότητας μεταξύ των παρόχων. Δηλαδή αν δημιουργήσουμε μια εφαρμογή με έναν πάροχο και αποφασίσουμε να αλλάξουμε πάροχο μπορεί να μην είναι δυνατό ή θα πρέπει να πληρώσουμε υψηλότερη τιμή. Επίσης αν ο πάροχος σταματήσει την λειτουργία του τότε τα δεδομένα θα χαθούν. Το PaaS βασίζεται στο μοντέλο «Pay-per-use» με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να επιτυγχάνεται η πλήρης αξιοποίηση των υπολογιστικών πόρων που χρησιμοποιούνται σε σχέση με το κόστος χρήσης. Αν συνδυαστεί με το χαρακτηριστικό της αυτό-κλιμάκωσης μπορούμε να πετύχουμε τη διάθεση υπηρεσιών που να μπορούν να ανταποκρίνονται σε οποιαδήποτε ραγδαία ή αναμενόμενη μεταβολή χωρητικότητας (ισχύς, μνήμη, αποθηκευτικό χώρο, 12

14 δίκτυο) που θα απαιτηθεί ανά πάσα χρονική στιγμή χωρίς να έχω δεσμευτεί εκ των προτέρων είτε με αγορά υποδομής, λογισμικού πλατφόρμας, δικτυακή γραμμή υψηλής χωρητικότητας κλπ. είτε με ένα συμβόλαιο παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας υποδομής και πλατφόρμας συγκεκριμένης χωρητικότητας και χρονικής διάρκειας. Η Microsoft παρέχει τις παρακάτω PaaS υπηρεσίες: Windows Azure, SQL Azure, Windows Azure AppFabric. 3) Infrastructure-as-a-Service: Το Infrastructure-as-a-Service (IaaS) είναι η επόμενη μορφή υπηρεσίας του cloud computing. Το Infrastructure-as-a-Service είναι η παροχή υπολογιστικών και δικτυακών υποδομών ως μια πλήρως outsourced υπηρεσία. Η εταιρεία ή ο ιδιώτης μπορεί να υπενοικιάσει υποδομή (όχι όμως και πλατφόρμα όπως στο PaaS) ανάλογα με τις απαιτήσεις εκείνης της χρονικής στιγμής με λογική, όπως και στο PaaS, «Pay as you go» αντί να προβεί στην αγορά εξοπλισμού (υπολογιστικού, δικτυακού, κλπ) ή στη σύναψη συμβολαίου παροχής υπηρεσιών φιλοξενίας υποδομής για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα. Σημαντικό πλεονέκτημα του IaaS είναι επίσης η δυνατότητα μεταφοράς εικονικών μηχανών από το ιδιόκτητο περιβάλλον της εταιρείας ή του ιδιώτη στο cloud, με συνοπτικές διαδικασίες. Σε αυτό το μοντέλο το γεγονός του ότι «αποκτώ πρόσβαση στο λειτουργικό σύστημα» (αφού παίρνω το Hardware ως υπηρεσία) μεταφράζεται στο «πως μπορώ να έχω από τη μια έλεγχο του λειτουργικού συστήματος και ότι εγκαθιστώ σε αυτό, αλλά από την άλλη να είμαι υπεύθυνος και για τη διαχείριση και συντήρηση αυτών». Η Microsoft στο σύντομο μέλλον θα παρέχει IaaS υπηρεσίες μέσω του Windows Azure 13

15 2.2. ΕΜΠΕΙΡΙΚΗ ΕΡΕΥΝΑ Η τεχνολογία cloud, σήμερα, μπορεί να αποτελέσει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για μία εταιρεία. Το Cloud αντιπροσωπεύει την αιχμή μιας διαρκώς αυξανόμενης καμπύλης εξέλιξης, η οποία προκαλείται από τη σύγκλιση προϋπαρχόντων τεχνολογιών με τις εξελισσόμενες διαρκώς ανάγκες των καταναλωτών. Αντιπροσωπεύει επίσης και ένα νέο ευέλικτο μοντέλο διάθεσης, που μπορεί να διαμορφωθεί ανάλογα με τις ανάγκες της επιχείρησης (ενοίκιο αντί για αγορά). Οι κλάδοι δεν εξελίσσονται με ομαλό τρόπο, αλλά διαμορφώνονται από εταιρείες που θέλουν να προκαλέσουν την κατεστημένη κατάσταση δημιουργώντας τις «επόμενες πρακτικές», θέτοντας τα δικά τους όρια και διαμορφώνοντας νέες προσδοκίες στους πελάτες. (Fingar P., 2012) Παρακάτω παρουσιάζονται περιληπτικά κάποια αξιόλογα πορίσματα προηγηθέντων ερευνών σχετικά με την τεχνολογία Cloud CLOUD COMPUTING: ΜΕΛΕΤΗ ΚΑΙ ΑΞΙΟΛΟΓΗΣΗ ΠΡΟΣΦΕΡΟΜΕΝΩΝ ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ ΚΑΙ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Μελετώντας την έρευνα την οποία εκπόνησε η κα. Ζηκοπούλου Κωνσταντίνα με τίτλο «Cloud Computing: Μελέτη και αξιολόγηση προσφερόμενων υπηρεσιών και υποδομών», κατανοούμε ότι το Cloud Computing συνδυάζει όλα τα πλεονεκτήματα των Κατανεμημένων Συστημάτων ενώ χρησιμοποιεί και παράλληλη επεξεργασία για την ταχύτερη χρήση των υπολογιστικών πόρων. Χρησιμοποιεί τα υπερμεγέθη Data Centers1 που ήδη έχουν δημιουργήσει και έχουν τεθεί στην υπηρεσία των χρηστών είτε πρόκειται για απλούς χρήστες κοινωνικών δικτύων (Facebook, Twitter, κλπ) είτε για μεγάλες επιχειρήσεις είναι πλέον γεγονός. Για παράδειγμα, αναφέρεται το Data Center της Google στο Δουβλίνο που αποτελείται από περισσότερες από μηχανές. Τέλος το καινοτόμο Pay-As-You-Go αποτελεί μια πολύ καλή λύση ειδικά στις οικονομικά προβληματικές εποχές που βιώνει η σύγχρονη κοινωνία. (Ζηκοπούλου Κ., 2012) Data Centers: είναι κέντρα συστέγασης πληροφοριακών και τηλεπικοινωνιακών συστημάτων και προσφέρουν μία πλειάδα από υπηρεσίες βασισμένες στην τελευταία λέξη της τεχνολογίας. Οι προσφερόμενες υπηρεσίες συμπεριλαμβάνουν, εκτός από την συστέγαση και τεχνική υποστήριξη πρώτου και δεύτερου επιπέδου, storage networking, managed hosting, disaster recovery και πολλές άλλες. 14

16 Σε αντίθεση με το Υπολογιστικό Πλέγμα (Grid) η εξέλιξη του Cloud Computing είναι ραγδαία. Αυτό κατά κύριο λόγο οφείλεται στην σχεδόν αποκλειστική εμπορική χρήση του (δηλ. από τον κόσμο της αγοράς) και όχι μόνο στην επιστημονική/ακαδημαϊκή λειτουργία του. (Ζηκοπούλου Κ., 2012) Βέβαια υπάρχουν και αρκετά μειονεκτήματα τόσο σε τεχνικό όσο και σε άλλα επίπεδα. Δύο από τα μεγαλύτερα προβλήματα είναι η ασφάλειά του αλλά και νομικά θέματα. Η ασφάλεια επηρεάζει άμεσα τον επιχειρηματικό κόσμο που θα ήθελε να χρησιμοποιήσει τις υπηρεσίες του αλλά τα ευαίσθητα δεδομένα του ακόμη διστάζει να τα ανεβάσει στο Cloud και πιθανώς όχι χωρίς λόγους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ακόμη καμία Τράπεζα ή Νοσοκομείο στον κόσμο δεν χρησιμοποιεί το Cloud για τα δεδομένα του. Επίσης, οι διαφορετικές νομοθεσίες σε διάφορα κράτη του πλανήτη απαγορεύουν στην ουσία τον ίδιο τρόπο αντιμετώπισης και θωράκισης αυτών των δεδομένων. (Ζηκοπούλου Κ., 2012) Η γενική εικόνα που μας δίνεται από την συγκεκριμένη εργασία είναι πως το Cloud Computing αποτελεί μια πολλά υποσχόμενη τεχνολογία / υπηρεσία και το κατανοούμε αυτό από τα πλεονεκτήματα του Cloud. Αφήνει όμως και μία υπόνοια για το αν θα καταφέρουν να ξεπεραστούν στο μέλλον τα όποια μειονεκτήματα / προβλήματα ώστε να υιοθετηθεί από τον επιχειρηματικό κόσμο στο σύνολο των προσφερόμενων υπηρεσιών. (Ζηκοπούλου Κ., 2012) ΔΙΚΤΥΑ ΓΙΑ GRID & CLOUD COMPUTING Μερικοί θεωρούν ότι το Cloud Computing και το Grid Computing είναι το ίδιο φαινόμενο, ενώ άλλοι υποστηρίζουν ότι το πρώτο είναι επέκταση του δευτέρου. Οι κυρίες Πανικίδου Βαλασία και Ράτζιχα Λίντα από το Πανεπιστήμιο Μακεδονίας με την εργασία τους αναλύουν τις δύο τεχνολογίες που έχουν πολλά κοινά: και τα δύο υιοθετούν μεγάλα κέντρα δεδομένων, και τα δύο προσφέρουν πόρους στους χρήστες, και τα δύο στοχεύουν στην προσφορά ενός κοινού περιβάλλοντος για διανεμημένους πόρους, και τις συγκρίνουν όπως φαίνεται και στον Πίνακα 01. Μελετούν τέσσερις περιπτώσεις εφαρμογής της υπηρεσίας Cloud με κορυφαία αυτήν της Amazon Web Services (AWS)- AWS Playfish ( - July 2009). Η AWS παρέχει σε εταιρίες όλων των μεγεθών, υποδομές 15

17 για πλατφόρμες web υπηρεσιών στο σύννεφο. Η Playfish, ανήκει στους κορυφαίους κατασκευαστές στον τομέα των κοινωνικών παιχνιδιών, δημιουργώντας παιχνίδια για ιστοσελίδες κοινωνικής δικτύωσης ή κινητά όπως το Facebook, το MySpace, το Bebo, το Yahoo!, το iphone, το ipod Touch και το Android. Η Playfish αύξησε τους ενεργούς χρήστες της από 22 εκατομμύρια το μήνα σε 55 εκατομμύρια. Για να μπορέσει να διαχειριστεί την μεγάλη αυτή αύξηση, η άρχισε να τροφοδοτείται από τις υποδομές υπολογιστικού νέφους της Amazon Web Services (AWS). Το επιχειρησιακό μοντέλο της Playfish χρειαζόταν άμεσα μια λύση που να καλύπτει όλες τις ανάγκες όπως το cloud computing. Όπως αναφέρει ο Sami Lababidi, CTO της Playfish: «Με την υψηλή ανάπτυξη της εταιρείας μας, αναζητάμε μια λύση υπολογιστικού νέφους που θα μας επιτρέπει να προσαρμοζόμαστε γρήγορα». Οι υποδομές της Playfish λειτουργούν αυτήν την στιγή εξ ολοκλήρου στην Amazon Web Services (AWS), αρχικά χρησιμοποιώντας το Amazon EC2, Amazon S3, και Amazon CloudFront. Η κατανεμημένη υποδομή της AWS σε ολόκληρη την Αμερική, Ευρώπη και Ασία καλύπτει ιδανικά τις τεχνολογικές ανάγκες της Playfish επιτρέποντας γρήγορη και αξιόπιστη παράδοση των παιχνιδιών σε εκατομμύρια παίκτες. (Πανικίδου Β., Ράτζιχαι Λ., 2011) Η ίδια εργασία καταλήγει στο συμπέρασμα ότι το υπολογιστικό νέφος και το υπολογιστικό πλέγμα είναι δύο υπολογιστικές τεχνολογίες, πολλά υποσχόμενες, οι οποίες τα επόμενα χρόνια πρόκειται διεισδύσουν ακόμα περισσότερο στις εταιρείες προσφέροντας μείωση των λειτουργικών και κεφαλαιακών εξόδων τους. Αφήνοντας, κι αυτή η μελέτη, υπό συζήτηση βέβαια, το θέμα της διασφάλισης των δεδομένων των επιχειρήσεων που χρησιμοποιούν τις εν λόγω τεχνολογίες. (Πανικίδου Β., Ράτζιχαι Λ., 2011) *34 2 Amazon EC2: Το Amazon Elastic Compute Cloud είναι μια διαδικτυακή υπηρεσία που παρέχει υπολογιστική ικανότητα σε Νέφος, ικανή να προσαρμόσει τα μεγέθη της στις ανάγκες του χρήστη. (Resource_1) 3 Amazon S3: Το Amazon (Simple Storage Service) είναι λειτουργία αποθήκευσης στο διαδίκτυο και είναι σχεδιασμένο να κάνει την επέκταση των υπολογιστικών πόρων στον ιστό πιο εύκολη. Παρέχει μια απλή ηλεκτρονική υπηρεσία με μορφή ενός εύχρηστου περιβάλλοντος που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αποθήκευση και ανάκτηση οποιασδήποτε ποσότητας δεδομένων, οποιαδήποτε στιγμή, από οποιοδήποτε σημείο του διαδικτύου. (Resource_1) 4 Amazon CloudFront: Το Amazon CloudFront είναι μια ηλεκτρονική υπηρεσία με περιβάλλον κατανεμημένης αποθήκευσης και διάθεσης δεδομένων. Παρέχει λειτουργία δημιουργίας εικονικού χώρου (distribution). Πρόκειται για ένα Amazon S3 on steroids γι αυτό και κάθε distribution συνδέεται με το bucket του Amazon S3 που έχει τα δεδομένα. Κάθε distribution έχει και ένα μοναδικό domain name που μπορεί να χρησιμοποιηθεί για κλήση από μια ιστοσελίδα ή μια εφαρμογή. Τα domain names παραπέμπουν σε διάφορες γεωγραφικές τοποθεσίες (edge locations) στις USA, EU, Hong Kong, Japan. Μέσω της κλήσης του domain name ενός distribution έχουμε στην ουσία πρόσβαση στα δεδομένα. Η χρέωση του Amazon CloudFront ακολουθεί την πολιτική πληρωμής του Amazon Cloud, δηλαδή, όσο χρησιμοποιείτε τόσο πληρώνετε. Αυτή την φορά όμως το κόστος του bandwidth αλλάζει ανάλογα με την γεωγραφική τοποθεσία. Παγκόσμια το Amazon CloudFront χρησιμοποιεί ένα παγκόσμιο δίκτυο από σημεία αιχμής, που βρίσκεται κοντά στους τελικούς χρήστες σας στις Ηνωμένες Πολιτείες, την Ευρώπη, την Ασία και τη Νότια Αμερική, εξ ου και το γεωγραφικό κοστολόγιο. (Amazon, 2012) 16

18 ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ ΕΦΑΡΜΟΓΗΣ ΤΗΣ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑΣ ΤΟΥ ΝΕΦΟΥΣ ΣΤΟ ΣΥΓΧΡΟΝΟ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΚΟ & ΔΙΟΙΚΗΤΙΚΟ ΚΥΒΕΡΝΟΧΩΡΟ Παρακάτω παραθέτουμε κάποια ενδιαφέροντα και αντιπροσωπευτικά παραδείγματα εφαρμογής της τεχνολογίας του νέφους στο σύγχρονο επιχειρηματικό και διοικητικό κυβερνοχώρο: Ι. Η ΥΠΗΡΕΣΙΑ TAXISnet Μία πολύ ενδιαφέρουσα και εξελισσόμενη εφαρμογή της υπηρεσίας cloud είναι η TAXISnet που έχει εφαρμοστεί από το υπουργείο Οικονομικών. Το TAXISnet είναι η υπηρεσία που παρέχει στους φορολογούμενους τη δυνατότητα να διευθετούν τις εκκρεμότητές τους με τις ΔΟΥ μέσω Internet, χωρίς ουρές, ταλαιπωρία και σπατάλη πολύτιμου χρόνου. Το έργο TAXIS συμπεριλαμβάνεται στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα "Κλεισθένης" (Β' Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης) και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και το Ελληνικό Δημόσιο. Η υπηρεσία TAXISnet συγχρηματοδοτείται και αυτή από το πρόγραμμα "Κλεισθένης" και αποτελεί μία ακόμη δράση της Γενικής Γραμματείας Πληροφορικών Συστημάτων (ΓΓΠΣ) προς την Κοινωνία της Πληροφορίας (ΚτΠ). Η εφορία ίσως είναι η πρώτη δημόσια υπηρεσία που έχει ήδη αλλάξει πρόσωπο, έχει γίνει πιο φιλική και κυρίως πιο προσιτή στον πολίτη, χρησιμοποιώντας το Internet. Η παρουσία του υπουργείου Οικονομικών στο διαδίκτυο είναι ιδιαίτερα έντονη με πολλές λειτουργίες και πληροφορίες. Εκφράζεται μέσα από τη διεύθυνση της ΓΓΠΣ ( ), από όπου είναι δυνατή η πληροφόρηση για τις υπηρεσίες, της ΔΟΥ και για διάφορα άλλα θέματα οικονομικού περιεχομένου που αφορούν τον πολίτη και τις συναλλαγές του με τις εφορίες. Η ΓΓΠΣ αποτελεί την εξέλιξη του παλιού ΚΕΠΥΟ, του κέντρου πληροφορικής του υπουργείου Οικονομικών, με πιο αυξημένες αρμοδιότητες. Βέβαια, στην καρδιά της ΓΓΠΣ παραμένουν η συλλογή των δηλώσεων, ο υπολογισμός και η απόδοση των εκκαθαριστικών σημειωμάτων -που γίνονται πλέον από το TAXIS (ο όρος προέρχεται από τις λέξεις TAX Ιnfοrmatiοn System). Σε αυτό έρχεται να συμβάλει το TAXISnet, το οποίο παρέχει τις υπηρεσίες του υπουργείου ( ηλεκτρονικά. 17

19 Ήδη από το περασμένο έτος μπορεί κανείς μέσα από το διαδίκτυο να καταθέσει τη φορολογική του δήλωση ή να υποβάλει τις δηλώσεις του ΦΠΑ και να πληρώσει το αντίστοιχο ποσό οφειλής στην τράπεζα, χωρίς να χρειάζεται να περάσει ούτε καν δίπλα από την εφορία. Η υποβολή του ΦΠΑ πραγματοποιείται μέσω Internet, αφού πρώτα ο χρήστης εγγραφεί στην υπηρεσία του e-φπλ. Στις οικονομικές συναλλαγές όπως αυτές που παρέχει το TAXIS, η πιστοποίηση του χρήστη είναι απαραίτητο στοιχείο, το οποίο διαφοροποιεί το εν λόγω σύστημα απ την πληροφοριακή δομή του δικτυακού κόμβου των ΚΕΠ ( ). Το σημαντικότερο όμως χαρακτηριστικό του TAXIS δεν είναι ο έλεγχος αλλά οι μεγάλες δυνατότητες και οι προοπτικές που παρέχει η μηχανογράφηση στην εξυπηρέτηση των πολιτών. Οι συναλλαγές μπορούν πλέον να γίνονται πιο γρήγορα χωρίς να περιμένει κανείς τα χειρόγραφα στοιχεία. Η υπηρεσία TAXIS, είναι μία υιοθέτηση του νέφους και αποτελεί μια υπηρεσία ιδιωτικού υπολογιστικού νέφους5. Έχει επιλεχθεί και εφαρμοστεί από το υπουργείο Οικονομικών, άρα από τον κρατικό μηχανισμό, για την τεχνική αναβάθμιση της εφορίας. Όμως, πέρα από την τεχνολογική πρόοδο την οποία παρέχει στον κρατικό οικονομικό μηχανισμό, αποτελεί και μια πολιτισμική αναβάθμιση αφού εξυπηρετεί και διευκολύνει τους πολίτες. (Καραδήμας. Δ, 2012) Βέβαια το κράτος δεν είναι επιχείρηση για να σκοπεύει στο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα με τη χρήση της υπηρεσίας cloud. Όμως με την εφαρμογή του TAXIS τα έξοδα στον κρατικό προϋπολογισμό τα οποία αναφερόταν στην διεξαγωγή της υποβολής των φορολογικών δηλώσεων μειώθηκαν και συγχρόνως αυξήθηκε η ικανοποίηση των πολιτών, αφού μέχρι πρότινος σχηματίζανε ουρές έξω από τα κτίρια των Δ.Ο.Υ για την υποβολή. 5 Το ιδιωτικό νέφος είναι ένα "ιδιόκτητο" δίκτυο ή κέντρο δεδομένων που παρέχει υπηρεσίες σε ένα περιορισμένο αριθμό ατόμων (συγκεκριμένα στους φορολογουμένους, νομικά ή φυσικά πρόσωπα) 18

20 Η Ε.Δ.Ε.Τ ΣΥΝΕΡΓΑΖΕΤΑΙ ΜΕ ΤΗ Δ.Ε.Η Ανανεώσιμες Α.Ε ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΑΠΤΥΞΗ ΠΡΑΣΙΝΩΝ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΔΟΜΩΝ Το Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ) αναγνωρίζοντας ότι η κατανάλωση ενέργειας του Διαδικτύου αποτελεί μία από τις κύριες τεχνολογικές προκλήσεις, συμμετέχει ενεργά σε διάφορες «πράσινες» δραστηριότητες, στοχεύοντας: 4) στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας στις υπάρχουσες δικτυακές και υπολογιστικές υποδομές, 5) στην εφαρμογή καινοτόμων τεχνικών εξοικονόμησης ενέργειας κατά την ανάπτυξη νέων Κέντρων Δεδομένων και Υπηρεσιών (DataCenters) και νέων Σημείων Παρουσίας (Points of Presence), 6) στην προώθηση της έρευνας στην περιοχή των ενεργειακά αποδοτικών τεχνικών εστιάζοντας σε δίκτυα Παρόχων Υπηρεσιών Διαδικτύου (ISPs), 7) στο σχεδιασμό και την ανάπτυξη καινοτόμων παραδειγμάτων δικτύων «νέας γενιάς» (Next-Generation Networking Paradigm) που στοχεύουν στη μείωση της κατανάλωσης ενέργειας των δημόσιων υποδομών της χώρας, και 8) στη διάχυση "πράσινων" βέλτιστων πρακτικών και την ενίσχυση της περιβαλλοντικής συνείδησης των μελών της ελληνικής ερευνητικής και ακαδημαϊκής κοινότητας. Οι παραπάνω δραστηριότητες είναι απόλυτα ευθυγραμμισμένες με την περιβαλλοντική πολιτική της ΕΔΕΤ Α.Ε. και όλες μαζί συνθέτουν ένα πλαίσιο "πράσινης δικτύωσης" για τη διαχρονική μείωση της συνολικής κατανάλωσης ενέργειας της ΕΔΕΤ Α.Ε. καθώς και του αποτυπώματός της, όσον αφορά τις ετήσιες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου (Greenhouse Gas emissions footprint). Με στόχο την ανάπτυξη πρότυπων ηλεκτρονικών υποδομών και τη δοκιμή και πιλοτική λειτουργία ενεργειακά καινοτόμων εφαρμογών, υπεγράφη Μνημόνιο Συνεργασίας ανάμεσα στο Εθνικό Δίκτυο Έρευνας και Τεχνολογίας (ΕΔΕΤ ΑΕ) και τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ, που χρηματοδοτείται από το ΕΠ Ψηφιακή Σύγκλιση του ΕΣΠΑ. Στο πλαίσιο αυτής της συνεργασίας θα δημιουργηθεί ένα νέο Κέντρο Δεδομένων (data center) στον χώρο του υδροηλεκτρικού σταθμού «Λούρος», ενώ θα γίνει εκμετάλλευση ανανεώσιμων πηγών ενέργειας για την παροχή της απαιτούμενης ηλεκτρικής ισχύος, που θα διατίθεται απ ευθείας από τις μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ. Στη συγκεκριμένη εγκατάσταση θα αξιοποιηθούν οι πλέον σύγχρονες τεχνολογίες για την ελαχιστοποίηση της 19

21 κατανάλωσης ενέργειας, τόσο για τη λειτουργία όσο και για την ψύξη του ενεργού ηλεκτρονικού εξοπλισμού. Ο υπολογιστικός και αποθηκευτικός εξοπλισμός του νέου κέντρου δεδομένων θα αξιοποιείται ως εφεδρική υποδομή για τα υπολογιστικά συστήματα των πανεπιστημίων, ΤΕΙ και ερευνητικών κέντρων της χώρας, με την αξιοποίηση της τεχνολογίας του cloud computing. Το έργο θα έχει πολλαπλά κοινωνικά οφέλη, καλύπτοντας τις ανάγκες των ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και των ερευνητικών κέντρων της χώρας, τα μέλη των οποίων θα χρησιμοποιούν υπολογιστικές υποδομές μεγάλης κλίμακας μέσω του ακαδημαϊκού δικτύου ΕΔΕΤ4, χωρίς χρέωση. Παράλληλα, εξασφαλίζεται επιχειρησιακή συνέχεια για τις υπηρεσίες «υπολογιστικού νέφους» που παρέχει το ΕΔΕΤ μέσω της υποστήριξης λειτουργιών διαχείρισης κρίσεων (disaster discovery6) ανάμεσα στο υπό δημιουργία και σε υφιστάμενα κέντρα δεδομένων και υπηρεσιών του ΕΔΕΤ. Επιπλέον, αυξάνεται και η αξιοπιστία της όλης υπολογιστικής υποδομής του ΕΔΕΤ, καθώς αυτή θα μπορεί να είναι διαθέσιμη ακόμη και όταν κάποιοι κόμβοι βρεθούν εκτός λειτουργίας. Σε αυτό το πλαίσιο, θα γίνει ανταλλαγή τεχνογνωσίας ανάμεσα στην ΕΔΕΤ ΑΕ και την ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ, και θα αποτιμηθεί η δυνατότητα για τη φιλοξενία εμπορικών κέντρων δεδομένων κοντά σε μονάδες παραγωγής της ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ. Θα δοθεί επίσης η δυνατότητα να χρησιμοποιηθεί μέρος της υποδομής από τον όμιλο της ΔΕΗ για την έρευνα, ανάπτυξη και δοκιμή καινοτόμων εφαρμογών που εντάσσονται στις υπηρεσίες του έξυπνου δικτύου (smart grid). Τέλος, το εν λόγω πρότυπο κέντρο δεδομένων και υπηρεσιών μπορεί να αποτελέσει καλό παράδειγμα και για άλλους τομείς δραστηριότητας του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα της χώρας, συμβάλλοντας έτσι στην μεγαλύτερη εξοικονόμηση πολύτιμων ενεργειακών και οικονομικών πόρων. 6 Disaster discovery: ή αποκατάσταση καταστροφών είναι ένα σχέδιο που παρέχει τη δυνατότητα να συνεχιστεί η λειτουργία μιας υπολογιστικής δομής μετά από κάθε αριθμό των καταστροφικών προβλημάτων, που κυμαίνονται από έναν υπολογιστικό ιό ή επίθεση χάκερ έως και μια φυσική καταστροφή όπως πλημμύρα, πυρκαγιά, ή σεισμό.( 20

22 2.3. ΕΝΝΟΙΟΛΟΓΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ Αναφέραμε τις υπηρεσίες Grid & Cloud Computing, καθώς και τα μοντέλα υπηρεσιών που προσφέρει το Cloud Computing (Software as a Service, Infrastructure-as-a-Service και Platform as a Service). Καταγράψαμε μερικούς ορισμούς για να μπορέσουμε να κατανοήσουμε τι ακριβώς είναι η υπηρεσία του Cloud Computing, ας δούμε όμως πως παρουσιάζεται ο ορισμός της εργασίας του Cloud Computing από το Εθνικό Ινστιτούτο Τυποποιήσεων και Τεχνολογίας (NIST7). Το MST ορίζει την αρχιτεκτονική του Cloud Computing περιγράφοντας πέντε ουσιώδη χαρακτηριστικά, τρία μοντέλα υπηρεσίας νέφους (Software as a Service, Infrastructure-as-a-Service και Platform as a Service) και τέσσερα μοντέλα ανάπτυξης νέφους. (Cloud Security Alliance, 2009) Τα πέντε αυτά ουσιώδη χαρακτηριστικά που ορίζουν την αρχιτεκτονική του Cloud Computing, εξηγούν τη σχέση και τη διαφορά που υφίσταται συγκριτικά με τις παραδοσιακές υπολογιστικές μεθόδους και είναι τα εξής: 1. Αυτό-εξυπηρέτηση κατά απαίτηση (on-demand-self-service) Οι καταναλωτές μπορούν να εφοδιάζονται ή να απορρίπτουν την παροχή υπηρεσιών, χωρίς ανθρώπινη διαμεσολάβηση με τον πάροχο υπηρεσιών. 2. Ευρεία πρόσβαση στο δίκτυο Παρέχεται ικανότητα κάλυψης δικτύου και πρόσβαση μέσω τυποποιημένων μηχανισμών. 3. Διάθεση πόρων (resource pooling) Οι πόροι του παρόχου που χρησιμοποιούνται για υπολογιστικές διαδικασίες διατίθενται για να εξυπηρετούν πολλαπλούς χρήστες. Οι πόροι χρησιμοποιούν ένα μοντέλο «πολύ-ενοικιαστή» και συνδυάζοντας δυναμικά φυσικούς και εικονικούς πόρους ανταποκρίνονται στην εκάστοτε καταναλωτική ζήτηση. 4. Ταχεία ελαστικότητα Οι υπηρεσίες μπορούν να παρέχονται γρήγορα και ελαστικά. 5. Μετρούμενη υπηρεσία Τα συστήματα Cloud Computing οργανώνουν και βελτιστοποιούν αυτόματα τη διάθεση των πόρων παρέχοντας δυνατότητα μέτρησης των 7 NIST: National Institute of Standards and Technology - Το Εθνικό Ινστιτούτο Τυποποιήσεων και Τεχνολογίας είναι ένα ίδρυμα ευρέως γνωστό και αναγνωρισμένο σε παγκόσμιο επίπεδο για τη δουλειά του στο πεδίο της τεχνολογίας πληροφοριών. (Cloud Security Alliance, 2009) 21

23 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: 4432 χρησιμοποιούμενων υπηρεσιών ανάλογα το είδος (λ. χ. αποθήκευσης, επεξεργασίας, εύρους σύνδεσης ή διαθέσιμων λογαριασμών χρηστών). (Cloud Security Alliance, 2009) Τα τέσσερα διακριτά μοντέλα ανάπτυξης νέφους είναι τα εξής: 1. Δημόσιο νέφος (Public cloud) Η δομή του δημοσίου νέφους είναι διαθέσιμη σε όλο το κοινό. 2. Ιδιωτικό νέφος (Private cloud) Σε αυτό το είδος του νέφους, η δομή είναι κοινή για έναν οργανισμό. 3. Νέφος κοινότητας (Community cloud) Σε αυτού του είδους νέφους η δομή είναι κοινή για αρκετούς οργανισμούς και υποστηρίζει μία συγκεκριμένη κοινότητα με κοινά ενδιαφέροντα και κοινές ανάγκες. 4. Υβριδικό νέφος (Hybrid cloud) Το παρόν είναι ένα νέφος αποτελούμενο από δύο ή περισσότερα νέφη διαφορετικού είδους. (Cloud Security Alliance, 2009) Η δυναμική της αγοράς του cloud αυξάνεται και ταυτόχρονα αυξάνονται και οι πάροχοι. Καθημερινά νέες εταιρείες ανά τον κόσμο προσανατολίζονται σε αυτόν τον τομέα, παρόλα αυτά υπάρχουν εταιρείες κολοσσοί όπου είναι κυρίαρχοι στα συστήματα cloud computing. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι: Amazon με το Elastic Compute Cloud (EC2), η Microsoft με το Azure Services Platform και η Google με το Google App Engine (GAE). (Κουφού, 2011) Όπως έχει ήδη τονιστεί, το Cloud Computing είναι η εξέλιξη του Grid Computing, οπότε οι περισσότερες πολυεθνικές μετέφεραν το μοντέλο λειτουργίας τους από το δεύτερο στο πρώτο. Αυτή η αλλαγή της τεχνολογίας αλλά και η διαδικασία της εκμάθησης της καινούργιας τεχνογνωσίας είχε σαφώς επιδράσεις στον εταιρικό προϋπολογισμό του Cloud Computing με οφέλη (σίγουρα για να επιχειρηθεί κάτι τέτοιο) αλλά και με μειονεκτήματα. (Καραδήμας. Δ, 2012) 22

24 3. Κεφάλαιο 3 - ΕΡΕΥΝΗΤΙΚΗ ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ Οι επιχειρήσεις παρατηρούν τις ραγδαίες εξελίξεις της τεχνολογίας και προσπαθούν να τις παρακολουθούν και να συμβαδίζουν μ αυτές έχοντας ως σκοπό την ανταγωνιστικότητά τους. Σήμερα διαπιστώνουν ότι μεγάλο ανταγωνιστικό πλεονέκτημα και πλεονέκτημα κόστους επιτυγχάνεται με την υιοθέτηση και χρήση της τεχνολογίας του Cloud Computing. Θα πρέπει, όμως, να λάβουν υπόψη τους τα οφέλη και τα μειονεκτήματα και άλλες επιδράσεις του Cloud Computing σε αυτές και στη χρήση πρακτικών πριν την υιοθέτηση και τη χρήση των υπηρεσιών του. (Khajeh- Hosseini et al, 2010α) Θα πρέπει να εξεταστεί η υιοθέτηση της τεχνολογίας από τη στρατηγική σκοπιά των επιχειρήσεων. Στις επιχειρήσεις, η υιοθέτηση του Cloud Computing σχετίζεται πιο έντονα με την ωριμότητα του οργανισμού και την εταιρική κουλτούρα παρά από την τεχνολογία αυτή κάθε αυτή. Κάποιοι προβλέπουν ότι η υιοθέτηση του Cloud Computing δεν πρόκειται να γίνει εν μιά νυκτί, ενώ μπορεί να πάρει δέκα με δεκαπέντε χρόνια πριν από την ολοκληρωτική αλλαγή σε μία τυπική επιχείρηση. Επομένως είμαστε στην αρχή μιας μεταβατικής περιόδου κατά την οποία πολλές αποφάσεις πρέπει να παρθούν σχετικά με την υιοθέτηση του Cloud Computing από τον επιχειρηματικό κόσμο. (Sullivan, 2009) Η απόφαση βέβαια, της υιοθέτησης είναι δύσκολη επειδή η υπηρεσία δραστηριοποιείται σε ένα μεγάλο φάσμα πρακτικών και κοινωνικοπολιτικών αιτιών. Δεν είναι δυνατόν όλες οι επιχειρήσεις να αναθέσουν εξωτερικά όλες τις υπολογιστικές απαιτήσεις τους σε παρόχους Cloud Computing. Κάτι τέτοιο θα δημιουργούσε ένα υπολογιστικό περιβάλλον το οποίο θα βασιζόταν πάνω σε servers συνδεδεμένους σε ένα σύστημα, σε οργανωτικά νέφη και πιθανότατα σε περισσότερα από ένα Δημόσια Νέφη. 23

25 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Η υπηρεσία του Cloud Computing είναι μία σχετικά σύγχρονη υπηρεσία αλλά με ραγδαία ανάπτυξη, κάτι που δυσκολεύει την παρακολούθησή της. Γι αυτό πρώτα προσδιορίσαμε το πώς υιοθετείται η τεχνολογία του νέφους από τις επιχειρήσεις και πότε η τελευταία λειτουργεί ως ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Στην επόμενη φάση θα μελετήσουμε την ανάπτυξη της προαναφερθείσας δυναμικής στις εταιρείες του δείγματός μας. Συγκεκριμένα, θα εξετάσουμε δεκατρείς εταιρείες, παρόχους και χρήστες του Υπολογιστικού Νέφους, οι οποίες δραστηριοποιούνται με παγκόσμια, με ευρωπαϊκή και με πανελλήνια εμβέλεια, προκειμένου να εξασφαλίσουμε την αξιοπιστία του δείγματός μας και την ασφάλεια των συμπερασμάτων μας ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΔΕΙΓΜΑΤΟΣ Το δείγμα μας αποτελείται, όπως αναφέραμε και παραπάνω, από δεκατρείς εταιρείες, από τις οποίες μερικές είναι πάροχοι υπηρεσιών τεχνολογίας νέφους, άλλες χρήστες και ορισμένες συνδυάζουν και τα δύο. Οι εταιρείες αυτές είναι οι εξής: Amazon Google EMC Microsoft NetApp Salesforce.com Force.com IBM Yahoo! Research TAXISnet OTE Business Cloud 24

26 Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ CLOUD ΩΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΟ ΠΛΕΟΝΕΚΤΗΜΑ Καραθανάσης Χριστόδουλος (Παναγιώτης) ΑΕΜ: 4432 Awapai.com AMD Τις οποίες θα αναλύσουμε παρακάτω ΜΕΘΟΔΟΣ ΣΥΛΛΟΓΗΣ ΣΤΟΙΧΕΙΩΝ Σ αυτή την ενότητα θα παραθέσουμε τα στοιχεία που συλλέξαμε για τις εταιρείες που προαναφέραμε και δραστηριοποιούνται στον κλάδο του Cloud Computing σε παγκόσμιο, ευρωπαϊκό και εγχώριο επίπεδο ΕΡΩΤΗΜΑΤΑ ΕΡΕΥΝΑΣ Βάσει του εννοιολογικού πλαισίου και της μέχρι τώρα βιβλιογραφικής έρευνας που έχουμε εκπονήσει, έχουν προκύψει τα εξής συγκεκριμένα ερευνητικά ερωτήματα, τα οποία και θα προσπαθήσουμε να απευθύνουμε. 1) Ποια είναι η κατάσταση της αγοράς των υπηρεσιών νέφους στην Ελλάδα; 2) Πόσο μεταβάλλουν οι υπηρεσίες του νέφους τον στίβο του παγκόσμιου ανταγωνισμού; 3) Σε βάθος χρόνου, ποια θα είναι η θέση των υπηρεσιών του νέφους σε σχέση με τις συμβατικές λύσεις IT; Θα συνεχίσει να αποτελεί η τεχνολογία του νέφους πηγή ανταγωνιστικού πλεονεκτήματος για τις επιχειρήσεις και μελλοντικά; 4) Πόσο ασφαλή είναι τα δεδομένα των επιχειρήσεων σε περιβάλλον cloud; 5) Πώς θα βλέπατε την υλοποίηση λύσεων cloud computing στο Δημόσιο Τομέα; 25

27 4. Κεφάλαιο 4- ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΕΥΡΗΜΑΤΩΝ ΕΡΕΥΝΑΣ 4.1. ΠΩΣ ΕΦΑΡΜΟΖΕΤΑΙ ΤΟ CLOUD COMPUTING ΣΤΙΣ ΕΠΙΧΕΙΡΗΣΕΙΣ Η διαχείριση της υιοθέτησης της υπηρεσίας του Cloud Computing δεν εξαρτάται μόνο από τεχνικά ζητήματα, αλλά, όπως προαναφέρθηκε και από κοινωνικοπολιτικούς παράγοντες (όπως κόστη, εμπιστευτικότητα και έλεγχο), από την επίδραση των πρακτικών που ακολουθούνται στη δουλειά και από περιορισμούς που προκύπτουν από τα ήδη υπάρχοντα επιχειρηματικά μοντέλα. Επομένως, αν θέλουμε να συνοψίσουμε τα σημεία που πρέπει να εστιάσει μια επιχείρηση πριν την υιοθέτηση ενός τέτοιου συστήματος είναι τα εξής: Να παρέχει ακριβείς πληροφορίες για τα κόστη της υιοθέτησης Να υποστηρίζει τη διαχείριση ρίσκου Να εξασφαλίζει ότι όσοι λαμβάνουν αποφάσεις μπορούν να κάνουν ενημερωμένους συμβιβασμούς μεταξύ των οφελών και των ρίσκων. (Khajeh-Hosseini, 2010γ) ΚΟΣΤΟΣ ΥΙΟΘΕΤΗΣΗΣ Τα οικονομικά ζητήματα που εγείρονται από το Cloud Computing μπορούν να αναλυθούν από δύο σκοπιές. Μία αυτή του καταναλωτή και μία αυτή του παρόχου. Και οι δύο σκοπιές έχουν διαφορετικά μοντέλα τιμών/κόστους ΚΟΣΤΟΣ ΑΠΟ ΤΗΝ ΣΚΟΠΙΑ ΤΟΥ ΚΑΤΑΝΑΛΩΤΗ Από τη σκοπιά του καταναλωτή αναλύονται τα μοντέλα που υιοθετούνται από τους παρόχους και καλείται ο καταναλωτής να πληρώσει. Οπότε από αυτή τη σκοπιά μελετούνται τα κόστη από τη μεριά που ζημιώνουν τον χρήστη. Σύμφωνα με τον 26